AHEDSFÖOETSCH DAGBLAD
DE POLITIEKE SP ANN ING IN DUITSCHLAND
VON PAPEN ZAL EEN KABINET VORMEN
Woensdag 1 Juni 1932
-DE EEMIANDER-
30 e Jaargang No. 283
DE PORTEFEUILLES REEDS
VERDEELD
INSTORTING BIJ
MARSEILLE
"Wie zal Bründng opvolgen? Als candidaton voor den kausclierspost worden ge
noemd Brandes, president van den Landwirtschaftsrat (links), Von Gayl, de verte
genwoordiger van Oost-Pruisen in den rijksraad (midden) en Bracht, eerste
burgemeester van Essen (rechts).
Financiën, Verkeerswezen en
Justitie nog niet bezet
Een nationale regeering
Berlijn, 30 Mei. (V.D.) In een door on
geveer 7000 personen bezochte, besloten ver
gadering der nat.-soc. heeft rijksdagafge
vaardigde dr. Goebbels zijn standpunt be
paald ten opzichte van de laatste politieke
gebeurtenissen.
Xadat Spr. een overzicht liad gegeven van
tic politieke ontwikkeling van dc laatste
iwco jaar, sedert het bestaan van het kabi-
uet-Briining. kwam hij tot de conclusie, dat
door den val van het kabinet-Brüning de
fundamcnteele systeem- en koersverande
ring in Duitschland was ingeleid. Voor
waarde is,, dat den nationaal-socialisten nu
ook in overeenstemming met den in alle ver
kiezingen tot uiting gekomen volkswil de
macht in Duitschland zou worden gegeven.
Het is derhalve noodzakelijk, rial eerst de
rijksdag wordt ontbonden, teneinde duidelij
ke en ondubbelzinnige machtsverhoudingen
ie scheppen. Voor de daarop volgende ver
kiezingen zullen cclitcr alle beperkende
noodverordeningen met betrekking lot liet
knevelen van de pers, het SA-verbod enz.
moeten worden opgeheven, teneinde aldus
een onbeinvloed beeld van de ware volks-
niecning in Duitschland te krijgen.
Verder behandelde Goebbels nog de kwes-
lie, hoe thans dc toestand in Pruisen zich
zal ontwikkelen. Hierbij zette hij o.a. uiteen,
«lat door de laatste noodverordeningen dc
autonomie der landen zoozeer is besnoeid,
«lat een verandering alleen via het rijk kan
worden uitgevoerd. Coalities kunnen door
de nat.-soc. slechts worden aangegaan, wan
neer zij de garantie 'hebben, dat de princi-
pieele programmatische cischen van de
nationaal-socialisten tot. uitvoering zullen
worden gebracht.
De reactie van Londen in ver
band met de conferentie van
Lausanne.
tonden, 31 Mei. (V.D.) Gisteravond is
Macdonald officieel op de hoogte gesteld
Aan den gang van zaken in Duitschland.
Vervolgens stelde hij zich telefonisch in ver
binding met de leden van het kabinet en
later op den avond werd een kabinetszitting
onder leiding van Baldwiü gehouden, waar
in kennis werd genomen van het aftreden
van Brüning en de overige gebeurtenissen
in Duitschland, alsmede van het Fransche
standpunt. Algemeen was liet kabinet van
meening, dat door hot aftreden van Brü
ning een nieuwe situatie was ontstaan en
niet het oog hierop werd besloten in de
Woensdag te houden kabinetszitting de tc
verwachten gevolgen hiervan voor de con
ferentie van Lausanne te bespreken. In be
voegde kringen gelooft men, dat. naar de
mccning der Kngelsche regecring, de ope
ning van dc conferentie van Lausanne op
den vastgésteldcn lijd, n.l. 1G Juni, ondanks
alles toch dringend noodzakelijk is, in ver
hand met het afloopcn \an het lloover-
moratorium. Men verwacht niet, dat do ge
beurtenissen cenigc wijziging in de Brit
tle politiek zullen brengen. Van de beslui
ten van'hel kabinet in zijn morgen te hou
den zitting zal afhangen, wanneer Macdo
nald naar Londen.tcVugkcerl.
„Hindenburg lieefl zijn kaarten
blootgelegd". Een overwinning
der generaals. Hoe Frankrijk
reageert.
P a r ij s, 31 Mei (H.N.) liet aftreden
■Aan liet, kabinet-Brüning was, na de veront
rustende belichten van Maandagmorgen,
geen verrassing te Parijs meer. Men be
schouwt het aftreden van het kabinet-Brü
ning als het logisch gevolg van de verkie
zingen in Pruisen on Oldenburg, daar de
uitslag dezer verkiezingen getoond heeft,
dat de parlementaire meerderheid, waarop
kabinet-Briining steunde, niet meer aan
den volkswil in Duitschland beantwoordde
De radicale bladen achten liet aftreden van
het kabinet-Brüning, lioc betreurenswaardig
op zich zelf ook, toch een voordeel, omdat
daardoor een duidelijk inzicht wordt verkre
gen in den geestestoestand van Duitschland.
De Ere Nouvelle schrijft, dat maarschalk
von Hindenburg zijn kaarten heeft blootge
legd, toenihij Brüning cn zijn kabinet liet
heengaan. De linkschc partijen in Duitsch
land zijn teleurgesteld. Zij hadden geloofd,
dat zij den ouden soldaat voor hun plannen
gewonnen hadden, doch in werkelijkheid
had deze reeds lang aanvaard, wat niet ver
meden kon worden. De wóel-arbcid der mili
tairen en der nationaal-socialistische land
jonkers tegen Brüning is als de oorzaak van.
den val van het kabinet-Brüning tc beschou
wen. De ial van den rijkskanselier, aldus
schrijft de Petit Parision, is te Neudeck
voorbereid. Daarover bestaat géén twijfel.
Von Hindenburg heeft te Neudeck de klach
ten der agrariërs des tc opmerkzamer aan
gehoord, daar hij zelf een Oost-Pruis en
landbezitter is. De Echo de Paris is van
oordeel, dat de generaals van de ïijkswccr
cn de liooge bureaucratie, die tegenover de
republiek van Weimar doodelijke vijand
schap' koesteren, overwinnaars zijn gcblc-
ven. Zij hebb&i overwonnen, dank zij de
Hitler-beweging, die zicli over het geheeld
land heeft uitgebreid. Moet. men thans aan
nemen, dat zij zich ook voor de macht van
Hitier .zullen hukken? Het antwoord op dezo
vraag is zeer twijfelachtig. Reeds dikwijls is
er op gewézen, «lat liet nationaal-socialismo
minder een partij, dan een geestestoestand
is. De leiders der nationalistische beweging
verlangen geen hoogc staalsposten voor zich
zelf cn spelen liever de rol van aandrijvers
In den grond van de zaak is de verandering
in den toestand niet groot. Reeds sedert twee
jaar regeerde Brüning zonder rijksdag met
noodverordeningen. Dc grondwet bestond
nog slecht in naam. Een al tc scherpe breuk
met liet verleden is niet te wachten. Het
Journal verkondigt de zonderlinge opvat-
ting, dat de actie der militaire leiders niet
als 'een aansporende, doch integendeel als
een remmende kracht tegen liet aanwassen
der nationaal-socialisten moet worden opge
vat. Duitschland heeft nog slechts dc keus
tusschen dc dictatuur van een goed-gedis
ciplineerden gcncralen staf en het ongedis
ciplineerde geweld van de nationaal-socia
listische elementen.
Hindenburg ontvangt de partij
leiders.
Berlijn, 31 Mei. (V. D.) Tegen 10 uur
vanmorgen ontvang dc rijkspresident den
prelaat Kaas als vertegenwoordiger van het
centrum cn daarna dc Duitsch-nationale
partijleiders dr. Hugenberg cn dr. Von
Wintcrfeld. Na elkaar volgden dc vertegen
woordigers der overige partijen met uitzon
dering van de communisten, die niet ont
vangen werden. De rijkspresident lioopt no;
heden met de besprekingen met dc partij
leiders gereed te komen.
B e r 1 ij n, 31 M e (V. D.j Hedenmorgen
heeft dc rijksdagfractie der economische
partij in het rijksdaggebouw vergaderd over
den politieken toestand ter voorbereiding
van de besprekingen', die dc partijleider
Drcwitz hedenmiddag met den rijkspresi
dent zal li ebben. Om 4 uur vergadert dc
fractie der Duitschc volkspartij, terwijl om
ij uur liet seniorenconvent bijeenkomt.
De New-Yorksche pers over het
aftreden van Brüning.
New-York, 31 Mei. (V.D.) Terwijl de
New-York Times liet aftreden Aan Brünin,
bespreekt in een uitvoerig artikel, waarin
eigenlijk meer een overzicht van den gang
van zaken wordt gegeven, dan een houding
ten opzichte van de gebeurtenissen Avordt
aangenomen, verdedigt het republikeinsche
dagblad de Herald Tribune, de opvatting,
dat dc binnenlandschc politieke toestand
van Duitschland een compromis tussclien
de huidige regecringspartijcn en Hitler of
Hugenberg niet toelaat. Het blad gelooft,
dat een coalitie van reclilsche partijen tot
stand zal komen, waaraan misschien ook
dc rechtervleugel van het centrum zou kun
nen deelnemen. Het blad verwijt rijkspresi
dent von Hindenburg, dat hij gehoor heeft
gegeven aan dc adviezen der rechtsche ele
menten en tenslotte schrijft liet blad, dat dc
beslissing van Hindenburg niet in overeen
stemming is met den wonsch \'an de meer
derheid van het Duitschc volk.
B er 1 ij n, 31 Mei. (V.D.) Officieel wordt
medegedeeld: Do rijkspresident heeft heden
den heer von Papen ontvangen cn hem op
dracht gegeven een kabinet to vermen. De
lieer von Papen lieeft deze opdracht aan
aard.
Kabinetsformalor von Papen heeft voor
do verschillende portefeuilles op do volgen
de persoonlijkheden het oog 'gericht:
Binncnlandscho Zaken: Frcihcrr von
Gayl.
Buitcnlandschc Zaken: Ambassadeur von
Ncurath.
Rijksweer: Generaal von Schleicher.
Economische Zaken: Warmholdt.
Arbeid: Goerdeler.
Landbouw: v: Lueninclc.
Posterijen: Scliaetzel.
Dc heer von Papen zal de in aanmerking
komende personen morgen in den loop van
den dag ontvangen, ten einde tot lien de
vraag to richten of zij bereid zijn de hun
voorgestelde functies te aanvaarden.
Von Papen heeft blijkens de lijst \ran
eventueel in zijn ministerie op te nemen
functionarissen de portefeuilles voor finan
ciën, justitie cn verkeerswezen nog niet
bezet. Naar verluidt zal vou Papen uit de
centrumpartij treden.
In politieke kringen is men van meening,
dat het von Papen nog Woensdag zal ge
lukken zijn kabinet tot stand tc brengen.
De eventueele kabinetsleden.
Franz von Papen werd 23 October 1879
tc Wcrl (Westpholen) geboren. Hij Avas in
actieven dienst bij de vroegere weermacht,
eerst als officier bij liet 5de* regiment Ulu-
ncn. In 1911 werd hij bij den grootcn gene-
ralen staf benoemd. Tijdens den oorlog was
hij militair attaché bij de Duitschc ambas
sade te Washington. Na den oorlog nam hij
ontslag cn werd hij ia het jaar 1921 \roor
den kieskring Westplialeri No'oid tot lid
van den Pruisischcn landdag gekozen, Avaar
hij behoorde tot den rechtervleugel van dc
centrymfractie, Ilij is voorzifter van den
raad van toezicht en eigenaar van de Ger-
mania.
Wilhelm 1 rcihorr von G 1, «iic 53 ja
ren oud is. stamt uit oen. oude Pruisische
officiersfamilie. Na rechten on staatsweten
schappen. te hebben gestudeerd, was hij
eerst werkzaam in Pruisen, waarna hij in
het jaar 1909 de leiding- op zich nam van de
Ostpreus^ischo l.aiulsgescllschaft. Ilij heeft,
actief deelgenomen ian den 'oorlog en werd
in liet jaar 1910 clief van de afilceling voor
polilieki:;en binnenlanclsch
bij den staf in.bet Oosten. Na do
omwenteling organiseerde hij sinds Januari
1919 de bescherming vm Oost-Pruisen.
Sinds 1921 is hij lid van den Pruisischcn
staatsraad cn gevolmachtigde van Oost-
Pruisen in den rijksraad. Hij is lid van dc
.Duitsch-nationale volkspartij, doch heeft
nimmev partijfuncties aangenomen cn zich
evenmin met politieke actie bezig gehouden.
Freiherr Konstantin von Ncurath werd
den 2 Februari is?3 geboren cn trad na zijn
rechtsstudie in consulairen dienst. Tijdens
de oorlogsjaren was hij gezantscliapsraad
te Ivonstantinopcl. In liet jaar 1917 werd hij
benoemd tof kabinetschef van den koning
Aan Wurtemberg. In liet jaar 1919 trad hij
wederom in diplomatiekcn dienst. Hij werd
achtereenvolgens gezant te Kopenhagen,
van 1922 tot Mei 1930 was hij gezant bij liet
Quirinaal te Rome, sindsdien is hij ambas
sadeur tc Londen.
Luitenant-generaal von Schleicher, «lie
enkele weken geleden 50 jaar is geworden,
begon zijn militaire loopbaan bij het ca-
dcttoncorps cn werd in den oorlog benoemd
bij den gcncralcn staf. Na den oorlog is hij
toegetreden tol de rijkSAveer. In het jaar
1924 Avcrd hij Bevorderd tot overste, en den
1 Februari 1926 tot afdelingsleider in het
rijksweerministerie. Den 1 April 1929 werd
hij clief van liet nieuw gevormde ministe
rie Aran rijksweerzaken en korten tijd later
werd hij benoemd tot luitenant-generaal.
Dr. Scliaetzel is 5S jaren oud cn was na
beëindiging zijner juridische studies korten
tijd als advocaat werkzaam. Later werd hij
ambtenaar bij dc Bciorsclie posterijen, in
Een groote menigte staat den geheelen dag voor liet paleis van den Rijkspresident, om;
bet nieuws over de kabinetsvorming uit do eerste hand te hebben.
het jaar 1923 werd hij leider der posterijen
in Beieren met den titel van staatssccrc
taris der rijkspostcrijcn. In 1927 werd hij
rijkspostmiriistcr, zoodat hij deze functie
thans reeds 5 jaren uitoefent Scliaetzel be
hoort tot dc Bciersche volkspartij.
Hermann Freiherr von Lueninck is pas
39 jaren oud. studeerde rechtswetenschap
pen cn nam na beëindiging zijner studies
in 1914 actief aan den oorlog deel. Na den
oorlog kwam hij in Pruisischcn staatsdienst
bij het ministerie van binnenlandsche za
ken. In 1923 trad hij als zoodanig af cn was
sindsdien secretaris-generaal van dc Rijn-
sclic bocrcnorganisatie.
Dr. Karl Goerdeler is 47 jaren oud, heeft
rechten gestudeerd en was later in hel
bankbedrijf werkzaam. Na den oorlog werd
hij loco-burgemccstcr van Koningsbergen
cn in 1930 eerste burgemeester van Leipzig.
In December 1931 werd hij benoemd tot
rijkscommissaris voor prijsregeling, welke
functie hij in April j.l. neerlegde.
Dr. Hermann Warmboldt Averd 21 April
1S76 geboren, studeerde landbouwweten
schappen', werd later professor aan do land
bouwschool tc Hohenheim en is sinds 1921
minister geweest voor landbouwaangelegcn-
hcdcu van Pruisen. Sinds 1922 was hij lid
van dc directie der IG Farben Industrie,
terwijl hij in October 1931 als rijksminister
van economische zaken tot het tweede ka
binet-Brüning toetrad. Tn dc maand Mei j.l.
trad hij als zoodanig af.
De nat.-soc. houden zich af
zijdig.
Van welingelichte zijde wordt vernomen,
dat de naiionaal-socialisten zich-'in het al
gemeen vrijwel afzijdig zullen houden van
dc pogingen tot kabinetsformatie in dc ko
mende dagen. Zij verklaren weinig belang
stelling te hebben voor den grondslag waar
op hel nieuwe kabinet zal berusten, aan
gezien hun doel verder gaat en zij zoo spoe
dig mogelijk nieuwe verkiezingen wenschen.
Verklaard wordt, «lat de Nazzi's, hoe dc
nieuwe regeering ook moge uitvallen, haar
vooi'loöpig zullen tolereereo.
De houding van hel centrum na liet af
treden van Brüning, die in geen geval zal
medewerken aan dc vorming van een-nieuw
kabinet, is nicL direct afwijzend. Brüning
zelf zal zijn bending voornamelijk laten af
hangen van den persoon van den nieuwen
rijkskanselier. Ook hier echter houdt men
rekening met de mogelijkheid van spoedige
rijksdagverkiezingen.
Ook bij «Ie Duitsch-nalionalen cn de klei
nere middenpartijen wacht men den per
soon van den nieuwen kanselier af. De
meeste van deze partijen zullen waarsclïijn-
Iijk wel loyaal tegenover het nieuw te vor
men kabinet zijn.
Ondanks alle geruchten staat nog in het
geheel niet vast wie dc nieuwe rijkskanse
lier zal zijn.
Het centrum en de regee-
ringsvormiug.
Naar betreffende dc ontvangst van den
ccutrumlcidcr Kaas bij den rijkspresident
verluidt, heelt Kaas den rijkspresident ver*
klaard, dat het centrum niet actief zal kun
nen deelnemen aan do toekomstige regecn
ring. Overigens zal het centrum zich zijn
houding moeten voorbehouden. Het zal zijn
beslissing afhankelijk maken van do por-
soneelo samenstelling van het kabinet cn
van het zakelijk program, waarmede het
rijkskabinet voor den rijksdag zal verschij
nen. Hieruit is to concludocrcn, dat hot
centrum niet geïnteresseerd is bij do kabi-
notsvorming en ook geen partijleden zal
toestaan tot liet kabinet too to treden.
Daarentegen is het onjuist dat liet centrum
zich verklaard heeft tegen nieuwe verkie
zingen. liet centrum staat veeleer op het
standpunt, dat liet geenszins nieuwe ver
kiezingen heeft te vreèzen. In politieko
kringen concludeert men hieruit dat het
centrum onder zekere omstandigheden ge
neigd zal zijn een door den president be
noemd kabinet tc tolereer en.
Tot nu toe zes clooden
te betreuren
Parijs, 31 Mei. (V.D.) Naar uitMarseil
le wordt gemeld, heeft, to Gardanno een
ernstige ontploffing plaats gehad, Avelkc een
instorting ten gevolge bad. Na urenlange
bergingswerkzaamheden gelukte het zes lij
ken uit het puin te voorschijn te halen. Een
persoon wordt nog vermist, terwijl twee
menschen ernstig en acht licht werden ge
wond. Tot de slachtoffers hehooren twee
Italianen en twee Spanjaarden.
HET ONDERZOEK TEGEN BURGE-
MEESTER WALKER.
Now-York, 31 Mei. (V.D.) Het onder
zoek van do Ilofstadter-cornmissic onder
leiding van den rechter Samuel Seabury,
naar dc in de gemeente New York hecr-
schende praktijken is thans zoover gevor
derd, dat Seabury binnenkort een rapport
hoopt uit te brengen aan den gouverneur
van den staat New York, Franklin D. Roo-«
sovelt. Seabury meent tegen den New York*
?chen burgemeester Walker voldoende ma-<
teriaal to hebben verzameld om zijn aftre
den ais burgemeester noodzakelijk te ma
ken. Walker beschikt echter over een groot
aantal getuigen, rlie bereid zijn te vcrkla*
rtn, dat de beschuldigingen van Seabury,
onjuist zijn.
HET AFGETREDEN DUITSCHE KABINET.
Boven \an links naar rechts: dr. Brüning (rijkskanselieren büitenlandschc zaken), Groener (bin-
ïienlandsthe zaken), Trev-iranus (verkeer), Die trich (financiën), Joel (justitie). Beneden van
links naar rechts: Stegerwald (arbeid), Schicle (voedselvoorziening), Schatzel (posterijen) cn
Schlange-Schöningcn (rijkscommissaris voor dc hulp aan liet Oosten),
