sa:
JAPAN TEGEN DEN
VOLKENBOND
DE NIEUWE BRITSCHE
TARIEVEN
GEEN GRATIE VOOR TOM
M00NEY
NEW-YORKS WERKL00ZEN
BET00GEN
STEUNT ALLEN NAAR VERMOGEN
TARDIEU'S ONTMOETING
MET BRUNING
EEN GRANAAT ONTPLOFT
HERSTELBETALINGEN EN
OORLOGSSCHULDEN
VOOR DE KUNST
HET GEMAK PAST!
BIJKANTOOR
Hervatting der vijandelijkheden?
Tokio. 22 April. (V. D.) De Jupan-
scbe minister van buitonlancJsche zaken
Josjisawa verklaarde, dat de besluiten van
de commissie van 19, noch als geheel, noch
afzonderlijk gesplitst volgens de verschil
lende punten, voor Japan aanvaardbaar
waren.
De diplomatieke vertegenwoordigers van
Engeland, Frankrijk, Italië en Amerika
hebben zich te Sjanghai er van kunnen
overtuigen, dat het Japansche standpunt
het juiste was. Van een ronde-tafcl-confe-
rentie kon op het oogenblik geen sprake
meer zijn. Indien er geen wijziging in den
toestand kwam, zouden de vijandelijkheden
moeten worden hervat.
Volkenbondscommissie te Moek-
den aangekomen.
Moekden, 2 2 April. (V. D.) De
M&ndsjoerijsche Volkenbondscommissie is
gisteren te Moekden aangekomen ter bestu
deering van den toestand in Mandsjocrije.
Londen, 21 April. (V. D.) Het Engel-
sche departement van financiën heeft op
aanbeveling van de commissie van advies
voor douanezaken de nieuwe tarieven gepu
bliceerd. In totaal omvatten deze 100 soor
ten goederen; zij worden 26 April van
kracht. Do drio douancverordcningen vol
gens do wet tot afweer van abnormalen in
voer worden buiten werking gesteld. Deze
nieuwe verordening stelt een onmiddellijke
tariefverhooging in voor een groot aaDtal
half- en heelfabrikaten. Het resultaat is
over het geheel een douanetarief van 25 tot
30 pet, voor vruchten- en groentenconsor-
ven, caviaar etc. en van 20 pet. voor heel
fabrikaten. In zekere gevallen bedraagt het
invoerrecht slechts 10 tot 15 pet., bij half
fabrikaten en luxe-artikelen 25 tot 30 pet.
Voör staal en ijzer is het nieuwe recht 33
pet Hieronder vallen ijzermangaan, ijzeren
staven, blokken en staven tin, alle soorten
steen, smeed- en gietwerk, hoefijzers, ban
den, platen en alle bliksoorten. De verhoo
ging tot 20 pet. treft 16 soorten goederen:
aardewerk, glaswerk, meubelen, ijzerwaren
cd staalproducten zooals buizen, stalen vee-
ren, draad, messen, vorken, sloten, elcctri-
schè artikelen, landbouwgereedschappen,
wollen fabrikaten, wollen dekens, etc.,
schoenwerk, Chemicaliën, kaarsen, zeep.
Verder worden belast leerwaren, papieren
voederen, rijwielen (met 3314 pet.), wapens
cn munitie (25 pet), toiletbenoodigdheden
30 pet.) en speelgoederen (25 pet).
Xew-York 22 April. (V.D.) Uit Sacra
mento wordt gemeld, dat de gouverneur
van California definitief heeft geweigerd
gratie te verleenen aan Tom Mooney, die
reeds 15 jaar als gevangene verblijft in de
San Quentin gevangenis, beschuldigd van
medeplichtigheid aan den bomaanslag, die
in 1916 te San Francisco werd gepleegd,
waarbij tien personen werden gedood en
veertig gewond.
Naar men weet, is over de geheele wereld
«-en beweging ontstaan orn te protesteeren
.legen zijn gevangenhouding en die van
flcn arbeidersleider Billings.
DE VERMISSING VAN
LINDBERGH'S KIND.
Een aanbod van Al Capone.
Londen. 21 April. (H. N.) De Star
publiceert vanavond een bericht uit New-
York over een aanbod van Al Capone aan
president Hoover, om het kind van Lind
bergh aan zijn ouders terug te bezorgen in
ruil voor zijn eigen vrijlating. Reeds in de
eerste dagen van de ontvoering van den
baby werd gemeld, dat Al Capone aange
boden had aan het zoeken naar den baby
deel te nemen en daartoe verzocht had op
vrije voeten te worden gesteld.
CREDIET VOOR HET DUITSCHE
RIJK VERLENGD.
B e r 1 ij n, 21 April. (H. N.) Het in
November 1930 aan het Duitscbe rijk
verleende overbruggingscrediet van
S 125.000.000, dat in den loop van dit jaar
kwam to vervallen, is tot 1 November 1933
verlengd. Dit crcdiet is indertijd verleend
door een internationaal consortium onder
leiding van de Duitscbe rijksbank en de
New Yorscho firma Lee, Higginson en Co.
Ken tiende van het crcdiet is afgelost, zoo
dat het crediet slechts voor negen-tiende
verlengd is. Dit jaar zal nog 8 22.000.000
worden afgelost. De verlenging geschiedt
tegen een rente van 6 pet., terwijl de aflos
sing van het crcdiet in termijnen zal plaats
hebben.
N e w-Y o r k, 2 2 April. (V. D.) Nadat de
werklooshcidscommi6sic eenige dagen gele
den den New-Yorkschen burgemeester Wal
kcr een lijst van radicale cischen had over
handigd, hielden de werkloozen gisteren een
protestbetooging, waaraan ongeveer 5000
personen deelnamen. Zij droegen roode
vaandels en borden met opschriften, waarop
o.a. stond: „Laat Morgan betalen. Walker
wil bier,'wij willen brood". Dit laatste wes
een tosspeling op de campagne, die door
burgemeester Walker sedert eenigen tijd
wordt gevoerd om de prohibitiewetten zoo
danig tc wijzigen, dat het schenken van
bier weer zal worden toegestaan.
Toen de woordvoerders der werkloozen
met Walker wcnschten tc spreken en dit
verzoek werd afgewezen, trachtten de betoo
gers hot raadhuis binnen te dringen en ont
stond een botsing met de politie; 25 perso
nen werden gewond. De politie arresteerde
verscheidene Lcloogers.
ROOFOVERVAL OP EEN
POSTKANTOOR.
P a r ij e, 22 April. (H. N.) In een voor
stad van Marseille heeft gisteren een roof
overval op een postkantoor plaats gahad.
Daar dc politic de lucht van dit plan had
gekregen, bewaakten drio gendarmes het
gebouw. De bandieten, vier in getal, wisten
tot de kantoorlocaliteiten door te dringen
De gendarmes snelden toe en er ontstond
een vuurgevecht, waarbij twee gendarmes
door de bandieten neergeschoten werden,
terwijl de derde door twee schoten in de
buik zoo ernstig gewond werd, dat hij tij
dens het transport naar het ziekenhuis
overleed. Het gelukte den postambteuarep
één der roovers. die ook gewond was, best
te grijpen on aan de politie over te leveren.
De overige bandieten wisten in een autq_ te
keeren.
DE DUITSCHE INVOERRECHTEN
OP BOTER.
Onderhandelingen met Dene
marken en Nederland?
B e r 1 ij n, 2 2 April. (V. D.) Uit welinge
lichte landhouwkringen wordt, medegedeeld,
dat door de leiding van den Reichsverband
der Deutschen Industrie onderhandelingen
gaande met zijn met Deensche en Neder-
landsche vertegenwoordigers over verlaging
van de Duitsche invoerrechten op boter. Van
andere welingelichte zijde wordt hieraan
toegevoegd, dat de onderhandelingen niet in
de eerste plaats betrekking hebben op een
verlaging van de botertarieven. doch op de
mogelijkheid om de huidige absolute con-
tingenteering te wijzigen in een proportio
neel contingenteering, waarbij rekening zal
worden gehouden met den omvang der vroe
gere leveranties.
EINDE DER KABINETSCRISIS
IN JOEGO-SLAVItJ.
Belgrado, 21 April. (V.D.) Naar in po
litieke kringen verluidt, is de kabinetscri
sis hedenavond door hot benoemen van den
directeur van de gemeente-administratie
van Agram Srkulj tot. minister voor sociale
zaken en van den afgevaardigde Pgatsjnik
tot minister beëindigd. De minister van fi
nanciën en de minister van binnenlandsghe
zaken hebben hun verzoek om ontslag inge
trokken. Een officicele mcdedeeling over de
benoeming der nieuwe ministers is nog
niet gedaan, aangezien ook over het aftre
den van de vroegere ministers geen offi
cieel communiqué was verstrekt.
Nu zich in onze stad ook een plaatselijk Comité
heeft gevormd, neemt het Amersfoortsch Dagblad
ook hiervoor gaarne giften in ontvangst.
In overleg met het Nationaal Crisis - Comité en
met het Amersfoortsch Crisis - Comité is door ons
de volgende regeling getroffen
Aan ons bureau of op onze girorekening No 47910
kunnen zoowel giften voor het Nationaal-als voor
het Plaatselijk Crisis Comité worden gestort.
Men gelieve er echter bij te vermelden voor welk
Comité het bedrag is bestemd. Giften zonder nadere
aanduiding van de bestemming zullen door ons worden
afgedragen aan het Plaatselijk Crisis-Comité. Zoowel
de bijdragen voor het Nationaal als die voor het
Plaatselijk Crisis-Comité zullen in ons blad wor
den verantwoord.
Nog geen accoord inzake de
schadevergoeding
Geneve, 22 April. (H.N.) Volgens een
mcdedeeling van Fransche zijde zijn bij het
onderhoud tusschen rijkskanselier Brüning
en Tardieu het vraagstuk der schadever
goeding en dat der Donaufederatie slechts
vluchtig ter sprake gekomen. Bij het eerste
onderhoud is reeds gebleken, dat Frankrijk
in het vraagstuk der schadevergoeding
slechte weinig tegemoetkoming zal toonen
Tardieu moet er op gewezen hebben, dat
Duitschland door de inflatie van alle bin-
nenlandsche schulden bevrijd is en boven
dien over een hoog ontwikkeld industrieel
apparaat beschikt, zoodat aan het vermo
gen van Duitschland om te betalen niet
getwijfeld kan worden. Vanmiddag heeft
een nieuwe besproking tusschen beide
staatslieden plaats, waaraan ook staatsse
cretaris von Bülow zal deelnemen. Men wil
dan trachten het vraagstuk der schadever
goeding zoo spoedig mogelijk te behande
len ter voorbereiding van de conferentie van
Lausanne. De indruk is echter, dat voor
16 Juni, den dag waarop de conferentie van
Lausanrie begint, principieele overeenstem
ming nog wel niet verkregen zal zijn. Voor
zitter van de Lausanne-conferonUe zal
waarschijnlijk de vroegere Belgische minis
ter-president Theunie worden. Wat het ont»
wapeningsvraagstuk betreft, moet Tardieu
op liet standpunt staan, dat definitieve be
slissingen eerst na afloop van de verkie
zingen in Duitschland en Frankrijk geno
men kunnen worden en dat daarom vooi
dien tijd noch van Fransche noch van Duit
sche zijde gestreefd behoeft te worden naar
het doen verdwijnen van de principieele te
genstellingen.
In het voormalige Belgische
frontgebied
Brussel. 22 April (V.D.). Vrijdagmid
dag ie ongeveer 2 uren heeft op het voor
malige Belgische frontgebied een ernstige
ontploffing plaats gehad ten gevolge waar
van vier menschenlcvens zijn te betrcureiL
Het ongeluk, dat waarschijnlijk te wijten
is aatl onvoorzichtigheid der slachtoffers
geschiedde te Julien bij Langemark.
Vier bewoners van Langemark, waar
onder twee jongelieden, die kortelings uit
Amerika waren teruggekeerd, werden door
het expludeeren van een obus, nabij een
onderkomen in oudfi loopgraven, deer
lijk verminkt en op.ssla.g; gedood. Men ver
moedt dat de slachtoffers het koperen ge
deelte van den obus (een granaat van zwaar
kaliber) hebben wijlen verwijderen.
Washington, 21 April. (V. D.)
Staatssecretaris Stimson heeft het staatsde-
partcment op grond van zijn besprekingen
te Genêve officieel medegedeeld, dat geen
onkel land van Europa voor de conferentie
van Lausanne schulden betalen zal. Stim
son verklaarde openlijk* dat de landen hun
oorlogsschuldbetalingèn afhankelijk stolden
van de betalingen van Duitschland en, te
gen het protest van Amerika in, de horstel
betalingen in verband brachten met de oor
logsschuldkwestie. Door hooggeplaatste
ambtenaren van het staatsdepartement
wordt er weliswaar op gewezen, dat na den
aanvang van de conferentie van Lausanne
verdere onderhandelingen zullen plaats vin
den, maar tevens leggen zij er den nadruk
op, dat de Amerikaansche regeering zal
aandringen op het nakomen der bestaande
betalingsverplichtingen, hierbij verwijzende
naar de onderteekende verdragen der schul-
denaarslanden.
DE TAAK YAN STIMSON TE GENÈVE.
Uitlating van Washington.
Washington, 21 April. (V.D.) In offi-
cieele kringen wordt thans toegegeven, dat
staatsecretaris Stimson bohahc de ont
wapeningskwestie te Gonève ook andere
problemen zal bespreken. Onderstaatssecre
taris Castle verklaarde, dat. Stimson wel is
waar in hoofdzaak naar Genève is vertrok
ken ter bespreking van het ontwapenings-
vraogstuk, doch met hot oog op den finau-
cieelen en economische» toestand over de
geheele wereld zullen do te Genève aanwe
zige staatslieden ongetwijfeld ook de kwes
tie der oorlogöschulden en het herstel-
vraagstuk bespreken. Hij legde er evenwel
den nadruk op, dat de besprekingen een
niet bindönd on informatoriscli karakter
zullen hebben.
DE DOOR DUITSCHLAND TE BETALEN
SCHADEVERGOEDING.
Volkomen schrapping voors
hands niot waarschijnlijk.
Londen, 22 April. (H-N.) De correspon
dent van de Daily Mail te Genève geeft als
zijn meening te kennen, dat er op het
oogenblik niet veel kans c»p een algeheele
prijsgeving van de door Duitschland te be
talen schadevergoeding bestaat. Men heeft
de gedachte daaraan geheel opgegeven. Op
den voorgrond staat thans de verlenging
van het moratorium, doch voor zoo ver de
Vereenigde Staten in aanmerking komen,
is het duidelijk, dat niets gedaan kan wor
den, voordat de presidentsverkiezingen in
de Vereenigde Staten achter den rug zijn
Een foto van de aardverschuiving bij
Cochem. De aard- en steenmassa's bereiken
over den weg heen den Moezeloever. Volgens
deskundige schatting zijn reeds 25.000 M.a
grond in lie. Moezeldal neergestort en men
vreest, dat nog groot ere massa's aan het
verschuren zullen gaan en gevaar zullen
opleveren voor de scheepvaart op de Moezel.
Vier exposanten: Nieweg, Sara van
Heukelom, J. Voerman en Louise
van Holthe tot Echten
Utrecht. Het is nog niet lang geleden,
dat we bet werk van J. Nieweg besproken
hebben toen hij exposeerde in het Baarnsch
Lyceum. Ongeveer dezelfde collectie is thanè
in „Voor de Kunst." J. Nieweg is een van de
schilders, die vrijwel nimmer teleurstellen,
niet alleen omdat hij zijn stukken meticuleus
doorwerkt, maar ook omdat in zijn poëtische
voordracht en discrete peinture alle effect
bejag zoek is, en iedere kleur en lijn opge-
nomen zijn in het gamma, dat den boventoon
heeft. Die rustige onverstoorbaarheid en
zuivere verantwoording, die bovendien ge
paard gaan met een sterke neiging naar
symmetrie, doen wel eens al te gedempt en
ascetisch aan, het lijkt zelfs wel eens bloe
deloos, wat dan aan den kant van den toe
schouwer juist een zekere opstandigheid
uitlokt, maar kunnen we dit werk dan al
niet onze volle liefde on overgave geven,
het is om zijn afgewogen zuiverheid cii vaak
etherische doorzichtigheid," ook zijn beschei
den humor (denk aan de 6tekelige aardap
pels, die op bizarre reusachtige insecten
lijken) en zijn innige natuurliefde toch al
tijd respectabel en beminnenswaard.
Sara van Heukelom is in haar schilder
wijze een robuuster natuur, misschien min
der gecompliceerd, maar ook wat ruiger en
ro^keloozer. Terwijl Nieweg zijn stijl ten
volle gevonden cn aan de intiemste aanlei
ding genoeg heeft om er poëzie uit te halen,
heeft Sara van Heukelom een behoefte aan
krachtiger effecten en aan pathetischer
contrasten. Ik denk aan de twee vazen
naast elkaar, de kleine David en de groote
Goliath, aan de gedurfde klcurenstudie
waartoe een blauwe karaf en een groen
vergiet aanleiding geven, maar ook haar
landschappen ademen een anderen geest. Zij
kan, zooals men dat noemt, nog verschillen
de kanten uit. Sommig? landschapjes als
het open erf (bloeiend poreboompje) heb
ben de typisch-Hollandsche sfeer, andere
als het Italiaansche stadje hebben een
gansch anderen toon en verraden een meer
constructleven zin. Het groote Binnenhuis
stuk is ons te koel; liever zien wc haar
werkplaatsje en kapstok op deal, evenals
de scinia's, die wel kennelijk op Verster zijn
geïnspireerd. Maar een andere werk trant,
meer eigen, volgde zij in „Rozen in glas",
(9) dat voor mijn gevoel het juweel is van
de tentoonstelling.
Een heel anders geaarde is weer J. Voer
man Jr., die als beheersclier van verschil
lende technieken voor ons verschijnt (olie
verf, waskrijt, tempera, aquarel, teekening
en litho). In zijn zwart-witte litho's is hij
misschien het innigst en het sterkst, zooals
de cactus en de akeleien, waar fijne kleur
overgangen gepaard gaan rnet een groot-
gebonden lijn. Zijn aquarellen zijn zeer
puur en gevoelig, zijn waskrUt-tcekeningen
UI en ko?l, zijn tempera-schildormgen wat
erg gedótailleerd, welken zelfden trek hij
ook nog vertoont in de olieverfschilde-
ïijon. Hij is hier echter ook decoratief aan
gelegd en zijn kleurgevoeligheid is uiterst
fijn, op het precieuze cn geaffecteerde af.
Maar gezond blijft het werk gelukkig nog
wel, en het verraadt als geheel ondanks
verschillen van procédé kennelijk denzelf
den homogenen stijl.
Louise van Holthe tot Echten is misschien
Advertentiën, Keitjes
Abonnementen, Adres-
veranderingen, Berich
ten worden aangenomen
aan bet
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
J. LAMBRECHTS SOESTERWEG 107
DEN GEHEELEN PAG OPEN
UW COURANT: T DAGBLAD
de meest gewilde van dc vier, mogelijk ook
leidt een innerlijke drang liaar naar de iet
wat bizarre uitingen van haar talent (zoo
als het Ensor-achtige masker en de fantas
tische droomkoppen). Maar, zij gaat toch
gelukkig niet definitief dien kant op. Dat
blijkt wel uit het jongensportret en het zeer
gevoelige fraaie portret van douairière
v. S.v. A. (26), die bij 't zakelijke af zijn.
Dat hetzelfde procédé als in de fantastische
koppen tot uiting komt, ook tot reëéler op
lossingen aanleiding kan geven, blijkt wel
uit het subtiele Meisje (22).
S.
Buiten verantwoordelijkheid der redactie.
TEGEN HET WETSONTWERP TERPSTRA
Het weer-vcranderde U. L. O.
Geachte Redactie,
In het Wetsontwerp Terpsira wordt \oor-
gcstcld weer in te voeren een soort uitge
breid lager onderwijs, van het typ®* dat door
de Wet van 1920 tot verdwijnen veroordeeld
was.
Gemotiveerd wordt dit voorstel in de Me
morie van Toelichting niet. De eenige ver
dediging, die de Minister geeft, is, dat, „dit
vroegere schooltype door velen op hoogen
prijs wordt gesteld".
De algemeenheid, die nog wordt opgeno
men: „de vrijheid van inrichting van het
uitgebreid lager onderwijs behoort te wor
den verruimd" kan toch ook niet gelden als
een \oldoende motiveering voor de voorgc
stelde verandering van het U.L.O.
In geen enkel opzicht is gebleken, dat het
uitgebreid lager onderwijs, in den vorm,
waarin liet bij de Lageronderwijswet 1920 in
de plaats kwam van het oude M.U.L.O., in
de practijk niet voldeed. Integendeel het
IJ.L.O. onderwijs onder dc wet 1920 is sterk
toegenomen en zeker het aantal vierjarige
U.L.O. scholen.
Na enkele jaren practijk kort, want er
zijn ook nog overgangsbepalingen geweest
wordt nu maar weer teruggekeerd, tot
het oude M.U.L.O. stelsel. Dit is het voeren
van een onvaste politiek op onderwijsgebied,
die veroordeeld moet worden.
De daardoor weer in het leven geroepen
combinatie Lager en Uitgebreid Lager On
derwijs zal oorzaak worden, dat reeds in de
klassen voor het Lager Onderwijs bestemd,
rekening wordt gehouden met de eischen
van den „bovenbouw", dit tot schade voor
do leerlingen in den „benedenbouw", voor
wie dat (Lager) onderwijs eind-onderwijs is.
De vrees, dat door het weer-invoeren van
deze M.U.L.O. scholen, de z.g. standenscho
len weer zullen opleven, is ook ongetwijfeld
gegrond.
Voorgesteld wordt voorts, dat de „bene
denbouw" van deze scholen geen 7e leerjaar
behoeft te bezitten. Een gevolg daarvan zal
zijn, dat dit 7e leerjaar de eerste klasse
wordt van de U.L.O. afdeeling; in verband
met de bepalingen van de Leerplichtwet zal
die eerste klasse wel goed bezet zijn, waar
door het niet moeilijk zal wezen ook voor
de volgende (8n en 9e) leerjaren, het be-
noodigde, nog kleine, aantal leerlingen te
krijgen om aanspraak te kunnen maken op
de Rijksvergoeding. Op deze wijze kunnen
er een aantal schijn-U.L.O. scholen ontstaan,
wat niet in het voordeel van ons onderwijs
stelsel is, doch waardoor wordt, aangetoond
hoe de door Minister Terpstra op dit punt
gevolgde wijze van wretgeving er een is van
bedeiikclijkcn aard.
Door de vrijheid van organisatie "Yal het
mogelijk zijn een onderwijzer uit den „be
nedenbouw" te belasten, met het lesgeven in
de U.L.O.-afdoeling, zonder dat deze daar-
voor oen cxtra-belooning ontvangt. Als ge
volg daarvan zal in de klassen van den be-
nrclenhouw (dc Lagere School) een gedeel
telijk vakonderwijzers-systeem ingevoerd
worden. Immers, gedurende de uren, die
door 'dc gewone klasse-onderwijzer in den
„bovenbouw" worden doorgebracht, moet in
do Lagere School een andere onderwijzer
zijn plaats innemen.
Zoo'n gedeeltelijk vakonderwijzers-systeem
voor deze jonge leerlingen kan geen aanbe
veling verdienen.
Hoe 't ook gekeerd of gewend wordt, tegen
de wederinvoering van het oude M.U.L.O.
bestaan zulke groote bedenkingen, ja over
wegende beswaren, dat niet geaarzeld kan
worden ook dit onderdeel van het Wetsont
werp Terpstra nadeelig voor ons onderwijs
te noemen.
HET COMITé VAN ACTIE TEGEN
WETSONTWERP TERPSTRA
