ENGELAND WINT VAN HOLLAND
Sport
EERST HADDEN DE ONZEN
EEN VOORSPRONG
Nieuwe Uitdaven
H. Wolterink, wever bij de Koninklijke
jütespinnerij en weverij ter Horst en Co.,
te Rijsscn;
J. Dielen, wonende te Hellendoorn, we
ver bij dc Koninklijke Stoomweverij te Nij-
verdal, N. V.;
J. Calkihoven, wonende te Hellendoorn,
wever bij de Koninklijke Stoomweverij, te
Nijverdal, N. V.;
J. A. Middelkamp, wonende te Hellen
doorn, wever bij de Koninklijke Stoomwe
verij, te Nijverdal, N. V.;
D. Slettenhaar G.-H.zn., wever bij de fir
ma H. ten Cate H.zn. en Co. te Almelo;
H. Beverdam, meter bij de firma H. ten
Cate H.zn. en Co., te Almelo;
B. Wolthuis, wever bij de firma H. ten
Cate H.zn. en Co., te Almelo;
L. Bokhove, wever bij de Naamlooze Ven
nootschap II. Hedeman Jr.'s Textielfabrie
ken, te Almelo;
H. J. Huitink, wever bij de Nne.mlooze
Vennootschap H. Hedeman Jr.'s Textielfa
brieken te Almelo;
H. F. Bruggeman, wever bij de firma J.
ten Bos, te Almelo;
B. J. Kalverink, wever bij dc Naamlooze
Vennootschap Stoomspinnerijen en Weve
rijen voorhoen S. J. Spanjaard, te Borne;
G. Tanke, wever bij do Naamlooze Ven
nootschap Stoomspinnerijen en Weverijen
voorheen S. J. Spanjaard, te Borne;
J. H. Vloedbeld, wever bij de Naamlooze
Vennootschap Stoomspinnerijen en Weve
rijen voorheen S. J. Spanjaard, te Borne;
mej. A. Roerink, voorheen huishoudster
bij de familie van wijlen J. Bos, te Ussclo,
gemeente Lonneker;
J. H. Oude Lohuis, voorheen wever bij de
Naamlooze Vennootschap Koninklijke 01-
denzaalsche Stoomweverij voorheen J. H.
Molkereboer Jr., te Oldenzaal.
H. Timmer, arbeider bij de familie ter
Haseborg, te Scheemda;
W. Sloots, arbeider, in dienst van de fa
milie Nijenhuis te Gieten;
E. Kooi, turfgraver, in dienst van de
Naamlooze Vennootschap Maatschappij van
de Griendt's Landexploitatie, te Horst;
Mejuffrouw S. Loijen, dienstbode bij den
heer dr. M. F. Vrancken, te Weert;
J. H. Heusschen, wonende tc Heer, effileur
bij de Ns-amlooze Vennootsdhap Koninklij
ke Nederlandschc Papierfabriek, te Maas
tricht;
J. Bergers, colandreur bij de Naamlooze
Vennootsohap Koninklijke Nederlandschc
Papierfabriek, te Maastricht;
N. TI. Ahn, bobineur bij de Naamlooze
Vennootschap Koninklijke Nederlandsche
Papierfabriek, te Maastricht;
P. Donselaar, arbeider in de lijmafdeeling
der Naamlooze Vennootsohap Koninklijke
Nederlandsohe Papierfabriek, te Maastricht;
in goud, aan:
W .H. de Haas, hoofdpolitie-opzier.er bij
de veldpolitie;
mevrouw A. C. Kloppenburg, geboren
Kraay vanger, particuliere;
A. Emcns, gepensionncerd onderluitenant
der artillerie;
het versiersel met de zwaarden:
J. J. Esser, gepen6ionneerd adjunct-in
specteur van politie in Suriname (bij be
vordering)
in zilver, met de zwaarden, aan:
F. W. Haaijer, adjunct-onderofficier-ad-
ministrateur der infanterie;
M. Cornelise, Europeesch sergeant der in
fanterie;
F. Ganswind, opperwachtmeester-hoef
smid der cavalerie;
A. Kapantow, Madoneesch wachtmeester
2e klasse boefsmid der artillerie;
Ratemin, Javaanscfh 6ergeant-machinist
der Koninklijke marine;
in zilver, aan:
H. F. A. Hagen, gepensionneerd hoofdpo-
litie-opziener;
W. Helms, politie-opz-icncr;
N. Ypenburg, controleur der gemeentelij
ke inkomsten te Mcnado;
F. W. J. Huffmeijer, gewezen tijdelijk
waarnemend magazijnmeester bij den
dienst van waterkracht en electriciteit;
J. J. Smit, gepensionneerd adjunct-veri-
ficateur-titulair bij den belastingdienst in
Suriname;
G. Simon, ex-bibliothecaris van de Club
De Gezelligheid op Curasao;
G. P. Veldman, schrijver le klasse bij het
Departement van Koloniën;
C. J. L. Verhoeven, concierge bij het De
partement van Koloniën:
A. den Hartog, onderbaas bij technische
werken
D. Scheeper, onderbaas bij technische
werken;
in brons, met de zwaarden, aan:
Ramin, Javaan6ch korporaal der mare
chaussees;
E. Sijaranamual,, Amboineesch korporaal
der marechaussees;
Ralidjadjo, Javaansch infanterist le kl.;
Karsidin. Madoereesch infanterist le kl.;
A. Sigarlaki, Manadoneesch marechaus
see le klasse, korporaal-titulair;
Kandar, Javaansch marechaussee le kl.;
S. Karongkong, Manadoneesch mare
chaussee le klasse;
H. Moses, Amboineesch korporaal der in
fanterie;
in brons, aan-
George Nelson, gewezen kapitein, hoofd
der Arowakken-Indianen op Matta in Su
riname;
E. N Nortan, baas-timmerman op de plan
tage Sorgvliet in Suriname;
Garib Tewari Sarma, timmerman op de
onderneming Marienburg in Suriname;
mej. Emma Lashly, dienstbode bij den
heer J. B. L. Nassy in Suriname;
mejuffrouw P. Jansen, huisbediende bij
de familie Quast op Curacao;
mejuffrouw Z. M. Sebel, huisbediende bij
de familie De Lima op Curacao;
mejuffrouw M. Puriel, huisbediende bij
de familie Delvalle op Curagao;
mejuffrouw S. Baès, huisbediende bij de
familie Boom op Curacao.
Bij Koninklijk besluit zijn de volgende
titulaire rangsverhoogingen verleend:
de titulaire rang van 6chout bij nacht
aan den gepensionneerden kapitein ter zee
G. J. te Winkel;
de titulaire rang van kapitein ter zee aan
de gepensionneerde kapitein-luitenants ter
zee D. J. baron van Lijnden en II. A. Gre
gory;
de titulaire rang van hoofdofficier van
den marinestoomvaartdienst der 1ste klas
se aan den gepensionneerden hoofdofficier
van den marinestoomvaartdienst cler 2de
klasse J. A. Lanz;
de titulaire rang van hoofdofficier van
den marinestoomvaartdienst der 2de klasse
aan den gepensionneerden officier van den
marinestoomvaartdienst der 1ste klasse B.
Verhey;
de titulaire rang van officier van den
marinestoomvaartdien6t der 1ste klasse
aan den officier van den marinestoom
vaartdienst der 2de klasse H. de Vries
E.zn.;
dc titulaire rang van generaal-majoor;
aan den gepensionneerden kolonel G. T.
M. Ongerhocr;
aan den eervol ontslagen reserve-kolonel
J. N. Bruyn;
aan den gepensionneerden dirigeerend
officier van gezondheid der 1ste klasse W.
G. A. Bruinier;
aan den eervol ontslagen reserve-kolonel
H. J. de Klein;
aan den gepensionneerden kolonel W. J.
van Breen:
de titulaire rang van kolonel:
aan de gepensionneerde luitenants-kolo
nel L. E. Hinrich6 en TI. Meywert;
aan den eervol ontslagen rtóerve-Iuite-
nant-kolonel J. A. baron van Heeckeren
van Molecaten;
de titulaire rang van luitenant-kolonel:
aan de gepensionneerde reserve-majoors
S. Gal en F. H. Henderson;
aan den eervol ontslagen reserve-majoor
L. M. F. G. Knage,;
de titulaire rang van majoor:
aan den gepensionneerden kapitein G.
Smit Sibinga;
aan den eervol ontslagen tijdelijk reserve-
kapitein J. J. Korndorffer;
aan den gepensionneerden paardenarts
der 1ste klasse J. van Zij verden;
aan den eervol ontslagen kapitein G. W.
3oxman;
de titulaire rang van generaal-majoor
aan den kolonel-titulair bij den militair
geneeskundigen dienst in Ncderlandsrh-
Indic dr. G. P. Utermohlcn;
do titulaire rang van kolonel:
aan den luitenant-kolonel bij de infante
rie in Nederlandsch-Indië V. E. J. Muyl-
wijk;
aan den luitenant-kolonel bij de infante
rie in Nederlandsch-Indic D. G. Draaier;
de titulaire rang van luitenant-kolonel
aan den majoor der intendance in Neder-
landsch-Indië E. J. Kools;
de titulaire rang van majoor:
aan den kapitein der militaire admlni
stratie in Nederlandsch-Indie C. G. Verwer;
aan den kapitein der militaire admini
stratie in Nederlandsch-Indië A. Zijlmans;
de titulaire rang van eerste-luitenant aan
den twecde-luitenant-titulair der infante
rie in Nederlandsch-Indië II. Lobstein.
NOODLOTTIGE SPELEVAART.
Voorburg, 29 Aug. Hedenmorgen is
een bootje in de Vliet te Leidschedam
waarin een drietal jongens aan het spele
varen was, omgeslagen, waardoor allen te
water geraakten. Twee van do jongens
konden zwemmende don wal bereiken,
doch do 15-jarige Bal uit Schevcningcn
verdween in de diepte. Na een uur dreggen
werd zijn lijk opgehaald.
KONINKLIJKE NITWIT AIRE SPORT-
VEREENIGING.
Afsiandsrit van 100 K.M. op 3
September a.s.
De bekende 4 daagsche afstandsrit der
K. M. S. V. heeft eerst plaats gemaakt om
een 2-daagsche, welke sedert vorig jaar tot
ééndaagsche afstandsrit van 100 K.'M. werd
teruggebracht.
Bedoelde afstandsrit is voor dit jaar be
paald op Zaterdag 3 September a.s. Het par
cours vangt aan in de Legerplaats van
öldcnbroek, on voert over Wezepe (10 K.M.
ten N. van de Legerplaats) en de Dollen
weder terug van de# Legerplaats van 01 de-
broek; gaat vervolgens over Soercl, Vierhou
ten cn Elspeet naar Remonte Depot Milligcn.
Hier bevindt zich, na ruini 30 K.M. een ver
plichte rusthalte. Van Milligcn gaat het ver
der over Hoog Buurio, dc Woeste Hoeve en
Terlct naar het eindpunt, zijnde de Herberg
Valkenhuizen, ongeveer 3 K.M. ten N. van
Arnhem aan den Apeldoornschcn weg.
Het parcours leidt gedeeltelijk langs
kunst- cn zandwegen, gedeeltelijk dwars
door het terrein, alwaar het niet vlaggen
is aangegeven. Vooral het tweede gedeelte
voert door zwaar en geaccidenteerd terrein,
waarmede de deelnemers ter dego rekening
dienen to houdon, willen zij hun paard in
goede conditie aan het eindpunt brengen.
De eerste ruiter wordt om 7.00 uur gc
start; vervolgens vertrekken de deelnemers
met 5 minuten tusschenruimtc. Om aan do
minimum eischcn te voldoen, moet het par
cours binnen 9 uur worden afgelegd, waarin
begrepen 30 minuten verplichte rust
Ingeschreven zijn:
Luit. Zijlstra (5 R. V. A.) met Pfiffikus.
Kapt. W. Bischoff v. Heemskcrck (Gen
Staf) met Puck.
Luit. v. d. Hoog (K. R. A.) met Arnhemia.
Luit. v. Dommelen (8 R. V. A.) met Ncnny
Luit. Ootmar (4 h. R. TI.) met Valencia.
Majoor Rijkens (5 R. V. A.) met Mentor.
Kapt. Cool (8 R. V. A.) met Spczialist.
Luit. Ruijs de Perez (2 h. R. H.) met Agen
Luit. v. Hoorn (3 R. V. A.) met Zulu.
Luit v. Dort (8 R. V. A.) raet Flierefluiter.
Luit. Brouwer (5 R. V. A.) met Jaroean.
Kapt. M. Bischoff v. Heemskcrck (Gen
Staf) met Little Diamond.
Luit. de Man (3 R. V. A.) met Pridicalcur
TENNIS
Na den eersten dag 62;
Eindstand 78
N o o r d w ij k, 27 Aug. Begunstigd door
het mooie zomerweer hadden hedenmiddag
de eerste wedstrijden plaats tusschen de
I. C. van Nederland en de I. C. van Gt. Bri
tain. Er werden 6 enkelspelen cn 2 dubbel
spelen gespeeld, waarvan Nederland er
resp. 5 en 1 won. Om even over 2 werd een
aanvang gemaakt met de eerste enkelspe
len tusschen Hughan cn Gandar Dower en
Marinkello tegen Ritchie.
Gandar Dower bleek in vele opzichten
sterker te zijn dan Hughan, die vrij zwak
speelde. De Engelschman hield door zijn
mooie lange 6lagen Hughan voortdurend
op de baseline en deze laatste kon hierdoor
niet zijn beste 6pel ontplooien. Ook het zeer
gevarieerde spel van Gandar Dowar bleek
te sterk te zijn voor Hughan, die in twee
sets verloor. Marinkcllc speelde een zeer
goede partij tegen Ritchie, die hij in twee
sets, waarvan de laatste een long set, wist
te slaan.
Timmer bracht de tweede Nederlandsche
overwinning door Sbarpe te slaan met
26, 62, 60. In den eersten 6et kon Tim
mer geen enkele maal zijn service handha
ven. Sharpc is een speler, die scherp op de
lijnen plaatst en hiermede had Timmer in
het begin dan ook veel moeite. In de tweede
set kregen Timmer'6 slagen meer lengte.
Hij liep nu en dan naar het net op cn met
succes. Met 62 maakte Timmer onc-set-
all. Na een zeer lange eerste game in de
dercjo set met. een bijna eindelooze ralley
cn vele malen deuce won Timmer de derde
set met 6—0. Sharpc was zichtbaar ver
moeid en speelde niet meer op volle kracht,
terwijl Timmer juist na 2 6ets voldoende in
gespeeld was om zijn kan6 te kunnen waar
nemen.
Leembruggen beliaulde een mooie over
winning op Gregory, nadat hij een set had
achter gestaan. De volgende won hij ech
ter met 61 door zijn zuiver en tactisch
spel. In de derde set leidde Gregory, doch
Leembruggen wist steeds gelijk te maken.
Tot het laatste game was het twijfelachtig
wie dezen wedstrijd zou winnen. Gregory's
slagen waren gevaarlijker, doch Leembrug
gen is een taai speler, die het spel door en
door kent. Bij 55 speelde Gregory niet
voorzichtig genoeg, zijn drives gingen steeds
over de lijnen cn met 7—5 was de 6et en
match voor Leembruggen.
De beide laatste enkelspelen, die Zater
dag gespeeld werden, brachten beide een
Nederlandsche overwinning: Van Lennep
sloeg Kingscotc en dr. Behrens sloeg Wal
lis Myen. Holland heeft dus Zaterdag 5
van de 6 enkelspelen gewonnen.
Van de beide dubbele, die Zaterdag wcr
den gespeeld, werd cén door Nederland en
één door Engeland gewonnen.
De uitslagen luiden:
Marinkelle (Nederland), slaat Ritchie
(Engeland) 62, 64.
Timmer ölaat Sharpe 2—6, 62, 6—0.
Leembruggen slaat Gregory 46, 61,
75.
Hughan verliest van Gandar Dower 26.
-i—6.
Van Lennep slaat Kingscote 6—3, 64.
Dr. Behrens slaat Wallis Myens 46.
G—0, 6—1.
Timmer en Oiemer Kool slaan Ritchie en
Gandar Dower 6—2, 97.
Hughan en Koopman verliezen van Gre
gory en Sharpe 36, 46.
Eindstand: Nederland leidt met 6—2.
Engeland wint met 87.
N o o r d w ij k, 2S Aug. Ondanks de gun
stige stand van 62 na dc wedstrijden van
Zaterdag is het de I. C. van Nederland niet
gelukt Zondag dj twee mankeerende pun
ten to behalen, om zich van een overwin
ning op de Engelschc I. C. te verzekeren.
Van de vier enkelspelen, die Zondag ge
speeld werden, kon alleen Timmer de voor
sprong van Zaterdag (62) verhoogen door
zijn overwinning op Gregory. Timmer speel
de veel beter dan Zaterdag in zijn wedstrijd
tegen Sharpe. Zijn drives en passings had
den v.iart en hij was niet hang af en toe tot
den aanval over tc gaan. Hij vond in Gre
gory een speler met brillante momenten,
die echter te veel risico neemt en waarte
gen Timmer met succes zijn base-linespel,
afgewisseld met goed volleercn aan het
net, kon ontplooien.
Tegelijkertijd streed Leembruggen een
zwaren strijd tegen Sharpe. Leembruggen
was niet zoo rp dreef als Zaterdag, toen
hij Gregory in drie 6ets 6loeg. Hij werd
herhaaldelijk in moeilijkheden gebracht
door het gevarieerde spel van zijn tegen
stander, die ook zijn drives onder contróle
had en steeds in de hoeken plaatste.
Sharpe won de eerste set met 64, doch
in de tweede set toonde Leembruggen zich
een taai tegenstander. De games gaan ge
lijk op en door toepassing van drop shots
en korte ballen neemt, Leembruggen zelfs
met 5i de leiding. Hij komt 400 op de
service van Sharpe voor le staan. Deze
haalt echter op cn maakt 55. Dan ont
staat er een waar gevocht om de set. Sharpe
leidt met G5, doch Leembruggen maakt
66. Bij 76 neemt de Engelschman ech
ter zijn kans waar en door werkelijk ster
ker 6pel wint hij de set en daarmedo de
match.
Hughan moest in Ritchie zijn meerdere
erkennen. Beiden speelden echter een aan
trekkclijkcn wedstrijd. De slagen van Rit
chie hadden echter meer vaart en ook zijn
netspel was meer af. De eerste set werd
oen long-set, doch in de tweede had Hughan
weinig meer in te brengen. Ritchie hield
zijn tegenstander echter in het veld, wat
juist gezien was, want daar is Hughan niet
op zijn sterkst, terwijl de Engelschman zelf
in den aanval bleef. Hij won de tweede set
met 62.
Marinkelle bood al heel weinig tegen
stand in zijn wedstrijd togen Gandar Do
wer, wat ook de 6core duidelijk aantoont:
63, 60. Door het verliezen van drie van
de vier enkelspelen wa6 de stand van den
wedstrijd dus op 75 voor Nederland ge
komen.
Van de drie resteerende dubbelspelen
moest er dus noodzakelijk een gewonnen
worden om de I. C. van Nederland den ge
heelcn wedstrijd tc doen winnen. Hierin
zijn de Hollanders echter niet geslaagd.
Timmer i6 dc ecnigo geweest, die Zondag
nog een overwinning voor de I. C. van Ne
derland heeft kunnen behalen, terwijl de
wedstrijden eindigden met een 87-over-
winning voor Engeland.
De uitslagen van Zondag luiden:
Timmer slaat Gregory 62, 62.
Leembruggen verliest van Sharpe 4—6,
6-8.
Hughan verliest van Ritchie 57, 26.
Mr. Marinkelle verliest van Gandar Do
wer 36, 06.
Mr. Diemer Kool en jhr. van Lennep ver
liezen van Gregory en Sharpe 64, 06,
36.
Dr. Behrens en mr. Punt verliezen van
Wallis Myers en Kingscote 16, 46.
Koopman cn Hughan verliezen van Rit
chie en Gandar Dower 36, 26.
Eindstand: Engeland wint met 87.
DE WEDSTRIJDEN VAN H.V.C. EN
AMSVORDE.
Het. programma dat H.V.C. en Amsvordo
in September en October voor dc competitie
moet verwerken luidt volgens „Dc Spkr."
als volgt:
3e klasse D
IS- September
RapiditasZeist
H.V.C.—D.O.S.
UtrechtAllen Weerbaar
ElinckwijkAmsvorde
Z.N.C.D.O.N.A.R.
25 September.
D.O.NA.R.—Zeist
Z.N.C.—Amsvorde
El inckwij kAll en Weerbaar
UtrechtD.O.S.
H.V.C.—Rapiditas
2 October
AmsvordeD.O.N.A.R.
Allen WeerbaarZ.N.C.
D.O.S.Elinckwijk
Rapiditas—Utrecht.
Zeist—H.V.C.
0 October
AmsvordeZeist
D.O.N.A.R.—Allen Weerbaar
Z.N.C.—D.O.S.
ElinckwijkRapidiias
Utrecht—H.V.C.
E.
Allen WeerbaarAmsvorde
D.O.S.—D.O.N.A.R.
RapiditasZ.N.C.
H.V.C.Elinckwijk
ZeistUtrecht
F
Allen Weerbaar—Zeist
AmsvordeD.O.S.
D.O.N.A.R.Rapiditas
Z.N.C.—H.V.C.
ElinckwijkUtrecht
D.O.S.—Allen Weerbaar
RapiditasAmsvordo
H.V.C.—D.O.N.A.R.
UtrechtZ.N.C.
ZeistElinckwijk
H
D.O.S.Zeist
Allen Weerbaar—Rapiditas
Amsvorde—H.V.C.
D.O.N.A.R.Utrecht
Z.N.C.Elinckwijk
I
Rapiditas—D.O.S.
H.V.C.—Allen Weerbaar
UtrechtAmsvorde
ElinckwijkD.O.N.A.R.
Z.N.C.Zeist
Voor programma E. F. G. H. I. wordt de
datum nader vastgesteld.
De wedstrijden van Quick, A. P. W. C. en
Amersfoortsche Boys zijn nog niet bekend.
HET NED. WATERPOLO-ZE VENTAL
VERLIEST.
Gisteren heeft het Nederlandschc water-
polozevental te Wceton Super Mare ge
speeld tegen het Engclsche team. De Hol
landers verloren met 43. Daatsclaar
scoorde twee goals cn Ingenluyff één.
GezondtteidsR/rg door dr. J. A.
van Kranendonk Duffels.
Bij de uitgevers J. J. Romen en Zonen te
Roermond is verschenen het bo»kwerk „Ge
zondheidszorg", wenken om ziekten, te voor
komen, van dr. J. A. van Kranendonk Duf
fels, met een voorwoord van dr. L. A. Vee-
ger, geneeskundig inspecteur der volksge
zondheid vqpr de hygiëne van het kind,
tuberculosebestrijding en bestrijding van
geslachtsziekten.
Zooals de schrijver in lijn voorwoord
reeds zegt, beoogt dit boek den ontwikkel
den leek inzichten te openen in het behou
den der gezondheid en het tijdig voorkomen
van ziekten en dc gevolgen daarvan.
Achtereenvolgens worden in deze uitvoe
rige uitgave bchandold de algeracenc ge
zondheidszorg, de toepassingen van maat
schappelijke gezondheidszorg cn de indivi-
duccle gezondheidszorg. Worden allereerst
de algemeen» lichamelijke verzorging, de
hygiëne van woning, mond, slaap, voeding
cn melk aan een beschouwing onderworpen,
speciale aandacht wordt gevraagd voor de
bestaande consultatiebureaux, het kunstma
tig onvatbaar maken tegen ziekten cn het
geneeskundig schooltoezicht. Het is vooral
ook de individucele gezondheidszorg, welke
de volle aandacht van den schrijver heeft;
deze heeft de verschillende délicate kwes
ties, welk» in dit onderdeel van het boek
besproken worden, op zeer kiesche wijze be
handeld, waarbij iedere zucht naar prikkel
lectuur zoek is. Integendeel, het geheel is
geschoeid op den leest der moraalphilo-
sophie, waarbij prof. W. Koenraadt, hoog-
leeraar aan het groot seminarium tc Hoe
ven, den schrijver hesft terzijde gestaan,
hetgeen een extra-waarborg is voor do gods-
dienstig-wetenschappelijke wijze, waarop
onderwerpen als het Neo Malthusianisme en
de syphilis worden behandeld.
Dr. Van Kranendonk Duffels waarschuwt
er o.rn. ernstig voor om bij de toepassing
van de Freud'sch methode, de Freud'scha
psycho-analyse, dc grootste voorzichtigheid
te betrachten, daar dc toepassing dezer
methode ter bestrijding van geestessloringcn
volgens den schrijver in de praktijk dikwijls
verre van onschuldig is.
Dit. boek zal vooral voor hen. die met
ernst kennis willen nemen van de verschil
lende vraagstukken, welke zich op het ge
bied van de gezondheidszorg openbaren, een
goede aanwinst zijn.
Moeilijkheden op sexaeel gebied
bij kinderen door dr. L. H. M.
Berger.
Dr. L. H. M. Berger, psycholoog-pacdagoog
te 's Gravenhage, heeft bij de uitgevers J. J.
Romen en Zonen tc Roermond het licht doen
zien „Moeilijkheden op sexueel gebied bij
kinderen", waarvoor pater Lcct, P. van den
Tempel O.P. een inleiding heeft geschreven,
waarin hij een boek als dit cén weldaad
noemt voor ouders en opvo»ders, temeer
waar dc schrijver op psychologisch en pae-
dagogisch gebied oen vakgeleerde is, die
zielkundige en opvoedkundige adviezen
geeft.
Een netelig vraagstuk als de sexueele
moeilijkheden bij kinderen en dc sexueele
voorlichting van dez: te behandelen is een
werk, dat veel tact en voorzichtigheid ver-
eischt, daar vooral in onzen tijd op dit ge
bied maar al te veel literatuur verschenen
is, welke bij nadere beschouwing als quasi-
wetenschappelijk-paedagogisch gekwalifi
ceerd moet worden. Dr. Berger bepaalt zich
evenwel niet tot het opsommen van alge
meenheden, welke de conclusie aan den
wellicht leeken-lczcr overlaten; intogendesl,
hij verzwijgt niets en toont zich wars van
alle pikanterie.
Uitvoerig worden in dit werk behandeld
de algemeene begrippen sexualitoit, puber
teit, man en vrouw, jongen cn meisje, de
verschillende wijzen waarop dc sexueele be
langstelling zich openbaart, de voorlichting
alsmede het vraagstuk van godsdienst en
sexualiteit. Vooral in onzen tijd, waarin de
jeugd dc opvoeders maar al te vaak voor
de meest mysterieuze vraagstukken plaatst,
is deze uitgave zeer goed op haar plaats.
Al is zij nu niet bepaald een receptenboek,
dat nauwkeurig omlijnd aangeeft hoe men
in bepaalde gevallen moet handelen, een
uitstekende leidraad is het z»er zeker, ter
wijl zij anderzijds velen ouders feiten, welke
bij de jeugd geconstateerd zijn, openbaart,
welke men nauwelijks had durven vermoe
den. Ook deze uitgave zal voor vele ouders,
die hun taak als opvoeder ernstig willen op
vatten, een welkome gast zijn.
Wat niet meer kon, door C. M.
Vreugdenhil. Uitg. J. M. Meu-
lenhoff, Amsterdam.
De 9-jarige Fransje moest de wei in;
veel buitenlucht, veel zon en dan goed
eten, zeiden de dokters. Maar Moeke had
geen geld om haar kind naar buiten te
sturen en toen had ze gedacht aan tante
Sofie, die op een dorpje in het Westland
woondo. En tante wilde het kind wel ecnige
weken te logeeren hebben. Zij was een
eenzame, eenzelverige vrouw, die zich met
niemand inliet cn zelfs voor menschen-
schuw werd gehouden. Is het wonder, dat
zoo'n vrouw wat onwennig stond tegenover
haar taak ten opzichte van hf»t kind. Maar
Moeke had wel gelijk: tante had een goed
hart. Haar taak werd voel verlicht door de
Ouwerbands, die Fransje heel wat genot
verschaften. En tante hechtte zich zoo aan
het kind, dat zij ten laatste ternauwernood
peilen kon hoe groot haar liefdo was. Zelfs
kwam er door Fransje een zoeken naar
meer contact met anderen. Ze wilde zelfs
haar leven anders inrichten, niet zoo op
zichzelf blijvenMaar ze begreep dat
dit niet meer kon.
Fijn is dit kinderleven doorschouwd en
teer als dit leven zelf is de weergave er
van. En daarnaast is die innerlijke veran
dering van de vereenzaamde oude vrouw
zoo in-mooi beschreven, dat we het echt
menschelijke er geheel van doorleven.
