G. BROUWER
DE ÉÊMLANDED
Licht op
JOH. DE HEER
Dinsdag 26 April 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30e Jaargang No. 254
DE KNOEIERIJEN VAN
KREUGER
Vertrouwen in de enquête
commissie
KRU1SKAMP 10^ AMERSFOORT
GRIEKENLAND HEFT DEN
GOUDEN STANDAARD OP
HEVIGE WERVELSTORM IN
AMERIKA
WEENEN ROOD
GESPANNEN TOESTAND IN
MANDSJ0ERIJE
BI0SC00PBRAND TE
MANCHESTER
7 uur 46 min.
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
ABONNEMENTSPRIJS P* 4 »aanietl vow Amersfoort 2.10. per raaand 1 0.75, per
- weeK (»ct gratis verzekering tegen ongelukken) f O.I7'/|.
Binnenland franco per post per 3 maanden 13.-. Afsonderlljke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC SIS
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadlghclds-advertentUfn voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlfin „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
De Geneefsche ontwapenings
conferentie. Een Dnitsch oor
deel.
Do Frankfurter Zeitung vat in een hoofd
artikel samen, wat Geneve tot dusver dat
wil zeggen: sinds liet einde van den oorlog
lot begin 1932 op het gebied der ontwa
pening heeft verricht. De ontwapeningscon
ferentie begon onder auspicién, die voor
Duitschland zeer ongunstig waren, n.l. op
rlen grondslag van een plan, dat door de
voorbereidende ontwapeningscommissie was
uitgewerkt, dat minder op ontwapening dan
op een beperking der beslaande bewape-
ningskraebten aanstuurde en dat nog eens
uitdrukkelijk liet verdrag van Versailles
met zijn voor Duitschland onaangename
consequenties bekrachtigde.
Dit ontwerp is door Duitschland van de
hand gewezen. Desniettegenstaande heeft
Duitschland er geen bezwaar tegen gemaakt
aan dc conferentie deel te nemen. Weldra
bleek, dat liet plenum der conferentie liet
commissie-ontwerp veel minder gebruikte
als basis voor de besprekingen dan de sa
menstellers daarvan hadden gehoopt. Dc
voornaamste, staten hebben reècls in de
principieele inleidende redevoeringen hun
ner politici amendementen en aanvullingen
van het ontwerp voorgesteld, waardoor dit
ontwerp niet langer alleen de marschroute
aangaf.
Daarop is de hoofdcommissie der ontwa
peningsconferentie in vrij korten tijd na de
Paasclivacantie begonnen de idee der con
ferentie te concrctiseeren.
De eerste resolutie dezer commissie komt
de Frankfurter Zeitung van buitenge
woon groote beteeken is voor. Sinds deze re
solutie werd aanvaard, is het bijna ondenk
baar geworden, dat de conferentie, zonder
resultaten te hebben bereikt, uiteengaat. Dc
resolutie behelst, dat men wel-is-waar niet
ineens het program ten uitvoer kan leggen,
dat men derhalve in etappen moet ontwa
penen, maar tevens, dat de conferentie, die
thans bijeen is, een beslisscnden stap in de
richting der ontwapening (dus niet. slechts
van de beperking) moet ondernemen. Bij dc
aanvaarding dezer resolutie is men uitdruk
kelijk van paragraaf 8 van het Volkcnbonds
handvest uitgegaan, ondanks het protest
van Rusland, dat niet lid js van den Vol
kenbond en daarom zich niet wilde vastleg
gen op een verplichting van den Volken
bond.
Duitschland heeft er geen bezwaar tegen
gemaakt, dat een beroep werd gedaan op
deze paragraaf, die wel-is-waar tegemoet
komt aan de veiligheidsbehoefte van Frank
rijk en in zekeren zin de discussie over het
Fransche plan inzake een Volkenbondsle-
ger noodzakelijk maakt, maar die tegelij
kertijd dc verplichting vaststelt de bewa
peningen stop te zetten en met dc vermin
dering daarvan een begin te maken.
Met, dezen eersten stap, waardoor een
bres is ontstaan in de tot dusver bestaande
traagheid van heel de ontwapeningsconfe
rentie, ging onmiddellijk een Angelsaksisch
initiatief gepaard. Uitgaande van de voor
stellen. die de Amerikaansche vertegenwoor
diger indiende, heeft dc Engelsclie minister
van buitenlandsche zaken zich nog verder
verwijderd van het oorspronkelijke conven
tie-ontwerp, daar hij het beginsel eener
qualitaticvc ontwapening, d.w.z. het verbod
der aanvalswapenen, op den voorgrond
stelde.
Deze Angelsaksische eisch wierp het,
Fransche concept inzako een Volkenbonds-
cxecutieve, die volkomen logisch voort
vloeit uit de Fransche veiligheidsthese, hee-
lemaal ondersteboven.
Wanneer men, gelijk sir John £imon
wenschte, liet verbod der aanvalswapenen
doorgezet had, dan had men daarmee de
prioritcitsaanspraak der Fransche stelling
inzake de veiligheid afgewezen. Te elfder
ure, vermoedelijk nadat Tardieu den En-
schen premier het Fransche dilemna dui
delijk had gemaakt, vind sir Simon door
een wijziging van zijn ontwerp den uitweg:
de aanvalswapenon moesten óf worden ver
boden, óf geïnternationaliseerd.
Sir Simon heeft in zijn rede wel-is-waar
gerept van een „kleine modificatie", maar hij
zal zich natuurlijk de draagwijdte van deze
toevoeging de mogelijke internationali-
seering der aanvalswapens bewust zijn.
In elk geval is door het vorengenoteerdc
weer eens het bewijs geleverd, dat de En-
gelsche regoering het. er niet op wil laten
aankomen de tegenstellingen met Frank
rijk al te zeer te accentueeren. En deze klei
ne toevoeging maakt het duidelijk hoe lang
men te Genève nog zal «moeten onderhan
delen.
Ondanks deze gevoelige verzwakking van
het Engelsclie initiatief mag niet over het
hoofd worden gczicfl, dat de afschaffing der
aanvalswapens nauwelijks meer op de eene
of andere wijze achterwege zal kunnen blij
ven, waarbij nog vastgesteld dient te wor
den, dat dc tweede mogelijkheid, n.l. dc in-
ternationalisecring d.w.z. het Fransche
denkbeeld ecner Volkcnbondsexecutieve
tot nu toe niet de instemming heeft kunnen
verkrijgen van do Angelsakscn. Wat En
geland heeft bewogen zich tegenover Frank
rijk toegevend te betooncn, kan moeilijk
worden uitgemaakt; misschien heeft een rol
gespeeld de omstandigheid, dat het nood
zakelijk is, dat Frankrijk toetreedt tot dc
vlootovereenkomst. De Fr. Ztg. komt dan
tot. deze gevolktrekking:
Nadat men thans een ernstig begin beeft
gemaakt met de ontwapeningsdiscussies,
kan men zich nauwelijks met eenig succes
verzetten tegen de dwingende objectieve
kracht dezer idee. Van dag tot dag wordt
het allen betrokken partners moeilijker
zich te onttrekken aan de verplichting de
zer conferentie en het wordt bijna onmo
gelijk het odium op zich te laden deze con
ferentie te doen mislukken.
De openbare meening van Zweden
bepleit een zeer grondig
onderzoek.
Stockholm, 23 April. (H. N.) De tra
gische en pijnlijke onthullingen over de ge
fingeerde posten in de boekhouding van
Kreuger, de vervalsching van de Italiaan-
sche schatkistbiljetten en dc arrestatie van
drie zijner medeplichtigen, heeft het Zwccd-
sche volk als een zware slag getroffen. Het
publiek blijft echter kalm en er is geen
spoor van een paniek, hoewel overal een
bitter gevoel van teleurstelling en ont
goocheling beerscht. De gcheele Zweedschc
pers en de openbare meening dringen ten
scherpste aan op een grondig onderzoek,
waarbij geen enkele poging gedaan moet
worden om verzachtende omstandigheden
te pleiten of de schuldigen schoon te was-
schen. Alle feiten, die aan het licht komen,
moeten openbaar gemaakt worden, hoe
pijnlijk en nadeclig dit ook voor den naam
van Zweden in het buitenland moge zijn.
De neutrale commissie van onderzoek, door
het bestuur van Kreuger Toll ingesteld,
welke uit. een aantal vooraanstaande finun-
cicelc deskundigen bestaat, wordt oven-
eens door den wensch bezield om niets to
verbergen en haar onderzoek grondig te
verrichten, zonder écnige rekening te hou
den .met personen of met liet nationale
prestige. Zoowel de Zweedsche als de bui
tenlandsche bladen hebben hun vertrouwen
in de commissie van onderzoek betuigd. Te
vens wordt aangedrongen op wetgevende
maatregelen, teneinde dergelijke rampen in
de toekomst te voorkomen, door beter toe
zicht op het bedrijf der groote handelson
dernemingen uit te oefenen.
Een bemoedigende factor in dezen moei
lijken tijd zijn de gunstige jaarverslagen,
die verschillende Zweedsche industrieelc
ondernemingen den laatsten tijd publicec-
rcn. Verscheidene van deze ondernemingen
waarvan beweerd werd, dat Kreuger daar
in grooten invloed bezat, staan geheel vrij
van het Kreugcr-concern en worden zoo
doende door dc débaclo niet getroffen.
Naar de bladen melden, moet het bij de
onderhandelingen met Amerikaansche be
langhebbenden gelukt zijn voor de Zweed
sche luciferstrust gunstiger resultaten to
bereiken, zoodat de eerste moeilijkheden
overwonnen zullen kunnen worden. Een
bijzondere afdeeling van de door Kreuger
Toll benoemde commissie, die een onder
zoek heeft ingesteld naar de verschillende
over alle deelen van de wereld verspreide
dochtermaatschappijen van Kreuger, moet
het gelukt zijn, een duidelijk overzicht van
de vertakkingen samen te stellen. Aange
zien in de boeken en aanteekeningen van
Kreuger daarover slechts weinig te vinden
was, is dit een buitengewoon moeilijk werk
geweest. Vastgesteld moet zijn, dat Kreuger
bij niet minder dan 400 ondernemingen be
trokken was, doch men neemt aan, dat er
nog wel enkele honderden dergelijke maat
schappijen zijn, van wie op het oogenblik
nog niets bekend is. Zeker is, dat vele dezer
maatschappijen onder dc persoonlijke lei
ding van Kreuger slechts min of meer een
schijnbestaan geleid hebben.
ONLUSTEN IN VERBAND MET
HET CONGRESVERBOD.
New D e 1 h i, 2 5 April. (V. D.) Ondanks
het politicverbod om in New Delhi dc aan
gekondigde zitting van het Al-Indisch na
tionaal congres te houden en ondanks dc
arrestaties van de congresleiders, zagen on
geveer 200 gedelegeerden kans New Delhi
binnen te komen c*n de congres-zitting te
openen, terwijl in de gcheele stad bovendien
propagandabiljetten werden verspreid. De
politie arresteerde alle congres-afgevaardig
den. Ook in andere plaatsen in geheel Indië
heeft de politie congres-aanhangers gear
resteerd en op alle belangrijke punten ver
sterkingen gereed gehouden om zoo noodig
in te grijpen.
AANSLAG OP HET ITALIAANSCHE
CONSULAAT TE GENÈVE.
Genève, 25 April. (V.D.) Zondag werd
te dezer stede een poging gedaan het Itali-
aansche consulaat in brand te steken. De
poging mislukte. De daad wordt toegeschrc
ven aan anti-fascisteru
EEN1GE BIJZONDERE HEESTERS.
In dc meeste tuinen is het altijd het zelfde
wat heesters betreft en toch zijn er zooveel
soorten die in aanmerking komen, om eens
iets bijzonders van een tuin te maken. Om den
prijs behoeft men het tegenwoordig niet te
laten, daar de boorakweekers met de tijdsom
standigheden meegaan en alles ve#el goedkoo-
per hebben genoteerd.
In de eerste plaats noem ik U dc Snecuw-
vlokkenboom. Men moet ze op een zonnig
plaatsje planten en in Je droge maanden, die
tegenwoordig zeldzaam zijn, water geven. Ze
belooncn ons dan in Juni met een overvloed
van witte frarpc-achtige bloemen. Dc heester
wordt ongeveer 3 M. hoog. Het snoeien be
perkt zich telkenjare lot het uitdunnen van
eenige oude takken.
In dezelfde maand bloeit ook met zeer
groote, op schutbladen gelijkende bloemen,
de „Davidia involucrata". Ze kan 4 a 5 M.
hoog worden, en siert eiken vrij-gelegen
tuin.
Ook een aardige boom is dc „Fluweel
boom", met zijn als met fluweel, bedekte
takken en bruinroodc bloemen. Hij kweekt
gemakkelijk voort door uilloopers, die vooral
op lichten grond zich talrijk ontwikkelen.
Een andere heester van het zelfde geslacht,
is de Pruikenboom, die in Juli overladen is
met wolken van lila bloemtrossen. Het is een
heester die vooral in pastorieluinen veel ge
vonden wordt. Niet minder mooi en die hier
min of meer aan doen denken, is de woestijn-
heester, „Tamarix," met haar roze pluimen
van zeer fijne samenstelling. Ook het blad is
fijn van vorm; het geheel maakt een clcgan-
ten indruk. Op de meest winderigeplekken
groeien ze nog en nemen eiken grond voor
lief.
We troffen ze eens aan, vlak bij zee op een
zeer zandigen bodem. Ze stonden hier zeer
weinig en zullen het op de lichten Amers-
foortschen grond zonder twijfel ook mooi
doen. Na het planten snoeit men ze kort. Het
snoeien der volgende jaren bepaalt zich tot
het wegnemen van eenige- overtollige oude
takken. De Pimpernoot loeit in Mei met wel
riekende bloemaren. Ze heeft een compacten
groei en is vooral geschikt voor kleinere tui
nen. Door ze te planten is men een aanwinst
van beteekenis rijker.
De vroegbloeiende „Carlesi Sneeuwbal"
bloeit met welriekende bloemen en vormt ook
een struikje, wat niet groot wordt. In tegen
stelling met andere sneeuwbalstruiken hehben
ze weinig last van luis en vormen mooi ge
zond blad. Onder de Spiraea's, is nog altijd
dc best bloeiende dc „Bumalda," naar gelang
der variëteit, bloeien zc met roze of roodc
bloemen en doen dat zoo overvloedig, dat zc
bijna den geheelen zomer in bloei zijn. Telkens
maken ze weer nieuwe bloemtakken. Boven
dien munten ze nog uit door hier en daar wit
blad te vormen. Uit China werd een Wilgje
geïmporteerd, „Salix Bockii" genaamd. Het
wordt maar één meter hoog en is vooral voor
een miniatuur tuintje geschikt, zooals de Ja
panners zoo graag aanleggen.
Een heel andere heester is de Sorbaria
Lindleyana," forsch van groei, met blad, wat
op dat der lijsterbes gelijkt. De bloemtrossen
lijken op die van de Pluim Spiraea.
Het geheel vormt een prachtige maskeering
in den tuin, van een paar meter breed.
J. O. W. F. RENS.
Wenscht ge 't beste voor Uw tuin
Bloemen en ook planten, beide?
Kiest 't betrouwbaar adres
KWEEKERIJ DE „H0RSE WEIDE"
A t h e n e, 2 5 April. (V. D.) Onder voor
zitterschap van Venizelos is Maandag een
financieelc conferentie gehouden, waarin
besloten werd den gouden standaard defi
nitief prijs te geven.
Dc ministerraad heeft een desbetreffend
wetsontwerp reeds gereed. Maandagavond
zal het bij het parlement worden ingediend.
Venizelos zal bij die gelegenheid een lange
verklaring afleggen betreffende den finan-
cieelen toestand. Aangezien maatregelen
zijn genomen om het mogelijk te maken het
wetsontwerp direct na aanneming door het
parlement van kracht tc doen zijn, is te ver
wachten dat de gouden standaard reeds met
ingang van morgen zal worden opgeheven.
DE POLITIEKE KLOPPARTIJEN
IN DUITSCHLAND.
B e r 1 ij n, 2 5 April. (V. D.) Een ernstige
vechtpartij had plaats tusschen communis
ten en leden van de Reich6banner eener-
zijds tegen nat.-soc. anderzijds. Ook van
vuurwapenen werd gebruik gemaakt en een
groot aantal personen liep verwondin
gen op. Een lid van de Rcichsbannor en een
nat.-soc. werden levensgevaarlijk gewond.
Twaalf dooden en talrijke
gewonden
Now York, 2 5 April. (V. D.) Een
hevige wervelstorm, welke gepaard ging
aan ontzettende wolkbreuken, heeft groote
schade aangericht in de staten Arkansas,
Tennessee, Kentucky en aangrenzende ge
bieden. Het telefoon- en telegraafnet is ge
deeltelijk vernield, zoodat vele plaatsen ge
heel geisolecrd zijn. Volgens dc tot nu toe
binnengekomen berichten zijn 12 personen
gedood, terwijl het aantal gewonden aan
zienlijk is.
Ernstige verliezen der chr.:socialen.
Den afgcloopen Zondag heeft, de stem
ming plaats gevonden voor verschillende
gemeenteraden en voor eenige mandaten
van den Weenschcn landdag. Dc sociaal
democraten verwierven 6G de chr.-socialen
19, de nat. soc. 15 en de Groot-Duitschers
geen enkelen zetel. De chr.-socialen hebben
geducht klop gekregen. Wat zij verloren,
is vooral den nat.-socialisten ten goede ge
komen, die thans voor het eerst met 15
man zitting hebben.
De verkiezingen in Beneden-Oostenrijk
hadden tot uitslag, dat dc soc.-dem. 20, de
chr.-socialen 28 en dc nationaal-socialistcn
8 zetels verwierven.
Dc uitslag van de landdagverkiezingen in
Salzburg was: sociaal-democraten 8, ehr.-
soc. 12 en nat.-soc. 0.
De communisten maakten oxcral een
droevig figuur.
Een aantal Japanners gedood.
Parijs, 25 April. (H.X.) Araki, dc Ja-
panschc minister van oorlog, heeft in een
onderhoud met den correspondent van de
Petit Parisien verklaard, dat de toestand m
Noordelijk Mandsjoerije steeds ernstiger en
meer gecompliceerd wordt. Het is zeer goed
mogelijk, dat Japan spoedig gedwongen zal
worden ernstige besluiten tc nemen. ITct
Japansche ministerie van buitenlandsche
zaken ontving een telegram van den Japan-
schen consul-generaal te Charbin, dat in de
buurt van Santsjau, 60 K.M. ten zuiden van
Charbin, 14 Japanners gedood zijn, terwijl
er 21 vermist worden. Men gelooft, dat C'ni-
neesche opstandelingen daarbij de hand in
het spel hebben gehad.
De schade bedraagt een half
millioen
Londen, 25 April. (V. D.) Een der
nieuwste en mooiste bioscooptheaters van
Manchester is hedenavond door een ontzag
lijken brand verwoest. Alleen dc vier muren
en de ingang staan nog overeind.'De schade
bedraagt ruim een half millioen gulden.
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
Opschorting van de principieele
debatten.
Genève, 2 5 A p r i 1. (V. D.) Het presi
dium der Ontwapeningsconferentie besloot
in zijn zitting van hedenmorgen de hoofd
commissie voor te stellen, de principieele
debatten op te schorten, totdat de techni
sche commissies hun werkzaamheden in
zake de vaststelling der verschillende bcwa-
peningscategoricén voor de kwalitatieve
vermindering der bewapening, voltooid zou
den hebben. Practisch beteekent dit, dat tot
na de Fransche Kamerverkiezingen in de
hoofdcommissie geen principieele debatten
over de Fransche en Duitsche voorstellen
zullen plaats vinden?
GEFINGEERD INTERVIEW MET
EX-KEIZER WILHELM.
B e r 1 ij n, 25 April. (V.D.). Uit Londen
wordt gemeld, dat de Sunday Chronicle
eon interview publiceert van een specialen
correspondent met den cx-Kcizcr. Uit Doorn
ontvangen informaties melden echter, dat
het gehccle interview gefingeerd is, aange
zien ex-keizer Wilhelm geen enkelen jour
nalist heeft ontvanger»'
BUITENLAND.
Dc Nazi's eischen dc leiding op.
(Eerste Blad, pag. 2).
Griekenland heft den gouden standaard
op.
(Eerste Blad, pag. 1).
Hevige wervelstorm in Amerika.
(Eerste Blad, pag. 1).
Geen schrapping van de oorlogsschulden'?
(Eerste Blad, pag. 2).
De knoeierijen van Kreuger.
(Eerste Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
*A'ergadering van Het Groene Kruk
(Eerste Blad, pag. 3).
Demonstratie met gasbeschërmingsraidde-
lcn voor Het Ned. Roodc Kruis.
(Eerste Blad, pag. 3).
Pogingen voor het stichten van een Sport-
fondsenbad.
(Eerste Blad, pag. 3).
Muziekfeest van het Leger des Ilcils.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het K. N. M. I. tc De
Bilt.
Hoogste barometerstand: 766 te ïsfjord.
Laagste barometerstand: 716.2 te Kinn.
Verwachting: Zwakke tot matige W. tot
Z. wind, zwaar bewolkt of betrokken, later
opklarend, aanvankelijk waarschijnlijk
eenige regen, weinig verandering in tem
peratuur.
De depressie ten Westen van dc Noorsche
kust, die voor ruim een week hij IJsland
verschenen via Schotland deze plaats heeft,
opgezocht, is zonder zich verder te ver
plaatsen in diepte toegenomen. Dc Weste
lijke uitloopers, die zich gisteren tot een
nieuwe kern scheen te ontwikkelen, lag
vanochtend als een onbelangrijke secun
daire over het Zuiden van Engeland en dc
Ierse he zee. Het is te verwachten, dat deze
secundaire zich Oostwaartsch zal verplaat
sen cn hier eenige rogen zal brengen.
Een nieuwe depressie op den Oceaan
dringt ten. Z. van IJsland door cn waar
borgt een afsluiting van de koude. Noorde
lijke stroom, die het Westen van het ge
bied zal bcheerschen als de lioogo druk iu
het Z. Westen zich met dc N.-Westelijke
kon vereenigen.
In dc tcmperatuurverdeeling kwam wei
nig verandering, d.w.z. nog over bijna het
geheelc gebied bleef de temperatuur onder
de normale.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
WOLLEN AFGHALAINE
moderne tinten 130 cM. breed
f 1,95, f 2,75, f 2,90 per meter.
Flamenga, wol zijde
f 2,50 en f 3,25 per meter.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
VAKKUNDIGE REPARATIE.
DE SPANNING IN BRITSCH-INDIË.
De jaarlijksche bijeenkomst van
het congres.
Delhi, 25 April. (V.D.) De plannen van!
de congresleiders, om ondanks liet rcgec-
ringsverbod dc jaarlijksche bijéénkomst te
houden, zijn tot dusverre verhinderd. Alle
pogingen, om bijeen te komon, werden door
dc politie verijdeld. Tc Delhi zijn bijna 1000
personen in verband hiermede gearresteerd.
VERKORTING VAN WERKTIJD
BIJ DE WET?
Berlijn, 23 April. (V.D.) Het rijksmi-
nisteric heeft besloten de kwestie van wet
telijke verkorting van den arbeidstijd ern
stig in studie te nemen met de bedoeling
het kabinet voor te stellen een verordening
uit te vaardigen ter beperking van den ar
beidstijd. Behalve de voorbereidende be
sprekingen, die het rijksministerie van ar
beid op het programma heeft staan met de
betrokken instanties en de arbeiders- cn
werkgeversorganisaties, zal o.a. op 28 April
een bespreking gehouden worden met <J«
landen en de andere rijksressorlen.