til ZZ&srrjZ
GRATIS TOEGANG
Thers**»1
AM IC ITI A
JOH. DE HEER
DË ËÊMLANDEü
Donderdag 31 Maart 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a j 30e Jaargang No. 232
Bmiteelaedsclh
Overzicht
Bmteolaocl
MIJNWERKERSSTAKING IN
B0HEMEN
Bloedige botsingen
CHINA WENDT ZICH TOT
GENEVE
ERNSTIGE BRAND IN EEN
FILMATELIER
TURATI OVERLEDEN
IERLANDS M0ELIJKHEDEN
MET ENGELAND
NOG GEEN ACCOORD TE
SJANGHAI
SILBABATIW
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
7 uur 1 min.
M led
av<
3-
no*
PLANTSOEN - AMERSFOORT
amer sfoortsöh dagblad
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
wcek (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17Va»
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van ccn bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Liefdadighelds-advcrtenticn voorde
helft van den prijs. Kleine Advertenticn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—, Bewijsnummer extra f 0.05
Eet Donauplan punt van
discussie. Tardieu's reis
naar Londen.
De Franschc minister-president, Tardieu.
is ccn tijdje geleden voor den dag gekomen
met een plan, waarvan de strekking is
naar van Franschc zijde worclt voorgegeven
de Donaustaten, die in zeer moeilijke
financieole en économische omstandigheden
verkecren, bij te springen. In beginsel is dil
een buitengewoon nobele bedoeling, doch
niet gering is liet aantal dcrgeneji, die de
meening huldigen, dat de Franschc „filan
tropie" ccn vermomde poging \an Parijs is
om zich in de Donaustatcn speciale voor-
deelen te verzekeren. Aanvankelijk schijnt
het in Tardieu's bedoeling te hebben ge
legen zich alleen of hoofdzakelijk te \cr
slaan met Engeland en gedaan te krijgen,
dat voornamelijk Londen en Parijs pogin
gen zouden ondernemen om dc Donaustatcn
weer op de been te brengen. De Engelsclicn
hebben Tardieu's plannen tijdig doorzien en
de. meening te kennen gegeven, dal ook
andere landen, zoouls Italië en Duitschlund
als belanghebbenden moesten worden b»«
hokken hij het. streven ccn economische
Donaufederatie tot stand te brengen. Engo
land heeft clan ook uitnoodigingen in dezen
geest verzonden, zooclat te Londen ccn
.v i er inogendhedcnconfertentie zal plaats
.vinden.
Een en ander -\ormdc echter voor Enge
land geen beletsel tegemoet te komen aan
den wensch van Frankrijk, welks vertegen
woordigers gaarne vooraf met de Engelsche
ministers van gedachten zouden wisselen.
Vandaar clat Tardieu, in gezelschap van
den minister van financiën, Flanclin, reeds
Zondag naar dc Èngelschc hoofdstad zul
reizen, teneinde aldaar niet alleen dc kwes
tie van den Donuubond te bespreken, maar
ook over andere aangelegenheden van go-
da rhten te wisselen, die verband houden
met de economische en financieelc ontred
dering der wereld; men denke alleen maar
aan de conferentie van Lausanne, die in
Juni zal worden gehouden.
Dat de Franschen en Engelsclicn, voordat
We vertegenwoordigers der vier mogendhe
den in het begin clcr eigende week geza
menlijk confereoren, reeds besprekingen
voeren, heeft in sommige Duilsehe en ïta-
liaansche klingen wd-is-waar argwaan ge
wekt, daar men vreesde, dal Londen en
Parijs cle andere staten voor een voldongen
feit zouden stellen, maar daar staat tegen
over, dat velen verwachten, dat Macdonald
er niet voor te vinden zal zijn een eenzijdig
Fransch-Engelsch accoord aan te gaan. De
Britsche uitnoodiging. aan Frankrijk is fei
telijk een gebaar van hoffelijkheid, dat dooi
Frankrijk is uitgelokt, nadat dit land bui
tengewoon nadrukkelijk had te kennen ge
geven, er zeer veel prijs op (c stellen, wan
lieer Tardieu en Flandin een paar dagen
eerder dan de anderen konden komen. Van
daar dat dc Lngclschen dc Fransche gasten
vriendelijk zullen ontvangen, maar vermoe
delijk geen enkele verbintenis zullen aan
gaan, dio dc ontstemming van Berlijn of
Rome zou kunnen wekken. Te Londen vindt
men liet zelf een ecnigszins pijnlijke zaak,
dat Frankrijk zich een beetje heeft opge
drongen, maar men kon nu eenmaal met
goed fatsoen dc invitatie niet achterwege
laten, noch den schijn wekken van ongast-
viij te zijn. Het. is dan ook te verwachten,
dat Tardieu er niet in zal slagen te Londen
beslissingen te forcecren, die een anti-
Duitsch- of anti-Italiaansch karakter dra
gen.
Het- ligt verder voor de hand al kan
nen de Fransch-Engclsche besprekingen ccn
oplossing voorbereiden dat pas besluiten
worden genomen en plannen geformuleerd,
wanneer de vertegenwoordigers der vier
mogendheden begin der volgende week sa
menkomen, teneinde in beginsel tot over
eenstemming te geraken op het stuk cener
gezamenlijke hulporganisatie ten behoeve
der noodlijdende Donaustaten. Wanneer in
principe een accoord is bereikt, ligt liet op
den weg der vijf Donaustaten eveneens tc
streven naar een vergelijk en wanneer dil
compromis een werkelijkheid is geworden,
is het oogenblik aangebroken, dat de liulp-
verleenende en dc hulpbehoevende stalen
zich mot elkaar verstaan.
Ilct behoeft geen betoog, dat de kwestie
eencr economische Donaufederatie een
uiterst netelig probleem is en dat de staats
lieden zich voor bergen van moeilijkheden
zullen zien geplaatst, zoodat ccn mislukking
der onderhandelingen geenszins uitgesloten
is. De kans van slagen is natuurlijk het
grootst, wanneer liet lukt dc besprekingen
in zuiver economische banen te houden,
doch te vreezen is, dat sommige staten te
vens zullen pogen voor zich politieke voor-
doelen te verwerven. Vooral Frankrijk kan
in dit opzicht roet in het eten gooien, daar
het er steeds op uit is geweest in tal van
Europcesche staten zijn politieke macht uit
te breiden, maar dit geldt evenzeer in meer
dere of mindere mate \oor andere staten,
die aan dc conferentie deelnemen.
Alleen wanneer alle reclitstreeksch eigen
belang en baatzucht der groote mogendhe
den wordt uitgeschakeld, kan men rekenen
een verheugend resultaat. Overigens i-
nbod der Donaustaten geen op zich zelf
sfcfrkd verschijnsel; de economische en fi-
Bancicele ellende dezer landen is slechts
een uit\loeiscl van dc algemeene malaise,
zoodat men, al conferecrende, weldra tot cle
gevolgtrekking zal komen, dat tegelijkertijd
de overige groote kwesties, die het geldwe
zen en het bedrijfsleven betreffen, kordaat
ter hand dienen te worden genomen, wil
men dc voorwaarden scheppen voor 'n terug
keer der welvaart in Europa en do overige
wereld. De besprekingen \an het Donau
plan kunnen dan ook als gangmaaksters
fungeerén voor algemeene regelingen van
veel wijder strekking.
lii- is een gespannen toe=
stand ontstaan
Praag, 29 Maart. (V.D.;. In den loop
van Dinsdag is liet te Bruex, Komölau en
Gocrkau tot felle botsingen gekomen tus
schen de in grooten getale naar liet Noord-
Wcst-Bolieemsehe stakingsgebicd gezonden
gendarmerie cn cle door communisten ge
leide, stakende mijnwerkers. Een commu
nistische vergadering in Gocrkau werd ver
boden. dc stakers kwamen echter uit dc ge
ilede omgeving in groote stoeten naar de
stad, geleid door den communistische» afge
vaardigde Hadck. Dc politic werd met stec-
nen bekogeld, waarbij 4 agenten werden
verwond. Dc menigte verspreidde zich, toen
dc politie aanstalten maakte, van dc vuur
wapenen gebruik te maken. Tegen den
avond vielen ongeveer 1000 stakers, teneinde
do werkzaamheden van den Juliusmijn tot
stopzetten te brengen, een afdccling politie
aan, die den toegang tot clcn mijn afzette.
Ook hier werden verscheidene politieagenten
door steenworpen gewond. Er werd bevel
tot schieten gegeven, doch volgens offici-
eelc mededcelingen werd in de lucht ge
schoten, zoodat geen enkel arbeider gewond
werd. Do arbeiders zelf beweren echter, dat
7 hunner licht cn 2 zwaar gewond zijn. Ver
der zijn 2 arbeiders en de afgevaardigde
Hadek door bajonetsteken gewond.
Daar -de menigte niet 'wijken wilde, werd
militaire -'versterking 'gehaald. Tweè colon
nes van liet hifanterieregimciit 46 uit Komo-
tau marcheerden op cn stelden machinegewe
ren op, waarop de menigte onmiddellijk uit
een ging. Na cenigcn tijd konden de mili
taire afdeelingen w eer inrukken. De steden
in geheel hot Noord-Wesl-Boheemsche
küiendistrict zijn bezet met gendarmerie-
patrouilles. Dc opwinding onder de bevol
king is groot. Ook in de omgeving van
Maehrisch-Ostrau is het heden herhaalde
lijk tot. botsingen gekomen tusschcn stakers
en politie. De tlians in beweging gekomen
menigte kan bijna niet meer kalm gehouden
worden cn volgt veeleer dc communistische
leuzen.
M a e li r i s c. h-0 s tr a u, 29 Maart. (V.D.)
In zeven mijnen zijn de mijnwerkers van
daag niet aan don arbeid gegaan. In totaal
staken thans 2000 werklieden. Ilct gevaar
voor een uitbreiding der beweging is zeer
groot.
In liet gebied van Bilin Aussig wordt
thans eveneens gestaakt. In totaal staken
thans in het mijnengebied van Noord-Bohc-
men ongeveer 20.000 arbeiders.
Japansche beweringen
weerlegd
Gcnève, 30 Maart. (H. N.) China heeft
aan den Volkenbond een nieuw memoran
dum doen toekomen, waarin verschillende
beweringen worden weerlegd, welke in dc
laatste nota van Japan aan den Volkenbond
opgesteld waren. In het memorandum
wordt verklaard, dat China alles heeft ge
daan om zich aan te passen aan dc gewij
zigde omstandigheden, die in de betrekkin
gen tot het buitenland zijn ontstaan. China
heeft zich geleidelijk ccn plaats als lid van
het internationale organisme verworven. Dc
beschuldigingen, dat de Chinceschc regee
ring een tegen dc buitenlanders gerichte
politiek voert, zijn geheel ongegrond. Hon
derdduizenden buitenlanders, die in China
ievcn en arbeiden, kunnen getuigenis afleg
gen van den vrieridschappelijken en verzoe
ningsgezinde]! gc;st der Chinceschc bevol
king. Dc boycot van Japansche goederen is
de laatste 13 jaar niet verscherpt. De sta-
tistf&k' bewijst, dat Japan meer en meer de
Cliineesche markt heeft veroverd.
DE HEROPENING VAN DE BEURS IN
DUITSCHLAND.
B e r 1 ij n, 30 Maart (V.D.). In de heden ge
houden vergadering van het Berlijnsche
beursbesluur is met algemeene stemmen be
sloten de officieele noteering der fondsen
op 12 April 1932 te hervatten. Op den zelf
den dag zal de regeering het verbod tot pu
blicatie van koersnoteeringen opheffen.
Vijf dooden en vele gewonden
Belgrado, 30 Maart (V.D.) In den nacht
op Woensdag heeft tc Agram een verschrik
kelijke brand gewoed, welke volgens het te
Belgrado verschijnende avondblad „Prawda"
grooter omvang heeft aangenomen dan men
eerst vermoedde. Volgens de laatste berich
ten zijn vijf dooden en 29 zwaargewonden
te betreuren. De brand ontstond door een
ontploffing in een filmatelier, dat was on
dergebracht op de tweede etage van een
gebouw dat zes verdiepingen hoog is. Het
vuur vond nieuw voedsel in eenige groote
met benzine gevulde reservoirs, welke even
eens ontploften. De operateurs sprongen
ijlings door de vensters op straat. Door den
geweldigen luchtdruk werden in een om
trek van een halven kilometer talrijke ven
sterruiten vernield. Spoedig daarna werden
ook dc andere verdiepingen door het vuur
aangetast. Onder de bewoners van het bran
dende gebouw brak een verschrikkelijke pa
niek uit. De mcestcn sprongen uit de ven
sters op straat, waar zij dood of ernstig ge
wond wérden opgenomen.
Parijs, 30 Maart. (H.N.) Turatti, de
vroegere leider der socialistische partij in
Italië, is vannacht tc Partje overleden.
Turati was ccn der stichters der socia
listische beweging in Italië en leidde van
1895 tot 1926 de socialistischo politiek inliet
Italiaansche parlement. In 1926 dwong het
fascistische regime hem Italië tc verlaten
en begaf bij zich naar Parijs. In Italië was
hij jarenlang hoofdredacteur van het socia
listische dagblad Avanti. Te Parijs nam hij
ijverig deel aan de anti-fascistische bewe
ging der Italiaansche emigranten en schreef
lnj voor tal van links-gcorienteerdc cn so
cialistische bladen.
Ook in de internationale socialistische
beweging behoorde Turati tot de leidende
figuren.
Mag De Valera eventueel
niet naar Ottowa?
Londen, 30 Maart. (V. D.) Dc Daily
Express weet uit Ottawa te melden, dat het
voornemen bestaat den Ierschen minister
president De Valera de deelneming aan de
in Juni a.s. te Ottawa te houden Britschc
wercldrijkconferentie niet toe te staan, in
dien dc Ierschc regeering haar voornemen,
om den eed van trouw aan den Engelsclicn
koning af tc schaffen, ten uitvoer zal bren
gen.
BOTERSCHAARSCHTE
IN RUSLAND?
B e r 1 ij n, 29 Maart. (V.D.) Naar de Lokal-
anzeiger uit Moskou meldt, stroomden al
daar, toen liet gerucht liep, dat de botcr-
trust een grooten voorraad boter op le
vensmiddelenkaarten verkocht, vrouwen,
die sedert ongeveer vier maanden geen bo
ter gezien hadden, in groote groepen naar
het verkoopsgebouw in liet centrum van
Moskou. Voor de daar voorradige boter
werd echter in plaats van den tot dusver
gcbruikelijkcn prijs van 2.50 roebel per
pond, 7 roebel per pond gevraagd. Hierdoor
ontstond onder de vrouwen een dusdanige
verontwaardiging, dat zij alle ruiten en
inventarisstukken van den winkel kapot
sloegen en de verkoopers mishandelden. Be
reden Gepeoe-troepen traden tegen de wou
wen op en dreven haar uiteen. Hierbij
werden verscheidene vrouwen gewond.
Bij de suikertrust is het tot dergelijke
tooneelcn gekomen.
TIJDENS PARTIJTJE GOLF DOOR
BLIKSEM GETROFFEN.
Londen, 30 Maart (V.D.) Hedenmiddag
werden een bejaard golfspeler en zijn cad
die door den bliksem getroffen en op slag
gedood bij een golfpartij te Maidenhead. De
tegenstander van den getroffene werd met
een gedeeltelijke verlamming naar een zie
kenhuis overgebracht.
HEVIGE AARDBEVING IN ZUID-AFRIKA.
Kaapstad, 30 Maart (V.D.) In den nacht
op Woensdag zijn de stad Johannesburg en
omgeving door een buitengewoon hevige
aardbeving geteisterd. Talrijke gebouwen in
het centrum der stad werden ernstig be
schadigd. Verscheidene personen werden
licht gewond. Een mijnschacht is volkomen
ingestort. De seismograaf in het observato
rium te Johannesburg heeft een zeer hevige
beving geregistreerd- s
BANK IN MOEILIJKHEDEN.
Boekarest, 29 Maart. (H.N.) Te Gross
wardein is dc credictbonk in financicele
moeilijkheden geraakt. De directeur van dc
bank, de heer Weiss, heeft zich het leien
benomen.
DE FRANSCHE BEGROOTING.
Door den Senaat in eerste lezing
aanvaard.
Parijs, 3 0 Maart. (V. D.) De Senaat
heeft gisteren met 271 tegen 19 stemmen de
financieelc wetten goedgekeurd en daar
door dc begrooting voor 1932 in eerste lozing
aangenomen.
De Kamer zal ze thans ten spoedigste in
tweede lezing behandelen.
Japan toch uit den
V olhenbond?
Tokio, 30 Maart. (V. D.) Van officieele
Japansche zijde wordt thans toegegeven,
dat te Sjanghai tot nog toe geen overeen
stemming is bereikt. Men hoopt, dat de
onderhandelingen morgen beëindigd zullen
zijn.
Moskou, 30 Maart. (V. D.) De Russi
sche pers meldt uit Tokio, dat dc Japan
sche minister van buitenlanüsche zaken
Josjisawa zich op liet standpunt van den
minister van oorlog plaatst inzake het uit
treden van Japan uit den Volkenbond, aan
gezien dc volkcnbonds-politick niet in over
eenstemming is met dc Japansche belan
gen. Te Moskou verwacht men, clat Japan
reeds in dc eerstvolgende zitting van den
Volkenbond niet meer vertegenwoordigd
zal zijn.
bespan
uw
LAMPEKAP MET
U vindt de nieuwste dessins by
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Varkensmarkt S
Tel. 1309
Vakkundige reparaties.
BUITENLAND.
De toestand in het Verre Oosten.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Dc Londenschc Donauconferentie.
(Eerste Blad, pag. 2).
Mijnwerkersstaking in Bohemen.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Arrestatie van ccn valsche munters-com
plot te Rotterdam.
(Derde Blad, pag. 1).
Een nieuw voorstel van B. en W. van
Arnhem inzake de Rijnbrug.
(Tweede Blad, pag. 2).
Prof. Dr. II. M. van Nes heden 70 jaar.
(Tweede Blad, pag. 2).
De Belgische kwestie in do Eerste Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1).
Groote brand te Zuid-Beyerland.
(Tw cccle Blad, pag. 1).
Naar het einde van het textielconflict.
(Tweede Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
De gemeenteraad besluit om nog niet
over te gaan tot den bouw van bet nieuwe
openluchttheater.
(Eerste Blad, pag. 3).
Een historische gebeurtenis.
(Ecrat© Blad, pag. 2).
Jaarvergadering van Vreemdelingenver
keer. (Eerste Blad, pag. 2).
Vertooning van dc film over dc Zuider
zeewerken.
(Eerste Blad, pag. 2).
Hoogste barometerstand 764.9 te Akureyri.
Laagste barometerstand 741.i tc Aberdeen.
Verwachting; Meest matige, Z. tot W.
wind, betrokken tot zwaar bewolkt, regen
buien. kouclcr.
Dc depressie blijft stationnair op do
Noordzee en vormt met een socundaire kern
op de Noorsche zee en een in de golf van
Biscaye een lang gerekt strookvormig gebied
van lage luchtdruk. Aan de \V. zijde stijgt
de luchtdruk en beweegt zich een strooming
van koude ponaire lucht naar het Z., die
heden ook merkbaar is in Schotland.
Aan de Oostzijde is het daarentegen nog
zeer warm en worden in Midden-Duitsch-
land temperaturen ver boven normaal ge
vonden.
In onze omgeving werd het weer wat
koeler, daar de as van het lage drukgebied
zich langzaam naar het O. beweegt is het
te voorzien, dat de koude stroom zich even
eens O.-waarts zal verleggen cn de kust
landen zal bereiken. Het weer zal dan zijn
buiig karakter behouden met geleidelijk
dalende temperatuur cn langzaam ruimen
de wind.
me» Vrijdog-
,0, on rne» in de
ladeTl AP** houden «V
„vond U
grootezaal aNVERSFOORT
Op d®1®
"31'
d
i J.