a
HOEDEN
en REGENMANTELS
FIRMA DUIM BURGER
uit modi
DE EEMLANDEü
Amersfoort
JOH.DEHEER
DAMESMODEZAAK
Zaterdag 7 Mei 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. >1° Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30 e Jaargang No. 263
STOELEN EN BOEKEN
NAAR BURGEROORLOG
IN CHINA?
REUSACHTIGE BRAND TE
NEW-YGRK
Nieuws
Licht op
8 uur 5 min.
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
UITGEBREIDE COLLECTIE
ARNHEMSCHE WEG 26
I DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pc. 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukkeni f 0.17'/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels I 1.05 mei inbegrip van eeD bewijsnummer
elke regel meer f0 25 Liefdadigheids-advertenriën voor de
helft van deo prijs. - Kleine Advcrtentlën „KEITJES bl) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke re^I meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra I 0.05
Niets Is zoo gevaarlijk voor het beseffen
van de vonedige waarde der dingen, dan
oh dagelljKscho omgang ermede. Moet ik
u in dit vernand nog aan uw meubilair
herinneren? Hoe trotsch en hoe voorzich
tig zijt gij geweest toen gij het juist uw
eigendom noemde? En do hemeltergende
ontstemming over het eerste krasje?
Zoo is het ook met het boek gegaan.
Toen ge het mee naai huis bracht van
den boekverkooper hebt ge bet zeer zorg
vuldig gekoesterd en er misschien zelfs
een krant omheen gevouwen. Maar nu? Ge
hebt het ai een nuit jaar en uw vrouw
zet er zuinig ae warme melkkoker op: an
ders komen er vieze kringen in het flu woe
len tafelkleed.
Het pijnlijkste van dit alles is nog, dat
wij in het dagelijksche slijtingsproccs hot
verschil in waarde vergeten tusschen de
stoel en het boek. Het zijn beiden gebruiks
voorwerpen, nietwaar? Maar als de schrij
ver nu plotseling eens bij u binnen kwajn?
Wanneer de meubelmaker u met een on
verwacht bezoek vereerde en uw jongste
6pruit gebruikte de poot-en van diens oi-
kenhouten gewrocht als oefenterrein voor
zijn indianen-neigingen, in argeloozc geest
drift vandaliseerendo, ge zoudt zonder
twijfel den binnenhuiskunstcnaar met fa
milietrots att-ent maken op de phenomenale
capaciteiten van kinderspieren. Kwam de
schrijver binnen... het fundament voor
een durende echtelijke verbittering was
volkomen gelegd. Uw vrouw zou een groo
te krant drapeeren over melkkoker en
kunstwerk en wanneer, toch de pijnlijke- si
tuatie aan liet licht kwam. ge zoudt duizen
den excuses maken en dien onschuldigon
man voorloopig niet meer durven groeten.
Alleen plotselinge omstandigheden ont
doen ons besef van de mechanische huls
I der dagelij.ksche nivelleeringswoede. Een
I vjergelijke verrassing bijna wordt zij u
allen toegevvenscht openbaart ons de lang
l vergeten bijzondere waarde van het. boek,
j de (vergeef de economische term) mecr-
1 waarde, welke het overhoudt, wanneer ge
f van de som zijner eigenschappen dc kos-
ten van papier en inkr aftrekt. En dan dc
mcnsch, die het schiep; het is zijn liefde,
zijn haat, het is kort en goed: zijn hart.
Een boek is dus een in papier gewikkeld
harL? Ja, het is, duidelijker: een hart,
waaromheen de kunstenaar een lichaam
van sohoone woorden schiep, welk lichaam
door den 'Uitgever werd gekleed in een ge-
drukt orrihiHsel, Het is dus .een soort me
chanische mcnsch/ de incorporatie der
stoutste ingenieursdroomen? Inderdaad,
met een klein verschil: het is een mechani
sche mcnsch, waarin de göddelijke droom
leven kon. Het is dus bijna, een echt, wer
kelijk mcnsch? Wij zijn er. Ja, boeken zijn
I als menschen, zij hebben volledig recht op
I de zelfde menschwaardige behandeling, de
zelfde naastenliefde, als die, welke gij uw
lotgenooten in den „struggle for life" tbc-
1 draagt.
Want ge hebt w el eens 's avonds, na een
i langen, vermoeienden dag bij uw boeken-
j kast gezeten? (Verondersteld wordt, dat gij
I er een hebt, naast do broodtrommel van uw
I vrouw en dat- ge de kast niet lukraak hebt
I volgestopt, maar er boeken hebt staan, die
iets werkelijks voor u beteekenen). Gij zit
zoo'n beetje in uw stoel te soezen. Gedach-
den gaan als zachte schimmen met ver
trouwde gebaren voor uw oogen langs, er
I zijn er, die tegen u spreken, er zijn er ook,
die zwijgend voorbijtrekken. Het zijn beel
den uit uw leven, ontmoetingen, die gij
reeds lang vergeten waandet, een goede
handdruk, een warme oogopslag. Maar
daartusschen, daarachter, daarvóór? Zon
der dat gij het wildet, zijn uw boeken er
bij, zij trekken mee in den dierbaren stoet
van vrienden, zij groeten u: de spichtige
Scrooge, de teedere Tamalone, het Droom
koninkje alle figuren van uw boeken
kast hebben zich in de rij geschaard. Hebt
go hen niet werkelijk ontmoet? Ge kept
geen wezenlijk onderscheid tusschen deze
mijmergestalten, want het zijn allen le
vens, stemmen, handen, oogen, harten.
Dit zijn wij vergeten. Hoe kon het an
ders? Zeker, de boekenproducenten hebben
het er wel naar gemaakt Zij brachten boe
ken in de étalages, waarin met dc beste
wil van dc wereld geen hart te ontdekken
viel. Maar wanneer wij het over hét boek
hebben, nemen wij toch het boek in zijn
echoonstcn vorm?
Dcit boek is een mcnsch. En, wees daar
zeker van, het is in uw léven als een
mensch. Een slecht hoek is even on
betrouwbaar en hinderlijk als een slecht
mensch wees daarom zeer nauwgezet
in de keuze van uw boeken maar een
goed boek zal uw beste vriend zijn. Gij
kunt er tochten mee maken en gij zult
nooit eenzaam zijn, gij kunt het raadplegen
als een vertrouwde gids. Het is st.il en be
scheiden, het zal zich nooit ongevraagd op
den "oorgrond dringen, en ge zult het on
misbaar weten
Ge zijt misschien op deze wijze van de
waarheid van bovenstaande conclusie niet
te overtuigen. Inderdaad geeft ge toe
is het boek onmisbaar: mijn vrouw kan
onmogelijk zonder haar kookboek, mijn
kinderen niet zonder hun studieboeken, ik
niet zonder mijn kasboek, mijn telefoon
boek en mijn adresboek
De menschen, die zoo praten, zijn zij
voor wie de dingen van het hart eerst in
do tweede plaats komen. Zaken zijn za
ken, nietwaar? En hebt ge wel eens een
goede kennis een boek voor zijn verjaar
dag gegeven, maar zelf een boek in huts,
een écht boek, een met mooi proza of
schoone gedlcntendat past niet meer
in dezen tijd!
Ge vergist u. Want als er ooil eei: tij
is geweest, die behoefte heeft gehad aan
het boek is het deze. En kunt ge u zelf
wel voorstellen goed jong te zijn geweest
zonder dat. Karl May's of Coopers Indianen-
ruiters van de bladzijden op u afstormden
of zonder dc eerste droomen (Ier liefde ge
smaakt to hebben uit de fondantromans
der eerbiedwaardige mevrouw Hedwig
Courts Mahler? Gij, dio zoo zakelijk zijt,
dio zweert bij de vooruitgang of althans
bij de resultaten onzer zonderlinge bescha
ving: het boek is dc drager onzer cultuur
cn zonder het boek waren wij zeker nooit
zoo ver gekomen.
Dacht ge werkelijk, dat de pabyloniërs
hun kleitafeltjes hadden volgespijkerd uit
sluitend voor hun plezier? Of dacht ge, dat
er honderden geslachten hadden gewerkt
aan de vervolmaking van het fraaie bock,
dat ge veronachtzaamt, wanneer het niet
volkomen onmisbaar zou zijn geweest?
Denk eens aa.n de pioniers der Wcster-
scho boekenmarkt, de monniken in hun
kloosters. Uren-, jarenlang zaten zij op hun
hooge banken voor het venster van hun
cel, op perkament teekenden zij de woorden
één voor één, sommige letters zóó schoon,
met sierlijke afbeeldingen van hemelsehc
bloemen, dat wij nog zwijgen als zij voor
ons liggen. Er zijn oude boeken, waarvan
het zeker is, dat de man, die het vervaar
digde er zijn geheele loven aan heeft ge
werkt, zooals gij uw geheele leven werken
zult aan uw zaak Het boek heeft dezen
kunstigen middeleeuwer doordrongen, hij
was er één mee, het verliet hem geen
oogenblik van zijn leven, zooals gij de ge
dachte aan uw eigen handelsonderneming
steeds in u draagt en ge te midden van
de verrukte aanschouwing van een prach
tig landschap er plotseling aan denken
zult, dat de aandeelen uwer firma toch
veel lager 6taan dan verleden jaar. Zaken
zijn zaken, zegt ge. Inderdaad, maai? uw
zaak is u meer; zij is uw hart, uw leven.
Denk eeüs diep* na over u zelf en heken
dan eerlijk: zoudt ge één oogenblik zonder
die zaak kunnen leven? Zeker antwoordt
ge: neen.
Welnu, alles wat ons leven in stand
houdt, uw zaak en het 6choone boek van
den peinzenden monnik, dat na eeuwen ar
beid werd tot het typografische wonder,
dat ge voor een paar gulden koopen kunt,
al deze dingen hebben geheel recht op on
zen eerbied, op onze liefde. Zij zijn onmis
baar als de lucht, die wij ademen, het
brood, dat wij eten.... de boeken, die wij
lezen.
Ge vindt misschien de theoretische moei
te, die gedaan- wordt om tweemaal tot de
ze slotsom to geraken, overbodig. Toch is
het absoluut noodig om voortdurend op
deze dingen te wijzen, zooals het noodzake
lijk is, steeds den menschen het ideaal der
naastenliefde voor te houden. Want waar
er zooveel aan onze houding tegenover
den mcdemensch mankeert, zal er zeker
veel ontbreken aan ons contact met het
boek.
En algemeene regels te geven voor dit
contact, voor deze verschuldigde eerbied?
Er is er misschien één, waartoe alle an
dere te herleiden zijn. Zooals het goed is
alle dingen, die go doet, te volbrengen
alsof uw moeder naast u stond, zoo is het
goed bij het boek te denken aan dengeen
aan wien deze wonderlijke mensch zijn le
ven te danken heeft: den schrijver.
En de rest? Die moet. ge in de praktijk
leeren. Ga dagelijks om met hèt boek, neem
het één oogenblik slechts in uw hand en gij
zult weten, wat gij het verschuldigd zijt.
Denk niet, dat gij het ontberen kunt. ITet
werd reeds eerder gezegd: onze tijd heeft
meer dan ooit behoefte aan het hoek. Wan
neer er meer gclezeh zou worden, zouden
wij,er niet zoo slecht voorstaan. Vóór alles
hebben wij behoefte aan inkeer, aan stilte,
aan dio duizend-en-een dingen, waarover
gij uw schouders ophaalt, maar die. altijd
behooren tot het dierbaarste wat de
rnensch bezitten kan en dio uw leven
maakten, tot wat het is. Het zijn trouw en
vriendschap, voortdurende waakzaamheid,
een hart dat geven blijft, ook bij de grofste
miskenning, een hand, die u op de moei
lijkste wegen steunt
Dit alles is een boek. Daarom: neem van
avond eens een boek tei hand en denk er
eens over na. Eeuwen wijsheid en toewij
ding liggen op uw vingers, een 6choon ver
leden en een schoone toekomst Het is a'
wat het leven geven kan en geven zal, het
groote leven, waarvan gij een nietig scha-
keltje zijt. Alles komt tot u in dit kleine
moment, het vraagt u niets, het is stil en
bescheiden, het zwijgt. Het waoht, het kin
SPORKENHOUT.
Met dezen naam wordt in de flora van
Heimans, Heinsius en Thijsse een heester
aangeduid, welke in dc flora's van Heukels
Vuilboom wordt genoemd en behalvo deze
nog ettelijke namen bezit* in de lijst van
de Nederlandsche Natuurhistorische Ver-
oeniging vond ik er twee-en-twintig! Dat
wijst or op, dat dezo heester eigenlijk al
gemeen bekend moest zijn, en toch heb ik
vaak ondervonden, dat dit niet het geval is.
Het is dus mLssohicn niet heelemfial over
bodig er hier wat van to vertellen.
Do Vuilboom of het Sporkenhout dan
komt om Amersfoort algemeen voor langs
boschwallen, tusschen het eikenhakhout,
etc. Hij heeft kale gaafrandigc, ovale bla
deren, die toegespitst zijn on verspreid aan
dc takken staan. Ze beginnen zich nu al
eenigszins to ontplooien on aan het einde
dezer maand komt de heester in bloei: in
kleine schermpjes staan do bloempjes met
groenachtig witte bloem kroontjes in dc ok
sels dor bladeren. Al in Juni verschijnen
do eerste vruchtjes, welke eerst groen, la
ter zwart zijn cn zod groot als erwten. Zo
staan nooit in lange trossen, zooals die van
den Vogelkers, waarmee ze wel worden
verwisseld. Do bloemen zijn zeer honing
rijk en wc kunnen or vast vliegen en bijen
op aantreffen.
Soms vindt ge de jonge blaadjes aan
gevreten. Let dan een goed op, of ge langs
de middelncrf een klein groen rolletje ziet
vastgekleefd. Dit is dan een rupsje, dc larf
van het Citroentje, dat nu zoo nu cn dan
wordt opgemerkt. Do mimicry van dit dier
tje op het blad is buitengewoon goed. Het
opkweckon gaat erg gemakkelijk en de ver
popping is zeer interessapt.
Het hout van den Vuilboom is een be
kend laxeerend geneesmiddel. Aangezien
de Latijnsohe naam van den Vuilboom
vroeger Rhamnus frangula (nu Frangula
Anus) was, noemt het publiek deze Rham-
nusbast: Rammenasbast,
A. Yoman.
wachten, jaren, jaren, want het is' zeker
van zijn zaak^ maar wanneer gij niet in
keert, wanneer gij niet luistert naar de
roepstem van het hart der eeuwen, wan
neer gij niet antwoordt, op do dringende,
groote vraag van dit boek, een der
schoonste dingen, waartoe de ecne mensch
tegenover den ander in staat is, zal u
achteloos zijn voorbijgegaan.
GABRIeL SMIT.
De Kantons tegen de Nans
kingregeering
Sjanghai, 6 Mei. (V.D.) De Kantonre-
gecring publiceerde Vrijdag een officieel be
richt waarin het sluiten van don wapen
stilstand te Sjanghai als verraad aan de
nationale belangen van het Chineeschc
volk wórdt genoemd. Dc Kantonregeering
is niet in staat dezen wapenstilstand goed
te keuren en heeft besloten haar troepen
uit Sjanghai naar Kanton terug te trekken.
Zij zal dezer dagen haar houding bepalen
inzake do kwestie van samenwerking met
de Nankingrcgeering.
Tsjang Kai Tsjek daarentegen heeft in
een onderhoud mot vertegenwoordigers van
de Kwo Mintang verklaard, dat de bezwa
ren der Kantonregeering tegen den wa
penstilstand mc-t Sjanghai een gernis aan
begrip toont. China heeft alles bereikt, wat
te bereiken was. Kanton wil, naar hei
schijnt, door het verbreken der betrekkin
gen met de Nankingregeering don burger
oorlog. De Nankingregeering wi' alles doen
om een nieuwen burgeroorlog te vermijden,
daar de gevolgen hiervan voor geheel Chi
na van buitengewonen omvang zouden zijn.
DE CRISIS IN DIAMANT-INDUSTRIE
IN ZUID-AFRIKA.
Kaapstad, 6 Mei. (V.D.) Naar ons uit
regeer ingskringen verzekerd wordt, zijn
zco juist de onderhandelingen met Schle-
singer inzake overneming der diamantslijpe
rij Kimbcrley definitief afgebroken en is
de voorloopige overeenkomst volledig ont
bonden.
De Cunard:pier geheel door
het vuur vernield
Vijftig brandwachts gewond
N e w-Y o r k. (V.D.) Heden heeft in de
haven, van New-York een reusachtige brand
gewoed, die do Cunard pier aan dc North
River geheel heeft vernield. Do pier is de
los- cn aanlegplaats van de groote schepen
van de Kngelsche Cunard Line. Een zeer
groote brand weermacht bestreed het vuur
zoowel van de land- als van dc waterzijde,
doch tevergeefs. Do hitte die de vlammen
zee ontwikkelde, was zóó groot, dat op de
volgende pier alle vensters en de daarop
slaande gebouwen, sprongen. Het scheep
vaartverkeer in het geheele havengedeelte
van dó North River moest gestremd wor
den. Talrijke brandweerlieden werden ge
wond. Alle voorraadloodsen op de Cunard
pier met kostbaren inhoud werden geheel
\ernield.
De oorzaak van den geweldigen brand op
de Gunard-pier te New-York is nog niet
hekend geworden. Dc blusschingswerk-
zaamheden moesten beperkt blijven Lot de
redding van de aangrenzende steigers. Aan
gezien gelukkig geen schepen aan den pier
waren gemeerd, werd grootcr onheil voor
komen. Dc aan de aangrenzende pier ge
meerde stoomboot „California" moest wor
den weggesleept. Het vuur woedt nog steeds
en vindt gretig voedsel.
Tot. nu toe werden reeds 50 brandwachts
gewond. De materieele schade wordt op
meer dan twee en een half millioen dollars
geschat.
Het vuur opnieuw opgelaaid»
250 brandweerlieden onder
medische behandeling.
Do geweldige brand op de Cunard-pier,
die men reeds bedwongen waande, is op
nieuw opgelaaid. Van de 740 brandweorlie^
den, die bij de bestrijding van het vuur
aanwezig waren, moesten reeds 250 wegens
rookvergiftiging cn verwondingen in incdi
sche behandeling genomen worden. De po
litie heeft last gegeven de Cunardpier te
uitruimen. De brandweer beperkt zich er
thans toe de naburige pieren te bescher
men.
DE REDDING VAN EUROPA.
Lloyd George over de plannen
van Rriand en hem zelf.
Londen, 5 Mei. (V.D.) Tijdens een lunch
van de liuitenlandsche pers te Londen heeft
Lloyd Georgo een rede gehouden, waarin
hij de wereldsituatie van thans vergeleek
met die van 10 jaar geleden Hij verklaarde
o.a., dat Lriand en hij hei tien jaar geleden
er over eens waren, dat er bijzondere din
gen gedaan moesten worden om do Euro-
peesohe staten te heelen van hun vreese-
lijke wonden. Zij hadden een groote inter
nationale bankiersconferentie willen hou
den over de goud- en valutakwestie. Tot
op heden is een dergelijke conferentie nog
niet gehouden. Voorts hadden Briand en
Lloyd George de schrapping der herstelbe
talingen en oorlogsschulden willen voor
stellen. Men stond hier echter zoo afwij
zend tegenover, dat er nooit iets van is
gekomen. Lloyd George eindigde zijn rede
met de opmerking, dat de wereld zich niet
zal kunnen herstellen, wanneer de staat-
licden niet den moed hebben do problemen
onder de oogen te zien. De volkeren zijn
overal bereid en wachten slechts op hun
leiders. Als we niet allen broeders kunnen
zijn, laat ons dan tenminste vriendschap
pelijke buren zijn.
ONGELUKKEN MET AUTO'S.
EI! dooden.
Boedapest, 6 Mei. (H.N.) Bij Klausen-
burg is een auto van een jachtgezelschap
op een spoorwegovergang door een snel
trein gegrepen cn geheel vernield. De vijf
inzittenden werden op slag gedood. Bij een
ander auto-ongeluk in Zevenburgen zijn
Major Barth, de vroegere adjudant van
aartshertog Franz Ferdinand en twee zij
ner vrienden om het lev^n gekomen. x oorts
is bij Szamosujvar een auto van een brug
in het water gestort, waorbij drie der in
zittenden verdronken, terwijl één hunner,
de vrouw van den eigenaar van den auto,
gered kon worden.
BUITENLAND.
De aanslag met doodclijk gevolg op
Paul Doumer.
(Derde Blad, pag. 1 cn 2),
Reusachtige havenbrand te New-York.
(Eersto Blad, pag. 1.)
Naar een burgeroorlog in China?
(Eerste Blad, pag. 1.)
BINNENLAND.
De vergadering van het Ned. Jongelings
verbond. (Tweede Blad, pag. 2.)
STADSNIEUWS.
Vergadering van de Kamer van Koop
handel; de voorzitter bedankt.
(Vierdo Blad, pag. 2).
De schermwedstrijden van E. M. M. A.
(Eerste Blad, pag. 3.)
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD.
Anton E. Ziegfield „Toovenarij in Indo-
China.''
Amcrikaansche Notities„Honger in
Amerika."
De Dokter aan het Woord „Arts en Apo
theker."
Uit het Leven„Personeelchef In een
Warenhuis."
Ilaagscho Brief„Tuschinsky gaat bou
wen."
Verhaal van de Week „John Dutour, iri
Cocaïne."
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met.
Inst. te De Bilt.
Hoogste barometerstand 771,6 te Jan
Maycn.
Laagste barometerstand 750,0 te Weeneru
Verwachting: Matige tot zwakke N.
W. tot Z.W. wind, rneest zwaar bewolkt of
betrokken, waarschijnlijk cenige regen met
kans op hagelbuiljes, waarschijnlijk lichte
nachtvorst: weinig verandering in tempe
ratuur Overdag.
Dc depressie óp de Noordzee bleef nage
noeg ter plaatse liggen doch breidde zich
nog een wéinig uit, terwijl zich in het oos
ten van Duitschland kleine nieuwe kernen
vormden. Aan de Duitsche Oostgrens werd
liet warmer door toevoer van een Z.O.-
luchUlroorn Ook de vliegtuig-waarnemin
gen wijzen op een temperatuurstijging m
het Oosten, terwijl het in onze streken nog
even koud blijft in de bovenlucht. De hooge
druk op IJsland, die gisteren afnemende
was, wordt opnieuw uit het Noorden ver
sterkt, zoodat het einde van de gure perio
de nog niet is te zien; over het eeheele ge
bied vielen hier en daar regen of hagel
buien en over bet geheele visteland laat
zich voor hot oogenblik een aanhouden van
dezen toestand verwachten.
MACDGNALD „AAN HANDEN EN
VOETEN GEBONDEN".
Londen, 6 Mei. (V. D.) Na de operatie
aan zijn rechteroog, die volgens mededee-
ling van zijn geneesheer goed is geslaagd,
moet Macdonald minstens 24 uur achtereen
rustig in bed blijven zonder ecnige bewe
ging Aangezien hij een onrustigs patient is
en stil liggen heslist noodzakelijk is, ligt hij
met handen en voeten in bed vastgebonden.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
ZOMER STOFFEN
Georgette, Parisette, Zijden Linnen
Shantung, Sparva.
Groote sorteering en
Lage Prijzen.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Grootste voorraad. Laagste prijzen*
