G. VAN DUIN
IN MASSA'S SLIJTERIJ
OPENBARE GEZONDHEIDSREGELING
GEWELDIGE UITVERKOOP
VERGROOTINGEN VAN
DE SCHILDKLIER
VERTROUWEN wordt alleen
verworven door
GEPENS. LUIT. GENERAAL
H. C. KRONOUERt
DE WERKLOOZENSTEUN TE
AMSTERDAM
Woekerbestrijding
Nog enkele dagen duurt onze
A. H. V. NIEUWKERK N.V. COMPLETE MEVBILEERIKG
HUMORHOEKJE
Te 'Amsterdam is gisteren het
congres geopend
Rede can Dr. Josephus Jitta
Amsterdam, 8 Juli. Heden is alhier
aangevangen het Congres voor Openbare
Gezondheidsregeling, onder presidium van
Dr. N. M. Josephus Jitta. Aan de
Openingsredo
van den voorzitter ontleenen wij het vol
gende:
In deze rede deelt de Voorzitter enkele
bijzonderheden mee omtrent een onderzoek
ingesteld over het voorkomen in Nederland
van vergrootingen van de öchildklier.
Dr. N. M. JOSEPHUS JITTA.
De zwelling van deze klier, krop of stru
ma genaamd, komt in Nederland betrekke
lijk veel voor; men weet dat de aandoening
vaak in bergstreken wordt waargenomen
en dat zij ernstige gevolgen als cretinisme
en dwerggroci na zich sleept.
'Zoo ernstig is de toestand bij ons niet.
Zware vormen vindt men, vergeleken bij
andere landen, niet vaak en creti-
nïsmo is vrijwel onbekend, maar toch is de
aandoening van belang omdat zij vaak on-
gewcnschte gevolgen heeft.
Voor den groei en voor het in evenwicht
houden van het lichaam is de toestand
van do schildklier zonder twijfel van ge
wicht. Deze klier behoort tot dc zooge
naamde endocrine klieren, dat zijn klieren
zonder uitvoeringsgangen en waarvan het
product rechtstreeks in de bloed- of in de
lymphbanen wordt opgenomen.
T-usschen al do klieren van dien aard
bestaat een innig verband en stoornis van
een enkele er van kan invloed uitoefenen
op het geheele organisme.
Vroeger meende men, dat Nederland vrij
was van krop, doch sinds het begin van
deze eeuw is men tot eene andere opvat
ting gekomen, hetgeen Spr. met cijfers aan
toonde.
O.rn. hebben Prof. de Josselin de Jong en
Prof. Lameris belangrijke bijdragan gele
verd over het onderwerp waar het hier om
gaat. Er doen zich bij zulk een onderzoek
eigenaardige moeilijkheden voor. Zoo is de
grootte van de normale schildklier niet
goed aan te geven, men kan die berekenen
naar het gewicht dat bij de sectie gevonden
wordt, het kan op ongeveer 20 gram ge
steld worden.
In het pathologisch anatomisch Labora
torium in Utrecht werden gedurende een
aantal jaren vele honderden schildklieren
op deze wijze onderzocht, het gemiddelde
gewicht werd op 35 gram berekend hetgeen
reeds op een matige endemie wijst.
Uit dc enquête van den Gezondheidsraad
is gebleken, dat de aandoening bij kinderen
zeer veelvuldig voorkomt en ook dat zij in
frequentie geleidelijk toeneemt.
Uit gegevens van ziekenhuizen afkomstig
is gebleken dat in 1920c 180 patiënten in
verschillende inrichtingen wegens kroplij-
den waren opgenomeji, dit aantal was in
1930 gestegen tot 300.
Ook de Inspecteur van den Geneeskundi
gen Dienst der Landmacht, Generaal-Ma-
joor Dr. Diehl, kon een dergelijke toene
ming bij miliciens waarnemen.
Het is gebleken, dat er te Kampen, Breda
en Culemborg veel en wel tusschen 40 en
50 krop bij de schoolkinderen voorkomt.
In Noord-Groningcn en Zutphcn 8 a 10
terwijl andere plaatsen cijfers geven die
daartusschen liggen. Slechts Barendrccht
werd vrij van krop bevonden.
Van dc vele theorieën die er bestaan over
het ontstaan van krop is die van de jodium
deficiëntie, dat iö een tekort aan jodium in
het lichaam, de meest naar voren komende.
Door die deficiëntie ontstaat dan een stoor
nis in de functie van dc schildklier.
De werkzame stof van de schildklier af
komstig, is slechts in uiterst geringe hoe
veelheid noodig en aangezien een milligram
hier reeds een grootc kwantiteit betcekcnt,
heeft men een anderen maat moeten uit
denken en heeft men ook hier den term
„Gamma" ingevoerd waarmede men een
duizendste milligram aanduidt.
Onderzoekingen nu hebben aangetoond,
dat voor het ongestoord werken van de
schildklier een hoeveelheid van 100 Garanrta
jodium per dag met het voedsel opgenomen
reeds voldoendo is. Daarom heeft de chc-
misch-hydrologische Sub-commissie de jo-
diumverhoudingen nagegaan in onze le
vensmiddelen, ons drinkwater enz. Deze
onderzoekingen zijn in het Centraal Labo
ratorium van de Volkegezondheid verricht.
Van groote beteekenis is het drinkwater.
Enkele cijfers kunnen dit duidelijk maken.
Zoo vinden wij in Kampen, Breda en Cu
lemborg veel krop; het water in dié plaat
sen bevat resp. 1, 1,9 en 1,3 gamma jodium
per liter, dus zeer weinig. In Groningen en
Zutphen vindt men minder krop, het water
aldaar bevat meer jodium, terwijl in Baren-
drecht waar het drinkwater een hoog jo-
diumgehalte heeft geen krop voorkomt.
Men mag uit het onderzoek dat verricht
werd wel afleiden dat daar waar het water
weinig jodium bevat veel krop voorkomt en
omgekeerd. Men bedenke daarbij dat het
steeds over het minimale hoeveelheid jodi
um gaat.
In enkele landen, en men kan hier in de
eerste plaats Zwitserland noemen, wordt
het jodium kunstmatig in minimale hoe
veelheden aan het voedsel toegevoegd en
wel aan het keukenzout.
De onderzoekingen van den Zwitser Von
Fellenberg hebben uitgemaakt, dat een toe
voeging van 40 tot 80 j. voldoende is als
dagelijksche dosis, dat wil zeggen 40 a 80
duizendste milligram. De dosis mag voor
al niet grooter zijn.
De resultaten schijnen schitterend te we
zen. Eggenberger uit Appenzell zegt, dat
het hem op deze wijze gelukt is in zijn om
geving zeer belangrijke voordeelen te ver
krijgen.
De theorie van de jodium-deficientie aan
vaardende, kan men in ons land prophy-
lactisch te werk gaan en men kan daarvoor
verschillende methoden kiezen.
Spoedig zal een uitvoerig rapport uitge
bracht worden dat alle onderzoekingen be
vat en waaraan een aantal conclusies ver
bonden zijn. Mannen van naam hebben
hunno medewerking aan dit rapport ver
leend dat een zoo nauwkeurig mogelijk
beeld geeft van den toestand in Nederland
met betrekking tot den krop.
Er is te dien opzichte een taak wegge
legd voor de Overheid, voor het Schooltoe
zicht en niet het minst voor de Gezond
heidscommissies.
Ook hier heeft het opgroeiend geslacht
onze zorgen noodig.
Door ongesteldheid van den secretaris
worden de jaarverslagen van secretaris en
penningmeester uitgebracht door don laatst
genoemden functionnaris. Op 31 December
1931 bedroeg het aantal leden 544, terwijl
het thans bedraagt 518. De financien zijn
gunstig; er werd in hot afgeloopen jaar
f 790.meer ontvangen dan uitgegeven.
Wegens periodieke aftreding van de hec-
ren Prof. dr. J. J. van Loghem en A. W.
Michele die niet herkiesbaar waren, wer
den gekozen dr. G. Kapsenberg, directeur
van den Gem. Gezondheidsdienst te Gro
ningen en de heer K. ter Laan, burgemees
ter van Zaandam.
DEGELIJKHEID
BETROUWBAARHEID
BILLIJKE PRIJZEN
PRIMA KWALITEIT
Indien U dus een Bril noodig hebt, wendt
U dan tot ons. Van do eenvoudigste tot de
nieuwste modellen voorradig.
Bescherm Uw oogen door prima kwaliteit
glazen.
Juwelier Opticiën.
UTRECHTSCHESTRAAT 23. TeL 898.
GEESTELIJKE VOLKSGEZONDHEID
Permanente studiecommissie in
verband met overheids
bemoeiingen
De N'cderlaudsche Verceniging voor Goes-
lelijke Volksgezondheid heeft oen perma-
mente studie-Commissie in het leven ge
roepen, welke tot terrein van werkzaam
heid heeft de geestelijke volksgezondheid
in verband met overheidsbemoeiingen. Tot
het uitgebreide studiegebiod, waarover de
taak van deze Commissie zich uitstrekt,
behoort o.m. het onderzoeken van hetgeen
tol nu toe door de Overheid (Rijk, provin
cie, gemeente), ter bevordering van de
geestelijke volksgezondheid is tot stand
gebracht en het de aandacht vestigen van de
bevoegde instanties op cventueele leemten
in de wetten of haar practijk. Het ligt dus
in de bedoeling van de Commissie contact
te zoeken met de Overheid en eventueel
voorlichting te geven, wanneer maatrege
len worden voorbereid, welke uit psychisch-
hjgienisch oogpunt van beteekenis zijn.
De Commissie hoopt verder onderzoekin
gen uit te lokken op het gebied der over
heidsbemoeiingen met geestclijk-hygicni-
cho strekking.
Door Prof. K. II. Bouman, Voorzitter van
rlo Xedcrlandschc Verceniging voor Geeste
lijke Volksgezondheid, werd de Commissie
dezer dagen geinstalleerd, waarin zitting
namen:
Dr. F. S. Mcijcrs (Voorzitter), Prof. Mr.
J. M. van Bemmclen, Prof. Dr. L. van dei-
Horst, Mej. Mr. Frida Katz, Dr. C. T. Kor-
tenhorst, Mr. Dr. N. Muller, Prof. Mr. F.
G. Scheltema, Mevr. A. E. dc Vries—Bruins,
en Mej. Mr. Bertie Cohen Secretaresse;
Secretariaat Wilhelminahuis, Prinsen
gracht 717, te Amsterdam).
Te s-Gravenhage in den ouderdom
van 69 jaar overleden
's-Gravenhage, 8 Juli. Hier ter stede
is gisteren op öD-jkidgen leeftijd overleden
de heer H. C. Kronoucr, gepensionneerd
luitenant-generaal titulair van het Indische
leger.
De thans ontslagene was ridder 4e klasse
der Militaire Willemsorde en officier in de
orde van Oranje Nassau.
De crematie van het. stoffelijk overschot
zal geschieden Maandag a.s. te Westervcld,
na aankomst van trein 10.41.
Omtrent den staat van dienst van wijlen
generaal H. C. Kronoucr, kan het volgende
worden medegedeeld:
Generaal Kronouer werd 15 Maart 1863 te
Dordrecht geboren en werd 11 Juli 1882 be
noemd tot 2de luitenant bij het wapen der
artillerie.
In 1885 ging hij naar Indië als 1ste luite
nant en werd aangewezen als adjunct-com
mandant der artillerie in de 2do militaire
afdceling op Java. Van 1890—1894 werd de
thans ontslagene gedetacheerd in Nederland
en in het laatstgenoemde jaar keerde hij
naar Indië terug, waar hij in 1895 als kapi
tein bij den generaion staf werd benoemd.
Als zoodanig trad hij in 1896 op als chef
van den gewestelijken staf van Sumatra's
Westkust.
In 1901 volgde zijn bevordering tot majoor
en in 1903 tot luitenant-kolonel, in welken
rang hij aangewezen werd als commandant
der vesting-artillerie.*
In 1907 werd hij op non-activiteit gesteld,
doch in hetzelfde jaar keerdo hij weer in
den werkelijken dienst terug en werd hij
commandant der veld- en bergbatterijen.
In 1909 volgde zijn promotie tot kolonel,
terwijl hij in 1911 aangewezen werd als chef
van het wapen der artillerie en tevens be
noemd werd tot gencraal-majoor.
Eenige jaren tevoren was generaal Kro
nouer bij Koninklijk Besluit benoemd tot
lid der directie van het Militaire Wedu
wen- en Weezenfonds, in welke functie hij
werkzaam bleef, totdat deze directie in 1914
opgeheven werd cn aan de leden onder
dankbetuiging eervol ontslag werd ver
leend.
In 1916 werd hij aangewezen als tijdelijk
commandant van het leger in Indië, welke
hooge betrekking hij eenige maanden ver
vulde, in afwachting van de definitieve
keuze van een legercommandant.
Toen deze benoeming was afgekomen,
verzocht, generaal Kronouer ontslag uit den
militairen dienst, hetwelk hem op de meest
eervolle wijze on onder dankbetuiging voor
de vele diensten aan den lande bewezen,
werd verleend. Tevens werd hem den titu-
lairen rang van luitenant-generaal toege
kend.
Generaal Kronouer was gerechtigd tot het
dragen van het Eere-teeken voor Krijgsver
richtingen in Atjeh 18951896 en 1873
1875. Ook was hem in 1897 het Ridderkruis
4e klasse Militaire Willemsorde toegekend,
terwijl zijn groote verdiensten eveneens
wei-den erkend in 1899, toen hij tot ridder
de orde van Oranje-Nassau werd" be
noemd.
In 1911 werd generaal Kronouer bevor
derd tot officier in de Oranje Nassau-orde.
ZIJN VROUW DOODGESTOKEN
Een daad van opperste liefde,
die menschelijk veranU
woord was".
Laakbare levenswijze der vrouw
Voor de Rotterdamscho rechtbank heeft
terechtgestaan de 38-jarige scheepskok
C. G. v. E., die in den avond van den 19en
April zijn vrouw E. de Roo met een mes zes
steken heeft toegebracht, waarvan een in
den linkcrlong was gedwongen en den dood
veroorzaakt had. Verdachte had zich nu ter
zake van doodslag te verantwoorden. Sub-
sidair was hem ten laste gelegd zware mis
handeling, den dood ten gevolge hebbend.
Verdachte was diep onder den indruk,
toen hij bekende zijn vrouw te hebben ge
stoken. Het huwelijk tusschen hen was
niet go id geweest. Verdachte is een be
scheiden en zuinig man. Zijn vrouw hield
van het bonte leven, was verkwistend en
nam het met de zeden ook niet zoo nauw.
Herhaaldelijk had deze toestand aanleiding
gegeven tot oneenighcid en ten slotte was
de vrouw uit de echtelijke woning verdwe
nen. Verdachte had toen zijn intrek geno
men in een pension aan de Delftschevaart
Daar woonde hij in een April, toen zijn
vrouw kwam cn te kennen gaf. dat zij
weer met verdachte wilde samenwonen. Do
vreugde was echter voor korten duur, want
toen de vrouw in den avond van den I9en
April in verdachte's kosthuis aan de Deut
sche vaart kwam, deelde zij hem mede, dat
zij hem toch maar weer zou verlaten. Ver
dachte hield, ondanks alles wat er voor
gevallen wa6, zielsveel van zijn vrouw cn
die mededeeling bracht hem buiten zich
zelf. Hij greep een mes, dat op de tafel lag
en dat gebruikt was voor het snijden van
brood. Daarmee had verdachte in het wilde
weg naar zijn vrouw gestoken. Hij zou
volgens zijn verklaring niet de bedoeling
gehad hebben haar te dooden. Slechtö was
de opwelling in hem om haar te verhinde
ren weg te gaan en daarmee een slechte
toekomst tegemoet.
Dr. E. C. van Rijssel had sectie verricht
op het lijk en geconstateerd, dat de vrouw
zes steken had gekregen. Een daarvan liep
van den rug tot in den long. Deze steek was
doodelijk.
Dr. W. N. Donkersloot heeft een psychia
trisch onderzoek naar verdachte ingesteld.
Deze is onder gewone omstandigheden eon
kalm en rustig man met tal van goede ka
raktereigenschappen. Getuige i6 tot de con
clusie gekomen, dat verdachte de daad heeft
bedreven in een toestand van bewustzijns
vernauwing, ontstaan als reactie op het zich
langen tijd inhouden.
Het O. M., waargenomen door mr. J. C. V.
Mcischke, achtte den ten laste gelegden
doodslag niet bewezen. Wel echter do
zware mishandeling met doodelijk gevolg.
Het O. M. ging in het kort de voorgeschie
denis na, waarin de vrouw zulk oen laak
bare rol gespeeld heeft. Volgens het O. M.
heïft de man van zijn vrouw gehouden tot
het oogenblik, dat voorafging aan het be
drijven van de daad. Van hem kan gezegd
worden, dat hij het liefste heeft gedood, wat
hij bezat, uit angst, dat het een erge toe
komst tegemoet zou gaan. Verdachte heeft
veel geleden cn daarmee wil het O. M. reke
ning houden. Hij cischt ten slotte 5 jaar ge
vang ?nisstraf.
De verdediger, mr. F. Eikelenboom, wees
er op, dat uit het rapport van den psychia
ter blijkt, dat er gereedc twijfel kan bestaan
over de vraag of verdachte juridisch aan
sprakelijk kan worden gesteld voor zijn
daad. Pleiter aarzelt niet daarop ontken
nend tc antwoorden. Volgens hem is er niet
voldoende bewustzijn geweest om opzet mo
gelijk te maken. Op grond van de moening
van den psychiater concludeerde pleiter tot
ontslag van rechtsvervolging. Bovendien is
SPIEGELRUITEN INGESLAGEN BIJ DE
HAAGSCHE BIJENKORF.
Daad van twee werkloozon.
"sGravenhagc, 8 Juli. Hedenmiddag
hebben twee uit Zevenhuizen afkomstige
werkloozen, een 49-jarige kleerenmaker cn
een 33-jarige bontwerker, die sedert kort in
de residentie woonachtig zijn, vier grooto
spiegelruiten ingeslagen van het magazijn
de Bijenkorf in de Wagenstraat tc Den
Haag om zoodoende de aandacht op zich te
vestigen, aangïzien zij, naar hun beweren,
niet voor steun in aanmerking komen. Zij
zijn door de politie gearresteerd en tegen
hen is proces-verbaal* opgemaakt wegens
vernieling:.
RELLETJES IN HET GHETTO.
Hitlerianen aangevallen.
Amsterdam, 8 Juli. Eci\ tiental
Duitschers, getooid met hot Hekenkreuz
beging van morgen de onvoorzichtigheid,
een tocht, to maken door do Amsterdam-
schc Jodenbuurt. Zij werden overal met
scheeve oogen aangekeken en toen dc Hitle
rianen dezen stillen wenk niet begrepen,
nam de overwegend Joodsche bevolking
haar toevlucht tot krachtiger maatregelen.
De aanhangen van Hitler werden van alle
kanton besprongen en er ontstond een for-
meele vechtpartij, waarin de Hitlerianen
„Sicgreich geschlagcn" werden.
De politie moest hen voor een totale ver
nietiging behoeden. Een hunner die schram
men had opgeloopen, werd op het politie-
buraeu verbonden. Dc overigen werden on
der politiegeleido naar een huis aan een
der grachten gebracht, waar zij geestver
wanten hoopten te vinden.
(Msb.)
STORMSCHOOL,
Bezuiniging op het onderwijs.
In verband met de bezuiniging wordt het
onderwijs aan de Stormschool geschorst en
gaan de door den inspecteur der infanterie
voorgeschreven cursussen voor beroeps- en
reserve officieren en onderofficieren niet
door.
zijn nog steeds verkrijgbaar
OERENMEISJES
BOERENJONGENS
VOORBURGH
PRIMA ADVOCAAT
diverse merken „OUDE KLARE"
en het bekende S. H. Hl. „Schilletje"
HAVIK 41. TeL 292.
verdachte's daad er een geweest van op
perste liefde, die menschelijk verantwoord
was. Mocht de rechtbank niet komen tot
een ontslag van rechtsvervolging, dan ver
zocht pleiter voor dit cxceptioneele gsval
een voorwaardelijke straf op te leggen.
Uitspraak 12 Juli.
Een nota namens de gemeente
aan de regeering.
Amsterdam, 7 Juli. De gisteravond
geschorste zitting werd hedenavond voort
gezet. Een nota van B. en W. betreffende
een briefwisseling met de Regeering over
de regeling van den steun aan werkloo
zen kwam o.m. in behandeling:
Deze nota vermeldt, dat B. en W. zich tot
de Regeering hebben gewend op verzoek
van den Raad om den steun aan de werk
loozen te verhoogen. De minister heeft ech*
ter geantwoord geen vrijheid te kunnen
vinden aan het verzoek.
Voornamelijk door de communisten
werd geprotesteerd tegen de houding van
de Regeering. Ook de heer Pothuis (s.d.)
was ontstemd over het niet gemotiveerde
antwoord van den minister. Een steun van
13.50 p. week is veel te laag.
Ook dr. Schlichting (R.K.) is ontstemd.
Hij gelooft dat de houding van B. en W.
veel te slap is geweest.
De wethouder van Armenzorg de heer J.
Douwes zegt, dat men zich bij het besluit
van de Regeering moet neerleggen, want dc
millioenen, die de Regeering aan de ge
meente vergoedt, kunnen door dc gemeente
niet gemist worden. Na repliek werd de
nota voor kennisgeving aangenomen.
De voordracht om de gemeente te doen
medewerken tot de oprichting van „De
Amsterdamsche Stichting voor Vereenigde
Woekerbestrijding", in het kapitaal dier
stichting door de gemeente te doen deelne
men, een krediet en rekening courant bij
het gemeente girokantoor te openen en
aan haar telken jare een subsidie toe te
kennen, werd na eenige opmerkingen dio
hoofdzakelijk betroffen zich niet te veel
illusies te maken van de resultaten, goed
gekeurd.
EXPEDITEUR VEROORDEELD.
Wegens diefstal met braak
tet Laren.
Amsterdam, S Juli. In den nacht van
5 op 0 December 1931 werd ingebroken in
het. gebouw van de bakkerij van de Coöpe
ratie „Steunt Elkander" te Laren. Uit een
brandkast die opengebroken werd, namen
de indringers een bedrag van f 1875.— weg.
Verdacht van diefstal met braak word de
36 jarige expediteur W. F. wonendo tc Hil
versum door dc Rechtbank te Amsterdam
veroordeeld tot een gevangenisstraf van één
jaar. De man ging in hooger beroep. Con
form den ei sell van den procureur-generaal
bevestigde het Hof heden het vonnis der
rechtbank.
K. BEEKSTRAAT 6.
TEL. 543 AMERSFOORT.
BEZOEKT ONZE 18 MODELKAMERS.
„Sedert lk met autorijden begon heb Ik er altijd naar
verlangd, een Rolls-Royce te hebben en nu heb lk er
een niet duur voor 35 gulden, vind Je wel
(Passing Show).
