ONTSLAGAANVRAGE VAN
GROENER
BUITENLANDSCH OORDEEL OVER
GROENER'S HEENGAAN
IN HET GEBOORTEDORP
VAN DEN PRESIDENT
TARDIEU BELAST MET DE
LOOPENDE ZAKEN
AMERIKA'S SCHULDEN
BIJKANTOOR
Amersfoortsch Dagblad
SOESTERWEG 107
EEN AMERIKAANSCHE
WERKLOOSHEIDSWET?
AMERIKA NIET NAAR
LAUSANNE?
Een overwinning der
nazi's?
Berlijn, 1.' Mei (V.D.) De Berlijnsche
bladen leveren uitvoerig commentaar lj.
liet aftreden van Groener als njkswoermi-
nister. De Germ an ia wijst op dc. gcruchte.i
over een z.g. „gcneraalscamarïlla" cn vindt
het uiterst bedenkelijk, wanneer persoonlijk
heden, die geen staatsrechtelijke cn parle
mentaire verantwoordelijkheid te dragen
hebben, in deze kwestie een rol zouden heb
ben gespeeld, waartoe zij niet bevoegd wa
len. Het blad legt cr verder den nadruk op,
dat het aftreden van Groener in verband
met het nat.-soc. incident ongetwijfeld cei
verslechtering van den politiekcn toestand
bcteckent. Het is onbegrijpelijk, hoe regee
ring cn rijksdag op een oogenblik, waarop
de geconcentreerde kracht van het gehcele
volk en van zijn parlementaire vertegen
woordigers gericht moet zijn op de a s. bui
tcnlandsch politieke beslissingen, in deze
verwarring kunnen zijn geraakt. Juist om
ucze verwarring is het noodzakelijk er mei
nadruk op tc wijzen, dat het voortbestaan
en dc politick van het kabinet-Brüning door
dezo gebeurtenissen op geen enkele wijze
getroffen worden.
Do A. Z. zegt. dal. liet de vraag is, of
Groener niet juister gehandeld had wanneer
hij ook het rijksministerie van binnenland
schc zaken had neergelegd.
De Vossischc Zeitung schrijft, dat kame
raden, aan wie Groener trouw is gebleven,
hein in den steek hebben gelaten.
Dc Boersenkurier is van meening, dat ver
rassingen zich bobben voorgedaan, die niet
alleen onverwacht gekomen zijn voor de
buitenstaanders, maar ook voor dc meest in
gevvijden.
De Vonviirt-s wijst cr op. dat Groener bij
zijn laatste optreden in den rijksdag niet
geestelijk, maar lichamelijk te zwak is ge
bleken'. Hot spreekt van zelf, dat dc a.s.
rijksminister van biiincnlandsehc zaken in
den nieuwen rijksvvcemiiuister een steun
moet vinden. Groencr's opvolger zal moeten
begrijpen, dat hij in den aanvang bij de re-
publikcinsch gezinde bevolking niet te veel
vertrouwen zal vinden. Hij moet echter ook
genoeg politicus zijn, om de behoefte te go
voelen aan dit vertrouwen, wanneer hij zijn
taak wil vervullen De toekomst zal lecren
uf het aftreden van Groener als rijksweer
minister een overwinning is der Nat. Soc..
of dat liooge officieren hem zijn afgevallen
Parijs, 13 Mei (V.D.:. De Franschc pers
schrijft uitvoerig over het verrassende af
treden vnn Groener als minister voor de
rijksvveer. De meeste Franschc bladen zien
er een onbetwistbaar succes der nationaal-
socialisten in.
De Echo dc Paris schrijft o.u.. dat het af
treden van Groener het feit onderstreept,
dat; de politiek van Duitscliland steeds
mécr naar rechts gaat.
De Petit Parisicn schrijft, dat liet aftreden
van Groener oen zeer groot succes voor do
nazi's is.
ïlavas gelooft, dat Crooner's aftreden als
rijksweerminister ingrijpende gevolgen zal
hebben voor de ontwikkeling der binnen-
landschc politiek en ziet er liet eerste ge
volg van de verkiezingen van 24 April in.
Londen, 13 Mei (V.D.Y Naar aanleiding
van het altreden van Groener schrijft do
Borlijnsche correspondent van do Times,
dat het sedert eenigen tijd een publiek ge
heim was, dat men in de Wilhclmslrasse
streefde naar ingrijpende wijzigingen in het
kabinet, mot generaal Von Schleicher als
rijkskanselier cn dr. Bruning als rijksmi
nister van buitenlandsche zaken. In een
zoodanig gevormde rogeering zouden ook
de nationaal-socialisten vertegenwoordigd
moeten zijn. Oogènschijnlijk is van dit plan
niets gekomen. Men dient echter te rekenen
met dc mogelijkheid, dat Von Schleicher de
thans opengekomen plaats zal innemen,
wanneer zij hem wordt aangeboden.
De Daily Telegraph noemt liet aftreden
van Groener oen overwinning der nationaal
socialisten. Zij hebben hem van liet minis
terie van defonsic weggejaagd orn de maat
regelen, die hij als minister van binncn-
landsche zaken had getroffen. Dat hij nog
Op 13 Mei zal liet feit herdacht worden,
dat dc vermaarde Franschc natuuronder
zoeker Cuvier honderd jaar geleden is ge
storven. Cuvicr kwam door zijn onderzoe
kingen op het gebied der vergelijkende ana
tomie tot een nieuw systeem der zoólogie. In
de geologie stelde hij tegenover dc lieer-
schendo ontwikkclingslcer ccn schcppings-
en catastrophcntheorie op, volgens welke
aan hot einde van een aardperiodo plotse
ling optredende vloeden tclenkecr dc gebee-
1* flora en fauna hebben vernietig-*
minister van binncnlandsche zaken blijft,
is waarschijnlijk slechts een tactische ma
noeuvre om het „gezicht" van het kabinet
te redden. Met blad hecht aan Groencr's af
treden zeer groole botcckenis, want zoolang
hij rijksweerminister was, kon men zich
ingeval van ccn natiouaal-socialistisclicn
opstand op de rijksweer verlaten. Groencr's
aftreden toont, echter duidelijk, dat de na
tionaal-socialisten bij de leidende mannen
in ilc rijksweer terrein hebben gewonnen.
Do Daily Express is van mcening, dat of
een nieuw kabinet verwacht kan worden,
waarin de nationaal-socialisten zij aan zij
met het centrum regceren, of oen'militaire
dictatuur met Hindenburg aan liet hoofd
en de generaals en admiraals als de drij
vende krachten op don achtergrond.
Dc Daily Mail acht het aftreden van
Groener voldoende verklaard door het feit,
dat het voor één man onmogelijk is beide
ministeries tegelijk tc bchcercn.
Vreugdebetoon te Mercy
le-Haut
Nauwelijks, aldus liet Handelsblad, had
do nationale vergadering tc Versailles zich
uitgesproken, of Mcrcy-lc-Haut, het dorpje
in Lotharingen waar Albert Lebrun 61 jaar
geleden geboren werd, wist het grooto
nieuws, dank zij de radio, lang voor hol
officicelc telegram binnenkwam. Toen go
beurde er iets buitengewoons in dat rustige
dorp van het departement Mcurthc-et-Mo-
scllc, zoo vertelt een medewerker van Le
Journal.
De deuren der huizen gingen open cn ccn
menigte egaf zich naar do mailde, waar de
maire, de heer Muel, gewaarschuwd doof
een buurman, die radio had, liet bericht had
aangeplakt. Toen begonnen de klokken van
de oude kerk, welker gevel van grijze steen
nog de sporen draagt van de granaten, die
haar in 1914 troffen, uit alle macht te lui
den. En deze Lothanngcrs, die koud en ern
stig hecten, omhelsden elkaar en gingen
ieder op zijn beurt don broeder van den
president, den heer Gabriel Lebrun, land
bouwer evenals bun vader, golukwcnschen
Zoo vernam Mcrcy-le-Haut het grooto
nieuws, dat het trouwens verwachtte, daar
het van begin af aan wist, dal Monsieur
Albert alle kans had.
liet dorp ligt op G K.M. van Audun-le-
Rojiian, op een hoogte 50 huizen met pan
nondaken cn oude muren, met klimop bo
roeid. Het ligt te midden van akkers met
in de verte dc blauwige heuvels van den
Moezel.
De Lebruns wonen er al meer dan eon
eeuw, gehecht aan den grond, die hun een
sober bestaan hooft opgeleverd. Het ge
boortehuis van den president is een groot
perceel met een rcusachtigcn tuin. Twee
pas er vandaan beschoten de Franschc
mitrailleuses de Duitschc linies. De Duit
schors antwoordden mot granaten, die het
huis ernstig beschadigden. Vier jaren be
zetting dedei* de meubelen, de herinnerin
gen, verdwijnen.
Do man van het Journal ontmoette den
broei' van den president, dio met de barot
op ééu oor van het land kwam, met bemod-
dordc grove schoenen. Hij was vol lof ovor
zijn broeder, wiens leven worken is. Hij
heeft altijd gewerkt, maar zijn successen op
school deden hem blijven wat hij was. In
de vacantic kwam hij naar Mercy-le-Haut
om met vader tc werken. 'Jij kan ploegen
en eggen. Zelfs toen hij vrouw en kinderen
had, kwam hij er heen in de vacantie en
meer dan. eens bostuurdo hij de maai-;
machine. Dan hield ldj cr van zich als
boer le kiccden en dan gingen de broers
naar het land.
Samen gingen de broer van den presi
dent en dc journalist do hoofdstraat door,
waar zich al dc tricolore begon te vertoc
nen. Toen zij langs dc mairie kwamen met
dc \lag omfloerst en halfstok ter nagedach
tenis van president Doumcr, nam, met een
ietwat linksch gebaar, do broer van diens
opvolger zijn baret af
AMERIKA EN HET HAAGSCHE HOF.
New-York. 12 Mei. (H.No De senaats
commissie voor buitenlandsche zaken hoeft
zich opnieuw bezig gehouden met de kwes
tie van het toetreden van do Vereenigde
Staten tol het Gerechtshof tc 's Gravenha-
ge en zich daarmede accoord verklaard,
mits de Europeesche staten hot voorbehoud
aannemen, dat het liet Hof niet geoorloofd
zal zijn uitspraak te doen in gevallen, waar
bij Amerikaansche belangen betrokken zijn.
CONGRES VAN PROLETARISCHE
SCHRIJVERS.
Door de Japanscho politie
uiteengedreven.
Moskou, 12 Mei. (V.D.) Naar uit Tokio
wordt gemeld, heeft de politie aldaar con
jaarlijksch congres van Japansche proleta
rische schrijvers ontbonden, na den voorzit
ter, den schrijver Egoe.tsi, te hebben gear
resteerd, evenals 40 andcro leden van liet
congres.
GASUITSTROOMING IN EEN
KALIMIJN.
Zeescu, 13 Mc i. (V.D.) In den afgeloo-
pen nacht ontstond in dc sedert 1924 stil-
elegdc kalimijn Carlsfund te Gross Rliue-
den een gasuitsirooóming, zoodat de op het
vroegere fabrieksterrein van de rnijn wo
nende bevolking in ccn oogwenk haar wo
ningen had ontruimd. Do gasontwikkeling
was zoo groot, dat het muurwerk tusschen
twee gangen, oen steen- en aardmassa van
vele kubieke meters, ongeveer 50 M., werd
weggeslingerd. Dc uitstrooming duurde on
geveer tien minuten.
Dc nieuwste sport-scnsatic in Amerika. Op een „Congres \oor sensatie-sport"
St, Louis (U. S. A.) werd het „auto-pushball-spel" gespeeld.
DE OOSTENRIJKSCHE KABINETSCRISIS.
\V c c n e n, 12 Mei. (V.D.) Do onderhan
delingen over de vorming van een regee-
rin zijn tot dc volgende week verdaagd In
dien tussohtijd zal het program der komen
de regooring worden opgesteld en aan dc
deelnemende partijen Dinsdag worden over
handigd als baai9 voor dc definitieve on
derhandelingen.
Parijs, 12 Mei. (V.D.) Tot aan do forma
tie van een nieuwe regeering in het begin
van Juni heelt dc' president der republiek
Tardieu belast met hot afwikkelen van do
loopende zaken. Tardieu zal deze opdracht
in den meest beperkten zin van het woord
ten uitvoer leggen. Hij zal geen instructies
geven, zoodat de vertegenwoordigers van de
Franschc rogeering in het buitenland, mot
inbegrip van de gedelegeerden der ontwa
peningsconferentie, geheel op eigen inzicht
zullen moeten afgaan en order zullen krij
gen zich te onthouden van het nemen van
eenig initiatief.
De indruk in Italië.
Door bet blijven staan van een foutievc-n
regel cn het wegvallen van een goeden regel
is de laatste alinea van ons buitenlandsch
overzicht, opgenomen in het nummer van
gisteravond, onleesbaar geworden. Wij laten
daarom dc alinea nog eens, thans vorbeterd,
volgen:
„Ook een linksche Fransche. rogeering zal,
zoo meent men, erop staan, dat aan Frank
rijke bjzondere positlp m Europa niet wordt
getornd. Daartegenover wordt, in één der
Ilaliaanscbe bladen - de Gazeta del Po-
polo verkondigd, dal uit het. resultaat
dei- Franschc verkiezingen kan worden ge
concludeerd, dat Frankrijk zich zijn politiek
isolement bewust begint tc worden civdat
dc militaristische, ontoegeeflijke politiek van
Tardieu niet meer beantwoordt aan hetgeen
er thans in het Fransclie volk leeft.'
Onrustbarende groei
Washington, 12 Mei (YD). Uil hot
rapport van de finuncieele senaatscommis
sie ten gunste van het aannemen van dc
belastingwet, waardoor 1000 milliocn dol
lars zouden worden geheven voor het in
evenwicht brengen van de begrooting, blijkt
dat de door de regeering in den afgoloo-
pen tijd gesloten leeningen buitengewoon
groot zijn.
In de laatste twee jaar zijn in totaal 1000
ntillioen dollar geleend. Eind Juni van dit
jaar zal de openbare schuld gestegen zijn
tot practise!) 20.000 milliocn dollar.
Dc rogeering geeft op het oogenblik da
gelijks bijna 171/: milliocn meer uit dau
ontvangm wordt. Het rapport constateert,
dat zelfs, wanneer de begrooting in even
wicht zal zijn gebracht, do regeering jaar
lijks 500 milliocn dollar zal moeten leoncn
voor de gewone schulddelging.
NIEUWE OCEAANTOCHT VAN EEN
AMERIKAAN.
New York, 12 Mei (V.D.). De bekende
Amerikaansche vlieger Heichers is in don
afgeloopon nacht om 4.22 uur A.T. te New
ark gestart voor een Oceaan vlucht naar
Europa.
Roichers hoopt heden tegen middernacht
Parijs le bereiken
Geeft daar uw Keitje
of Advertentie op
Zonder prijs verbooging
ABONNEMENTSPRIJS
17y2 CENT PER WEEK
EENIGST DAGBLAD
Meest actueel blad ter plaatse
Washington, 13 Mei (V.D.). President
Hoover heeft in het Witte Huis een confe
rentie gehouden, waaraan o.a. werd deel ge
nomen door de commissie voor liet bankwe
zen in den senaat, de partijleiders en ver
tegenwoordigers van de banken en van de
federale reservebanken, waarin werd bo-
sloten nog voor do verdaging van hot con
gres een werkloosheidswet in te stellen.
Reeds in een compromis-voorstel uitge
werkt, volgens hetwelk de finance recon
struction corporation 1500 millioen dollars
beschikbaar stelt, waarvan 300 millioen dis
ponibel wordt gesteld voor de bondsstaten
voor directon wcrkloozensteun; 40 millioen
dollars zullen worden gebruikt voor de be
vordering van den uitvoer van landbouw
producten en do rest voor de uitvoering van
openbare werken in de verschillende staten
cn voor het verleenen van steun aan de in
dustrie.
EEN NOODKREET VAN OOSTENRIJK.
W c e n e n, 13 Mei (I-I.N.). Volgens dc
Reichspost heeft bondskanselier dr. Bu-
rescb tot den secretaris-generaal van den
Volkenbond een schrijven gericht, waarin
verzocht wordt, dat dc Volkenbond onmid
dellijk stappen zal doen, aangezien Oosten
rijk anders gedwongen zal ztjn maatrege
len tc n -men, om dc betaling van den
noodzakclijken Invoer uit het buitenland te
vorzekeron en de voldoening van andere
verplichtingen daarbij achter tc stellen.
DE INSTORTINGSRAMP TE LYON.
Parijs, 13 Mei (II.N.). In Lyon zijn on
der groole deelneming van de zijde der
bevolking gisteren dc twee eerste slacht
offers van dc instorlingsramp begraven.
Do overige zullen Dinsdag op kosten van de
stad in een gemeenschappelijk graf ter
aardo worden besteld. Het opruimings-
werk wordt mot kracht voortgezet. Giste
ren is het 20e lijk geborgen. De drie be
lendende huizen droigen thans onder den
druk van de aardmassa's, dio van den
heuvel afglijden, eveneens in tc storten.
Zij zijn reeds gedurende enkele dagen ont
ruimd.
DORNIERVLIEGBOOT VAN STUTTGART
NAAR ITALIË VERTROKKEN.
Stuttgart, 13 Mei (V.D.). Dc bij dc Dor-
nierfabrieken te Altcnrhein gebouwde groo-
te Dorniervlicgboot DO X III is hedenmor
gen na ccn rondvlucht, over hel meer van
Constanz over dc Alpen naar Italië vertro-
ken.
Aan boord bevinden zich elf Duitschers,
die de bemanning vormen onder comman
do van den chef-piloot dor Dornicr-fabrie-
kon Wagner, cn verder vier Italianen, de
directeur der Dornierfabrieken, Keppler en
als gast de Ilaliaanscbe consul-generaal tc
Stuutgart.
HINDENBURG TE NEUDECK.
Rosenberg, 13 Mei, (V.D.) Rijkspresi-
dont von Hindenburg arriveerde hedenmor
gen te ruim 7 uur to Rosenberg. Vandaar
vertrok de rijk6presitient per auto naar
Neudeck. Zijn cchtgcnooto vertoeft daar
reeds twee dagen.
GESTRAFT WEGENS OPLICHTING VAN
VROUWEN.
II umbu g, 13 Mei (H.N.). Do rechtbank
te Hamburg veroordeelde den in verband
met do vermoording van Rosa Luxemburg
onder den naam van „Luitenant Krull"
bekend geworden oplichter Ernst Krull,
wegens oplichting van twee vrouwen tot
zos jaar gevangenisstraf. Hij had zich te
genover dc vrouwen als luitenant bij de
politie voorgedaan cn haar zoo geld weten
af te persen.
LORD D'ABERNON OVER DE ENGELSCH-
DUITSCHE BETREKKINGEN.
Londen, 12 Mei (HN). De vroegere En-
gclsche gezant te Berlijn, lord d'Abcrnon,
heeft, bij ccn lunch, die dc Engelsch-Duit-
sclie club, waarvan hij voorzitter is, te zij
ner eer in het- Grosvcnor House-hotel gaf,
ccn toespraak gehouden, waarin hij o.a.
zeide, dat zijn werk 'to Berlijn slechts
vruchten heeft kunnen dragen tengevolge
van dc medewerking van Duitschlands
grooten staatsman dr. Stresemarin. De ce-
nigc hoop, dat een economische ramp ver
meden zal kunnen worden, is gelegen in
een gemeenschappelijke internationale ac
tie. Een gemeenschappelijke politiek tus
schen de groole handelsnaties moei berus
ten op het gezonde verstand en den goe
den wil.
Londen, 13 Mei, (V.D.) Dc Daily Herald
weet mede te daclen, dat de regeering der
Vereenigde Staten tot nog toe niet den
wenech heeft tc kennen gegeven op de con
ferentie van I/ausanne vertegenwoordigd
te zijn.
Dit is dc oorzaak dat de Amerikaansche
regeering geen uitnoodiging heeft ontvan
gen. Dc vraag of een Amerikaansch waar
nemer to Lausanne aanwezig zal zijn, zal
niet eerder worden beantwoord dan nadat
dc deelnemende mogendheden hebben be
kend gemaakt welke onderwerpen zij op
het programma der conferentie wcnschen
tc plaatsen.
SMOKKELEN VAN DEVIEZEN.
B c r 1 ij n, 12 Mei. (H.NDe controle-af-
deeling van den dienst der belastingen heeft
gisteren den bankier Wilhelm Bentheim
van dc firma Sachs, Bentheim en Co. en
nog vier Borlijnsche remissiers in hechte
nis genomen, die verdacht werden van
smokkelen van deviezen.
IN HUN VLIEGTUIG VERBRAND.
Warschau, 13 Mei (H.N.). Bij Lodz is
istcrcn een militair vliegtuig, dat. een
proefvlucht deed, van con hoogte van 30
Meter neergestort, doordien de motor ont
plofte. liet gehcele toestel verbrandde in
oen tijd van enkele minuten. De bestuur
der en de waarnemer konden slechts als
verkoolde lijken geborgen worden.
Voetbal.
CHRISTELIJKE NEDERLANDSCHE
VOETBALBOND.
Bondswedstrijden op Maandag
16 Mei (2en Pinksterdag).
Dit jaar houdt dc Christelijke Nedcrland-
sche Voetbalbond zijn Bondswedstrijden te
Amersfoort op dc sportterreinen van „Birk-
liovcn" voor vereenigingen welke bij dezen
bond zijn aangesloten. Dc deelnemende
vereenigingen, in totaal 24, zijn onderge
bracht in 2 klassen, terwijl cr op drie ter
reinen gespeeld wordt. Elke wedstrijd duurt
2 X 20 minuten zonder rust, terwijl bij ge
lijk spel liet lot beslist.
De leiding van dezen bondsdag berust bij
de Amersfoortschc Voetbalvereeniging C. J.
V. V.
Voor den aanvang der wedstrijden zal do
lieer. G. Hoek uit Rotterdam, voorzitter van
den C. N V. B„ ccn openingswoord spreken.
DE BURGEMEESTER WEER TERUG.
De burgemeester dezer gemeente hoeft
met ingang van lieden zijn ambtsbezigheden
herval.
BROEDERSCHAPSFEDERATIE.
Jaarvergadering en conferentie.
Do jaarvergadering en conferentie van
de Bi'oedenschapsfederatie zal op Zaterdag
21 en Zondag 22 Mei a.s. in dc Internatio
nale School voor Wijsbegeerte worden ge
houden.
Als onderwerpen voor deze conferentie
zullen worden behandeld: „Do Broeder-
schapsgcdachtc in dc fevcnspractijk" en
„Kunst cn Broederschap". Eventueel ook
nog het. onderwerp: „Dramatiek en Broe
derschap".
Over liet eerste onderworp zal mevrouw
II. Roland Holst des Zatordagsavondssprc-
pen; over liet tweede dr. H. P. Berlagc des
Zondagsmorgens.
GIDS VOOR SCHOOLREIZEN.
Ditmaal een jubileum-uitgave, want dc
bekende gids is voor de tiende maal ver
schenen. Van ccn boekje van 20 pagina's in
een oplaag van 3000 exemplaren, heeft deze
gids zich ontwikkeld tot een boekdeel van
192 bladzijden, met een oplaag van 12.500
exemplaren, een vooruitgang welke zeker
wel hol beste bewijs is van de bruikbaar
heid van dit nuttige boekje. De niet leuke
teekoningen versierde gids geeft tal van ge
gevens, welke voor hen, die met groepen
kinderen op reis moeten, van zeer veel nut
zijn. Van verschillende plaatsen worden bij
zonderheden gegeven, terwijl tal van adres
sen zijn opgenomen, welke voor het organi-
soeren van eon schoolreis onontbeerlijk zijn
cn welke het opstellen van het reisplan ten
zeerste vergemakkelijken.
MAATSCSHAPPIJ TOT NUT VAN 'T
ALGEMEEN.
Tentoonstelling in „de Poth".
Evenals dc vorigo 'maal zal ook dit keer
bij dc schilderij tentoonstelling in de Poth
(die 16 Mei ten einde loopt) in samenwer
king met hot bestuur van den Amersfoort-
schen Kunstkring een rondgang worden
choudon.
Ir. L. B. Huygen stelt zich hiervoor wel
willend beschikbaar on zal op Zondag 15
Mei drie uur de aanwezigen rondleiden en
daarbij oen kleine beschouwing en allerlei
aanwijzingen geven over wat onze oude on
zoo bekende meesters op schildcrgebicd
bobben weten lot stand tc brengen.
DE EERSTE SPERCIEBOONTJES.
Gistej-en zijn op de fruit- en groentenveï-
ling alhier de eerste spercieboontjcs aan
gevoerd door den heer M. Verheul van de
kweckcrij „St. Joseph" te Hooglanderveen.
