DË ËEMLANDER
5 uur 54 min.
JOH. DE HEER
BIJKANTOOR
SOESTERKWARTIER
SOESTERWEG 107
Dinsdag 23 Februari 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 202
DE LAATSTE EER AAN
EEN KONING
WEDERINVOERING VAN DE
DOODSTRAF?
PLANÏENKWEEKERIJ „HORSE WEIDE"
VIJF PERSONEN DOOD
GESCHOTEN
DEMONSTRATIE VAN HET
„IJZEREN FRONT"
Strijd aangekondigd tegen
't fascisme
ONRUSTIGE TOESTAND IN
BOMBAY
L. J. LUYCX ZOON
Piano's Orgels, Radio
HEVIGE SNEEUWVAL IN
GRIEKENLAND
ABONNEMENTSPRIJS Pcr maanclcn voor Amersfoort 2.10, per maand 0.75, per
weck (met gratis verzekering tegen ongelukken! I 0.17'/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
DAGBLAD
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bevvi, nummer
elke regel meer f0.25 Licfdadighclds-advertenticn voorde
helft van den prijs. - Kleine Advertenticn „KEITJES bi) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
De verkiezingen in den
Ierschen Vrijstaat. Cos-
grave heeft zich niet kun
nen handhaven.
In Ierland zijn dc bordjes thans verhan
gen: van de verkiezingen, die daar zijn
gehouden, is nog wel niet de definitieve
uitslag bekend, maar de resultaten van 't
meerendccl der districten zijn reeds bin
nengekomen en toonen aan, dat de regee-
ringspartij van Cosgrave, die een jaar of
tien de teugels in handen heeft gehad, een
gevoelige nederlaag heeft geleden, terwijl
dc republikeinen, van wie De Valera de
leider is, aanzienlijke winsten hebben kun
nen boeken. Daar dc Dail Eireann, bet par
lement. na dc verkiezingen er geheel an
ders uit zal zien, zal deze ommekeer ook
tot uiting komen in de keuze van den pre
mier, als hoedanig Cosgrave niet opnieuw
in aanmerking zal komen. Het is zoo goed
als zeker, dat de Valera hem zal vervangen,
liier moet echter onmiddellijk aan worden
toegevoegd, dat de republikeinen niet der
mate zijn vooruitgegaan, dat zij alleen een
mcerderheidskabinet kunnen vormen; wil
len zij zich handhaven, dan moeten zij wor
den gesteund-door de Eabourpartij, die hier
voor wel zal zijn te vinden, daar dc offi-
cieele arbeiderspartij zeer veel bezwaren
had tegen bet bewind van Cosgrave. Dit be-
tèekent aan den anderen kant geenszins,
dat de Labourpartij, wanneer De Valera
mocht willen overgaan tot gewaagde proef
nemingen, den nieuwen premier in elk op
zicht zal volgen. Als vaststaande kan men
dan ook wel aannemen, dat de arbeiders
partij er zich met man en macht tegen zou
verzetten, indien dc republikeinsche partij
(Fianna Fail) één barer voornaamste idea
len, tenzij in minnelijk overleg met En
geland, zou willen verwezenlijken: de vol
komen afscheiding van den Ierschen Vrij
staat van het Britsclie rijk. Hieruit volgt
reeds, dat De Valera genoodzaakt zal zijn
een vrij gematigde politiek te voeren en af
te zien van het indienen van al te revolu
tionaire voorstellen.
Links Cosgrave, de tegenwoordige Iersche
minister-president. Hij zal vermoedelijk
worden vervangen door De Valera (rechts),
den leider der Iersche republikeinen.
Overigens hebben verschillende Londen
sche berichten er reeds over ingelicht, dat
het in De Valera's bedoeling ligt om, zoodra
hij eerste minister is geworden, den eed
van trouw aan den Engelsclicn koning af te
schaffen; deze eed van trouw wordt niet
voorgeschreven door het verdrag tusschen
Engeland en den Ierschen Vrijstaat, maar
door artikel 17 van de constitutie en deze
grondwet is het, die De Valera nu wil ver
anderen, terwijl hem tevens de opheffing
van 't gouverneur-generaalschap voor de
oogen zweeft, dat hij wenscht te zien plaats
maken voor het amb.t van president der
Iersche republiek.
Een andere netelige kwestie is de beta
ling van de drie millioen pond sterling voor
landpacht, die tot dusver jaarlijks aan En
geland geschiedde als gevolg van het feit,
dat de Iersche Vrijstaat in vroeger jaren
schuldverplichtingen op zich heeft geno
men, toen gronden, die het bezit vormden
van Engelschen, in pacht geschonken wer
den aan Iersche boeren. Aan deze betalin
gen schijnt De Valera eveneens een einde
te willen maken, daar hij de opvatting is
toegedaan, dat dit bedrag thuis hoort in de
schatkist van den Ierschen Vrijstaat. Men
ziet dus, dat, hoewel de verwerkelijking van
dit plan de Iersche boeren wel zal bevallen,
dc kansen op wrijving met Engeland, zoo
dra De Valera de plaats van Cosgrave zal
hebben ingenomen, geenszins denkbeeldig
zijn, maar daar staat tegenover, dat De
Valera, omdat bij niet over een geweldige
meerderheid beschikt cn zich alleen dank
zij den steun van anderen kan handhaven,
uit politiek zelfbehoud dc boog niet al te
strak zal kunnen spannen. Hij zal plooibaar
moeten zijn, ook wat dc kwestie van de be
taling der landpachten betreft, want wan
neer De Valera deze plotseling zou annu-
1 eer en, zou Engeland dezen stap kunnen
beantwoorden met economische represaille
maatregelen, in dezen vorm, dat. Engeland
niet langer dc voortbrengselen van den Ter
schcn landbouw afneemt cn bovendien Ier
land niet laat genieten van de voorkeur
tarieven, die aan alle dominions zijn toege
zegd.
Zal Dc Valera deze gevaren durven lis
kecren? Zal hij zijn toevlucht nemen tot het
economisch nationalisme, waarvoor hij
meermalen een lans heeft gebroken, zal hij
den Protestantschen minderheden geen
moeilijkheden in den weg leggen, zal hij in
staat zijn liet opvlammen der politieke
hartstochten, waardoor een chaotische cn
onrustige toestand zou kunnen ontstaan, te
voorkomen? Ziedaar een reeks vragen,
waa- r'P vermoedelijk reeds de naaste toe
komst het antwoord zal geven.
Grootsche plechtigheid
te Dresden
Sybillonort, 22 Febr. (V.D.) In don
nacht van Zondag op Maandag is do kist
met het stoffelijk overschot van den vroe-
geren koning van Saksen naar Dresden
overgebracht.
Dc Wiener Plalz voor het station te
Dresden en de straten, die naar het sta
tionsplein voeren, waren gevuld met een
onafzienbare mcnschenmenigte, die in diep
stilzwijgen stond te wachten, toen tegen
tien uur de extra-trein met het stoffelijk
overschot van den ex-koning van Saksen,
Friedrich August, onder de overkapping
van het station aankwam.
Vier onderofficieren van de eere-com-
pagnie droegen de lijkkist naar den lijkwa
gen, waar de aanwezigen, w.o. de Saksische
minister-président Schieck. den doode de
laatste eerbewijzen brachten. Een rouw-
compagnie van de rijksweer presenteerde
het geweer en onder de tonen van den
trcurmarsch van het lijfregiment grena
diers werd de kist op het affuit van ccn
kanon geplaatst. De stoet zette zich in be
weging. Achter dc muziekkapel van het
militaire escorte gingen de vaandels van
ile oude regimenten, waar achter een bat
terij van het vierde cn liet zesdo escadron
van het artiilerie.-regiment cn van het
twaalfde cavalerie regiment. Het affuit met
dc lijkkist word door vier paarden getrok
ken en vooraf gegaan door dragers van
kussens met de ridderorden en van den
maarschalksstaf van den koning. De kleu
ren van het Saksische huis dekten de kist,
die gevolgd werd door koorknapen, geeste
lijken, familieleden, hofdignitarisscn en
hooge militairen, terwijl de stoot gesloten
werd door dc oud-strijdersvereénigingen en
studentenorganisaties, allen met omfloerste
vaandels.
De hofkerk, waar dc rouwdienst plaats
vindt, is met zware draperieën behangen cn
er hccrscht een schemerduister. In de zij
gangen liggen honderden bloemstukken en
kransen niet zijden linten in de zwart-wit-
roode kleuren en in dc kleuren van het
rijk, van de verschillende landen cn de tal
rijke steden. Het naderen van den rouw
stoet wordt aangekondigd door liet gelui
der klokken. Aan den ingang der kerk
wordt de lijkstoet ontvangen door den
bisschop mgr. Groeber, die de kist met het
stoffelijk overschot naar het hoogaltaar be
geleidt. Vaandrigs van de infanterieschool
vormen een eerewacht, terwijl de kist on
der de tonen van het orgel naar haar
plaats gedragen wordt. De kerk is tot de
laatste plaats gevuld, wanneer mgr. Groe
ber den doode zegent. Alle aanwezigen
trokken nog eenmaal langs de baar, die
tusschen liet groen der palmen en dc
brandende kaarsen achterblijft, bewaakt
door een doodénwacht van officieren.
Honderden personen flauw
gevallen.
D r e s d.c n, 22 Febr. (IT.N.) Bij dc rouw-
plecliligheid in de hofkapel was de aan
drang van het publiek zoo sterk, dat bon
derden personen flauw vielen. Twee vrou
wen, die door ziekenverplegers weggedra
gen werden, zijn later aan ccn hartverlam
ming overleden.
Een volksstemming in Oos*
tenrijk waarschijnlijk
We enen, 22 Febr. (V.D.) In ccn poli
tieke vergadering beeft dc bondskanselier
dr. Buresch uitvoerig gesproken over de
doodstraf. De gchecle Oostenrijksche bevol
king was gedurende de laatste dagen on
der don indruk van gruwelijke misdaden.
Het is daarom te begrijpen, dat in bet ge-
neele land stemmen opgaan om de dood
straf weer in te voeren. Buresch herinner
de er aan, dat om dezelfde reden ook dc
nestor van dc Duitsche strafrechthoog-
1 eer ar en, prof. dr. Kahl, zijn standpunt in
zake de doodstraf heeft herzien. De eerbied
voor het leven van ccn mensch, zeide de
bondskanselier, moet hersteld worden. Wie
een moord pleegt, wie met voorbedachten
rade een mcnsch van het leven berooft,
heeft zelf het recht op zijn leven verspeeld.
Om justitieelc dwalingen te voorkomen, zal
de doodstraf alleen in absoluut vaststaan
de gevallen moeten worden opgelegd, dus
alleen dan, wanneer 'n dwaling uitgeslo
ten is en wanneer de misdadiger volkomen
toerekenbaar moet worden geacht. Boven
dien blijft liet recht van gratie bestaan,
Het ligt echter niet in de bedoeling van
de regeering de bevolking haar wil op te
leggen. Het volk zelf moet beslissen. Een
volksstemming over de doodstraf is daar
om urgent. --
HET IDEALE GRASPERK.
Dit zullen we op onzen armen Amers-
foortschen bodem niet zoo gemakkelijk krij
gen, maar toch kunnen we ons best ervoor
doen, zooweel mogelijk liei ideaal te bena
deren. Alles zret er buiten nog dor en kaal
uit, maar spoedig voelen we de lente en dan
moeten we beklagen ten ijs komen. Daarom
nu het stukje of stuk gespit, waar men gras
wil hebben, en vooral goed los. Daarna goed
bemest met liefst oude mest, die men er een
steek diep onder spit. Men laat het nu nog
ruw liggen, zoodat de lucht, die in den bo
dem zoo noodig is, voldoende kan toetreden.
De mest trekt nu nog goed door den grond
en is gemakkelijker opneembaar, dan als er
gezaaid is. Het zaaien doen we op onzen
lichten grond niet laat en wel reeds half of
eind Maart. Men laat door een bekend zaad-
adres nu een mengsel samenstellen, waarin
de grassoorten „Bromus erecttis," ,,Poa pra-
tensis," en „Feslueatenuifolia" de hoofd
schotel vormen. Deze namen lijken erg ge
leerd, maar elke zaadhandelaar begrijpt ze,
Neemt men b.v. van elk dezer soorten 1/5
deel en en vult men de resteerende 2/5 aan
met „Engeisch Raygras", dan zal men zeker
een goed resultaat kunnen verwachten cn
voor mislukking geen vrees behoeven te
hebben. Men zaait op kleinere oppervlakten
ongeveer een \'i ons per M2. Op grooterc
terreinen is de helft v.el genoeg. Vóór het
zaaien harkt men den grond netjes gelijk en
rolt ze of slaat ze met platte schop aan,
daarna gezaaid zoodat hel zaadmengsel goed
verdeeld wordt. Hierna klouwt men in, zoo
als de tuinman dat noemt. Met de hark
wordt het met andere woorden voorzichlig
ingewerkt. Daarna weer gerold en met 'n fij
ne broes of gieler begoten.Heeft menveellast
van vogels, dan op kleine stukken zwart
garen gespannen cn op groolere oppervlak
ten ijzermenie gestrooid. Hiervan is een ons
per M2 voldoende. Het smaakt bitter en de
vogel die het met het zaad oppikt, zaï
zeer spoedig ophouden. Men houdt geregeld
nat, maar voorzichtig dat het zaad niet op
H hoopjes wordt gespoten, dus het, als het
ware, er op laten regenen.
Is het jonge gras ongeveer 10 c.M. hoog,
dan kan men maaien of knippen, maar de
eerste maal nog voorzichtig, want de wortels
zitten nog niet diep. Met de maaimachine
raad ik U aan, pas de tweede of derde maal
te maaien, daar anders gras wordt uitgetrok
ken. Daarna geregeld elke week maaien en
liefst afwisselen van richting. Dus eerst van
Zuid naar Noord en de volgende maal van
Oost naar West maaien. Bij betrokken weer
geeft men nu half Mei wat kunstmest cn
wel zwavelzure Ammoniak 1 op 20 in water
opgelost. Dus telkens een deel ammoniak op
20 deelen water. Hier giet men nu mee. Is
hel gazon te groot dan strooit men het zeer
dun en sproeit daarna direct in.
Om de 2 maanden moet men dit herhalen.
Natuurlijk wordt met droog weer geregeld
gegoten of gesproeid. Heeft men nog een vrij
goed grasveld dan wordt dit half Maart goed
los geharkt, vooral het mos er goed uit,
zoodat de lucht er in kan doordringen. Daar
na wat gezeefden bladgrond gemengd met
wat fijne mest, er over heen gestrooid. Over
14 dagen harkt men dit uit en rolt het veld
je aan. Daarna de zwavelzure ammoniak-
kuur, en de zaak is klaar. Veel succes met
Uw grasveld!
J. O. W. F. RENS.
G. BROUWER - AMERSFOORT
KRUISKAMP 10 16
De Kweekerij belast
zich met den aanleg
en verandering van
rots-, bloem- en
vruchttuinen.
Levering van alle
plantmateriaal.
gVraagt gratis catalogus
Nu een gemaskerd bal
Presburg, 22 Febr. (V. D.) lil het
dorp Udvarnok bij Tyrnau liad Zondag een
gemaskerd hal plaats. Tusschen dc bewo
ners van het dorp en vreemde boerenjon
gens ontstond uit jaloezie een gevecht, dat
zich tot een formeelcn slag ontwikkelde.
In de zaal ontstond een paniek, waarbij vijf
personen gedood werden. Tijdens dc ge
vechten werden 50 revolverschoten gelost.
Behalve de vijf dooden werden veertien
rnstig gewonden naar het ziekenhuis ver
voerd; tien boerenjongens werden gear
resteerd.
TREINONGELUK IN RUSLAND.
Bij Leningrad heeft volgens een II. N.-
bericht ccn spoorwegongeluk plaats gehad,
waarbij zes personen gedood en dertien ge
wond zijn. Dc machinisten zijn in hechte
nis genomen, daar men hen verantwoorde
lijk stelt voor het ongeluk.
Als Hitler aan de macht koml,
beleekent dit een oorlogst
verklaring
Berlijn. 21 Febr. (V.D.) In geheel
Duitsohland zijn vandaag demonstraties
gehouden van het „ijzeren front", dc con
centratie der republikeinsche partijen te
gen liet fascisme. Tc Berlijn werd een ap
pèl van leiders gehouden, waar het rijks
daglid Kunst Ier het woord voerde cn ver
klaarde, dat het ijzeren front van heden
af gereed was voor den strijd. De tijd van
spreken cn dcbaltceren over dc orde was
voorbij. In de toekomst staat het ijzeren
front gereed tegen eiken aanval. Wanneer
Hitier aan dc maoht zou komen langs
logalcn of langs illegalen weg zou dit
voor het ijzeren front de oorlogsverklaring
bcteekenen.
Te Dusscldorf sprak de eerste bondslei-
dcr van de Reichsbanner, Ilóltermann, die
verklaarde, dat liet ijzeren front de volks
macht zal verdedigen tegen de dictatuur.
Dc tijd van de noodverordeningen dient
voorbij tc zijn. Op 13 Maart a.s. moet liet
Duitsche volk toonen, dat dc nationaal-
socialisten geen aanspraak op de macht
kunnen maken. Ilct beste moment van zijn
leven heeft Hitier laten voorbijgaan. Op
15 September 1930 had hij moeten trachten
aan de macht te komen. Aangezien Hin
denburg de grondwet handhaafde, schaar
de liet ijzeren front zich achter hem.
Te Hannover werd een vergadering ge
houden, waar dc voorzitter van den Duit-
schcn metaalbcwcrkersbond Reichel sprak,
die speciaal wees op de sociale gevolgen
voor de arbeiders van het aan de macht
komen van het fascisme. Dc vakbonden
zijn bereid tcgenoverover geweld de kracht
van hun vuisten te toonen. liet woord werd
verder gevoerd door den perschef van het
Berlijnsche politic-presidium, dr. Haubach,
die verklaarde, dat men nu in een beslis
send stadium van den strijd tusschen het
republikeinsche Duilschland en het fas
cisme was gekomen.
Te Neurenberg werd een rede gehouden
door den Berlijnschen politic-president
Greszinski, tc Bremen werden twee open
bare bijeenkomsten gehouden, waarin het
woord werd gevoerd door den voorzitter
van het Algemcene Duitsche Vakverbond
Eggert cn den voorzitter van den rijksdag
Loebe.
To Frankfurt am Main sprak de oud-
rijkskanselier Scheidemann, die verklaar
de. dat, al was Hindenburg ook geen can-
didaat naar de wenschen der sociaal-de
mocratie, hij toch in elk geval zijn eed
aan dc grondwet trouw was gebleven. Zijn
verkiezing zou de strijdmogehjkheden der
arbeiders vergrooten voor dc verbetering
van hun positie.
Te Altona werd eveneens bet woord ge
voerd door Loebe, die ook al te Bremen
gesproken had.
Tc Dortmund vond een vergadering
plaats met het rijksdaglid Crispien, terwijl
ook Höltermann, die reeds in Dusseldorf
gesproken had, hier nog het woord voer
de.
Bombay, 22 Febr. (V.D.) Met onver
wachte hevigheid is het parool van de lei
ders van het Al-Indisch nationaal congres
opgevolgd en is gisteren vooral te Bombay
de campagne tegen het gebruik van Brit-
sebe goederen opnieuw begonnen. Den gc-
heelen dag door kwam het in dc straten van
Bombay tot onlusten en hotsingen met de
politie. Zeventien personen werden hierbij
gewond. De demonstranten maakten zich
meester van cenige automobielen en vorm
den e.en brandstapel van Britsche goederen,
terwijl steenen werden geworpen naar de
ruiten van winkels, waar Britsche waren
werden verkocht. Tal van personen werden
gearresteerd.
BLOEDIGE STAKINGSONLUSTEN
IN OPPER-SILEZIË.
Kattowitz, 2 2 Febr. (V. D.) Gisteren
hebben ernstige stakingsonlusten plaats ge
vonden in het Dombrowa-gebied Herhaalde
lijk ontstonden botsingen tusschen stakers
en politic. Bij een botsing te Sosnowice
maakte de politie van haar vuurwapens
gebruik en werden twee arbeiders op slag
gedood cn verscheidenen gewond. De sta
king is thans in het geheelc Dombrowagc
bied algemeen.
De Poolsche socialistische vakvereenigin
gen in Oost-Opper-Silezië hebben gisteren
besloten de staking in het Dombrowagcbied
te steunen, door op 25 Febr. a.s. den ar
beid iD de metaalindustrie van Oost-Opper-
Silezië neer te leggen.
BUITENLAND.
De strijd in 't Verre Oosten.
(Derde Blad, pag. 1). 1
BINNENLAND.
Dc heoren van Embden en Albarda stel
len vragen naar aanleiding van het zen
den van een torpedojager naar Sjanghai.
(Tweede Blad, pag. 2).
Rapport Vliegen inzake dc exploitatie van
met overheidssteun gebouwde huizen.
(Twecdo Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Protostvcrgadcring tegen het wetsont-
werp-Tcrpstra.
(Eerste Blad, pag. 3.)
Medegedeeld door het Kon. Ncd. Met.
Inst. tc dc Bilt:
Hoogste barometerstand 778.9 to Black-
sod.
Laagste barometerstand 757.3 te Vnrdo.
Verwachting: Matige W. tot N. wind,
zwaar bewolkt tot betrokken, waarschijn
lijk eenigc regen of natte sneeuw later iéts
kouder.
Medegedeeld door het Kon. 'Ned. Met.
Inst. te de Bilt.
Ofschoon dc hooge drukking iets afnam,
kan nog geen verandering in den algcraoe
nen toestand worden verwacht omdat de
barometer op IJsland weer ccn flinke stij
ging vertoont en het in Scandinavië weer
veel kouder werd terwijl de depressies op
den oceaan eerder naar liet N.W. dan naar
IJsland schijnen tc trekken. Door het afne
men van de depressies in liet N.O. is dc
krachtige wind in het Oostzeegebied be
daard. Ook in Frankrijk is nu do bewol
king bijna overal zwaar, maar neerslag van
beteekenis viel alleen tc Kinn aan de Noor-
sche kust. Bij voortgezette drukstijging in
Noord-Scandinavie kan ook hier te lande
weer eenigc koude doordringen terwijl de
kans op regen of natte sneeuw toeneemt.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Ons beroemde artikel
SPARVA
d. i. een fijne, kleurechte Lingerie
katoen in alle kleuren is in prijs
verlaagd van 85 op 75 ct. p. meter
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Een goede raad; eerst oven bij ons
komen kijken.
Voor het Soesterkwartier kun.
nen abonnementen, adreswijzigin*
gen en advertenties opgegeven
worden aan ons Bijkantoor:
De wolven beginnen bru
taal te worden
Athene, 22 Febr. (V.D.) In Grieken-
land heerscht hevige- koude, die plotseling
is ingevallen cn gepaard gaat met zwaren
sneeuwval. Te Athene, maar ook ook in
Thessalië en Macedonië cn in tal van an
dere streken ligt de sneeuw twee meter
hoog. Het verkeer staat voor het grootste
deel stop. De kudden worden aangevallen
door troepen hongerige wolven en vele
schapen en geiten zijn hiervan slachtoffer
geworden. Ook eenzame wandelaars loo-
pen gevaar, aangezien de uitgehongerde
dieren er nie-t voor terug deinzen een en-i
keling aan te vallen. >-?-•
