51 van de 07 typisten
MODERNE SALONBANK, zeer apart model 145.00
Geen feestdag, maar 'n uur van inkeer
ivas het onmogelijk Blue Band van
natuurboter te onderscheiden.
Rijkshervorming nood
zakelijk?
VERSCH GEKARND
Rede van von Gayl
GENERAAL SAN JURJO
GEARRESTEERD
HITLER'S KANSEN
STIJGEN
„ANGELUS" VAN MILLET
BESCHADIGD
HUMORHOEKJE
A. H. v. NIEUWKERK N.V. - K. Beekstraat 6 - Tel. 543
Beekensteinschelaan 10
CONSTITUTIEDAG
De grondwet vereenigt de gees*
ten niet, maar scheidt ze
Koopt uitsluitend Blue Band»
afkomstig van de Blue Band Fa-
brieken die door jarenlange erva«
ringen in elk opzicht de kwaliteit
kunnen waarborgen. Blue Band
bevat 25% allerfijnste Roomboter
onder Rijkscontröle. Koopt Hollands
beste standaardmerkl
Berlijn, 11 Aug. (V.D.) Heden wordt
te Berlijn de 13e herdenkingsdag van de
grondwet der republiek gevierd.
Bij de rijks- en Pruisische officieele dien
sten is het heden Zondagsdienst, Overigens
levert Berlijn het gewone alledaagsche
beeld. Mooi weer begunstigt de feestelijk
heden van de herdenkingsplechtigheid^ in
den Lu6tgarten.
B e r 1 ij n, 11 Aug. (V. D.) Heden, den
dertienden herdenkingsdag van de grond
wet der republiek, waren de gebouwen van
de Rijks-, Staats- en stedelijki autoriteiten,
zooals gewoonlijk met vlaggen getooid. Ook
de stedelijke verkeersmiddelen waren ver
sierd.
Herdenking door de Berlijnsche
Schupo.
B e r 1 ij n, 11 Au g. (V. D.) Aan de grond
wetsherdenking van de Berlijnsche Schupo
werd evenals in de voorafgaande jaren deel
genomen door alle beambten die geen dienst
hadden. De Vereenigde Schupo-muzickcorp-
sen voerden Beethoven's Ouverture „Eg
mont" uit, waarna politiepresident dr. Mel-
cher een korte toespraak hield, waarin hij
er op wees dat de politie zonder aanzien des
persoons of van partij de taak had staat en
vaderland te beschermen. Nadat het volks
lied was gezongen defileerden de politie-
trocpen langs den politie-prcsident en den
commandant der Schupo Poten.
Plechtigheid In den Rijksdag.
Berlijn, 11 Aug. (V.D.) Op de gebrui
kelijke wijze is heden in het rijkedagge-
bouw in tegenwoordigheid van rijkspresi
dent von Hindenburg en van de leden der
rijksregeering de verjaardag van den
grondwet van Weimar herdacht. De plech
tigheid begon rnet de uitvoering van Beet
hoven's ouverture Egmont door het Ber-
lijnsch Philharmonisch Orkest. Daarna
hield de rijksminister van binnenlandsche
zaken von Gayl een rede.
Berlijn, 11 Aug. (V.D.). Op de gebrui
kelijke wijze 's heden in het Rijksdagge
bouw in tegenwoordigheid van Rijkspresi
dent Von Hindenburg en van de leden dei-
Rij ksregeering de verjaardag van de grond
wet van Weimar herdacht. Reeds vroeg in
den ochtend was het Rijksdaggebouw tiet
doel van duizenden kijklustigen, en de om
geving was dan ook door eenige honder
den Schupo's afgezet. Vooral voor het Bis
marck-monument, waar de eeregarde zal
aantreden, heerschte een geducht gedrang.
Op het Rijksdaggebouw wapperden de
zwart-rood-gouden Rijksvlag der republiek
en de oorlogsvlag met de oude kleuren.
In de gangen stonden naast de Rijksvlag
de vlaggen der Duitsche landen, terwijl in
de zittingzaal de tafel van den voorzitter
i6 versierd met blauwe hortensia terwijl
de achterzijde is versierd met den Rijks
adelaar, met aan weerskanten de wapens
der Duitsche landen, de Rijksvlag en de
handelsvlag. Voor de loge van Von Hinden
burg staat de standaard van den Rijkspro-
sident. Het Preambuul van de Rijksgrond
wet, dat anders ter weerszijden van den
Rijksadelaar is aangebracht, ontbreekt dit
maal.
Tegen twaalf uur komt de eere-kapel aan
marcheeren om muziek ten gehoore te
brengen voor den wachtende menigte, die
inmiddels de afgevaardigden en genoodig-
den ziet arriveeren. Tal van afgevaardig
den waren verschenen. In de regeeringsban-
ken hebben Rijkskanselier Von Papen en
de overige leden der Rijksregeering plaats
genomen. In de diplomatenloge het diplo
matieke corps onder leiding van den pau-
sclijkon nuntius Oreenigo.
Te twaalf uur verscheen Von Hindenburg
in de presidentenloge, begeleid door den
vice-president van den Rijksdag Von Kar-
dorf, die Loebe vervangt.
De plechtigheid begon met de uitvoe
ring van Beethoven's Ouverture „Egmont"
door het Berlijnsch Philharmonisch Orkest
onder leiding van prof. Krüwer. Hierna
was het woord aan den Rijksminister van
Binnenlandsche Zaken Freiherr Von Gayl.
Rads van Rljbsmlnistor von
Gayl.
Rijksminister Von Gayl begon met er
aan te herinneren, dat 6edert den llden
Augustus 1919, toen de Nationale Vergade
ring haar taak om een grondwet te schep
pen beëindigde om, zooals in het Pream
buul van de grondwet staat, „in vrijheid
en gerechtigheid te vestigen en te vernieu
wen den binnenlandschen en buitenland-
schen vrede en deze te dienen en den maat-
schappelijken vooruitgang te bevorderen",
er dertien bewogen jaren zijn verloopen,
waarin het aangehaalde niet in vervulling
i6 gegaan. Temidden van een nog steeds
vijandigo wereld heeft het Duitsche volk
de zwaarste lasten moeten dragen. Alle po
gingen om den dag van de herdenking van
dc grondwet tot een algemecncn volks
feestdag te maken zijn tot nog toe mislukt.
Het is voldoende hier openlijk te bekennen
dat het zoo is en dat de grondwet de gees
ten niet vereenigt, doch scheidt. Niettemin
heeft de Rijksregeering besloten de herden
king van den grondwet officieel te vieren.
Zij koestert daarbij niet de hoop, dezen
dag tot een feestdag voor het Duitsche volk
te kunnen maken. Zij ziet ook in den llden
Augustus geen feestdag, die onder alle om
standigheden gevierd moet worden, doch
zij wil deze dag, die hoe men ook tegenover
de grondwet van Weimar mag staan, een
historische gedenkdag is en blijft, bewust
er voor gebruiken oin in tegenwoordigheid
van den door ieder vereerden Rijkspresi
dent en in een waardige omlijsting van
klassieke Duitsche kunst tot het volk te
spreken. De regeering wil geen feestdag,
doch een uur van inkeer en bezinning over
de oorzaken van den nood en wat er ge
beuren moet wanneer men al6 volgt wil
leven en zijn plicht tegenover de komende
geslachten wil vervullen. Het is juist dat
de economische nood noodlottig voor het
volk is en dat de overwinning ervan een
voorwaarde voor Duitsohland's toestand
blijft. Het is echter niet juist dat het be
drijfsleven het lot der natie bepaalt. Bij
om hun bestaan worstelende volken geven
de krachten, die in een volk leven den
doorslag. Van hot doorbreken van deze
krachten door de materieele zorgen heen
hangt hun toekomst af. Deze moreele krach
ten en waarden zijn aan geen vormen en
grondwetdocumenten verbonden. Zij zijn de
invloed van hoogcre goddelijke krachten
die boven het lot der naties staan en zij
rusten in het hart van elk lid van een volk.
Tientallen jaren liggen achter ons, aldus
Freiherr von Gayl, waarin bij ons Duit-
schers het eigen ik op den voorgrond van
ons doel en denken stond. Hiermede ging
gepaard het streven naar de heerschappij
vnn ieders eigen maatschappelijke klasse.
Deze periode werd onderbroken door den
wereldoorlog, waarin voor eenigen tijd de
goede krachten van het volk door het ma
terialistische streven heenbraken. Na dc
ineenstorting kwam de ontreddering, doch
de sterke krachten, die eens het beleven
van den wereldoorlog mogelijk hadden ge
maakt. braken ook thans weer in verschil
lende vormen door. Hoe sterker deze ethi
sche krachten in een deel van het volk le
vend werden, hoe grooter het verzet was
van degenen, die zich in de tot nog toe ge
volgde levenswijze en aangehangen wereld
beschouwing bedreigd voelden. Zoo ont
stond een splitsing in twee kampen, waar-
tusschen een verbitterde strijd in de staats
macht woedt. Wat in het Duitsche volk
word uigevochten is een strijd om een we
reldbeschouwing, een worsteling van gees
ten, die geen handtastelijke vechtpartij
mag zijn. Men doet goed ook den politieken
tegenstander met een andere wereldbe
schouwing te beschouwen als een eerlijk
volksgenoot, die eveneens het beste voor
het volk wil. Bewust uitgesloten daarente
gen is ieder, die een nationalen Duitschen
staat principieel verloochent. Men mag ten
aanzien van de details van de grondwet
van Weimar staan zoo men wil, zij is thans
de cenige basis voor allen, die een Duit
schen staat willen.
Hiermede is niet gezegd, dat de grondwet
van Weimar iets onveranderlijks is. Een
grondwet mag geen star idool worden. Als
grondwetten gebreken vertoonen, moeten
zij in het belang van de ontwikkeling vun
een volk gewijzigd worden. Een terugblik
werpende op de afgeloopen dertien jnar
moet men zeggen, dat de grondwet van
Weimar wijziging behoeft. Het was een
verdienste van de nationale vergadering
van Weimar dat zij in 1919 in zoo betrek
kelijk korten tijd na de ineenstorting een
grondwet tot stand wist te brengen, die de
rijkseenhcid waarborgde en voor langen
tijd een basis vormde voor het politieke
leven, op welke basis men zelfs zeer moei
lijke tijden wist te overwinnen. Het is dun
ook niet alleen de schuld van de grond
wet, dat zich in Duitschland een heerschap
pij van politieke partijen ontwikkelde
waarbij de wetgevende controle en de uit
voerende macht steeds dichter met elkaar
versmolten en die tenslotte ertoe noodzaak
te, dat zelfs maatregelen met betrekking
tot het economische leven en de financiecle
verhoudingen met de ultima ratio van ar
tikel 48 geregeld moesten worden en daar
door een deel van de grondwet zelf buiten
werking werd gesteld.
De huidige situatie bewijst afdoende, dat
de grondwet wijziging behoeft en dat het
volk zich op den duur niet kan onttrekken
aan dc noodzakelijkheid van grondwetswij
ziging, ja van rijkshervorming. Hoe eerder
en energieker deze taak wordt aangepakt,
hoe beter voor het Duitsche volk. De wij
ziging moet uitgaan van wijziging van ar
tikel 22 der grondwet, welk artikel het
kiesrecht regelt. In dit artikel wortelt hel
kwaad van de heerschappij der partijbu
reaucratie. Het volk wil geen nummers,
doch persoonlijkheden kiezen.
Von Gayl eindigde zijn rede met het
woord van Bismarck: „De staat wil ge
diend, niet behecrscht worden". Hoe groo
ter de nood, hoe grooter het gevaar voor
staat en volk is, hoe onbaatzuchtige!' staat
en volk gediend moeten worden.
Na de luidtoegejuichte rede van minis
ter von Gayl voerde het philharmonisch or
kest het derde deel van de symphonie in
E moll van Brahms uit. Vervolgens hield
rijkskanselier von Papen de slotrede. De
waarde van wefgevenden arbeid blijkt pas
in den loop der tijden. Wat voor het oogen-
blik geschapen is vergaat, doch wat na een
lange periode nog levend is, bewijst zijn
kracht onder veranderde tijdsomstandig
heden. Dat geldt ook voor den wetgevenden
arbeid van Weimar. Het Duitschland van
1919 is in vele opzichten anders dan het
Duitschland van 1932. De sterke nationale j
krachten, die toen verborgen lagen, zijn j
thans doorgebroken. Duitschland heeft
thans een nieuwe taak gekregen
Nadat rijkskanselier von Papen in den
rijksdag zijn rede had beëindigd zongen de
aanwezigen het eerste en laatste couplet
van het Duitschland-lied, waarna rijkspre
sident von Hindenburg zich in gezelschap
van de rijksministers naar buiten begaf om
de parade van de eere-compagnie te laten
voorbijtrekken. Toen de president in zijn
Da politie in Hamburg heeft met 1500 man
huiszoekingen en fouilleeringen verricht ln
de beruchtste wijken van de stad, waarbij
talrijke wapenen in beslag werden genomen
en 50 personen zijn gearrestoerd.
auto stapte klonk luid gejuich, terwijl van
verschillende kanten de republikeinsche
leus „Frciheit" werd geroepen.
De politie trad tegen de roependen op en
arresteerde eenigen hunner.
De orde in geheel Spanje
is volkomen
Madrid, 11 Augustus (V.D.). Naar than9
officieel wordt medegedeeld, is generaal
San Jurjo gearresteerd. Betreffende de bij
zonderheden der arrestatie heeft men nog
geen mededoelingcn ontvangen. Vormoedo-
lijk heeft San Jurjo verklaard, dat hij met
gedemoraliseerde troepen geen gevecht kon
aanvangen en zich derhalve heeft moeten
overgeven.
Het verluidt dat San Jurjo reeds naar
Madrid is overgebracht.
Men verwacht thans algemeen dat een
aantal speciale maatregelen zullen worden
getroffen. Azana heeft Woensdag in het
parlement medegedeeld, dat de omwente
lingspoging in zooverre is toe tc juichen,
dat de regeering thans zonder verdere scru
pules scherp kan 'Ingrijpen.
Nader wordt gemeld, dat de arrestatie
van San Jurjo in de omgeving der Portu-
geescho grens heeft plaats gehad. Te Aya—
monte (prov. Huelva) werd de auto van
een generaal door een gendarm die hem
herkende aangehouden en San Jurjo met
zijn geheele gevolg zonder verzet gearres
teerd.
Het einde van den opstand.
Parijs, 11 Augustus (V.D.). Naar in of
ficieele kringen te Madrid verluidt, is, naar
gemeld wordt, de opstand als gedempt te
beschouwen.
De Spaansche ambassadeur te Parijs ver
klaart in een officieel communiqué dat de
insurgenten geen 6tcun uit het binnenland
hebben ondervonden.
Dc Republiekeinsche regeering is steeds
overtuigd geweest van de betrouwbaarheid
van het leger. Dit vertrouwen heeft het le
ger niet beschaamd.
Het parlement heeft de houding der re-
gecring goedgekeurd en zonder onderscheid
van politieke richting een enthousiaste mo
tie van vertrouwen in de regocring aange-
genomen.
In geheel Spanje is de orde volkomen.
Er heerscht een links radi
cale terreur.
Na uit Sevilla wordt gemeld oefenen
thans na de mislukking .van den opstand
van generaal San Jurjo links-radicale ele
menten in de stad een terreur uit. De toe
stand is ernstig. Twee kerken, een gebouw
van een dagblad en de centrale gevangenis
zijn in brand gestoken. Ruim 100 personen
zijn gearresteerd.
Hindenburg is in Berlijn teruggekeerd ln
verband met een eventueel*
kabinetswijziging.
Berlijn, 11 Aug. (H.N.). De onderhande
lingen over de vorderingen van een niouw
kabinet bewegen zich meer en meer in de
richting van een benoeming van Hitier tot
rijkskanselier. Het centrum is principieel
niet tegen een rijkskanselierschap van Hit-
Ier, mits waarborgen worden gegeven, dat
de macht der nationaal-socialistcn niet in
anti-constitutioneele zin wordt toegepast.
Het Centrum wil, dat de nationaal-60cia-
listen de verantwoordelijkheid voor de re
geering aanvaarden, zonder dat hun dic
tatoriale volmachten worden verleend of
de parlementaire controle uitgeschakeld
Daad van een waanzinnige
Parijs, 11 Aug. (V.D.). Hedenmiddag i6
in het Louvre een wandaad gepleegd op
het beroemde schilderij een Millet „Ange
lus". Een onbekend man haalde voor het
schilderij plotseling een mes te voorschijn
en «need als een waanzinnige dwars door
het doek. Suppoosten konden er na moeite
gelukkig in 6lagen den razenden tegen te
houden en verdere beschadiging te voorko
men, hoewel de reeds toegebrachte schade
al ernstig genoeg is. In deskundige krin
gen is men echter van meening, dat het
mogelijk zal zijn het schilderij te herstel
len, aangezien de voornaamste snede dwars
door de beide hoofdfiguren heen loopt.
wordt. Gregor Strasscr zou, indien Hitier
rijkskanselier wordt, rijksminister van bin
nenlandsche zaken worden, terwijl von Pa
pen behouden zou blijven als minister van
buitenlandsche zaken, terwijl vonNeurath
dan als gezant naar Londen zou terugkee-
ren. De waarborgen, die verlangd worden,
komen hierop neer, dat een kabinet-Hitier
een boven de partijen 6taand karakter zou
moeten hebben. Voorts moet onvoorwaarde
lijke garantie gegeven worden, voor het
handhaven van de grondwet, terwijl de aan
het bewind te beroepen krachten alle on
wettige daden van hun aanhangers zullen
moeten verhinderen. Dc rechten van de
Duitsche staten moeten gehandhaafd wor
den, waarbij in het bijzonder afgezien moet
worden van plannen, om de S.A. als hulp
politie te gebruiken.
Liefdadige dame „Ik hoor dat jullie moe
der ziek is. Kan ik ook iets voor haar
doen
Dochter: „Nou der mot nog'hout gehakt
worden, de babies motte gewassche, de vloèr
geschropt en het varkenshok mot nog
schoongemaakt, dame."
(Happy Mag.), j
WIJ BJÏEDEN U STEEDS HET NIEUWSTE
BEZICHTIGT DE ETALAGE
BEZOEKT ONZE 18 MODELKAMERS
