JOHS. H. BLOM EEN DAG HOTEL-DIRECTEUR Dameskleeding PINKSTERVREUGDE NOODLOT N. V. Compagnie Lyonnaise AMERSFOORT Utrechtsche weg 10 BREDA Karrestraat 21 Het beste adres op het gebied van ARCHITECTENBUREAU KORTEGRACHT 22 TELEF. 1054-1338 AMERSFOORT BELAST ZICH MET HET MAKEN VAN ONTWERPEN, PLANNEN BESTEK EN BEGROOTINGEN. TOEZICHT HOUDEN OP BOUWWERKEN. KOSTELOOS INL1CHTINGS BUREAU BETREFFENDE NIEUW- EN VERBOUWPLANNEN UIT HET LEVEN De directeur van een der bekendste hotel: van ons land, dien ik gedurende een dag zal schaduwen, heeft me verzocht te half acht 's morgens present te zijn. Wc ontbijten samen in de groote fcl-rood gestoffeerde eet zaal, waar op dat uur nog slechts een paar tafeltjes zijn bezet De regenachtige ochtend inspireert de gasten van dit voorname ver blijf niet tot opstaan; de kellners in rok, zwarte figuren, die zich waardig bewegen tusschen de smetteloos-witte tafels, zijn nog in de meerderheid. We praten over de verhouding tusschen den hotel-directeur en 't publiek, dat v 'n leider van 'n hotel serviliteit van den voormaligcn herbergier pleegt te verlangen, niet begrijpend, dat een groot hotel een in gewikkeld zakelijk apparaat is, welks lei der niets met den ouden herbergwaard uit staande heeft. liet ontbijt is ten einde, en we zullen een inspectietocht door het hotel gaan onder nemen. Mijn mentor raadt me de oogen goed open te zetten en tekortkomingen, die mé op mochten vallen, niet onder me te houden. We werpen vluchtige blikken op de tafels in de eetzalen, groeten hier en daar met een hoofdknik groepjes ontbijtenden; wc bezoe ken de zaal, die door werklieden voor een avond-feest wordt ingericht, we gluren even in de bar, en komen dan in de hall. Daar meldt zich een chasseur, die zijn dagtaak te laat aanving. Mijn leidsman bevestigd met een paar woorden het reeds door den portier aangekondigde ontslag, en vervolgt zijn weg. „Portier, op de tafeltjes ontbreken de aschbakken." De portier mompelt een antwoord, dat ons slechts ten deele bereikt, omdat we al boven op de trap naar de eerste étage zijn, waar de inspectietocht eerst goed blijkt te begin nen. Er ontgaat niets aan de blikken van mijn geleider, en ik verbaas me over de verschei denheid der richtingen van zijn aandacht. De toestand der toiletten interesseert den directeur niet minder dan de gepoetste schoenen en de wijze van ligging van het ochtendblad voor de deuren der slaap kamers; zijn oogen monsteren het voor een gast opgeperste costuum even nauwkeurig als zij het den wijsvinger doen, die over den bovenkant eener lambrizeering streek; het uiterlijk der kamermeisjes, die wij. voorbij loopen, is een even belangrijk punt van aandacht als het uiterlijk der corridors Zoo nu en dan tippen we de asch onzer cigaretten in een verborgen boekje, opdat later zal kunnen blijken, of de kamermeisjes niet verzuimen weinig opvallende hoekjes schoon te maken. „Nogal listig", vind ik. „Als men 130 man personeel onder zich heeft en 200 kamers en de toegangen tot die kamers puik in orde wil hebben, moet men de list wel te hulp roepen. Het personeel moet weten, dat op kleinigheden gelet «wordt, de groote dingen doet het ook zonder controle wel goed". Tn het directiekantoor vinden wc op het bureau een aantal administratiebescheiden. Controlestrooken, die laten zien of het per soneel tijdig in dienst is geweest, op onder teekening wachtende brieven aan reis- bureaux en aan particulieren, een dikke post, de maaltijden- en logicslijsten. Ier wijl de directeur zijn correspondentie afhandelt, telefoneert, besprekingen voert met zijn correspondent, rnet den chef de réception, de huisjuffrouw, de typiste en de cassière, snuffel ik in de maaltijdcnlijst. IK lees o.a., dat tot nu toe 10.000 gewone diners verkocht zijn, dat het personeel 12514 warme maaltijden verorberde, dat dc muziek alleen 385 diners verwerkte De lijst van komende en vertrekkende gasten wijst uit, dat vandaag 50 personen hun intrek in het hotel zullen nemen. Nadat nog de indeeling dor tafels en de tafelversiering voor 't. diner via de huistele foon geregeld zijn, dalen we naar de kelder verdieping van het hotel af. De linnen ju' frouw en twee meisjes verzorgen in dc lin nenkamer de dagelijksche wasch, die onge veer 11 groote manden vult. De lijst ver meldt o.a. 1130 servetten, 400 lakens, 230 doeken voor de keuken We bezoeken de keuken, alwaar de chef kok leiding geeft aan een dozijn helpers die roeren, bakken, koken en braden, en die zich bedrijvig tusschen dc gloeiende fornui zen en kachels bewegen. „Op hoeveel soupers heb je van avond ge rokend, chef?" „Ruim 150, maar als het noodig is kan ik er meer brengen ook." Hij voert ons door de patisserie, vervol- door II. G. CANNEGIETER. Wie de ontv\ ikkeling van de menschheid wil nagaan, zal ook op een feestviering heb ben te letten. Ondanks het diep ingeworteld bijgeloof, dat alles in den goeden ouden tijd zooveel beter moet zijn geweest dan he den ten dage, leert het geschiedkundig on derzoek ook op dit gebied, dat er vooruit gang is. Luisteren wij naar de beschrijving, welke een dichter in het midden der achttiende eeuw geeft van hetgeen bij als „Boere Pinx- ter Vreugt" aanduidt. Deze dichter zegt van de feestgangers: „Zij werpen testen, vuur en bekers, kruik en pul Den andren naar den kop. Eén wordt de bek te schandcn.. Geworpen door een hout, ten koste van zijn tanden. Hier treft de bierkan één gevoelig voor het hoofd, Terwijl een ander wordt de hersenpan gekloofd". Een dergelijk tafereel behoorde oudtijds op Pinksteren niet tot de uitzonderingen. Integendeel, het zou niet „echt" Pinksteren zijn geweest, indien er niet stevig was ge dronken en hevig was gevochten. Verre gaande ongebondenheid was het kenmerk van dezen heiligen dag. Wij zullen dc laatsten zijn, om onze voor vaderen hun ruw vermaak kwalijk te ne men. Zij hadden niets anders, zij wisten niet beter. Er werd in het verleden door gens door dc afdecling waai groote hoeveel heden prachtig rauw vlcesch bewerkt en in porties verdeeld worden, en ten slotte door de koelruimten, voorraadplaatsen, rijk ge vuld met visch en andere consumptie-arti kelen. We rijden in de auto van den directeur de stad in om eenige inkoopen te doen, spe ciaal bestemd voor het groote feest, dat hedenavond in het hotel zal plaats vinden. Als wc terugkeeren is het inmiddels lunchtijd geworden. Wc begeven ons naar de keuken. Het is daai nu warmer en jach- tiger dan vanmorgen. In draf zijnde hulp- kellners geven bons aan den chef-kok, die zijn bevelen in het Fransch uitgalmt; de koks schreeuwen ze terug, zich haastig tus schen dc fornuizen en 't lange aanrecht, waar dc hüïpkellners de onderdeden van liet metalen servies ter ontvangst van de spijzen al gereed houden; het rinkelen der schalen overstemt soms de uitroependc fornuizen puffen en gloeien een der koks gooit met luid geraas kolen op het vuur ketels sissenhet is een mengeling van klanken en geluiden. Dc hulpkellncrs torsen in looppas zware vrachten de trap op, in looppas koeren ze weer om nieuwe vrachten, ze rennen af en aan, do chef-kok schreeuwt, de koks draven, smijten, roepenhet is alsof oen ieder zich tot 't uiterste inspant om ergens ver weg een onverzadigbaar monster rnet vrach ten uitgezochte eetwaren in een goede luim te houden. Naast de kouken reppen talrijke vrouwenhanden zich met 't vaatwerk, rijen schotels en kommen schuiven op dc aan- kerk en overheid voor alles gezorgd; va derlijk bevoogdden de gezaghebbers het volk en leerden het vroomheid en deugd on nuttige handwerken, maar één ding leerden zij niet: de kunst om op gepaste wijze feest te vieren. Want deze kunst verstonden ze zelf niet. Brooddronkenheid, uitspattingen en straat schenderij zijn geen uitingen van een tekort aan zedelijkheid, maaj? zij zijn een bewijs van geestelijke armoede. Onze vaderen wa ren even brave menschen als wij, of, wil men het omkeeren, wij" zijn evenmin brave menschen als zij. Men. moet zich behelpen met dc middelen, welke men heeft, en als men niets beters heeft om mee feest te vieren dan het mes en de drankfïesch, dan kan er onmogelijk iets andei's van Pink stervreugde terecht kom in dan een weer zinwekkende braspartij. Kerk en overheid hebben, het moet ge zegd, hun uiterste best gedaan om de Pink- stcrontheiliging tegen te gaan. De eerste met boetpredikaties, de tweede met straf fen. Dat deze maatregelen niet het minste hebben gegeven, ligt voor de hand. Maar de kerk en de overheid uit het verre verleden geloofden in deze maatregelen, omdat zij ook niet meer konden doen dan zich met de middelen te behelpen, welke zij hadden. En iets beters was hun in dien barbaar- sohen tijd niet bekend. Met preeken en straffen, wij weten het tegenwoordig, roeit men geen verkeerde gewoonten uit. Men moet den aard van deze gewoonten onderzoeken en haar herkomst nagaan. Men moet zich inprenten, dat ze door een bepaalde behoefte noodzakelijk worden gemaakt. Pinkstervreugde is een wezenlijk bestand deel van de menschelijke natuur, welke met. al het geschapene op den terugkeer van het zomergetij reageert. Zooals dc gouden regen recht, waar zij onmiddellijk weer in beslag worden genomen. Kellners, koks, en schoon maaksters lijken te vechten om het bezit van onafzienbare hoeveelheden tafelzilver. Wc begeven ons naar boven. In de ver trekken vóór de eetzalen jachten slechts de hulpkellncrs; de kellners, die dc laatste hand aan de schotels leggen, voordat deze geserveerd worden, brengen in de vertrek ken al een vleugje van dc kalme, waar dige, deftige sfeer, die in de eetzalen hangt. Mij treft het verschil in dc wijze, waarop dc kellncr het eten behandelt, en de ma nier, waarop men er in de keuken mee om sprong. Voor den kok is liet eten slechts werkmateriaal, dat vakkundig, maar zonder ui terlij ken eerbied, ja, met ccnigc, zij het on- vermijdclijkc, ruwheid wordt doorgegeven; hierboven daarentegen wordt het in den waren zin des woords eerst onderdeel van het menu. 't Is alsof de kellncr een wijdende handeling verrichtbeneden wekten de spijzen niet de gedachte aan eten.... boven doen ze iemand trek krijgen Deed de keuken aan een onrustige werk- hcl denken, de eetzaal lijkt op een vreug- digen, plaisantcn hemel. Het is ruim twee uur, voordat mijn men tor den tijd gekomen acht zich voor een inwendige versterking naar zijn eigen eet kamer te begeven. Van zijn vrouw verneem ik, dat de hoteldirecteur zijn maaltijden op de ongeregcldste tijden neemt, en dat er soms dagen voorbij gaan, zonder dat zij hem aan tafel ziet In het kantoor teruggekeerd, treffen wo den chef de réception, hij kondigt het be bloeit, dc sering geurt en dc nachtegaal kweelt, moet ook de mensch zich uiten. Met al het gesohapent s-tort hij zijn hart uit in vreugdebetoon on» de verlossing uit duister en kou en om dc weldaden van warmte en licht. Deze uitstorting te verbieden, haar als on zedelijk te brandmerken en als onwelvoeg lijk te straffen, zou opstand beteckencn te gen de natuur en haar wetten. Pinkster vreugde kan men niet uitroeien. Wat men wel kan, is haar veredelen. Met de ontwik keling van alle overige menschelijke en maatschappelijke functies moet ook een ontwikkeling in het vreugdebetoon gepaard gaan. De natuurvreugde opsluiten betcekent een ontploffing voorbereiden. Wie den levens drang geen ruim baan geeft, lokt een kata- strol'c uit. De menschheid moet iets te doen hebben. Niet alleen iels te doen om haar arbeidsdrift te bevredigen, maar ook iets te doen om haar levensdrift bot te vieren. Er zijn geleerden, die' het oorlogsgevaar niet hoofdzakelijk aan politieke verwikke lingen wijten maar het toeschrijven aan de behoefte aan avontuur en emotie. Geeft, waarschuwen zij, de menschen meer vreug de, meer feesten, meer natuurlijk genot, en zij hebben de romantiek van het wapenge weld niet meer noodig. Als die boeren, over wier Pinkstervreugd de oude dichter verhaalt, de kunst van feestvieren hadden geleerd inplaals van bij straf en boetpredikatie tu zijn opgevoed, dan zouden zij ook wel een waardiger en bekoorlijker middel hebben weten te be denken om hun levensdrift bot te vieren dan elkaar de tanden uit den mond te slaan en de hersens te kloven, een maat regel, waarmee onze oorlogvoerenden zich nog altijd behelpen, omdat ze geen behoor lijk feestvieren verstaan. zoek aan van een dame, die niet met haar rekening accoord gaat, en ik ben getuipo van dc oplossing van dit mecningsvcrschil, dat over de somma van 3 handelt. Later zien we haar afreizen in haar met koffers beladen auto, die op een waarde van 1 30.000 wordt geschat. In de volgende uren vertoeven we dan hier, dan daar. De directeur inspireert do mannen, die in korten tijd de eetzaal moe ten versieren; hij zweept do electricians op, geeft kassiers, garderobejuffrouwen en kell ners opdrachten voor 't avondfeest, hij tele foneert, voert besprekingen met gasten, rnet den chef-kok, met dengene dien de cham pagne op het ijs moet zetten. In koortsach- tigen ijver wordt alles voorbereid, zonder dot de hotelgasten ook maar iets van do opwinding bemerken. Dc directeur is het middelpunt, van alles én van allen, koel en rustig uiterlijk, maar inwendig nerveus van spanning, staat hij als een klip in de bran ding der werkzaamheden. O, hij kent zijn mannetjes! Als tie gasten zich te 7 uur aan het diner zetten, zien ze den nu in smoking geklcc- den directeur, rustig en zelfverzekerd, alsof luj een goede rust van enkele uren besloten had met een lauw bad, en alsof men buiten hem om dc verrassend snel tot stand geko men wijziging van het interieur in orde had gebracht, langs de tafels loopen. Iq de keuken is het nu nog warmer en rumoeriger dan vanmiddag; in de eetzalen hebben dc avondkleedij en de zachte tziga- nenmuziek een nog voornamere en een nog meer weelderige stemming gebracht dan er tijdens de lunch was. Wijn fonkelt in do glazen, briljanten schitteren, tusschen gon zende stemmen kirt zoo nu en dan een hoogo vrouwelach, statige obers offeren met plech tige gebaren en met ondoorgrondelijke mas kers spijzen Beneden hijgen de koks zweetend tusschen de fornuizen, zij schreeuwen in onverstaan baar Fransch, hüïpkellners jachten met zware etensvrachtcn naar hoven, schotels en borden kletteren, de stoomendc wasch- machine wascht vuile borden, die een man er met ontstellende snelheid inwerpt.... Na bet. diner staan voor ons in het kan toor sandwiches klaar; er mout nog zooveel geregeld worden, dat do tijd voor warm eten ontbreekt. De eerste hap in dc sandwiches is nog niet gedaan, of de chef dc réception eischt de aandacht van den directeur weer op. We buigen ons over staten en grafieken, praten en maken berekeningen over de vcr- dceling der gasten over de kamers. Voor middernacht maken wc nogmaals een inspectietocht naar de kelderruimten, ter voorbereiding van het carnevalssouper. Om 12 uur beginnen de zalen zich te vul len met gasten, en voor de derde maal dien dag vangt in dc keuken de voorbereiding van de voedering van een voor de koks on zichtbaar, vraatzuchtig monster aan. Wo treffen boven al tientallen menschen met voorpret in dc oogen. Champagneflesschen worden ontkurkt, de muziek laait op, paren deinen dansend op en neer.... langzamer hand ontgloeit het nachtfeest, dat dra met zijn feilen schijn ook do harten der men schen in brand zal steken. „Ik kan me voorstellen, dat je moe bent", zegt de directeur, als ik drie uren na mid dernacht. afscheid van hein neem. „Ik heb nog een paar uur voor de boeg, maar dat doet er niet toe, dc avond slaagt, het worden ruim 300 soupers VERHAAL VAN DE WEEK door II. VAN MAERE Een heldere Augustusdag stond boven Pa rijs. Burger lean Vigneau sloeg den weg in naar de Quai des Fleurs. Een opgewonden menigte naderde. Deze oploopen waren aan de orde van den dag, want ieder oogenblik reden hier de karren voorbij, vol met dc, door den burger Fouquiez, ter dood veroor deelden, op weg naar dc guillotine. Burger Vigneau vond niets bijzonders m die voorvallen cn schouwspelen, welke bet Parijs van 1793 in overvloed ic zien gaf. Burger Vigneau ging naar dc Conciergcrie om zijn zwager, dc archivaris Vermont, te spreken en dezen uit te noodigen voor het feestje ter eere van Vigneau's tienjarig huwelijk. Hoe meer bij de Conciergcrie naderde, hoe grooter do menigte werd, die hem omring de. Snel beklom hij dc trappen van liet ge bouw en sloeg de gang in, die hij tot aan t eind moest doorloopen, dan was er links de deur die hem naar het archief voerde, waar hij Vermont zou vinden. Rechts aan het ein de der gang was een andere deur, deze kwam uit in dc kamer, waar de tor dood veroordeelden hun laatste uren doorbrach ten. In de gang verdrong een groute menig te zich. De burger gardisten deden heel ge wichtig en do guillotine-knechts waren reeds aanwezig, men wachtte alleen nog op Samson, den populairstcn man van Parijs, den beul! Vigneau drong tusschen de menschen, kreeg stooten en stompte terug, maar kwam toch langzaam vooruit. De verlichting in de gang was slecht, want de toorts flikkerde cn walmde, men herkende niemand. Het zijn er vandaag veel... meer dan twintig zullen in den zak van moeder Guil lotine niezen... Fouquier had gisteren hon ger, geen enkele was hem ontsnapt!!... Burger Vigneau ving deze woorden op, toen hij langzaam vooruit drong. Nu moest hij de gang oversteken en door de menigte dringen, om de deur links te bereiken. Ver mont zou hem mét een glas wijn wachten zooals hij altijd deed. Een kort babbeltje en dan weer naar huis. Intusschen zou al les hier voorbij zijn, dc uitverkorenen zou den reeds in de mand van moeder Guillo tine geniest hebben cn men kon rustig zijns weegs gaan en zich over het leven verheu gen. Vigneau drong verder cn zag reeds de deur van het archief voor zich We kunnen beginnen, Samson is ge komen, schreeuwde iemand op dit oogen blik. Het volk drong nog meer op en de burger gardisten begaven zich naar de deur van de doodenzaal. Hierdoor werd Vigneau, vlak voor zijn doel zijnde, op zijde geduwd cn ondanks al zijn pogingen kon hij zich niet meer uit dc menigte loswerken. Hij werd vooruit geschoven en raakte steeds verder van de linkerdeur verwijderd. In dit ge drang werd hij toevallig tusschen twee sol daten loopend, vooruitgeschoven en vloog even later als een bal een zaal binnen. Vig neau snakte naar adem. Toen hij een beetje bekomen was keek hij om zich heen. Waar was hij? Het kon hier toch het'archief niet zijn want hij zag nergens zwager Vermont! Direct besloten wendde hij zich tot iemand die met een groote schaar in de hand, juist binnentrad. Burger, hen ik hier in het archief? De aangesprokene keek hem eerst ver wonderd aan, dan lachte hij dreigend. „Neen burger, in het archief bent u niet!" Maar waar ben ik clan eigenlijk? vroeg angstig Vigneau. Hij weet niet waar hij is! brulde de an der lachend. Hij weet het niet! Ik zal het je zeggen. Je bent in dc clooclcnzaal en heel gauw zal je in clen zak van moeder Guillo tine niezen. En lachend liet hij burger Vigneau staan, keerde zich tot een vrouw die bijna bewus teloos op een bank zat. Hij knipte haar de lange haren af en wierp deze op een hoop. Want haren wilcle de guillotine niet afsnij den, wel halzen! Vigneau stond zwijgend te staren, hij be greep clen zin der woorden niet, maar toen hij de groep veroordeelden lijkbleek en doodstil in een hoek bij elkaar zag staan, overviel hem een gruwzame angst. Weer wendde hij zich tot iemand. Burger Gardist, ik ben hier niet terecht ik moet bij mijn zwager, burger Vermont, den archivaris zijn en ben door het gedrang in deze zaal terecht gekomen. Ik wilde gaar ne weg! Geen kwaad idee, lachte de aangespro kene. Fouquier zou mijn hoofd aan dc guil lotine toevertrouwen als ik je liet ontsnap pen. Maar burger Gardist, ik ben hcusch Zwijg! en laat je binden! Vigneau werd door twee krachtige armen beetgepakt en men bond hem de handen op den rug. Ik ben niet veroordeeld! riep hij wan hopig uit. Tellen! beval Samson die inmiddels ge reed gekomen was met het afsnijden der vrouwenharen. Zes en twintig! gaf een soldaat ten ant woord. I-Ict moeten er vijf en twintig zijn, bezon zich Samson. Ik'hoor hier niet! riep Vigneau en drong vooruit. Wie ben je? Ik hen burger Vigneau, schoenmaker uit dc Rue dc Plessy cn ik wilde juist mijn zwager, burger Vermont, den archivaris be zoeken Wat je doen wou kan rne niet schelen, kun je je legitimeeren? Ik heb geen papieren hij mij maar... Dan kan ik je niet helpen. Roept u dan alsublieft mijn zwager burger Vermont, den archivaris! Wij hebben geen tijd en overigens wat gaat ons den burger Verjnont aan. Vigneau werd ter zijde geschoven cn aan een opvallend bleekc jongeman vastgebon den. Vooruit! beval de commandant. De eerste paren schreden door de gang. Ook Vigneau werd voor uitgeduwd. Zijn ge laat was bleek geworden, zweet stond op zijn voorhoofd., ziin knieën knikten, Hii schreeuwde als een wanhopige: „Ik ben Jean Vigneau! Ik ben Jean Vigneau!" En toen zag hij de deur van het archief, waar heel zeker en gemoedelijk snuivend zwager Vermont zat, bezig kleine getallen in een groot boek te schrijven. „Burger Vermont, zwager!" brulde Vigneau uit alle macht. Doch hij werd voortgeduwd en verwijder de zich hoe langer hoe verder van cle cleur. Hij werd op het voorplein cn toen op dc Quai des Fleurs geduwd. Daar zette men hem op één der karren en men ging naar de Place de la Revolution. Ik hen dc burger Vigneau, deI schreeuwde hij de menigte toe. De overige woorden verdwenen in het gelach der joe lende menschen. Hij stelt zich aan ons voor!... Een nette man!Mij wil zijn naam niet verge ten, zoodat hij hem moeder Guillotine in het oor kan fluisteren! Deze en dergelijke uitroepen vlogen van alle kanten Vigneau in het gezicht. Doch hij hoorde het niet, hij was op de kar in elkaar gezakt, en staarde half waanzinnig voor zich uil. Hij kon het maar steeds niet begrijpen dat hij zich in dc deur vergist had en dat deze' vergissing zoo noodlottig voor hem was geworden. Toen hij op het hout lag vastgebonden en onder den bijl geschoven was, schreeuwde hij heesch: „Ik ben burger Vigneau en Ver mont de archivaris, is mijn zwager, ik heb mij in de deur ver Een fluitend suizen, een schaduw en bur ger Jean Vigneau niesde in den zak van moeder Guillotine. Het publiek lachte, want jn lang had er_nog geen zoo lievig geniesd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 15