DE EEMLANDED
Bukeelaedsclh
Overzicht
Buitenland
Ml
Beursoverzicht
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
JOH. DE HEER
Vrijdag 22 April 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 30e Jaargang No. 251
VIJFTIGSTE STERFDAG
VAN DARWIN
PLAFOND INGESTORT IN
RECHTZAAL
MOEILIJKHEDEN IN
J0EG0-SLAVIE
AMERIKA EN'T SCHRAPPEN
DER SCHULDEN
7 uur 37 min.
L. J. LUYCX ZOON
VOSSEN vanaf f 16.50
ZILVERVOSSEN vanaf f70.—
MANNBORG ORGELS
Fa. R. VAN DEN BURG
Piano's, Orgels, Radio
RUSLAND ALS VRIEND VAN
DEN VREDE
AHERSFOÖRTSCti
ABONNEMENTSPRIJS P® 3 naandtn voor Amersfoort 2.10. per maand 1 0.75. per
weck (met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/r
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN «-* «geis t 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Liefdadighclds-advertentlën voorde
helft van den prijs. - Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—, Bewijsnummer extra f 0.05
Ameiika niet bereid de schulden
te schrappen. Een merkwaar
dige stap van het staatsdepar-
tement.
Europa staat, gelijk men weet, voor
grootc bedragen bij do Verecnigde Staten
in bet krijt. Met betrekking tot de loopendc
annuïteit is den debitcurstaten uitstel van
betaling toegestaan. Dit is geschied door
het bekende moratorium, waaraan de naam
van Hoover, den Arnerikaanschen president
is verbonden en waarvan de strekking was,
dat Amerika een jaar lang bereid was geen
gelden van de schuldenaarsstatcn te innen
wanneer op hun beurt de crediteuren van
het Duitsche rijk dit land een jaar lang on
gemoeid lieten.
Ondertussclien loopt het Hoovermoralo-
rium weldra af en daar sommige Europee
sche landen misschien in de waan verkee
ren, dat de tijdelijke stopzetting der beta
lingen misschien een permanent karakter
zal gaan dragen, heeft het Amcrikaansche
staatsdepartement zich thans gehaast deze
illusie wreed Ie verstoren. Washington
heeft namelijk aan do departementen van
buitenlandscho zaken van een veertiental
Europeosche schuldenaarsstaten een gelijk
luidend protocol doen toekomen, waarin
heel precies uiteen wordt gezet op welke
wijze de annuïteit, waarvoor de bctalings-
opschorling gold, terug dient te worden be
taald. Vriendelijk, maar heel dringend
wordt eraan herinnerd, dat de 246 milliócn
dollar, waarvoor uitstel van betaling is ver
leciid, in tien jaarlijksche termijnen, te be
ginnen met Juli 1933, most worden terug
betaald en dat «ie interest zal worden be
rekend op vier procent.
Ofschoon men aan den eencn kant den
indruk krijgt, dat aan den stap der Ver
ecnigde Staten slechts een formeele betee
kenis raoct worden tosgekend, liggen er
natuurlijk pok politieke bedoelingen aan
ten grondslag. Feitelijk wordt met de toe
zending van het protocol te kennen gege
ven, dat de dcbitcurlanden zich niet moe
ten voorstellen, dat dc Verecnigde Staten op
liet stuk der schulden ook maar ecnigszins
over de brug .zullen komen, wanneer niet
een volkomen nleuwo wereldtosstand wordt
geschapen. Bestaat er kans op ver wezenlij
king daarvan? De Amerikanen zijn van
gevoelen, dat dit aan Europa zelf zal lig
gen. Wanneer dc Europcesche staten wer
kelijk ernst maken met de ontwapening en
tevens een bevredigende oplossing vinden
voor het vraagstuk der schadevergoeding,
zal er met Amerika zijn te praten.
Trouwens: do vertegenwoordigers van
Amerika 'e Geneve laten zich in denzelfden
zin uit oi suggcreeren minstens, dat Ame
rika niet het volle pond zal éisclien,
wanneer Europa blijken geeft tot inkeer te
zijn gekomen, d.vv.z. wanneer de Europei-
sche staten een einde maken aan den feilen
bewapeningswedstrijd, die milliocnen ver
slindt, en tevens onderling redelijke finan
cicele en economische schikkingen aangaan,
waardoor de voorwaarden voor rust, vrede
en welvaart worden geschapen.
Sinds het Hoover-moratorium werd afge
kondigd, zijn nu een maand of tien ver
streken en althans in deze periode hebben
de Europeesche staten er nu niet bepaald
toe bijgedragen het vertrouwen der Ameri
kanen te wekken. De jongste stap der Ver
ecnigde Staten kan als een laatste aanspo
ring worden beschouwd om de verdwa-
zingspolitiek niet langer voort te zetten.
In beginsel heeft de Amcrikaansche re
geering waarschijnlijk geen bezwaar tegen
verlenging van het eenjarigi moratorium
en evenmin tegen een schrapping der
schulden in meer of minder grootcn om
vang, doch dan moet Europa de tot dusver
gevoerde politiek radicaal wijzigen.
Het staatsdepartement was wel genood
zaakt tot zijn jongsten stap over te gaan,
omdat het congres bij voortduring duidelijk
heeft laten uitkomen zoowel de meerder
heid der republikeinen als die der demo
craten nemen dit standpunt in dat on
der de tegenwoordige omstandigheden er
niet aan gedacht kan worden de welwil
lendheid, die dc Europcesche staten van
Amerika verwachten, in daden om te zet
ten. Kort samengevat: Amerika is slechts
tot concessies bereid, wanne sr Europa, dat
op den verkeerden weg is geraakt, spoedig
en duurzaam zijn thans verre van onberis
pelijk leven betert.
STAAT VAN BELEG AAN DE
MANBSJOERIJSCHE GRENS.
Tokio, 21 April (V.D.). De Japansche
bladen melden, dat het hoofdkwartier van
bet Roode Leger in het Verre Oosten Woens
dag den staat van beleg aan de Russisch
Mandsjoerijsche grens afgekondigd heeft
In het bizonder wordt de grens bij Pogra-
nitsjnaja bewaakt, aangezien hier, naar dc
Russische opvatting, een inval van Wit-
gardistcn dreigt.
Het Japansclie hoofdkwartier heeft be
volen, dat de Japansclie staatsburgers Po-
granitsjnaja direct moeten verlaten cn naar
Japan terugkeeren.
DE OVERSTROOMINGEM IN HET GEBIED
VAN DE SAVE.
Bijna 6CQ0 huizen onder
water.
Belgrado, 21 April (V.D.). Naar de bi-
zondere cor. espondent van dc „Prawda"
bericht is dc Save Donderdag opnieuw ge
wassen. zoodat er geen uitzicht meer is op
een spoedig afvloeien van het hooge water
In het middenstroomgebied van dc rivier
staan 5987 huizen onder water, waarvan
reeds GOO volkomen vernield zijn cn onge
veer 2000 ernstige schade hebben opgeloo-
pen.
Levendige herdenking in
Rusland
Moskou, 21 April. (V.D.) Dc academie
van wetenschappen der sovjet-unie, de
communistische academie cn liet Lenin-in-
stituut hebben Ier gelegenheid van den
50sten sterfdag van Darwin een feestzit
ting georganiseerd, die gehouden is in de
zuilenzaal van het vakvereenigingshuis te
Moskou. Boecharin hield een rede over
Darwin cn het Marxisme, waarin hij erop
wees, dat de theorieën van Darwin en
Marx de grootste wetenschappelijke gebeur
tenissen waren van de afgcloopen eeuw. Zij
ontstonden als een practisch gevolg van dc
noodzakelijkheden van het tijdstip, waarin
zij ontwikkeld werden cn toen de meening
van de mensehheid over de historische ont
wikkeling der wereld cn van het mcnsche-
lijk geslacht radicaal gewijzigd werd.
Professor Wewilof hield een toelichten
de rede op zijn rapport over de bctcekcnis
van het Darwinisme voor dc geschiedenis
der biologische wetenschap, Dc Darwinisti
sche theorie van de teeltkeus had voor den
socialistisclicn opbouw van den landbouw
en veeteelt in de sovjet-unie ontzaggelijke
mogelijkheden geopend.
Tenslotte voerde prof. Sawodofski het
woord over het Darwinisme en de evolutie
leer.
Ook in andere steden in de sovjet-unie
zijn herdenkingsbijeenkomsten cn weten
schappelijke voordrachten over Darwin ge
houden. De geheelc Russische pers wijdt
uitvoerige artikelen aan Darwin cn dc bc-
leekenis van zijn leer.
Groot aantal dooden en
gewonden
Parijs, 21 April (V.D.). Donderdagmor
gen heeft in het. gerechtsgebouw te liastia
(Corsica) tijdens een rechtzitting een ern
stig ongeluk plaats gehad, doordat het pla
fond instortte en alle 50 in de zaal aan
wezige personen onder het puin werden
bedolven. Brandweer en militairen kondei»
tot. den middag vijf lijken bergen. Een groot
aantal zwaargewonden moest naar het zie
kenhuis worden overgebracht.
Nader wordt gemeld:
Het ernstige instortingsongeluk dat heeft
plaats gehad in hot gerechtsgebouw van
Bastia zou reeds 15 menschcnlevens hebben
geëischt Tot hen bchooren twee advoca
ten, van wie de een Colombani, de presi
dent van d. orde van advocaten te Bas
tia is.
DE AMERIKAANSCHE NOTA AAN
ENGELAND.
Inzake terugbetaling der
schulden.
Londen, 21 April (V.D.). Het Foreign
Office bevestigt, dat do Amcrikaansche re
geering met het oog op de terugbetaling
zich tot Engeland heeft gewend.
De annuïteit bedraagt 33 millioon goud
sterling. Dc nota is reeds begin Maart ver
zonden. Amerika eischt een terugbetaling
der uitgestelde jaarlijksche betalingen in
tien termijnen, met een rentevergoeding
van 4 De Amcrikaansche stap is ge
schied op grond van dc besluiten van den
Arnerikaanschen senaat.
In Engelsche kringen is men verrast over
het feit, dat Amerika aandringt op een ren
tevergoeding van 4 's ja ars, terwijl hij-,de
n de maand Augustus j.K gehouden ne-
iprckingen nog rekening werd gehouden
met 3
NIEUWE PLANNEN VAN ELLY
BEINHORN.
Sydney, 21 April. (V.D.) Dc Duitsche
ia trice Èllv Bcinhorn, die met haar
Klemm Argus—vliegtuig naar Australië is
gevlogen, is voornemens zich rnet haar
toestel naar Valparaiso in te schepen om
'andaar uit ccn vlucht door Zuid-Amerika
te ondernemen. Zij wil o.a. Santiago, Bue-
nos-Aires, Montevideo cn Rio dc Janeiro
bezoeken.
Banken kabinetscrisis
Belgrado, 20 April. (V.D.) De binnen
landsch-politieke toestand van Zuid-Slavië
is verward. De openbare meening wordt
beheerscht door het bericht, dat de eerste
Kroatische spaarbank, de grootste deposi-
tobank van den staat, haar ljctalingen, ook
die van beperkten omvang, heeft gestaakt.
Dc op één na dc grootste bank, de crujdiet-
instel ling te Laibach, zou eveneens in
moeilijkheden verUeeren. Dc onduidelijk
heid van den toestand wordt groot er, aan
gezien dc pers de aangelegenheid ver
zwijgt.
Naar in politieke kringen verluidt, heeft
de ministerraad zich in de laatste, zittingen
uitvoerig inct het bank-vraagstuk bezig ge
houden. Er konden evenwel geen besluiten
worden genomen, aangezien het eerste ka-
binct-Marinkowitsj reeds zijn eerste crisis
doormaakt. De minister van financiën heeft
in de afgcloopen drie weken twee malen
zijn portefeuille Ier beschikking gesteld,
evenwel zonder dat zijn ontslagaanvrage
werd ingewilligd Evèözoo hebben de Kroa
tische ministers Se.hibc.nik en Prosca ver
geefs ontslag aangevraagd. Ook de positie
van het kabinet nopens do Skoeplsjina is
volkomen onduidelijk. De bedoeling om on
der leiding vau Maiink'ow itsj een nieuwe
staatspartij te stichten en tc trachten dc af
gevaardigden voor deze partij te winnen,
is tot.nu toe zonder resultaat gebleven.
Het mcercndcel der afgevaardigden heeft
de onclcrteckening van de uit tc vaardigen
partijproclamatie geweigerd.
ERNSTIGE COMMUNISTISCHE
ONLUSTEN TE PHILADELPHIA.
N cw Y o r k, 21 April (V.D.). Te Philadel
phia hebben Communisten Donderdag een
z.g. „hongermarsch" georganiseerd door dc
zakenwijk der stad. Het is tot bloedige bot
singen rnet de politie gekomen. Minstens
60 personen w.crden gewond. Een politie
beambte word levensgevaarlijk gekwetst.
Bereden politic dreef de menigte, van
waar uit met steenen werd geworpen, uit
een. Honderden personen werden gearres
teerd.
MAATREGELEN TEGEN DE NAZI'S
TE BRESLAU.
R. r e s 1 a u, 2 1 April. (V. D.) Volgens in
structies van den regceringsp resident heeft
de politic te Breslau ccn nat.-soc. partijlo
kaal aldaar gesloten. De 'nat.-socialisten
trokken uit protest gewapend met schoppen
cn andere tuinwerktuigen, door dc stad.
Dc politic moest herhaaldelijk van den
gummiknuppel gebruik maken cn arresteer
de eenige personen.
DE CONFERENTIE VAN LAUSANNE.
De bijeenkomst van wereld*
beteekenis.
Londen, 21 April. (V. D.) In den loop
der begrootingsdcbalten in het Lagerhuis
verklaarde 6ir Robert Ilorne, dat allen, die
naar Lausanne gaan, een grootcre verant
woordelijkheid hebben dan ooit staatslieden
te dragen hebben gehad. Het lot van de ge-
hcele wereld ligt in hun handen. Ook de
conservatieve afgevaardigde Amcry gaf
evenals sir Robert Hornc uiting aan zijn
tevredenheid over dc nieuwe valuta-poli
tiek.
De debiteuren moeten een
bewijsje teekenendat zij
zullen betalen
Washington, 21 April. (V. D.) Het
Amcrikaansche staatsdepartement heeft,
teneinde de informcele ovcrovereenkomst,
waarbij verleden jaar werd besloten tot uit
stel van alle betalingen aan do Verecnigde
Staten voor een totaal bedrag van ongeveer
250 milliócn dollars, formeel in weltelijken
vorm tc gieten, thans aan alle mogend
heden, wien door het. Iloover-moratorium
uitstel van betaling was toegestaan, schuld
bewijzen ten bedrage van 246 milliócn dol
lars ter onderteckening toegezonden met uit
zondering van Oostenrijk cn Griekenland.
Door onderteckening van deze schuldbe
wijzen verbinden do debiteuren van Ame
rika zich om dc achterstallige bedragen te
rug te betalen over een periode van2tien jaar
met een interest van 4 In liet feit, dat
men hiertoe overgaat op het moment, dat
er wear een sterke oppositie tegen schrap
ping der schulden in het Amcrikaansche
congres is opgestoken, ziet men algemeen
dc bedoeling der Amerikaansche regeering
om deze oppositie overtuigend te tooncn,
dat het niet in haar voornemen ligt dc
schulden te schrappen.
DE JAPANSCH-CHINEESCHE
MOEILIJKHEDEN.
M o s k o u, 2 1 A p r i 1. (V*. D.) Uit Sjanghai
wordt gemeld, dat de Chineeschc autoritei
ten van Poctoeng de vakvereeniging van de
arbeiders, werkzaam aan de Japansche ka-
toenfabriekon te Poctoeng, hebben ontbon
den, aangezien het Japansche consulaat er
tegen heeft geprotesteerd, dat de 3000
leden dezer vereeniging een besluit hebben
aangenomen om het werk in de fabrieken
niet to hervatten, zoolang de Japansche
troepen liet Chineesche grondgebied bezet
houden.
Dat cr iets ongezonds is in ons tegen
woordige economische leven, daarover zal
wel niemand van meening verschillen, het is
treurig maar waar. Ook dat de grootste
kwakzalvers op dit gebied hun heilbrengende
methodes kunnen blijven aanprijzen en voor
wijze, onfeilbare toovenaars worden aange
zien, wier raad men volgt, zal nog steeds
wel blijven voortduren. Dat een groot deel
van het publiek den beurshandel beschouwt
als een gokspel in grooten stijl is niets ver
wonderlijks en om met Tijl Uilenspiegel te
spreken, „men heeft het er naar gemaakt".
De Kreuger-affaire is wat dit betreft een
zeei leerzaam voorbeeld. Deze lucifers-lee-
ningeri-waanzin is zoo langzamerhand uitge
groeid tot het grootste financieele schan
daal, dat de wereld in den laatsten tijd
heeft aanschouwd. Ons woordenboek blijkt
niet bij machte de daden die door den ge
vaarlijken geldfantast, die tenslotte niets
beters "-wist dan door .een revolverschot zich
aan de aardsche verantwoordelijkheid te ont
trekken, zijn gepleegd, te karakteriseeren.
Zwendel en oplichting zijn slechts zeer eufe
mistische uitdrukkingen, die bij lange na niet
dekken hetgeen de overleden lucifersmagnaat
een groot deel der wereld heeft aangedaan.
Want niet alleen heeft hij door zijn oneerlijke
handelingen talrijke directe slachtoffers ge
maakt, we bedoelen hiermede de menschen
en staten, die hij voor milliocnen heeft opge
licht, maar erger is, dat hij er toe heeft bijge
dragen het toch reeds zoo groote wantrou
wen, dat alom, ten deele ten rechte, maar
ook voor een groot deel ten onrechte
heerscht. enorm te vergrooten. De schade,
die hierdoor geleden wordt zal zeker een
even groot, zoo niet grooter bedrag vertegen
woordigen dan de rechtstrceksche oplichtin
gen, die door Kreuger cn zijn medeplichtigen
zijn gepleegd.
In dit verband willen we ook den naam van
mevrouw Hanau, de Parijsche 'financieele
avonturierster, die op het oogenblik in de
St. Lazare zit opgesloten noemen, omdat zij
de Parijsche beurs door baisse-speculaties en
onthullingen in haar blad over bestaande of
op komst zijnde financieele schandalen bezig
hield. Madame Hanau s zeker geen engel,
en onbevlekt financieel verleden heeft ze
geenszins, we behoeven slechts te denken aan
dc geruchtmakende zaak tegen George An-
quetil, eenige jaren geleden. Omkooping en
afdreiging speelden hierin een groote rol,
wederzijds trouwens. Anquetil had zijn dag
blad „le Rumcur", een yellow paper van de
eerste rang, mevrouw Hanau haar „Gazette
du Franc". De overeenkomst tusschen de
zaak Hanau toen en nu, is, dat er weer ver
schillende kopstukken van de republiek bij
betrokken zijn en dat de kleine spaarders
zoogenaamd of inderdaad tegen de groote
geldwolven achter de schermen in bescher
ming worden genomen. Ook nu schijnt er
weer een politieke kant aan de zaak Hanau
te zitten. De overeenkomst tusschen toen en
thans is, dat er ook nu weer door deze
avonturierster in troebel water wordt ge-
vischt.
Met dit alles willen we slechts doen uit
komen dat er inderdaad veel in de wereld ge
beurt, dat deze onophoudelijke aanvallen
tegen het vertrouwen begrijpelijk maakt. En
we behoeven niet eens zoo ver van honk te
gaan. De déconfiture van Scheurleer heeft in
Nederland meer onrust tewcegebracht, dan
redelijkerwijze verwacht Icon worden. Een
groote dosis laster heeft het publiek der
kleine spaarders in een angstpsychose ge
bracht en deed in enkele plaatsen van ons
land een run op de spaarbanken ontslaan.
Hoe is het nu na al deze onrust op onze
beurs gesteld? Het spreekt vanzelf, dat zij
zich niet zoo gauw van haar stuk af laat
brengen als het groote publiek, dat van bank-
technische zaken niet het geringste benul
schijnt tc hebben, spoken ziet en denkt te
vangen waar deze niet zijn en werkelijke
economische spoken over het hoofd ziet en
die noch in spaarbanken noch in gewone
banken huizen.
Hel is op onze beurs kalm, veel te kalm
en zij vertoont van den eenen dag op den
anderen nauwelijks eenige verandering. Nog
steeds houdt men het oog op de overzijde
van den grooten vijver gericht. Gelooft men
nu werkelijk nog, dat vandaar het verlossen
de woord zal komen. We kunnen het werke
lijk niet begrijpen. De koersen op ons Dam
rak blijven de New Yorksche volgen. Over
het algemeen, behalve de plotselinge groote
daling in ..Koninklijke", waren de aandeelen
nrijshoudend en was er weinig verschil met
de vorige week te constateeren. Detailleering
is derhalve overbodig.
AD INTERIM.
BUITENLAND.
Macdonald en Tardieu naar Genève.
(Derde blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Dc verduistering van 80 mille.
(Tweede blad, pag. 1).
Zitting Tweede Kamer.
(Tweede blad, pag. 1).
764.6 te Wecnen.
718.0 te Thorshavui.
Verwachting: Meest matige Z. tot
W wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of
geen regen, iets zachte**
Dc daling van den barometer op IJsland
heeft, weer plaats gemaakt voor stijging
terwijl de temperatuur aldaar weer ge
daald is. Met daalgebicd van den lucht
druk in het N.W. had tot gevolg, dat de
kern dor depressie (hans weer bij de Fa-
roër ligt. In het Kanaal steeg dc barometer
cvenzoo in Scandinavië cn in het Z O.
Over Frankrijk cn Duitsc.hla.nd bewegen
zich warme luchtmassa's die temperatuur*
stijgingen brachten om de Oostzee. In En
geland zijn de ochtendtemperaturen laag,
tengevolge van helderheid in den nacht.
Doordat de koude strooming over IJs
land zich naar het Z.W. beweegt verlieten
do koude luchtmassa's zich op den oceaan
cn zijn geen koude invallen in zicht, zoo
dat het weer geleidelijk zachter kan wor
den en minder buiig.
LAHGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Het toonaangevende fabrikaat
complete collectie.
Arnh.straat. Gevestigd sedert 1887. I
Varkensmarht 5 Tel. 1303
KWALITEIT WINT ALTIJD.
Molofof kritiseert de imperialistische
mogendheden
Moskou, 21 April. (V. D.) Gisteren is
het Russischo vakverccnigingscongres ge
opend met een rede van Molotof, die een
overzicht gaf van de rol van het eerste vijf
jarenplan en de taak der Vakvereenigingen
ten aanzien van het tweede vijfjarenplan.
Vervolgens ging hij uitvoerig in op de in
ternationale positie van de sovjetunie en de
gibeurtenissen in liet verre Oosten, die dui
delijk bewezen, dat een versterkte waak
zaamheid noodig was. Door thans te spreken
van ontwapening trachten de imperialisti
sche mogendheden de aandacht at tc leiden
van het opvoeren hunner bewapeningen en
trachten zij de zich verscherpende tegen
stellingen in het imperialistische kamp cn
het gevaar van een nieuwen oorlog te be
mantelen. Alle voorstellen der sovjetdele
gatie ter ontwapeningsconferentie, die wer
kelijke ontwapeningsmaatregelen ten doel
hebben, werden verworpen. De arbeiders
klasse der sovjet-unie moet de vreedzame
betrekkingen met allo volken handhaven cn
met alle kracht werken aan de bevestiging
dc politieke en economische macht van do
sovjetunie en voor dc overwinning van het
socialisme.
