AM'ERSFOÖETSCH DAGBLAD
HET POLITIEKE DRAMA IN DUITSCHLAND
DE RIJKSREGEERING GRIJPT
Donderdag 21 Juli 1932
.DE EEMLATSDER"
31e Jaargang No. 18
Severing met geweld bedreigd;
Uitzonderingstoestand afgekondigd
VAKVEREENIGINGSLEIDERS
NAAR BERLIJN
HITTEGOLF TEISTERT
AMERIKA
'Het Staatsgerechtshof moet beslissen
over de consti/utioneele 'basis
der genomen maatregelen
Alles rustig in de hoofdstad
Berlijn, 20 Juli. (V.D.) Tegen half één
verschenen in het Pruisische Staatsmini6-
terie in de Wilhelmslrasse een officier en
een aantal soldaten van de Rijkswecr.
Het waarnemende Pruisische kabinet
vergaderde echter op dat oogenblik in het
Pruisische Ministerie van Binncnlandsche
Zaken aan Untcr den Linden.
Severing wijkt slechts voor
geweld.
Berlijn, 20 Juli. (V.D.) Dr. Bracht is
even na vier uur in het Pruisische minis
terie van Binnenlandsche Zaken, Unter den
Linden, aangekomen. Hij begaf zicli naai
de werkkamer van minister Severing.
Het onderhoud tusschen Severing en
Bracht duurde ongeveer een kwartier.
Severing verklaarde opnieuw dat hij het
optreden der Rijksregcering in strijd met
de Grondwet acht en dat hij weigert zijn
functie over le dragen.
PI ij wijkt slechts voor geweld.
Dr. Bracht verliet hierna direct het ge
bouw van het ministerie.
Voor het gebouw hadden zich talrijke
nieuwsgierigen verzameld, die in afwach
ting zijn van wat komen zal.
Severing verlaat het ministerie.
Berlijn, 20 Juli. (V.D.) De van zijn ambt
ontheven Pruisische minister van Binnen
landsche Zaken Severing heeft Woensdag
middag laat door een zijuitgang het ge-
houw van het ministerie verlaten.
Naar de leider van het persbureau van
het ministerie, ministcrialrat Hirschfeld,
mededeelde, zal Severing wiens particulie
re woning onmiddellijk aan zijn werkka
mers grenst, nog in den loop van den
avond terugkeeren.
De grootc menschenmenigte die zich des
middags voor het gebouw had verzameld,
verspreidde zich langzamerhand, nadat de
verwachte gebeurtenissen uitbleven.
Aangenomen wordt dat Severing nog in
den loop van den avond zal worden verwij
derd.
Grzesinski en Weiss in be
waring.
In den namiddag tegen half vijf ver
scheen een afdeeling Rijksweer in het ge
bouw. van het hoofdcommissariaat van po
litie te Berlijn om de heeren Grzesinski en
Dr. Weiss in verzekerde bewaring te no
men.
De nieuwe door den Rijkscommissaris
voor Pruisen benoemde hoofdcommissaris
van Politie, Dr. Mclchcr, aanvaardde hier
op zijn functie.
Ook Heimannsberg gearresteerd.
Behalve de vroegere hoofdcommissaris
en de vroegere plaatsvervangende hoofd
commissaris Dr. Wcisö is thans ook de
\rocgcre commandant van de Berlijnsche
Schutzpolizei, Heimannsberg voorloopig in
arrest gesteld.
Ook de overige ministers
ontheven.
Berlijn, 20 Juli. (V.D.) Het Rijkskabinet
i*6 hedenavond oni zes uur bijeengeroepen.
Op grond van het feit dat de Pruisische
ministers collectief geweigerd hebben ver
der te werken met von Papen, beeft dc
heer von Papen in zijn kwaliteit van Rijks
commissaris voor Pruisen alle Pruisische
ministers van hun functies ontheven.
Officleele mededeeling.
Berlijn, 20 Juli. (V.D.) Officieel wordt
medegedeeld: Nadat de Pruisische staats
ministers Hirtsiefer, Steyger, Klepper,
Schreiber, Schmitz cn Grimme den Rijks
kanselier per schrijven d.d. 20 Juli van dit
jaar verklaarden er van af te zien gevolg
ie geven aan een hun gedane uitnoodiging
\oor een zitting der staatsregeering, heeft
de Rijkskanselier dc genoemde minister
krachtens de. hem door dc verordening van
den Rijkspresident d.d. 20 Juli 1932 ver
strekte volmacht ontheven van de leiding
der loopende staatszaken.
Severing weer op het depar
tement.
De Pruisische minister van Binnenland
«che Zaken, Severing, is Woensdagavond
om half acht opnieuw op het ministerie
van Binnenlandsche Zaken verschenen, na
dat hij to voren met de leden van het voor
malige Pruisische kabinet een vrij lang
durig onderhoud had gehad.
Met geweld bedreigd.
In liet gebouw van liet Pruisische mi
nisterie van binnenlandsche zaken Untcr
den Linden, verschenen hedenavond om 8
uur 10 dc gevolmachtigde van Rijkscom
missaris. dr. Bracht, zoomede de Berlijn
sche politiccommissaris Mclchcr. cn een ka
pitein van politic. De hccren zochten den
voormaligcn minister van binnenlandsche
zaken Severing op in zijn werkkamer. Dr.
Bracht verzocht Severing zijn ambtsbezig
heden neer te leggen. Hierop herhaalde
Severing zijn bekende verklaring, dat hij
tegen een dergelijken maatregel moest pro
testeeren en overigens slechts voor de be
dreiging met geweld zou wijken. Vervol
gens werd liem met dit geweld gedreigd,
waarna Severing zich in zijn appartement
in liet ministerie begaf. Op deze wijze is
Severing uit zijn functie ontheven.
In het arrestantenverblijf.
B c r 1 ij n 2 0 Juli. (V.D.) Grzesinski, dr.
Weiss en Heimannsberg werden na hun ar
restatie te Moabit ingesloten in het officie
ren vcrbl ij f.
De nieuwe commissaris van politic,
Melclicr, en de nieuwe commandant van
de Schutzpolizei. Poten, begaven zich latei-
naar de Prinz Fricdrich Karlstrasse, waar
Poten de leiding over de Schutzpolizei op
zich nam.
De arrestatie der vroegere politiecommis
sarissen geschiedde door 12 man van dc
Rijksweer onder leiding van kapitein
Hausse.
Grzesinski zegt immuun te zijn.
Berlijn, 20 Juli. (V. D.) Na zijn ar
restatie heeft Gizcsinski een schrijven ge
zonden aan luitenant-generaal Runds'tedt,
waarin hij met referte aan een vorig schrij
ven van vandaag en het telefoongesprek
van 2 uur 15 hedenmiddag er nogmaals den
nadruk op legt, dat liij zich niet kan ver
eenigen met de door den generaal getrof
fen maatregelen en volgens dc grondwet als
lid van den landdag cn als afgevaardigde
immuun is en niet gearresteerd kan wor
den, ook niet wanneer hij in verzekerde be
waring mocht worden gesteld. De door ka
pitein Hausse ter zake gedane mededeelin-
gen acht Grzesinski ongelooflijk.
De afkondiging van den uitzon
deringstoestand.
B'er 1 ij li20 J u 1 i.( V. D.) Officieel
wordt medegedeeld:
Op grond van artikel -48 sub 2 van do
Rijksgrondwet beveel ik tot herstel van de
openbare veiligheid en orde in Groot-Ber-
lijn cn de provincie Brandenburg het vol
gende:
Paragraaf 1: De artikelen 114. 113, 117,
118, 123, 124 cn 153 van de grondwet van
het Duitsche rijk worden tot nader order
buiten werking gesteld. Dientengevolge zijn
beperkingen van de persoonlijke vrijheid,
het recht van vrije mecningsuiting, met
inbegrip van de persvrijheid, liet vergade-
rings- en het vcrccnigingsrccht, het ingrij
pen in liet brief-, post-, telegraaf- en tclc-
foongeheim, bevelen voor huiszoekingen en
inbeslagnemingen, evenals beperkingen
van het eigendom ook buiten de anders
hiervoor bestaande wettelijke bepalingen,
toegelaten.
Paragraaf 2: Met het bekend maken van
deze verordening gaat het uitvoerend be
stuur aan den Rijksweerminister over, die
dit op militaire bevelhebbers overdragen
kan.
Ter uitvoering van de voor het herstel
van de openbare veiligheid noodige maat
regelen wordt de geheele politie van het
genoemde gebied ter beschikking gesteld
van liet uitvoerend bestuur.
Paragraaf 3: Wie handelt in strijd met
de in het belang van dc openbare veiligheid
afgekondigde verordeningen van den Rijk-
minister of van de militaire bevelhebbers
of lot dusdanig verzet opwekt of aanhitst,
wordt, voor zoover de bestaande wetten
geen hoogerc straf stellen, gestraft met ge
vangenisstraf of geldboeten tot vijftiendui
zend mark.
Wie door te handelen in strijd met sub
1 gevaar veroorzaakt voor menschenlevens
wordt met tuchthuis, bij verzachtende om
standiglieden met gevangenisstraf niet on
der zes maanden en wie den dood van een
menschenlevcn veroorzaakt, met den dood,
bij verzachtende omstandigheden met tucht
huisstraf niet onder twee jaren, gestraft.
Daarnaast kan beslag op liet vermogen wor
den gelegd.
Wie tot gevaarlijke daden tegen de ge
meenschap oproept of ophitst wordt met
tuchthuisstraf, bij verzachtende omstandig
heden met gevangenisstraf niet beneden
drie maanden, gestraft.
Paragraaf 4: De in de paragrafen 81
(hoogverraad 302 (brandstichting), 311
(ontploffing); 312 (overstrooming); 313 sub
2 (beschadiging van spoorwegwerken) van
lief. Strafwetboek met levenslange tucht
huisstraf bedreigde misdaden, moeten
met den dood worden bestraft.
anneor zij na dc afkondiging van de ver
ordening gepleegd zijn.
Onder dezelfde bepaling kan in geval van
paragraaf 92 (landsverruad) van liet Straf
wetboek dc doodstraf gesteld worden, even
als in dc gevallen van paragraaf 12"» sub2
.raddraaiers cn gewelddadigheden hij sa
menscholingen) en paragraaf 115 sub 2 (rad
draaiers cn tegenstand bij oproer), wan
neer do plegers van den tegenstand geweld
of bedreiging met wapens gebruiken.
Paragraaf 3: Op verzoek van den beklee-
der van liet uitvoerend bestuur moeten dooi
den Rijksminister van Justitie buitenge-
•one rechtbanken worden gevormd.
Voor de bevoegdheid van deze rechtban
ken gelden behalve de in paragraaf 9 van
de verordening van den Rijksprcsident van
29 Maart 1921 genoemde zaken ook dc mis
drijven en overtredingen volgens par. 3
an deze verordening.
Paragraaf 15: Deze verordening treedt bij
de afkondiging in werking.
Dc verordening, gedagteekend Ncudcck
cn Berlijn 20 Juli 1932, is gctcckend door
den Rijkspresident, den Rijkskanselier, den
Rijksminister van Binnenlandsche Zaken
cn den Rijkswecrminister.
De juridische basis der Rijks-
rcgecring.
In kringen welke do Rijksregcering na
staan, stelt men er prijs op te constatccrcn,
dat de maatregelen van het Rijk in Pruisen
worden ten uitvoer gelegd met een zeer
nauwgezette inachtneming van hun con-
stitutioncclc basis.
Mochten individucele functionarissen,
zooals minister Severing of Grzesinski per
soonlijk van mconing zijn, dat de maatrege
len van het Rijk van een constitut;ioneclc
basis ontbloot zijn, dan nog is liet de zaak
van het Staatsgorcehtshof hierover te be
slissen.
Dc verordeningen van den Rijkspresident
worden door een beroep op het Staatsgc-
rechtshof evenwel niet uitgesteld.
Ambtenaren, die zich tegen dc uitvoering
van maatregelen verzetten, handelen zelf in
strijd met de constitutioneelc rechten. Ove
rigens wordt geconstateerd dat alle maat
regelen in volkomen orde zijn ten uitvoer
gelegd cn dat er geen aanleiding bestaat tot
eenige bezorgdheid.
De landen worden op de hoogto
gesteld.
Dc stappen der Rijksregcering zijn, naar
dc „Vossische Zeitung" meldt, tegelijkertijd
met de bekendmaking aan de betreffende
Pruisische instanties in dc Zuid-Duilsclio
landen medegedeeld.
Met deze opdracht was naar Miinchcn
gezonden freiherr von Lerchneinaar
Stuttgart, de Rijksminister der Posterijen,
freiherr von Rucbcnach; naar Karlsruhe
ministerialrat Wiedemann.
In de middaguren heeft de Rijkskanselier
de vertegenwoordigers te Berlijn van do
landen Beieren, Wurtemborg, Baden, Sak
sen, Thueringen, Hessen en Hamburg ont
vangen, ten einde hen op de hoogte te stel
len van de intusschen van kracht gewor
den maatregelen.
Een protest dor Beiersche regee-
ring.
M n c h e n 2 0 Juli. (V. D.) Gemeld
wordt dat de Beiersche Staatsregeering bij
den Rijksprcsident cn den Rijkskanselier
juridische bezwaren zal maken tegen do
benoeming van een Rijkscommissaris voor
Pruisen, omdat zij dezen maatregel in strijd
met dc grondwet acht. Zij zal tegelijkertijd
haar juridisch standpunt ter kennis van
het Rijksgerechtshof brengen.
Hessen stomt met Beieren in.
D a r m s t a d t, 2 0 Juli. (II. NV) De Hes
sische staatsregeering heeft haar instem
ming betuigd met'het beroep van Beieren j
op het Rijksgerechtshof en het protest tegen
den afgekomligden noodtoestand..
De nieuwe Pruisische ministers.
Ilot com miss aria lc bestuur van het Prui
sische ministerie van Landbouw zal in ban
den worden gestold van den staatssccrcta-
i is van het Rijksministerio voor Voedings
wezen, Musschl. liet ministerie van Handel
zal door den commissaris voor het bank
wezen, Ernst, en het ministerie van finan
ciën door staatssecretaris Schlcusinger
worden bezet.
Wat dc overige ministeries betreft, zal
Donderdag eerst met dc desbetreffende
staatssecretarissen worden onderhandeld.
De staatssecretaris van het Pruisische
ministerie van Binnenlandsche Zaken,
Abegg, is eveneens van zijn functie ont
heven.
Schrijven van Brann aan
von Papen.
Berlijn, 20 Juli. (V.D.) Dc uit zijn func
tie ontheven Pruisische premier Dr. Braun
heeft Rijkskanselier von Papen het volgen
de schrijven gezonden:
„Per schrijven van 20 Juli 1932 deelt U
mij mede, dat dc heer Rijkspresident U tot
Rijkscommissaris voor liet land Pruisen
heeft aangewezen cn dat U mij als zooda
nig ontheft van mijn functie van minister
president. Tegelijkertijd zou het ambtsge
bouw door militairen zijn. bezet ten einde
het mij, voor het geval ik mijn verlof zou
onderbreken, onmogelijk tc maken mijn
ambtsbezigheden te vervullen. Volgens mijn
meening zijn deze maatregelen van icdcren
juridischcn basis ontbloot. Ik verzoek U
derhalve mij tc willen medcdcclcn, welke
motieven U, mijnheer de Rijkskanselier,
aanleiding hebben gegeven tot dit optreden
cn op welke bepalingen der grondwet cn
van de wet U zich daarbij baseert.
De Vakvereenlgingslelders
naar Berlijn ontboden.
Berlijn, 20 Juli (V.D.) In een Woens
dagmiddag gehouden zitting van het cen
traal bestuur van liet Duitsche Vakverbond
werd besloten dc vertegenwoordigers van
alle bij het Verbond aangesloten organisa
ties tegen Donderdag telegrafisch naar
Berlijn te roepen. In deze vergadering zul
len nadere besluiten worden genomen.
Een oproep van den militairen
bevelhebber.
Berlijn, 20 Juli. (V.D.) Luitenant-gene
raal von Rundstedt, die belast is met liet
uitvoerend bestuur voor Groot Berlijn en
dc provincie Brandenburg heeft den vol
genden oproep afgekondigd:
„Ik hen door den Rijkswecrminister be
last met het uitvoerend bestuur voor Groot-
Berlijn en dc provincie Brandenburg. Ik
verwacht van alle autoriteiten cn van do
bevolking dat zij gevolg zullen geven aan
mijn tot handhaving van de openbaro rust
cn orde int te vaardigen verordening. Wie
deze bekendmaking opzettelijk afscheurt,
vernielt of beschadigt, wordt bestraft".
Vanavond was het rustig te
Berlijn.
B er lij n, 20 Juli. (V.D.) In dc straten van
dc Rijkshoofdstad die overdag het gewone
dagelijkschc beeld vertoon-d hebben, was
in de avonduren de opgewondenheid en
spanning duidelijk merkbaar. In alle dee
len van de stad schoolden in de straten en
op de pleinen dc aanhangers der meest uit-
ccnloopendc politieke partijen hijeen en be
spraken hartstochtelijk dc politieke gebeur
tenissen in Pruisen. Vooral werd heftig ge
debatteerd voor de aanplakbiljetten, waar
dc verkiezingsleuzen der partijen te lezen
staan, zonder dat het hierbij echter tot
eenigcrlei incidenten is geljdmcn. In do om
geving der regeeringsgebouwen waren veel
nicuwsgieringcn samengestroomd. Lr viel
hier echter niets tc beloven.
De politie doet met bizondcrc terughou
dendheid haar dienst en heeft geen aanlei
ding gevonden in tc grijpen.
De nazi's juichen.
II a in burg, 20 Juli (V.D.) Op een groot e
verkiezingsvergadering van de N.S.U.A.P. in
Hamburg heeft dc afgev. Kubczijn standpunt
uiteengezet tegenover tie gebeurtenissen
van heden. De 20ste J ili, aldus voiKlaarde
hij, zal in dc geschiedenis van den Prui-
sischen staat cn derhalve ook in de Duit
sche historie een bizolidcre bcteekonjs heb
ben. De mededeeling, dat Severing, Braun
on dc andere ministers uit hun functies
waren ontzet, werd door de vergadering
met donderend gejuich ontvangen. Kube
ging voort: thaps begint con nieuwe etappe
in den strijd om de vrijheid van het Duit
sche vaderland. Alleen het feit. dat het
Pruisische volk niet meer sociaal-democra
tisch geregeerd wil worden, heeft de voor
waarde voor de vanzelfsprekendheid van
den huidigen dag geschapen.
Engolsche persstemmen.
Londen, 20 Juli. De gebeurtenissen in
Duitschland worden door de Londcnsche
dagbladen op opvallende wijze gepubliceerd
met koppen als „Kuropecsche Bom" en
Triomf van Hitler" e.d. De conservatieve
Evening Standard verklaart, dat nog geen
rcgccring in Duitschland zoo vergaande vol
machten heeft bezeten, als thans aan den
Rijkskanselier zijn gegeven. Dc liberale Star
schrijft, dat geen politieke of socialo groep
in Duitschland sterk genoeg is om tegen
stand te bieden tegen een dergelijke machts
concentratie.
Een algemeene staking ter be-
scherming van de Republiek?
Dr. Nowak van liet IJzeren Front heeft
den Bcrlijnschen vertegenwoordiger van den
Evening Standard het volgende bericht ge
geven:
Dc Republikeinen zijn bereid tot energie
ke en vergaande maatregelen, nu of nooit.
Zij moeten cn willen dc Republiek verde
digen. Een algemeene staking is het beste
cn onvermijdelijke wapen. Een sterke afdee
ling Republikeinen, marcheert naar hef
Pruisisch ministerie van binnenlandsche
zaken om Severing voor arrestatie- te be
schermen.
Schietpartij tusschen politie
en communisten in Borlijn.
B e r 1 ij n, 20 Juli. (V.D.) Op de Kottbuser-
darnm hielden kort na middernacht onge
veer 200 communisten een tram en een
autobus aan. Zij dwongen de passagiers uit
te stappen cn poogden den wagen omver te
werpen. Toen de politie ter plaatse er-
scheen werden de agenten uit de richting
van de Schönleinstrasse onder krachtig pi-
stoolvuur genomen. De politic beantwoord
de het vuur. Een der demonstranten kreeg
een schot in den borst waaraan hij kor
ten tijd later overleed. Dc orde werd her
steld. In het overige deel van de stad
heerscht nog volkomen orde.
Tientallen personen J
gestorven
New York, 20 Juli (H.N.) Tengevolge
van dc hittegolf in de Verecnigde Staten
zijn reeds 150 personen om het leven geko
men. De oogst heeft op verschillende plaat
sen door de verzengende hitte veel geleden.
Op vele plaatsen werd een temperatuur van
42 graden Celsius geregistreerd.
Een blik op de Marienstrasze in Altona, waar de bloodige
strijd tusschen politie en radicale elementen bizonder
fel heeft Dewoed. Do bevol king verkeert nog altijd In
opgewonden toestand.
NIEUW KABINET IN ESTLAND.
Re val, 19 Juli. (H.N.) Dc voorzitter van
het Estlandsche parlement Karl Einbund
heeft een nieuw burgerlijk kabinet gevormd
dat steunt op dc rcchtsche agrarische par
tij cn de burgerlijke middenpartij, die sa
men 65 van dc 100 zetels in liet parlement
hebben. De kabinetswisseling was een ge
volg van dc verkiezingen, die einde Mei ge
houden zijn. Volgens dc grondwet is er in
Estland geen afzonderlijke staatspresident,
zoodat de minister-president tevens staats
president is. Het ligt echter in de bedoeling
het afzonderlijke ambt van staatspresident
in te voeren, waardoor vermoedelijk dozen
herfst een volksstemming zal worden ge
houden.
GEDENKTEEKEN VOOR BRIAND.
Parijs, 20 Juli. (H/N.) Op verzoek van
de vereeniging van vrienden van Briar.d
heeft de regeering vergunning verleend om
een openbare collecte te laten houden roor
de oprichting van een gedcnktcckcn voor
Briand.
RECONSTRUCTIE VAN HET ITALIAAN-
SCHE KABINET.
R o m e, 20 Juli (V.D.). Met ingang van he
den Woensdag heeft Mussolini het geheele
ministeriogereconstrueerd.
Mussolini heeft zelf de leiding op zich ge
nomen van het ministerie van buitenland-
sche zaken en van het corporatieministerid»
