r
DE MOOR"
DEFTIGE INBOEDEL
L
BAKKERIJ 'T SMULHUIS
WIJNHANDEL
2.60
Agenda
Fa. M.R.N. OOSTERVEEN
PRIJSVERLAGING VAN KOEKJES
JEUGDCONCERT IN DE
MARKTHAL
MUZIKAAL WUDINGSUUR
459e STAATSLOT BRIJ
Langestraat 42 Tel. 77
Ad vertentiën
„Sociëteit Amicitia
HEDENAVOND TOT 8| UUR EN MORGEN
(DONDERDAG) VAN 9 TOT 11 UUR V.M.
NOG BEZICHTIGING
DER
AANVANG VEILING MORGEN (DONDERDAG)
N.M. 2 UUR PRECIES.
TEL. 890
Chique Oude-Dames Hoeden
Een hoed van
Moderne flatteert
MAISON MODERNE
Voorburg
Schillen op Brandewijn
Fiaderac
per flesch
Schmuller en Renesse geven een
proeve van moderne muziek
Van Alexander Schmuller kan ton volle
getuigd worden: „optime meretur de inven-
tute". Geen moeite is hem te veel, hij spant
zjch in woord en spel tot het uiterste in om
zijn auditorium van seniores on juniores te
doen begrijpen en voelen, wat muziek, ware
muziek in haar wezen is. Ton dorden male
betrad hij gisteren met zijn voortreffolijkcn
medewerker v. Renesse in de Markthal hot
podium, thans tot het geven van proeven
van „moderne" muziek. De conférencier
Schmuller zette de kroon op bet work in
een buitengewoon geslaagde inleiding,
welke evenals de beide vorige, en bij deze
weer aanknoopende, moest dienen tot voor
afgaande verkenning van het terrein, een
terrein vol voetangels en klemmen. De tijd
genoot toch moet ten aanzien van dc om
hem levende en werkende kunstenaars véél
grooter omzichtigheid betrachten dan de
nazaat, in wiens wereld schifting van kaf
en koren reeds heeft plaats gehad en kunst
werk cn modeproduct van oen vorige pe
riode duidelijk vallen te onderkennen. Zeer
terecht ving de inleider aan met de opmer
king, dat „hcdendaagsche muziek" passen
der aanduiding zou wezen. Het woord „mo
dern" beeft een bijsmaak van radicalisme
en excentriciteit. Tallooze jonge musici van
beroep zien minachtend neer op hetgeen
niet-„modern" is. Alsof bet wezen en de
bron der waarachtige muziek eerst heden
ten dage ontdekt ware! Iedoro muziek was
voor héér tijd modern, zelfs die van oen
voor velen onzer ouderwetscho figuur als
vader Haydn! Om van tallooze andere com
ponisten niet verder te spreken. Hier, bij de
bepaling van wat muziek is, speelt de con
tinuïteit van hot eeno tijdperk in hot an
dere een hoofdrol. Echte muziek van iederen
tijd heeft moderauziek naast zich. De laatste
is uitwas cn ontluistering van een periode.
Ovnr do „jazz" b.v. wil do inleider niet
smalend spréken. Er zijn ontegenzeggelijk
talentvolle naast zeer vele talentloozc com
ponisten op dat gebied, maar 6pr. betwijfelt
ten sterkste of bet sociaal verschijnsel
„Jazz" wortelt in de groote Toonkunst en
of f>r een symptoom voor do toekomst in
valt waar te nemen. Hij acht „jazz" te zijn
symptomatische muziek, meer van betcokor
nis voor den socioloog dan voor den musi
cus en hij kent daaraan géén, Iaat staan oen
gróóte toïkomst toe. Aan den anderen kant
bedenke men, dat de muziek als bescha
vingsfactor in nauw verband staat met
iedere bepaald maatschappelijke poriode,
zooals ook reeds bij vorige gelegenheden is
aangetoond.
Omstreeks 1900 is gebleken, dat onze mu
ziek toen begon te verloopcn, waarmede
bedoeld wordt, dat geen variatio zich meer
voordeed, geen nieuwe vondsten binnen de
bestaande grenzen meer mogelijk bleken.
Op het gebiod van harmonie en contrapunt
was men uitgepraat, oen bepaald tijdperk
was voleindigd en epigonenwerk het eenlge
verdere resultaat. Enkele talentvolle toon
dichters hadden getracht nog iets verder te
komen, doch alles wat er verscheen, bleek
na-romantisch. Richard Strauss en Max
Reger zijn de éérste twoo groote figuren van
die nog nieuwe mogelijkheden in do muziek:
Strauss in do opera en het syraphonisch
gedicht, gebaseerd op Liszt en Wagner;
Roger terugkeerende tot de zuiver abstracte
muziek, brekend met litteratuur en philo
sophic, met bepaalde programma's enz. Wij
mogen geen oogenblik vergeten, dat de ge-
hecle „moderne" muziek in Duitscbland,
met Hindenmith aan het hoofd, onmogelijk
zou zijn geweest zonder Reger als wegwij
zer en baanbreker. Dan is daar Arnold
Schönberg, die met bet begrip tonaliteit
algeheel beeft gebroken, maar wiens revo
lutionaire zuiver-muzikale gedachten om
trent pluri-tonaliteit en expressionisme óók
reeds dertig jaren oud zijn. Hij leverde met
zijn systeem 6lechts negatief werk.
In Frankrijk vinden wij reeds lang vóór
1900 een geweldig figuur: Claude Debussy,
wiens scheppingan het natuurlijk vervolg
zijn op de Fransche toonkunst van vorige
periode. Ook niet-Franschc componisten
van beteekenis zijn er dan: Mouesorgski in
Rusland, Grieg in Noorwegen, eveneens
wegwijzers naar nieuwe toekomst. Maar
Debussy is do gróótste gestalte dier dagen.
Zijn werk is visualiteits muziek, hij com-
pone^rdo niet slechts dynamische, maar
schiep door een gcrnffineerd-harmonisch
stelsel statische muziek, strevend naar de
grootst mogelijke beknoptheid cn doorzich
tigheid.
Debussy is in onze dagen reeds een
klassiek begrip geworden. Spr. noemt „Pel-
léas et Mélisande", een meesterwerk van
synthese, van zeldzame eenheid van tekst
en muziek, een eenheid te merkwaardiger
waar dichter en componist niet een cn de
zelfde persoon waren, gelijk te voren bij
Wagner. Maeterlinck-Debussy zijn één in
geest, hun samenwerking een synthese in
oppersten zin.
De muziek wordt in de aangegaven po
riode langzamerhand steeds mcor sobor en
beknopt. De jonge generatie van componis
ten streed, zooals zij zeide, tegon de roman
tiek. Anderen formuleercn bet aldus: dc
muziek moet zakelijk zijn. Ingeving, gevoel
moge volgens de „modernen" goed zijn voor
den „ouden" tijd, voor de oude romantische
school, zij passen niet in de kunst, onzer
dagen. Dit is bij hen een groote fout. Mu
ziek zonder intuïtie, zonder lyriek, zonder
romantiek (in gunstigen zin!) bestaat niet
Want muziek vloeit voort uit vorlangen
naar een andere wereld. Dc „zakelijkheid",
die de modernen nastreven, is een lapsus
cn een leelijke óók. In werkelijkheid wordt
bestréden de na-roraantische tijd, vooral
van de Duitsche school, met zijn fouten.
Daarmee was de strijd juist en gerecht
vaardigd. Want de muziek moet terug tot
haar eigen wezen, beknoptheid enz.
Ten dcele had dc .modern#" richting in
dc muziek succes. Om echter 1% succes te
behalen moet men doelen op 100%. Het is
daarmee als mot het eindexamen: om één
vraag op het examen juist te beantwoorden
moet men duizend vragen hebben bestu
doerd. Dat is overal zoo. Dc 99% der mo
dernen is excentriciteit. Zij ^willen wel op
hun hoofd staan, maar de modernen béd
den veelal geen hoofd! Wanneer wij goed
klinkende muziek hooren, zeggen wij: dat is
„oude" muziek. Bij slechtklinkcnde staan
we klaar met het woord „modern". Echter
moet scherp worden onderscheiden: werke
lijke „moderne" muziek en gekhcidmakerij.
liet begrip „welluidendheid" is een tijdbe
grip. Beethoven is in zijn tijd voor gek
versleten cn wij hebben Debussy indertijd
eveneens bespot. Moderne muziek is dat
gene, wat in continuïteit is met de Muziek
in het algemeen.
Er bestaét nu eenmaal een ontwikke
lingsproces en men behoeft ten aanzien der
„moderne" muziek niet bang te zijn. Hoe
abstract ook, toch is alle muziek óók so
ciaal. Palestrina schreef voor do Katho
lieke, Bach was do componist der Protes
tante Kerk. Mozart vertolkte dc geodalp
maatschappij, Beethoven richtte zich ten
decle tot «de geestelijke aristocratie, Chopm
was de toondichter der Parijsche „salons"
van intellectueclen, Strauss schrijft voor de
bourgeoisie. De muziek staat noodwendig
in sociaal contact met de toonaangevende!)
van iederen tijd.
Voor wie componecrcn dc „modernen"?
Spr. wijst vooraf op dc schaarschte van
productie, die zeker merkwaardig is. Wij
loven in een overgangstijd, in een tijd van
grootcn onrust. Wij weten niet door wie
eigenlijk de cultuur, de politiek enz. worden
beheerscht- In Rusland beweren de bolsje-
wislcn een nieuwe proletarischo muziek
te brengen. Spr. heeft dergelijke composi
ties gezien, maar hij moet constatccren.
dat na veertion jaren van dictatuur van
het proletariaat die proletarische muziek
geenszins schoon, geen muziek van ecnigc
beteekenis is. Wel is zij revolutionair van
londcnz: teksten over hot vijfjarenplan
h.v., maar of die geschikt zijn voor mu
ziek
Ook in Duitschland is een sterke tendenz
om sociale muziek to componceren. Spr.
noemt hier Kurtweil en Hindemith, die kin-
dcropera's schreven. Ook deze muziek is
van belang ontbloot. Men verkeert in onzen
tijd nog tc zeer in .Sturm und Drang" om
In staat te zijn tot „Bückblick" en aan
dacht voor de toekomst. Misschien staan
wij nog pas aan het begin van een lange
ontwikkeling. In ieder geval is dc muzi
kale productie der laatste twintig jaar op
geen vademen na te vergelijken mot die
van vroegere tijdperkon. Tot dusver valt
nog geen Palestrina, geen Bacil, Beethoven
of Debussy aan te wijzen.
Andere objecten trekkon in onze dagen
de algemeene bolangstelling, ja, staan mid
den in het leven van nu: do sport, b.v. Vroe
ger waren bet de litteratuur, de muziek,
geestelijke problemen. Die zijn tegenwoor
dig verzwakt. Er is héél veel muziek. Echte
muziek kennen wij haast niet Dc lyriek
moet terugkomen in het leven: het moeten
schrijven in plaats van het kunnen schrij
ven. dét is het criterium. NA onzen tijd van
overgang zal ongetwijfeld ook do muziek
weer terugkomen tot een tijdperk van glo
rie. „Jullie zult dat ovor 20. 25 jaar mis
schien beleven. En misschien herinneren
jullie jo dan nog eens, dat In jo jonge ja
ren, hier in Amersfoort in een voordracht
over „moderne muziek" gezegd werd, dat
de muziek nog niet dood was."
Op dit warm. overtuigend pleidooi, dat
met langaangohouden, luid applaus werd
beantwoord volgde de superieure vertol
king van oen voortreffelijk golezon pro
gramma. In dc eerste plaats, als „piccé do
résistance" Debussy's viool-klavier-sonate,
een der 7 sonates voor diverse instrumen
ten. welke onder één titel zijQ verschenen,
vrijwel do zwanenzang van den „Musicien
francais". De subtiliteit, het „clair-obscur"
van zijn kunst legt een enorme taak op
aan de uitvoerenden en ik geloof niet te
\eel te zeggen, wanneer ik dit afwisselend
fijn-rbythmisch cn forsch den toon afbij
tend spel, mot zijn prachtige stacati en
hreede cantilenen, bijna ideaal noem. De-
bussy's „Poisson d'or", het symbool van zijn
kunst, is ook hier duidelijk te herkennen.
Twee nummers waren er bij voor viool
solo: een van Regcr's zeven vioolsonates,
en een lied van Hindemith. Vooral in het
Andantino van de sonate demonstreerde de
violist duidelijk Roger's voortbouwen op
Bach, terwijl Hindemith in zijn „Lied" een
fijn melodieus, serieus muziekstuk blijkt te
kunnen geven, vrij van de verschrikkingen,
waarop hij elders liet oor pleegt te ontha
len. De beide stukjes van Emmv Heil, van
manuscript gespeeld, welke stellig uitgave
waard zijn, getuigden evenzeer van hei.
„muzikale" in de „moderne" richting, ter
wijl het „Air" van don onbekenden Stri-
mer. melancholisch van loon en met veel
g-snaar, bewees, dat warmte volstrekt niet
bohoeft <e ontbreken bij de zoekers naar
het nieuwe. Na voorafgaande waarschu
wing voor hot zeer moderne, beel vreemd,
ja barbaarscho. maar met veel talent ge
schreven Scherzo van Prokofleff, volgeling
van Strawinsky, ontwikkelde de violist nog
eens zijn volle energie om dit inderdaad
„haarstraübende" stuk te verklanken, na
volbrachten taak nog ééns langdurig en luid
ruchtig toegejuicht, ten bewijze, dat deze
praestatte evenals de vorige op hoogen prijs
is gesteld. Deze proef met drie uitvoeringen
van dezelfde executanten gevende in klein
bostek een overzicht van stijlperioden, kan
als geslaagd worden beschouwd, wanneer
het bezwaar van het in korten tijd steeds
veranderende publiek, buiten beschouwing
wordt gelaten. Bij voortzetting in ons land
van de proeven met jeugdconcerten zal één
ding steeds scherper geroeid worden: dat
elementair algemeen muziekondorricht bij
alle trappen van ons onderwijs niet langer
uitgesloten mag blijven. DAt is m.i. de
gróótste beteekenis van deze experimenten.
Aan het „Nut-Amersfoort" wederom een
woord van welgemeende waardeering voor
de volharding aan den dag gelegd in weer
wil van den ongunst der tijden.
H. E. BECHT.
Het Löffler kwartet in de Remom
strantsche Kerk
Het is een traditie goworden, dat in de
week vóór Paschen, de laatste der lijdens
weken, in de Rcmonstrantschc kerk alhier
een muzikale wijdingsavond wordt gehou
den; ook is het traditie goworden, dat in
dezen plechtigcn wijdingsure het Löffler-
kwartet uit Naumburg an der Saaie, be
staande uit Max Löffler cn zijn drie doch
ters Johanna, Susanna en Maria, lijdens-
muziek ten gehoore brengen. Het is dan
een uur van plechtigheid, van een stilte,
welke dc woardcering in zicht houdt voor
hetgeen dlo vier musici daar boven op de
orgelgalerij tot stand brengs^. Zij beoogen
het scheppen oencr religieuso sfeer, waar
in zij tolkenjare opnieuw slagen. Zoo ook
gisteravond, toen het vrij talrijke publiek
tot het laatste moment zijn volle aandacht
had voor het programma, dat door het
kwartet ten gehoore werd gebracht. Na het
orgel-voorspel „Ach, wat moet ik, zondaar,
doen" van J. G. Walthcr, werd een lijdens
cantate uitgevoerd, waarbij gebruik werd
gemaakt van oude lijdcnsliedercn. Hierbij
hoorden wij achtereenvolgens het strijk
kwartet, solozang cn vierstemmig a cap-
pella. Dc familie Löi'flcr beschikt dus wel
over een veelzijdige muzikaliteit. Hot pro
gramma vermeldde voorts nog drie Sat-
zen uit de „Muzikale offers van J. S. Bach,
Aria voor vrouwenstem, viool en orgel,
strijkkwartetsatz, fuga in f-mol, twee ter
zetten voor vrouwenstemmen, koraal met
variaties en Avondlied van Cl. Goudimel.
Do Löfflors hebben weer een mooien muzi-
kalen wijdingsavond gegevnn. Zij gaan nu
Amersfoort weer verlaten, wellicht voor
een jaar. Zij zijn nu drie jaar achtereen
in onze stad geweest; de belangstelling is
in dien tijd wel wat gestegen, een bewijs,
dus. dat men hun werk op prijs stelt.
REMONSTRANTSCHE KERK.
Men verzoekt ons tc willen mededoelcn,
dat aan den korkdienst van de Rcmon
strantschc gemeente op eersten Paaschdag
medewerking zal worden verleend door
mevrouw Bcp te BoekhorstKerkmoyer,
zang-solisto van do first church of Chris
tian Scientists te 's Gravenhage.
(Nut of f lel
el).
le
Klasse. 3o Lijst
Woensr '7 1932.
Hoope prijzen.
618 20 000
.0079
t 200C
1500
1562 15817 i
1000
11112
16940
t 400
15482 200
3781
9809 14167 16591 20829 20086 f 100
Pril ren van f 20.
274
22
27
84
138
157
239
*54
2
?00
324
348
355
415
133
443
475
478
524
582
621
638
702
708
775
813
855
85:
996
1000
1013
7077
1137
1211
1-61
1269
1278
1309
1310
1310
1485
1561
1583
1605
1617
1630
1659
1750
1770
1801
1856
1873
2021
207'.
2074
2125
2127
2162
2260
2347
2349
2388
2393
2472
2482
2436
2519
2576
'2583
2608
2624
2679
2741
2849
2947
2956
2962
1971
2979
7989
1027
3059
3098
3136
3161
3160
3177
3192
3206
3209
3232
3252
3274
.350
3372
3412
1436
3523
J615
3655
3656
3866
7816
3836
3010
3923
396"
3966
4041
410?
1112
1227
4245
4265
4291
4312
4327
4352
4359
4413
4550
4567
•*601
4637
4822
4854
4871
4929
4939
1961
497S
5073
5077
."204
5216
5260
5291
534o
5383
3436
5480
5510
5530
5639
5643
5686
5757
*.7 .9
5963
59^
5976
5981
5935
G009
6034
6092
6163
6179
6194
6253
6339
6354
6380
6405
645C
6504
5508
6579
J696
6727
6752
6936
7028
7046
7116
7129
143
7154
7176
717?
7221
7223
7228
7231
7366
7383
1532
7708
7723
7782
7811
1847
1853
7933
7996
3055
8072
<088
8131
3194
Ü32
3237
8294
4453
8475
3565
8615
2636
J608
3758
0917
8937
398C
>004
9123
J235
2276
)279
9366
)47U
9474
J556
9579
>601
9655
9743
9913
*936
9995
10031
10036
:004l
10053
0080
10100
10152
10214
10271
10273
10281
10396
0316
10340
10364
10440
10505
10513
10516
10558
'0622
10637
10655
10848
10859
10877
10906
10923
0925
:096C
11043
11044
11054
11094
11227
11257
1470
11486
11491
11627
11640
11652
11653
11773
1811
11825
11898
11908
11931
1938
11940
11945
1953
«1962
12043
12090
12107
12205
12218
12242
2250
12396
12473
12491
12507
1251f.
12621
12686
2748
12755
12791
12853
12854
12872
.2890
13906
2948
13066
13104
13«51
13178
13195
13204
13236
3247
33314
13326
13430
13G97
13612
13631
13737
3752
13769
1332-
13871
13887
13902
13968
14116
4174
'4299
14326
14363
14387
14397
14423
14432
14522
14551
14566
14634
14645
14655
147m
1753
,4861
:48se
14914
14920
14968
15024
5072
15393
13508
15559
15559
15818
15694
15811
5930
IS047
16068
16088
16112
16134
16163
161W
7235
1824'
T 6265
.6273
16338
16381
16410
16509
'6536
10638
16653
16706
16758
16791
16304
16"'0
182.
16863
16377
16930
16908
17015
17073
i7089
7102
17107
17115
17141
7228
17307
17391
17-104
7472
17473
17526
17535
17561
17597
17722
17757
7315
17819
17843
17819
12370
17909 17924
17050
8015
18019
18124
18127
18133
18152
18161
18190
8249
18259
13301
*.8326
18351
18381
18475
18512
858-'
1C315
16863
18700
*8* 57
18783
18793
18796
'•816
18843
18948
19001
19018
19017
'9049
19063
9278
19287
19296
19322
19337
19370
19404
19591
9746
19873
19884
19978
1999"
20039
20079
20098
0103
20134
20144
20179
2019'
20209
30228
20231
0257
20310
20317
20394
20539 20551
30666
20600
0637 20697 20716 20747 20900 20255 20082
erbetering
le s
nsse
Lfjsi
135v~
rn.2.
13522
OMREKENINGSKOERSEN.
Off. Not. Niet Off.
22 Maart *3 Maart 12 uur
Londen9.07% 9.04%
Berlijn.59.01 59.15
Parijs9.75% 9-76
Brussel34.64 34.63
Zurich 47.93 48.-
Weenen
Kopenhagen 50.49.90
Oslo 49.— 48.80
Stockholm50.49.50
New York2.48.50 2.48.50
Medegedeeld door de Rott. Bankverconiginp
Da ge 1 ij k s
City Theater. Westsingel 7. Vertoonlni.
/an „De Privé-Socretaresse" en „Twee Men
schcn."
Rembrandt Theater. LangestrAaf Verton
ning van „De Zeeroovers van San Riego."
Museum Flehite, Wcstsingcl. ib'itgezon
dord des Zondags).
Theosofische Bibliotheek. Gebouw Theos
Vcreeniging. Regentesselaan. lederen dae
van fi—8 uur.
Openbare Leeszaal met Jeugdleeszaal en
Bibiiolheck, Muurhuizen 9.
R. K Leeszaal. Nieuw straat 24.
Vredesbibliotheck. Arnhcmscheweg 50.
Leeszaal Handelsregister, Arnh. weg 23
23 Maart. Theosofische Loge. Séanco ex
périmcnteel door den heer cn mevr. Roos—
Hallenslcben. 8Y% uur.
DROSTE CACAO
zoolang de voorraad strekt
90 cent per pond.
26 Maart. D.e Valk. Feestavond Friesch
Sclskip.
28 Maart. Amicitia. Bondsdag Noderl. Jou-
gclings-Vcrbond. 2 uur.
30 Maart. Markthal. Vertooning film van
de Zuiderzeewerken ton bato van bet Cen
trale Verwarmingsfonds van het Jongens
huis Leger des Hcils. - 8 uur.
30 Maart Hotel de Zwaan. Jaarvergade
ring Verceniging voor Vreemdelingenver
keer. 8% uur.
2 April. De Valk. Feestavond Soc. Eens
gezindheid.
5 April. Amicitia. Jaarvergadering Vorec-
niging van Iluisvrouwon. 3 uur.
April. Amicitia. Opera-avond ton bate
der T.B.C. vereenlging.
6 April. Do Valk. Feestvergadoring „Wil-
holmina."
6 April. Ev. Luth. Kerk. William Bootb-
avond. Lezing Stafkapltcin P. W. Cohen.
8 uur.
9 April. Dc Valk. Feestavond Korfbalvcr-
eeniging „Amersfoort."
23 April. Dc Valk. Padvindstersraatinée. -«
uur.
27 April. Dc Valk. C. J. M. V. Fluitclub.
UTRECHT.
23 Maart. Tivoli. U. S. O.-abonnements-
concert. 8 uur.
24 Maart Stadsschouwburg. N.V. Hot
Schouwtooncel, opvoering van„Op Hoop
van Zegen" (volksvoorstelling). 7% uur.
ZEIST.
30 Maart Concertzaal FIgi. Rotterd. Hof-
stadtoonecl, opvoering van „Pygmalion.
4 uijr.
2 April Concertzaal Flgi. Gezelschap Ver
kade, opvoering van „Mijnheer Hazcbart"
(abonnement). 8 uur.
8 April. Concertzaal Flgi. Gezelschap Vcr-
kadc, opvoering van „Maya." 8 uur.
Boterkcakjes thans 90 ct. p. pond
Amandelkoekjesf 1p. pond
Luxe koekjes f 1.20 p. pond
Voor Paaschgebak is onze bakkerij het aange
wezen adres Onze kwaliteit staat aan de spits.
DAMES,
Heden ontvingen wij een speciale collectie
WESTSINGEL 21
Laat Uw matrassen repareeren en weer als nieuw
opmaken. W|j geven U prijsopgave van de kosten
Wij halen ze 'S MORGENS en brengen ze DEN
ZELFDEN DAG 'S AVONDS weer thuis.
LANGESTRAAT 8
TELEFOON 129
