"AMEÏ5SF00P.TSCH DAGBiAff DE STAKING IN DE BORINAGE OPNIEUW NAAR DE STRATOSFEER Vrijdag 29 Juli 1932 -DE EEMIATSDER" 31e Jaargang No. 25 DE COMMUNISTISCHE AGITATIE DE OUD-STRIJDERS ROEREN ZICH ONTSPANNING WEENEN IN PICCARD BEREIDT ZICH GEDULDIG VOOR Hij wacht het goede oogenblik af DE OVEREENKOMSTEN VAN LAUSANNE EN GENEVE NIEUWS UIT BELC1E Na de incidenten in Henegouwen (Van onzen bijzonderen correspondent). Brussel, 22 Juli 1032. De stakingsincidenten, welk? zich in de drie industrie-centra van de provincie Hene gouwen hebben voorgedaan, en die vooral in bet buitenland tot ontstellende berich ten hebben aanleiding gegeven, hebben wij niet gevolgd van uit Brussel, maar in het volle slakingsgebied zelf. Van zoodra de staking een algemeen karakter kreeg in de Borinage en ook de andere industrieën in de beweging werden betrokken, begaven wij ons uit beroepsplicht tor plaatse om de ge beurtenissen van nabij te kunnen nagaan. Wij doorkruisten het stakingsgebied in alle richtingen, langs alle wegen, waren bij de bewogen incidenten aan het „Palais du Peuple" te Charleroi, bezochten de stakings leiders, de autoriteiten, voorzien van een speciaal doorlatingsbewijs. En van het Eerste oogenblik af hadden wij den indruk, dien wij niet hebben verheeld, dat men, sedert jaren, in België niet. mcür heeft te doen gehad met een zoo ernstige beweging, die, al hoort men in Belgische nationalisti sche milieux wel het tegendeel beweren, niet hoofdzakelijk het werk is van commu nistische opruiers, maar een aktie die is begonnen door de arbeiders, die allen zijn opgenomen in de socialistische syndicaten, wij zullen niet zeggen spontaan, want vóór gestaakt werd waren reeds langen tijd on derhandelingen gevoerd, maar toch in een spontane opwelling van verzet, een spon tane uitbarsting van wrok. Ongetwijfeld is deze uitbarsting bevorderd geworden door communistische propagandisten, doch al de socialistische leiders, die wij hebben ge sproken te Móns, Hornu. Quaregnon (Bori- nag?), te La Louvièrc (Centrum) en in het bekken van Charleroi en de overheidsperso nen die objectief staan tegenover de bewe ging, erkennen, dat de staking het werk van de arbeiders zelf is, tegen het advies in van de groote meerderheid der socialis tische leiders. En dit is wel het ernstige ka- I rakter van deze staking, dat het duidelijk I is gebleken dat deze leiders hun troepen niet m?cr m eest or zijn, in critische omstandig- heden, en dat de communistische noyauta- I ge of ondermijning van de socialistische I syndicaten zoo ver is gevorderd dat, wan- I neer de arbeiders in een conflict zijn ge- f raakt, zij gemakkelijker naar de paar lion- derd actiexc communisten luisteren, dan naar de syndicalistische bureaucratie, die hen organisch vertegenwoordigt. De zaak van dc mijnwerkers was sympa thiek. Wie het oor te luisteren legde kon overal vernemen hoe het publick over de staking dacht. In do Borinage (Mons), liet Centrum (La Louvièrc), het Bekken van Charleroi, het Luiksclie bekken en liet. Kempische, zijn de loonen zeer laag. Practisch wordt aan dc meerderheid van de arbeiders, die bij de mijnen werken, niet xeel meer betaald dan dertien frank per dag. Een flink mijnwerker, die beneden werkt, ontvangt ongeveer veertig frank per dag. Men kan uitrekenen hoeveel dit be draagt, tegen 14,40 frank per gulden. De mijnwerkerscentrale heeft mot de mijnbe- stuurders een collectieve arbeidsovereen komst, welke niet alleen steunt op het index cijfer, maar ook op den kolenprijs. Van so cialistische zijde werd er ons steeds met den grootsten aandrang op gewezen dat, wegens de groote daling van den kolenprijs, gepaard met de daling van het index-cijfer, bet mijnwerkcrsloon onder den workclijkcn levensstandaard blijft. De mijnwerkers had den, in den goeden tijd, ook nog een extra- conventioneele loonsverhooging bekomen. Dit extra-loon was interessant, daar aldus een goed mijnwerker tot 80 frank per dag verdiende. Maar het loon werd geleidelijk verminderd en nu beweerden de werkge- xers dat er nog steeds een gedeelte van dit Amerikaansche ingenieurs hebben een uur werk geconstrueerd zonder raderdrijfwerk. Er zitten in de borstkas van dit instrument vier roteerende magnetische schijven. De eerste draait eenmaal per seconde, do tweede eenmaal per minuut, de derue eens per uur, terwijl nummer vier den uurwijzer tweemaal per dag verdraait. extra-loon, dat buiten de collectieve arbeids overeenkomst viel, xverd betaald, terwijl dc arbeiders volhielden dat er volstrekt niets meer van dc extra-verhooging overbleef. De werkgevers klampten zich blijkbaar niet al te zeer vast aan hun opvatting, alhoe- xvel zij tegen 1 Augustus een loonsverlaging, op grond van hun standpunt in het voor uitzicht hadden gesteld. Wat liet conflict op de spits heeft gedreven xvas de houding van dc werkgevers in de Borinago in de xverklooshcids-quaestic. ITct conflict is ont staan in de Borinage, omdat juist daar de xverklooshcids-quaestie zich het scherjistc stelt. De Borinage is een uitgeput mijngc- bicd. De mijnen hebben verouderde instal laties en dc exploitatie-omstandigheden zijn dan ook zeer slecht. Dit heeft tot g?\rolg, dat juist hier de xxerklooshcid het groot ste is. In hei syndicaal district van Quaregnon hoorden xvij cijfers noemen, xvaaruit ons bleek, dat op ongeveer 2500 mijnwerkers er meer dan de helft volledig of gedeelte lijk xvcrkloos zijn. Over dc werkloosheids- ellende dient bier niets meer gezegd. Nu waren de mijnwerkers het eens om hier voor een oplossing te vinden en zij stelden voor dat ieder mijnwerker om de beurt xverkloos blijven zou gedurende een zekeren tijd van liet jaar, een aflossing in de xverk- looslieid, xvaardoor de thans xverkloos zijn de arbeiders ook in dienst zouden kunnen worden genomen. Tijdens hun xverkloos- licid zouden de arbeiders ten laste komen van liet xx erkloozcnfcnÜ6. De werkgevers zijn hierop slechts ingegaan nadat de sta king reedö xvas uitgebroken in dc Borina ge. Zij voelden wel voor liet roulcmcnt in de werkloosheid, maar voerden als bezwaar aan dit, dat, xvannccr zij steeds dezelfde arbeiders in dienst hadden, b.v. 3000, zij ook slechts voor dit aantal de lasten had den te dragen van de sociale xvetlcn, xan kolendistributic enz., terwijl, wanneer zij er nog 2000 xverkloozen bij in dienst namen, deze lasten voor 5000 arbeiders moesten xvorden gedragen. Dc xxerkgnvers zijn op dit standpunt terug gekomen, maar de agi tatie van dc communisten xvas reeds be gonnen onder de arbeiders en de overeen^ komst die met bet bestuur van de mijn- xverkerscentrale xvas gesloten, werd dooi de arbeiders verworpen. Van dit oogenblik af golfde de staking, met een revolutionair karakter, als een vloed over bet vlakbij liggende bekken van bet centrum, om ver der over te slaan naar het bekken van Charleroi cn elders. liet heette toen te zijn uit solidariteit met de inijnxverkers van dc Borinage. "Maar"do- comTnanisLen hadden liet gemakkelijk om in deze omstandighe den de mijnwerkers op te ruien tegen de socialistische leiders. De metaal-arbeiders, die aan den vooravond stonden van een nïcuxve loonsverlaging, sloten zich spoedig aan bij de staking, die, zooals men xvcct, na een debat in de Kamer, tot een ware over winning heeft geleid voor de arbeiders. D«- loonen xvorden gestabiliseerd tot 1 Novem ber. In de Borinage xvorden alle xverkloozen in dienst genomen, zonder dat zulks na- dcelen kan meebrengen voor de arbeiders, als xerrrnndcring met 50 kilo, van de kolen die aan dc mijnwerkers xvorden gegeven, vermindering van de ziektcvcrgoccling enz. Ook voor de andere kolenbekkens zal een dergelijke regeling xvorden bestudeerd. Bo vendien beeft de minister van arbeid aan gekondigd, dat zal worden onderzocht iioe de mijnwerkers beter kunnen xvorden ge bruikt. en hoe de opgedolven kolen beter een afzetgebied zouden kunnen vinden. Op dit oogenblik is het werk nog niet x'olledig hervat. Dc arbeiders willen xvaar- borgen, voor de toekomst. En de mijnxvei- kers, die het xvaardecren, dat de arbeiders uit andere bedrijven, uit solidariteit liet werk voor ben hebben neergelegd, willen niet naar dc mijn terugkccren, zoolang ook zij niet hebben bereikt wat zij willen beko men. In wettelijkheid begonnen, is de sta king ontaard in een revolutionaire bexve- ging. Van het doel der staking werd in de Kamer o.m. door den liberalen leider Dc- vèze gezegd, dat het zeer 6clioon en zeer edel xvas dat alle arbeiders vragen het werk onder allen te verdeden, vooral vanwege degenen die nog werken. De Kamer xvas het volledig eens om de arbeiderscischen te steunen en het is wel onder drang van deze stemming, dat liet genoemde accoord is tot stand gekomen. Men kan echter be grijpen op xvelk vruchtbaar terrein de com munisten werkten. De socialistische leiders xverden uitgejouxvd. Wij hebben gezien, boe de plaatselijke leider, te Charleroi, van Walleghem, en de andere volksvertegen woordigers voor Charleroi, vruchteloos trachtten, zich verstaanbaar te maken voor de stakers, xan af liet balcon van liet Pa lais du Peuple. Wij hebben gezien, hoe Vandervclde xverd uitgejouwd. Wij hebben clc waarlijk revolutionaire incidenten bij- gexvoond te Montignies-sur-Sambrc, aan de fabrieken van Sambre-et-Moselle, aan de fabrieken van La Providence te Marcliien- ne, wij hebben dc baricades gezien in de Hue de MonsvilJe te Quaregnon. Onder de roode vaan aan bet Palais du Peuple was een mitrailleuse opgesteld en stonden de gendarmen, die, op eigen verzoek, liet so cialistische gebouw bewaakten c.n be schermden. De socialisten hebben de bewe ging opnieuxv in handen kunnen nemen, omdat de gendarmerie en de süreté alle leidende communisten heeft gearresteerd. Ook zonder deze irrestatie zou de beweging ten ëlotte xvel verloopen zijn, daar, xvat men ook in anderen zin schrijft, dc revolu tionnaire opruiers het succes van hun bc- xveging niet hadden voorzien en niet in staat waren dit succes uit te buiten. Bu vendien x\aren alle militaire maatregelen getroffen en xvarcn zel/6 batterijen aange voerdMaar als bewijs van den ge moedstoestand onder de arbeiders in- de groot-industrie zijn deze gebeurtenissen van zeer groote bcleekenis, cn deze zal niet verbeteren nu dc communisten op hun eerste overwinning zullen kunnen wijzen. Het leger ie hulp geroepen om ze te overmeesteren Was h i n g l o n, 28 Juli (V.D.). Bij de door dc politie bevolen ontruiming van een anders leegstaand regeenngsgebouxv, waar in veteranen onderdak hadden gexonden, is het tot een bloedige botsing gekomen, xvaarbij in totaal IS personen xverden ge wond, waarvan txvee politiebeambten doe dclijk. Txvee honderd veteranen bestormden liet. gebouxv en xv ierpen met dakpannen naar de politiebeambten. De politic, welke versterking liad ontvangen drong de oud- strijders met gebruikmaking van den gum mistok terug. Als voorzorgsmaatregel xverd de Potomac-brug opgehaald, xvaardoor de opmarsch der veteranen die zich in het Anacosta-kamp bevonden, onmogelijk xverd gemaakt. Het Witte Huis wordt 6trcng bewaakt. De federale troepen hebben opdracht gekre gen alle regeeringsterreinen in de buurt van het Witte Iluis door dc oud-6trijders te doen ontruimen. Gebruikmaking van tanks. W as h i n g t o n, 2S Juli (V.D.). Nadat de politie uit noodxveer gebruik gemaakt had van dc vuurwapenen, is dc orde hier weer hersteld. Tijdens liet vuurgevecht met de veteranen werd één oud-strijder gedood, terwijl er twee werden gewond. De lü ge wonden uit ons eerste bericht waren allen politieagenten. Nadat de civiele autoritei ten te kennen hadden gegeven machteloos te staan tegenover den toestand, liet clc corpscommandant militairen aanrukken, n.l. een bataillon infanterie, een eskadron cavallêrie cn een tankafdecling. Het eerste slachtoffer van de troepen is de comman- doerende generaal zelf. Washington, 28 Juli (V.l).). President Hoover heeft een verklaring afgelegd, waar in hij er den nadruk oplegde, dat liet stren ge optreden der Bondsrcgeering noodzake lijk geweest xvas om do Staatsautoritcit boog te houden. Boxendien zijn vele deel nemers aan de veterancnmarsch naar Was hington lieelemaal geen .deelnemers ge-, xs eest"'aan den oorlog, ma-ar communisten cn reeds gestrafte elementen. De militaire troepen begonnen de zuive ring van liet terrein met gasbommen, waar van bet eerste slachtoffer generaal Mac. Arthur was, die persoonlijk de leiding in banden had. Een eskadron cavalerie vcr- jocg de menigte toeschouwers van de trot toirs. Infanterie met stalen helmen viel dc wijkenden der overblijvende veteranen met traangasbommen aan. Zij stakcil bovendien de op liet terrein opgerichte houten barak ken in brand. Do brandweer moest gealar meerd xvorden om te voorkomen, dat liet vuur op in dc nabijheid gelegen gebouxven oversloeg. Talrijke politiesoldaten, vetera nen en soldaten werden door de traangas- bommen overweldigd. Toch is het nog niet zeker of er een meerderheid voor het proto col van Lausanne zal zijn We en en, 28 Juli. (V.D.) In den minis terraad van heden deed de bondskanselier mededeelïrig van den brief van het Heimat- blok. Hij verklaarde dat de xvensclicn van het Heimat-blok ten aanzien van een pro- ram van ecDiiomisclien opbouxv overeen kwamen met het werkprogram, dat de rc- gcering onder allo omstandigheden wil doorzetten. Blijkens het na afloop der kabinetsver gadering gepubliceerde communique legcle de vertegenwoordiger van bet Heimat-blok in de regeering, Jakontschik, dc verklaring af, dat hij ten volle achter de regcering stond. Hiermede schijnt het gevaar voor de regeering op het oogenblik te zijn verdxve- ncn. De verklaringen van den bondskanse lier over liet xverkvcrscliaffingsprogram maken liet in ieder geval liet Ileimat-blok gemakkelijker om voor liet protocol van Lausanne te stemmen. Het is echter nog steeds niet zeker of de regcering een meer derheid voor liet protocol zal vinden. WIJZIGINGEN AAN DE GRAF ZEPPELIN. F r i e d r i c h s h a f e n, 2 S Juli. (V. D.) Behalve de vernieuwingen aan de motoren van het luchtschip Graf Zeppelin zijn in do afgcloopen weken nog meer wijzigingen in de constructie van hel. luchtschip aange bracht. I-Iet dur-aluminium geraamte nabij den voorsten bakboord-motor is aanzienlijk versterkt, omdat op deze plaats een ruw olie-motor zal worden ingebouwd, die veel zwaarder is dan de benzine-motor. Het is een proef-Dieselmotor, die in een specia len gondel wordt aangebracht en waarmede zal xvorden onderzocht of de zich in aan bouw bevindende L. Z. 129 geTleel met ruw olie-motoren kan x\ orden uitgerust. Dit kleine luchtschip haalt „maar" een snelheid van 80 kilometer per uur. Dc gondel biedt maar plaats voor 2 man bediening en vijf passagiers. Toch is dit Pommeraansclie dingske, dat wij hier bij zijn eersten start zien, ccn nieuw be wijs van de energie onzer Oosterburen. „Ik ben geen avonturier", zegt de geleerde liet instituut voor natuurwetenschappen te Brussel is ccn schoon, fonkelnieuw ge bouw. Overal riekt het nog naar lak en vernis wanneer men echter xvat nauw keuriger door deze lichte en vriendelijke ruimten spiedt en snuffelt, zal men buiten dc sfeer van het nieuwe, een andere sfeer bemerken, die van ijverigen cn geheim- zinnigen, slechts voor den vakman begrij- pclijkcn arbeid. Dc wetenschap heeft l\icr hiiar iiifócht gehöudem"' Heeds in dc voorhal x\ordt men door ccnigc ernstig uitziende assistenten ontvan gen, die waarschuwend hun wijsvinger op dc lippen leggen cn door zwijgend cn in tensief gesticulecrcn voor ieder luid kliji kend woord, voor elke luidruchtige schre de waarschuwen. Zoo ontstaat reeds van de eerste minu ten af een atmosfeer van stilte cn rust. Mon gaat hier óm zoo te zeggen op vilten pantoffels. Wat op dc wereld mag er toch voor geheimzinnigs schuilen achter die groote. witte deur, waarheen gedurig de wachters der wetenschap met een schui tien blik gluren? Vijftien minuien gospanncp, ongeduldig wachten en dan is men op dc Jiooglc Dan opent zich de raadselachtige deur. Naar buiten treedt een lange, magere man met golvend haar, ccn groote, goud-omran de bril, waarachter twee groote oogen kin derlijk on xvarm om zich heen blikken Hoe gerimpeld zijn gezicht ook moge zijn, bet heeft steeds een volkomen onschuldige, bijna, jongensachtige uitdrukking. Hij poogt zich met lange schreden uit de gevaarlijke zóne van den interviewer te redden. Bijna betreurt men het, hem den weg te moeten versperren. „Pardon, professor Onmiddellijk staart bij den bezoeker vriendelijk cn glimlachend aan. Hij ziet in dat er geen ontkomen meer is cn stelt zich beminnelijk, zij bet ook een weinig vei le gen, ter beschikking van den vredesver stoorder. „Ja, natuurlijk, komt u hier binnen..." En dan wordt liet geheim van deze ka mer ontsluierd. Het is er volkomen leeg. Slechts in liet midden van liet vertrok hangt van de zoldering af aan sterke kabcl6 een witte aluminium vogel op manshoogte. I)e elcctrische belichting van het vertrek xverpt grillige reflexen op den vogel. Verblind door dit merkwaardige schouwspel, blijft men staan. Dit is dus dc gondel van den nieuwen ballon, die professor Piccard cn zijn assistent Cossijns dezer dagen voor de tweede maal in de stratosfeer zal voeren. In Zurich xvordt dc ballon iremontcerd men wacht slechts op de meest geschikte weersomstandigheden en dan gaat het, er op los Trotsch beschouwt de geleerde zijn loo- veraclitigcn vogel. „Gij kunt het ding draaien cn keeren zooals gij wilt, kunt elk deel onder dc loupe nemen en gij zult geen smet, geen vlak. geen spoor van soldeer sel zelfs, ontdekken. Dag en nacht heb ben xvij ons afgevraagd, xvelk materiaal hiervoor het doelmatigst is. Het lak b.v heeft ons heel xvat hoofdbrekens gekost. Nu is hij echter, mooi geworden, da gon delliecl mooi. Stel u voor, het gelicele apparaat xveegt bij ccn middellijn van 2.10 Meter slechts 150 Kg. Dat is reeds alleen het maximum van veiligheid, dat bij dit soort vliegtuigen kan xvorden bereikt. Niet temin zullen xvij zeer voorzichtig te xverk gaan. Wij hebben toch geleerd te wachten Ik ben geen groot vriend van vastgestelde termijnen. Men moet liet goede moment af wachten. ook al mocht liet weken duren. Dan eerst kan van volkomen veiligheid worden gesproken. Wat nut hebben de we tenschap en ik er tensloltc van. als ik iets avontuurlijks onderneem?, Allereerst komt het er op aan. (lat mijne aanlcckcningen dc wereld bereiken kunnen. Ten tweedo is liet misschien niet zonder belang, dat ik zelf in liet leven blijf om volledige ophel dering en verklaring van mijn schrifte lijke aanlcckoningen te geven. En tenslot- le ja, tenslotte lieefl men toch een vrouw cn Vier kinderen,.." Wat ik .meenemen xvil? Zoo weinig mo gelijk. Natuurlijk ballast, verder een lea der. apparaten om metingen te doen, een compleet radio-toestel. Bij mini vorige vlucht bleek het doelmatig zooxvel een zend- als oen ontvangstation te hebben. Ook zonder levensmiddelen zal ik het moeilijk kunnen stellen. Maar die kan ik onder onze zitplaatsen bergen." Hij wijst oj) (wee groote tcencn manden, •lie omgekeerd in den gondel staan. „Het is van buitengewoon gewicht, zich door al to lang staan niet te vermoeien. De groot ste fout van Nobilc was b.v.. dat hij op do kwestie van de zitplaatsen geen acht heef', geslagen. Daardoor beschikte hij op het be slissende oogenblik niet meer over de noo- .digc frischhcid.vKn het komi-er. toch maar vooral op aan, niet op 15,000 M hoogte in te slapen. ij moeten toch wat zien, onaf gebroken moeten xvij tijdens den tocht kij ken cn opteckenen en berekenen Het is bijgeloof, dat men op een groote hoogte niets meer zou kunnen zien. Alles hangt van twee dingen af- rlat men niet over vermoeid is en dat er geen te dichte nevel hangt. Wij zitten om zoo te zeggen jn een glazen kastje, xvant dc beide openingen, die u hier in den gondel ziel. xvorden door glasruiten gesloten. Dc hoofdzaak i6 op het oogenblik. dat wij nog tijdig gereed komen, dat een of andere technische moeilijkheid ons niet verhindert op een gunstig tijdstip Ie starten, liet kan zijn, dat we maanden lang moeten wachten. Men hccfl in dit op zicht reeds menigmaal om mij gelachen. Dat laat mij echter onverschillig. Ik ben geen avonturier. En vóór dc geduldige, voorbereidingen voor een onderzoekings tocht behoort minstens evenveel moed als voor den onderzoekingstocht zelf En hiermede besloot prof. Piccard hel interview. PERCIVAL GROSS. Zij zouden een gunstigen indruk in Amerika hebben gemaakt Parijs, 28 Juli. (V D.) De Amcrikaan- sche ambassadeur te Parijs, Walter Edge, xverd gisteren door d< n Kranschen minis ter-president ITerriot ontvangen, met wien Inj een uitvoerig onderhoud had over den indruk dien dc overeenkomsten van Lau sanne en Geneve in Amerika hebben ge maakt. Na afloop van dit onderhoud werd vtrr Fransche zijde oen officieel com^viMque uitgegeven, dat als volgt luidt: De Amerikaansche ambassadeur te Parijs en de eerste legaticraad van de Amerikaan sche ambassade hebben den minister-pre sident een bezoek gebracht om hem op de hoogte te stellen van den voortrcffclijken indruk, dien de te Lausanne cn Genèvc be reikte resultaten hebben gemaakt Dc minister-president gaf uiting aan zijn bijzondere vreugde over de oprechte samen werking met cd Amerikaansche delegatie, waardoor liet mogelijk werd den vrcdelie- venden xvensclicn van den Aincrikaanschcn staatspresident voor een groot deel recht te doen wedervaren; Dc Amerikaansche am bassade zag in de tot nu toe bereikte re sultaten een bemoedigend tccken van de gunstige uitwerking eener actieve en ver trouwelijke samenxYcrking tusschen de bet- de volken.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 9