FLEURIGE ZOMERJAPONNEN FIRMA DUIM BURGER
Amlrsfgdrt
DË ËEMLANDÊQ
Bylteolaedsch
Buitendame!
UIT MOOI
Licht op
JOH. DE HEER
3 PAAR f 2.75 iH DAMESMODEZAAK
Zaterdag 14 töei 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. «b» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
30 e Jaargang No. 269
HET INCIDENT IN HET
RESTAURANT
LIFTKOOIEN IN DE DIEPTE
GESTORT
DE INEENSTORTING VAN 'T
KREUGERCONCERN
EEN MINISTERPRESIDENT
AFGEZET
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
6 uur 15 min.
Piano's, Orgels, Radio
L. J. LUYCX ZOON
PIANO'S - ORGELS - VLEUGELS
Fa. R. VAN DEN BURG
ONZE SPECIALE AANBIEDING KOUSEN Ml ARNHEMSCHE WEG 26
AME1SF00RTSCI1 DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS p& 3 ™aimdtn AmcrSfo0rt 2.10. pc, maand 10.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/,.
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 515
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip vao eeD bewijsnummef
elke regel meer f0 25 Liefdadigheids-advertentlcn voorde
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën ..KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I»—. ficwijsnummer extra 1 0.05
Het netelige vraagstuk van
de schrapping der schul
den. Moet Europa of
Amerika eerst over de brug
komen?
Wanneer den Vereenigdcn Staten af en
toe een wenk wordt gegeven, dat het voor
de wereld van liet grootste belang zou zijn,
wanneer zij ertoe zouden besluiten de bc
dragen, waarvoor de Europeesche staten
bij hen in het krijt staan, te schrappen,
dan luidt het antwoord steeds kort cn
krachtig: „Neen!"
Zooals men weet, kant zich bij voort
during de bekende senator Borah tegen het
denkbeeld, dat Amerika af zal zien van
verdere inningen. Borah is een strijdlus
tig persoon, die voor zijn afwijzende hou
ding ten opzichte van de schrapping dei-
schulden steeds dezelfde motieven aan
voert. Telkens opnieuw geeft hij te ken
nen, dat Amerika niet toeschietelijk kan
zijn, zoolang de tegenwoordige toestanden
in Europa worden bestendigd, dat wil zeg
gen: zoolang in Europa op economisch en
financieel gebied een oorlogstoestand
heerscht, zoolang op het stuk der ontwa
pening geen vorderingen worden gemaakt,
zoolang Europa in de eerste plaats het
vraagstuk der herstelbetalingen niet zelf
heeft geregeld.
BORAH.
Toch hoort men al en toe iïi Amerika
opvattingen verkondigen, die lijnrecht te
gen'do' inzichten van Borah ingaan. Zoo
worden bijvoorbeeld thans in de Nation,
een te New-York verschijnend orgaan, de
motieven, die Borali voortdurend aan
voert, weerlegd.
Onder meer stelt de Nation de vraag,
of het Borah onbekend is, dat de econo
mische oorlog voornamelijk bestaat in het
oprichten van voortdurend hooger douane
muren cn dat de Vereenigde Staten vooral
verantwoordelijk zijn voor dit. systeem,
dat tenslotte ook de vervulling der inter
nationale betalingsverplichtingen onmoge
lijk maakt. Verder wordt de vraag gesteld,
of Ijlorali niet weet, dat de legerbegrooting
der Vereenigde Staten dit jaar niet minder
dan 721 millioen dollar bedraagt en zoo
doende grooter is dan die van elke andere
mogendheid. Senator Borah, zoo betoogt
het blad verder, wil Europa pas de schul
den kwijtschelden, wanneer het eerst in
zak en asch zit, boete heeft gedaan en een
engel in witte klcercn is geworden.
Het is echter wcnschelijk, dat Borah de
zaak ook eens van den Europceschcn' ge
zichtshoek uit bekijkt. Borah wil hei
vraagstuk der schulden pas ter hand ne
men, wanneer de Europeesche crediteuren
van Duitschland hebben afgezien van de
herstelbetalingen.
Met precies hetzelfde recht kunnen deze
crediteuren verlangen, dat zij pas lot deze
toegeeflijkheid bereid zijn, wanneer zij be
vrijd worden van hun oorlogsschulden aan
Amerika.
Het New-Yorksche blad maakt daarna
een «zeer leerzame rekening op: de jaarlijk-
sche betalingen der landen, die bij Amerika
in hei krijt staan, bedragen 270 millioen
dollar. Het jaarlijksch inkomen van het
Amerika arische volk beliep nog in 1929:
Si milliard dollar, doch dit bedrag is ten
gevolge van de crisis, die de geheele wereld
teistert, tcruggeloopcn tot 50 milliard dol
lar cn zal natuurlijk niet omhoog gaan,
zoolang de crisis voortduurt.
Met andere woorden: de Vereenigde Sta
ten verliezen jaarlijks 28 milliard dollar,
zoolang zij erop blijven staan, dat jaarlijks
270 millioen dollar oorlögsschulden worden
betaald cn daardoor verhinderen, dat er
een einde aan de wereldcrisis komt.
Inmiddels is het zeer de vraag, of dc
Amerikaanschc staatslieden de woorden
van de Nation ter harte zullen nemen. Dc
toestand is op het oogenhlik zoo, dat Ame
rika den eersten bëslissenden s,tap van
Europa en Europa dézen stap van Amerika
verwacht. Het gevolg hiervan is echter, dat
er heelemaal niets gebeurt en de Gordiaan-
sche knoop niet wordt doorgehakt. Te vree
zen is, dat de wensch van de Nation voor-
loopig niet in vervulling zal gaan en dat
Amerika tegenover zijn Europeesche cre
diteuren niet kort en bondig zal verklaren:
„Wij schrappen onze oorlogsschulden, doch
slechts op deze voorwaarde, dat gij
do schulden van Duitschland eveneens
schrapt."
Berlijn, 12 Mei. (H.N.) liet incident, dat
zich vandaag in den rijksdag heeft ooi-
gedaan, zal waarschijnlijk verdere gevolgen
hebben dan op het eerste gezicht liet geval
scheen te zijn De nationaal-socialisten ver
wijten nl. president Loobe, dat hij door het
doen verwijderen van vier afgevaardigden
uit de zitting verhinderd hoeft, (Jat de mo
ties van wantrouwen legen de afzonderlijke
ministers aangenomen zouden zijn. Ook in
het seniorenconvent is vandaag uitvoerig
over dit geval gedebatteerd doch een besluit
is niet genomen, omdat men van oordeel
was, dat het hier de kwestie van de bevoegd
heden van den president betreft, waaróver
slechts de plenaire vergadering van den
rijksdag een oordeel kan" uitspreken. Een
voorstel der communisten, om voor deze
kwestie den rijksdag reeds morgen bijeen
te roepen, werd ecljter verworpen.
Afgevaardigde Krause weer in
vrijheid gesteld.
Berlijn, 12 Mei (V.D.) Het nation aal -
socialistische rijksdaglid Krause, die, zooals
gemeld, in verband met de gebeurtenissen
in het rijksdaggebouw was gearresteerd,
werd Donderdagavond weer in vrijheid ge
steld. Betreffende de motieven dezer vrijla
ting is nog niets bekend.
Strasser gearresteerd.
B e r I ij n, 13 Mei (V.D.)., Het nat.-soc.
rijksdaglid Gregor Strasser, dien de politie
gisteren niet kon arresteeren, omdat zij
hem niet herkende, is hedenmorgen vroeg
door ambtenaren van de politieke politie
gearresteerd op liet Anhalter Bahnhof, toen
hij met een D-trein naar Munchcn wilde
vertrekken. Strasser zou eveneens mede
plichtig zijn_aan dc gisteren gepleegde mis
handeling van den journalist Klotz in den
rijksdag. Hij werd naar het politiepresidium
overgebracht en, na te zijn gehoord, ter be
schikking gesteld van den snelrechter, zoo
dat. hij misschien reeds hedenmiddag te
recht zal staan.
Berlijn, 13 Mei (1-1.N.). De drie natie
naal-sociaUstische afgevaardigden, die
zich nog op het hoofdbureau van politie
bevinden, zullen vanmiddag naar Moabil
worden overgebracht, waar zij zich om 1
uur voor den snelrechter wegens de ge
beurtenissen van gisteren in den rijksdag
tc verantwoorden zullen hebben.
STRIJD IN HET HAMBURGSCHE
PARLEMENT.
Hamburg, 12 Mei. (H.N) De nieuw ge
kozen „Bürgerschaft" heeft giste -en haar
eerste zitting gehouden Hoewel de natio-
naal-socialisten als sterkste fractie aan
spraak op bet voorzitterschap maakten,
werd dc verkiezing van een nationaal-socia-
list tot voorzitter verhinderd, doordien dc
sociaal-democraten, de staatspartij en het
centrum den sociaal-dcniocratischen candi-
dnat stemden, die met 09 stommen tot voor
zitter werd gekozen, terwijl op den natio-
naal-soeialislischon candidaal 01 stemmen
werden uitgebracht De nationaal-socialisten
verklaarden daarop, dat hun fractie iedere
parlementaire medeverantwoordelijkheid
weigert cn van alle middelen zal gebruik
maken, om lot een nieuwe ontbinding van
de Bürgerschaft to geraken. De Duitsch-
nationalcn sloten zich bij deze verklaring
aan, terwijl ook de communisten een schel
pen strijd aankondigden. Tot ondervoorzit
ters werden gekozen een afgevaardigde van
de staatspartij en oen van het centrum, zoo
dat de oppositie, die de meerderheid in dc
Bürgerschaft heeft, in het bestuur niet ver
tegenwoordigd is.
WüRZEURG'S UNIVERSITEIT BESTAAT
350 JAAR.
Würzburg, 12 Mei (MN). In Würz-
burg is vandaag het 350-jarig bestaan van
dc universiteit gevierd. De minister van
onderwijs bracht dc gelukwenschen van de
Bf-icrsche regeering over en deelde mede,
dat middelen ter beschikking worden ge
steld voor den bouw van een vrouwenkli
niek voor de universiteit.
DE AKRON GELAND.
N e w-Y o r k, 12 Mei. (II.N ITet luchtschip
Akron is vanmorgen vroeg in het Zuid
westen der Vereenigde Staten, in Californie,
geland.
CITROENTJES.
Toen ik verleden week over den Vuil
boom sprak, noemde ik daarbij ook hel
Citroentje, den prachtig gelen vlinder, welke
we in de vroege voorjaarsdagen reeds zien
vliegen. De menschen profctcercn dan vaak,
Jat we vroeg warme dagen zullen krijgen,
.v?.nl „de vlinders hebben al hun pophulzels
verbroken en vliegen rond." Maar zoo
is het niet. De citroenvlinders, welke we
dezer dagen zien rondvliegen, zijn reeds in
1931 uil de poppen geboren, in Augustus
ontfev eer, en hebben als vlinders op zoo
goed als onvindbare schuilplaatsjes over
winterd. Dc eerste warme zonnestralen van
een mooien lentedag in Maart, soms al in
ebruari, heeft hun schuilplekje verwarmd
-n de vlinders worden wakker, rekken
zich wat -uit cn vliegen rond. Het zijn
altijd de mannetjes, die zoo matineus zijn.
Joe we dat kunnen constateeren? Wel,
lc dames-citroentjes dragen haar naam ten
onrechte: ze hebben niets citroenkleurigs
an. Hun kleedic is licht zeegroen, wat erg
eibleekt soms en sterk naar wit trekkend
Ze zouden beter zeegroentjes kunnen
genoemd worden, maar ock in de vlinder-
wereld wordt mevrouw aangeduid met den
iam van haren echtgenoot. Mevrouw Ci
troentje is niet zoo vroeg in het jaar op de
vleugels als haar gemaal. Wat verstandig
v.n haar is, want ze zou licht kunnen ver-
r gclukken of sterven voor ze haar levens-
'aak verricht en eitjes had gelegd op
i >nge Rhamnusblaadjes Ze wacht dus
wijselijk tot die er zijn; toch vindt ze die
poedig groot genoeg om er de kleine gra-
atvormige eitjes aan vast te kleven. De
or.ge rupsjes zijn eerst lichtgroen, wat de
ionge blaadjes ook zijn. Langzamerhand
•/orden ze beide donkerder de blaadjes
de rupsjes en zoo blijft de schitterend
mimicry bestaan! In Juli verpopt de rups
i in Augustus zien we dus weef citroen
ijs vliegen, gele cn groene. Komen de ru-
•e herfstdagen, dan verschuilen ze zich m
-pleten en holten van boomen, onder klim-
pbladeren, etc. Daar verslapen ze de kou-
winterdagen en in liet volgende jaar pas
sterven ze, na het volbrengen van hun
levenstaak.
In mijn „Uit mooi Amersfoort" van ver-
'aden week is een regel weggevallen,
waardoor er kwam li si'.jh, dal het hou:
-■> een vuilboom een laxeefend qenees-
middel is. Dit moest echter zijn: ..Het hout
dient voor het branden van een fijne soort
boutskool en de bast bevat een laxeerend
geneesmiddel.
A. JOMAN
Aantal mijnwerkers
verongelukt
Dortmund, 14 Mei. (V.D.) Op de mijn
Dorstfcld van de Gelseirkircliencr mijnbouw
maatschappij heeft Zaterdagochtend om 6.20
uur een ernstig ongeval met een lift plaats
gehad. Door onbekende oorzaak brak bij
het neerdalen in de mijn dc liftkabel, zoo
dat twee liftkooien met een aantal mijn
werkers in de diepte stortten. Voor zoover
tol dusver valt na tc gaan,werden vijf mijn
werkers gedood.
Volgens een nader telegram uit Dortmund
brak do kabel, toen dc liftkooien reeds stil
stonden. Do oorzaak van het ongeval is nog
niol ongehelderd; daar er een tweede licht
schacht in de mijn is, ondervindt het be
drijf nagenoeg geen storing De technische
inrichting was gisteren nog gesmeerd en
in orde gevonden. Van de mijnwerkers, die
vermoedelijk bij dit ongeval om hot leven
zijn gekomen, waren vier gehuwd.
ROEMENIE VRAAGT HULP VAN
FRANKRIJK.
Parijs, 12 Mei. (II.N.) Uit Boekarest
wordt gemeld, dat de Fransche financieele
deskundigen, die een onderzoek hebben in
gesteld naar de Roemcensche financien, dit
in hoofdzaak geëindigd hebben Dc Roe-
meensche regeering hoopt thans begin Juni
van Frankrijk een voorschot van 7 milliard
lei voor een jaar tegen een rente van 3 a 4
pet. te ontvangen, waarvan 5 milliard be
stemd is voor de betaling van slaatsleveran-
ciers en 2 millard voor betaling van ach
terstallige salarissen. Natuurlijk wordt daar
bij verondersteld, dat het nieuwe.Fransche
kabinet op dit punt dezelfde politiek als
het oude kabinet zal volgen. De bladen doen
een beroep op Frankrijk's trouw aan zijn
traditioneele politiek en wijzen er op, dat
het in het eigen belang van Frankrijk is
Roemenië zoo veel mogelijk te helpen.
tel. 1290 Restaurant tel. 1290
Huize
,De Stichtsche Heuvel
Theetuin Amcrsjoortsche Berg
heeft de gewone le klas koffiehuis
prijzen
Thee en koffie per kop 0,25
Pilscncr hier per glas 0,30
cn verdere consumpties naar
verhouding
i'-
Tusschen 2 en 0 ure n.m.
Thee en koffie uitsluitend per
persoon 3 koppen) 0,50
Bier per glas 0,30
enz, enz
Lunch van 123 ure 2,50 p. couv.
Diner van 69 ure 4,p. couv.
Op iedere tafel vindt U een tarief
raadpleeg het S. V P
Een groot proces tegen
Ivar's broer?
Stockholm, 14 Mei. (V.D.) Dagens Ny-
heter van Zaterdag maakt op opzienbaren
de wijze melding van het bericht, dat in
verband met de ineenstorting van het Kreu-
gcrconcern een groot proces tegen den
consul-generaal Thorsten Kreuger, den
broer van den luciferskoning, zal plaats
hebben. Het blad schrijft o.a., dat uit het
onderzoek gebleken zou zijn, dat tusschen
den consul-generaal Thorsten Kreuger en
Ivar Kreuger vele transacties van zeer
grooten omvang hebben plaats gehad.
In financieele kringen is sinds eenigen
tijd gebleken, dat de transacties gedurende
dc laatste zes maanden voor den dood van
Ivar Kreuger, zijn broer, groote bedragen
hebben opgeleverd," naar schatting 10 tot 15
millioen kronen. Volgens het blad betreft
liet hier groote posten aundeeien van de
Gruenges-bcrgmaatschnppij en Britsche
staatsobligaties tot een bedrag van 250.000
of 300.000 pond sterling en liet geheele aan1
deelen-kapitaal van dc A. G. Perman ens,
welke onderneming indertijd dc meerder
heid van de aandeden der twee groote
Zvveedsche kranten bezat. Over de tegen
prestatie van Thorsten Kreuger is niets met
zekerheid bekend. De bewindvoerders van
Kreuger en Tole zullen waarschijnlijk de
geldigheid dezer transacties bestrijden.
S y d n e y, 13 Mei. De gouverneur van
Nieuw-Zuid-Walcs heeft den minister-presi
dent Lang van zijn functie ontheven. Den
leider van de vereenigde Australische partij
Stevens, heeft hij verzocht een voorloopigc
regccring te vormen, waarin Stevens heeft
toegestemd. Er zullen spoedig verkiezingen
worden gehouden:
Naar verluidt, heeft dc gouverneur in een
onderhoud met Lang dezen er op gewezen,
dat zijn actie om de regeeringsambtenaren
er toe tc brengen ongehoorzaam te zijn aan
de bevelen der federale regeering, onwettig
was en niet kon worden geduld. Lang wei
gerde hierop bet standpunt van den gou
verneur te aanvaarden, waarop deze het
ontslag van den minister verzocht. Toen
Lang eveneens weigerde zijn ontslag in tc
dienen, zond de gouverneur dc regcering-
Lang naar huis.
DR. GOEBBELS AANGEKLAAGD.
Dcor den vice-president van politic.
Berlijn, 13 Mei. (V. D.) De Berlijnsche
vice-president van politic ch\ Weiss heeft,
naar verluidt, een aanklacht ingediend le
gen dr. Goebbels, aangezien hij zich belcc
digd voelt door een uiting van dezen tijdens
de bekende gebeurtenissen in clcn rijksdag
Wat GROOTENDORST
voor sport U biedt;
Maakt U het vlugst
tot favoriet!
Utr.straat 16 Amersfoort
BUITENLAND. -o - -
Dc toestand in Mandsjoerijc.
(Vierde Blad, pag. 1)«',
Dc dood van Lindberg's baby.
(Vierde Blad pag. 1).
Het incident in het rijksdagrestaurant.
(Ecrsto Blad, pag. l)i
BINNENLAND.
De rechterlijke loopbaan van wijlen Jhr.
Mr. W. E. T. M. van der Does dc Willcbois.
(Tweede Blad, pag. 2).
IJcijne contra Kïöller; de justitie legt be
slag op een nieuwen open brief; de heer
Heijne in het Huis van Bewaring.
ITeyne weer op vrije voeten.
(Tweede Blad, pag. 2).
Zitting der Tweede Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
De jeugdherberg in een nieuw gebouw.
(Eerste Blad, pag. 3),
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD.
Uit het Leven Eén dag hotel-directeur,
H. G. CannegicterPinkslcrvrugde.
Het Verhaal van dc Week: Noodlot door
II. van Maerc.
Amerikaanschc NotitiesRecht op den
afgrond toe.
Prof. 1 r. H. E. Winlock Onze expeditie
naar Egypte. IV.
Berlijnsche Brief Lentefeest in Werdcr.
Haagsche BriefDe Schcveningsche mag
neet. Een eerste rit op dc electrischc fiets.
Medegedeeld door liet K.N.M.I. te De Bilt:
Hoogste barometerstand 7G6.3 tc Ingoa.
Laagste barometerstand 751.2 tc Reykja
vik.
Verwachting Zwakke w ind uit Z. richtin
gen, half tot zwaar bewolkt, waarschijnlijk
droog weer behoudens kans op onweer, iets
w armer.
De kern der depressie ten Z.-Z.W. van
IJsland ligt nog op dezelfde plaats als gis
ter, in diepte afgenomen. Het vasteland van
het gebied ligt tusschen ccn ondiepe secun
daire dezer depressie over het Zuiden van
Scandinavië cn een ander die zich over
Spanje liccfl gevormd terwijl do eerstge
noemde zich van onze streken verwijdert,
zal de tweede zich waarschijnlijk in Zuid-
Frankrijk verder ontwikkelen, waardoor
hier een toestand ontstaat van van zwakke
wind uit Zuidelijke richtingen en warm
weer, waarbij de kans op onweer vrij groot
wordt over Duitschland, waar de tempera
tuur aan het oppervlak boven do normaio
kwam, is het ook warm in dc bovenlucht.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Vakkundige reparatie.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
VOSSEN
Goedkcope vaaaf t 16,50.
Eenige zeer mooie exemplaren
ZILVERVOSSEN vanaf f 90
ARNH-STRAAT.
Bezoekt onze magazijnen; v/ij bieden
U een enorme keuze zoowel in het
eenvoudige als in het meest luxe genre.
Betaling vanaf 4.per mnd.
