Het internationale pooljaar
MET PICCARD NAAR DE STRATOSFEER
VOORBEREIDINGEN VOOR
DEN NIEUWEN TOCHT
VON PAPEN OVER HET
SAARGEBIED
't Aerologisch station
te Reijkjavik
ARRESTATIEBEVEL TEGEN
ALFONSO
OECUMENISCHE RAAD
VAN KERKEN
VIT BELOle
on zijn do luchtvaarders voorzien van twee
valschermen, die geleend zijn door liet Bcl-
isch leger.
Aldus uitgerust zullen de luchtvaarders
de gevaarlijke reis ondernemen. Kr is geen
enkele reden waarom zij niet zoo hoog zou
den stijgen, of nog hooger, dan de eerste
maal. Prof. Piccard zal zeer vroeg vertrek
ken. Do wetenschappelijke waarnemingen
zullen den morgen in beslag nemen en clc
stratosfeerreizigers stellen zich voor te da
len, vöór de middaghitte do atmosfeer heeft
gestoord en de avondwind is ontstaan.
Vermoedelijk zal de leiding, die niet het
minst gevaarlijke gedeelte is van de onder
neming, gebeuren ten Zuiden van Zurich.
Prof. Piccard heeft goede hoop het pro
bleem van de cosmische stralen en de mag
netische zóne flink te zullen kunnen on
derzoeken. Veel heil is ongetwijfeld de
wensch van een ieder op zijn gevaarlijke
reis.
Ervaringen van de eerste reis, en
daarop gebaseerde verbeteringen
(Van onzen bij zonderen correspondent).
Brussel, 4 Augustus 1932.
ITet vertrek van Prof. Piccard, naar Zü-
rich, is voor de Brusselaars geen sensatio-
neele gebeurtenis geweest. Bij bet ochtend
krieken is de professor vertrokken, in ge
zelschap van zijn assistent, den heer Max
Cosyns, een jongen geleerde, die ook in de
Congo heeft gewerkt met den gondel en
zijn wetenschappelijk materiaal geladen op
een vrachtauto. Slechts een enkele atten-
tio had de professor nog voor het slapende
Brussel. Hij liet n.l. de auto nog een paar
straten omrijden, langs zijn woning, waar
zijn vrouw en drie meisjes het laatste af
scheid namen. Dan ging het den weg op
naar het groote avontuur.
Het sportieve in de stratosfeertochten
boeit het volk meer dan het wetenschap
pelijke, alhoewel het wetenschappelijke ka
rakter van de luchtvaart van prof. Pic
card van zulk een aard is, dat 't groote be
wondering wekt voor iemand wiens liefde
tot de wetenschap zoo ver gaat, dat hij er
zijn leven voor op het spel zet. liet tikje
romantiek van zijn onderneming verzekert
prof. Piccard de volle sympathie van het
volk. Wij herinneren, ons de plechtige ver
klaring van den hoogleeraar, na zijn eerste
geslaagden tocht, dat hij nooit meer zou
herbeginnen. Hij dacht aan zijn vrouw en
kinderen. Doch, toen bleek dat, om waar
lijk definitieve wetenschappelijke resulta
ten in de stratosfeer te bereiken nog een
tweede tocht moest worden ondernomen,
toen is professor Piccard anders gaan re
deneeren. Eerst werd er gefluisterd over
een andere bemanning, doch het succes is
den professor een aansporing geweest cn
toen zijn echtgenoote zich niet verzette,
stond zijn besluit vast: hij zou zelf v. eer
opstijgen.
Men weet, dat de onderneming gefinan
cierd wordt door het Belgische Nationaal
Fonds voor Wetenschappelijk onderzoek.
Van al degenen die door het fonds worden
gesteund, is het wel Piccard die het meest
propaganda maakt voor het fonds, dat op
initiatief van den Koning is tot stand ge
komen, enkele jaren geleden, uitsluitend
om geleerden in hun zuiver wetenschappe
lijke onderzoekingen te steunen.
Prof. Piccard is geen Belg maar een
Zwitser, geboren in het kanton Waadt, te
Lu try. Hij is nu 48 jaar en zijn vader do
ceerde ook scheikunde aan de universiteit
te Bazel. Van moederszijde stamt hij even
eens uit oen familie van geleerden en het
verwonderde in zijn familie niemand toen
hij, na zijn studiën te Zürich in machine
bouw, natuurkunde en metercologie, als
werktuigkundig ingenieur later nog een
dokterstitel behaalde om spoedig n.l. in
1913 hooglceraar te worden in de proef
ondervindelijke natuurkunde. In 1922 werd
hij te Brussel benoemd tot hoogleeraar in
do physica. De toestand in de hoogere
luchtlagen hadden voor prof. Piccard steeds
een speciaal vak gevormd, in het bijzon
der hield hij zich bezig met het onderzoek
der cosmische straling, de stralen van zeer
korte golflengte, waaromtrent in weten
schappelijke kringen geen voldoende proef-
oncervindelijke kennis is opgedaan cn die
slechts op groote hoogte kunnen worden
onderzocht. Met het oog op zijn metcreolo-
gische waarnemingen en onderzoekingen
heeft prof. Piccard zich veel vroeger reeds
als luchtschipper bekwaamd. Het plan om
tot de stratosfeer door te dringen dagtee-
kent niet van gisteren, want sedert 1925
reeds werkte hij aan de uitvoering ervan,
waartoe de financieele bezwaren slechts
een belemmering waren. Het Nationaal
Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek
zou hem deze middelen verzekeren. Een
•erste poging om op te stijgen op 15 De-
eerober 1930 te Augsburg mislukte, of lie
ver werd belemmerd door de weersgesteld
heid, maar op 27 Mei steeg prof. Piccard
met zijn assistent op om 3.37 's morgens
om een hoogte te bereiken van 15.781 Me
ter, -
PICCARD BIJ DE LAATSTE VOORBEREI
DINGEN VOOR ZIJN NIEUWEN TOCHT.
Thans wordt do onderneming weer gefi
nancierd door het Nationaal Fonds voor
Wetenschappelijk Onderzoek, alhoewel prof.
Piccard nu ook wel andere bronnen zou
kunnen aanboren om zijn opzet uit te voe
ren. De hoogleeraar heeft van vele zijden
steun ontvangen cn in Amerika, waar hij
wellicht een derde maal opstijgen zal, zou
men hem graag alles vergemakkelijken.
Thans heeft prof. Piccard in zijn vader
land, in Zwitserland willen opstijgen.
Bij het vertrek van prof. Piccard werd
verondersteld, dat hij nog deze week zou
kunnen opstijgen. Maar dit moest noodza
kelijk op ccn vergissing berusten, want na
de aankomst moesten eerst alle apparaten
grondig worden nagezien en om te kunnen
vertrekken moeten alle voorwaarden ver-
eenigd zijn, waarvan de voornaamste de
windstilte is. De geringste bries kan het
vertrek beletten, want de ballon heeft een
oppervlakte van 28.000 vierk. M., waarop
le wind vat heeft. Hot is" duidelijk, dat de
vertrekdatum slechts bij benadering zal
kunnen worden bepaald en op liet laatste
oogenblik steeds .zal kunnen worden ver
daagd.
Het meest bezienswaardige aan den bal
lon van prof. Piccard is de gondel, (lie in
een waar laboratorium is herschapen. Zij
is meer een. luxe-gondel als men ze verge
lijkt met de gondel van de eerste onderne
ming. Men weet, dat hot vorige jaar de
:ondcl half zwart en half wit was geschil
derd met het oog op de temperatuur in de
hooge luchtlagen. Buiten dc gondel was
een motor aangebracht met een propeller,
waardoor dc gondel kon draaien, naar de
zijde van de zon, met het wit of zwart ge
schilderde gedeelte, naar gelang het koud
of warm was. Maar prof. Piccard heeft dc
ervaring opgedaan, dat er geen vrees was
voor koude; hij registreerde 40 gr. koude.
Dc motor is nu dan ook weggebleven. Dc
gondel is in zuiver aluminium van 3.5 m.m.
dik bij 2.10 diameter cn een inhoud van 5
kub. M. Bij de eerste opstijging werden en
kele fouten gemaakt, die nu niet meer
worden herhaald. Zoo waren enkele appa
raten aan don buitenkant van de gondel
aangebracht zooals een zonmeter, een ioni
satiekamer. Het touw van het gasventiel
geraakte de eerste maal verward met ten
touw dat ook omhoog was gegaan en de
luchtvaarders waren hierdoor verplicht de
verkoeling van dc atmosfeer door de ver
dwijning van do zon, af te wachten, alvo
rens zij konden dalen. Dit was oorzaak, dat
hun tocht, die volgens de berekening een
5-tal uren duren moest, 17 uren duurde,
boven Beieren, iets wat wel romantisch
was, maar toch tragisch had kunnen ein
digen en verplichtte tot een landing op een
Obergurgl in Tirol. Het gasventiel staat
thans in verbinding met de gondel door
een in een U-buisje loopend touw, welk
buisjo met kwik is gevuld om het lucht
dicht 1e maken. De eerste maal is prof.
Piccard opgestegen terwijl hij reeds was
opgesloten in de gondel. Thans wordt de
sfeer langs de binnenzijde hermetisch ge
sloten cn behoeft de opening niet te wor
den afgesloten bij het vertrek. Wanneer dc
ballon in de hoogere luchtlagen komt dan
zal de gondel spoedig kunnen worden af
gesloten, namelijk in 60 seconden. De bal
lon zal niet vlugger opstijgen dan 5 M. per
seconde, zoodat de luchtvaarders al den
tijd hebben om voor hun veiligheid te zor
gen. Er zijn verscheidene apparaten in dc
sfeer, o.m. een ionisatiekamer op hooge
drukking, in koper en staal, gecombineerd
met een electrometer; bestemd voor het
fotografecren van de cosmische stralen
door de micrografischc projectie van den
electrometer. Een ander apparaat is be
stemd voor het electro-magnetisch, het
electro-statisch en mechanisch registreeren
van de cosmische stralen. Er is een elec-
trische installatie die een stroom levert
van 2.500 volt. Ten slotte is er ook nog een
radiopost aan boord, die in morse zal wer
ken op 38 tot 40 en 75 tot 80 meter golf
lengte, met een kracht van 50 watt. Er is
ook een ontvangpost op korte golf met 4
lampen. Onder de gondel zal een dieplood
hangen van 150 Meter, eindigend met een
aluminium-cirkel, die als antenne zal
dienst doen. Er is natuurlijk een kompas
aan boord met de andere navigatic-instru-
menten en een barograaf, die tot 19.000 M.
hoog kan registreeren. Er zal een voorraad
zuurstof aan boord zijn om het gedurende
30 uren in de gesloten ruimte van de sfeer
uit te houden. Ten slotte is er 800 kilo bal
last aan boord, bestaande uit kleine lood-
korreltjes en die langs een bijzonder toestel
u:t de gondel kunnen worden verwijderd,
Duitsch tot in het diepste der ziel
Rijkskanselier von Papen heeft in ccn
rede voor de radio verteld van zijn reisin
drukken in het Saargebied opgedaan. Hij
constateerde dat de bewoners van het Saar
gebied vasthouden aan de Duitsche bescha
ving. Zij is „Duitsch tot in het diepste der
ziel". Duitschland verwacht vol vertrouwen
den spoedigen terugkeer van het Saarge
bied bij Duitschland. Niet enkel voor
Duitschland is dat noodig, maar ook voor
dc definitieve verbetering van de betrekkin
gen tusschen de beide groote landen
Duitschland en Frankrijk. Een tusschen6ta-
tion en autonoom Saargebied acht von Pa
pen onmogelijk. Zoo n Saargebied zou niet
levensvatbaar zijn. Voorts constateerde
Rijkskanselier von Papen dat de gehcele
bevolking van bet Saargebied geen ande
ren wensch koestert dan weer in bet Duit-
scho rijk te worden opgenomen. Hij bepleit
te voorts dat de Duitsche jeugd het Saar
gebied zou bezoeken en er het lied van
het gemeenschappelijk Vaderland zou doen
weerklinken.
RUSLAND EN FINLAND.
De verdragen treden in werking
Moskou, 10 Aug. (V. DA De waarne
mende vnlkcommissaris van buitenlandsche
zaken Krestinsky en dc Finsche zaakgelas
tigde te Moskou hebben de ratificatie oor
konden voor bet Russisch-Finsch non
agressie pact en dc tusschen beide landen
gesloten arbitrage-overeenkomst gisteren
uitgewisseld, waardoor beide verdragen
heden in werking-freden.
5.6C0.000 WERELOOZEN IN DUITSCH
LAND.
Berlijn, 9 Augustus (V.D.). Einde Juii
waren bij de arbeidsbeurzen in het rijk
5.393.000 wcrkloozen ingeschreven. Dit is
60.000 meer dan begin Juli. Sinds half Juli
zijn evenwel 90.000 minder personen inge
echïevcn.
VLIEGONDERRICKTOP HET DAK
VAN EEN PARIJSCH WARENHUIS!
Parijs, 10 Aug. (V.D.) Op het dak van
een der groote Parijsche warenhuizen is
gisteren in tegenwoordigheid van een offi-
cieelen vertegenwoordiger van het Ministe
rie voor de luchtvaart een vliegschool ge
opend, die voor ieder de mogelijkheid
schept op veilige wijze vliegen te lccren,
De kosten zijn gering en de winst komt ton
goede aan een vereeniging voor nabestaan
den van verongelukte vliegers. De installa
tie bestaat uit eon vliegtuig van vrij gcrin
ge afmetingen, dat aan een in alle richtin
gen beweegbare arm op het dak van het
huis bevestigd is. Met het instructietoestel
kunnen alle bewegingen, die een vliegtuig
in dc lucht maakt, worden volvoerd.
De eens zoo machtige en gevraesde organi
satie in Amerika, Ku-Klnx-Klan (waarvan
men hierboven een nachtelijke ceremonie
riet afgabeeld) gaat haar einde tegemoet,
terwijl rij in 1925 nog 9 millloen aanhan
gers telde. De oorzaak Is te vinden ln het
feit, dat de vroegere leider mr. Plarke we
gens hoogmoedswaanzin in een gesticht
moest worden opgesloten.
Bij het aanvaarden van de taak geen
pessimisme
De teerling is geworpen.
Wanneer dit bericht onder de oogen der
lozers komt, zijn de vliegtuigen voor de
hoogtevluchten op IJsland tijdens het op 1
dezer ingegane Internationale Pooljaar
reeds te Bergen cn wachten aldaar op over
lading op de boot naar Reykjavik, waar
zij den 23sten van deze maancl zullen aan
komen.
Zaterdag 13 Augustus vertrekken de on
derofficieren Bosch en Van der Leden met
ondergeteekende per trein om 9.25 van
Amersfoort naar Hamburg en van daar per
boot naar Bergen, waar zij zich den lSden
inschepen op de „Lyra', die hen naar Reyk
javik zal brengen. Luitenant Van Giessen
heeft inmiddels in de 4 weken van zijn ver
blijf aldaar voor het opzetten van den han
gar en het gereed maken van het terrein
gezorgd. Wanneer het monteeren der vlieg
tuigen vlot verloopt, hopen wc dat de waar
nemingen in de eerste dagen van Septem
ber zullen kunnen beginnen. Althans ho
pen we, dat de eerste hoogtevlucht zal kun
nen plaats vinden vóór den 8sten Septem
ber, den datum waarop ondergetcekendo
Reykjavik weer zal moeten verlaten ter
wille van zijn plichten hier te lande cn
elders.
Tijdens het korte oponthoud te Hamburg
zal ondergeteekende 15 minuten voor dc
Nordische Rundfunk A. G., Hamburg, over
ons station en het doel onzer waarnemin
gen 6preken.
Het program der werkzaamheden is op
zettelijk bescheiden en klein gehouden, en
geheel binnen het bereik der mogelijkhe
den. Van de stratosfecrwaarnemingen met
radio-apparaten, die plaats vinden op an
dere stations in het Poolgebied en waar
voor de instrumenten op zeer gemakkelijke
voorwaarden te krijgen zijn, is van het be
gin af aan afgezien. Immers, daar de me
teorologen te dc Bilt nog geen gelegenheid
hebben gehad zich met de behandeling de
zer instrumenten vertrouwd te maken en
het werken hiermede in gelijke mate ken
nis van de techniek der radio eischt als
van de techniek der aerologische waarne
mingen met groote gummiballons, werd de
kans op succes bij bet werken met deze
apparaten door ongeschoolde waarnemers
te gering geacht om hieraan te kunnen
denken. Bovendien lieten de beschikbare
gelden de uitgaven voor de groote gummi-
ballons cn de groote hoeveelheden water
stof, die voor deze waarnemingen noodig
zijn, niet toe.
Alle aandacht zal echter geconcentreerd
worden op de regelmatige waarnemingen in
de benedenste helft der troposfeer, en wat
dit betreft kan met reden verwacht wor
den, dat bet werkprogram met volledig
succes ten uitvoer kan worden gebracht. De
vliegers Van Giessen en Bosch beschikken
beiden over ccn groote routine in het werk
der meteorologische hoogtevluchten in alle
jaargetijden en bij alle weersgesteldheden,
terwijl de mecanicien Van der Leden lange
jaren belast is geweest met de behandeling
der registreerende instrumenten, die bij de
hoogtevluchten gebruikt worden en die be-
hooren tot de uitrusting van een aerolo
gisch station. Ook dc zorg voor de vliegtui
gen cn motoren is bij hem in de beste han
den. Het vliegterrein te Reykjavik is niet
deaal, doch beantwoordt aan redelijke
eischen. De grond is niet gedraineerd cn
dit kan oorzaak zijn, dat na perioden van
zwaren neerslag nu cn dan waarnemings-
dagen zullen moeten uitvallen, als dc bo
dem te drassig mocht worden.
Het is een groote gerustheid te weten,
dat de Meteorologische Dienst te Reykjavik
onmiddellijk bij de hand is indien zich
moeilijkheden mochten voordoen, en dat de
Directeur van dezen Dienst van het eerste
begin af ons zijn volle medewerking heeft
toegezegd. De tijd van het vliegklaar ma
ken der vliegtuigen zal door ondergetee
kende benut moeten worden om de IJsland-
6che collega's op de hoogte te brengen van
het den vliegers opgedragen werk, om hen
zoo noodig met raad en daad te kunnen bij
staan. Aangezien de geldmiddelen niet ge-
doogen een radiotelegrafist, noch een zend
station mee te geven, om de resultaten der
waarnemingen naar Europa over te sei
nen, zal het van den toestand ter plaatse
afhangen, of dit op een of andere wijze als
nog mogelijk zal blijken.
Dankbaar voor wat in deze uiterst slech-
to tijden bijeengebracht kon worden, moet
thans het werk met- moed worden aange
vat. Met de beschikbare middelen zal ge
woekerd moeten worden en veel wordt in
het algemeen van de toewijding der be
manning gevraagd. De eerste berichten van
Luit. van Giessen omtrent de kosten van
levensonderhoud en woning te Reykjavik
geven aan, dat het niet gemakkelijk zal zijn
met een Hollandsch traktement aldaar toe
te komen. Een detachecrings-toelage voor
de bemanning, die op IJsland zal moeten
overwinteren, kon niet in de begrooting
worden opgenomen. Nu en dan komt nog
een bijdrage in op een der gironummers
19767 De Bilt van ondergeteekende, of 192335
van Luit. Visch te Huis ter Heide, dio met
groote erkentelijkheid wordt ontvangen.
Het Comité hoopt nog op verdere bijdra-^
gen, om het de bemanning mogelijk te ma
ken het werkprogram te kunnen voltooien.
In alles moet dc grootste soberheid worden
betracht. Met erkentelijkheid zij vermeld,
dat de Firma Verkade aan het transport
voor Reykjavik een kist met koek, be
schuit, biscuits en chocolade toevoegde en
dat Unilever gratis een zending van haar
artikelen toezegde, die later zullen worden
nagezonden. Mogen ook leveranciers van
andere artikelen bereid gevonden wordcD
op soortgelijke wijze in de materieele be
hoeften der bemanning en hun huishou
dingen op IJsland tegemoet te komen.
Bij het aanvaarden van een taak past
geen pessimisme.' De voorbereidingen zijn
ten einde; onaangenaamheden en moeilijk
heden zijn snel vergeten; men ziet niet meer
achteruit, maar vooruit. Het Internationale
Pooljaar is ingegaan. Ieder is op zijn post
of op weg daar heen. Onze landgenooton,
die op weg zijn naar Groenland, zijn reeds
te Angmagssalik aan wal gestapt, of zullen
binnen eenige dagen hun schip verlaten.
Erkentelijk jegens allen, die hun steun
verleenden om de deelname van Nederland
op zoo ruime wijze mogelijk te maken,
ben ik er zeker van, dat men gerust kan
zijn in de overtuiging, dat alle deelnemers
hun plicht zullen doen en zien geheel zul
len geven aan de vrijwillig met zooveel toe
wijding aanvaarde taak.
H. G. CANNEGIETER.
Jn verband met corrupties
Madrid, 10 Aug. (V. D.) De parlcmen
taire commissie van onderzoek naar de
politieke cn administratieve verantwoor
delijkheden van het oude regiem heeft ar
restatiebevelen uitgevaardigd tegen ex-ko
ning Alfonso, den infant Ferdinand, den
voormaligen minister van arbeid in de dic-
tariale regeering en tegen verschillende an
dere personen.
Deze maatregelen hebben niets uitstaan
de met de gebeurtenissen van hedenmor
gen te Madrid, doch staan in verband met
den bouw van inrichtingen ten behoeve der
spoorwegen, waarbij zich ernstige gevallen
van corruptie hebben voorgedaan.
GUNSTIGE REGELING VOOR DE
BRAZILIAANSCHE REGEERING?
Rio de Janeiro, 10 Aug. (V. D.) Naar
van regeeringszijde wordt medegedeeld, zou
er een basis zijn gevonden voor de staking
der vijandelijkheden tusschen de Brazi-
liaansche federale regeering cn de opstan
delingen van den staat San Paulo.
Naar verluidt zou de overeen komst'gun
stig voor de federale regeering, die door de
opstandelingen van San Paulo niet als
grondwettige regeering werd erkend, zijn
uitgevallen.
De opstandelingen doen eon
snccesvollen aanval.
Rio de Janeiro, 10 Aug. (V.D.) Van
de zijde van het hoofdkwartier der opstan
delingen in den Staat Sao Paulo wordt
medegedeeld, dat de insurgente troepen met
succes oen aanval hebben gedaan op de
troepen der federale rogeering nabij Julio
Pavares, aan de grens van den staat Mi-
nas Geraes, tengevolge waarvan de regee-
ringstrocpon in zuidelijke richting over de
rivier Apiahy werden gedreven.
ALGEBTEENE STAKING IN
LANCASHIRE?
Geen overeenkomst in de textiel
industrie.
Londen, 10 Aug. (V.D.) De te Manches
ter gevoerde onderhandelingen tusschen de
vertegenwoordigers der textielfabrikanten
en de arbeiders-organisatie over de nieuwe
loonsovereenkomst, zijn zonder dat partijen
tot overeenstemming zijn gekomen, afge
broken. Men vreest het uitbreken van een
algemecne staking in de textielindustrie in
Lancashire.
Een congres te Genève
bijeen
Genève, 10 Aug. (V.D.). Het Congres
van den Oecumenischen Raad voor het
Protestantschc Christendom te Genève
wordt bijgewoond door ongeveer honderd
vooraanstaande personen, behoorende tot
de Protestantsche, de Anglicaansche en de
Grieksch-Orthodoxe kerken. Het congres
staat onder voorzitterschap van den Engel-
schen bisschop van Chichester en zal trach
ten de op de Stockholmsche wereldconfe
rentie begonnen eenheidspogingen der ker
ken voort to zetten.
De plenaire zitting werd vooraf gegaan
door een afzonderlijke bUeenkomst van de
Europeesche sectie ondervoorzitterschap
van den president der Duitsch Evangeli
sche Kerkcommissie dr. Kapler, die in zijn
openingswoord wees op de vernielende in
vloeden van de wereldcrisis, die de grond
slagen van een duizenden jaren oude cul
tuur aan het wankelen brachten. Deze cri
sis beperkt zich niet tot ccn enkel volk, doch
ornvat de geheele menschheid. Daaronjt
staan de Christelijke kerken van alle lani-
den voor de noodzakelijkheid om, bij all^f
handhaving van den eigen volksaard, gey
raeenschappelijk de problemen, die huw
door den nood der wereld worden gestgl^
op te lossen.
