AM'ERSFÖMTSCH DAGB1AD
HET ADRES VOORCADEAUX
Zaterdag 6 Augustus 1932
.DE EEM LANDER"
31e Jaargang No. 32
TWEEDE BLAD
UIT DE STAATSCOURANT
HET DRAMA ÏN DE WILLE-
BRORDUSSTRAAT
Lijstenmakerij en Kunsthandel
■nmnw
„NIEUW PARIJS"
EEN NOODKREET....
QUERIDO OVERLEDEN
Een gevoelig verlies voor
onze letterkunde
MAISON DE JAGER
H.v. d. PAVERT
Fortinbras' Toovermacbt
Onderscheidingen,
Bij K. B. is toegekend de bronzen eerc-
medaille der Oranje Nassau Orde aan S.
Hofsteenge, voorman-zetter bij de A. W.
Sijthoff'6 Uitgevers-Maatschappij N.V. te
jLeiden.
Regeeringsgedelegeerden.
Bij Kon. Besluit zijn benoemd tot gedele
geerden van de Nederlandsche Regeering
bij het internationaal congres voor prehis
torie en protohistorie, dat van 1 tot 6 Augus
tus 1932 te Londen wordt gehouden, dr. J. P.
Kleiweg de Zwaan, hoogleeraar aan de
Universiteit der gemeente Amsterdam en
dr. A. E. van Giffen, lector aan de Rijks
universiteit te Groningen.
Belastingdienst.
Bij beschikking van den Minister van Fi
nanciën is de inspecteur der directe belas
tingen enz. W. T. Vernède, toegevoegd aan
het hoofd van de inspectie' der directe be
lastingen enz. te Delft, verplaatst naar Til
burg en toegevoegd aan het hoofd van de
inspectie der directe belastingen enz. 2e af-
deeling aldaar, en is de inspecteur der di
recte belastingen enz. W. C. Aarts, toege
voegd aan het hoofd van de inspectie der
directe belastingen enz. te Leiden 2e afdee-
ling, verplaatst naar Delft en toegevoegd
aan het hoofd van de inspectie der directe
belastingen enz. aldaar.
Bij beschikking van den minister van
Financiën is de ontvanger der directe be
lastingen enz. H. van Tarel verplaatst van
Zweelo naar Breukelcn en belast met de
tijdelijke waarneming van het kantoor der
directe belastingen en accijnzen aldaar.
Bij K. B. is benoemd tot ridder in de
orde van den Nederl. Leeuw de kolonel-
titulair K. E. Oudendijk van den staf dei
artillerie, hoofd der IVe afdeeling B van
het departement van defensie.
Bij K. B. is de zilveren eere-medaiilc
verbonden aan de orde van Oranje-Nassau
toegekend aan J. Huyting, voorman-reini
ger bij den gcm. reinigings- en ontsmet-
tingsdienst te Utrecht.
STAKING BIJ DEN BRUGGEBOUW
TE ARNHEM.
Een loongeschil.
A r n h e m, 5 Aug. Hedenmorgen is bij
den aannemer van de werken voor de nieu
we vaste brug te Arnhem 6taking uitgebro
ken. De staking vindt zijn oorzaak in een
loongeschil door den aannemer, den heer
W. F. Plass uit De Steeg, die een viertal
weken met het werk bezig is en niet het
volle contractloon heeft uitbetaald. De ar
beiders hebben den aannemer gisteravond
een ultimatum gesteld waarin zij het volle
contractloon eischten, daar zij anders a.6.
(Maandag in staking zouden gaan. De aan
nemer heeft hedenmorgen den betrokken
arbeiders ontslag aangezegd waarop een
24-tal arbeiders terstond in staking gingen.
Het werk wordt nog voortgezet met een
veertiental arbeiders. Door de stakende ar
beiders wordt gepost. Het werk omvat den
bouw van de fundeering van een vijftal
pijlers voor den oprit van de brug aan de
Betuwezijde.
DE TARWEBESCHIKKING.
Verhooging percentage.
De Minister van Economische Zaken en
'Arbeid heeft in zijn Tarwebeschikking het
percentage 22% verhoogd tot 25, zoodat art.
1 lid 1 en 2 als volgt komen te luiden:
„Tarwemeel of tarwebloem A i6 alle tar
wemeel of tarwebloem, waarvan de samen
stelling voldoet aan de volgende eischen:
l3. elke hoeveelheid bestaat voor ten min
ste 25% uit meel of bloem, uitsluitend
afkomstig van inheemschc tarwe;
2°. deze 25% is gelijkmatig door de hoe
veelheid verwerkt.
De verhooging van het percentage 22%
tot 25 in de Tarwebeschikking treedt in
werking met ingang van 8 Augustus a.s.
Vijf maanden gevangenis
geëischt.
Amsterdam, 5 Aug. Voor de vacantie-
kamcr der arr. rechtbank te Amsterdam
stond de 30-jarige taxichauffeur C. L. D.
terecht, verdacht van poging tot doodslag
subs, opzettelijk toebrengen van zwaar
lichamelijk letsel.
Op 12 October van het vorige jaar had
hij in de Willibrordusstraat alhier een aan
tal schoten gelost op mej. M. A. S. ter uit-
vosring van zijn voornemen en het misdrijf
om haar van het leven te berooven, aldus
de dagvaarding.
De man, die gehuwd was, had een verhou
ding met juffrouw S., een caféhoudster. In
October vatte de juffrouw het plan op om
den man te verlaten. Op 12 October was hij
bij haar op bezoek gekomen om haar voor
een wandeling uit te noodigen. In de Willi
brordusstraat ontstond een heftige woor
denwisseling en plotseling had hij een revol
ver getrokken. Een aantal schoten vielen.
De juffrouw was nog even verder geloopen
en toen in een portiek ineengezakt. De man
had het wapen ook tegen zichzelf gericht
en ook hij werd in een portiek gevonden.
Beide gewonden werden naar het zieken
huis gebracht. De wonden bleken echter
niet ernstig te zijn en zoowel do verdachte
als de juffrouw herstelden volkomen.
Uit de getuigenverklaringen van het
slachtoffer bleek, dat zij gedurende acht
jaar een verhouding met een anderen man
had gehad, deze had haar echter verlaten.
Om haar minnaar terug te winnen, poogde
zij hem jaloersch te maken door in relatie
te treden met verdachte en toen zij meende,
dat zij haar doel had bereikt, verbrak zij de
relatie met hem.
Verschillende getuigen a décharge legden
gunstige verklaringen over verdachte af.
Verdachte gaf toe, dat hij had geschoten,
doch liet was geen oogenblik zijn bedoeling
geweest de vrouw te dooden. Als taxi-chauf
feur had hij zich uit veiligheidsoogpunt een
revolver aangeschaft.
De officier van justitie rar. Bosch achtte
de poging tot moord bewezen. Tot de straf
maat komende zcide spr., dat ook de vrouw,
die met den man heeft gespeeld, een groote
mate van schuld heeft.
Hiermede rekening houdende eischte het
O. M. een gevangenisstraf van vijf maanden
De verdediger mr. Frankcnhuis pleitte op
juridische gronden vrijspraak. Subs, drong
hij aan op een voorwaardelijke straf, reke
ning houdende met de tien maanden, die
verd. reeds in voorarrest heeft doorge
bracht.
Een verzoek tot onmiddellijke invrijheid
stelling werd door de rechtbank afgewezen.
Vonnis 12 Augustus.
BLIKSEM INGESLAGEN.
E m m e n, 5 Aug. Gisteravond is in het
gehucht F.lp, onder de gemeente Wcster-
bork, de bliksem ingeslagen in de boerderij
van den lieer G. Wesseling; de boerderij
werd creheel vernield. 40 voer hooi alsmede
de geheele inboedel zijn een prooi der
vlammen geworden.
Klif E DIN G MAG AZ IJ
Arnh. weg 32 Tel. 1069
Steeds iets aparts tegen billijke prijzen
GAAT U KAMPEEREN?
rust U volledig uit voor een heerlijk
en onbezorgd Kampleven.
Reeds voor 7.75 heeft U een com- I
plete Waterproof tent, 'ook tenten in
diverse maten te huur.
LANGESTRAAT 35.
De Centrale Landbouworganisaties
vragen steun voor den
tuinbouw
De Christ. Boeren- en Tuindersbond in
Nederland, het Kon. Ned. Landbouw-Comi-
té en de Kath. Ned. Boeren- en Tuinders-
bond hebben onder dagteekenmg van 5
Augustus 1932 het volgende telegram aan
den Minister van Economische Zaken en
Arbeid gezonden:
Aan Zijne Excellentie den Minister
van Economische Zaken en Arbeid,
's-Gravenhage.
Dé Dagëlijksche Bcstiiren; der drie Cen
trale Landbouworganisaties, t.w. Christ.
Boeren- en Tuindersbond, Kon. Ned. Land-
bouw-Cómité en Katli. Ned. Boeren- en
Tuindersbond op 5 Augustus in vergadering
bijeen, in aanmerking nemende, dat de tuin
bouw, meer in het bijzonder in West-Fries
land, in den alleruitersten nood verkeert,
zóó zelfs, dat geen middelen meer aanwe
zig zijn voor hei noodzakelijke levensonder
houd, verzoeken Uwe Excellentie met den
meesten aandrang de steunverlcening aan
den tuinbouw onverwijld tot stand te bren
gen en in ieder gc\al onmiddellijk over te
gaan tot uitbetaling van het aan de Noord-
Hollandsche bedrijven verleende crediet.
Voor de Centrale Landbouworganisaties,
voornoemd,
II. MOLHUYSEN, Secretaris.
MR. W. KOLFF OVERLEDEN.
Dieren, 5 Aug. Gisteren overleed alhier
in den ouderdom van 79 jaar mr. Walthe-
rus Kolff oud-president van het Gerechts-
bof te Leeuwarden, ridder in do Orde van
de Nederlandsche Leeuw, commandeur in
de Orde van Oranje Nassau. De4 teraarde
bestelling zal plaats hebben te Leeuwarden
a.s. Maandagmiddag, half twee op de oude
begraafplaats aldaar.
Amsterdam, 5 Aug. Hedenmiddag is
in de Boerhaavekliniek te Amsterdam over
leden de Nederlandsche letterkundige Israel
Querido.
Is. Querido, die geboren is 1 October 1872,
was eerst horlogemaker, muzikant, dia-
uantklover, juwelier en journalist, en had
een moeilijke, worstelende jeugd waar
van hij veel verteld heeft in zijn boeken
Kunstenaarsleven en Zegepraal vooraleer
hij zijn eigenlijke bestemming vond, die
van zuiver letterkundig kunstenaar.
Door zijn naturalistischen roman Men-
schenvvee (1903), sterk geïnspireerd op het
Fransche naturalisme van Zola, maar ook
onder invloed van Lod. van Deyssel en
Frans Netscher, veroverde hij zich al ter
stond een markante plaats in onze litera
tuur.
Zijn kunst baseerde zich op een proleta
rische levensbeschouwing, maar hield zich ge
lukkig vrij van een beperkt dogmatisch, doc
trinair streven, al stak hij zijn lidmaat
schap van de S.D.A.P. niet onder stoelen
of banken.
Den grootstcn opgang maakte hij met
zijn romancyclus De Jordaan, waarvan
achtereenvolgens verschenen Jordaan I
(1912), Van Nes en Zeedijk (1914), Manus
Peet (1922), Mooie Karei (1925), welk „epos"
enkele jaren geleden door Herman Bouber
bewerkt is voor tooneel.
Qucrido's vurige temperament en onge
breidelde eerzucht, waarbij zijn Joodsche af
komst zich niet schuil hield, dreven hem
tot het scheppen van grooter en monumen-
taler werk dan de naturalistisch beschrij
vingskunst kon bieden. Hij doorbrak de
enge grenzen van het realisme om in de
beste dcelen van zijn oeuvre tot een visio
naire plastiek te stijgen.
In hoeverre hij bereikt heeft wat hij zocht
dit kan in dit korte bestek niet worden
aangegeven, maar als uitvloeisel van zijn
episch streven moet de Oostersche cyclus
„De Oude Waereld" worden aangemerkt,
waartoe behoord en Koningin (1918), Zons-
opgang (1920), Morgenland (1921), Misleide
Majesteit (1922), Simson de Godgewijde
(1927).
Jaren geleden schreef hij een tooneelstuk
in verzen Saul en David, dat zijn éénigo
bijdrage tot de dramatische literatuur zou
blijven. Hij heeft het geluk gesmaakt dit
werk ook opgevoerd te zien.
Na den oorlog werkte hij eenige jaren
als redacteur van het spoedig overleden
tijdschrift „Nu" samen met A. M. de Jong.
Den laatsten tijd werkte hij mee aan de ge
reorganiseerde Arbeiderspers.
Omvangrijk is zijn crilische arbeid, die
gekenmerkt werd door eon sterk subjectie-
vcn inslag, een polemischs drift, en van
een groote belezenheid getuigde.
Het heengaan van deze merkwaardige, de
laatste jaren zeer aangevochten figuur, die
door haar ongebreidelden aanleg ook ge
makkelijk vat gaf tot kritiek, betcekent
voor onze letteren een gevoelig verlies.
Omtrent het overlijden van Israël
Querido in de Boerhaavekliniek verne
men wij nog, dat het einde geheel
onverwacht is gekomen. In de och
tenduren was de patiënt nog goed. Te half
één bracht de zuster hem zijn lunch; toen
zij hem eenige minuten later een kopje
koffie kwam brengen, lag hij bewegenloos
in bed. Prof. Snapper, die toevallig in het
gebouw aanwezig was, werd onmiddellijk
gewaarschuwd, doch hij moest den dood
constateeren. Een hartverlamming had aan
het werkzame leven een einde gemaakt.
Ofschoon men wist dat het hart van den
kunstenaar niet sterk meer wa6, zijn noch
zijn behandelende geneesheer, noch dege
nen, die hem van nabij kenden, op dit plot
selinge sterven voorbereid geweest.
Voor den aanvang van de voorstelling van
„De Kribbebijter" heeft de heer Willem
Hunsche op verzoek van de directie van de
Hollandsche Schouwburg de volgende
woorden gesproken ter nagedachtenis van
den overleden schrijver Is. Querido:
„Hedcnmiddtg is, zooals U gelezen zult
hebben, onze groote Hollandsche schrijver
Is. Quérido overleden in de Boerhaave-kli-
niek. Er past hier een woord van diepo ver-
IS. QUERIDO.
eering voor hem, die ook" voor het vader-
landsche tooneel zooveel heeft gestreden en
geschreven. Werken als „Saul en David" en
„Aron Laguna" blijven hoeksteenen der
Hollandsche toonecl-literatuur!"
Aan het verzoek van den spreker om zich'
een oogenblik van hun zetels to verheffen,
werd door de aanwezigen voldaan.
Het stoffelijk overschot zal Maandag a.s.
te 12 uur op „Zorgvlied" ter aarde worden
besteld. ITet vertrek geschiedt te half twaalf
vanuit de woning van een der beste vrien
den van den overledene, den heer Andries
do Rosa, Herculesstraat 67.
UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK
TE LEIDEN.
Een schenking.
De Rijksuniversiteitsbibliotheek te Leiden
heeft ten geschenke ontvangen van G. C.
graaf van Aldenberg Bentinck te Ameron-
gen een uit ruim 500 deelen bestaande ver
zameling belletrie, van voornamelijk Fran
sche en andere bekende schrijvers uit do
18de eeuw.
Daar de belletrie uit dit tijdvak aan do
bibliotheek niet is bijgehouden, beteekent
deze schenking een belangrijke aanvulling
in de bestaande leemte.
TE WATER GERAAKT EN VERDRONKEN.
Hoorn, 5 Aug. Te Zwaag bij Hoorn is
hedenmiddag het 3-jarig zoontje van den
lieer Jb. Bcsseling te water geraakt en ver
dronken. Het lijkje is opgehaald.
LUNCHROOM
LANGESTRAAT 56. TEL. 115
Voor de Vacantledagen
Amersf. Janhagel.
Botersprits.
Diverse soorten koekjes.
Als heiligheid zaad geschoten heeft
draagt het goede vruchten.
naar het Engelsch van William Locke
door J. E. d. B. K.
41
Ik zou je graag vertellen wat ik ge
daan heb, zei hij na wat onsamenhangend
gepraat over Lucilla. Ik heb getelegrafeerd
naar Chartres en naar Brantóme om te
zoggen, dat je veilig en wel hier bent en
ik heb aan je oom Gasparcl geschreven
over Lucicn Viriot. Je zult er niets meer
over liooren, tenzij je tante Clothilde naar
Brantóme gaat, waar ik hard aan twijfel.
Dank u, vader, zei Félise en die ge
wone woorden klonken haar koud in de
ooren. Ze was bevrijd van de nachtmerrie
van de laatste weken, maar ze vond wei
nig vreugde in haar vrijheid. Toen vroeg
ze:
Hebt u aan oom Gaspard geschreven,
waarom ik wegliep van tante Clothilde?
Genoeg voor hem om het te hegrijpen.
Hij zal jo niets vragen, dus je zult er
met hem niet over behoeven te spreken.
En zou dat niet ondankbaar zijn? Ik
ben toch al zoo ondankbaar tegen hem ge
weest.
Fortinbras wilde zijn hand liefkozend op
baar hoofd leggen, zooals hij zijn heele le-
?en zoo dikwijls gedaan had, maar zich
bedenkende, trok hij zijn hand terug met
een zucht.
Je oom is de beste en eerlijkste man,
dien ik ooit heb ontmoet, zei hij. En hij
houdt zooveel van jou en jij houdt zoo
veel van hem, en waar liefde is, kan geen
ondankbaarheid zijn. Maar daar is één
ding, wat je hem nooit behoeft te vertel-
Icn, en dat is wat je gisteravond in de Rue
Maugrabine hebt gezien. Dat heb ik al ge
daan. Dus er zijn geen geheimen tusschen
jullie.
Met haar gespannen jong gezichtje zat
ze op haar handen te staren.
Weer zag zij die vuile feeks. Ze zou haar
zien tot op haar sterfdag. Maar ze zou er
met niemand over spreken.
Fortinbras stond op, kuste haar op het
voorhoofd en ging naar zijn dagelijkschen
arbeid, om geluk te bezorgen aan men-
schcn, die er angstig om smeekten.
HOOFDSTUK XIII.
Lucilla Mcrriton had veel geld, een warm
hart cn een aardig talent voor schilderen.
Met laatste gaf haar toegang tot den kring
van kunstb'oefenaars in en rondom de
Rue Bonaparte, het tweede bezorgde haar
ccn zekere populariteit onder hen cn het
geld stelde haar in staat te doen wat haar
vriendelijk hart haar ingaf. Wanneer haar
intieme kennissen, die voor hot rncercn-
deel hard werkende, onbemiddelde Engel-
sche meisjes waren, haar onder handen
namen over haar weelderige levenswijze
en haar zeiden, dat dit niet in stijl was
met dc sobere manier van leven in het
Quartier latin, waar men gewoon was zich
te behelpen, gaf ze dat volmondig toe, doch
ze veranderde niets aan haar dóen en la
ten.
Ze was ccn rijk vagebondje met een groot
fortuin, dat ze van haar reeds lang overle
den moeder geërfd had, met geen andere
familiebanden dan haar vader, directeur
van een spoorwegmaatschappij cn ge
trouwd met een veel jongere vrouw, een
schoolkameraad van haar, aan wie ze al
tijd een hekel had gehad. Maar in de we
reld, die voor haar open lag, d.w.z. de be
schaafde landen van heide halfronden, had
zij zeer veel vrienden. En geen menschelij-
ke wil controleerde haar handelingen. Ze
was vrij om te leven, waar ze wilde. Dc
laatste drie jaren had ze haar hoofdkwar
tier te Parijs om er te lecren schilderen.
Maar waarom dat mee zou brengen een
hard bed en een ongezellige kamer en on
smakelijk eten in le petit Cornichon, had
ze nooit begrepen. Wanneer op het atelier
bijzonder hard gewerkt werd, ging ze haar
lunch gebruiken in le petit Cornichon. 't
Was gemakkelijk en ze was jong en ze
dorstte naar een teug uit het volle leven
en het babbelen en opscheppen van al die
mateloos eerzuchtige menschen interes
seerde cn amuseerde haar, maar het eten
vond ze afschuwelijk en de algemeene ge
woonte om voor het maal mes, vork en le
pel te reinigen, walgelijk. Maar daar zij
een echte lady was, deed zij aan die ge
woonte op keurige wijze mede, en wat het
sluiten van kameraadschap betreft, hier
traden haar democratische beginselen naar
voren. Haar studiegenooten vormden de
maatschappelijke toonladder. Zij beschouw
de kapotte schoenen en kaal versleten klee-
ren slechts als een onbelangrijken tegen
slag van de fortuin, zooals een gebroken
neus of een afgezet been. De flat op de
Boulevard St. Germain was een toevluchts
oord voor menigen hongerigen jongeman
en menig hongerig jong meisje. En ze von
den den weg daarheen, niet omdat ze hon
gerig waren, maar omdat Lucilla dadelijk
gepeild cn gevonden had wat op den bo
dem van hun zielen lag.
Het is dus best te begrijpen hoe Lucilla
de weldoende fee uithing, zonder zich hier
van in het minst bewust te zijn.
Met Félise deed ze dit zoo aardig, dat ze
in een paar dagen dit jonge meisje tot
haar slavin en aanbidster maakte. Ze liet
haar veel zien van Parijs. Zij fabriceerde
voor haar een avondtoiletje en onder de
nominale bescherming van een jongen
landsman aan het Gezantschap, nam ze
haar mee naar het Café de Paris, om te
dineeren en daarna naar het Théétro du
Gymnase. Een groote, zacht rijdende auto
met heerlijke kussens voerde hen door de
cindelooze straten, en wanneer ze thuis
uaren,, scheen die auto klaar voor hen te
slaan bij den trottoirband van den Boule
vard St. Germain.
Lucilla liet het kopje van de kleine veld
muis duizelen van de vele indrukken. Fé
lise vereerde haar als een godin en noem
de haar met diepen eerbied bij haar voor
naam, wat Lucilla haar gevraagd had.
Een aardig, jong ding, verrukt over al,
wat ze had gezien, werd met een poesje
in de eene en een Pekineesje in de andere
arm na een snelle autorit door een gedeel
te van Frankrijk, in dc schemering met
een sierlijken zwaai van de limousine, ge
bracht voor de welbekende voordeur van
het Hotel des Grottes. Baptiste, in zijn
groenen boezelaar, sperde zijn mond wijd
open, toen hij haar zag, schuifelde naar
binnen en riep zoo hard hij kon:
Monsieur c' est Mademoiselle.
In een oogwenk kwam Bigourdifl rait
buiten gehold. Hij tilde Félise uit de auto,
omhelsde haar, keek haar aan en omhels
de haar weer en lachte van blijdschap. Er
viel niet aan te twijfelen, dat het verlo
ren schaap hartelijk welkom was. En zij
lachte en snikte en omhelsde den kolossa
len man op haar beurt. En toen kwam
hij weer tot zich zelf en was hij weer de
hotelhouder, die Lucilla hielp uitstijgen,
terwijl Félise den glimlachenden Martin
begroette en zich liet kussen door Eupbé-
mie, die buiten adem uit de keuken kwam
aanloopen.
Als Mademoiselle mij volgen wil, zei
Bigourdin en hij ging haar voor naar bo
ven, gevolgd door Lucilla en Céleste, die
het kistje juweelen onder haar hoede had*
Hij opende de deur van de statiekamer,
een vertrek met twee ramen boven het ter
ras, met uitzicht op de stad en de bergen
van le Limousin, en met trots liet hij
haar de er in uitloopcnde eenige kleine
zitkamer van het hotel zien, en de be
roemde badkamer, waarnaast een kamer
voor de dienstbode en toen voerde hij haar
weer naar de slaapkamer, waar een wel
riekend pijnappelvuur brandde.
Voilé. Mademoiselle, zei hij. Alles is ter
uwer beschikking.
Ik vind het hier allerliefst, antwoord
de Lucilla, rond ziende. O, wat hebt u
hier aardige dingen.
Bigourdin straalde en maakte een kleine
buiging. Hij was heel trotsch op zijn cham-
bre d'honneur, waar de mooiste empire meu
belen van zijn over-grootvader, den ongeluk-
kigen général de Brigade, waren geplaatst
Deze spontane bewondering na een vluchti-
gen blik verheugde hem zeer.
^Wordt yorvolgdk
