DE POSITIE VAN DE RIJKSWEER
Donderdag 28 Juli 1932 AMËKSFOOÜTSÖH DAGBLAD 31e Jaargang No. 24
ÊEMLANDEiRi
STAAT DEZE BOVEN DE
PARTIJEN?
Weermacht als factor van
rust en orde
&BÖNLAIVD
BRAUN SCHRIJFT AAN
VON PAPEN
ERNSTIG SPOORWEG
ONGELUK
NIEUWE BOTSINGEN IN
T VERRE OOSTEN
het in dergelijke lijden van nood mogelijk
tegen crises is beschermd en talrijke
menschen als zelfstandige existenties op
het platte land vasthoudt.
Generaal Von Schleicher bevestigt
dit zeer nadrukkelijk
De minister voor de rijksvveer, generaal
von Schleicher, heeft Dinsdagavond, gelijk
leeds in 't kort is gemeld, een radioiede-
xoering gehouden. Dit was de eerste rede
voering, welke de generaal in het open
baar heeft uitgesproken sinds hij rijksmi
nister is.
De minister citeerde zijn korte verkla
ring, welke hij tot het leger heeft gericht
ter gelegenheid van zijn ambtsaanvaar
ding, waarin dc verwijzing naar de toe
komst hem door oen deel der linkerzijde
kwalijk is genomen, aangezien in de afge-
loopcn jaren alles is gebeurd om het doel,
Duitschlands grenzen te beschermen en dc
nationale veiligheid te garandecrcn, tc be
reiken. Dat heeft mij verbaasd. Het heeft
mij opnieuw getoond hoe graag en hoe ge
makkelijk dc Duitsclier zich illusies maakt,
vooral wanneer hem zulks bij zijn partij
politiek past. De waarheid is immers, dat
geen enkel ander Europeesch land in zoo
geringe mate de veiligheid bezit, waarom
1het klinkt als een paradox juist de
sterkste militaire macht der wereld onop
houdelijk roept.
Deze houding van onze westelijke nabu
ren heeft minister Stresemann, wicn men
'toch werkelijk geen vooringenomenheid
kan verwijten, indertijd huichelarij ge
noemd en ik geloof, aldus von Schleicher,
dat er in Duitschland slechts weinig men
schen zijn, die het hiermede niet eens zul
len zijn.
Iloe kan Duitschland veiligheid verkrij
gen? Theoretisch volgens twee wegen: (1)
doordat dc mogendheden de bewapeningen
verminderen tot ons niveau, waartoe zij
moreel en juridisch verplicht zijn.
Wij kunnen ten tweede de veiligheid be
reiken, doordat wij onze weermacht zooda
nig „ombouwen", niet „uitbouwen", dat zij
ons ten minste.een zekere mate van vei
ligheid geeft en ik zou er in aansluiting
op de Duitschc verklaring tc Genève geen
twijfel over willen laten, dat wij dezen
tweeden weg zullen begaan, al stelt men
ons ook voor dc toekomst volledige veilig
heid en rechtsgelijkheid in het vooruit
zicht. Ik kan den critici verzekeren, dat
een moderne, aan haar doel ten minste
eenigszins beantwoordende, weermacht niet
duurder is dan de weermacht van het ver
drag van Versailles, dat door zijn ten deele
direct zinlooze bepalingen ons geheel over
bodige, nuttcloozc en onproductieve extra-
kosten oplegt.
In de landsverdediging ligt de lioogc en
ideale taak van den soldaat. Het is natuur
lijk, dat de weermacht ook de ultima ratio
van den staat beteekent en dat in zeer kor
ten tijd door haar toedoen orde en rust
moeten kunnen worden hersteld en do
siaatsautoriteit moet kunnen worden ver
zekerd. Dat dc weermacht daartoe in staat
is, zal na dc gebeurtenissen der laatste da
gen wel niemand meer ernstig kunnen be
strijden. Het is zeer zeker eveneens juist,
dat bij interventie van dc weermacht scher
pe maatregelen niet kunnen worden voor
komen. Doch dergelijke harde maatregelen
zijn meestal dc zachtste, omdat zij liet
snelst resultaat hebben.
Zeer zeker ben ik van meening, dat hel
voorhanden zijn van een gesloten en boven
•Je partijen staande weermacht alleen reeds
voldoende moet zijn om de autoriteit van
het rijk te behoeden voor iederen schok.
Dat land heeft de hoogste siaatsautoriteit,
waar een. enkelegendarme in een geheel
district dc orde kan bewaren. Mij heeft in
de laatste weken niets zoo zeer geërgerd
en ik erger mij niet gemakkelijk als
de bewering, dat ik dc rijksweer in den po
li lieken mecningsslrijd geworpen had. Dat
is het meest onrechtvaardige verwijt, dat
een man kan troffen, die sedert do revo
lutie, die dc rijksweer volledig politiek
doorziekt had, met alle middelen een taaien
strijd heeft gevoerd om dc depolitisccring
van de weermacht en die in dezen strijd
dikwijls juist die kringen tot tegenstan
der had, die op het oogonblik met groot
geschreeuw waarschuwen voor de politi-
scering van de weermacht, nadat het hun,
tot zegen van ons vaderland, niet gelukt
was uil de rijksweer een partijgroep tc ma
ken.
Particuliere organisaties mogen
zich niet de wettelijke functies
der rijksweer aanmatigen.
De leuze „jonkers en generaals hebben
de regecring-Briining ten val gebracht", is
een volstrekte leugen. Zoolang ik op deze
plaats sta, hiervan- kunnen alle partijen
zeker zijn, zal ik nooit toelaten, dat do
weermacht haar hoven dc partijen staande,
slechts haar volksgeheel dienende houding
zal veranderen of zelfs opgeven. En ik kan
nog een tweede verzekering geven aan do
heeren, die op het oogenblik met Cassan-
dra-kreten bun vcrkiczingsagitatic voeren:
Ik zal niet dulden, dat do weermacht do
haar in den staat toegewezen positie met
iemand, wie dan ook, zal doelen en dat
particuliere organisaties zich dc wettelijke
functies van de weermacht zullen aanmati
gen. Ik juich derhalve vooral dc uiteenzet
tingen toe van den leider der nations al-
socialistcn in Berchtesgadcn voor zijn S.A.-
leiders, welke volkomen overeenstemmen
met hetgeen ik zooeven gezegd heb over
de positie van dc weermacht in den staat.
In dit verband eenige woorden over de
organisaties. Ik zou een slechte rijkswccr-
minister zijn. wanneer ik mij niet ver
heugde over iederen jongen Duitschcr, die
door lichaamsoefeningen cn vooral ook
door vrijwillige discipline zijn karakter
staalt. Menschen, die daarvoor geen begrip
hebben, begrijpen niet do vreugde van jon
ge knapen, die lichamelijk iets bizonders
VON SCHLEICHER.
hebben gepresteerd cn die voor bet eerst
de minderwaardige elementen in hen ge
heel hebben overwonnen. Nu weet ik na
tuurlijk heel goed, dat in de organisaties
ook velerlei domheden en overdrijvingen
voorgekomen zijn en nog voorkomen. Hier
op critick te oefenen cn er aanstoot aan
tc nemen, daartoe hebben echter diegenen
liet minste recht, die ons dc algemcone
wcerplicht hebben ontnomcr en die door
herstelbetalingen en andere economische
dictaten dc ontzaglijke werkloosheid te
voorschijn hebben geroepen. Zonder werk
loosheid en met een algemcone wcerplicht
zouden wij niet die inflatie der organisa
ties hebben, wier volledige onbruikbaarheid
bij oorlogsverwikkclingen thans zelfs
behalve natuurlijk in Frankrijk door lei
dende persoonlijkheden der voormalige
vijandelijke geallieerden erkend wordt.
Bedroevend en beschamend is het slechts
dat Frankrijk zijn argumenten voor het
grootste gedeelte zelf uit die kringen be
trekt, wicn ter bestrijding hunner politieke
tegenstanders ieder middel zelfs dat van
landverraad goed is. Dal ik als weer-
minister dc kolonisatiegedachte ten zeerste
begroet, ligt voor de hand. Voor de lands
verdediging is het een levenskwestie, dat
aan do Oostgrens een met haar grondxer-
w'orieldo bevolking staaf, die voor zoover
Dc dorde Oceaanvlucht van van Groaau
de bezetting van het vliegtuig. Van links
Hack, radiotelegrafist Albrecbt
-
is gelukt. V/ij geven hier een opname van
naar rechts: piloot von Roïh, monteur
(achteraan) en von Gronau zolf.
De generaal over kameraadschap.
In dit verband nog eenige woorden over
dc sociale gedachte. Een der schoonste sol
datendeugden is dc kameraadschap cn
wat is dat anders dit elkanders bijstaan
in vreugd en leed, ovcrwinnig en dood dan
dc uitdrukking van het sociale denken cn
voelen? Deze gedachte der kameraadschap
omvat de nationale en socialo taak van de
weermacht. Evenmin als de rijksweer een
partijgroep is, evenmin is zij dc besclicrm-
macht van welke klasse of belangen ook
cn evenmin wil zij overleefde economische
vormen of onhoudbare bezitsverhoudingen
dekken en in dezen zin van het sociale
denken zal ik mijn functie als rijksminis
ter en in lic-t bizondcr als weerminister ver
vullen door het leger er steeds weer aan
le herinneren, dat liet er toe moet bijdra
gen den nood juist in de armste bevol
kingslagen te verminderen cn vriend cn
helper te zijn van alle lagen der bevolking.
Ten slotte sprak do minister nogmaals
over een z.g. militaire dictatuur.
Een dictatoriale rcgcering der weermacht
zou in Duitschland volkomen uitgesloten
zijn, aangezien de weermacht nooit iets an
ders zal doen dan de bevelen op te volgen
van liaar operbevelhebber, den door een
overweldigende meerderheid van liet Duit
schc volk gekozen rijkspresident von Hin
denburg.
Maar ook een rcgcering, die slechts
steunt, op de bajonetten van dc rijksweer,
zou een regecring in liet luchtledige zijn,
zou snel haar krachten verbruiken cn tot
een mislukking leiden. In Duitscliland mis
schien nog meer dan in vele andere landen
moet de regecring gedragen worden door
een breede volksstrooming. Ik geloof te
mogen zeggen, dat ik in dit opzicht juist
in de laatste weken, helderder heb gezien
cn minder militaristisch ben geweest dan
menig politicus, die zich dikwijls cn gaarne
voor dc democratie uitspreekt, maar die on
middellijk bereid is tot de dictatuur van
:!o bajonet, wanneer zijn machtspositie of
die van zijn partij het noodzakelijk maakt.
Daarom ben ik geen vriend der militaire
dictatuur, maar ik wcnsch voor Duitsch
land juist in den huidigon moeilijken tijd
een regecring, die dc grootc soldatendeug
den bezit: met kracht tot besluiten cn bc-
eidheid tot liet dragen van verantwoorde
lijkheid.
Berlijn, 27 Juli. (V.D.) Dc Duitschc
bladen brengen een uitvoerig verslag van
de radiorede, die rijksweerminister .Von
Schleicher gisteravond lieoft gehouden.
Dc Deutsche Allgcrhëine Zeitung consta
teert, «lüt dit debuut van den rijksweer-
minisfcV'ecn ültsTckehderi'indruk libbft ge-'
maakt. Merkwaardig was do aankondiging
dat Duitschland. om zich dc noodzakelijke
veiligheid tc verschaffen, gedwongen zou
zijn zijn weermacht te reorganiseeren.
De Borsenkurier schrijft, dat van beslis
sende bcteekenis de verzekering van den
rijksweerministor is, dat hij nooit zal toe
laten. dat dc rijksweer voor partijzaken ge
bruikt zal worden. Dit is temeer gerust
stellend. omdat de rede bewijst, dat deze
man weet wat hij wil on bovendien de
kracht in zicli voelt om wat hij wil te
verwezenlijken.
Dc Vossischc Zeitung schrijft, dal de pas
sage aan het slot van de rede, waarin
wordt gesproken van het afwijzen van dc
bescherming van welke klasse of belangen-
rocp ook en van het dekken van ver
ouderde economische vormen of onhoud
bare bezitsverhoudingen bijzondere bctee
kenis beeft.
De Deutsche Zeitung acht de rede zoo
wel voor de buitenlandscbe als voor de
binnenlandsche politiek van belang. Wat
dc buitenlandscbe politiek betreft, is nog
nooit door den mond van een minister zóó
scherp tegen Frankrijk cn de ontwape-
ningshuichelarij gesproken.
Dc Gcrmania, die den tekst van de rede
niet publiceert, acht de redevoering teleur
stellend en meent, dat op eenige plaatsen
de boven de partijen staande voornaam
heid cn zakelijkheid, die voorwaarden x'oor
een rede x-an een minister zijn, ontbraken.
Parijs, 27 Juli. (V.D.) De Fransche bla
den bevatten uitvoerige verslagen van de
radiorede van den Duitschcn rijksweermi-
nister Yon Schleicher. Sommige bladen
drukken den tekst xran enkele passages
zelfs woordelijk af. De meeste bladen leve
ren nog geen commentaar. Het Journal
wijst op de scherpe critick, die de rijks-
weerminister aan het adres van Frankrijk
heeft geleverd
Dc Matin spreekt van een van haat te
gen Frankrijk vervulde rede van Von
Schleicher.
Londen, 27 Jul i. (V.D.) Dc Engelschc
pers maakt uitvoerig melding van dc ra
diorede van don Duitschcn rijksweerminis-
ter Von Schleicher. De Times verklaart
o.a. dat de rede een grootc echo in het
buitenland zal veroorzaken en dat haar
bcteekenis reikt tof ver buiten dc grenzen
\an Duitschland. Naar aanleiding van Von
Schleicher's verklaring, dat de rijksweer
ook tegen do nationaal-socialistcn zal op
treden, wanneer dezen met geweld de
macht zouden willen grijpen, schrijft de
Times, dat de woorden van rijksweermi-
nistcr van groote beteekenis zijn cn veel
belangrijker dan de uitlatingen der natio
naal-socialistische leiders over een marscli
naar Berlijn. Dc werkelijke macht in
Duitschland ligt in handen van een klasse,
die zich reeds langen tijd bewust is over
de macht te hebben beschikt cn die deze
niet aan de nationaal-socialisten wil af
slaan.
Essen, 2 0 Juli. (V. D.) Omtrent de ge
vechten tusschcn communisten en nat.-soc.
in Esöcn-Katernberg wordt door de politie
gemeld, dat vier nat.-soc. door schoten en
bijlhouwen gewond zijn. Drie der gewon
den bevinden zich in het ziekenhuis. Verder
Een „nederzetting" van Amerlkaansche oorlogsveteranen in de gangon van hot
Parlementsgebouw tc Washington.
is gebleken, dat het hier con voorbereiden
overval der communisten betrof. De politie
heeft zeven hunner gearresteerd.
Thcdinghausen, 27 Juli. (V.D.) Te
dezer stede is hedenavond een botsing ont
staan tusschcn communisten en nationaal-
socialisten. Daar de politic hier slechts uit
twee land jagers bestaat, waarvan één op
liet oogenblik met va cant ie is, kon dc
eenige overblijvende beambte niets uit
luchten. Hierop werd dc S.A. bijeengeroepen
waarop het tot een hevige vechtpartij kwam
waarbij ook schoten werden gelost. Naar
het schijnt werd door do schoten echter
niomand gewond. Door messteken werden
een drietal personen zwaar cn een aantal
personen licht gewond. Drie communisten
werden door de S.A. in handen gesteld van
de politic.
Berlijn, 27 Juli. (V.D.) Dc uit zijn
functie ontheven Pruisische minister-pre-'
sident Braun publiceert een open brief aan
von Papen waarin hij nogmaals zijn stand
punt uiteen zet cn erop wijst dat hij zou
willen, dat de huidige Rijksrcgeering even
onafhankelijk was van do nat. soc. partij
als de Pruisische regecring dit was van de
communistische partij. Verder wijst Braun
nog op de talrijke politieke moorden dooi
de rcchtsradicalen gepleegd zooals Erzber-
ger cn Rathcnau, dc veemmoorden enz. en
legt er den nadruk op dat de onophoudelij
ke drcigemccnton met moord enz. op poli
tieke tegenstanders in bijzondere mate
hebben bijgedragen tot vergiftiging van het
politieke leven in Duitschland. Ook thans
nog worden dagelijks nog aanslagen ge
pleegd op leven en denken van anders
denkenden.
Berlijn, 27 .Juli. (V.D.) Woe.nsdagmid-
tg tegen 5 uur een spoortrein gederail
leerd onder de Behnbrug in de onmiddel
lijke nabijheid van het station Gesundbrun-
nen. Talrijke wagens sloegen om. ccnigc
passagiers werden ernstig gewond. Ilct
aantal gewonden is nog niet vastgesteld,
aangezien de'brandweer nog doende is de
wagens weer overeind tc zetten cn dc ge
wonden tc borgen.
Ilot betreft een uit Stralsuncl komenden
personentrein. Tot nu toe zijn 30 ernstig
cn lichtgewonden geteld. 2S gewonden zijn
naar het ziekenhuis vervoerd. Twee ge
wonden zijn nog ingesloten, waarvan een
vrouw, die zeer ernstig is gewond. Men
vreest x'oor liaar leven.
Twee cloodcn, vijftig ge
wonden.
Berlijn;'27 Juli. (V.D.) Naar thans vast
staat zijn bij het spoorwegongeval te Gé-
sundbrunncn twee personen gedood en 50
personen ten deele ernstig gewond. Beide
om het leven gekomen passagiers zijn vrou
wen. Eon liarcr is uit Berlijn afkomstig.
Haar man is ernstig gewond.
Tokio, 27 Juli. (V. DJ VSt-n dc zijde van
het Japansche opperbevel wordt medege
deeld. dat in bet district Tsjingtsjau een
anti-Japanschc opstand zou zijn uitgebro
ken. De beweging zou worden gesteund
door maarschalk Tsjang Hsoe Liang en in
het betrokken district zouden 30,000 man
Chinceschc trocjien cn 120 vliegtuigen zijn
econcentrecrd. Voorts wordt gemeld, dat
nabij Tsjingtsjau botsingen tusschcn Chi
nceschc en Japansche troepen hebben
plaats gevonden, waarvan hel resultaat nog
niet bekend is. Volgens Japansche persbe
richten heeft de Chinceschc gezant te To
kio bij liet Japansche ministerie van bui-
tenlandsche zaken geprotesteerd tegen liet
conccntrecrcn van Japansche troepen bij
Tsjingtsjau en erop gewezen, dat een aan
val op de troepen van Tsjang H6oe Liang
een nieuwe oorlogsdaad zou bctcekencn,
die voor de ontwikkeling van den poli
tieken toestand in liet Verre Oosten van
de grootste beteekenis zou zijn. De Chinee-
sclie regeering cischt, dat Japan zijn actie
bij Tsjingtsjau zul staken.
Moskou, 27 Juli. (V. D.) Volgens een
Russisch bericht zou men in Japansche
militaire kringen hebben besloten een of
fensief tc beginnen tegen Peking en Tient
sin, waarvoor belangrijke Japansche ver
sterkingen zijn samengetrokken. De vijan
delijkhedcn zouden zelfs reeds zijn begon
non.
VOORTZETTING VAN VON GRONAU'S
VLUCHT OP VRIJDAG.
VON GRONAU IN CANADA.
Montreal, 26 Juli. (V.D.) Von Gronau is
mot. zijn Dornier-Wal-tóestcl om 20 uur 07
Amerikaansche tijd (i.07 M.E.T.) bij Lon-
gieuil, een voorstad van Montreal, óp het
water neergestreken.
Montreal, 27 Juli. (V.D.) Von Gro
nau is voornemens Vrijdag zijn vlucht
voort te zetten, hoewel hij nog niet heeft
medegedeeld welke route hij zal volgen.
ZIEGFELD. v
Men zaï zich Ziegfcdd vooral herinneren
als don man, die voor de aanklccding van
zijn operettes en revues cn ensceneering
van zijn balletten, geen kosten ontzag. Al
les was in zijn schouwburgen luxe cn rijk
dom, of wat x-oor luxe en rijkdom moest
doorgaan. Ofschoon Zicgfeld op het too-scel
en ook in zijn privé-lcvon een vlotte hand
van uitgeven had cn hij jaren gekend had,
dat het geld hem toestroomde, is hij nu
zoo luidt althans de mare die op hel.
oogenblik dc tooncclwcrcld van Broadway
in .emotie brengt arm gestorven, zoo
arm zelfs, dat liii waarschijnlijk- meer
schulden nalaat dan realiseerbaar bezit.
R. C.
STIJGEND VREEMDELINGENBEZOEK
AAN ENGELAND.
Londen, 27 Juli. (V.D.) liet. aantal
vreemdelingen, dat Engeland cn in het bij
zonder Londen bezoekt, is dit jaar, waar
schijnlijk ook in verband met den koers
van het Pond Sterling, buitengewoon hoog.
Volgons mededeehngen van de voornaam
ste Londqnschc hotels, is het aantal be
zoekers van bet continent cn in het bijzon
der uit Scandinavië, Nederland, België cn
Duitschland grootcr dan ooit. In Engeland
wordt dit toenemende vrccmdclingcnbezuek
rnct vreugde begroet.
HET HEIMWEE NAAR DE STRATOSFEER
De Duitsche ingenieur Winkler v/il eei<
raket in de stratosfeer laten opstijgen,
waarbü het hoogterecord opnieuw moet
worden Beslage^
