EXAMENTIJD IN DE
STATEN
ZWEMMEN IN DEN OUDEN
TIJD
DE ONGEZIENE WERELD
AMERIKA A NSCHE NOTITIES
{Van onzen eigen correspondent).
De maanden Juni en Juli zijn over de gc-
heclo beschaafde wereld van dezelfde be-
teekenis: examentijd. De High School bier is
een zeer aangelengde combinatie van onze
H.B.S. en Gymnasium en waarvan liet on
derwijs een globale kennis aan de leerlingen
bijbrengt, b v. op talcngebied een of twee
jaar Latijn, geen-Gric-ksch, dito Fransen if
Duitsch of Spaanscli, in geen geval moer
don één klassieke en één moderne taal. Met
andere vakken gaat het. op dezelfde manier
oii het gevolg van die langzame leermethode
is velerlei. Ten eerste zijn de tvyec eerste
studentenjaren een voortzetting van diezelf
de High School vakken onder dezelfde
schoolschc tucht een heel verschil met het
Europecsche studentikoze leven wanneer
de Amerikaausche studiosus zich niet direct
specialiseert op een inrichting, die alleen
zijn hoofdvak doceert, maar een algemeeitc
universiteit uitkiest, zooals de grootc Yalc,
Harvard, Princeton c.d. De student, die ech
ter naar een technische of speciale hoope-
school gaat. heeft afgedaan met zich verder
algemeen tc ontwikkelen en moet het in zijn
verdere leven stellen met de kennis, dio hij
op de High School opdeed en dat is naar
onzen standaard weinig.
Veel staat daar tegenover. Niet alleen het
eindexamen Iiig.h School, maar het heclc
Amerikaausche schoolleven van af de eer
ste klas L.O. is benijdenswaardig vrij van
alle gezucht, geploeter, angst voor onvol
doenden en repetities, bijwerken met extra
lessen en dergelijke hecrlijkhden, waarmee
ons vadcrlandschc onderwijs gezegend of
niet. gezegend is, al naar men het be
schouwt. Behalve een veel kleinere hoeveel
heid vakken is de hecle opzet van het on
derwijs een andere en wel een idealistische,
die er op berekend is om voor elke leerling,
hoofd voor hoofd, zoo passend mogelijk ge
maakt te worden zonder daarom de grootc
lijn van Algemeenc Ontwikkeling uit het
oog te verliezen. En dc manier, waarop dat
gedaan wordt, is, middels het puntcn-sys-
teërn.cn de vrijheid, dat elk jongmensch zijn
eigen vakken uitkiest buiten een paar ver
plichte, zooals Engclsch, geschiedenis, alge
bra of meetkunde.
Een High School leerling houdt voorna
melijk het oog gericht, op het vereischte
jaavlijksch'c aantal punten, om door het to
taal in staat gesteld te worden zijn eindexa
men te mogen afleggen; voldoet hij daaraan
niet, dan wordt hem dit automatisch ont
zegd en moet hij een jaar bijblokken. Om
die reden bestaat er geen „overgaan" of
„blijven zitten" op de middelbare school
goed of slecht, gech leerling blijft achter,
de eenheid van dc klas, die in Ï92S aan
kwam. is in 1932 onverstoord gebleven, ook
al-zaten cr dc meest hopeloozc krukken in.
IIoc die dan meestrompelen? Heel eenvou
dig, zij veranderen telkens van het balstu-
ïigc.vak is een jaar Fransch mislukt,
dan bet volgende eens. met Duitsch gepro
beerd en „flunkcri" of zakken beteekent, dat
alléén net vak, waarin een onvoldoende ge
haald werd, overgedaan moet worden cn
niet een heel jaar in alle vakken, zooals wij
dat kennen. Is het mogelijk, dat juist jlit
verloren jaar, gepaard aan dc schande, en
liet verdriet tijdgenootjes tc verliezen, d. w.
z. het genoegen van met elkaar de gehei
menissen van I-Iomerus cn het logarithrne te
doelen en met olkaar groen te loopen, de
spil van alle verdriet is? Ik zou het zoo
denken na dc ervaringen met de jongens
hier. Bovendien is dat puntensysteem een
soort veiligheidsnet onder dc examcn-acro-
batiek. Ken jongen of meisje, behept met
examenvrees en niet geheel naar den stan
daard werk leverend, wordt toch nog zach
ter beoordeeld, indien liet aantal punten
ver boven het gemiddelde is. Ten slotte be
slaat het laatste jaar voor het grootste deel
uit een „review" of herhaling van de vo-
rige jaren en» den indruk, dien ik van alles
gekregen héb, is, dat alleen een aartsuils-
kuiken niet 'in staat zal zijn om cr zich
doorheen te slaan. Toch moet het voorko
men en dc eenige verklaring, die ik er
vooi geven kan, is, dat zulke jongelui bij
ons niet eens in de eerste klas waren geko
men als absoluut ongeschikt. Verder bestaat
cr nog zooiets als een „post graduato ses
sion.'1 hetgeen neerkomt op hetgeen aan on
ze universiteiten pleegt tc gebeuren, wan
neer dc professoren een propaedeutiscli can-
didaat. medcdcclen over een paar maanden
nog eens terug te komen. De High School
cindexaminandus kan in zulk een geval den
zomer doorstudccren ik noem het met
opzet geen zwoegen of ploeteren en nog
bijtijds toegelaten worden vóór de hooge-
scholen huri deuren openzetten voor denaar
kennis dorstende jeugd.
Dit jaar is al een heel bijzondere geschie
denis, zoowel voor ben, die naar dc univer
siteit gaan als voor hen, die er af komen.
Een massa jongelui laten het bij hun eind
examen High School cn kunnen met dat
diploma m hun zak een behoorlijk aantal
betrekkingen vinden; van dc 23, die in on
ze woonplaats buiten New-York dezen zo
mer examen doen, gaan cr precies i studec-
rcn. Het probleem van ouders en jongelui
belden is altijd: wat is verstandiger, na
High School aan het werk gaan, geld ver
dienen, trouwen cn trachten cr zonder de
duro verdere studie tc komen, of nog jaren
studecren voor veel geld cn dan pas van
voren af aan beginnen? M.a.w. is een uni
versiteitsdiploma liet waard, ja of neen? De
mceningen loopen zeer uiteen, maar statis
tici hebben berekend, «lat dc universitcits-
man voor zijn 30ste. jaar dan wel qua po
sitie en verdienste onder den niet-gestu-
deerde blijft, maar dat hij in zijn latere le
ven den laatste ver vooruit streeft. Van
wolken kant men dit jaar het studie-vraag
stuk bekijkt, lcvertTiet moeilijkheden op als
ouderen zich niet herinneren vroeger be
leefd tc hebben. Werk is heel schaarsch,
zelfs voor jongens van IS jaar, die geen
hoogc loonen vragen, studie is dubbel duur
in deze tijden van salarisverlaging voor dc
vaders'en moeders, of zelfs werkloosheid, cn
ook is het eigenaardige amerieanisme veel
moeilijker geworden, n.l. dat studenten door
bijverdiensten in hun vrije uren een deel
van bun studie zelf bekostigen. Jaren gele
den was het aantal per universiteit, dat
zichzelf bedroop door allerlei baantjes waar
tc nemen op het schoolterrein of in dc stad,
zeer groot; anderen vulden papa's toelage
aan, het kleinste deel was geheel afhanke
lijk van thuis. Tegenwoordig is daar geen
quaestic meer van door gebrek aan werk.
Intusschen is het nog niet zoover gekomen,
dat de dekens cn presidenten der universi
teiten het.in gemocde afraden om te gaan
studéc'ren. omdat dc markt overvol is. En
dat Zou wel mogelijk zijn. Zij doen juist al
hun best om bezoek tc trekken. Het ant
woord hierop is al heel' gemakkelijk: zoo
goed als alle hoogescholen in Amerika wor
den niet van staatswege bekostigd, maar
bestaan van fondsen, legaten en het aantal
bezoekers.
Laat ik er duidelijkheidshalve nog even
op wijzen, dat een Yale of een Cambridge
of een Itcnssclaer kleine dorpen op zichzelf
zijn met hun reeksen gebouwen, kerk,
sportterreinen, e.d., waar de studenten in
ieder geval h9t eerste jaar intern wonen cn
dikwijls dc volgenden met klassen, toezicht
cn allerlei hij ons onbekende gebruiken,
zooals liet „cercsystecm", waarbij de stu
dent examenopgaven meeneemt naar zijn
eigen studeerkamer cn dan mot zijn gewe
ten mag uitvechten of hij het in zijn boeken
zal opzoeken of niet. Kortom, een heel an
dere manier van opzet cn uitwerking als
bij ons. Derhalve is elke universiteit cr ook
alweer op uit om door grootschc inrichting
of superioriteit in allerlei sport of bezoek
van eersterangs jongelui reclame tc moken.
Over liet onderwerp der intra universitaire
sport zou een aparte brief tc schrijven zijn;
genoeg zij, dat, in afgeloopen jaren het foot
ball veld dikwijls het terrein was, waarop
beslist, werd of X meer 1ste jaars zou krij
gen dan Y. En nog wordt de keus niet ge
daan oindat X zooveel goede professors telt
of Y een uitmuntend gemiddelde aange-
slaagdc candiciaten heeft; wat men in het
algemeen denkt cn wat dc jongens met hun
kameraden onder elkaar afspreken, is liecl
iets anders: hoc ver liet hier vandaan is, ot
de cisehcn gemakkelijk zijn, of er een over
wegende nationaliteitsgroep is als Italianen
of Joden en zulke wonderlijkheden, maar
natuurlijk komt ook soms het onderwerp
ter sprake of het daar goed is voor hun lie
velingsvak.
„Hollanden? zijn watervogels".
In hel water doopen cn inzouten,
door
F. PRIMO.
De zomer is cr, dc warme dagen zijn in
uitzicht. Nu en dan hebben we er al een
klein voorproefje van gehad en wie het twij
felachtige genoegen smaakt in de grootc
steden in dc omgeving van een of andere
zwcmgelegenheid in open lucht te wonen,
zal reeds „verlustigd" zijn door de eigen
aardige schreeuw geluiden van dc in het. wa
ter ploeterende jeugd of de gillende suppor
ters bij zwemwedstrijden of waterpolo.
Zwemmen is een echt Ilollandsche volks
sport. Wij zijn „waterdoggen" en daarom is
het. misschien niet. onaardig eens een vluch-
tigen blik tc werpen in de geschiedenis van
het zwemmen.
Hoe oud liet gebruik is? Ach, misschien
wel zoo oud als er mcnsclien op dc wereld
zijn.
Dc wilde stammen worden bij warm weder
naar dc rivieren gelokt om zich te verfris-
schen; wij. gcciviliseerden, haasten ons naar
onze zwembassins öf. naar het oeroude
voorbeeld der onbeschaafde», gebruiken
ook wel den stroom, dc rivier of het kanaal
cn hel summum van zvvemgenot is de steeds
lokkende, maar zoo vaak verraderlijke zee.
Reeds Tacitus en de andere Lotijnsche
schrijvers vertellen ons van de Romeinsche
baden die de grooten dier dagen bij hunne
woningen hadden laten aanleggen. Maar
ook onze. eigen voorzaten, dc Batavieren, en
trouwens alle andere Germaanschc stam
men, begonnen hun dog met zwemmen. Ze
zwommen niet zooals wij, n.l. alleen 's zo
mers. maar zc deden het in alle jaargetij
den zoolang het water nog open was en ge
bruikten het zweiqbad als een soort ver-
liardingskuur tegen kou cn tegen de gcvol-
gcu van veranderlijk klimaat; daarom
zwommen vróuwen zoowel als mannen,
meisjes zoowel als jongens!
Tot zelfs in de Middeleeuwen, die tijden
van preutschlieid, werd cr in ons land ge
zwommen. De. kronieken vertellen hoe drie
dochters van Roemer Yisscher, den defti-
gen Amsterdamschcn koopman-dichter, alle
drie zwommen en er zelfs behendig in wa
ren.
Onze voorvaderen die aan de kusten van
Holland en Zeeland woonden, hadden in dc
Meimaand een zeer eigenaardig volksver
maak, dat. zich elk jaar weer herhaalde cn
dat men het „inzouten" noemde. Dc oude
Rudolf-Smids, de volkskenncr bij uitne
mendheid. vertelt cr het volgende over:
„De maats noodden hun vrijsters in den
Meytijd naar dc zeestrand, alwaar zij dan
decse onnoseltjcs onverhoeds aangrijpen,
opnemen cn in zee dragen cn hierop deselve
weder naar de duinen torsen om zc daar
om en om te wentelen cn tot een spclbc-
sluit met zand tc zouten".
De oude heer Smids meende dat de meis
jes daar een hekel aan hadden, maar hij zal
zich wel vergist hebben, want in de Kronie
ken wordt verteld dat de Leidsclic meisjes
van 157i cr over klaagden dat. door bet be
leg van Leiden het .vrijster doopen cn in
zouten" niet kon doorgaan.
Het gebruik van die dagen moet wijzen op
liet aanbreken van liet z.g. badseizoen dier
tijden; liet bad in dc maand Mei plaats cn
ook nu nog worden de zwemgelegenhcden on
geveer half Mei geopend cn toonen over
al de badplaatsen aan het strand teekenen
van hernieuwd leven. Trouwens, niet alleen
aan zee, maar ook in liet. binnenland ken
de men Liet. typische gebruik. De historie
vertelt dat in de landprovincies dc „dames"
niet naar zee, maar naar een meer of iets
dergelijks gedragen werden. Het was z.g.
maar een boerenspel, doch het schijnt dat
zelfs de hoogste standen het „vrijster doo
pen" wel prettig vonden, want zij deden er
gaarne aan mee. Zoo vertelt men dat in de
16e eeuw oen jonge gravin van Egmond
door een Duitschon graaf in zee gedragen
word.... doch met tragische gevolgen. Geen
verdrinking, ook geen ontvoering, want al
les geschiedde in eer cn deugd, maar de
Duitschc graaf droeg een degen cn, wel
licht. was hij wat al te onstuimig bij bet op
nemen der gravin, hij verwondde haar met
den degen en zc stierf aan de gevolgen
Het typische volksvermaak bestaat nu
niet meer, zoover wc weten; maar. een
eeuw geleden hoorde men er nog van hoe
ér werd „gedoopt en ingezouten" en het
van een hoog duin afrollen in zee dat hier
cn daar nog gedaan wordt, moet met deze
oude gewoonte wel eenig verband houden.
We zijn in beschaving vooruitgegaan en
wat een van onze beste folkloristen. Jan ter
Gouw, o.m. over het zwemmen schreef, dat
het „onkostbaar" is, daar men er geen hulp
middelen en geen gereedschap bij noodig
heeft, gaat in onze dagen zeker niet meer.
Och, Jan ter Gouw had natuurlijk in zijn
tijd nog nooit van „droog zwemmen" ge
hoord, hetgeen de kinderen thans op school
leeren en in dien tijd zal men de vele en
verscheidene drijfmiddelen als kurken voor
de vooroefening hij het zwemmen wel niet
gekend hebben, want ter Gouw spreekt, cr
nergens over: men kende geen hulpmidde
len, geen „gereedschap".
Halbertsma, dc Friesche dichter en schrij
ver, zwom nog op hoogen leeftijd. In de
Nederlandschc spectator van I860 klaagde
hij er over dat liet zwemmen „uit, de alge
meenc modo gebragt" was en hij schreef
het toe aan het „verbeterd onderwijs"
het onderwijs natuurlijk, dat aan lichame
lijke opvoeding, sport en spel onvoldoende
aandacht schonk, want als onderdeel van
liet onderwijs zal men wel nooit, aan zwem
men zijn aandacht hebben besteed. In 1597
klaagde de schoolmeester van Barsinger-
horn er over dat de „jongens noch in 't.
water baden, noch zwemmen leerden". En
in een Antwerpsch boekje van die dagen
leest men dat het den jongens officieel ver
boden werd te baden of te zwemmen. Of ze
't wel zullen hebben nagelaten?
In elk geval, de Hollanders, zijn altijd
knappe zwemmers geweest. Een Engelsche
Kroniek vermeldt erover dat liet al tc sa
men watervogels zijn. Zij zullen wel zoo
rasch een eendvogel uit de sloot halen als
eenig waterdog. Zeemeeuwen kunnen niet
gezwinder zwemmen.
MOETEN KINDEREN „VEEL" ETEN?
door Dr. J. W. FRANS
Ecu der grootste fouten, die onverstan
dige ouders begaan, is om het kind tot eten
tc dwingen als het geen trek meer heeft.
Vele ouders houden geen rekening met
het foit'dat hel kind veel minder behoeften
heeft, dan volwassenen, evenmin letten zij
op zijn tegenzin tegen zekere spijzen.
Iïcel vaak is dit laatste een gevolg van
grillen of luimen, maar dikwijls voelt het
kind intuïtief, dat hij bet een of ander niet
kan verdragen!
Is een kind gezond, dan late men het ge
rust eten zooveel als hij wil en make men
zich absoluut niet bezorgd, als hij eens
minder eet.
Een ander geval is, als het slecht etende
Hnd niet goed groeit. Dan is het. een ge
biedenden eisch om het advies van den
huisarts in tc winnen, opdat deze een leef
regel voorschrijft.
Hoeveel kinderen zijn er niet, die aan het
ontbijt niets of bijna niets naar binnen
kunnen krijgen, hetgeen in den regel een
gevolg is van hun angst om tc laat op
school te komen of om een les die zc straks
op moeten zeggen.
In vele gezinnen staan de kinderen niet
vroeg genoeg op om rustig te kunnen ont
bijten; daarom is bet dc taak der moeder,
hen tot tijdig opstaan te dwingen.
Verwende, eenige kinderen 7ii« «ineens
zeer kieskeurig met eten; voor h*n U een
zeer eenvoudig dieet noodig cn .indien het
kind weigert een of ander gerecht tc eten,
dan is dn beste manier om bem dit af to
leeren, er niets anders voor in de plaats
tc geven cn hetzelfde bij een volgenden
maaltijd weer voor te zetten, vóór hij iets
anders krijgt Dit klinkt misschien heel
hard on is tocli inderdaad slechts bedoeld
in het belang van liet- kind zelve.
Een andere groep kinderen, die tot do
moeilijke eters behooren, zijn do nerveuse,
blocdarmc kinderen, dio niet den krachti-
gen ontwikkelingsgang hebben van bet
normaio, gezonde kind. Bij deze werkt ver
andering van lucht, bctzij zee-, land- of
boschlucht, soms zeer heilzaam, vooral als
zij gedurende eenigon tijd verblijf kunnen
houden iu een tehuis, waar ook andere kin
deren zijn, mits onder deskundig toezicht.
in de periode van lichamelijke ontwikke
ling cn hard groeien kunnen kinderen
soms een schrikbarende eetlust aan den
dag leggen, waardoor zij in maanden in
halen, wat in jaren verzuimd werd.
WAARVAN ZIJN DE AARDBEIEN
AFKOMSTIG?
De Grieken cn Romeinen hebben deze
heerlijke vrucht reeds gekend, ofschoon zij
ze niet kweekten. De in Zuid-Spanje wo
nende Moren gaven meer bekendheid aan
deze vruchten cn kweekten ze in de tuinen
van Granada cn Cordova. AI heel spoedig
waren deze aardbeien zoo gezocht, dat zij
door de dichters van het hof der kunstlie
vende Omajaden bezongen werden.
Van bier kwamen dc vruchten over Frank
rijk naar de omringende landen, vanwaar
zij reeds sedert 1570 burgerrecht hebben
verkregen. Verder ging hun weg «over do
lauden dep Muzelmannen naar bet Oosten.
De uit Grauada komende „virginische"
aardbeien deden dc eerste soort grooto
concurrentie aan cn omstreeks de zeven
tiende eeuw werden zij in Engeland ingc-
\oerd en vandaar naar het vasteland.
Beide soorten behcerschten in den begin
ne de markt, totdat omstreeks de achttien
de eeuw de uit. Chili ingevoerde „reuzen"
aardbeien de overwinning op dc beide cer
ate soorten behaalden cn men nè-dien ver
schillende soorten is gaan kweeken, o.a.
ananasaarbei, secunda's, Bredasclie, Bever-
wijksche aardbeien, enz., soorten, die bij
groot en klein in den smaak vallen.
Hoo heerlijk deze vrucht ook is, op welke
manier zc ook toebereid wordt, toch moe
ten sommige volwassenen of kinderen er
voor waken niet te veel tc gebruiken, daar
dit vaak huiduitslag veroorzaakt bij hen,
die er gevoelig voor zijn.
VERHAAL VAN DE WEEK
door HENRlETTE VAN MAERE.
.\an het einde van de hoofdstraat van
een stad in het Verre Gotten stond dc groo-
ic Tempel, Kwan Klia Lhung.
Iiocwcl iedcren blanke een bezoek aan
dezen tempel verboden is, was liet den be
roemden onderzoeker Lian Walden gelukt,
weliswaar door een list. den Tempel tc be
zoeken.
Do Tempel van Kwan Kha Lhung was
zoo geroemd, omdat hij een levend-doode
herbergde. De priesters van dezen Tempel
vertelden, dat eens in liet jaar, door de
grootc kracht van den Boeddha, deze doo-
dc tot bet leven gebracht werd. Daarom
werden het Boeddhabeeld cn de levend-
doode als> heiligen vereerd en aangebeden
op een buitengewoon fanatieke wijze..
Eenige weken na zijn bezoek aan den
Tempel werd Lian Walden midden in den
nacht wakker, doordat iemand hem heftig
aan den arm trok.
Wie bont u en wat wilt u? vroeg hij
verschrikt.
De grootc Priester zendt mij, ant
woordde dc onbekende. In dezen nacht zal
de doodc ontwaken!.... Gij moogt toezien!
Dc vreemde had kleeren voor liet tempel
bezoek van Lian Walden meegebracht,
want het was verboden om zonder deze
den heiligen grond te betreden. Hij ver
zocht. dus Walden zich snel tc kleeden.
Even daclu dc ontdekkingsreiziger, dat
het avontuur misschien gevaar zou kun
nen opleveren, doch zijn nieuwsgierigheid
had dc overhand cn hij gehoorzaamde.
Haast u, wij hebben een langen weg af
te leggen, zeide dc bezoeker.
Walden voelde een vreemde beklemdheid
over zich komen, die hem duizelig maakte.
Dc vreemde zag dit en streelde hem even
over liet achterhoofd, waardoor Walden
zich plotseling veel beter gcYoelde. Zijn
wantrouwen werd echter sterker en hij be
keek zijn bezoeker achterdochtig.
Deze glimlachte.
Hebt geen angst, heer, wij zijn uw
vrienden, geen baar op uw hoofd zal ge
krenkt worden. U wilt een vriend waar
schuwen, doe liet niet. het zou overbodig
zijn!
Walden verwonderde zich. Was de man
gedachtenlezer? Hij had werkelijk c«i
vriend willen schrijven, maar liet dit nu
na
De nacht was zoo zwart, dat de sterren
dezen niet konden doordringen of verlich
ten.
Toon dc beide mannen den buitensten
voorhof van den Tempel bereikt hadden,
zag Walden de kwaadaardige waakhon
den kruipend naderkomon. Zijn begeloidei
bekommerde zich echter niet om de bon
den. Hij opende een deur cn beiden traden
in den Voorhof. Een.grootc menigte stroom
de door een anderen ingang den Tempel
binnen.
Vanaf dit oogenblik moogt gij geen
woord meer spreken, zeide zijn begelei
der. Blijf in de schaduw en wanneer
iemand tot u spreekt, antwoordt dan niet!
Men mag niet ontdekken, dat gij een blan
ke zijtWat gij lieden zult zien. heeft
slechts één van uw ras aanschouwd. Ik
zal steeds naast u zijn, doch vergeet niet;
wanneer dc angst u aangrijpt, dat gij geen
geluid moogi laten hooren.
Op dit oogenblik werden zij door pries
ters omringd, die plotseling uit het don
ker opdoken. Geen woord werd gesproken,
toen men door een smallen gang den
hoofdvoorhof betrad. Daarna kwam men
in een enorme gebedsruimte, die helder
door toortsen verlicht was. Rondom ston
den Boeddhabeelden cn naast elk beeld wa
ren twee mannen geplaatst, die zacht op
een vreemd gevormden trommel sloegen.
De monniken zongen en een hoogepricster
voerde de heilige handelingen uit.
Deze hoogepricster was in oen lang bruin
zieden gewaad gckloc.l cn droeg een eigen
aardig gevormden puntigen hoogen hoed.
Langs de wanden stonden de gcloovigen
geschaard, die voortdurend gebeden mom
pelden. Waldèn zocht naar den toon van
hun zingend prevelen en imiteerde dezen
zoo goed hij kon.
De hoogeprieslcr nam op oen verheven
heid plaats. 'Vier priesters omringden Lian
Waldèn zoo, dat hij geheel geïsoleerd van
de anderen was. Plotseling werd het dood
stil in den Tempel. Dc muziek hield op en
de zangers zwegen. Men hoorde alleen het
gejaagd ademen der aanwezigen.
Dc monniken bogen liet hoofd, de hooge
priester zat onbewegelijk en zelfs dc lich
ten flakkerden nlet meer. maar stonden,
als in afwachting, stil te branden.
Nu hoorde Walden c-en zacht bewegen bij
de grootc middendeuren. Acht monniken
droegen dc prachtig versierde doodkist,
waarin do levend-doode lag. binnen. Ja^
dit was dc levend-doode, diep Lian Waldèn
bij zijn eerste bezoek aan den Tempel ge
zien had en die slechts eenmaal per jaar
ontwaakte, op het uur, dat alleen aan de
wijzen bekend was. Dit uur was thans ge
komen!
Langzaam en voorzichtig werd dc kist
in de middengang voor den kolossalen
Boeddha neergezet. Het deksel der kist
was geopend cn dc doode zag er beang
stigend uit, in zijn starre magerheid en
met zijn op de borst gevouwen handen.
Een zware drukkende stilte heerschte in
de ruimte. Ieder boog liet hoofd en Wal
dèn s metgezel beduidde bom, eveneens het
hoofd te huigen. Waldèn gehoorzaamde,
maar zorgde toch dat hij alles zien kon.
Eindelijk hief dc' hoogepriester het hoofd
op en het gebaar waarmede hij dit deed,
was, als ontwaakte hij uit een diepen
slaap. Plotseling begon hij te zingen, hij
alleen. Dc geloovigcn zaten allen gehurkt
op den grond met gebogen hoofd en waag
den het niet dit op tc heffen.
Het gezang van den hoogepriester ging
over in een vreemde, sombere litanie, zijn
extatisch gebed bereikte na een half uur
haar hoogtepunt en toen zonk hij afgemat
achterover. Eenige oogenblikkcn heerschU
er een doodelijke stilte.
Waldèn begon djizelig tc worden cn
leunde met ccn« gevoel van benauwdheid
tegen een pilaar. Plotseling voelde bij de
hand van zijn begeleider, die even zijn
hoofd aanraakte cn, hot gevoel van duize
ligheid verdween weer, het was als door
stroomden hem niéuwe krachten.
De hoogepriester begon opnieuw zingend
te bidden, een soort tooverformule voor
den doode in dc kist. Deze lag echter nog
steeds doodstil met zijn groenig bleek, ver
stard gezicht én zijn gevouwen handen op
zijn borst.
Doch nu begonnen dc monniken te zin
gen. De muziek viel in, langzamerhand lui
der wordende, totdat eindelijk een oorver-
doovend lawaai weerklonk. Alsof het op
gehitst werd, zoo dreunde het lawaai door
den tempel, om echter opeens tc verstom
men. Doodschc stilte trad in.
De hoogepriester steunde en allen zaten
weder met gebogen hoofd.
Daar, plotselingdaar bewoog de doo
dc zichZijn oogleden begonnen te trillen.
Mijn God! dacht Waldèn, droom ik,
wat gebeurt er met mij?
Dc doodc had zijn oogen geopend. Het
leek, alsof zijn was-aebtige tint verdween,
maar op zijn gelaat bïeef een trek van ver
wondering. als staarde hij in iets dat hij
tl iet begreep
Zijn lippen openden zich ccn weinig en
nu bewoog bij dc hand.
Het angstzweet brak Waldèn uit cn al3
gehypnotiseerd staarde hij naar den le
vend-doode.
Nu bewoog deze zich werkelijk, hij pro
beerde het hoofd op te heffen, doch dit
viel krachteloos achterover.
Iets vreeselijkers had Waldèn nooit ge
zien! Opnieuw bewoog het hoofd. Lang
zaam kwam er beweging in het levenlooze
lichaam, het bovenlijf wrong zich en krom
de alsof dc «nan met een lievige benauwd
heid vocht, men kon zijn ribben tellen..
plotseling echter zat de doodo rechtop. Zijn
donkere oogen staarden voor zich uit, het
was duidelijk, dat liij niets zag vau wat
er om hem heen was. Hij probeerde zijn
kist te verlaten en dit gelukte hem na
eenige oogenblikkcn, zijn naakte voeten
kwamen geluidloos neer op dc tapijten die
den vloer bedekten.
Zoo stond hij eenige oogenblikken star
voor zich uitstarend, zijn witte lendendoek
bedekte voor de helft zijn vermagerd
lichaam en skeletachtige beenen. Wanke
lend liep hij naar het Boeddha-beeld. Zijn
hoofd knakte neer en hij bleef eenige mi
nuten onbewcgeüjk staan.
Plotseling viel hij op zijn knieón voor
den God cn bleef eeu poos liggen. De hoo
gepricster zat met gebogen hoofd en staar
de naar den grond, evenals al dc aanwe
zigen; een doodsche, bcklcmmcndo stilte
heerschte in den Tempel.
Het zilveren geluid van een klokje klonk-
De doode stond rechtop, doch viel echter
dadelijk weer op de knieën.
Wierookwolken stegen omhoog en bul
den den Boeddha in nevelen. De stilte werd
door geen zuchtje verbroken.
Dc levend-doode was opnieuw gaan
staan, het klokje luidde weder, toen liep
hij langzaam achteruit naar zijn kist. Wan
kelend liep hij tot hij deze bereikt had en
legde zich weder zonder één onkel geluid
te slaken, in zijn kist. Een vreeselijke ril
ling beving bem on toen lag hij daar ala
tevoren dood in zijn pralende kist. Weder
klonk bet klokje en nu hoorde men 'nier
cn daar een zacht steunen cn zuchten uit
de menigte opklinken.
Waldèn voelde zijn hand vatten, zijn be
geleider bracht bom voorzichtig sluipend
naar den uitgang
Toen hij tot zichzelf kwam, scheen de
zon in zijn kamer. Hij zat op zijn bed en
rilde. In den spiegel tegenover zich zag hij
zijn verwezen gezicht en hij wist niet of
hij gedroomd had of dat hij een reis ge
maakt had door dc ongeziene wereld, waar
vele dingen zijn, welke het sterfelijk oog
niet gegeven is te zien
