DE ÊEMLANDEÜ
Beursoverzicht
Vrijdag 15 Juli 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. «s» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 13
RUSLAND EN DE ONT
WAPENING
BOEREN IN BOTSING
MET DE GEPE0E
GENEVE EN DE KWESTIE
DER ONTWAPENING
ONTZETTENDE RAMP IN
EEN BIOSCOOP
GENTLEMEN'S AGREEMENT
De tekst gepubliceerd
NAAR EEN ACCOORD IN DE
B0RINAGE?
9 uur 48 min.
L. J. LUYCX ZOON
PIANO'S - ORGELS - VLEUGELS
Fa. R. VAN DEN BURG
ABONNEMENTSPRIJS pe» 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand f 0.75, per
I" -i week (me| gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 1.-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
1elke regel meer 0.25. Llefdadlghelds-advertentlën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlta „KEITJES'' bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I,—Bewijsnummer extra f £U>3
Hoover het voorwerp van heftige
aanvallen. Het consultatieve
pact maakt in Amerikaansche
kringen een ongunstigen indruk.
Hoog sloegen de golven der opwinding in
'Amerika, toen te Washington het gen<le-
men's agreement, dat Frankrijk en Engeland
hebben gesloten, hekend werd gemaakt. Het
bericht omtrent het consultatieve pact tus-
schen dc beide staten had echter de uitwer
king als van een bom. Reeds enkele dagen
geleden voelde men er zich tusschen geno
men, thans evenwel acht men zich op de
scherpste wijze gebruskeerd.
In officieelc Amerikaansche kringen doet
men natuurlijk zijn uiterste best om de
kalmte tc bewaren, maar het valt niet te
loochenen, dat de loop, dien de zaken in
Europa hebben genomen, de Amerikanen
op zeer onaangename wijze heeft verrast.
Met uitzondering van een beperkt aantal
bezadigde beoordeelaars ziet men de be
langrijkste Êuropeeschc staten, die de hand
hebben gehad in het gentlemen's agreement
en het consultatieve pact, vastaaneengeslo-
ten oprukken tegen de Vcreenigde Staten.
Dat men in de Oude Wereld niet betrekking
tot het vraagstuk der oorlogsschuldcn op
zekeren dag één lijn zou trekken, wercl
j door vele Amerikanen reeds verwacht en
I velen waren zelfs geneigd zich daarbij
neer te leggen, omdat liet iets onvermijde
lijks scheen, maar dat Europa zich tegen
Amerika zal aaneensluiten, om ten aanzien
van andere belangrijke politieke en econo
mische vraagstukken regelingen te forcee-
ren, waarmee Amerika's wel en wee zijn
gemoeid, acht men uiterst bedenkelijk.
De Engelsche minister van buitenland-
sche zaken, sir John Simon, heeft wel-is-
waar kalmecrcnde verklaringen afgelegd
over de beteekenis van het pact en er
bovendien den nadruk op gelegd, dat de En-
gelsch-Fransche samenwerking niet tegen
de Vereenigde Staten is gericht, maar des
ondanks hebben vele Amerikanen den in
druk, dat de politieke en economische iso-
lcering van Amerika, om niet van „om
singeling" te spreken, voor de deur staat.
Men koestert zeer ernstig de vrees, dat de
Europeesche staten gemeenschappelijk stap
pen zullen ondernemen op het stuk der
douanetarieven en handelsverdragen, waar
van in verscheidene gevallen dc gevolgen
uiterst noodlottig zouden kunnen zijn voor
het Amerikaansche bedrijfsleven.
Het valt niet te ontkennen, dat dc plotse
linge ontwikkeling, die de gebeurtenissen
in Europa te aanschouwen geven, dc Ame
rikanen, die voor honderd procent zich van
Europa plachten af te wenden, nog veel
fanatieker heeft gemaakt; de oppositie kan
nu voor den dag komen met nieuwe leuzen,
die bij den verkiezingsstrijd voel opgeld
doen.
Volgens den Washinglonschen berichtge
ver der Deutsche Allgemeine Zeitung wor
den thans dc heftigste aanvallen gedaan
op Hoover, diens moratorium, dat de zaak
aan het rollen heeft gebracht en op de poli
tiek der halfheden, die dc regeering meestal
uit angst voor de verkiezingen tegenover
Europa heeft gevoerd. Nooit, aldus wordt
verklaard, zou de Europeesche actie zulke
agressieve anti-Amerikaanschc vormen heb
ben aangenomen, wanneer de regeering zich
er niet telkens opnieuw toe had laten ver
leiden om, ondanks de meest nadrukkelijke
waarschuwingen, zich te mengen in de
Europeesche aangelegenheden.
Hoe dit ook zij: de gebeurtenissen in
Europa komen de positie van Hoover nu
niet bepaald ten goede. De democraten zul
len van een en ander dankbaar gebruik
maken en met zekerheid kan men aanne
men, dat thans bij den verkiezingsstrijd ook
buitenlandsch-politieke vraagstukken, die
tot dusver volkomen op den achtergrond
waren gedrongen, een zeer belangrijke rol
zullen spelen.
Eischen der Sovjet t.a.v. de ven
daging der conferentie
Geneve, li Juli. (V. D.) De sovjet-
Russische delegatie ter ontwapeningscon
ferentie heeft een verklaring bekend ge
maakt, welke de minimumeisohen inhoudt,
waarop de regcering te Moskou bereio is
in te stemmen in een verdaging der con
ferentie.
Dc sovjct-regcering verklaart, dat zij de
'door den Britschen minister van buiten-
landsche zaken, sir John Simon, voorge
stelde resolutie niet zal kunnen goedkeu
ren, indien dc volgende bepalingen niet
zullen worden opgenomen in de resolutie:
(1) Kwantitatieve verlaging van alle be
staande bewapeningen met ten minste
roet uitzondering van de kleine stalen en
de reeds bij verdrag ontwapende stalen;
(2) Volkomen afschaffing van alle bom
bardementsvliegtuigen^ x
(3) Afschaffing van alle soorten tanks;
<i) Beperking der verplaatsbare veldar
tillerie tot een maximum kaliber van 100
m.M.
(5) Beperking van het scheepsgeschut
overeenkomstig dc beperking der kustar-
tilleric.
Het presidium der conferentie krijge op
dracht in de periode tusschen de beide zit
tingen der conferentie practische voorstel
len uit te werken betreffende de toepas
sing van liet principe van verlaging der
bewapeningen ter zee met V,j.
Opzienbarende berichten
ui/ Poolsche bron
Warschau, li Juli. (V.D.) Volgens
een bericht van dc Agenlur Express zijn
kort geleden in enkele plaatsen van de
republiek der Wolga-Duitschers onlusten
onder dc boeren uitgebroken, welke door
dc Gcpeoe bloedig zijn onderdrukt. Alleen
reeds in Urby en Krasnyj Put zouden
ruim 00 kolonisten zijn neergeschoten. Vol
gens dit bericht zouden dc oorzaken der
onlusten zijn, dat de plaatselijke sovjet
autoriteiten de verordening van Stalin
over den gedeeltelijk vrijen handel in le
vensmiddelen niet willen uitvoeren. Op
talrijke plaatsen, waar dc kolonisten hun
producten ten verkoop aanboden, zouden
hun goederen in beslag genomen zijn. In
vele gevallen heeft men de eigenaars ge
arresteerd en aangeklaagd wagens levens
middelen-speculatie.
Op verschillende plaatsen zou het tot
directe vuurgevechten zijn gekomen tus
schen de bevolking en afdeelingen van de
Gepeoe, die uit Moskou versterkingen heeft
moeten ontbieden.
De Kurjer Warszawski publiceert een
bericht over bloedige botsingen twsschen
Ockrainsche boeren en de Gencoe. In een
plaatsje in het gouvernement Kiew zou
den de boeren geweigerd hebben de ver-
eischte hoeveelheden graan to leveren. Toon
daarop de Gcpcoc het graan in beslag wil
de nemen, dreven dc boeren de troepen uit
het plaatsje Na aankomst van versterkin
gen werd het dorp omsingeld en, althans
volgens dit bericht, aan alle vier hoeken
in brand gestoken. Verder behelst het be
richt nog, dat 350 personen bij den aanval
op het dorp om het leven zijn gekomen.
Zaterdag bijeenkomst der
hoofdcommissie
Londen, 13 Juli. (V.D.) Sir John Si
mon, Sir Herbert Samuel c-n lord London
derry zijn hedenavond uit Londen vertrok
ken naar Parijs, vanwaar zij naar Genève
zullen doorreizen ter hervatting van hun
werkzaamheden ter ontwapeningsconferen
tie.
Genève, 13 Juli. (V.D.) Het presidium
der ontwapeningsconferentie heeft heden
een streng geheime zitting gehouden, waar
in, naar het schijnt, belangrijke besluiten
zijn genomen. Bcnesj, dc eerste rapporteur
der ontwapeningsconferentie, deelde de
pers mede, dat in tegenstelling met alle
verwachtingen de hoofdcommissie reeds Za
terdagmorgen bijeen zal komen. De confe-
rentieleiding heeft voorstellen ontvangen,
die zullen worden samenge\at in één enkel
voorstel, dat de hoofdcommissie zal worden
voorgelegd. Dit voorstel beteekent een groo-
ten vooruitgang. Men twijfelt er niet aan,
of het zal door alle mogendheden worden
aangenomen. Daarna zal de conferentie
voor eenigen tijd worden verdaagd. Het pre
sidium van de conferentie zal echter reeds
over zes weken weer bijeenkomen. Dat zal
een besluit genomen worden ever het weer
bijeenkomen der conferentie. Deze optimis
tische verklaringen van Bencsj ontmoeten
echter in welingclichiec kringen nogal ver
wondering en twijfel, aangezien tot dusver
alle pogingen om een laatste uniform be
sluit uit tc werken op dc grootste moeilijk
heden iijn gestuit
HET ENGELSCH—IERSCHE GESCHIL.
Londen, li Juli. (II.N.) De Ierschc regee
ring he^t beslotbn een invoerrecht van '20
te heffen van alle goederen, die uit Enge
land ingevoerd woorden als repressaile tegen
den Engelschen maatregel.. ITet desbetref
fende wetsvoorstel zal vandaag door het
parlement'worden behandeld.
ZELFMOORD-EPIDEMIE
OP EEN SCHOOL.
M n c h e n13 Juli. (II. N.) Op de
hoogere burgerschool te Kempen schijnt
een zelfmoord-epidemie uitgebroken te zijn.
Binnen enkele weken hebben niet minder
dan drie leerlingen van deze school zich
het leven benomen. ,,x
Twintig kinderen verbrand
Londen, li Juli. (V.D.) Volgens hier
binnengokomen berichten is in dc Chilcen-
sche haven Talcahuano een vreeselijke
brand ontstaan in oen bioscoop tijdens de
voorstelling; 20 kinderen verbrandden en
40 werden gewond.
OVERTREDING DER DEVIEZEN-
VERORDENING.
B e r 1 ij n, 13 Juli. (V. D.) Prins Victor
Salvator von Yscnburg werd hedenmorgen
gearresteerd onder beschuldiging de devic-
zenverordening te hebben overtreden. Hij
zou Duitschc effecten ter waarde van meer
dan een kwart millioen in rijksmarken heb
ben belegd en deze naar het buitenland
gebracht. Prins Yscnburg ontkent dc ver
ordening overtreden tc hebben.
We hebben voor de figuur van MacDonald
grootcn eerbied, vooral als we bedenken, dat
hij van de allerdaagsche sport der maatschap
pelijke ladder tot een dpr hoogste heeft weten
op Ic klimmen. We hcbbcé' zijn onkreukbaar
heid bewonderd, toen hij met zijn geweten
niet meer kon overeenbrengen de labourpoli-
tiek in zijn vaderland te blijven doorzetten
en hij de nationale gedachte predikte. Weer
hebben we hoog tegen hem opgezien toen hij
de conferentie in Lausanne tot een goed einde
wist tc brengen en waren getroffen door zijn
kinderlijk enthousiasme toen hij de wachtende
journalisten toeriep: „Goed nieuws, we zijn
geslaagd".
Naar alle oorden van de wereld werd het
geseind, de conferentie te Lausanne is tot
overeenstemming gekomen. Een eerste stap
naar het herstel der wereld. Het gezonde
verstand zegeviert. En meer van dergelijk
schoons. Keurig wuifde het trotsche gras, dat
uit het zaad der broederschap was ontscho
ten, geen onkruidje scheen er tusschen tc
groeien, het was een en al schoonheid en
pracht.
Maar het spreekwoordelijke addertje in het
gras bleek zich ook hierin verscholen te heb
ben en stak enkele dagen na het bekend wor
den van het resultaat zijn kop er boven uit.
Wat bleek? Tijdens de conferentie van Lau
sanne waren er verschillende geheime verdra
gen gesloten, die natuurlijk ook geheim had
den moeten blijven, maar Herriot meende, om
zich tegenover de volksvertegenwoordiging te
verontschuldigen, een tipje van den sluier te
moeten oplichten en te vertellen: „Ja, wat
jullie in de kranten over Lausanne hebt ge
lezen is nu wel mooi, maar slechts in zooverre
juist, dat wij ons het recht hebben voorbe
houden de overeenkomst al dan niet te doen
ratificecren en zeker niet goed te keuren als
Amerika van ons het volle pond blijft
eischen". Eerst werd het bestaan van zulk een
geheime overeenkomst door de betreffende re
geeringen ten stelligste ontkend, maar onder
den drang van alom bekend geworden feiten
moest ook MacDonald in een redevoering in
het Lagerhuis het bestaan van een „Gentle
man Agreement" erkennen, een mooi woord
voor een minder mooie zaak.
Tegen het einde van de vorige week was de
beurs tamelijk gunstig gestemd; de goede in
vloed die van Lausanne uitging, had sommige
aandeelen een duwtje in de hoogte gegeven.
Toen eindelijk de overeenkomst te Lausanne
tot stand kwam bleek dit geen aanleiding tot
een nieuwe koersstijging, want de malaise
trok zich nog niet veel aan van wat daar in
het Zwitsersche luxe-oord werd besloten. Het
was ook niet noodig geweest, want een paar
dagen later bleek dat de te Lausanne gesloten
overeenkomst slechts van zeer betrekkelijke
waarde was.
Het wachten is nu op Amerika, Zal dat de
schulden kwijtschelden, dan is de conferentie
van Lausanne eerst goed geslaagd, weigert het
echter, dan is al het werk voor niets gedaan.
Maar Amerika heeft cr een zeker voordeel
bij. hoe vreemd dit ook moge klinken, Europa
vrij te maken van schulden, want een schulde
loos Europa kan misschien eens weer produc
ten betrekken en betalen, tenzij Rusland voor
dien tijd de Amerikaansche plaats niet heeft
ingenomen. Maar het meerendeel van het
Amerikaansche congres is voorloopig nog te
gen kwijtschelding van de schulden.
Het is dus begrijpelijk, dat bij al die politie
ke onzekerheid in de internationale politiek
de beurs terughoudend wordt en er van een
willigte geen sprake is. Bovendien is het
moeiliik de vaste stemming te handhaven als
van Wallstreet, alsmede van de prijzenont-
wikkeling der wereldproductenmarkt een de-
primeerende invloed uitgaat. De stemming
was op meerdere punten zwakker en de han
del onderging geen uitbreiding. En hiermede
is de wekelijks weerkeerende klaagzang, want
dat zijn deze overzichten zoo langzamerhand
geworden, weer ten einde.
(Nadruk verboden).
Wanneer 'Amerika niei bevredigt,
treedt het Youngplan
weer in werking
Parijs, li Juli. (V.D.) De Quai d'Orsay
publiceert hedenmiddag den tekst van het
gentlemen's agreement, dat in Lausanne
is gesloten tusschen Frankrijk, Engeland,
Bclgiè en Italië. Deze tekst luidt als volgt:
„Het verdrag van Lausanne wordt eerst
van kracht na de in dit verdrag vermelde
ratificatie. Wat de crcditeurstaten aanbe
langt, in wier naam dit document gepara-
pheerd is, zal de ratificatie niet eerder
plaats vinden, dan wanneer tusschen hen
en hun eigen schuldeischcrs een bevredi
gende oplossing zal zijn bereikt.
Zij hebben alle vrijheid hun houding
voor hun parlementen uiteen te zetten. In
don tekst van het verdrag zal daarentegen
niet naar deze overeenkomst worden ver
wezen. Wanneer in de toekomst een bevre
digende oplossing van hun eigen schulden
zal zijn bereikt, zullen de onderteekende
crcditeurstaten overgaan tot ratificatie,
waarmede dan het accoord met Duitsch-
land rechtskracht zal verkrijgen.
Ingeval een regeling der schulden niet
bereikt kan worden, zal het accoord met
Duitschland niet worden geratificeerd.
Daardoor zou een nieuwe toestand ont
staan en de belanghebbende regeeringen
zullen er over beraadslagen, wat dan moet
geschieden. In dit geval zal de rechtstoe
stand van alle betrokken mogendheden
weer dezelfde worden als voor het morato
rium van Hoover.
De rijksregeering zal van deze overeen
komst in kennis worden gestold."
Bevestigend schrijven van
deu Engelschen minister
van financiën.
Het gentlemen's agreement is begeleid
door een schrijven van den Engelschen
minister van financiën Chamberlain aaa
den Franschcfl minister van financiën
Germain Martin, dat als volgt luidt:
De regeering van het Vereenigd Konink
rijk zou zich gelukkig geacht hebben wan
neer het mogelijk geweest zou zijn de
Fransche oorlogsschulden te annuleeren in
een totaal plan van algemeene annulee
ring van oorlogsschulden en herstelvorde-
ringen.
Onder de gegeven omstandigheden be
treurt zij geenerlci definitieve maatregelen
te kunnen nsmen, welke het verdrag be
treffende de Fransch-Britschc oorlogs
schulden zouden kunnen veranderen. Toch
gaat zij ermede accoord, dat de in de over
eenkomst van 6 Juni genoemde onderbre
king volgens de bepalingen van de onder
breking der oorlogsschuldenbetaling en de
bepalingen van bijlage I van de Ilaagsche
overeenkomst van 31 Augustus 1929 wordt
toegepast op de vervallende annuïteiten tot
aan het van kracht worden van de over
eenkomst van Lausanne, of tol dat besloten
wordt deze laatste overeenkomst niet te
ratificecren. In geval de overeenkomst van
Lausanne niet wordt geratificeerd, zal de
rechtspositie van alle betreffende regee
ringen tot elkander weer dezelfde zijn,
welke bestond volgens de bepalingen van
de Haagsehe overeenkomst van 20 Januari
1930 en van de War Debt Funding-overecn-
komst.
In dit geval zouden dc Britschc en Fran
sche regeering gemeenschappelijk den dan
ontstanen feitelijken toestand moeten on
derzoeken.
Brussel, 13 Juli. (V.D.) In het kolen
bekken van de Borinage heeft een scheids
gerecht van werkgevers en werknemers uit
de kolennijverheid een arbitrale uitspraak
geveld, waarbij de loonen tot 1 November
a.s. worden vastgesteld. Een commissie zal
een overeenkomstig voorstel bestudeeren
voor de overige kolengebieden.
In de kamer is een motie ingediend door
de heeren Poullet, Devèze en Hallet, waar
in de wensch tot uiting wordt gebracht,
dat het geschil snel en billijk tot oplossing
zal worden gebracht. Verder zegt de motie,
dat, acte nemende van de verklaringen der
regoering, een beroep gedaan wordt op de
regeering om de nationale eendracht en
den openbaren vrede te herstellen. Deze
motie is aangenomen met 131 stemmen voor
1 stem tegen en 22 stemmen blanco.
De minister van arbeid, Heyman, deelde
mede, dat hedenmiddag een volledige over
eenstemming was bereikt tusschen de afge
vaardigden der mijnbesturen en de afge
vaardigden der mijnwerkers.
De communistische actie overal
geluwd.
B r u s s e 1,13 Juli. (V. D.) Over het alge
meen nemen de zaken in het mijngebied
thans een kalm verloop, hoewel in het
kolenbekken van Luik de staking vandaag
nog uitgebreid is,
BUITENLAND.
Russische eischen ter ontwapeningscon
ferentie. (Eorsto blad, pag. 1).
Het Gcntlcmens Agreement gepubliceerd.
(Ecr6to blad, pag. 1.)
BINNENLAND.
De positie van den Kon. IIoll. Lloyd.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Ciska Krcmcr overleden.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Een malerij te Vcghcl afgebrand.
(Tweede Blad, pag. 2.)]
STADSNIEUWS. *1
Ondeugdelijke Levensmiddelen. (Kanton
gerecht).
(Ecrsto Blad, pag. 3.)
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut te Dc Bilt
Hoogste barometerstand 761.1 te Jan
Mayen.
Laagste barometerstand: 751.0 to Danzig.
Verwachting: Zwakke tot matige wind uit
W. richtingen, betrokken tot zwaar bewolkt,
waarschijnlijk regenbuien, weinig verande
ring in temperatuur.
Het depressiegebied nam nog in omvang
toe en heeft thans zijn kernen in Polen,
Scandinavië, ten N.W. van Ierland en in dc
omgeving der Pyreneeën. Allerwegen zijn do
barometers nog dalende, behalve op IJsland.
Ver in het W. ligt een gebied van hoogen
luchtdruk, dat zich tot Groenland uitstrekt.
Het gebied van grootc warmte trekt zicli
langzaam naar het Oosten terug.
In Z. en O. Frankrijk en in Z.W. Duitschc
land vielen nog zware onweersregens. Een
uitgebreid regengebied ligt thans over Noord
Duitschland. De luchtdrukverdeeling wijst
op het aanhouden van ccn matige warme en
vochtige luchtstroom uit het W. of N.W. cn
bewolkt weer met nu en dan regen.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
CORSET-AFDEELING
Speciale Koopjes
CORSETTEN en CORSELETTES.
ARNH-STRAAT.
Bezoekt onze magazijnen; wij bieden
U een enorme keuze zoowel 1?. het
eenvoudige als in het meest luxe genre.
Betaling vanaf 4.per mnd.
Te Antwerpen is de communistische be
weging vrijwel in de kiem gesmoord. Toen
hedenmorgen de havenarbeiders in de ver-<
schillende stations aankwamen, trachtten
communistische voormannen hen te over
reden het werk neer te leggen. Do politie
greep eechter onmiddellijk ia en arresteerde
drie der agitatoren, terwijl vier andere uit
hun woningen werden gehaald en in ver
zekerde bewaring werden gesteld. Onder
hen bevonden zich twee Duitschers, n.l. Wil
ly II., oud 27 jaar, en Bruno T., oud 25
jaar. Er hadden verder geen incidenten
plaats; alle arbeiders gingen aan het werk*
De uitgestrekte petroleum- en naphta-
opslagplaatsen worden door de politie en
troepen bewaakt.
DENEMARKEN DIENT EEN KLACHT
IN TEGEN NOORWEGEN.
Kopenhagen, 14 Juli. (V.D.) De Decn-
sche regeering heeft Woensdagavond bij het
permanente gerechtshof in Den Haag een
aanklacht ingediend tegen Noorwegen in
verband met het optreden van dat land in
Groenland.
Oslo, 14 Juli. (V.D.) De Noorsche Ven-
strepartij (de linaerpartij), waartoe ook <Ja
voormalige Noorsche premier Mohwinckel
behoort en de Noorsche arbeiderspartij
hebben scherp positie gekozen tegen het
optreden van Noorwegen in Groenland.
DE KLOPPARTIJEN.
Berlijn, 14 Juli. (H.N.) Vannacht is Het
in Siemensstadt en Oberschöneweide tot een
hevige schietpartij geKomen tusschen natio-
naal-socialisten en communisten. Daarbij
zijn twee personen gedood, 7 ernstig en ver
scheidene anderen licht gewond. Acht com*
munisten en. een aantal Nazi's zijn gear
resteerd,
