iSÉ DE ËEMLANDÊD Bintenlamdscfa Overzicht VERBOD DER MILITAIRE ORGANISATIES JOH. DE HEER Beursoverzicht Belangrijkste Nieuws Weerbericht Licht op Fa. R. van den BURG PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels I 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer Vrijdag 15 April 1932 Uitgave: VAIKHOFF Co. «a» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 245 j EEN MAATREGEL TEGEN DE NAZI'S Uiteenloopend oordeel Piano's, Orgels, Radio 7 uur 27 min. L. J. LUYCX ZOON Arnh.straat PIANO'S in huur verkrijgbaar AMERSFÖORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS pc. 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75, per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17l/a. Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513 elke regel meer 0.25 Llefdadlghelds-advertentWfn voorde helft van den prijs, Kleine Advertentifin „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 rege's 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I I.—. Bewijsnummer extra 1 0.05 Een moeilijke taak voor minis tor-president Marinkowitsj. Zal hij aansturen cp een zeer geleidelijke opheffing der dicta tuur? Korten tijd geleden hebben wij lc dezer plaatse ons bezig gehouden met de Joego slavische politiek en wel naar aanleiding van het feit, dat de minister van buiten- landsche zaken Zivkowitsj van liet politie ke toonccl verdween, waarna zijn plaats is ingenomen door den bekenden staatsman Marinkowitsj. Van officieele zijde is indertijd tc Belgra do te kennen gegeven en hierbij werd gewezen op de omstandigheid, dat er overi gens geen hervorming van het kabinet heeft plaats gevonden dat de vervanging van Zivkowitsj door Marinkowitsj slechts de bo- teekenis had van een persoonswisseling en in geen geval mag worden uitgelegd als een verandering van systeem. Ook van de zijde der oppositie dit wil zeggen: de leiders van alle vroegere poli tieke partijen wordt de regcering-Marin- kowitsj slechts als een nieuwe variant dei- dictatuur beschouwd. Zuiver uiterlijk be schouwd, moge dit juist zijn, maar zoodra men dc zaak wat meer op den keper be kijkt aldus een medewerker van de Vos- sisclic Zcitung ziet zij er toch wel een beetje anders uit: reeds de persoonlijkheid van den minister-president brengt den be- oordeelaar ertoe tot deze conclusie te komen. Veel aannemelijker aclit hij het, dat aan Ma rinkowitsj is opgedragen over tc gaan tot een „stille liquidatie", een terugkeer tot nor male parlementaire toestanden, die zonder wrijving en zoo rustig mogelijk dient te geschieden. Velen zal het duidelijk zijn, zoo wordt na der betoogd, dat het bijna onmogelijk is liet systeem van onderdrukking van alle per soonlijke, sociale en politieke vrijheden plotseling te vervangen door een stelsel van volledige vrijheid. Het ventiel heeft drie jaar lang gesloten gezeten: vandaar dat men het heel geleidelijk moet openen, op dat de gassen langzaamaan kunnen weg- stroomen. Dit is de taak, waarvoor Ma rinkowitsj zich ziet geplaatst. Niemand zal ontkennen, dat dit een zware en ver van ongevaarlijke taak is, die alleen behoorlijk ten uitvoer kan worden gebracht door een man met stalen zenu wenen, die, volgens de algemecne opvat ting, Marinkowitsj geenszins bezit. Men mag niet vergeten, dat hij zich naar twee kanten heeft te verweren; in dc eerste plaats tegen zijn eigen mcnschen, die óf als aanhangers der dictatuurgedachte óf als zijn vroegere politieke tegenstanders hem moeilijkheden zullen berokkenen; in de tweede plaats tegen dc oppositie der vroe gere partijleiders, achter wie thans de meerderheid der bevolking staat. De oppo sitie zal zich tegen Marinkowitsj keeron, omdat haar liet liquidatie-tempo veel tc langzaam zal voorkomen. Dit is echter nog lang niet alles: niet alleen dient Marinko witsj rekening te houden met politieke te genstellingen, maar bovendien zijn er reus achtige vraagstukken, die om een dringen de oplossing vragen: de economische en fi- nancieele crisis, de ineenstorting van het boerenbedrijf, de verarming van negentig procent der bevolking cn het grootc tekort aan staatsmiddelen. Wat de politieke problemen in den Joego- Slavisclien staat betreft, waarvoor de dicta tuur geen regeling heeft vermogen te vin den men denke in de eerste plaats aan de Kroatische kwestie deze zijn verder dan ooit van een oplossing verwijderd. De kracht, het uithoudingsvermogen en de hardnekkigheid van een Peter den Groote, Napoleon of Bismarck worden vereischt om deze taak, zonder dat er botsingen cn schokken plaats vinden, tot een goed einde te brengen. Zoo ziet men dus. dar Marinkowitsj, die, al moge hij nog zoo intelligent, handig en energiek zijn, niettemin een buitengewoon zwaren last op zijn schouders heeft geno men. NATIONAAL-SOCIALISTISCH LAND- DAGAFGEVAARDIGDE GEARRESTEERD. Leipzig, 14 April. (V.D.) Gisteravond heeft, de politie c.?n nationaal-socialistische vergadering on toonden, waarin de Saksi sche kinddagafgeuaardigde, Studentkowski, volgens mcdedceting van het politicpresi dium den rijkspiesidcnt cn de leden aer rijksregeering ernstig belccdigd heeft. In verband hiermede is Studentkowski heden morgen gearresteerd. AANHOUDENDE DROOGTE IN BRAZILIË. In sommige districten heerscht hongersnood. Londen, 13 April (H.N.). Volgens een bericht uit Rio de ^Janeiro is in enkele Noord-Westelijke staten van Brazilië ten gevolge van de aanhoudende droogte ge brok aai levensmiddelen ontslaan. Op sommige plaatsen moet zelfs hongersnood heersehen. Dc regeering treft maatregelen °m de bevolking van het getroffen gebied Van water en levensmiddelen te voorzien Zal hij bijdragen lot kal: meering van hel Duilsche volk? B e r 1 ij n, 13 A p r i 1. (V. D.) De Vossische Zeitung schrijft: Niet alleen het rijkskabi net beeft niet algemecne stemmen dc nood zakelijkheid erkend van ontbinding der S.S. en S.A., alle landen hebben zich er mede ac- coord verklaard, alleen Brunswijk was er tegen, doch heeft beloofd de verordening to zullen uitvoeren. Dc rijkspresident heeft na zorgvuldig onderzoek zijn handtekening gegeven, getrouw aan zijn belofte het Duit- scho volk den binncnlandschcn vrede tc be veiligen cn een einde tc maken aan dc drei ging van den burgeroorlog. Al deze factoren hebben tot de overtuiging geleid, dat een overeenstemming met de nat.-soc. voor af zienbaren tijd noch mogelijk noch gc- wenscht is. Daarmede is een politieke beslis sing gevallen, die zijn uitwerking hebben moet, allereerst in de uitvoering van liet verbod. Dc bezorgdheid, dat dc S.A.-man nen thans lot illegaliteit gedreven zullen worden, is tendentieus overdreven. Dczj illegaliteit zou in ieder geval minder ge vaarlijk zijn, dan dc toestand van schijn- legaliteit, die het den S.A.-organisaties mo gelijk maakte in allo kalmte mobilisatie- voorbereidingen te maken logen den staat Eenmaal werkelijk ontbonden, zal dc nat.- soc. strijdorganisatie het lot deelen van den rooden frontstrijdersbond, die. alleen nog spookt in communistische bladen. De Boerscnzeitung schrijft: Op voorstel van den rijksminister van binnenlandsche zaken is in eon tijd van hooge politieke ner vositeit het verbod van S.A. cn S.S. uitge vaardigd op oen tijdstip, dat, kort na dc rijkspresidentsverkiezingen, de motieven in een bijzonder merkwaardig licht stelt; het verbod is geschied in een vorm, die niet in het minst bijdraagt tot kalmeering van het Duitsclie volk. Wij vreezen, dat tri de onder organisaties, die thans niet meer in handen van de hoogste leiding zijn, in een toestand van hevige opwinding zullen geraken, welke geenszins dienstig is voor dc openbare orde. Wij stellen derhalve vast, dat de rijksminis ter van binnenlandsche zaken zoo slecht mogelijk geadviseerd is, toen hij zwichtte voor het aandringen van dc linksgeoriën teerde landsregceringen. De Koclncr Zeitung schrijft: Dc motivec- ring van de noodverordening kan ons niet overtuigen, maar dc ontbinding is thans uit gesproken cn er blijft slechts over het fou tieve van het optreden in liet licht te stellen en vooral teleurstelling uit te spreken, dat men den rijkspresï'dfent voor dc noodzake lijkheid heeft gesteld als eerste handeling van zijn nieuwen ambtstijd een verbod uit te vaardigen. Onder dwang van het fait accompli kan men op het oogenblik alleen nog eischen, dat bij dc uitvoering der ont binding ten minste fouten worden vermeden cn menschel ij ke hardheden worden omzeild. De Koelnische Volkszaitung verklaart: Wanneer de Duitsclie staatsregeringen cn de rijksregeering niet tot de risée van dc we reld wilden worden, moesten zij ingrijpen. Dc eerste stap is' gedaan, de verdere stap pen moeten volgen, opdat niemand zal kun nen zeggen, dat met two* maten gemeten wordt. De regeering moot de weerformaties van alle schakeeringen nagaan cn hun essentieel karakter vaststellen. „Gij komt wel, maar gij komt laat." Dc Vorwarts schrijft o.a.: Noch veront waardiging, noch enthousiasme is op zijn plaats, wanneer men tegenover het feit van liet verbod staat. Hoogstens het woord Gij komt wel. maar gij komt laat. De dingen, waarop deze verordening betrekking heeft, zijn niet eerst sedert vandaag en gisteren bekend. De oprichting cn volledige organi satie van het particuliere leger van Hitier heeft lange jaren noodig gehad. Steeds weer is op het, gevaar voor het leven van den staat gewezen, dat het resultaat moest zijn van deze organisatorische na-aping van dc weermac.M. Helaas zijn de kringen der rijks regeering, wier ingrijpen reeds wegens de eensgezindheid van dc uitvoering der actie noodig was, pas zoo laat tot het inzicht van lc noodzakelijkheden gekomen, dat hel reeds bijna tc laat zou kunnen schijnen. De Hitlerpartij wordt als politieke organisatie niet getroffen. Zij zal als iedere andere poli- lieke partij voor haar doeleinden en pro gram kunnen propageeren. Maar dan ook alleen als iedere andere partij. Door het verbod van deze geweldmassa kan eindelijk de gclijkgercchtigheid der partijen weer her steld worden, nadat deze lang verstoord was. Staatsverboden en dc uitvoering daarvan kunnen altijd slechts het laatste middel zijn Maar zij zijn noodzakelijk, wanneer het ge bouw van den staat zelf bedreigd wordt, liet is te hopen, dat deze late stap niet zonder succes blijft, vooral, dat de doelvaste en energieke uitvoering ook in alle landen onmiddellijk cn eensgezind geschiedt Het zou een onverantwoordelijke fout zijn, wan neer men zou willen dulden, dat de verbo den organisaties zich onder een nieuwen naam weer zouden kunnen aaneensluiten en bijvoorbeeld in Brunswijk ccn ille gaal onderkomen zouden kunnen vinden. „Eet verbod van Hitler's parti culiere leger een daad van nood weer van den staat." Het Berliner Tageblatt schrijft o.a.: Het verbod der S. A. en andere formaties van het particuliere leger van Ilitler is een daad van noodweer van den staqf. Het zou beter geweest zijn, wanneer men reeds vroeger den moed bad gevonden tot dit besluit, sinds gebleken is, dal met dc normale middelen van politic en justitie geen paal en perk gesteld kon worden aan de uitbreiding Van de terreur. Dit verzuim moet thans worden ingehaald. De cisch tot i verbieden van de S.A. is uit gegaan van een reeks landen en eenige van hen zijn overeengekomen om, voor het geval de rijksregeering niet zou hebben in gegrepen, zelfstandig op te treden. Maar het initiatief heeft hier niet zijn oorsprong ge vonden bij het z.g. roode Pruisen, maar bij Beieren, waar de Beicrsche volkspartij met de Duitsch-nationalen tezamen regeert, bij Wurttcnberg, waar eveneens dc Duitsch- nationalen in een burgerlijke regeering zit ten en bij Baden. Drt voorgeschiedenis van het verbod bewijst dus juist het tegendeel van een druk van links. Protest van do nat.-soc. Saksi sche landdagfractie. Dresden, 13 April. (V.D.) De nat.-soc. fractie van den Saksischen landdag heeft aan dc Saksische regeoring een schrijven gericht, waarin geprotesteerd wordt tegen den eenzijdigen verhodsmaatrègel van de rijksregeering cn de volkomen ongerecht vaardigde huiszoekingen. Van de Saksische regeering wordt weigering tot uitvoering van de verordening en protest daartegen geeischt. Bij het presidium van den land dag is telegrafisch het voorstel ingediend, dat. de landdag tegen dc noodverordening zou protestceren Nat.-soc. parlementsleden in Hamberg gearresteerd. Hamburg, 13 April. (V.D.) Naar de politicautoriteiten in verband met de huis zoeking in de Harnburgsche. bureaux der N.S.D.A.P. nog mededeelt, zijn in totaal 20 personen gearresteerd; hieronder waren zeven Harnburgsche gemeenteraadsleden en een rijksdagafgevaardigde der N.S.D.A.P. Eenig materiaal is in beslag genomen cn wordt nog onderzocht. Ontbinding der S.S. cn S.A. in Thüringen. W eimar, 13 April. (V.D.) Ter uitvoering van de noodverordening betreffende de ont binding van de S.A. cn S.S. heeft dc politic een huiszoeking verricht bij dc gouwleiding Thüringen der N.S.D.A.P. Er werd geen materiaal in beslag genomen. Samenscholingen te Darmstadt. Darmstadt, 13 April. (V.D.) Woens dagavond, toen het verbod van de S.A. en S.S. te Darmstadt bekend was geworden, ontstonden op eenige plaatsen in de stad samenscholingen, vvelko hier en daar een ernstig karakter aannamen. De politic is paraat en doorkruist in auto's de stad. Er werden verscheidene personen gearresteerd. Hier en daar werd van den gummiknuppel gebruik gemaakt, ten einde de samenscholingen uiteen tc drijven. In Brunswijk neg niets geschied. Brunswijk, 13 April. (V.D.) In stad cn land Brunswijk werd Woensdag het verbod der S.A.- en S.S.-formaties nog niet ten uit voer gelegd. Dit zou samenhangen met her feit, dat de daarvoor bcvoegdo minister Klagges dezer dagen tc Berlijn vertoeft cn nog niet tc Brunswijk is teruggekeerd. In de S.A.'-school te Kreiensen was het decreet hedenavond nog niet bekend. ïïet standpunt der N.S.D.A-P. Berlijn, 13 April. (V.D.) Van nationaal- socialistische zijde wordt verklaard, dat vol gens uit alle deelen des rijks ontvangen mededeelingen de politie lc haar hij de noodverordening gegeven rechten verre overschrijdt en de actie niet beperkt tot dc S.A. en S.S., doch ook huiszoekingen uit voert in de politieke instanties der N.S.D.A.P. Zoo is to Münclien het persbureau der N.S.D.A.P. door beambten van de politieke politic bezet en do daar aanwezige overste b.d. ITasclmeyer met ccn pistool bedreigd. De beambten, aldus wordt voorts verklaard, zouden Ilascimeycr hebben gesommeerd dc handen omhoog tc steken, hetgeen deze zou hebben geweigerd met dc opmerking, dat hij dit als oud officier niet heeft geleerd. In alle deelen des rijks zouden voorts tot dc N.S.D.A.P. behoorende leden van den rijksdag of van den landdag zijn gearres teerd, de bureaux dezer afgevaardigden doorzocht zijn. De N.S.D.A.P. zou „door de politie als wild worden beschouwd." De N.S.D.A.P. zal, aldus eindigt de ver klaring, zoodra zulks mogelijk is, haar standpunt openbaar maken. Het oordeel van het centrum- orgaan. De Germania schrijft in verhand met het verbod der S.A. en S.S. o.m.: Indien tjio.ns wordt overgegaan tot dc ontbinding dezer in wezen en doel illegale troepen dor natio naal-socialistische partij, dan zijn de motie ven, welke tot dit optreden leiden voor een haar verantwoordelijkheid bewuste regeé- ring van zulk een dringenden aard, dat nie mand mag trachten deze tc miskennen. Varkensmarkt S Tel. 1309 FRANSO LEVERING HUIS. Deze beursweek is voor wat Nederland be treft erg duister begonnen. Reeds in dc Maandagochtendbladen konden we het be richt lezen van een Correspondentiebureau, dat de bankiersfirma Scheurleer Zooncn de twee oo's van zoonen wezen alleen al op degelijkheid haar betalingen zou Astaken en surseance van betaling aanvragen. In Den Haag speelc en zich voor dc kantoorgebouwen van deze olide firma tragische tooneelen af. Wat er zich in dc privékantoren van deze familie-firma heeft algespeeld, zal wel niet minder tragisch geweest zijn. Het levenswerk van het geslacht Scheurleer lag vrijwel in puin. Niemand had ooit aan de soliditeit van de firma getwijfeld. Helaas de firma Scheur leer heeft de crisis niet kunnen doorslaan. Nu was deze firma niet een van de grootste ondernemingen uit den lande en had meer een plaatselijke beteckenis, toch wijst dc thans overgelegde verkorte balans per ultimo Maart een debet- en creditzijde een totaal aan van 11.777.520,531 Het spreekt dus vanzelf dat het Damrak Maandag lang niet vriendelijk genstemd was, ofschoon voor het eerst sinds langen tijd uit New-York weer betere slolkoersen afkwamen. Ook dc verkiezing van Hindenburg als Rijks- president van Duitschland werd met ingeno menheid begroet, omdat men dit feit be schouwt als een teeken dat Duitschland zich door de moeilijkheden zal trachten heen te slaan. Doch zooals gezegd, de vriendelijke stemming, die er had kunnen zijn als niet dat bericht van Scheurleer bekend was geworden (men maakte ter beurze een vrij sinistere woordspeling over het geval en zeide dat Scheurleer liet slachtoffer was geworden van de omstandigheid, dat de waardepapieren te genwoordig niet veel meer dan Scheurpapier zijn), werd hierdoor tc niet gedaan en een bijzondere hausse bleef derhalve ook uit. Reeds den volgenden dag kwamen echter uit New-York ook weer minder opwekkende be richten. De nieuwe belastingen en de onzeke re Amcrikaansche begrootingen smoren den ondernemingsgeest. En onze beurs, die zich nog steeds aan Wallstrcet spiegelt waar om eigenlijk? was hiermede in overeen stemming. Alle kooplust bleek weer verdwe nen en er heerschte een onbehagelijke sfeer, die verschilcnde aandeelen noopte eenige toontjes lager te zingen. Hoe onberekenbaar de toestand ter beurze is blijkt wel uit het verschijnsel, dat er Woensdag plotseling een opgewekte slroo- ming in alle hoeken was waar te nemen N.- York had het geoordeeld eens een monter ge zicht te trekken cn ook te Parys en Londen bleek men weer wat levenssappen in de ade ren te ontdekken. Verschillende fondsen kon den daarop eenige punten monteeren. Voorts deden er geruchten de ronde, dat Philips 5 pet. dividend zou uilkecren. Het schijnt in Eindhoven dus niet zoo slecht te gaan als men enkele maanden geleden op ons Dam rak geloofde. Als dit gerucht waar mocht zijn cn cr is reden voor dit aan te nemen, ook al in verband met de uitgebreide kasmiddelen, die de Philipsbedrijven hebben, dan is dit een buitenkansje voor den tegenwoordig alom ge dupeerden belegger. Unilevers waren ook gunstig gedisponeerd en konden een drietal procentjes omhoog ko men. Ford-aandeelen wisten eveneens van dc goede stemming te profiteeren en wisten bete re prijzen te bedingen. Voor Koninklijken bleek, de omstandighe den in aanmerking genomen, veel vraag, ze wistan verschillende procenten tot zich tc trek ken. In andere waarden ging betrekkelijk wei nig om, doch de goede stemming zorgde er tenminste voor, dat zij op prijs konden blij ven. Dc opening van de Bcrlijnsche Beurs is op het Damrak tamelijk ongemerkt voorbij gegaan, hetgeen trouwens wel te verwachten was. Ofschoon er de laatste maanden geen of ficieele noteeringen plaats vonden had er wel steeds een officieuze waardcering plaats. Summa summarum is het dus na het vrij slechte begin nogal losgcloopcn op onze beurs. Ph. STRAETMANS. BUITENLAND. Met crisiscongres der Duitsclie vakbewe ging. (Derde Blad, pag. 1). Dc strijd om de ontwapening te Gcnèvc. (Eerste Blad, png. 2). Weer werken de vulkanen. (Derde Blad, pag. 1). OOST-INDIE. To Soerabaja is een vllogboot veronge lukt. Vermoedelijk vier dooden. (Tweede Blad, pag. 3). BINNENLAND. Moordaanslag op een meisje bij Tubbcr- gen. (Tweede Blad. pag. 2). Het overlijden van Dr. de Visser. (Twecdo Blad, pag. 1). UIT DEN OMTREK. De vergadering der Ned. Vereen, van Huisvrouwen ie Hilversum. (Eerste Blad, pag. 2). STADSNIEUWS. Reeks van verkeersongevallen. (Kanton gerecht). (Eerste Blad, pag. 3). Voorjaarsbijenmarkt in den tuin van hel Volksgebouw. (Eerste Blad, pag. 2). Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. Inst. tc De Bilt. Hoogste barometerstand 773.1 te Abisco. Laagste barometerstand 752.4 te Brest. Verwachting: Zwakke tot matige O. tot NO. wind, meest gedeeltelijk bewolkt, wei nig of geen neerslag, lichte nachtvorst, overdag iets kouder. Geheel onverwachts is ten onzent een omslag in de weersomstandigheden inge treden. De depressie in het W. heeft zich Z.O.-vvaarls verplaatst cn slechts in het W. van ons land eenigen lichten regen ge bracht. Een gedeelte van het daalgebied trok juist ten Z. van ons land langs naar O.-Duilschland, waar thans regenachtig weer heerscht. In het N. van het waarne mingsgebied steeg dc barometer intensief, zoodat zich daar een ferm hooge drukge- bied vormt. Over Scandinavië en het N. van de Brit- sche eilanden heerscht thans rustig weer, met lichte bewolking. Over Zuid-Rngeland en Frankrijk is het weer regenachtig met betrokken luchten. De temperatuur daalde op IJsland, in het Z. van Groot-Brittannió en bijna geheel Scandinavië. Hij steeg in Z. Frankrijk cn plaatselijk in Duitschland. De sterke stijgingen van de barometer in het N. doen vermoeden, dat dc hooge druktoestand zich ook over onze omge ving zal uitbreiden. Door dc N.O. luchtaan- voer zal dc temperatuur waarschijnlijk iets dalen, terwijl des nachts kans op lichte nachtvorst bestaat. De kans op neerslag is zeer gering. LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 Wij brengen een eenvoudig instru ment om rokken af te teekenen voor slechts 1 1,95. Modeblad La Femme Elegante 35 cent per maand Butterick Patronen. TARDIEU STELT ZIJN VERTREK UIT GENÉVE UIT. P a r ij s, 13 April (V.D.). Ministerpresi dent Tardieu heeft tegenover Fransche persvertegenwoordigers verklaard, dat hij zijn vertrek uit Genève nog 24 uren heeft uitgesteld, omdat hij den indruk heeft ge kregen, dat een nauwe verbinding is tot stand gekomen tusschen de Donaukwestie en de te Lausanne te houden beraack^zin- gen over het hers tel vraagstuk.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 1