TEGEN PRUISEN
AM ÊRSFÖÖETS CH DAGBLAD
Zaterdag 23 Juli 1932
.DE EEMLANDER-
31e
Jaargang
No. 20
AFKONDIGING EENER
WAPENVERORDENING
„De grondwet in gevaar"
HOE BRACHT OMZWAAIDE
Essen wil hein niet missen
VIERDE BLAD
Communisten schieten op
politie.
Berlijn, 21 Juli. (V. D.) Hedenmorgen
zijn in hei staatsdeel Borbeck door een af-
deeling van ongeveer 20 man communisten
15 schoten gelost op een politiepatrouille.
De schoten misten hun doel. Tijdens de
achtervolging van de daders werden de
agenten bij een spoorwegviaduct eveneens
beschoten, waarop het vuur werd beant
woord. Van de agenten werd niemand ge
wond. Of er bij de communisten gewonden
gevallen zijn, Sjtaat nog niet vast.
Op verschillende plaatsen van de stad is
het weder tot botsingen gekomen, waarbij
in totaal vijf nat.-soc. door politieke tegen
standers min of meer zwaar gewond wer
den.
Poging om een rede van dr.
Brüning in de war te stu
ren.
Baden wendt zich tot het
st aalsgerechtshof
Karlsruhe, 21 Juli. (V.D.) Het Bade.n-
sche staatsministerie heeft den president
van het staatsgerechtshof te Leipzig een te
legram gezonden, waarin hel op grond van
ailikcl 10 van do rijksgrondwet protesteert
tegen dc door de rijksregcering genomen
maatregelen in l'ruisen. Een afschrift daar
van is aan den rijkskanselier gezonden.
Berlijn, 21 Juli. (V.D.) De sociaal-dtmo-
cratischo fractie van den landdag lu-cft
zich hij de door de oude Pruisische regee-
ring bij het rijksgereclushof ingediende
aanklacht aangesloten.
Karlsruhe, 21 Juli. (V.D.) In een on
derhoud met de journalisten verklaarde
staatsminister dr. Solim, dat de Badonschc
regeering met groote gestrengheid alle
maatregelen zal nemen, om bloedvergieten
to voorkomen en daardoor dc rijksregce
ring het voorwendsel te ontnemen om. zoo
als thans in Pruisen is geschied, in te
grijpen. Verder zal Baden opnieuw schrifte
lijk dc rijksregeering verzoeken, het uni
formverbod weer' af te kondigen.
Overigens zal Baden' alle noodverorde
ningen, die uit Berlijn komen, ten uitvoer
brengén.
Berlijn, 21 Juli. (V.D.) Dc drager van
'de uitvoerendo macht te Berlijn heelt op
grond van de noodverordening van 20 Juli
1932: bepaald:
Paragraaf I: Wie met reden verdacht
wordt een strafbare handeling met een
wapen gepleegd of een wapen onbevoegd
gedragen te hebben, of wie gezamenlijk
met anderen op openbare plaatsen gewa-
Tcnd verschenen is, wordt, ongeacht de
strafrechtelijke vervolking, gearresteerd.
Paragraaf II: Wie bij een onderzoek n.Aar
wapens tegenover, dc gewapende macht of
de politie op desbetreffende vragen liet be
zit van wapens of munitie of andere hem
bekende voorraden van wapens of munitie
geheim hou<lt,_woj*df' cmgbr.c^t dj? -"Straff
strafrechtelijke vciwö%nig,"gearresteerd.
Paragraaf III: Tegen het bevel tot arres
tatie is geen beroep mogelijk.
Paragraaf IV: Deze verordening treedt
onmiddellijk in werking.
Berlijn, 21 Juli. (V.D.) Officieel wordt
medegedeeld:
Het Pruisische staatsministerie heeft
hel verzoek van staatssecretaris dr. Weiss-
ïriann hem om gezondheidsredenen ontslag
uit den Pruisischcn staatsdienst te \crfce-
ïten, toegestaan.
E 11 w a n g e n, 21 Juli. (V.D.) In een ver
gadering cfer centrumpartij heeft de staats
president van Wurtemberg, dr. Bolz, een
waarschuwing uitgesproken tegen alle dic
tatoriale aspiraties. Men roept, aldus ver
klaarde dr. Bolz, de tegenstanders op lot
actief verweer en drijft het Duilsche volk
steeds dieliter naar een burgeroorlog.
Het volk is gerechtigd tegenstand te bic-
den, indien een revolutie van boven af
komt. Het zou diep treurig zijn, indien de
grondwet in gevaar zou worden gebracht
door lieden, die deel uitmaken der regee
ring. \"iet de landen, welke hun constitu
tioneels rechten verdedigen, zondigen te
gen de eenheid van het rijk, doch degenen,
die het wagen de grondwet aan te tasten.
Dr. Held kritiseert de be
noeming van een rijkscom
missaris.
Berlijn, 21 Juli. (V.D.) In een vergade
ring der centrumpartij in Bar voerde he
den prelaat Schreiber het woord, die o.a.
zeide, dat ni^n in zekere toonaangevende
kringen in Berlijn met de gedachte speelde,
dat dr. Brüning na dc verkiezingen van 31
Juli weer als minister van buitenlandschc
zaken zou opduiken. In dit verband legde
spr. er den nadruk op, dat het centrum er
niet aan denkt dc voor den val van Brü
ning en het resultaat van Lausanne ver
antwoordelijke partijen op de een of andere
wijze van hun verantwoordelijkheid te be
vrijden.
Tc Neurenberg sprak dc Beiersclie mi
nister-president Held, die zeide, dat hij zich
met kon losmaken van het gevoel, dat de
rijksregeering bindende afspraken had ge
maakt met partijchefs of partijen. Vervol
gons oefende spr. nog scherpe critiek uit op
de benoeming van een rijkscommissaris in
Pruisen en liet gevaar, dat hierin gelegen
is voor de landen.
Dr. Ilugenb'org zette in Karlsruhe uiteen,
dal, nu de roodzwarten in het rijk en in
Pruisen uitgeschakeld zijn, dit de taak der
Duitsch-nationalen niet gemakkelijker,
maai* integendeel veel moeilijker maakt,
aangezien opbouw en practisch werk moei
lijker zijn dan critiek. Het oogenblik komt,
waarop de rechterzijde in Duitschland voor
de ontzaggelijke zware'taak zal staan de
fouten van een 13-jarig wanbeheer te her
stellen.
„Moskou en Romo hebben
niets meer te zeggen in
ccn naücnaal-socialistischen
slaat."
B c r 1 ij n, 21 Juli. (V.D.) Grcgor Slrasscr
betoogde in zijn lieden uitgesproken ver-
kiëzlngsredevoeringen, dat, wanneer over
cenige weken Hitler kanselier in DuitMh-
land zou zijn. hij het vertrouwen van
millioen meiischen'achter zich had. In een
ïiationaal-socialistischen staat zou Moskou
niets meer te zeggen hebben, maar ook
Rome niet.
Politieke botsingen.
Homberg, 21 Juli. (V.D.) In de mid
daguren van lieden kwam liet in dc Duis-
burgerstrasse tot botsingen tusschcn nat.-
soc. en aanhangers van het ijzeren front.
Aan béide zijden werd geschoten. De tegen
standers trokken met latten en andere
voorwerpen op' elkaar af. Toen de politie
verscheen, vluchtten dc vechtersbazen zij
straten in. Lr waren zes gewonden ge
vallen.
Kalmte in Berlijn.
Berlijn, 21 Juli. (V.D.) Van enkele op
zich zelf slaande en niet ernstige inciden
ten Mgezien, is jlc dag.van ho^Icp in Eer
lijk .Yol^mcii^a usiig v^Éloopen.
De ministersconferentie in
Stuttgart.
B e r 1 ij n, ,21 Juli. (V.D.) Naar de Vossi-
srhe Zeitung verneemt, zullen dc rijksmi
nister van binncnlandsche zaken von Gayl
en dc rijksminister van arbeid Schaf f er te
zamen met den rijkskanselier zich ter deel
neming aan de ministersconferentie te
Stuttgart derwaarts begc\cn.
„Weg met het Hakenkreuz
en zijn beschermers."
In de resolutie van 't partijbestuur en
den partijraad der Duitsche sociaal-dcmo-
cratische partij wordt nog gezegd:
„De 31ste Juli moet een dag van vergel
ding worden voor de wanregecring der ba
ronnen en hun nationaal-socialistische hel
pers. Het mag niet gelukken, de aandacht
af te leiden van hei feil, dat Hitler en zijn
partij voor den sociaal-reactionairen koers,
die thans ingeslagen wordt, de a olie,, ver
antwoordelijkheid dragen. Zonder Hitler
geen liongernoodverordening.
Dc communistische leiders, die sinds ja
ren schouder aan schouder met de natio
naal-socialisten den strijd tegen Braun en
Severing gevoerd, hun omverwerping, hun
afzetting en hun in-staat-van-beschuldiging-
stelling geëischt hebben, roepen thans, in
verband met de afzetting van Braun en
Severing, tot Je algemeene staking op.
De Duitsche- arbeidersklasse zal zich de
keuze van haar middelen en het uur van
handelen niet door de bondgenooten der
nationaal-socialisten in den strijd tegen
Braun en Severing laten voorschrijven.
Rijksweersoldaten bewaken don ingang van het poiitiepgQsldijun UJïfrUia.
Ook de Duitsch-Nationale jeugd, de volge
lingen van Hugenbsrg, hebben zich een
uniform aangeschaft. Het hemd is groen
gekleurd.
Het is tliuns zaak. niet volle activiteit,
discipline en tenbeid alle krachten voor
den verkiezingsstrijd en de overwinning
der sociaal-democratic te couccntreeren.
Voor den verderen strijd moeten de organi
saties in den toestand van hoogste gereed
heid worden gebracht. Weg met liet Ha
kenkreuz en zijnlbeschermers! Leve de so
ciaal-democratie! Leve dc vrijheid!"
De sociaaldemocratische fractie van den
Pruisischcn landdag heeft zich met alge
meene stemmen bij deze resolutie aange
sloten.
„De stap vaa Woensdag een
verdere ondermijning van
hel staatsgezag."
Berlijn, 21 Juli. (II.X.) Het algemeene
Duitsche vakvcrcenigingsverbond heeft een
motie aangenomen, waarin o.a. gezegd
wordt, dat de slap van Woensdag een ver
dere ondermijning v ui het staatsgezag Ijc-
teeként, zoodat de bond daartegen ten
scherpste protesteert uit naam van dc mil-
lioenun arbeiders, die aciitey licm staan. De
rijksregeering heeft gehandeld uit zorg voor
haar naUonaal-socialistischcn aanhang,
terwijl klaarblijkelijk de lot nu toe bestaan
de onafhankelijke politiedienst geen vol
doende riiirnlc" liét tTïgcrMuih
delingen der ïr.itiouaal'soóiaiisten. Het is
een verkeerde politiek onbezonnen tegen de
arbeiders te handelen. De verkiezingsdag
van den 3J.sten Juli zal den arbeiders ge
legenheid geven hun poliïieken wil op on
dubbelzinnige wijze- tot uitdrukking te
brengen, llcï is mogelijk, dat ook het rijks-
gerechtshof in strijd met het standpunt van
dc landen en met den zin van de rijks-
grondwet een beslissing neemt. Dit zal den
vakverccnigingcn echter niet beletten, met
de letter, maar den geest van clc grondwet
te doen zegevieren.
Kei centrum spreekt van
ongehoorde gebeurtenissen.
Keulen, 21 Juli. (V.D.) De voorzitter
van het .lagclijksch bestuur van de Duit
sche centrumpartij, de rijksdagafgevaardig
de Joos, Iweft, naar de Kólnischc Volkszei-
tung meldt, de volgende verklaring afge
legd:
„De ongehoorde gebeurtenissen van gis
teren en vandaag in Pruisen hebben in de
geheele Duilsche centrumpartij groote be
vreemding en diep misnoegen gewekt.
Trouw aan haar wezen als grondwettelijke
partij protesteert de Duitsche centrumpartij
plechtig er tegen, dat artikel \S van de
Duitsche grondwet niet. wordt gebruikt
voor de redding des volks uit uitersten
nood, maar voor het doorzetten van alzij
dige partijverlangéns. Essentieele deelcn
van dc grondwet zijn in deze dagen ge
sehonden, het recht der landen is onder be
dreiging met wapengeweld benadeeld. Be
stuur en fractie der Duitsche centrum
partij benevens het dagelijksch bestuur van
dc rijkspartij zijn onmiddellijk bijeengeroe
pen. De rijkspartijleiding heeft tot haar
spijt kennis genomen van het besluit tot
aanvaarding van zijn aanstelling van dr.
Bracht. Dr. Bracht heeft voor cenigc maan
den er ten zeerste prijs op gesteld te ver
klaren, dat hij „het. centrum na staat." Zijn
feitelijk optreden is daarmede in absolute
tegenstelling."
war te sturen. Over de draden van de
hoogspanningsleiding, die naar het terrein
loopt, waar de vergadering gehouden werd,
werden door twee personen stukken koper
draad geworpen, om op deze wijze kort
sluiting ie veroorzaken, liet gelukte ook
werkelijk, dc verlichting en de luidspreker-
installaties vijf minuten buiten bedrijf te
stellen. Daar dr. Brüning echter doorsprak,
bleef de vergadering rustig, zoodat dc toe
leg mislukte. Do politic achtervolgde de
beide mannen en kon hen arrcstccrcn,
waarbij bleek, dat heiden tot de nationaal-
socialistische partij behoorden.
Arrestaties.
Berlijn, 22 Juli (V.D.). In den vroegen
ochtend werden dc afgetreden Bcrlijnsehc
politic-commandant, lleimannsberg en dc
inspecteur van politic l'.neke evenals een
lid van dc Reichsbanncr Carlberg gearres
teerd, daar zij verdacht worden van hande
lingen in strijd mct.dc verordening van
den rijkspresident van 20 Juli.
Maatregelen tegen de Rote
Fahnc.
Berlijn, 22 Juli (V.D.). Dc Rote Fahne,
die in verband met de hazetting van de
drukkerij door de politie als nooduilgave
was verschenen, is Vrijdagochtend in be
slag genomen en voor den tijd van vijf da
gen verboden.
De behandeling voor het
staatsgerechtshof.
Leipzig, 22 Juli (V.D.). Dc behandeling
door liet Staatsgereclitsliof, dat onder voor
zitterschap van den president dr Bumkc
Zaterdag in de zaak van dc door dc afge
zette Pruisische regcering gcéischte voor-
loopige maatregelen tegen do maatregelen
van liet rijk zal rechtspreken, zal in een
van dc kleine zalen van het gerechtshof
plaats vinden.
Dc zitting is openbaar.
Tot nu toe is bij vhet staatsgereclitsliof
geep klacht van Beieren en Baden ingeko
men.
Het gerechtshof kan zich derhalve nog
niet met hun bezwaren bezig houden.
Beide landen hebben alleen in vrij uitvoe
rige telegrammen liet staatsgerechtshof
medegedeeld, dat zij liet voornemen hebben
te protestcercn. Dit protest wordt in den
vorm van wettelijke schriftelijke stukken
nog door het gerechtshof ingewacht.
Een behandeling van dc protesten zal
eerst plaats vinden,-wanneer dc wettelijke
weg der .voorbereiding is gevolgd; dat is der
halve nauwelijks voor liet einde van de
vacantic der rechterlijke macht.
Zijn sympathie voor hei Centrum
overgedragen naar het
nationaal-sociatisme
Do Frankfurter' Zeitung schrijft over dr.
Brutlit:
De opperburgemeester van Essen, dr.
Bracht, is op 23 November 1S77 geboren.
Reeds geruimen tijd gold dr. Bracht (die in
December 1923 chef van de rijkskanselarij
in liet kabinet-Marx geworden is en na den
val van dit kabinet, half 1921, opperburge
meester van Essen, als een opkomende po
litieke grootheid. IIij werd herhaaldelijk
in dc laatste jaren bij persoonswijzigingen
van de kabinetten als candidaal voor mi
nisterposten genoemd. Na de nieuwe ver
kiezingen in Pruisen dook ook de moge
lijkheid van zijn minister-presidentschap
herhaaldelijk op, maar telke'ns heette het
weer, dat het centrum hem als reserve voor
buitengewoon belangrijke gevallen wilde
bewaren. Voor de politieke plaats van
dr. Bracht is het kenteekenend, dat hij
eerst lang nadat hij opperburgemeester van
Essen geworden was. formeel tot het cen
trum toetrad, nadat hij tot op dat oogen
blik als het centrum nastaand beschouwd
was en dat ook wel was. Anders had het
centrum, dat in den gemeenteraad van Es
sen den doorslag geeft, hem niet tot opper
burgemeester gekozen.
Over dc intensiteit van zijn verbinding
.met het centrum werd echter altijd gestre
den. Ongeveer een jaar geleden verwekte
een later verzwakte publicatie van een in
terview opzien, waarin dr. Bracht zijn ver
binding met het centrum als heel losjes ge
kwalificeerd zou hebben. Onbetwist was
het sinds lang, dat Bracht op den rechter
vleugel van het centrum stond. Door do
partijen van links werd hij herhaaldelijk
over zijn standpunt aangevallen. Ook wer
den hem terecht of ten onrechte al
lang sympathieën voor dc rcchts-radicale
richting toegedicht. Als een politieke ge
loofsbelijdenis werd de rede opgevat, die
hij Juni 1931 op dc rijksvergadering van de
\Y indtliorstbondcn gehouden heeft. Hij
sprak zich toen openlijk uit voor de poli
lick van het centrum en in het bijzonder
voor die van den rijkskanselier dr. Brü
ning, dien hij als den laalsten Duitschen
rijkskanselier kenschetste, van wien men
kon hopen, dat hij zonder groote schokken
een eind zou maken aan den kritieken toe
stand van Duitschland. Slechts het cen
trum kon, volgens Bracht, in een dergelij-
ken lijd de leiding op zich nemen, omdat
liet in zichzelf reeds de groote tegenstellin
gen tusschcn kapitaal en arbeid in de stad
en op het land overbrugde.
Dat hij daarbij uitdrukkelijk verklaarde,
dat met alle kringen moest worden samen
gewerkt, die op de basis van christelijke
samenwerking daartoe bereid waren, werd
opgevat als een verwerping van confcssio-
neolc onverdraagzaamheid en als een sym
pathiebetuiging voor de gematigde natio
nale richting onder gelijktijdige afwijzing
van dc sociaal-democratie. Voor het huidi
ge oogenblik van belang lijkt Bracht's uit
spraak, in dezelfde rede, dat ook Bismarck
niet anders zou hebben geregeerd, dan
Brüning toen deed, want Bismarck zou, als
hij nu op do wereld Icvvam, ongetwijfeld
niet de kurassicrsluurzen aantrekken, om
dat men daarmee wel operette kan spelen,
maar geen politiek maken.
Zeer kwalijk heeft men het dr. Bracht in
de kringen van de coalitie van Weimar ge
nomen, dat hij niet deel genomen heeft aan
het bij dc laatste presidentsverkiezing ge
vormde plaatselijke Hindenburg-comité.
Zijn officieele mólivcering, dat hij daardoor
protosteeren wilde tegen de houding van
dc centrale autoriteiten, die het gemeente
lijke zelfbestuur sterk beperkte, vond Wei
nig geloof. Men zag hierin veeleer een po
ging om zoo groot mogelijke neutraliteit te
genover Hitler en dc nationaal-socialisten
in acht te nemén. Deze indruk werd beves
tigd door het feit, dut dr. Bracht bij de
groote verkiezingsrede van den töcrimali-
gen rijkskanselier dr. Brüning voor Hin
denburg te Essen, niet aanwezig was.
Eon persoonlijke neiging naar dictato
riale formules, mét verwerping van een on
handig parlementarisme, een „hang" naar
liet fascisme, zöoAls' dc links gerichte
plaatselijke pei-s het herhaaldelijk noem
de, meende mén reeds lang te kunnen af
leiden uil de wijze, waarop dr. Bracht als
opperburgemeester van Essen is opgetre
den. Onder de West-Duilsche opperburgcr-
meesters heeft Bracht als een van de eer
sten een principieelcn afkeer getoond van
dc teugelloosheid in de finaricieele politiek
en den nadruk gelegd op den terugkeer tot
ijzeren spaarzaamheid en daarnaar heeft
hij gehandeld. Essen gold langen lijd als fi
nancieel de best gesitueerde stad van het
industriegebied. Ook de in den crisistijd
ingetreden achteruitgang van den financi-
eelen toestand schijnt aan deze relatieve
verhouding niets gewijzigd te hebben. Te
genover de groot-industrie schijnt dr.
Bracht geen bijzondere sympathieën te
hebben. IIij heeft tegenover liet zware ge
wicht van de industrie op politiek en occo-
nomisch gebied steeds den nadruk gelogd
op de prioriteit van de openbare macht.
Essen protesteert tegen de
afwezigheid van Bracht.
De voorzitter van den gemeenteraad van
Essen heeft nopens het verlof van burge
meester dr. Bracht een verklaring afgelegd,
waarin gezegd wordt, dat gezien de groote
problemen, die de stad Essen in dezen
moeilijken tijd heeft op te lossen het onge-.
boord is, orn den burgemeester langen tijd
te moeten missen. Dit moet voor de ge
meenteraadsleden aanleiding zijn een be
slist neen te doen hooren tegen liet verlof
van dr. Bracht.
De militaire bezetting voor het gebouw van het Pruisische Staatsministerie,
Stuttgart, 21 Juli. (H.N.) Van natio
naal-socialistische zijde is getracht een
vergadering in Schwabisch-Gnund ia de.
