DE ËÊMLANDEU PROCES TEGEN STERN EN WASILJEF Belangrijkste Weerbericht Lacht op JOH. DE HEER Woensdag 6 April 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. 4° Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30 e Jaargang No. 237 GRAF ZEPPELIN WEER NAAR ZUID-AMERIKA OPTIMISME IN FRANSCHE KRINGEN PROF. Dr. 0STWALD OVERLEDEN VOORLEZING VAN DE DAGVAARDING Val der Russische regeering beoogd 7 uur 10 min. L. J. LUYCX ZOON BECH5TEIN PIANO'S Fa. R. v. d. BURG Piano's, Orgels, Radio EVJorgen half drie DEMONSTRATIE KüPPERSBUSCH GASFORNUIZEN EEEGEISIS ABONNEMENTSPRIJS P'r 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/j. Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 51J DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels t 1.05 met Inbegrip van ceo bewijsnummer elke regel meer f0.25. Liefdadighelds-advertcntiën voorde helft van den prijs. Kleine Advertcntiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent elke repel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—, Bewijsnummer extra f 0.05 Politieke koersverandering in Joego-Slavië? Het aftreden van Zivkowitsj. liet is nu ruim drie jaren geleden, dat koning Alexander van Joego-Slaviö, liet eeuwige getwist tussehen de bcvolkingsdcc- len, die den staat samenstellen, moede, de dictatuur instelde, daar een vruchtbare ar- beid der volksvertegenwoordiging in ver band met dc felle tegenstellingen tussehen de op centralisatie aansturende Sorvcn en dc federalisten (Slowcncn en Kroaten) vrij wel uitgesloten was. Dc grondwet werd op geheven en dc leiding van 's lands zaken werd in Jan. 1929 opgedragen aan generaal Zivkowitsj; deze wist er inderdaad in tc sla gen uiterlijk dc rust m het land te doen terugkcercn, zoodat naar buiten dc schijn werd gewekt, dat de Joego-Slaven een een drachtig volk waren geworden. In werke lijkheid echter bleven dc mccningsverschil- len tussehen dc Servcn, Kroaten en Slowe nen bestaan cn dc dictatuur-maatregelen wekten in hreedc lagen der democratisch voelende bevolking een ontevredenheid, die hoe langer hoe nadrukkelijker aan den dag trad. Koning Alexander verstond deze tcc- kencn cn keerde, om erger onheil in den vorm cener gewelddadige revolutie te voor komen, tot het parlementaire regeeringsstel- sel terug. Dit geschiedde in November 1931, maar dc hervorming, die de terzijdestelling der grondwet ophief, was slechts een al tc doorzichtige politieke klucht, daar hij dc verkiezingen een methode werd gevolgd, welke dc regeering waarborgde, dat haar positie niet werd geschokt; het verkiezings systeem bracht mee, dat een volksvertegen woordiging werd gekozen, die in haar over- groote meerderheid op de hand was van het kabinet. In wezen werden dc zaken dan ook op denzelfden voet voortgezet; dc dictatuur toestand bleef, alleen dc naam verdween, liet gevolg hiervan was, dat dc ontevreden heid in plaats van te luwen en zonder dat deze elk oogenblik openlijk aan den dag trad, bleef toenemen. Bovendien was dc z.g. terugkeer tot liet parlementaire regeerings- systcem een listighcidje, daar zoodoende dc mogelijkheid was geschapen om, mochten de zaken in Jocgo-Slavie eens misloopcn, dc verantwoordelijkheid daarvan te laden op dc schouders van het parlement, zoo dat de regeering dan buiten schot bleef. ZIVKOWITSJ. Juist de laatste tijden uitte zich het mis noegen over het voortbestaan der dictatuur weer zeer nadrukkelijk cn vooral waren het dc studenten, die een groote rocrigheid aan den dag legden en hun wcnschcn inzake een uitgebreider politieke vrijheid tot uiting brachten. Merkwaardig is nu, dat eergisteren Zivko witsj. dc premier, die gedurende dc dicta- tuurpcriode koning Alexander getrouw heeft, bijgestaan, zijn ontslag heeft inge diend cn dat. dit ontslag door den soeverein ts aanvaard. Zivkowitsj keert naar het leger terug en zijn plaats wordt ingenomen door Marinkow itsj, die nu bovendien mi nister van buitcnlandsche zaken blijft. Ovc- ligcns blijft iict kabinet ongewijzigd ge handhaafd, waaruit afgeleid zou kunnen worden, dat dc politieke ommekeer geen sensationeel karakter zal dragen; de muur der dictatuur zal vermoedelijk niet worden afgebroken; het is waarschijnlijk, «lat er slechts enkele steentjes uit zullen worden verwijderd; Marinkowitsj is een voorzich tig man, van wien men over liet algemeen met kan aannemen, dat hij de politieke vrij heden, die vóór Jan. 1929 hestonden, in heel haar omvang zal herstellen, daar dit de ontketening van de politieke hartstochten tengevolge zou kunnen hebben. Aan den anderen kant zal hij, naar te verwachten is, streven naar con bescheiden verzachting der dictatuur. De toekomst zal nu moeten lceren, of de ontevreden bevolkingsgroepen genoegen zullen nemen met concessies in klein formaat. In elk geval zal het aftreden van Zivko witsj in verschillende landen van Europa (Ten slechten indruk maken, vooral niet anneer de opheffing dér dictatuur boven dien derwijze gcchicdt, dat er waarborgen W'orden geschapen, dat de politieke stabili teit van Joego-Slavië daardoor wordt bevor derd. Blijft men te Belgrado dc teugels tc strak aantrekken cn negeert men de wen- schen der malcontenten volkomen, dan is de kans op uitbarstingen groot en zou .Toe- Ro-Slavic een centrum van ernstige onrust in Zuid-Oost-Europa kunnen worden. Voor- al op dit oogenblik zou dit zeer onge- wensclit zijn, nu ernaar gestreefd wordt een MARINKOWITSJ. economische Donau-federatie tot stand tc brengen. Het moet dan ook niet uitgesloten worden geacht, dat de Londensche vier- mogcndhedenconfercntie het aftreden van Zivkowitsj mede heeft beïnvloed, al houdt zijn heengaan stellig ook verband met per soonlijke veeten, die sommige politici tegen den generaal hadden, terw ijl tevens dc mis lukking van economische maatregclei), die dc generaal heeft genomen, zijn positie den laatstcn tijd had verzwakt. F ri e d r i c hsli a f c n, 5 April. (V.D.). IIet luchtschip Graf Zeppelin is hedenmor gen te G.32 uur onder bevel van kapitein Lchmann, voor dc tweede maal in dit jaar vertrokken voor een vlucht naar Zuid- Amerika. Tcnge\olgc van den krachtigen N.O. wind ondervond het vertrek twee uur vertraging. Er zijn acht passagiers aan boord; vele toeschouwers woonden het vertrek bij. Op de Zeppeliiuveri was o.a. dr. Eckcncr persoonlijk aanwezig. PROTESTSTAKING DER PARIJSCHE THEATERS. Parijs, 5 April. (H.X.). Vandaag begint tc Parijs dc proteststaking voor 21 uur van de Parijsche theaters, zoodat alle theaters, biocopen, variété s, cabarets en danslokalcn gesloten blijven, met uitzondering van de door den staat gesubsidieerde theaters. Deze staking is gericht tegen de hoogo belastin gen. Dc regeering heeft wel is waar een ver laging van deze belastingen toegezegd, docli het desbetreffende wetsontwerp is door het parlement niet meer in behandeling geno men. TARDIEU WEER TE PARIJS. P a r ij s, 5 April (V.D.) Ministerpresi dent Tardieu is hedenmorgen weer tc Parijs aangekomen. Hij deelde den op het station de besprekingen te London zeer bevre digd was. Dc zeven punten, die behandeld moesten worden, zijn in vricndschappehj- ken geest onderzocht. Van resultaten mag men eigenlijk niet spreken, omdat niets de finitief besloten is. Dc minister van finan ciën, Flandin, zal de onderhandelingen ten einde voeren. POGING TOT ROOFMOORD. Hamburg, 5 A p r i 1. (H. N.) Maandag avond is een poging tot roofmoord gepleegd in het Oostzeebadplaats je Groemitz op den houder van liet postkantoor aldaar. Een on bekende wist zich toegang tot het huis te verschaffen onder liet voorwendsel inlich tingen over een gczclschapsbiljct tc vra gen. Toen dc kantoorhouder zich naar zijn bureau begaf, om een en ander na te zien, haalde dc onbekende een ijzeren staaf on der zijn klccren vandaan cn sloeg daar mede den kantoorhouder op het hoofd, zoo dat diens schedel verbrijzeld werd cn hij bewusteloos geraakte. Daarop stal dc onbe kende een gcldcasscttc met ongeveer 100 Mk. en nam daarop dc vlucht, nadat hij den ambtenaar in diens bureau opgesloten had. GEESTELIJKE OP 102-JARIGEN LEEFTIJD OVERLEDEN. Montreal, 5 Aprirl. (V.D.) Tc Montreal is in 102-jarigen leeftijd overleden de oud ste geestelijke van Canada Rev. James Pat terson, die gedurende meer dan 00 jaren werkzaam was als Presbyteriaanse!! gees telijke. DE WERKLOOSHEID IN ENGELAND. Een verbetering ingetreden. Londen, 4 April. (V. D.) De statistie ken voor Maart töoneh aan, dat op 21 Maart 140,000 meer verzekerde personen werkten in Groot-Britannic dan in dc voorafgaan de maand en 166,000 meer dan een jaar te voren. De totale werkloosheid op denzelf den datum was 2,567,332 of 133,841 minder dan een maand tevoren en 12,786 minder dan liet vorig jaar. Dit afnemen van dc werkloosheid wordt toegeschreven aan dc invoering der nieuwe tarieven. Zijn Parijs en Londen het eens geworden over het Donain plan? Tardieu voelt zich „eenige jaren verjongd" In de Petit Parisien wordt liet resultaat «Ier Londensche besprekingen zoo gunstig mogelijk genoemd. Bij dc wcdcrzijdsche gc- dachtenwisscling is men op bijna alle pun ten van het program tot overeenstemming gekomen. De Franschc minister-president had alle reden om tc verklaren, dat hij zich eenige jaren verjongd voelde. Al is ook dc z.g.n. entente cordiale niet meer hersteld, zonder overdrijving kan men beweren, dat dc Engelsch-Franschc betrekkingen in lan gen tijd niet zoo goed zijn geweest als op bet oogenblik. Ilocwcl Macdonald geweigerd heeft na dere mededeelingen te doen omtrent de punten, waarop de overeenstemming is bereikt, verneemt de Petit Parisien van welingelichte zijde, dat liet ging om dc vol gende zes punten: 1. De uitnoodiging aan dc vijf Donausta- tcn. 2. De wijziging, die in hun huidige eco nomische verhouding tot elkaar moet wor den gebracht cn die voornamelijk betrek king heeft op de bestaande mccst-begunsti- gings-overconkomsten. 3. De staten, die bij dc Donauovcrccn- komst betrokken zullen worden. 4. Dc vorm der te treffen overeenkomsten. 5. De kwestie der prefercnticelc tarieven. 6. Dc financicele vraagstukken. In de Echo de Paris schrijft Partinax, dat dc bijeenkomst te Londen een onver wacht gunstige wending heeft genomen. Al zijn er op het oogenblik nog geen defini tieve besluiten genomen, het is toch tc ho pen, dat Macdonald cn zijn collega's hun huidige opvattingen niet meer loslaten, nu zij na zoo moeilijke en langdurige onder handelingen met hun Franschc collega's zoo ver zijn gekomen. Omtrent dc wijz:, waarop de werkzaamheden moeten worden aangepakt, bestaat reeds overeenstemming, dat de vijf Donaustaten liet eerst onder ling eens moeten worden, alvorens dc groo te mogendheden bij do zaak betrokken kun nen worden. Bovendien zal men in dc toe komst onder groote mogendheden niet slechts Frankrijk, Engeland cn Duitschland moeten verstaan, doch ook Polen cn Zwit serland, die uitdrukkelijk hebben bedongen eveneens bij de Donaukwestie betrokken tc worden. Als Macdonald in zijn verklaring heeft gezegd, dat eenige detailpunten nog nauwkeurig onderzocht moeten worden, dan heeft hij hiermede voornamelijk ge zinspeeld op dc financicele liulpverlccning, waarvoor een bedrag van ccn milliard francs beschikbaar zal worden gesteld. Een commissie van deskun digen voor de financicele hulpverleening aan de Do naustaten? Londen, 5 April. (V. D.) Volgens een bericht van Pcrtinax in de Daily Tele graph zullen alle kwesties, betrekking heb bende op de financieele hulpvcrlecning aan dc Donaustaten. onderzocht worden door een commissie \an deskundigen, die Woensdag a.s. door de in conferentie bij eenkomende vier mogendheden zal worden ingesteld. In den loop van vandaag zullen de Franschc deskundigen cn dc Britschc economische adviseur, sir Frederic Leith Ross, ccn voorloopigc bespreking hebben. Leipzig, 4 April. In Gross-Bothem is in de nacht op Maandag dc beroemde natuur kundige cn filosoof dr. Wilhelm Ostwald, dc stichter van dc „Energetische wcreldbe schouwing" overleden. Ostwald werd in 1853 in Riga geboren. In dc laatste jaren had hij zich vooral met de kleurenleer bezig gehouden. In 1909 had hij dpn Nobelprijs voor chemie gekregen. MOERDEN VERBREEKT DE RELATIES MET NANKING. P a r ij s, 4 A p r i 1. (EI. N.) Naar het agent schap Indo-Pacifiquc meldt, liceft de Mandsjoerijsche regeering volgens berich ten uit Japansche bron besloten «lo diplo matieke betrekkingen met dc Nanking- rcgccring af tc breken. De eerste beklaagde erkent den Duitschen gezant te hebben willen vermoorden Moskou, via Kofno, 4 A pril. (V. D.) In de zitting van het opperste gerechtshof werd eerst de dagvaarding voorgelezen. Hierin wordt o. m. vastgesteld, dat beklaagde Wasiijcf heeft bekend besprekingen ntct Stern tc hebben gevoerd, waarbij besloten w-crd den Duitschen ambassadeur von Dircksen te vermoorden. Wasiljef is van mccning geweest, dat de strijd tegen de sovjet-regeering slechts uit het Westen kan plaats hebben. De breuk tussehen Moskou en Berlijn, welke door den aanslag op den Duitschen ambassadeur had moeten worden veroorzaakt, zou tegelijkertijd voor zekere Wcst-Europcesche mogendheden het teckon moeten zijn, dat de laatste hinderpaal voor het optreden tegen sovjet-Rusland ter zijde zou zijn gesteld. Beklaagde Stern heeft tijdens het verhoor toegegeven dc bedoeling te hebben gehad den Duitschen ambassadeur te'vermoorden. Dc revolver heeft hij gestolen van een be kende, die vergunning heeft vuurwapenen te dragen. Te dien teindc was Stern naar Leningrad gereisd. In de dagvaarding wordt herinnerd aan het bestaan van een geheime terroristische organisatie onder leiding van Ljocbarski. Deze heeft in Januari 1928 een inspecteur van het roode leger, Sjaposjnikof, gedood. Ljocbarski, die in dienst staat van het Pool- sche leger, is herhaaldelijk naar Moskou gekomen, ten einde daar op te wekken tot terreurdaden tegen dc sovjet-regcering. In het geval-Sjaposjnikof heeft hij de daders beloofd hen te helpen naar Polen Ie vluch ten. Dc dagvaarding vermeldt verder, dat een getuige Jelidowisj, dc broeder van de vrouw van den witgardistischen generaal Denikin, in het jaar 1929 in dienst van het roode leger is getreden. Daarbij heeft hij verzwegen, dat hij Poolsch onderdaan is. Stern wordt ervan beschuldigd contra- revölutiónnairc propaganda tc hebben ge voerd cn gepoogd te hebben de sovjet-regce ring ten val te brengen. oorts heeft hij zich tc verantwoorden ter zake van voorbe reiding van den aanslag op den Duitschen ambassadeur, zoomede terzake van den aan slag op den gczantscliapsraad. De acte van beschuldiging tegen Wasiljef heeft een gelijken inhoud. Na voorlezing der dagvaarding begon bet verhoor der beklaagden. Het gerechtshof besloot in geheime zitting te behandelen de kwestie der betrekkingen van de beklaagden tot buitenlandsclic ter roristische groepen. Moskou, 4 Maart. (V. D.) In de mid dagzitting van lieden werden verhoord dc ambtenaar van dc Gepeoe, Borisof, de ar beider Scharf en de chauffeur van dc Duit- sche ambassade, die na den aanslag Stern gegrepen cn ontwapend had. Stern herriep zijn verklaringen, indertijd afgelegd voor den ambtenaar van de Gcpeoc. Hij zeide thans niet de bedoeling tc hebben gehad ambassadeur von Dircksen of gezantschaps- raad von Twardowski tc dooden. IIij had slechts den een of anderen diplomaat wil len treffen. Hij had liet niet voorzien op een bepaald persoon. Verder ontkende hij met Wasiijcf ge sprekken te hebben gevoerd over dc poli tieke en economische structuur van dc sovjet-unie. Over dc toedracht bij dc uitvoe ring van den aanslag bestaan inceningsver schillen tussehen Stern cn het rapport van von Twardowski. Deze laatste beweert, dat Stern zijn revolver slechts had weggewor pen, omdat alle kogels verschoten waren. Vervolgens werd Wasiijcf verhoord. Deze beweert, dat Stern onder zijn invloed ge staan heeft. Hij, Wasiijcf. is dc eigenlijke ontwerper van den aanslag. Ten slotte bekende Stern, dat hij de ge dachte gcliad had om den Duitschen ambas sadeur von Dircksen reeds in December 1931 to dooden. Reeds toen heeft hij dc am bassade geobserveerd. Een Poolsch verzoek. W a r s c li a u 5 A p r i 1. (II. N.) Dc Pool- sche regeering liceft door haar gezant te Moskou den wensch te kennen gegeven een vertegenwoordiger toe te laten tot het pro ces, dat op het oogenblik tegen dc daders van den aanslag op den Duitschen gezant- schapsraad Twardowski wordt gevoerd. Zoo als bekend, is in een bericht van dc Rus sische regeering verklaard, dat de daders bekend hebben, dat zij in betrekking met Poolscho onderdanen hebben gestaan, wat tot een protest %an dc Poolsche regeering aanleiding heeft gegeven. In de dagvaar ding zijn alles passages, die op deze ver klaringen betrekking hebben, weggelaten, terwijl beslist is, dat het verhoor over de buitenlandsclic betrekkingen van do daders met gesloten deuren zal plaats hebben. BUITENLAND. Dc Tweede ronde in Duitschland. (Derde Blad, pag. 1). Achter dc schermen der N. S. D. A. P. (Derde Blad, pag. 1). BINNENLAND. Mutaties in de legerleiding. (Twccdo blad. pag. 1). De toekomst van Suriname. (Tweede Blad. pag. 2.) UIT DEN OMTREK. Gemeenteraad van Hilversum. (Derde Blad, pag. 2). STADSNIEUWS. Voordracht van den heer Pictcrs over Rome, Napels cn Capri voor de Ncderl. Rcis- vcrccniging. (Eerste Blad, pag. 3.) Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. Inst. Hoogste barometerstand 770.1 tc La Co- run ha. Laagste barometerstand 737.6 te Sey- disfjord. Verwachting: Matige tot krachtige, wel licht tijdelijk stormachtige W. tot Z.W. wind, meest zwaar bewolkt tot betrokken, waarschijnlijk eenige regen, aanvankelijk iets zachter. De depressie ten Z.O. van IJsland bleef zich langzaam verplaatsen, doch een voort durend toenemen in diepte, gevoegd bij een aanhouden van dc drukstijging in lint Z.W., 'had tengevolge, dat het luchtdrukverval over de Britschc eilanden en het Kanaal- gebied vrij groot werd, cn aangezien dc drukdaling over dc Britschc eilanden voor al in Schotland nog voortgaat, is ook voor ons land een krachtige nf stormachtige Z.W. wind te verwachten met eenige regen en wat stijging van temperatuur. Een an dere doprcssickcrn trok van Oost-üuitsch- iand naar de Bothnisch.0 Golf, ook in diepte toenemende, terwijl in Frankrijk cn Duitschland de barometer stijgt, zoodat, zich over de Zuidelijke helft van het gobicd ccn systeem van isobaren ontwikkelt, die van W.X.W naar O.Z.O. loopen en vrij dicht opeenliggcn. Over Duitschland, dat in de laatste dagen de laagste temperaturen had van het gebied, is het kouder geworden. LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 ZUDEN DAMES KOUS 85 cent, beslist goed. Maceo zijde, zear sterk 75 cent en f 1,25 Moderne donkere tinten. Het ideaal van den waren muziek liefhebber. De vertegenwoordiger ARNH.STRAAT Varfcensmarkt 5 Tel. 1309 Ook voor piano's het goedkoopst adres. QOjnei-2M NIEUWE AANVAL DER JAPANNERS. Moskou, 5 April. (V. D.) Volgens een Russisch bericht uit Sjanghai hebben Ja pansche troepen gisteren plotseling een al- gemeenen aanval ondernomen op de Chi- neesclie stellingen bij Sjanghai. De aanval, die ongeveer twee uur duurde, werd gedaan in drie verschillende richtingen en zou door ue Cluneeschc troepen zijn afgeslagen.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 1