AM BRS F QOKTSÏIH DAGB1AD
PRINS HENDRIK ALS STAMGAST
Donderdag 18 Februari 1932
.DE EEMLANDER"
30e Jaargang No. 198
EEN ZEER POPULAIRE
GESTALTE
Wanneer komt de Prinses?
DERDE BLAD
UIT DE STAATSCOURANT
DE 3% SALARISKORTING
TE ROTTERDAM
LOOPENDE PACHT-
CONTRACTEN
UIT BERLIJN
In kringen van aristocratie.,
sport, wetenschap, en
journalistiek
(Van onzen Correspondent).
Berlijn, 13 Februari.
Tot de stamgasten van onze wereldstad
behoort Prins Hendrik der Nederlanden.
Drie-, viermaal per jaar slaat Z. K. II. in
bet hotel „Esplanade" zijn tenten op, en in
zijn gezelschop bevindt zich steeds één zij
ner persoonlijke adjudanten.
Prins Hendrik vertoeft gaarne in Duitscli-
land. Mecklenburg, zijn geboorteland, ziet
hem vaak genoeg en waar in' andere deelen
van het Duitsche Rijk te jagen valt, kan
men den Prins ontdekken, de eenvoud zelf,
meelevend met de bevolking, „every inch a
gentleman" en toch van een gezellige boer
tigheid en hartelijkheid, gepaard met een
bewonderenswaardig herinneringsvermogen
voor namen en gezichten, wat hem tallooze
vrienden en vereerders verworven heeft. De
Xcderiandsche kolonie in Berlijn kent haar
Prins reeds sedert vele jaren. Vroeger, toen
baron Gevers hier nog gezant was en diens
echtgenootc de étage in de Vosstrasse, latei-
de indrukwekkende villa in do Rauchstras-
se, nog tot een middelpunt ook van Nedor-
landsch verkeer wist te maken, konden dc
landgenoolen hun Prins Hendrik vaak ge
noeg de hand drukken. En de band werd
nog intiemer, toen de verdienstelijke lang
jarige voorzitter van de Berlijnsclie Ver-
eeniging „Nederland en Oranje", ir. F. A.
O verhof f, tot vertegenwoordiger van het
Nederlandsche Roodc Kruis in deze stad be
noemd werd en in die kwaliteit met den
Prins zooveel te doen kreeg, dat een nau
were verbinding ook met dc Nederlandscho
kolonie er als vanzelfsprekend uit voort
vloeide. Het duurde niet lang of Prins
Hendrik vertoonde zich zoowel in dc wo
Hing van onzen voorzitter als in de club
lokalen in de Kurfürstenstrasse, en gaarno
herinneren we ons dc vriendschappelijke
wijze, waarop de Prins, wars van alle uiter
lijk vertoon, met dc Nederlanders wist om
te gaan, allen onmiddellijk op hun gemak
zettend en tot Iaat in den avond vroolijk
blijvend met de vroolijkcn en niet onge
neigd, bij een goed glas bowl of champagne,
maar ook bij een kruik bier zijn man te
staan.
Prins Hendrik toont bij zulke gelegen
heden een tact, die niet aangeleerd is, maar
voort moet komen uit oprechten en aan
geboren eenvoud en natuurlijke, haast de
mocratische hartelijkheid. Bij zijn bezoek
aan de clublokalen ccnigc jaren geleden
viel dat al bijzonder op.
Wie Prins Hendrik bij meer of minder
officieele gelegenheden waargenomen heeft,
zal wellicht den indruk gekregen hebben,
dat hij zich wat stijf en onnatuurlijk be
weegt en ccnige onzekerheid toont, die op
den toeschouwer niet direct een sympathie
ken indruk maakt. Wie den Prins beter
kept, weet, dat al dat officieele gedoe
hoe kon het ook anders hem weinig aan
lokt, en dat hij liet liefst doodgewoon
mensch onder raénschen is.
Natuurlijk had men ook in „Nederland
en Oranje" indertijd van de komst van Z.
K. H. „werk gemaakt". Het opwachten aan
de huisdeur, liet geleide op do trap, de al
gemeens begroeting, het zich laten voorstel
len door de allerhoogste bestuursautoritei-
len, dc deftige leunstoel aan het deftigste
tafeltje: alles was natuurlijk in de pun
tjes geregeld. Prins Ilcndrik maakte met
één handbeweging een einde aan al dat
gedoe. De fraaie stoel was hem al dadelijk
„te lui". „Geeft u mij maar 'n gewone stoel,
daar zit ik 't. lekkerst in", begon hij. Maar
voordat er van zitten sprake was, ging do
Prins eerst gemoedelijk alle kamers door,
drukte alle aanwezigen, zonder één enkelen
tc vergeten, hartelijk en krachtig de hand,
lette voorloopig natuurlijk heclemaal niet
op officicc-le voórstcllerij, bleef ook niet lang
aan dc „officieele" tafel, maar verhuisde
op eigen initiatief telkens weer naar een
ander tafeltje en amuseerde'zich blijkbaar
kos&lijk over de anecdotes, die men na
ecnige minuten van verlegenheid dan on
gedwongen ten beste gaf, en waarop hij
dan met eigen verbalen en moppen in zijn
nog altijd vreemd maar aardig klinkend
Xederlandscb wist te antwoorden.
Uitgaand Berlijn kent de Prins beter dan
alle in Berlijn wonende Nederlanders te za-
ïnen, en vraagt hii belangstellend naar co-
Z. K. H. PRINS HENDRIK heeft te Berlijn
het bal bijgewoond, flat door de Berlijnscbe
Pers gegeven werd en waarbij vele vooraan
staande figuren uit politieke en weten
schappelijke kringen tegenwoordig waren.
Z. K. H. Prins Hendrik in gesprek met den
heer Blokzijl.
medie-voorslellingen, cabarets, bals en an
dere attracties van dc wereldstad, dan blijkt
hem al gauw, dat hijzelf eerder inlichtin
gen te geven dan tc ontvangen heeft en dat
hij als gids voor Cook-rcizigcrs geen slecht
figuur zou maken.
Maar al houdt hij er van, zijn avonden
bij goede amusementskunst door te bren
gen, zijn Berlijnschc dagen zijn daarom
allesbehalve frivool ingedeeld! Men kan
den Prins hier in tal van hoogst weten
schappelijke bijeenkomsten ontdekken, en
zijn populaire gestalte vindt men terug bij
tientallen licfdadighcidsthce's, in musea en
in dc gebouwen van den openbaren dienst.
Zoo bezocht Z. K. H. nog een week geleden
het Hoofdbureau van Politio, waar men
hem do criminalistischc afdceling toonde. En
waar op sportgebied iets bijzonders te zien
is, zoo in de eerste plaats bij het concours-
hippiquo en de „Grüne Woche", dc groote
demonstratie der heerebocren, is hij naast
Hindenburg, den cx-kroonprins en andere
middelpunten dc meest geziene stamgast ge-
bicven.
In Berlijn, in de kringen van aristocratie,
sport, wetenschap, journalistiek, is Prins
Hendrik wel een der moest bekende bezoe
kers uit den vreemde. Belangstelling toont
hij steeds cn overal. En in vele kringen is
hij om zijn hartelijkheid bemind als wei
nigen. Hij behoort stellig tot de in Duitsch-
land niet al tc talrijke vorstelijke personen,
die verbindingen heeft weten aan te knoo-
pen met alle'klassen der bevolking en die
er niet aan denkt, als ongenaakbare slechts
met standgenooten omgang tc zpekon.
Vooral wij dagbladinenschon, Duitscli.c
zoowel als buitenlandsche, hebben liet
steeds op zeer hoogen prijs gesteld, dat
F'rins Hendrik geen gelegenheid overslaat
om zich op onze balfecsten te vertoonen cn
deze festijnen door ziju aanwezigheid luis
ter bij te zetten. De laatste jaren hebben
onze cavalaristen in Berlijn steeds lauwe
ren weten te oogsten. Dc Prins, die allo
ruiters eh hun prestaties kent, is altijd
weer op de tribune te vinden, als de Neder
lundscbe kleuren verdedigd worden cn nie
mand verheugt zich, breed lachend het
vroolijk-roodc gezicht, over een Ilolland-
sclie overwinning meer dan deze sportieve
zoon van het noordelijke Mecklenburg.
Dat Hare Majesteit en do Prinses nog
niet binnen de muren van de Duitsche
hoofdstad vertoefd hebben, betreurt de Ne
derlandsche kolonie te Berlijn natuurlijk
ten zeerste. Maar het moet toegegeven wor
den, dat sedert Augustus 1914 de mogelijk
heid voor een koninklijk bezoek, zelfs maar
incognito, slechts' onder zeer bijzondere
omstandigheden overwogen had kunnen
worden. We hebben hier, sinds de monar
chist Hindenburg Rijkspresident is, den on-
gelukkigen koning Arnanoella, en Egypte's
„heersclier" Focad officieel op bezoek ge
had. De koning van Zweden vertoefde hier
vaak op doorreis naar het Zuiden. En zoo
nu cn dan leest men wel, dat een of andero
majesteit een paar uren in het Gezant
schapsgebouw heeft doorgebracht of Hin
denburg in alle stilte een bcleefdheidsbe
zoek ging brengen. Berlijn heeft echter nog
altijd tc zeer dc reputatie, een „roode" stad
tc zijn. En mon kan begrijpen, dat gekroon
de hoofden liever niet gevaar loopen, in
Berlijnscho wijken op minder vriendelijke
wijze „begrooet" te worden.
Voor onzo Prinses infussclien zou hier
heel wat tc zien, te loeren en tc genieten
vallen. In de lenie-maanden zou II.K.II.
hier een schoonheid van'stad cn bosch kun
nen constatceren, die een gelukkige afwis
seling biedt met de schatten der musea en
het geniale spel onzer acteurs cn actrices.
Wie weet, zien we Prinses Juliana toch
nog binnen Bcrolina's niuren. Geen boter
gids dan haar eigen vader. Geen grooter
vreugde, dan die van dc Hollanders in Ber
lijn!
Iu gedachten zien wij reeds onze Prin
ses op de wondermooie mecren, die dc stad
omringen cn waar het oog geniet van dui
zenden, ja tienduizenden jachtzeilcn en
ranke, snelle rnotorbooten; wij bespieden
haar op de trappen van het sensationeel?
luuseura-wonder, het altaar van Pcrgamon,
iu de golflinks van den hvperweelderigen
„Golf und Landklub" cn in dc parken van
Berlijns onovertroffen Dierentuin, den „Zoö-
logischcn Garten". Maar ook in de villa in
de Rauchslrasse. temidden van eenige hon
derden Nederlanders, die een kwarteeuw cn
langer getoond hebben trouw te willen blij
ven aan vaderland en moedertaal, aan
Oranje en Nederland.
ROLAND.
BEROEP ONGEGROND VERKLAARD.
De Almelosche schoolkwestie.
Almelo, 17 Febr. De Kroon beeft be
schikt op bet beroep ingesteld door den
raad van Almelo tegen het besluit van Ge
deputeerde Staten van Ovcrijsel, waarhij
met vernietiging van het besluit van den
raad is' bepaald, dat dc door het bestuur
der Ycrceniging voor christelijk-nationaal
schoolonderwijs te Almelo gevraagde me
dewerking voor dc stichting van een bij
zondcre lagere school in liet Noordon der
stad alsnog moet worden verleend. Dc
Kroon heeft het beroep ongegrond ver
klaard. In het besluit van don raad van
Almelo wordt in hoofdzaak overwogen, dat
het niet in overeenstemming met den geest
en de strekking der lager onderwijswet van
1920 kan zijn, dat het gemeentebestuur zijn
medewerking zou verleenen tot stichting
van bedoelde school, welke onmiddellijk bij
haar in gebruikstelling een ernstige ont
wrichting van dc klagscbevolking der open
bare scholen der betrokken vereeniging in
Almelo ten gevolge zou hebben.
Bij kon. besluit is met ingang van 16
Maart eervol ontslagen uit 's Rijks dienst
dc bans le klasse der bankwerkers bij 's
Rijkswerf te Willemsoord J. A. de Haan.
Landmacht.
Bij Kon. besluit is aangewezen voor de
functie van stalionscommandant, bestemd
voor het door den minister van Defensie te
bepalen station, do reserve-kapitein II. Au-
driosse van liet 12c regiment infanterie;
is eervol ontslageu uit den militairen
dienst, dc reserve-tweede luitenant P. J. A.
Langendijk van het 3e regiment infanterie;
is voor tenminste vijf jaren verlengd de
termijn van benoeming als zoodanig van dc
hierna te noemen reserve officieren van ge
zondheid tu.cedo. klasse, .allen van. het per
soneel van den geneeskundigen dienst der
landmacht: G. N. Karsdorp, W. N. M. Ma
res, A. J. Kors, dr. E. G. Mulder, M. van
der Reis, J. W. den Ilorder, II. F. Adam,
A. L. van der Sluis, D. Verburg, M. G.
Vroom, W. C. van der Laan, W. J. Duuis-
ma, B. A. Versteeg, j. Zeven, W. J. Oosler-
veld, A. H. C. Vroom, T. Ileimans, P. L.
Slconhuizen, J. J. R. Polman, A. Rijkons,
J. M. Teekens, J. F. Dungelrnann, W. P. C.
A. Meulenkamp, H. Brouwer, L. dc Bruijn,
M. Visser, J. A. H. van Eijs;
is aan de hierna te noemen reservepffi-
cicren van gezondheid tweede klasse, allen
van het personeel van den geneeskundigen
dienst der landmacht eervol ontslag als zoo
danig verleend uit den militairen dienst:
M. II. Bokslag. G. Gvocneveld, J. Jager, R.
Hornstra, P. J. van Gulick, W. J. Mulder,
E. W. Sthccman, R. W. Fierstra, J. L. J.
Bruijnzeel;
zijn benoemd bij liet personeel van den
geneeskundigen dionst dor landmacht, tot
officier van gezondheid eerste klasse die der
tweede klasse: dr. C. G. J. Dornickx, van
dat personeel;
bij het reserve-personeel der landmacht,
bij het personeel van den geneeskundigen
dienst, tot reserve-officier van gezondheid
eerste klasse, die der tweede klasse: G. N.
Karsdorp, W. N. M. Mares, A. J. Kors, dr.
E. G. Mulder, M. van der Reis. II. Dekker,
J. W. don Herder, .T. F. Vaas, II. F. Adam;
zijn op hun verzoek eervol ontslagen uit
den militairen dienst, de reserve-ecrste-lui-
tenant P. J. Graaf van Zuylcn van Nyevelt,
van het lie regiment huzaren en de reser-
ve-eerste-luitenant voor speciale diensten L.
T. J. KinL, van het Vrijwillig landstorm
korps luchtvaartdienst
zijn benoemd bij het reserve-personeel der
landmacht bij het personeel van den genees
kundigen dienst, tot reserve-officier van ge
zondheid tweede klasse, de heeren J. J.
Lujn cn II. Lekkerkerker, beiden arts.
B. cn \V. hebben het daartoe
strekkende voorstel
ingediend
R o 11 e r d a m, 16 Febr. B. en W. hebben
thans het voorstel bij den gemeenteraad in
gediend, om met ingang van 1 Maart a.s.
een tijdelijken aftrek toe te passen van 3
op dc wedden van het geincentcpersonccl.
In de toelichting tot dit voorstel zeggen
B. en W. dat overleg gepleegd is met de
commissie voor liet Georganiseerd Overleg,
doch dat tussclien de vertegenwoordigers
van organisaties en de delegatie van B. en
W. geen overeenstemming is bereikt. Velen
der vertegenwoordigers van het gemeente
personeel hebben zich tegenover liet voor
stel op ecu afwijzend standpunt gesteld,
anderen hebben hun bereidheid om over
den vorm van den te treffen maatregel te
discussiceren afhankelijk gesteld van de
door hen verlangde inlichtingen omtrent
voornemens van het college tot verdere wij
ziging van dc arbeidsvoorwaarden. Ten aan
zien hiervan konden echter gecii nadere
mededeelingen worden gedaan, waarom de
commissie besloten heeft van een bespre
king geheel af te zien.
Het college meent nu dc loon- en salaris
vermindering thans niettemin bij den ge
meenteraad aanhangig tc moeten maken.
B. en W. rheencn, dat aan de korting, in
gaande 1 Muurt a.s., slechts het karakter
van percentsgewijze'- vermindering vUn do
looncn eh salarissen gegeven kan worden.
De regeling wordt bedoeld als van tijdelij
ken aard, zoodat vooralsnog do pensioen
grondslagen niet zullen behoeven tc worden
verlaagd.
Het ligt in de bedoeling dit voorstel in
de Donderdag a.s. aanvangende zitting in
behandeling tc nemen.
In verband mot hetgeen wordt meege
deeld over de houding-der vertegenwoordi
gers der vakbonden in dc commissie voor
Georganiseerd Overleg verdient hQt nog ver
melding, dat dc Christelijke en R. K. bon
den een adres gezonden hebben aan den
gemeenteraad, waarin zij, zij het noodge
dwongen, genoegen nemen met do voorge
stelde korting.
WERKWILLIGEN NAAR HUIS
GEBRACHT.
Rotterdam, 18 Febr. Gistermiddag is
bij het uitgaan van de machinefabriek cn
scheepswerf van de firma P. Smit Jr. aan
den Krcckwcg te. Rotterdam vrij rumoerig
geweest. Een groot aantal stakers heeft dc
werkwilligen naar liuis begeleid. Daarna
is een groote troep naar Hillesluis en de
Transvaalbuurt getrokken, waarbij telkens
werd geschreeuwd en gejoeld. In dc Wes
terbeekstraat is een werkwillige legen de
straat geslagen. Hij is bewusteloos een
pand binnengedragen. In de Slagbekstraat
is van de woning van een werkwillige een
ruit ingegooid. In de Christiaan dc Wet
straat heeft, dc politie dc remonstranten uit
eengejaagd, waarbij van den gummistok
ebruik is gemaakt. In de Riederbuurt zijn
van enkele straatlantaarns de lampen ver-
uield. Zooals altijd waren er veel opgescho
ten jongens op dc been.
Dc Vrijz. Dem. Kamerfractie
dient een wetsontwerp in
Door de Vrijz.-Dera. fractie in de Tweede
Kamer is een wetsontwerp in zake maat
regelen betreffende de looponde pachtcon-
t ra eten ingediend. Wij ontleenen aan de
Memorie van Toelichting het volgende:
Het onderhavige wetsvoorstel beoogt
niets anders dan het treffen van een nood
maatregel en laat volkomen open do vraag
wat na de afwijzing van het ontwerp-
Pachtwet door de Eerste Kamer op hot stuk
van het pachtvraagstuk in hot algemeen
zal moeten gebeuren.
De bij het wetsvoorstel ingeslagen weg
leidt er toe, dat do verpachte^ die niet be
reid is vrijwillig to doen, wat redelijker
wijze van hem gevraagd mag worden,
daartoe kan worden verplicht. Van een ka
pitaalkrachtigen verpachter, die staat te
genover een pachter met weinig of geen
inkomsten, kan iets anders worden ver
langd dan van oen verpachter die zelf in
moeilijke financieele omstandigheden ver
keert en dio staat tegenover een pachter,
die nog over een vrij groot weerstandsver
mogen beschikt Ook zal een belangrijke
rol mogen spelen do vraag, of de pachter
wellicht in vroegere jaren belangrijke re
serves lieeft kunnen vormen. Aan het
lichaam, dat moet beslissen, welke pacht-
vermindering in redelijkheid moet worden
toegekend, zal ten deze alle vrijheid moe
ten worden gelaten Daarom moet de sa
menstelling zoodanig zijn, dat een juiste
beslissing zooveel mogelijk gewaarborgd is.
Aan dezen cisch zal volgens de voorstel
lers het best voldoen een college, waarin
naast een, buiten de groepen van verpach
ters en pachters slaand, juridisch element
deze groepen zelve in gelijke verhouding
zijn vertegenwoordigd.
Dc noodregcling moet van toepassing
zijn op alle pachtovereenkomsten, gesloten
vóór 1 Januari 1932.
Ten aanzien van dc techniek der rege
ling hebben de voorstellers de Huurcom-
missiewct tot voorbeeld genomen. Maar do
Grondwetsherziening van 1922 maakt oen
eenvoudiger weg mogelijk dan dien van
een beroep op den kantonrechter, welk
beroep destijds onmisbaar was, omdat do
Grondwet verbood, de beslissing van ge
schillen van burgerlijk recht aan anderen
op te dragen dan aan de rechterlijke macht.
Thans bepaalt art. 156 der Grondwet, dat
de wet kan bepalen, dat aan de berechting
van door haar aan te wijzen gedingen over
burgerlijke rechten mede kan worden deel
genomen door niet tot de rechterlijke macht
behoorendo personen. Het wetsvoorstel
draagt de beslissing over bet bedrag der
paohtvermindoring dan ook op aan Crisis-
pachtcom missies, samengesteld uit den
kantonrechter als voorzitter, naast wien
een lid-verpachter en lid-pachter zullen
zitting hebben. Tegen de beslissing van
deze commissie staat geen enkel rechts
middel open, behoudens cassatio in. het
belang der wet
Aangaande het wetsvoorstel zelf wordt
vermeld, dat krachtens art 5 een Crisis-
pachtcommissio wordt ingesteld in ieder
kanton en de leden der Commissie door
de Kroon benoemd worden, waarbij voor
ieder lid zooveel plaatsvervangers worden
aangewezen, als dc Kroon dienstig oor
deelt.
Krachtens art. 6 moet de Commissie in
het bijzonder acht slaan op den vermogens
toestand van beide partijen, opy den duur
der overeenkomst, op de bedrljfsuitkom-
sten, voor zoover die door dc buitengewone
tijdsomstandigheden zijn beïnvloed, op de
uitkomsten van vroegere jaren, gedurende
welke het gepachte door denzelfden pach
ter van denzelfden verpachter was ge
pacht.
Krachtens art. S is de Crisispack tcommis-
sic bevoegd, zoodanige personen tc hooren
al of niet na bccediging als zij te ha.-
rer voorlichting noodig acht. Die personen
zijn verpüoht to verschijnen cn de gevor
derde voorlichting tc verleenen.
De eerste foto's van de aardbevingscatastrofe op Cuba. Links de verwoeste hoofdstraat te Santiago, die vollodig vernietigd werd. Rechts een foto van een ingestort huis.
