TUBERCULOSEBESTRIJDING IN NOOD
Engelsche
Eetkamers
A. H. van N1EUWKERK N.V. K_
■HiWBÊWM t
Onze Postvliegers
onderweg
l
EEN BEROEP OP REGEERING
EN VOLK
Moties in de Centrale
Vereeniging
Fa. J. W. VAN ACHTERBERGT
WESTSINGEL 10-13
ARTISTEN NACHTFEEST BIJ
TUSCHINSKI
RADIOPROGRAMMA
HAARVELOURS- en BOUCLé-KARPETTEN
HUMORHOEKJE
l
V ALMO-
Specht
Uil
werik
Eitir
2d2
Amsterdam
202
Budapest
262*
Belgrado
of
Amsterdam
18li
•28-1
18 '2
19
Parijs
Marseille
Romo
272
202
Brindlsi
28—2
Athene
'26—2
Mersamtruh
'25—2
212
Cairo
Cbaza
2-2—2
Rutb.iNvella
Bagdad
24—2
23—2
24—2
Basra
Boeshlr
Djask
'23—*2
25—2
Karachi
Jodpoer
Allahahad
22—2
21—2
28—2
Calcutta
26—2
Akvab
Rangoon
'20—2
27—2
Bangkok
Kohlak
Ol
Penang
Modap
19—2
26—.
282
Palembanc
Batavia
19—2
'26—2
Bandoeng
1
Id Europa kan thans uit twee route»
gekozen worden. Beide zijn achtereen
volgens in bovenstaand staatje opgeno
men.
Vertrek van het eerstvolgende postvliep
tuig van Amsterdam 3 Maart 1932.
Werkloosheid doet de tuberculose
toenemen
Vrijdag heeft de Nedcrlandsche Centrale
Vereeniging tot bestrijding der tuberculosi
in den Dierentuin te 's Gravenhago ondn
voorzitterschap van dr. J. D. Hefting eon
buitengewone algemeene vergadering gehou
den, ter bespreking van de moeilijkheden
in de tuberculosebestrijding, tengevolge van
den nood der tijden, en van de middelen om
hierin te voorzien. Aanwezig waren o.m. de
directeur-generaal der Volksgezondheid mr
Lietaert Pecrholte, als vertegenwoordiger
van den Minister van Arbeid, cn de hoofd
inspecteur dr. Eykel, met de inspectie va»
de tuberculosebestrijding.
Dc voorzitter hield ter opening van de
vergadering een rede, waarin hij betoogde
dat de tuberculose, een sluipende ziekte
juist dreigt in tijden van maatschappelijke
moeilijkheden en dat daarom waar ook be
zuinigd mag worden, het niet mag op de
bestrijding van de tuberculose. Gaat do tu
berculose haar gang, dan wreekt zich dit
ook op de gezondheid van het nageslacht
wat groote uitgaven noodig maakt Beter b
het, de ziekte te bestrijden, waardoor deze
gevolgen worden voorkomen Maar geldmid
delen zijn noodig voor opleiding van des
kundige huisbezoekers, voor consultattebu
reaux, voor verpleging en verzorging, vooi
doelmatige inrichtingen in dit verband, enz
Overheid en particulier initiatief moeten el
kaar tn dit opzicht vinden en aanvullen, op
materieel en idieëel gebied.
Spr. deelde mede, dat de minister en de
secretaris-generaal van het Departement
van Arbeid bericht van verhindering had
den gestuurd, en verwelkomde de aanwezi
ge autoriteiten.
De heer P. J. S. Serrarens hield vervolgens
een inleiding over „de tuberculosebostrij
ding in verband met den nood der tijden.'
Hij zcide, dat men het aantal werkloozeu
veilig op 300 350 duizend kan stellen en
dat men hun inkomen gedurende den grooi
sten tijd van hun werkloosheid op 55 A 60
pCt van hun loon moet stellen Dit bctee
kent, dat veel op de voeding moet worden
bespaard en dat vrij snel een toestand van
ondervoeding intreedt. Onder zoodanige
omstandigheden pleegt eenigen tijd later
een verhooging van de sterftecijfers in te
treden. Daarnaast bestaat een vergrooting
van de infectie, waaraan niet getwijfeld bc
hoeft te worden. Slecht echter zijn de voor
uitzichten met betrekking tot dc mogelijk
heid om aan de toenemende gevaren hei
hoofd te bieden. Er wordt niet slechts be
zuinigd, er wordt geschrapt. Uit zijn erva
ring met „Herwonnen Levenskracht" weet
spreker, hoeveel er noodig is. Het rijkssub
sidie zou rekening moeten houden met den
omvang van de ziekte. De arbeid der con
sultatiebureaux is heel nuttig maar ma?
niet geschieden ten koste van de toch reeds
beperkte gelden, die voor verpleging be
schikbaar zijn. Zeker moeten Rijk, provincie
en gemeente krachtig worden aangespoord,
hun subsidies te verhoogen, maar ons vra
gen zal de millioenen. die noodig zijn, niet
•uit hun kassen halen, en daarom moe
ten wij een beroep doen op het volk zelf.
Spr. denkt bij dit laatste aan de arbeiders
beweging en wijst op wat do Katholieke er
de Christelijke arbeidersbeweging ten deze
reeds hebben gedaan. Nopens de andere
arbeidersbeweging merkt hij op, dat hei
Koperen Stelenfonds een mooie instelling is
maar dat hij het zou toejuichen, als ook de
socialistische arbeidersbeweging een specia
le organisatie stichtte voor de tuberculose
bestrijding. Spr. besloot met de hoop uit te
spreken, dat het Nederlandsche volk zijn
kracht, zijn wijsheid en zijn liefde zal too
nen, nu het gaat om menschenlevens. (Ap
plaus).
Vervolgens sprak de heer A. W. Mich els
over „samenwerking tusschen het rijk, de
provincies en de gemeenten in de bestrij
ding der tuberculose." Spreker verklaart
dat de meeste sanatoria berichten, dat ei
plaats genoeg is voor de patiënten, die uit
gezonden worden, maar merkt op, dat er
een ontzaglijk plaatstekort is, als de pa
tienten, die uitgezonden moeten worden,
ook inderdaad uitgezonden zouden worden.
Hoe groot de offervaardigheid van ons
volk zij, wij zullen de benoodigde gelden
niet zonder verhooging van de overheidssub
sidies kunnen krijgen. De gemeenten, die
tot nu toe het meeste deden, zien zich in de
treurige noodzakelijkheid gesteld, haar
steun in te krimpen. Wat de provincies
doen, met haar beperkte belastinggebied,
kan niet anders dan aanvullend zijn. In
tusschen mogen wij over de provinciën niet
ontevreden zijn.
Een der meest economische en nuttigst»
vormen, en ook een der vormen, die de
meeste sympathie wekken, is de uitzending
van bedreigde kinderen. Het rijk steunt vrii
royaal die uitzending (betrekkelijk gespro
ken altijd) en op dit gebied is er goede me
dewerking met provincie en gemeente, zoo
dat de kinderen, die in aanmerking komei
voor uitzending, uitgezonden kunnen wor
don. (Interrupties: „Geen sprake van")
Spreker gaat te rade naar den toestand in
Noord-Holland en dacht, dat het elders ook
zoo was.
Een hoogere rijksbedrage voor de tubercu
losehcstrijding zou geweldig stlmuleerend
werken.
Voortaan zouden rijk, provincie en gr
meente ieder voor 'n deel de verplcgings
kosten moeten dragen.
Na de pauze houdt de heer F. Tijdens een
mleiding over de vr« ag: „Hoe voorkomen
wij het voortdurende geldelijke tekort in de
tuberculosebestrijding?" Spr. gaat uit van
de bestaande organisatie in ons land, zoo-
ils minister Aalbertso die tot stand heeft
gebracht
De belangstelling voor tuberculosebostrij
ding moet onder het volk leven en die be
strijding mag niet het karakter van filan
iropie aannemen. Do kern dei bestrijding is
gelegen in het gozio en elk gezinslid moet
laaraan deelnemen. De overheid trede lei
.lend en aanvullend op. Zulk een systeem
van samenwerking is het wenscholijkste.
Verlaging van den sanatorium prijs en ver
pleging volgens de invalid)teits- cn ziekon
undswetlen zullen den financieelon nood
Ier bestrijdende vereeniglngen verlichten.
Noodig is een welomlijnd systeem, dat nu
ontbreekt
Spreker doelt op het systeem van het
•urticuliere initiatief der particuliere ver
«•enigingen. Dat initiatief is tot nu toe te
w«»rt geschoten, maar dat stelsel is niet ver
«ordeeld Er moet komen een systeem van
coöperatieve gezinsverzekering togen tuber
ulose. Dut het tot dusver weinig toepassing
«•eft gevonden, pleit niet tegen het systeem
Het bewijst alleen dat do menschen ertoe
moeten worden gebracht er aan mede te
merken. Hun moet worden bijgebracht dc
vertuiging van eigenbelang, waardoor zij
vrijwillig een offer zullen brengen, in den
vorm eener jaarlijksche contributie, die hun
t on recht op hulp zal geven, zoorlat zij er
met deemoedig om zullen behoeven te vra
gen. Zal deze strijd vruchten dragen, dan
moet de deelneming er aan algemeen zijn.
Met iy4 cent per week kan per volwas
sene worden volstaan (Tegenspraak).
Wat zou niet reeds het Groene Kruis met
rijn meer dan 600.000 gezinsleden kunnen
doen! KaD het in de groote steden niet langs
len weg van Het Groene Kruis, dan kunnen
daar de ziekenfondsen zich ervoor spannen.
Is dit een utopie? In Groningen werkt dit
systeem reeds. In het geheele land moet
voor het systeem der coöperatieve gezinsver
zekering een propnganda worden gevoerd.
Door samenwerking van overheid en parti-
i-ulier initiatief moep veel worden gedaan
lot zegen van de tuberculoselijders, tot heil
\an land en volk (Applaus).
Aan do ged&chtenwisseling welke volgt
NNordt o.m. deelgenomen door dr. Vos, die
•le vereeniging van tuberculose-artsen ver-
egenwoordigt. Hij dient een motie in, wnar-
n de vergadering uitspreekt, overtuigd te
zijn van dc wcnschelijkhoid r,*t een enquête,
he zich uitstrekt over alle bij de Centrale
Vereeniging aangesloten vereenigingen, met
het doel een inzicht te verkrijgen in den
aard en don omvang der financieele bezwa-
len, die worden ondervonden ten aanzien
van de uitzending \ar. patiënten naar sani-
toria, bij welke enquête zoowel cijfers als
algemeene beschouwingen worden gevraagd,
vaaruit men aard cn omvang van genoem
de bezwaren kan leeven kennen. In deze
motie noodigt \oorts de vergadering het be
tuur uit, bedoeld onderzoek in te stellen
en daarover aan de algemeene vergadoring
rapport uit te brengen.
Voorts is thans aan de orde een motie
van het bestuur waarin de vergadoring er
hij dc regeering op aandringt om met alle
haar ten dienst staande middelen do ver
mindering van de tuberculose te blijven be
vorderen en te waken tegen het steeds groo-
ter wordende gevaar van uitbreiding In ver
hand met de heerschende ongunstige econo
mische omstandigheden.
Dn heer Jan van Zutphen onderschrijft
het geheele betoog van den heer Serrarens.
voor zoover het argumenten betreft. Voor
..Herwonnen Levenskracht" heeft spr. van
»len aanvang af groote sijmpathie gekoesterd.
Maar in navolging van het Koperen Stelen
fonds hebben in spr.'s arbeidersbeweging 16
vereenigingen de hand aan den ploeg ge
slagen. Dc vakbeweging had als eerste voor
waarde te zorgen voor het brood, dat do ar
beiders nauwelijks op tafel hadden. De ver
deraf liggende gezichtspunten konden toen
niet aanstonds worden In het oog gevat.
Toen de vakbeNveging was genormaliseerd
<>n georganiseerd, is zij vanzelf haar zorgen
gaan uitstrekken. Maar van al wat noodig
is voor de sanatoriumverpleging, wordt
maar een veertigste deel door het rijk be
kostigd
Dit is een ernstige tekortkoming, die wij
voor het forum van het volk moeten bren
gen. (Applaus). Maar in 1906 was het rijks
subsidie f 10 000 en nu is het f 1.3 millioen
en dat is toch een vooruitgang. Doch 7000
tuberculoselijders sterven por jaar. Hoevelen
daarvan dalen ten grave zonder hulp of met
onvoldoende hulp? Voor de helft van die
7000 patiënten is maar plaats op redding
Dezen toestand mogen wij niet verdoezelen
Wat het door den heer Tydens bepleite plan
betreft, net zou jaren duren, voordat het
voet aan den grond kreeg, voordat het volk
doordrongen was van de noodzakelijkheid
van coöperatieve gezinsverzekering.
De heer Heijermans meent dat er nu meer
actie, meer tromgeroffel moet komen. Een
groote beweging moet er komen van allerlei
organisaties.
Als de massa maar wakker wordt geschud,
wil zij nog wel geven. Do Amsterdamsche
noodcollecte, die f 27.000 opleverde op een
korten, regenachtigen dag, heeft dat be
wezen.
De heer Serrarens zegt, dat coöperatieve
verzekering en ziekenverplegingswetgeving
kwesties zijn voor de toekomst en niot voor
de crisis. Hij heeft voorts aan het N. V. V
gecnerlei verwijt willen maken en verklaart,
dat een betaling van 5 cents per week, die.
naar de heer Heijermans verklaarde, in het
N.V.V. thans niet mogelijk is. in do Katho
lieke vakbeweging op dit oogenblik ook niet
kan. Behalve op overheidssteun moeten wij
aandringen op steun van het Nederlandsche
volk met alle kracht, waarover het beschikt.
(Applaus).
De motie-dr. Vos wordt door de vergade
ring aangenomen en voor de uitvoering
daarvan Nvordt, voor hot geval dat een be
zoldigde kracht noodig is, het bestuur een
crediot toegestaan.
De bestuursmotie wordt aangevuld in dv
zen zin, dat de vergadering er bij de re
geering op aandringl om met alle haar ten
dienste staande middelen, in de oorste plaats
door verhooging van het rijkssubsidie, de
vermindering van de tuberculose te blijven
bevorderen. Voorts wordt do motie zoodanig
aangevuld, dat de vergadering een beroep
doet op het Nederlandsche volk, om den
strijd tegen de tuberculose, vooral in den
tegenwoordigen crisistijd, met alle kracht te
steunen.
Aldus aangevuld wordt de motie goedgo
keurd.
Een tweetal moties van den heer van Zut
phen worden aangehouden.
Nadat verschillende sprekeis nog 't woord
hebben gevoerd, wordt de vergadering ge
sloten.
Voor het pensioenfonds
der tooneelisten
Amsterdam, 28 Fcbr. Een feest als dit
moet in twee opzichton slagen: ten eerste
moet het feest geslaagd zijn, en ten twee
de moeten de baten, die er van liet feest
overblijven, aan de verwachtingen voldoen.
En terwijl we van het eerste reeds kunnen
zeggen, dat het feest in dit opzicht niets te
wenschen beeft overgelaten, kunnen wc
van het tweede slechts de hoop uitspreken,
dat de opbrengst de verwachtingen verre
zal overtreffen. Want het Artisten Nacht
feest, voorbereid, verzorgd en uitgevoerd
door een keur van artisten op verschillend
gebied, diende in de eerste en voornaamste
plaats ter versterking van het Suppletie
fonds van het Algemeen Pensioenfonds van
Nederlandsche Tooneelisten, een doel, zoo
sympathiek, dat de Amsterdammers in
dichte drommen waren opgekomen en
Zaterdagavond te kwart over twaalf, toon
het feest begon, geen plaatsje in het Thea
ter Tuschinski onbezet was.
Bij de enkele nachtvoorstcllingen, die in't
Theater Tuschinski zijn gegeven, is geble
ken, dat den Amsterdammer het burger
schap van een wereldstad in bet bloed zit
en dat zijn stemming 's nachts zoo mogelijk
nog beter is dan overdag. Het kan ook do
ongewoonte zijn, maar het is een feit dat
de feestelijke stemming 's nachts al iu de
zaal hangt zonder dat er op de planken of
op het witte doek ook nog maar iets is ge
beurd. Nu kreeg alles nog een bijzonder
cachet, doordat een keur van actrices, van
de grijze mevr. De Boer—Van Rijk tot de
jeugdige en blonde Enny Meunier door dc
zaal en langs de balcons zwierf, ora ruikers
en programma's te verkoopen, en in do pau
ze zelfs Norico, met een supplement op den
normalen prijs, dat hopelijk het Suppletie
fonds ten goede is gekomen.
De jeune premier Cees Lascur, die we als
een uitnemend acteur kenden, bleek een
uiet minder bekwaam conferencier, doch
een zanger van bedenkelijke kwaliteit, zoo
dat hij het noodig vond, het publiek te be
loven nooit meer te zingen. De klarinetsolo
van Jan Musch werd een vroolijke verras
sing en „The Twinkling Five" onder leiding
van Han Beuker oogstten eon enorm en
welverdiend succes met hun kostelijke per
siflage met bet oude liedje „Er zaten zeven
kikkertjes" en hun prachtige parodie van
de Opera en de welbekende Kozakkenkoren.
Het muziekprogramma was geopend door
werken van serieuser aard, twee vioolsoli
vau Andries Rodenburg cn twee liedoren
van Jeanne Baciliek, beide solisten begeleid
op den vleugel door mevr. B. Rijkens—Culp.
En tenslotte zette Max Tak mot zijn mau-
non de zaal vóór de pauze in vuur cn vlam
door het meeslecpend rhytme van zijn
band.
Na de pauze volgde de opvoering van
„Het Geheim van den Idioot", een „tooneel
spel grand spoctacle" van Cornelis Veth
uit den tijd van zijn „Prikkel-Idyllen", dat
grandioos amusant van de kostelijke onzin
was. Eu daarna werd er gedanst in La
Gaité en in de hall, cn traden onder leiding
van Louis Davids tal van cabaret-artisten
op. en dronk men champagne en amuseer
de zich, totdat tegen zes uur dc ochtend
weer gloorde.
DE VAN GALEN NAAR SJANGHAI.
Aankomst tengevolge van den
moesson vertraagd.
Bij het Departement van Defensie is een
Hr. Ms. torpedojager van Galen, op weg
naar Sjanghai zich in den mMdag van 26
dezer gevond 19 gr. 25' Noorderbreedte en
1.18 gr. 15' Oosterlengte.
Wegens zwaren Noord-Oost moesson, ge
paard met veel zee, kon slechts een vaan
van 12 tot 15 mijl geloopen worden.
In verband hiermede zal de aankomst te
Sjanghai wellicht iets vertraagd Nvorden.
ZWARE BRAND TE LOSSER.
Losser, 29 Febr. In den aigeloopen
nacht heeft in deze gemeente een hevjgo
brand gewoed. Omstreeks 3 uur brak brand
uit bij den winkelier-caféhouder J. A
Boorrigler, wonende aan den straatweg van
Losser naar Gronau. Het vuur greep snel
om zich hoen en werd door den feilen wind
aangowakkerd. De woning van den heer
Boerrigter is een gedeelte van oen complex
waarin behalve een cofé ook een zaak in
koloniale en gruHerwaren en een schoen
meubel- cn ijzerwinkel zijn ondergebracht.
Toon do brandweer uit Losser en uit Gro
nau ter plaatse verschonen stond het groote
pand, dat een oppervlakte van ongovecr iOU
M5. beslaat, in lichten laaie. Aan lilussching
viel niet meer te denken. De vlammen sloo
gen fel omhoog en de brandweer moest zich
beperken met te trachten de beleudendo per
ceelen te behouden. Hierin is do brandweer
inderdaad geslaagd.
Dc felle wind heeft echter het vuur over
gebracht naar twee op ongeveer 20Ó M. af
stands gelegen arbeiderswoningen, oigen
dom van den heer Dijkhuis. Beide woningen
zijn eveneens geheel afgebrand. Om 6 uur
hedenmorgen was men het vuur meester un
waren het pand van don heor Boerrigter
on de beide arbeiderswoningen nog slechts
rookende puinhopen.
Do bowonera van do verschillende wonin
gen konden zich redden. Ongelukken heb
bon niet plaats gehad.
De schade, die gedeeltelijk door verzeke
ring wordt gedekt, wordt op 100,000 ge
schat.
DE SCHILDERIJEN VAN H.M. DE
KONINGIN.
De schilderijon van H.M. de Koningin
zullen in do maand September in het Frans
Hals Museum te Haarlom tentoongesteld
Nvorden.
9.45—1100 Het Kunstensemble o.l.v. Plet
Lustenhouwer.
1109—12.00 Graraofoonmuziek.
Dinsdag 1 Maart.
Huizon.
8.009.15 Morgenconcert.
10.0011 30 Gramofoonmuziek.
11 30—12.00 Godsdienstig halfuurtje, ver
zorgd door Pastooor L. H. Perquin O.P.
12 00—12.15 Politieberichten.
12.151.45 Lunchconcert door het Trio
o.l.v Piet Lustenhouwer.
1.452.00 Verzorging van don zender.
2 00--3 00 Vrouwenuurtje, a. „Armenzorg
in onze dagen", door Mevrouw Steyger As-
perslagh; b „Die Frauen von Korinth" Ge
droomde dialogen van Ilse von Stach, door
Mevrouw Ellen Russe.
3 003.30 Cursus in knippen en naaien,
voor beginnenden.
3.30—3.45 Cursus in hooden maken.
3.45—4.00 Cu mus in knippen en naaien
voor gevorderden, door mevrouw EL Cup
pens- Geurs.
4.00—4.30 Het orkest o.l.v. Johan Gerrit
sen
4.305.00 Middenstandscursus. „Do mo
derne Zakenman" (IV).
5.006.45 Vervolg Concert door het Or
kest.
6.45—7.10 Cursus Engelsen (XX) doDr J.
F. v. d. Sloot.
7 10—7 30 „Chateaubriand" door J. P. Cbr.
de Boer.
7.39—7.45 Politieberichten.
7.458 00 Verbondskwartiertje.
8.00930 Lijdensmeditatie door Pastoor
J. Th. van Noord, uit de Parochiekerk van
St Jan de Dooper te Langendljk (N.H.) Met
medewerking van het koor o.l.v. van P.
Duyvis.
9.30 Vaz Dias.
Hilversum.
8.01-10.00 Graraofoonmuziek.
10 00 Tijdsein
10 01 10.15 Morgenwijding.
10 1ö10.30 Gramofoonmuziek.
10.30—11 00 Solisten concert. Jo Meeuw*
se, viool. Rie Dijs— Ochel, zang. (Begelei*
ding- Eebert Veen).
1100-11.30 R. V. U.
11.30—12.00 Solistenconcert (voortzetting).
12.01—12 15 Gramofoonmuziek.
12.15—2.00 Concert door een orkest o.l.v»
Max Tak
2.00—2.30 Verzorgen zender.
2.30-3 00 Gramofoonmuziek.
3 00—4.00 Knipcursus door mevr. Ida de
Leeunv van Rees.
4 00-4 30 Hollandsch halfuur. Egbert
Veen, piano Bertel Frensel Wegener, piano.
Jacoba van Loenen—Martinet, vfool.
4305 00 Radio Kinder-koorzang o.l.v.
Jacob Hamel
500—6.30 Kovacs Lafos en ztjn orkest
6.30-7.00 R V U.
7.00— 7.30 Cyclus „Moderne Fransche Ka
mermuziek" o.l.v. Casper Höweler, X. Ra-
vel Uans Gruijs, zang. Aan don vleugel
Felix do Nobel.
7.30—8.00 Engelsche les door Fred Fry.
5.01—815 Gramofoonmuziek.
8.15—10.15 „La Travlata", opera van Ver
di. Opvoering door leden van de N V. Ita-
Iiaansche Opera. Soliston: Enrica Alberti,
Luisa Squarzina, Paolo Civil, Spartaca.
Marchi, Eraldo Coda, Armando Santolini,
Guido Uxa. Italiaanacb koor. Het omroep
orkest Dirigent. Vincenzo Martni
10.15—10.30 Nieuwsberiohten van Vaa
Dias.
10.30—11.00 „The Hawaiian Three~<
1100—12.00 Graraofoonmuziek.
HEDEN GEETALEERD
IJZERSTERK PRACHTIGE DESSINS.
Bouclé 200 x 300 f 33.75- Haarvelours 200 x 300 f 39.—i
2 IET DE ETALAGES
Uw ADRES VOOR COMPLETE MEUBILEER ING.
ii
„Wat l Dat wiel stop zetten en net neele vijfjaren- j
plan bederven? Laat hem nog maar een Jaar rond
draaien lu (Judge)» i
