K.Li. RONDVLUCHTEN
MODERNE SALONBANK, zeer apart model 145.00
WAAR HOUDT MEN LINKS?
WAAR HOUDT MEN RECHTS?
wm*.
Nieuw onderzoek inzake Putbroek?
1 MASSA'S SLIJTERIJ
I»
In Oostenrijk:
pas®
VLIEGVELD SOESTERBERG
NABIJ THEEHUIS „SOESTERDAL"
5 - 6 - 8 en 3 AUG. PRIJS Fl. 6.— p. p.
Een getuige ernstig
bezwaard
1 BIJK.
BIJKANTOOR
Amersfoortsch Dagblad
SOESTERWEG 107
TIJDSCHRIFT VOOR
WIJSBEGEERTE
A. H. V. NIEUWKERK N.V. - K. Beekstraat 6 - Tel. 543
Beekensteinschelaan 10
HUMORHOEKJE
De verkeersregels in de verschillende
landen van Europa - Hoe wordt
voorrang verleend
LINKS OF RECHTS HOUDEN IN EUROPA
y-r;Me
«OHfap d iy.^f'sdvwh:
i VJBR) tRUSLAND-
- DUITSCH -sIASSX 0l
f--'. a't- lAN0.O^7fOt€N-Pl ;C
~3ï
frankrijk.F A l
LINKS
HOUOEN
Fig. 1
Verklaring der letters (welke overeenkomen mal de internationale kor.teekens) i
A Oostenrijk
BaBeirilé
CH«=Zv/,taerland
CS =T sJscho-Slownklle
D-=DuKs;h'and
EW-Estland
F Frankrijk Corsica
GR «Griekenland
K «Hongarije
l=»lïa'K5 it Sardinië
L-» Luxemburg
LR«®Lettland
LT oiLfthausn
NL™ Nederland
P BïPoriugol
SE-Vrijstaat
Ierland
SF—Finland
TR -Turkije
In verreweg dc meeste landen van dc
oude wereld worcU de normale regel ge
volgd, welke ook ten onzent geldt: Rechts
houden, naar rechts uitwijken en links
voorbijrijden. Op bijgaand kaartje, fig. 1, ons
toegezonden door den A.N.W.B., Toeristen
bond voor Nederland, kan men zien, in
welke staten hiervan afgeweken wordt. In
Oostenrijk is de toestand tamelijk ingewik
keld. men vindt dc nauwkeurige gegevens
in fig. 2. In dit verband is het goed, erop
te v/ijzen, dat men zich in een land, waar
„links houden" geldt, zeer spoedig aan de
gewijzigde omstandigheden aanpast. In dc
eerste oogenblikken is het weliswaar
vreemd, wanneer men links moet houden
en rechts om een auto heenrijden, die mon
wil inhalen, maar na eenige uren gaat hot
als het ware automatisch. Alléén In momen
ten van plotseling ingrijpen moet men er
terdege aan denken, dat dc verkeersregels
nu juist omgekeerd zijn, want dan zou men
wel eens verkeerd kunnen handelen. Heeft
men een paar weken gereden, b v. in Hon
garije, en komt men clan weer n een land,
waar rechts houden het voorschrift is, dan
heeft men dc eerste oogenblikken zelfs
rnoclto met de normale vcrkeorsrcgcls. Be
halve in Engeland wordt op het oogenblik
in alle landen, waar nu nog links gehou
den wordt, overwogen, om zich bij dc meer
derheid aan tc sluiten. De trams vormen
hierbij natuurlijk oen boletsel, zoodat de
invoering van die wijzigingen voorloopignog
niet te verwachten is. De economische crisis
zal de veranderingen aan het tramwegnet
wel geruimen tijd vertragen. Zoodra even
wel in con of ander land het links houden
afgoschaft wordt, zullen wij een nieuw over
zichtskaartje publicceion. Wie nog nadere
gegevens wenscht over internationale of in-
hccmsche waarschuwingsborden en vcr-
keersscincn, vrage bij den A.X.W.B. den zoo
juist verschenen folder aan (gratis), waar
op dit alles uitvoerig en in kleuren ver
meld is. Het
Voorrang verleenen
op kruisingen, wegsplitsingen enz., is niet
zoo uniform geregeld in Europa. Hieron
der laten wij de verschillende bepalingen
volgen:
In fig. 3 is het internationale voorrange
bord afgebeeld (driehoek met dc punt naar
onderen), dat internationaal erkend is. In
Engeland wordt het hord van fig. 4 ge
bruikt, terwijl ook het nieuwe bord (fig. 3)
nog niet overal ingevoerd is. Men lette dus
op ev. andere aanwijzingen.
België. Verkeer op den hoofdweg heeft
voorrang boven dat op secundaire wegen
Bij kruisingen e.d. van gelijkwaardige we
gen gaat het verkeer van rechts voor.
Hoofdwegen zijn:
a. buiten bebouwde kommen:
I. de wegen, welke van Brussel uitgaan
naar: Antwerpon (No. 1) Hasselt (2)
Luik (3) Namen (4) Charleroi (5)
Nivölles (6) Bergen (7) Tournai (8)
Yperen (9) Gent (10) (Tusschcn zijn
de No.'s van de wegen vermeld.)
II. wegen, voorzien van kilometorpalcn
met rooden kop.
b. binnen bebouwde kqmmen:
I. Wegen met meer dan één rijbaan.
II. Wegen, waarover een tram loopt.
Secundaire wegen zijn:
L Alle onverharde wegen.
II. Wegen, die voorbij dc samenkomst niet
doorloopen.
III Wogen, waarop voor de kruising het
bord van fig. 3 staat.
B u 1 g a r ij e. Verkeer van rechts gaat
voor.
Denemarken. Verkeer van recnt6 gaat
voor.
D u i t s c li 1 a n d. Verkeev op den hoofd
weg heeft voorrang; bij kruisingen e. d. van
„gelijkwaardige" wegon gaat rechts voor.
Allo straten met tramrails zijn hooffdwe-
gcn.
Engeland. Verkeer op den hoofdweg
heeft voorrang.
Estland. Verkeer van rechts gaat
voor.
Finland. Verkeer op den hoofdweg
heeft voorrang; bij kruisingen e. d. van „ge
lijkwaardige" wegen gaat rechts voor, even-
als binnen bebouwde kommen.
Frankrijk. Verkeer op de Routes N'a-
tionales heeft voorrang; hij kruisingen van
twee Rtes. Nation, alsmede op alle andere
kruisingon e d. gaat rechts voor.
Griekenland. Verkeer van rechts
gaat. voor in enkele gevallen hoeft ook den
hoofdweg voorrang.
Ilongarij e. Verkeer op den hoofdweg
gaat voor bij kruisingon e. d. van gelijk
waardige wegen gaat rechts voor.
Italië. Rechts gaat voor behoudens
enkele uitzonderingen, ter plaatse aange
duid.
L e 111 a n d. Verkeer van rechts gaat
voor.
L i 11 h a u e n. Verkeor van rechts gaat
voor, buiten bebouwde kommen heeft dc
hoofdweg voorrang.
Nederland. Verkeer van rechts gaat
voor.
Noorwegen. Verkeer van rechts gaat
voor.
Polen. Verkeer van rechts gaat voor.
In do stad Warschau heeft bij kruisingen
c. d. het verkeer in de hoofdstraat voor
rang.
Roemenie. Verkoor op den hoofdweg
heeft voorrang.-Op gelijkwaardige kruisin
gen o. d. gaat rechts voor.
Spanje. Verkeer van recht gaat voor.
Tsjech o-S 1 o w a k ij e. Geen bepaalde
voorschriften. Gebruikelijk is het, om in de
steden het verkeer van links voor te laten
gaan, en daarbuiten het verkeer op den
hoofdweg.
T u r k ij e. Verkeer op den hoofdweg gaat
voor. Bij kruisingen e. d. van gelijkwaardi
ge wegen gaat rechts \oor.
Zweden. Verkeer van links gaat voor.
Zwitserland. In het algemeen gaat
rechts voor, echter beslaan er kantonnale
verschillen, zoodat voorzichtigheid gc-
wensebt is. Zie de handleiding, die aan
dc grens bij eersten invoer van de auto ver
strekt wordt. Op Bergpostwegcn (aange
duid door een rond geel bord met zwar
ten posthoorn) houdt de postauto steeds de
bergzijde, wijkt dus ev. naar links uit.
flfl. 3
Flg. 4
Internationale
voorrang»,
aanduiding
(rocdo drlahook mol
pvini naar bcnetfon)
Ander licht over het stroopersdrama
Naar aanleiding der geruchten, dat een
hernieuwd onderzoek in zake het drama to
Putbroek belangrijke resultaten zou hebben
opgeleverd, stelde een redacteur van de
„Nieuwsbron" nogmaals een onderzoek ter
plaatse in.
Hierbij bleek, dat inderdaad ernstig met
de mogelijkheid rekening wordt gehouden,
dat niet alleen de heide van den E's de
schuldigen in deze zaak zouden zijn. maar
dat het zelfs mogelijk is, dat ten van beiden
volkomen' onschuldig is.
Naar het blad vernam, zou het vinden
van dc jaclilgewecrhulzen op de plaats van
het misdrijf, door het nader onderzoek, als
middel ter bewJjsconstructie volkomen
waardeloos zijn geworden.
Gebleken toch is, dat do verdachte Van
den E Sr. Dinsdag en Woensdag voor den
do$ van het misdrijf (Vrijdag) op vrijwel
dezelfde plaats konijnen heeft geschoten.
Na hernieuwd onderzoek is deze verkla
ring door eenige getuigen bevestigd en wel
o.m. door een zestien-jarige dochter van den
verdachte, die bij die gelegenheid de konij
nen hoeft opgedreven, en door den wild-
koopman Timmermans uit Echt, die do ge
schoten konijnen heeft opgekocht.
Worden deze verklaringen voor het Ge
rechtshof te "s-Hertogenbosch onder eede
gehandhaafd, dan komt daarmede vast te
staan, dat ter plaatse van het misdrijf
jachtpatroonhulzcn uit he jachtgewopr van
Van den F. Sr. kunnen zijn gevonden, zon
der dat deze gebruikt behoeven to zijn om
op de slachtoffers tc schieten.
Licht voor verdachten.
Daardoor wordt dan een veroordecling
van den oudsten verdachte vrijwel onmoge
lijk, tenzij men aanneemt, waarvoor nog
geen enkel bewijs is geleverd, dat deze met
dc parabellum heeft geschoten. Neemt men
dit evenwol aan, dan zou men den zoon
moeten vrijspreken.
Merkwaardig is vul, dat het O. M. bij de
Roermondsche rechtbank bij de behande
ling ter terechtstelling tegen écn der getui
gen, den politic-agent Thcunissen te Poster-
holt, do opmerking maakt„Ik heb je op
het parket al gezegd, dat jc hier niet staat
als verdachte, hoewel er veel bezwarends
tegen jo is."
Ter zitting is hier niet verder op inge
gaan. Thans echter wordt vernomen, dal
bedoelde getuige zoowel den Vrijdag van
het drama als den volgenden Zaterdag vrij
wel den geheelcn dag in gezelschap van den
jongen Van den E. is geweest.
Vrijdagsavonds (don avond van het mis
drijf), is deze getuige met dc beide Van den
E.'s in twee cafó's te Postorholt geweest,
torwij 1 hij Zaterdagsmorgens om 7 uur door
twee personen, zekere Reumcrs en Schrijnc-
werkers, is gezien, komende van de woning
der heide Van den E.'s te Annadaal.
Pas op zweer niet
Rcumers en Schrijncworkers hebben dit
in het vooronderzoek verklaard, doch wer
den voor de rechtbank te Roermond niet als
getuigen gedagvaard, evenmin als een
zekere Cuypers, die volgens zijn verklaring,
op 20 December, op verzoek van T., naar
Schrijnewcrkcrs is gegaan, om dezen te
waarschuwen, zijn verklaring niet oudor
cede te handhaven.
T. is voorts 's Zaterdagsmorgens 0 uur
met den jongen Van den E. naar Roermond
gegaan en heeft daar een nieuwe broek ge
kocht. Waar de oude broek gebleven is, is
niet bekend en daar heeft de officier van
justitie geen onderzoek naar ingesteld.
Alsof deze herhaalde ontmoetingen nog
niet voldoende waren, is deze getuige den-
zelfdon Zaterdag, 's namiddags 5 uur, weer
in hot gezelschap van den jongen Van den
E. gezien.
Woordelijk verklaart de getuige daarover
in een proces-verbaal„Ik zcide hem toen,
dat ik ter kerke ging om tc biechten, waarop
Van den E. zcide „Dan ga ik mee.'
's Avonds om tien uur had tusschen beide
personen opnieuw oen ontmoeting plaats
en zouden zij samen naar den burgemees
ter van Posterholt, op kasteel „Aenvinkel",
gaan, wat ochter niet gebeurde, omdat de
jachtopziener Hintzen den getuige van de
vermissing der drie slachtoffers in kennis
kwam stellen.
De jonge Van den E., die jachtopziener
was en in dienst van den burgemeester van
Posterholt, is daarop alleen naar het kas
teel „Aerwinkel" gegaan.
Nieuwe getuigen.
De burgemeester is bij het vooronderzoek
over dit onderhoud niet gohoord, evenmin
als de burggraaf van Aefferden, bij wien
Van den E. Sr. de jachtopziener was.
Ook een verboor van deze beido heeren
zou, naar wordt medegedeeld, alsnog door
den procureur-generaal zijn bevolen.
Thcunissen is op 13 Januari door den
rechter-eommissaris mr. baron van Hövell
tot Wcsterfher, in de in de instructie ge
hoord. Hierbij was togemvoordig dc be
cedigde klerk ter griffie M. Elfrink, die bij
het verhoor den getuige toevoegde„Dat
alles is toch wel zeer vreemd."
De getuige reageerde daar niet op, dodi
voegde eenige dagen later den beeedigden
klerk, bij oen toevallige ontmoeting toe
„Die opmerking vergeef ik je nooit", waar
op rle klork antwoordde „Ik heb niets met
'je te maken."
Do getuige reageerde daarop woedend
„Dat zullen wij eens zien. Ik weet meer
van de zaak, dan alle andoren samen."
Ook dit twistgesprek maakt thans op
nieuw een punt van onderzoek uit.
Ten slotte zou, naar werd medegedeeld,
nog onderzocht worden, hoc hot mogolijk is,
dat Dinsdags na den moord de parabellum-
hulzen worden gevonden op een plaats, die
's Zondags en 's Maandags reeds eenige
malen was afgezocht.
In bepaalde kringen is men van oordeel,
dat hier een mystificatie niet uitgesloten
moet worden geacht.
Uit alles blijkt niet alleen duidelijk, dat
het vooronderzoek verre van volledig is ge
wcest, maar tevens, dat bij de behandeling
in hooger beroep verrassingen geenszins
uitgesloten moeten worden geacht.
zijn nos steeds verkrijgbaar
boerenmeisjes
BOERENJONGENS
VOORBURGH
PRIMA ADVOCAAT
diverse merken „OUDE KLARE"
en het bekende S. H. M. „Schilletje"
HAVIK «1. TeL 29Ï
Geeft daar uw Keitje
of Advertentie op
Zonder prljsverhooging
ABONNEMENTSPRIJS
17y. CENT PER WEEK
EENIGST DAGBLAD
Meest actueel blad ter plaatse
Belangrijke plannen van de Kant
Gesellschaft afdeelin9
Nederland
Een Spinoza-herdenking
De secretaris der Afdeeling Nederland
van do 'Kant-Gesellschaft, de bekende we
reldunie voor philosophie, deelt ons mede,
dat een tweetal belangrijke plannen op de
jongste bestuursvergadering een begin van
uitvoering kregen.
In de eerste plaats zal het Tijdschrift voor
Wijsbegeerte, dat thans in zijn 26en jaar
gang is en een wol zeer corvoUen staat van
dienst achter den rug heeft, vanaf 1 Jan.
1933, zoo de aanhangig zijnde plannen tot
oltooiing komen, als orgaan van de Afdee
ling Nederland der Kant-Gesellschaft gaan
verschijnen en dan waarschijnlijk den naam
iets wijzigen tot „Algemeen Nedorlandsch
Tijdschrift voor Wijsbegeerte". De Kant-Gc-
sellschaft dit ter herinnering noemt
zich wel naar Kant, omdat dc wereldunie
op den gedenkdag van Kant werd opgericht,
maar is overigens in geen enkel opzicht bij
zonder aan clo wijsbegeerte van Kant. gebon
den, is integendeel een unie binnen welke
elke wetenschappelijke wijsbegeerte en elke
wetenschappelijk wijsgecrige richting ge
heel gelijke rechten heeft. Dc voorgenomen
overgang van het eenige grootc Nederland-
sehe tijdschrift voor wijsbegeerte, dat tot
dusver niet een bepaalde richting dient, aan
dc Afclecling-Nederland der Kant-Gesell-
schaft, 'fcal derhalve deze vriendschap je
gens alle ^vjjsgeerige richtingen niet veran
doren, integendeel deze nog Zoeken te ver
sterken. Het is de bedoeling van het bestuur
der Afdceling-Ncderland van dé Kant-Ge
sellschaft,'het aan haar komonde tijdschrift
zooveel mogelijk mede-tyt orgaan te maken
vanalte met haar gcliéerdé rcrêcnigingen.
Voorstellen daartoe zijn -rceds aan deze vcr-
ecnigingen verzonden en reeds werden ver
schillende toezeggingen in dit verband ont-
\angen, bewijzende dat de plannen in zeer
goede aarde vallen. De uitgevers van het
tijdschrift zullen bij de verandering zeer
waarschijnlijk dezelfde blijven, n.l, Erven
F. Bohn te Haarlem.
In de tweede plaats besloot het bestuu?
der Kant-Gesellschaft om te Amsterdam,
vermoedelijk weer in het Athenaeum It-
lustre eind December van dit jaar (voor
loopig is vastgesteld 28 of 29 December) een
Spinoza-herdenking te houden in den geest
van de in 192-i zoo uitnemend geslaagde
Kant-herdenking, bjj welke dan door ver
schillende sprekers de persoon en de wijs
begeerte van Spinoza belicht, zal worden en
het geheel in een boekje vereenigd zal wor
den in het licht gegeven. Reeds staat vast
dat dan spreken zullen (elk een half uur)
dr. J. D. Biercns dc Haan over „Spinoza als
mctaphysicus", prof. mr. dr. Leo Polak
over „Spinoza als ethicus", dr. J. H. Carp
over „Spinoza als mysticus", jhr. mr. dr. J.
J. von Schmid over „Spinoza's staatsphilo-
sophic", dr. II. W. van der Vaart Smit over
„Spinoza en de Geref. theologie", prof. dr.
F. Sassen over „Spinoza en de scholastiek".
De lijst wordt nog met een tweetal sprekers
uitgebreid.
Ten slotte deelt het bestuur der Afdee
ling Nederland van de Kant-Gesellschaft
ons mede, dat het hoekje over „De boteeke-
nis van de wijsbegeerte voor ons' Hjóoger
Onderwijs", dc redevoeringen bevatKmdiv
plus program van actie van het '\vijs£oerig
congres dat met dit program December 1931
te Amsterdam vergaderde, nagenoeg pers
klaar is en weldra, n.l. binnen ccn paar
maanden, het licht zal kunnen zien.
Met bestuur van de Afdceling-Ncderland
der Kant-Gesellschaft bestaat thans uit de
hccrcn prof. mr. dr. Leo Polak te Gronin
gen, voorzitter, dr. H. W. van der Vaart
Smit te Zwijndrecht, secretaris-penning
meester, dr. J. D. Bierons dc Haan, prof.
dr. G. A. van den Bergh van Eysinga, dr. C.
J. Wijnacndls Francken, dr. C. H. Ketner,
D. W. II. Patijn, jhr. mr. dr. J. J. von
Schmid, dr. II. Wolf, dr. T. Goedewaagen
en een vacature.
WBJ U STEEÖS HET NEEUWSTE
BEZECHTIGT DE ETALAGE
BEZOEKT ONZE IS MODELKAMERS
LAGER LAND- EN TUINBOUW-
ONDERWIJS.
Zooals men weet, hoeft de commissie-
Wol tor voorgesteld op de begrooting dor af
deeling Landbouw 420.000 tc bezuinigen
door alle lagere land- en tuinbouwscholen
op te heffen (rapport blz. 201). Dc gezamen
lijke boeren- en tuinders-organisaties heb
ben, naar men zich herinnert, de regeering
verzocht dit advies niet to volgen.
Naar wij vernomen heeft minister Ver
schuur thans aan dc landbouw-organisaties
bericht, dat de bestaande scholen niet zul
len worden opgeheven. Er zullen echter geen
nieuwe scholen worden gesticht (ook niet
die, waarvoor reeds geld was uitgetrokken)
en cr zal geen subsidie worden verleend
aan scholen waarvan dc levensvatbaarheid
niet is gebleken.
Welke scholen onder doze laatste catego
rie vallen, kon men ons to bevoogdcr plaat
se niet mededeelen. Van Katholieke scholon
is zulk een niet-levensvatbaarhoid onbo-
kend.
(Msb.)
Hij „lk vind het prettig om met jou
hier te zitten, maar die muggen vind ik
niet prettig."
Zij „Ik wou juist hetzelfde zeggen
is het niet heerlijk, lieveling, dat onze
smaken zoo overeenkomen
(Happy Mag.)(
