DE ËÊMLANDEU
PROCES TEGEN STERN EN WASILJEF
Belangrijkste
Weerbericht
Lacht op
JOH. DE HEER
Woensdag 6 April 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. 4° Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30 e Jaargang No. 237
GRAF ZEPPELIN WEER
NAAR ZUID-AMERIKA
OPTIMISME IN FRANSCHE
KRINGEN
PROF. Dr. 0STWALD
OVERLEDEN
VOORLEZING VAN DE
DAGVAARDING
Val der Russische
regeering beoogd
7 uur 10 min.
L. J. LUYCX ZOON
BECH5TEIN PIANO'S
Fa. R. v. d. BURG
Piano's, Orgels, Radio
EVJorgen half drie
DEMONSTRATIE
KüPPERSBUSCH
GASFORNUIZEN
EEEGEISIS
ABONNEMENTSPRIJS P'r 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/j.
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 51J
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels t 1.05 met Inbegrip van ceo bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Liefdadighelds-advertcntiën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertcntiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke repel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—, Bewijsnummer extra f 0.05
Politieke koersverandering in
Joego-Slavië? Het aftreden
van Zivkowitsj.
liet is nu ruim drie jaren geleden, dat
koning Alexander van Joego-Slaviö, liet
eeuwige getwist tussehen de bcvolkingsdcc-
len, die den staat samenstellen, moede, de
dictatuur instelde, daar een vruchtbare ar-
beid der volksvertegenwoordiging in ver
band met dc felle tegenstellingen tussehen
de op centralisatie aansturende Sorvcn en
dc federalisten (Slowcncn en Kroaten) vrij
wel uitgesloten was. Dc grondwet werd op
geheven en dc leiding van 's lands zaken
werd in Jan. 1929 opgedragen aan generaal
Zivkowitsj; deze wist er inderdaad in tc sla
gen uiterlijk dc rust m het land te doen
terugkcercn, zoodat naar buiten dc schijn
werd gewekt, dat de Joego-Slaven een een
drachtig volk waren geworden. In werke
lijkheid echter bleven dc mccningsverschil-
len tussehen dc Servcn, Kroaten en Slowe
nen bestaan cn dc dictatuur-maatregelen
wekten in hreedc lagen der democratisch
voelende bevolking een ontevredenheid, die
hoe langer hoe nadrukkelijker aan den dag
trad. Koning Alexander verstond deze tcc-
kencn cn keerde, om erger onheil in den
vorm cener gewelddadige revolutie te voor
komen, tot het parlementaire regeeringsstel-
sel terug. Dit geschiedde in November 1931,
maar dc hervorming, die de terzijdestelling
der grondwet ophief, was slechts een al tc
doorzichtige politieke klucht, daar hij dc
verkiezingen een methode werd gevolgd,
welke dc regeering waarborgde, dat haar
positie niet werd geschokt; het verkiezings
systeem bracht mee, dat een volksvertegen
woordiging werd gekozen, die in haar over-
groote meerderheid op de hand was van het
kabinet. In wezen werden dc zaken dan ook
op denzelfden voet voortgezet; dc dictatuur
toestand bleef, alleen dc naam verdween,
liet gevolg hiervan was, dat dc ontevreden
heid in plaats van te luwen en zonder dat
deze elk oogenblik openlijk aan den dag
trad, bleef toenemen. Bovendien was dc z.g.
terugkeer tot liet parlementaire regeerings-
systcem een listighcidje, daar zoodoende dc
mogelijkheid was geschapen om, mochten
de zaken in Jocgo-Slavie eens misloopcn,
dc verantwoordelijkheid daarvan te laden
op dc schouders van het parlement, zoo
dat de regeering dan buiten schot bleef.
ZIVKOWITSJ.
Juist de laatste tijden uitte zich het mis
noegen over het voortbestaan der dictatuur
weer zeer nadrukkelijk cn vooral waren het
dc studenten, die een groote rocrigheid aan
den dag legden en hun wcnschcn inzake een
uitgebreider politieke vrijheid tot uiting
brachten.
Merkwaardig is nu, dat eergisteren Zivko
witsj. dc premier, die gedurende dc dicta-
tuurpcriode koning Alexander getrouw
heeft, bijgestaan, zijn ontslag heeft inge
diend cn dat. dit ontslag door den soeverein
ts aanvaard. Zivkowitsj keert naar het
leger terug en zijn plaats wordt ingenomen
door Marinkow itsj, die nu bovendien mi
nister van buitcnlandsche zaken blijft. Ovc-
ligcns blijft iict kabinet ongewijzigd ge
handhaafd, waaruit afgeleid zou kunnen
worden, dat dc politieke ommekeer geen
sensationeel karakter zal dragen; de muur
der dictatuur zal vermoedelijk niet worden
afgebroken; het is waarschijnlijk, «lat er
slechts enkele steentjes uit zullen worden
verwijderd; Marinkowitsj is een voorzich
tig man, van wien men over liet algemeen
met kan aannemen, dat hij de politieke vrij
heden, die vóór Jan. 1929 hestonden, in heel
haar omvang zal herstellen, daar dit de
ontketening van de politieke hartstochten
tengevolge zou kunnen hebben. Aan den
anderen kant zal hij, naar te verwachten is,
streven naar con bescheiden verzachting
der dictatuur. De toekomst zal nu moeten
lceren, of de ontevreden bevolkingsgroepen
genoegen zullen nemen met concessies in
klein formaat.
In elk geval zal het aftreden van Zivko
witsj in verschillende landen van Europa
(Ten slechten indruk maken, vooral niet
anneer de opheffing dér dictatuur boven
dien derwijze gcchicdt, dat er waarborgen
W'orden geschapen, dat de politieke stabili
teit van Joego-Slavië daardoor wordt bevor
derd. Blijft men te Belgrado dc teugels tc
strak aantrekken cn negeert men de wen-
schen der malcontenten volkomen, dan is
de kans op uitbarstingen groot en zou .Toe-
Ro-Slavic een centrum van ernstige onrust
in Zuid-Oost-Europa kunnen worden. Voor-
al op dit oogenblik zou dit zeer onge-
wensclit zijn, nu ernaar gestreefd wordt een
MARINKOWITSJ.
economische Donau-federatie tot stand tc
brengen. Het moet dan ook niet uitgesloten
worden geacht, dat de Londensche vier-
mogcndhedenconfercntie het aftreden van
Zivkowitsj mede heeft beïnvloed, al houdt
zijn heengaan stellig ook verband met per
soonlijke veeten, die sommige politici tegen
den generaal hadden, terw ijl tevens dc mis
lukking van economische maatregclei), die
dc generaal heeft genomen, zijn positie den
laatstcn tijd had verzwakt.
F ri e d r i c hsli a f c n, 5 April. (V.D.).
IIet luchtschip Graf Zeppelin is hedenmor
gen te G.32 uur onder bevel van kapitein
Lchmann, voor dc tweede maal in dit jaar
vertrokken voor een vlucht naar Zuid-
Amerika.
Tcnge\olgc van den krachtigen N.O. wind
ondervond het vertrek twee uur vertraging.
Er zijn acht passagiers aan boord; vele
toeschouwers woonden het vertrek bij.
Op de Zeppeliiuveri was o.a. dr. Eckcncr
persoonlijk aanwezig.
PROTESTSTAKING DER PARIJSCHE
THEATERS.
Parijs, 5 April. (H.X.). Vandaag begint
tc Parijs dc proteststaking voor 21 uur van
de Parijsche theaters, zoodat alle theaters,
biocopen, variété s, cabarets en danslokalcn
gesloten blijven, met uitzondering van de
door den staat gesubsidieerde theaters. Deze
staking is gericht tegen de hoogo belastin
gen. Dc regeering heeft wel is waar een ver
laging van deze belastingen toegezegd, docli
het desbetreffende wetsontwerp is door het
parlement niet meer in behandeling geno
men.
TARDIEU WEER TE PARIJS.
P a r ij s, 5 April (V.D.) Ministerpresi
dent Tardieu is hedenmorgen weer tc Parijs
aangekomen. Hij deelde den op het station
de besprekingen te London zeer bevre
digd was. Dc zeven punten, die behandeld
moesten worden, zijn in vricndschappehj-
ken geest onderzocht. Van resultaten mag
men eigenlijk niet spreken, omdat niets de
finitief besloten is. Dc minister van finan
ciën, Flandin, zal de onderhandelingen ten
einde voeren.
POGING TOT ROOFMOORD.
Hamburg, 5 A p r i 1. (H. N.) Maandag
avond is een poging tot roofmoord gepleegd
in het Oostzeebadplaats je Groemitz op den
houder van liet postkantoor aldaar. Een on
bekende wist zich toegang tot het huis te
verschaffen onder liet voorwendsel inlich
tingen over een gczclschapsbiljct tc vra
gen. Toen dc kantoorhouder zich naar zijn
bureau begaf, om een en ander na te zien,
haalde dc onbekende een ijzeren staaf on
der zijn klccren vandaan cn sloeg daar
mede den kantoorhouder op het hoofd, zoo
dat diens schedel verbrijzeld werd cn hij
bewusteloos geraakte. Daarop stal dc onbe
kende een gcldcasscttc met ongeveer 100 Mk.
en nam daarop dc vlucht, nadat hij den
ambtenaar in diens bureau opgesloten had.
GEESTELIJKE OP 102-JARIGEN
LEEFTIJD OVERLEDEN.
Montreal, 5 Aprirl. (V.D.) Tc Montreal
is in 102-jarigen leeftijd overleden de oud
ste geestelijke van Canada Rev. James Pat
terson, die gedurende meer dan 00 jaren
werkzaam was als Presbyteriaanse!! gees
telijke.
DE WERKLOOSHEID IN ENGELAND.
Een verbetering ingetreden.
Londen, 4 April. (V. D.) De statistie
ken voor Maart töoneh aan, dat op 21 Maart
140,000 meer verzekerde personen werkten
in Groot-Britannic dan in dc voorafgaan
de maand en 166,000 meer dan een jaar te
voren. De totale werkloosheid op denzelf
den datum was 2,567,332 of 133,841 minder
dan een maand tevoren en 12,786 minder
dan liet vorig jaar. Dit afnemen van dc
werkloosheid wordt toegeschreven aan dc
invoering der nieuwe tarieven.
Zijn Parijs en Londen het eens
geworden over het Donain
plan?
Tardieu voelt zich „eenige
jaren verjongd"
In de Petit Parisien wordt liet resultaat
«Ier Londensche besprekingen zoo gunstig
mogelijk genoemd. Bij dc wcdcrzijdsche gc-
dachtenwisscling is men op bijna alle pun
ten van het program tot overeenstemming
gekomen. De Franschc minister-president
had alle reden om tc verklaren, dat hij zich
eenige jaren verjongd voelde. Al is ook dc
z.g.n. entente cordiale niet meer hersteld,
zonder overdrijving kan men beweren, dat
dc Engelsch-Franschc betrekkingen in lan
gen tijd niet zoo goed zijn geweest als op
bet oogenblik.
Ilocwcl Macdonald geweigerd heeft na
dere mededeelingen te doen omtrent de
punten, waarop de overeenstemming is
bereikt, verneemt de Petit Parisien van
welingelichte zijde, dat liet ging om dc vol
gende zes punten:
1. De uitnoodiging aan dc vijf Donausta-
tcn.
2. De wijziging, die in hun huidige eco
nomische verhouding tot elkaar moet wor
den gebracht cn die voornamelijk betrek
king heeft op de bestaande mccst-begunsti-
gings-overconkomsten.
3. De staten, die bij dc Donauovcrccn-
komst betrokken zullen worden.
4. Dc vorm der te treffen overeenkomsten.
5. De kwestie der prefercnticelc tarieven.
6. Dc financicele vraagstukken.
In de Echo de Paris schrijft Partinax,
dat dc bijeenkomst te Londen een onver
wacht gunstige wending heeft genomen.
Al zijn er op het oogenblik nog geen defini
tieve besluiten genomen, het is toch tc ho
pen, dat Macdonald cn zijn collega's hun
huidige opvattingen niet meer loslaten, nu
zij na zoo moeilijke en langdurige onder
handelingen met hun Franschc collega's
zoo ver zijn gekomen. Omtrent dc wijz:,
waarop de werkzaamheden moeten worden
aangepakt, bestaat reeds overeenstemming,
dat de vijf Donaustaten liet eerst onder
ling eens moeten worden, alvorens dc groo
te mogendheden bij do zaak betrokken kun
nen worden. Bovendien zal men in dc toe
komst onder groote mogendheden niet
slechts Frankrijk, Engeland cn Duitschland
moeten verstaan, doch ook Polen cn Zwit
serland, die uitdrukkelijk hebben bedongen
eveneens bij de Donaukwestie betrokken tc
worden. Als Macdonald in zijn verklaring
heeft gezegd, dat eenige detailpunten nog
nauwkeurig onderzocht moeten worden,
dan heeft hij hiermede voornamelijk ge
zinspeeld op dc financicele liulpverlccning,
waarvoor een bedrag van ccn milliard
francs beschikbaar zal worden gesteld.
Een commissie van deskun
digen voor de financicele
hulpverleening aan de Do
naustaten?
Londen, 5 April. (V. D.) Volgens een
bericht van Pcrtinax in de Daily Tele
graph zullen alle kwesties, betrekking heb
bende op de financieele hulpvcrlecning aan
dc Donaustaten. onderzocht worden door
een commissie \an deskundigen, die
Woensdag a.s. door de in conferentie bij
eenkomende vier mogendheden zal worden
ingesteld. In den loop van vandaag zullen
de Franschc deskundigen cn dc Britschc
economische adviseur, sir Frederic Leith
Ross, ccn voorloopigc bespreking hebben.
Leipzig, 4 April. In Gross-Bothem is in
de nacht op Maandag dc beroemde natuur
kundige cn filosoof dr. Wilhelm Ostwald, dc
stichter van dc „Energetische wcreldbe
schouwing" overleden.
Ostwald werd in 1853 in Riga geboren.
In dc laatste jaren had hij zich vooral met
de kleurenleer bezig gehouden. In 1909 had
hij dpn Nobelprijs voor chemie gekregen.
MOERDEN VERBREEKT DE RELATIES
MET NANKING.
P a r ij s, 4 A p r i 1. (EI. N.) Naar het agent
schap Indo-Pacifiquc meldt, liceft de
Mandsjoerijsche regeering volgens berich
ten uit Japansche bron besloten «lo diplo
matieke betrekkingen met dc Nanking-
rcgccring af tc breken.
De eerste beklaagde erkent den
Duitschen gezant te hebben
willen vermoorden
Moskou, via Kofno, 4 A pril. (V. D.) In
de zitting van het opperste gerechtshof werd
eerst de dagvaarding voorgelezen. Hierin
wordt o. m. vastgesteld, dat beklaagde
Wasiijcf heeft bekend besprekingen ntct
Stern tc hebben gevoerd, waarbij besloten
w-crd den Duitschen ambassadeur von
Dircksen te vermoorden. Wasiljef is van
mccning geweest, dat de strijd tegen de
sovjet-regeering slechts uit het Westen kan
plaats hebben. De breuk tussehen Moskou
en Berlijn, welke door den aanslag op den
Duitschen ambassadeur had moeten worden
veroorzaakt, zou tegelijkertijd voor zekere
Wcst-Europcesche mogendheden het teckon
moeten zijn, dat de laatste hinderpaal voor
het optreden tegen sovjet-Rusland ter zijde
zou zijn gesteld.
Beklaagde Stern heeft tijdens het verhoor
toegegeven dc bedoeling te hebben gehad
den Duitschen ambassadeur te'vermoorden.
Dc revolver heeft hij gestolen van een be
kende, die vergunning heeft vuurwapenen
te dragen. Te dien teindc was Stern naar
Leningrad gereisd.
In de dagvaarding wordt herinnerd aan
het bestaan van een geheime terroristische
organisatie onder leiding van Ljocbarski.
Deze heeft in Januari 1928 een inspecteur
van het roode leger, Sjaposjnikof, gedood.
Ljocbarski, die in dienst staat van het Pool-
sche leger, is herhaaldelijk naar Moskou
gekomen, ten einde daar op te wekken tot
terreurdaden tegen dc sovjet-regcering. In
het geval-Sjaposjnikof heeft hij de daders
beloofd hen te helpen naar Polen Ie vluch
ten. Dc dagvaarding vermeldt verder, dat
een getuige Jelidowisj, dc broeder van de
vrouw van den witgardistischen generaal
Denikin, in het jaar 1929 in dienst van het
roode leger is getreden. Daarbij heeft hij
verzwegen, dat hij Poolsch onderdaan is.
Stern wordt ervan beschuldigd contra-
revölutiónnairc propaganda tc hebben ge
voerd cn gepoogd te hebben de sovjet-regce
ring ten val te brengen. oorts heeft hij
zich tc verantwoorden ter zake van voorbe
reiding van den aanslag op den Duitschen
ambassadeur, zoomede terzake van den aan
slag op den gczantscliapsraad.
De acte van beschuldiging tegen Wasiljef
heeft een gelijken inhoud.
Na voorlezing der dagvaarding begon bet
verhoor der beklaagden.
Het gerechtshof besloot in geheime zitting
te behandelen de kwestie der betrekkingen
van de beklaagden tot buitenlandsclic ter
roristische groepen.
Moskou, 4 Maart. (V. D.) In de mid
dagzitting van lieden werden verhoord dc
ambtenaar van dc Gepeoe, Borisof, de ar
beider Scharf en de chauffeur van dc Duit-
sche ambassade, die na den aanslag Stern
gegrepen cn ontwapend had. Stern herriep
zijn verklaringen, indertijd afgelegd voor
den ambtenaar van de Gcpeoc. Hij zeide
thans niet de bedoeling tc hebben gehad
ambassadeur von Dircksen of gezantschaps-
raad von Twardowski tc dooden. IIij had
slechts den een of anderen diplomaat wil
len treffen. Hij had liet niet voorzien op een
bepaald persoon.
Verder ontkende hij met Wasiijcf ge
sprekken te hebben gevoerd over dc poli
tieke en economische structuur van dc
sovjet-unie. Over dc toedracht bij dc uitvoe
ring van den aanslag bestaan inceningsver
schillen tussehen Stern cn het rapport van
von Twardowski. Deze laatste beweert, dat
Stern zijn revolver slechts had weggewor
pen, omdat alle kogels verschoten waren.
Vervolgens werd Wasiijcf verhoord. Deze
beweert, dat Stern onder zijn invloed ge
staan heeft. Hij, Wasiijcf. is dc eigenlijke
ontwerper van den aanslag.
Ten slotte bekende Stern, dat hij de ge
dachte gcliad had om den Duitschen ambas
sadeur von Dircksen reeds in December
1931 to dooden. Reeds toen heeft hij dc am
bassade geobserveerd.
Een Poolsch verzoek.
W a r s c li a u 5 A p r i 1. (II. N.) Dc Pool-
sche regeering liceft door haar gezant te
Moskou den wensch te kennen gegeven een
vertegenwoordiger toe te laten tot het pro
ces, dat op het oogenblik tegen dc daders
van den aanslag op den Duitschen gezant-
schapsraad Twardowski wordt gevoerd. Zoo
als bekend, is in een bericht van dc Rus
sische regeering verklaard, dat de daders
bekend hebben, dat zij in betrekking met
Poolscho onderdanen hebben gestaan, wat
tot een protest %an dc Poolsche regeering
aanleiding heeft gegeven. In de dagvaar
ding zijn alles passages, die op deze ver
klaringen betrekking hebben, weggelaten,
terwijl beslist is, dat het verhoor over de
buitenlandsclic betrekkingen van do daders
met gesloten deuren zal plaats hebben.
BUITENLAND.
Dc Tweede ronde in Duitschland.
(Derde Blad, pag. 1).
Achter dc schermen der N. S. D. A. P.
(Derde Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Mutaties in de legerleiding.
(Twccdo blad. pag. 1).
De toekomst van Suriname.
(Tweede Blad. pag. 2.)
UIT DEN OMTREK.
Gemeenteraad van Hilversum.
(Derde Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Voordracht van den heer Pictcrs over
Rome, Napels cn Capri voor de Ncderl. Rcis-
vcrccniging.
(Eerste Blad, pag. 3.)
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met.
Inst.
Hoogste barometerstand 770.1 tc La Co-
run ha.
Laagste barometerstand 737.6 te Sey-
disfjord.
Verwachting: Matige tot krachtige, wel
licht tijdelijk stormachtige W. tot Z.W.
wind, meest zwaar bewolkt tot betrokken,
waarschijnlijk eenige regen, aanvankelijk
iets zachter.
De depressie ten Z.O. van IJsland bleef
zich langzaam verplaatsen, doch een voort
durend toenemen in diepte, gevoegd bij een
aanhouden van dc drukstijging in lint Z.W.,
'had tengevolge, dat het luchtdrukverval
over de Britschc eilanden en het Kanaal-
gebied vrij groot werd, cn aangezien dc
drukdaling over dc Britschc eilanden voor
al in Schotland nog voortgaat, is ook voor
ons land een krachtige nf stormachtige
Z.W. wind te verwachten met eenige regen
en wat stijging van temperatuur. Een an
dere doprcssickcrn trok van Oost-üuitsch-
iand naar de Bothnisch.0 Golf, ook in
diepte toenemende, terwijl in Frankrijk cn
Duitschland de barometer stijgt, zoodat, zich
over de Zuidelijke helft van het gobicd ccn
systeem van isobaren ontwikkelt, die van
W.X.W naar O.Z.O. loopen en vrij dicht
opeenliggcn. Over Duitschland, dat in de
laatste dagen de laagste temperaturen had
van het gebied, is het kouder geworden.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
ZUDEN DAMES KOUS
85 cent, beslist goed.
Maceo zijde, zear sterk
75 cent en f 1,25
Moderne donkere tinten.
Het ideaal van den waren muziek
liefhebber. De vertegenwoordiger
ARNH.STRAAT
Varfcensmarkt 5 Tel. 1309
Ook voor piano's het goedkoopst adres.
QOjnei-2M
NIEUWE AANVAL DER
JAPANNERS.
Moskou, 5 April. (V. D.) Volgens een
Russisch bericht uit Sjanghai hebben Ja
pansche troepen gisteren plotseling een al-
gemeenen aanval ondernomen op de Chi-
neesclie stellingen bij Sjanghai. De aanval,
die ongeveer twee uur duurde, werd gedaan
in drie verschillende richtingen en zou door
ue Cluneeschc troepen zijn afgeslagen.