Met Pinksteren in eigen land
Donderdag 12 Mei 1932
.DE EEMJANDER"
30 e Jaargang No. 267
Mooie autotochten
VLAMOVENS IN DE BETUWE
WORDEN STOPGEZET
DERDE BLAD
EEN CAFÉHOUDER
OVERVALLEN
Verminderd toerekenbaar
WORDT HET SPOEDIG
WARMER?
Ontu-orpen door den A.N.W.B.
De reislust zit tien Nederlander in liet
bloed. Op alle doelen van de wereldkaart
inden wij llollandscbc hamen, herinnerin
gen aan stoutmoedige ontdekkingstochten.
Dezelfde macht, die onze voorouders naar
totaal onbekende streken heeft gevoerd,
penhaart zich in dezen tijd als „toerisme":
in alle bekende zomer- en winterverblijven
ontmoet men Nederlanders. Toch mag ook
het eigen land niet vergeten worden, en
vooral m deze tijden zal men, meer dan an
ders nog, Hollandsch geld in het vaderland
uitgeven! De komende Pinksterdagen zijn
bij uitstek geschikt voor automobilisten,
om-nu eens een zwerftocht door Nederland
te maken, waartoe wij onderstaand enkele
routes geven, welke men op bijgaand kaart
je vindt uitgestippeld. Een en ander is' be
werkt door den A.N.W.B., Toeristenbond
voor Nederland.
Boute A is zeer geschikt voor een Pink
sterweekend. Na een bezoek aan liet West-
land gaat het door een alleraardigst polder
landschap naar Gorinchem: vervolgens
door de Langstraat, waar de lintbebouwing
wel op haar ergst is. Wie dit (overigens wel
typische) gebied reeds kent, kan over Breda
tijden. Door een onbekend landschap, de
Peel, vv'aar nog uitgestrekte gebieden op de
cultiveercndc hand van do Ilcidc Maat
schappij wachten, naar Limburg. Aanslui
tingen zijn beschreven vanuit Middelburg
n Maastricht, de laatste omweg is zéér dc
moeite waard, evenals liet gebied direct ten
zuiden van Nijmegen. Door de Betuwe
(vruchtbdorüenblócï), langs Arnhem en Ze
venaar den Achterhoek in, daarna door
prachtige declcn van Overijssel, door het
Textielindustrie-gebied, langs Ootmarsum
••n Ommen naar Zwolle; om vervolgens over
de Veiuvve, langs het idyllische Uddeler-
meer en het Gooi via Amsterdam weer de
Residentie- te bercik.en. Dc weg door liet
Gooi is beschreven langs den oiidéri auto-
wog.' dus door dc aardige plaatsen Ecroncs,
l.arcn en Naardien. Men kan ook de nieuwe
verbinding nemen, maar dc oude weg is
uit een toeristisch oogpunt veel interessan
ten
Route B voert door de bloeiende Be
tuwe, langs den Veluvvezoom naar liet Over-
ijssclsche heuvelgebicd. Aldaar zijn enkele
wegen weliswaar berijdbaar voor autos,
wat echter niet zeggen wil. dat het autowe
gen zijn. Over de eenzame Drcntsche heide
langs het Zuidlaardermecr naar Groningen
en Leeuwarden. Deze provincies gelden in
den regel als oninteressant, wie onze routes
gereden heeft, zal dat niet beamen; ook het
noorden heeft beel wat mooie plekjes, ter
wijl dc kapitale boerenstellingen getuigen
van een welvaart, die pas sedert kort voor
bij is. doch die naar wij hopen zeer spoedig,
terug zalkeeren. Speciaal Zuid-Friesland
is prachtig, de weg langs dc Zuiderzeekust
voert door plaatsen als Lemmer, Kunrc, die
evenals b.v. Elburg bezienswaardigheden
zijn, 'waarvoor wij in het buitenland uren
zouden rijden! De weg zelf is van talrijke
hekken voorzien; wil men ongestoord rij
den, dan is dc route over Heerenveen ver
kieslijker. Langs Giethoorn, dwars over de
Veluwe en tenslotte door dc Geldersche
vallei terug.
Boute C volgt den duinrand langs de
NoQ.rdzeAku*'waarvan dc gedeelten ten
zuiden van Haarlem welbekend zijn. Doch
ook hoven het Noordzcckanaal is veel moois
te zien. De rustige hadplaatsen, die men
daar bezoekt, komen misschien in aanmer
king,, om daar dezen zomer nog eens wat
langer te verblijven. Vanaf Alkmaar (inte
ressante siadli door eyn. polderlandschap
naar Wioringeii, waar-uien den Züideriec-
afsluitdijk bereikt, die over een afstand van
5 K.M. berijdbaar is. (Entree: 1.— voor
auto. per persoon extra 10 ct.. ten bate van
het Nat. Crisis Comitéï. Langs dc kust op
Hoorn aan, en dan den Uccmster in, waar
nu de vnichtboomeii in bloei staan. Van
Formerend kon men tot voor kort. over
Edam on Volendam maar do hoofdstad lij
den; wie op het oogcnbliK Volendam („how
nice" „wie reizend": vroeger was het uit
sluitend „buitenlaridsch", wat men er hoor
de!) wil bezoeken, is verplicht, over Monni
kendam te rijden. Men kan ook langs dc
Zaan terugrijden, waai talrijke moderne
fabrieken de oude molens vervangen heb
ben. Langs de Vecht naar Utrecht en zoo
langs den Ouden Rijn naar Den Haag
terug.
Moeilijke toestand voor de
gemeenten
Men schrijft uit de Betuwe aan het Han
delsblad
Terwijl de ringovens langs de Waal thans
slechts voor 25 pCt. werken, is bij den bur
gemeester van Bemmel (Betuwe) bericht
ontvangen, dat ook de vlamovens worden
stopgezet, voorloopig voor den tijd van zes
maanden.
Dat bctcckent voor vele dorpen langs do
Waal, vooral aan Betuwsche zijde, een groot
nadeel, omdat daar destéenindustrie een der
hoofdbronnen van bestaan is, waarin bon
derden gezinnen hun brood verdienen.
Zoo kan als vaststaand worden aange
nomen, "dat het stopzetten van de steen
fabrieken alleen in dc gemeente Bemmel
een 400 wcrkcloozen veroorzaakt. Het wordt
voor dergelijke, gemeenten toch wel een
penibele toestand, wanneer men nagaat dat
bijv. in Bcmmc| reeds 80 opcenten op de
gem. fondsbelasting worden geheven en be
rekend was, dat daarmede een bedrag van
22.400 zou worden verkregen, geraamd
voor de begrooting 1932. Thans is echter
van den inspecteur der belastingen mede-
dceling ontvangen, dat deze verwachting
teruggebracht moet worden tot 10.000:
bovendien kan met zekerheid aangenomen
worden, d&f ook de geraamde opbrengst van
dc vermogensbelasting ternauwernood de
50 pCt. zal halen. Plattelandsgemeenten,
waar als gevolg van belangrijk teruggeloo-
pen inkomsten uit land en tuinbouwbedrij
ven, de, belastingopbrengsten in sterke mate
gedaald zijn en die dan bovendien nog be
last worden met .ecn.incer dan abnormale
werkloozcnzorg. maken een moeilijken tijd
door.
HULDE AAN BURGEMEESTER
BERGSMA.
In don Enschedeschen raad.
Maandagavond kwam de raad der ge
meente Enschede onder voorzitterschap
van den loco-burgemeester, wethouder
Sanders SAN) in openbai'e eitting-bijcen.
In enkele sobere bewoordingen herin
nerde dc voorzitter aan dc ontslagaanvra
ge van burgemeester Bcrgsma. Wel wist
het dagelijksch bestuur reeds geruimen
tijd geleden, dat de burgemeester ernstig
overwoog of bij zich bij het afloopen van
zijn ambtsperiode een herbenoeming moest
laten welgevallen. Ook is van de zijde der
wethouders toen nog beproefd om hem al
thans in de naaste toekomst voor Ensche
de te behouden, maar anderszij'ds konden
zij niet ontkennen, dat een man als hij,
die zijn grootc werkkracht en werklust
zooveel jaren in dienst der gemeenschap
gesteld heeft, ten volle recht had zijn taak
op 70-jarigcn leeftijd aan jongeren over te
dragen.
Alleen hebben we gehoopt, dus vervolg
de de wethouder, dat dc beslissing, die hij
tc nemen had, hemzelf bevrediging zou
schenken cn daarom is hij geruimen tijd
rnct zichzelf tc rade gegaan, voor cn aleer
hij het voor onze stad zoo gewichtige bc
sluit nam.
W'ij eerbiedigen die beslissing daarom
ten volle cn hopen, dat zij inderdaad de
meest juiste zal blijken te zijn. Spr. brengt
de verdiensten van den burgemeester in
herinnering en wcrischt. dat dc heer
Bcrgsma nog vele jaren van een welver
diende rust zal mogen genieten, voor zoo
ver hij dan rust zal kennen en dat dc ge
meente nog lang zijn belangstelling en zijn
medeleven zal mogen ervaren. (Msb.)
De uitgaanskas uit de gevangenis
benut voor den aankoop van
inbrekerswerktuigen
Rotterdam. 10 Mei. Voor de Rottcr-
damsoho rechtbank beeft heden terecht ge
staan dc 23-jarige kellner J. B. v. d. V.. re
cidivist en gedetineerd,1 die zich in dén
avond van dén 7en Januari heeft -schuldig
gemaakt aan diefstal niet bedreiging met
geweld. Op dien avond heeft verdachte in
het café De BeuHschippor-aan de Spa arische
kade, op een oógenblik. dat 'hij geheel al
leen in het café zal, de -caféhouder, die
aan -de leestafel bad plftats-gchomem over
vallen en hem, onder becjreiging met een
rè vol" ver, die hij iiy zijn h'tfls liield, gedwon
gen zich de handen te laten 'binden en hem
vervolgens naar de achter liet café gelegen
spoelkeuken gebracht. Daar heeft hij hem
rnct gebonden handen achter gelaten cn is
naar het café teruggegaan, w aar hij het kas
register beeft geplunderd-cn een bedrag van
J 17.50 had buit. gemaakt. Het was, naar
achteraf was gebleken, een vrij kinderach
tige vertéoning geweest. De bedreiging was
niet geschied met een échte revolver, maar
met een kinder-klapperpistool. Het. touw,
waarmee de handen waren gebonden, was
ook niet zeer solide geweest, want dadelijk
nadat de kastelein alleen was, had hij kans
gezien zich er van te bevrijden. Nog in de
mcening verkoerende. dat verdachte er een
echte revolver op na hield, was hij naar het
café teruggekeerd, een blik als een schild
voor liet gelaat houdend. Zijn terugkomst
beeft den overvaller gestoord, want nu zag
hij geen kans al het geld uit liet kasregister
mee te nemen. Het grootste gedeelte was
er in achter gebleven.
Verdachte is roods verscheidene malen
mot den strafrechter in aanraking geweest
en zijn misdadige aanleg blijkt wel hieruit,
dat hij eerst op 2 Januari was ontslagen,
toen hij op 7 Januari dit feit pleegde. Zijn
uitgaanskas ten bedrage van ƒ45 had hij
besteed aan den aankoop van inbrekers
werktuigen. Het plan \an den overval was
niet vooraf door hem beraamd. Hij kwam
eigenlijk in dit café om den kastelein, dien
hij kent, omdat hij cr vroeger gewerkt
heeft, geld ter leen te vragen. De kastelein
was cr echter niet en had voor dien avond
een plaatsvervanger neergezet.
Er was over verdachte een psychiatrisch
rapport ingewonnen, dat tot de conclusie
komt, dat verdachte op grond van zijn psy-
chopatische eigenschappen verminderd toe
rekenbaar moet worden geacht. Zijn plaat
sing in een asvl wordt aanbevolen.
Het O.M., waargenomen door rar. T. S.
Lokc, heeft, zicli geheel met dc conclusie
der phycliiaters kunnen vereenigen on het
beeft, gcëischt 8 maanden gevangenisstraf,
door te brengen in een bijzondere straf
gevangenis en daarna ter beschikkingstel
ling der regeering.
De verdediger, rnr. J. I. van Gorcum,
pleitte oplegging van een gevangenisstraf
zonder meer.
Uitspraak 17 Mei.
ENGELSCHE OORLOGSSCHEPEN
TE AMSTERDAM.
Amsterdam, 11 Mei. Dc zes Engclsche
mijnenleggers, waarvan wij dezer dagen
het niet ofiiciecle bezoek aan Amsterdam
hebben aangekondigd, zijn hedenmiddag in
dc hoofdstedelijke haven aan den steiger
der HollandAmcrika-lijn gearriveerd.
EERSTE KAMER.
Een tweetal kleinere wetsontwerpen wor
den z. h. st, aangenomen. Voorts dat tot
onteigening van onroerende goederen onder
de Bilt ter bewaring van.het natuur
schoon.
De vergadering wordt daarna gesloten.
De ijsheiligen doen zich geducht
gelden
Onze weerkundige medewerker schrijft
ons:
Uit mijn aantcekeningen van dc tempo
ratuur der laatste 21 jaren heb ik kunnen
nagaan, dat elk jaar omstreeks dezen tijd
een sterke afkoeling optreedt, cn dat de ge
middelde datum van den koelsten dag 10
Mei is. Dat kómt zeer goed overeen niet het
oudo volksgeloof, dat. deze geregeld tcrug-
keerendo afkoeling nauw verbonden is aan
den naam van de drie z.g. IJshciligcn of
Gestrenge Hcercri, die op 10, U on 12 Mei
herdacht worden. De gemiddelde datum,
waarop in do laatste 21 jaren dc afkoeling
begon, was 4 Mei. Dit jaar is de afkoeling
den 2den Mei begonnen, zoodat men zou
kunnen verwachten, dat de koudste dag
niet 10 maar 8 Mei zou zijn. Dit is niet
heelcmaal zoo uitgekomen, maar het scheelt
niet veel want de koudste dag, dien w ij ge
had hebben, was 7 Mei. Na dien datum is
do temperatuur, geheel iu overeenstemming
met het verloop in vorige jaren, weer lang
zaam stijgepde en zij zal daar misschien
mee doorgaan. Volgens dc statistiek der
laatste 21 jaren toch duurde dc koude pe
riode elk jaar ongeveer 8 dagen, zoodat wij
dit jaar Dinsdag als den laatsten kouden
dag zouden moeten beschouwen. Dat zal,
als wij den algemeéricn wcerstocstand in
Europa in aanmerking nemen, waarbij het
Westelijk deel van dit gebied nog door een
kouden Noordelijken luchtstroom bc-
beerscht wordt, wel niet geheel cn al uitko
men, maar heel veel kan het niet scholen,
want ten Westen der Britscho eilanden na
dert een depressie die reeds in Ierland den
barometer tot daling heeft gebracht. Het is
dus tc verwachten, dat heel in het Westen
van Europa eindelijk een warmere Zuid
westelijke luchtstroom zal doorkomen
waardoor zeer Waarschijnlijk dc tempera
tuur daar welzal stijgen, hetgeen op de
temperatuur bij ons een goeden invloed zal
hébben. Er is dus meer kans ontstaan, dat
wij spocrlig.oan het einde zullen komen van
de afkoeling, welke dit'jaar bijzonder lage
temperatuur heeft gebracht.
Het js merkwaardig, dat dc meteorologie
wel dc verklaring voor de rcchtstrceksche
oorzaak van deze Me.i-af koe,ling heeft kun
nen geven maar. dat het nog altijd 'een open
vraag is hoe het komt, dat deze afkoeling
zou nauw verhonden schijnt te zijn aan de
tweede weck van Meï en niet meer dan en
kele dagen .vroeger of later komt
"(Xadriik verboden).
DE ROOFOVERVAL TE DOETINCHEM.
Tegen verdachte drie jaar geëischt.
Voor de Arnlïemschc rechtbank werd
Dinsdagmiddag behandeld de zaak tegcD
een 24-jarigen olectricien uit Den Haag, du-
op 12 Maart j.l. to Doetinchem een roof
overval pleegde op den portier van de
emaillefabriek Bcccon aldaar. De portier
had in den morgen van dien dag. geld ge
haald voor het uitbetalen van dc loonen.
Hij bevond zich met. een koffertje waarin
3900, vlak bij dc fabriek, toen een jonge
man op hem toekwam, die hem een papier
tjë, naar het heette met een boodschap, in
de hand duwde. Een oogcnblik later viel de
man den portier aan Deze hield zijn kof
fertje vast en ging, terwijl hij om hulp riep,
den aanvaller te lijf. Dc dader heeft, toen
verschillende personen te hulp kwamen, de
vlucht genomen. TI ij werd later door de
politie gearresteerd. Verdachte was kort
voor den roofoverval uit dc gevangenis to
Schcvcningen ontslagen, waar hij V/t jaar
gevangenisstraf had ondérgaan wegens
diefstal. Twee jaar geleden had hij in de
emaillefabrick te Doetinchem gewerkt.
Verdachte ontkende het. hem ten laste ge
legde, en bcweerdee dat hij naar Doetin
chem was gegaan om een Duitscher te hel
pen met een roofoverval. Verschillende ge
tuigen, ook de portier, herkenden in den
verdachte den dader.
De subst.-officier van justitie wees erop,
dat niemand een spoor van den Duitschen
vriend van den verdachte heeft gezien. De
dader sprak Hollandsch cn is door ver
schillende getuigen herkend.
De eisch luidde drie jaar gevangenisstraf
met aftrek van preventief.
De verdediger mr. Roobol pleitte vrij
spraak.
Uitspraak 18 Mei.
(Handelsblad).
FRANKRIJK TREKT EEN INVOER
VERBOD IN.
Voor levende planten, bol
len, knollen en wortelstok
ken.
De directie, van den landbouw deelt mede,
dat blijkens telefonisch bericht van den
rijkslandbouwconsulcnt te Parijs de Fran-
sebe regeering het bij decreet van 18 April
j.l. nis represaille tegen den door Groot-
Brittannië, Duitschland en Nederland ge
nomen maatregel tot wering van den Co
loradokever, ingestelde verbod van in- en
doorvoer van versche groenten, consumptie
aardappelen, levende planten, bollen, knol
len en wortelstokken uit genoemde lan
den heeft ingetrokken, voor zoover betreft
de levende planten, bollen, knollen en wor
telstokken afkomstig uit Nederland.
Voor versche groenten en- consumptie
aardappelen blijft het verbod derhalve nog
gehandhaafd.
Vrijdag.
De Goethc-herdenking in Frankfurt, door
Kónigswusterhausen uitgezonden, wordt op
geluisterd xloor dc Rosamunde-opvorturc,
van Schubert, cn liet voorspel Meistorsinger
von Nümbcrg, van Wagïier. Dc N.C.R.V,
draait cenigc goede gramofoonplaten, n.l.
het pianoconcert in Bcs-dur van Brahma,
mot Arthur Rubinstein als solist; nu den
middag brengt dezelfde oruroepvcrccniging
een zangrecital (o.a. Rcger). Het Vesperc'on-
cert. van Langenbcrg begint mot dc schit
terende Euryanthc ouverture van Wober,
wel hot mooiste gedeelte van do gclicclo
opera van dien naam, gevolgd door „la Bur-
la" van Woingartncr, eon volgeling van
Liszt, cn een wals van Strauss. liet V. \.R.A.
orkest spoelt lichtere muziek (Cherubini,
Offenbach c.a.), terw ijl iets later de N.C.R.V.
het op gramofoonplatengeregistreerde be
kende viool-concert in c-moll op. 01 van
Mendelssohn, gespeeld door den grooten.
violist Fritz Kreisler, uitzendt. Iu het. begin
van den avond komt over Langenbcrg Grc-
goriaanschc muziek, dio op Pinksteren be
trekking heeft. Beromünstcr geeft oenScbu-
bort-avond (zang, viool, piano on orkest).
Warschau heeft zijn programma aan Beet
hoven gewijd, na de indrukwekkende Eg-
mont-ouverture komt het schitterende viool
concert in D-dur (op. 61) cn de 5de svmpHo-
nie, die aan het korte, hamerende motiefje
in het. begin, den naam „Schicksols-syrn-
phonic" dankt, (So klopft das Schick'sal au
die Pforte, zei Beethoven zelf). Leipzig geeft
een Hugo Kaun-avond o.a. hooren wc van
dezen componist de 2de symphonic in r-
moll op. 85. Over London Regional hooren
we composities van den jongen, modernen
Krónok. Deze muziek is zeer moeilijk Ie he
grijpen, meer dan door groote gevoelsinhoud
kenmerkt liet zich door strcng-rcgclmatigo,
vrijwel gehoel atonalcn polyphonisehcii
houw. Verder omvat het programma compo
sities van de heide begaafde leerlingen van
Schönberg, Alban Berg (fragmenten uitzijn
opera Worzcck) cn Anton von Webern,
wiens ten gchoore gebrachte Passacaglia
(op. 1). al in hooge mate kenmerkend is voor
de richting, waarin dc toondichter zich la
ter zou ontwikkelen. Rome verbaast ons
met oen buitengewoon veelzijdig en interes
sant programma, na dc Euryanthc-ouver-
ture van Wober liooron wc godcolten uit,
Mendelssohn's Sommernachtstraum-muzick.
een orkestsuite van Handel cn cenigc piano-
composities, van Chopin. Na een onderbre
king zet hot programma weer goed in rnct
Debussy en Albcniz, waarna de spanning"
blijkbaar te groot wordt cn we in dc gelief
de opera-fragmenten van Bizet, Massenet
e.a. vervallen. Langenbcrg geeft o.m. dc Ödo
symphonic in b-moll van Tsj ai kofski (op. 74)
dc z.g. Pathétique. Münchcn brengt na dc
weinig belangrijke Titus-ouvcrturc, door
Mozart, zonder veel ambitie geschreven, liet
prachtige vioolconcert in D-dur van Paga-
nini. Heilsberg brengt do 4de symphonic
(f-moll, op. 36) van Tsjaikofski cn een se-
rciuftle van den muzikalcn reus Rcger. Bu
dapest geeft een Mozart-programmu: ouver
ture Titus, de symphonic concertante in Es-
dur en de z.g. Linzer symphonic in C-dur.
Over Berlijn komt een hoogst modern ora
torium van Paul Hindcmith, das Unauf
hörlichc. Do V.P.R.O. geeft het strijkkwar
tet in f-moll (oj). 95) van Beethoven, na een
korte onderbreking gevolgd door het twee
de strijkkwartet van Borodin (D-dur).
Opera's en operettes.
Over Mulilacker komt Immer wieder mal
Liebe, een opefetto van Allan Gray. Ham
burg geeft een uitzending van „Druntcn im
Unterland", een zangspel, met gebruikma
king van melodieën van Silchcr, geschreven
door Henny Nordlander en Karl Knübcl.
London Regional zet zijn Wagner-cvclus
voort met het derde bedrijf van Die Wal-
küre
DE BELGISCHE ZEEVISSCHERIJ.
Contingonteering van den invoer
van visch in België te wachten
De correspondent tc Brussel der N. B. O
me lit
Oud-minister Baels, voorzitter van den
hoogen raad voor de zcevisschcrij, heeft, van
daag een onderhoud gehad met minister
president Renkin en den minister van trans
portmiddelen over den zorgwekkende» toe
stand van de Belgische zcevisschcrij sedert
verscheidene maanden. In den loop van dit.
onderhoud blijkt de mogelijkheid van con
ti rigeri teering van invoer van vreemde visch,
die voornamelijk de Nederlandsche cn Duit-
sche exporteurs zou treffen, te zijn over
wogen.
DE HAAGSCHE CHAUFFEURSSTAKING.
Dc plaatsvervangend rijksbemiddelaar m
bet derde district, mr. dr. S. de Vries Gzn.,
hoeft de partijen, betrokken bij dc staking
dor taxi-chauffeurs te 's-Gravenhagc, op
geroepen tot het verstrekken van inlichtin
gen op Donderdag a.s. op het departement
van economische zaken en arbeid.
LANDGOED STEENBERGEN.
H e e r d e. 11 Mei. Naar wij vernemen
heeft de N.V. Verzekeringsbank Victoria te
Amsterdam aangekocht het even buiten
Hcerde op de Veluwe gelegen bekende
landgoed Steenbergen, ongeveer 100 1I.A.3
groot.
