PNserop
MENSCHEN IN SOVJET-RUSLAND
HET HEELAL TEN DOODE OPGESCHREVEN
SCHRIJFMACHINES
laiigestr. 90
Speciaal uitzending van Diners
BEVROREN NEGERS
M'
LICHT, LUCHT EN WATER
Fa. H. ELZENAAR
Telefoon 288
Drogisterij „de Gaper"
TAHEIROL
Concertgebouw
„DE VALK"
COSTÜ^ES
BANKETBAKKEN KOK
P. Groen<huizen-Schatorjé
Utr.weg S3 Telefoon 336
C. DE JAGER
HOEDEN
UW ADRES
J. VONK Wzn.
Ontmoetingen op een kunst-ieis door
Rusland
door
G. BOURLIER DE MASQUET.
Moskou, Juli, 1932.
Op het stationsomplacement verdringt
zich een hcele incnigto om mijn met hotel-
etiketten beplakte bagage, alsof er een
wonderdier te zien was. Een koffer van
écht leer, groot, mooi, die door heel West-
Europa reisde! Steeds groeit het aantal toe
schouwers aan. „Ha, Oostenrijk! Daar was
ik als krijgsgevangene!" Een totaal verma
gerde vrouw vraagt: „Was U ook in
Duitschland? Mijn zoon woont daar vele
jaren, zonder dat ik ook maar het minste
van hem hoor." Haar blik verstart: „Hoe
zal het hem toch wel gaan, de arme jon
gen? Lang voordat deze verschrikkelijke
wet van de grensafsluiting van kracht
werd, verliet hij Rusland, als een ernstige
longlijder, om in Duitschland een specia
list te consulteercn. Hier vindt men geen
specialisten, de knappe koppen zijn door de
revolutie uit den weg geruimd. Ook de
voornaamste en belangrijkste geneesmid
delen ontbreken hier ten eencn male; om
van de hospitalen maar niet te spreken.
Deze ziekenhuizen zijn broedplaatsen, maar
geen geneesinrichtingen voor alle ziekten.
Ik moest alles opofferen om mijn zoon in
het leven te kunnen houden. Aan het be
vel van do autoriteiten om naar Rusland
terug te komen, kon hij niet voldoen, daar
hij verschillende bloedspuwingen had ge
had en in het ziekenhuis lagNu weet
ik al lang niets meer van hem. Worden de
brieven op bevel van de G. P. OE. onder
schept is hij genezen of is hij gcstor-
vanik weet er niets van. Ik kan niet
weg. Hij mag niet binnenkomen. Het is ver
schrikkelijk!"
Een zoon en eon vader....
Ik zat in een kale, koude, onverwarmde
gelagkamer aan het middagmaal. Mijn
jaskraag had ik reeds over de oorcn ge
slagen, mijn hoedrand had ik diep over de
oogen getrokken. Zoo at ik, de lepel tus-
schen de stijve vingers geklemd, mijn soep.
Tegenover mij neemt een man plaats, scha
mel gekleed in een pull-over, waaronder ik
tevergeefsch een hemd zoek, een nauw
sluitende, gladde, gestopte en gelapte broek
en tot op den draad versleten schoenen.
Ik begin een gesprek met hemHij
vertelt mij, dat hij „artist" is. Ondanks zijn
prominente betrekking gaat het hem slecht!
Van 9 uur 's morgens tot 4 uur 's middags
moet hij hard werkenDaarna wordt
hij naar de verschillende arbeiderclubs
geroepen, waar hij brieven en boeken van
Lenin moet voorlezen en voordragen. La
ter op den avond moet hij bijna iederen
dag optreden. „Het is geen vrij en gezond
leven het is gezondheidsroof", zegt hij,"
de mooie phrase van de zovenurendag is
de ergste leugen, die ik' ken Ieder van ons
Russen, staat dagelijks twaalf tot veertien
uren te werken. En dat alles om een paar
roebel, die nauwelijks voldoende zijn om
je maag te vullen rnet slecht eten!" Do
acteur bestelde een bord groentensoc-p.
„Waar zijn dc tijden gebleven, dat ik in
Berlijn filmde, dat ik in Leipzig dc rol van
Franz Moor in de „Roovers" speelde?"
Een lange pauzewaarin zijn gedach
ten en mijn medelijden alleen tastbaar wa
ren. „En mijn moeder! Zij woon», in Bres-
lau. lederen avond, als ik oen open doek
je krijg, en door de „kameraden" wordt
toegejuicht, denk ik aan mijn goede, oude
moeder. Ik zoek steeds naar haar gezicht.
Maar zij mag niet naai* Rusland en ik niet
naar haar toe. Ik wist niet, dat een mensch
zooveel leed en ontbering zou kunnen ver
dragen."
Getroffen door zijn woorden, wilde ik den
kunstenaar eens op de planken zien. Sym
pathiek, een stralende held, overwinnaar....
zoo sprak hij zijn rol in dit dom-bewerkte,
lendencieus-getinte klassieke werk, waar
in de burgers dronken en dwaas over het
tooneel tuimelden en de aristocraten als
idioten werdén bespot. Met zijn warme
stem, als de klank van een cello, sprak hij
gloeiende woorden van vrijheidOf hij
daarmede de vrijheid bedoelde, waarin hij
thóns leefde, is twijfelachtig
In Kiew vertelde men mij, dat de we
reldberoemde pianist Wladimir Horowitz
een zoon van doze stad was en dat diens
vader nog leefde. De jonge Wladimir ver
liet zijn vaderland als een jong, onbekend
kunstenaar en ging een onbekende toe
komst tegemoet
Geluk en kennis brachten hem op de
hem toekomende plaatsNu zitten thuis
in Kiew Wladimirs jeugdvrienden met den
ouden vader om een gramofoon vol aan
dacht te luisteren naar liet verrukkelijke
spel van hun grooten landsman, vriend en
zoon.
De pantalon uit Weenen.
Na dc generale repetitie van liet Lenin
grader Orkest kwam een der musici op mij
toe: „Komt U uit Weenen? Liet schoono
Weenen?" En weer gingen die woorden
vergezeld van een blik, die meer zeide dan
duizend woorden... „Ik heb namelijk,
evenals vele van mijn collega's in Weenen
op het conservatorium gestudeerd. Ach,
het mooie, romantische Weenen! Staan
daar de rijtuigen nog zoo schilderachtig op
den Grab'n? Ik kan me alles nog zoo leven
dig herinneren!"„Neen, daar staan
nu auto's!" Ach ja, natuurlijkEn
hij vraagt verder, met de opgekropte
nieuwsgierigheid van een banneling, die
eindelijk weer eens -een medemenscb
spreekt. „En de winkels, zijn die nog zoo
rnooi; ziet U en hij wijst op zijn geruite
broek deze broeken droegen de Ween-
sche koetsiers. Ik heb haar in 1902 op do
Stephansplatz gekocht. Ze is al kaal, ver
sleten, gelapt en rafelig; wat ik zal aan
trekken, als zij op is, weet ik niet! Ik heb
nóg wat meegebracht uit Weenen!Hij
neemt uit zijn portefeuille het portret van
een knappo blondine: „Mijn vrouw! Twee
Jaar geleden ging zij terug naar OostenrijKi
Van daaruit schreef zij mij, dat zij in deze
omstandigheden hier niet kon leven. Nu
zal ik haar wel nooit terugzien... Maar ik
ben niet boos op haar. Alleen verdrietig,
omdat ik haar mis, héél erg misIk kan
het begrijpen, wat zij deed. Als ik kans
zag..." Hij sprak niet verder, de aandoe
ning werd hem te machtig. Met een droe
vig glimlachje gaf hij het gesprek tenslotte
een vroolijker wending: „Tja, zooals U
ziet, heeft de broek het langer bij mij uit
gehouden, dan de vrouw!"...
Twee procent.
Ik zit weer in den trein. In mijn coupé
zitten drie Russen. Een Oekrainische chef
dokter, klein, gezet, midden in het koudste
jaargetijde zonder eenige hoofdbedekking,
opengeslagen hemd, een wapperende pele
rine om dc schouders Als eenige bagage
heeft hij een actentasch bij zich. Hij stu
deerde in Graz, spreekt vloeiend Duitsch.
180 doktoren zijn onder zijn bevelen ge
steld. Hij kan daar in de Ookrainc nog wel
tweehonderd er bij gebruiken, zegt hij
Een oude advocaat met zijn zoon, een
jongen ingenieur, vormen de rest van mijn
reisgezelschap. Dc oude draagt schoenen,
waarvan de stukken met touwen bijeen ge
houden worden. Zijn sokken zijn gelapt, zijn
hemd is ontelbare malen gestopt, de mou
wen zijn vuil en rafelig... Een zwarte,
houten koffer, een requisiet van zijn vroe-
geren soldaten-tijd, vormt zijn bagage. „Ja,
voor den oorlog kwam ik veel in Duitsch
land. Dat is nu onmogelijk. Ik had hier een
huis met zeven kamersAlles werd ons
afgenomen. Meubelen, schilderijen, siera
den, geld, klccren, alles...De dokter was
inmiddels gekomen waar hij moest zijn en
steeg uit, na een vriendclijken groet. De
advocaat sprak verder: „U behoeft mij
slechts aan te zien, om te weten, hoe het
mij nu gaat en hoe ik mij hier voel." „Maar
vader," zei de ingenieur, „je moet er niet
zoo bijloopen!" „Zeker jongen, zeker, fei
telijk moest een gewezen advocaat dat niet,
maar als men tocli maar geen geld heeft om
iets ancTers te koopen en niets krijgt, wat
dan?"„Zoo slecht, als jij het laat
voorkomen, vader, is hot toch niet hier".
„Jongen, dat kan jij niet zien, hoo geweldig
slecht wij het hier hebben, omdat jij niet
weet, hoe het ééns was... Jij kent bet
leven, daar buiten Rusland, niet!"
En dan tot mij: „Ja, de jeugd is van
kinds af aan reeds in dien nieuwen geest
opgevoed. Voor hen kan het wel beter wor
den." „Het wordt zeker beter, na het
Vijf jaarplan!"„Laten wij het hopen, jon
gen". De ingenieur wendt zich nu tot mij:
„En hoe viiidt U ons volk?" „De men-
schen zijn alleraardigst en het ras bevalt
mij buitengewoon goed, ik ben teleurge
steld omtrent het systeem en ontzet over
do toestanden!"... De oude schiet in den
lach: „Haha! En daarbij hebt U nog de
betere 2 pet. leeren kennen! Hier, op de
provinciale stationnetjes," hij wijst naar
buiten, „déér kunt U dc'overige 98 pet. be-
studeeren!" Dc jonge man stak zwijgend,
maar met oen eenigszins minachtende blik
op zijn vader een cigarette aan en ging in
do gang staan. De oude boog zich geheim
zinnig naar mij over: „Oh, ik zou U nog
veel meer kunnen vertellen, maar in Rus
land moet men voorzichtig zijn. Het we
melt hier van geheime agenten, dc wanden
hebben ooren en de vader is niet zeker van
zijn eigen kind. Hij kan niet weten, of zijn
eigen zoon soms geen geheime agent dor
G. P. OE. is".
Een dandy in het blauw...
Vandaag moet ik mijn coupé deelen met
een eigenaardigo reisgezel, mot den cle-
gantsten, bestgeklcedcn man, dien ik in
Rusland ontmoette... Ieder kwartier stond
hij op om in de wandelgang met een kleer
borstel zijn donkerblauw colbertcostuum
van onberispclijken Engclschcn snit af te
borstelen. Dan legde hij dc borstel weer in
hot. net boven zijn hoofd, ging voorzichtig
zitten, trok de scherpe plooi in zijn broeks
pijpen recht, plooide zijn zijden das op
nieuw en greep zijn communistische krant,
waarin hij juist las, weer op. „Wie kon clat
zijn? Eon elegante geestverschijning in dit
land der armoede?" Ik beweeg mij hier
door Rusland, vuil, verwaarloosd en onge
schoren, om niet op te vallen en aanstoot
le verwekken. Hoe spoedig kan men zich
aan nieuwe toestanden aanpassen! Bijna
vind ik deze dandy leelijk, aanstootclijk-
idioot is hij in ieder geval! Weer grijpen
zijn vingers naar een miniem draadje,
blaast hij een stofjo van mijn mouw. Hij
kijkt in den spiegel! Bepaald gevaarlijk
krankzinnig!
Hij is lijdend, hinkt, steunt op een stok,
hetgeen mij een aanleiding is, hem het on
derste bed aan te bicden. Daardoor komen
w ij in gesprek Ilij is een D uitschei'
Communist' Bij de Kapp-Putsch werd hij
gearresteerd en verbannen (weer borstelt
hij zijn pak!). Vanqit Zwitserland, waar
heen hij vluchtte, trok hij naar Rusland, en
kwam in Russischon geheimen dienst; in
Polen word hij als spion gearresteerd, ter
dood veroordeeld. Door Russische voor
spraak werd hij inplaats van met den kogel,
met vijf jaar kerkerverblijf gestraft. Na
enkele jaren werd hij door Rusland tegen
eenige gearresteerde Poolsche priesters in
geruild.
De Communistische partij bewees hem
veel oer. Tegenwoordig is hij voorzitter van
een Radenrepubliek. Hij heeft den rang van
brigadier, en kreeg als zoodanig kort ge
leden bij een grensgevecht in Zuid-Azië een
schot in de dij. Op staatskosten werd hij
thans ter genezing naar een kasteel in de
Krim getransporteerd. Een fantastisch wis
selspel van het leven
Hij zegt, dat Rusland nog midden in de
revolutie slaat en tegenwoordig een econor
mische oorlog voert tegen de andere landen
der wereld. Weliswaar verliep alles nog
niet geheel en al naar wensch, doch hij
hoopte, dat de vreemdelingen, die uit het
buitenland kwamen om Rusland te zien,
slechts goede dingen zouden schrijven! Dat
was, wat men noemt, „een stille' wenk"
De trein suist verder, voorbij tal van sta
tionnetjes, waar de menschen elkaar ver
dringen, in sneeuw en vuilDe Commu
nistische leider strijkt in de warme slaap-
coupé zijn broekplooien op, manicuurt zorg
vuldig zijn nagels, en kijkt met welbehagen
uit het venster... De dandy in het blauw
ziet zijn Rusland in nood...
DE DOKTER AAN HET WOORD
De sport bracht gezonde menschen
door
Dr. J. V. FRANS.
„Verschrikkelijk, zooals die jonge men
schen zich tegenwoordig toch durven klee-
den".
Deze uitroep deed een niet meer jonge da
me, die naast inij stond tijdens een turn-
demonstratie, toen zij de krachtige, door
licht en lucht gebruinde jonge menschen
voorbij zag trekken, in een gemakkelijk zit
tend gymnastiekpakje gekleed.
Eerlijk gezegd waren wij het heelemaal
niet met liaar eens en benijdden wij die
bloeiende jeugd bijna.
Twintig jaar geleden was men veel min
der dan thans de meening toegedaan, dat
sport zoozeer bijdraagt tot geestelijk en li
chamelijk welzijn en slechts weinigen
brachten vroeger deze theorie in praktijk.
Dc gevolgen van het minder beoefenen
van sport gevoelen velen der ouderen dan
ook aan den lijve en de jonge menschen,
die uit deze generatie zijn voortgekomen,
hebben veelal nog tegen het vooroordeel
van ouders of grootouders te kampen.
Toch is er al veel veranderd en ook ver
beterd op dit. punt. De groote schare van
bloedarme jonge meisjes van li tot IS jaar,
die voorhoen op de spreekuren van genees-
hecrcn kwamen, is aanmerkelijk vermin
derd. Geen staaldrankjes en staalpillen heb
ben dezo verbetering tot stand gebracht,
zonder dat wij evenwel de goede werking
van deze preparaten in enkele gevallen te
kort willen dopn.
Lichten lucht hebben dit wonder verricht.
De strijd tegen de tuberculose, de zoo ge
vreesde volksziekte kan slechts met ze
genrijke resultaten gevoerd worden, wan
neer licht, lucht en water naast goede voe
ding als bondgenooten meevechten. Datge
ne, waar vaak in steden en ook op het land,
oud en jong onder moeten lijden, "voorna
melijk onder de volksklasse, is een gebrek
nan goede, ruime woningen, zoodat door
hen ieder vrij oogenblik benut moet wor
den om buiten in dc zon door te brengen.
Niet alleen wetenschappelijke kennis
drijft ons hiertoe, maar ook in hen wie
wetenschappelijke arbeid vreemd is, leeft
het verlangen naar de zon, naar licht en
lucht.
Wij allen hebben zonder uitzondering de
plicht tegenover onszelf, zoowel als tegen
over de gemeenschap, onszelf gezond en
krachtig fo maken, niet alleen om in staat
te zijn tot werken, maar ook om op de
juiste wijze van het leven te kunnen ge
nieten. Een noodzakelijke oisch hiervoor
zijn lichaamsbeweging in do vrije lucht on
reinheid voor lichaam en geest, die wij
slechts krijgen door licht, lucht en water.
1 De nieuwste aanvullingen der atoom
theorie.
door
DR. H. WESTERMAN.
Ik schrijf dit artikel op een gewone
schrijfmachine. Daaruit klinkt het harde
lied der techniek op; dunne stalen armpjes
werpen klepperend dc letters op het papier
en het ziellooze, uit doode stoffen gemaakte
voorwerp werkt als een betrouwbare robot.
Doch als ik er een oogenblik over nadenk,
is deze gewone schrijfmachine eigenlijk iets
heel bijzonders. De tooverstaf van de we
tenschap heeft haar aangeraakt. Eerst zag
ik de machine slechts, zooals mijn zintui
gen haar waarnomen; nu stel ik mij haar
voor, zooals zij werkelijk i6 volgens de na
tuurkunde. Een geheimzinnige kracht werkt
in haar metalen wanden, billioenen atomen
trillen met reusachtige snelheid in elk on
derdeel, electronen slingeren in razende
vaart om zonachtige atoomkernen, bliksem
stralen schieten heen en weer tusschen de
electro-magnetischo (krachtvelden in het
staal. Een duizelingwekkende symphonie!
Slechts ons oog ziet dood en beweging
loosheid voor de natuurkunde is alles
vol trillend leven. De dingen hebben een
eigenaardige verschuiving ondergaan; ons
bestaan wordt 6teeds meer nuchter en prak
tisch, terwijl daar, waar men het zeiker niet
zou verwaóhten, in de onpersoonlijke sfeer
der wetenschap, een nieuwe, romantische
wondertuin ontstaat. Hoe verandert plotse
ling het water in de bloemenvaas naast mij,
als ik het met natuurkundige oogen be
schouw? Zijn stille rust is slechts schijn,
want elk oogenblik rukken millioenen mole
culen zich van de oppervlakte los en razen
met een duizelingwekkende vaart (150 M.
per seconde) door de kamer. Zij hameren
onafgebroken tegen mijn longen, zij stooten
als een hoop pingpongballen tegen elkaar
en kunnen niet tot rust komen. Die grap
pige kabouters zijn belachelijk klein. Als
men de moleculen van dit halve litertje wa
ter als kralen aan ccn draadje reeg, zou
men er 200 millioen maal de aarde moe
kunnen omspannen.
Toch zijn deze moleculen niot de kleinste
bouwsteenen der materie. Wij kunnen ze
theoretisch natuurlijk deelen in ato
men en dan staan wij voor de poort van
het laatste geheim, waar stof en kracht een
mysterie worden. Het atoom, dat wij zou
den kunnen vergelijken met een zonnestel
sel in miniatuur, vereenigt dio beide, ma
terie en kracht, in zich en bestaat evenals
een zonnestelsel voor het grootste deel uit
leegte Als men zich n.l. een atoom denkt
van de afmetingen van den Amersfoortschen
toren, dan zouden de om den kern ro-
teerende electronen niet grooter zijn dan ge
weerkogels. Doch deze leegte zonder mate
rie vormt een van de voornaamsto symbo
len der natuurkunde: het krachtveld. Met
een snelheid van meer dan 10.000 K.M. per
seconde razen de miniatuur^planeten om
hun kern en als zij een contróle kenden
door middel van stopwatches, dan zouden
deze niet alleen hun snelheid aangdvcn,
doch ook hun temperatuur. Bewoging en
warmte zijn n.l. in het atoom aan elkaar
gelijk.
Gewogen licht
Als de protQnen uit den kern en de elec
tronen de bouwsteenen der materie zijn,
dan ontbreekt nog het cement, dat ze bij
een houdt. Dit cement, dat voor het be
staan van het atoom onmisbaar is, is do
electromagnetischc energie. Eigenlijk is
energie nog een onnauwkeurige omschrij
ving van dit pas ontdekto neutron. Het is
eerder een synthese van materie en ener
gie zooals bijv. do knal van een ontplof
fing. Naar do meening van Chadwidk en
anderen is het neutron eon soort van stra
ling. Precies weet tot nu toe niemand het
en wij zullen daarom ook niet trachten, de
begrippen vast te leggen, doch liever na
gaan, hoe straling ontstaat. Wanneer wij
een stuk ijzer verhitten, beginnen de ato
men daarvan zich steeds sneller te bewe
gen, totdat de moleculen hun vasten samen-
bang opgeven en het ijzer smelt tot een
witgloeiende massa. Waaruit bestaat die
straling. Do natuurkundige Broglie heeft
dezo oeroude mysterievraag beantwoord en
daarvoor in 1929 den Nobelprijs gekregen.
Straling is materie en energie tegelijker
tijd!
Daar dus hot licht onder meer ook ma
terie iö, moet het gewicht hebben. Dat
klinkt wel heel ongowoon, dat men een
lichtstraal zou kunnen wegen op dezelfde
wijze als een pond meel of dat zij zooveel
zou kunnen verkrijgen, dat men er men
schen mee omver kan werpen als met oen
waterstraal uit een brandspuit, doch het
gaat desondanks op in theorie natuur
lijk. De zon verliest elke minuut een gewicht
van 250 ton door haar straling. En ook elke
andere stof, die stralen uitzendt, moet aan
gewicht verliezen. Dit zien wij bijzonder dui
delijk bij de ontleding der radioactieve slof
fen. Zij explodeeren voortdurend, verande
ren in andere elementen met een lager
atoomgewicht, doch ten slotte blijft er nog
een geringe rest over, dio nooit meer als
materie to voorschijn komt. De natuurkun
dige Jeans bewijst ons dit door het lot van
een gram urabium na te gaan. Als granaten
spatten dc atomen uiteen, doch als men
daarna de splinters zou kunnen verzame
len, aou mon 6lochts 0.8653 gram lood en
0.1645 gram helium overhouden er ont
breken dus 0,0002 gram, die in den vorm
van straling onherroepelijk verloren zijn ge
gaan. Dezo fatale re9t speelt een beslissen
de rol in het lot der wereld.
De doodendans der atomen.
Wanneer wij komen op een gebied, waar
voor ons voorstellingsvermogen onvoldoen
de is, moeten wij ons uitdrukken in verge
lijkingen. De eenvoudigste vorm, waaronder
de vernietiging der atomen plaats vindt, be
staat wel uit dc gelijktijdige vernietiging
van protonen en electronen. Bij deze ca
tastrophe in miniatuur neutralisceren hun
electrische ladingen elkaar en hun energie
komt vrij in den vorm van een lichtende
bliksemstraal. Zoo ontstaat do trillings-
energie, die als licht of als een onzichtbare
soort van stralen door de weroldruimte
snelt. De vernietiging van het atoom, die de
geleerden niet zoo gemakkelijk gelukt, be
hoort du* tot het vaste werkprogramma der
natuur. Voortdurend verandert de materie,
waaruit het heelal bestaat, doch voortdu
rend gaat daarbij iets verloren. Zoo spoedig
geven de atomen hot echter niet op; zij heb
ben nog één kans om hun bestaan te ver
lengen. In de gloeiende retorten der vaste
sterren noemt men n.l. een zekere synthese
van atomen aan, waarbij lichtere atomen
zich met olkaar vereenigen tot zwaardere.
Het blijft echter het lot van die zwaardere
atomen, om op don duur weer uiteen te val
len! Er is dus een zekere kringloop, doch
daarbij gaat voortdurend iets verloren, een
kleine, doch beslisscndo rest, on wel in den
vorm van straling.
Warmtedood zonder warmte.
Dc materie moest bij dit proces dus lang
zaam, maar zeker vergaan. De atoomtheorie,
welke ons zulk oen indrukwekkend inzicht
geeft in de samenstelling van het heelal,
is dus tevens oen sombero Cassandra, die
ons de vergankelijkheid van al hot be
staande aankondigt. Dc materie is op weg
naar een dood door warmte, een z.g. entro
pie. Alles verbrandt in den smeltoven van
den tijd, alles loopt bergaf. De matorie zet
zich om in lichtcnergic met korte golfleng
ten, en deze in warmte met langere golf
lengten en de wereld zal niet meer bc
staan. Zal de ijzige koude van do dan ge
heel leege wereldruimte dan echter iets ver
minderd zijn. Dat is nauwelijks te ver
wachten. Zij zal nog altijd kouder blijven
dan bijv. vloeibare luoht, zelfs al is allo
materia van het heelal omgezet in warmte.
De hoeveelheid materie is n.l. voel te gé-
ring in vergelijking met de onmetelijke
wereldruimte; bet zou zijn, alsof men een
kamer wilde verwarmen, door het verbran
den van oen stofje.
Nog steeds razen de moleculen voort en
trillen de atomen. De wijzer van de we
roldklok wijst aan, dat het reeds namid
dag i6, doch bij gaat langzaam en als de
materie niet door een plotselinge catastro
phe aan een ontijdig oindc komt, kan het
nog millioenen jaren duren, voordat het
laatste, eenzame atoom met een dun stra-
lingsbliksempje verdwijnt
MOMENTEEL ENKELE ZEER
V00RQEELIGE KOOPJES
Langestraa» Ri Telaloon 528
IULIANAPLEIN TELEFOON 635
NAAST APOTHEEK DE HAAN
IN VOORRAAD
HET INDISCHE NIEUWE GENEESMIDDEL
TEGEN SPATADEREN EN AAMBEIEN
Telefoon 281
Groote en kleine zalen
disponibel
voor feesten, partijen enz.
Nog één week ruimen wij onze betere
genre
tegen spoptrijzen op. Hierbij zijn ook ex
tra groote en wijde maten voor elk fi
guur.
Kledingmagazijn „DE ADELAAR"
LANGESTRAAT 40. TEL. 221.
Uitsluitend grondstoffen le kwaliteit wor.
den in onze artikelen verwerkt.
Kent U onze eigen fabrikaat bonbons?
Thans in prijs verlaagd.
Vanille Roomijs in bekertjes en per liter,
voordeeliger dan per gewicht.
Gedurende de zomermaanden Zondags
geopend van 113 uur.
Steeds versch gebak.
LANGESTRAAT 19
ONTVANGEN DE
NIEUWE COLLECTIE
Bloemenmagazijn „MILLE FLEURS"
Dagelijks versche bloemen.
Grcote keuze in diverse soorten potplanten.
Bloemwerk: als manden, bouquotten,
kransen, tafelversiering enz. enz.
Voordeoligst adres hier ter stede.
Zio étalages.
Aanleg van Tuinen. Billijk tarief onderhoud.
Aanbev: J. C. BLEIJERVELD.
Langestraat 80.
DAMESKAPSALON
TEL. 1452
LANGESTRAAT 71
ROOMIJS MET CHOCOLADE
LANGESTRAAT 87 TELEFOON 50
TELEFOON 910
LANGESTRAAT 56
