JOH. DE HEER
DE ËEMLANDEü
Dinsdag 30 Augustus 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. «s» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 52
HET ECONOMISCH
PROGRAM
i
m
HUIZE „DE STICHTSCHE HEUVEL
GROOT FAMILIEFEESTBAL
HET „DRIEMANSCHAP"
DE FRACTIES VERGADEREN
Nieuws
Licht op
8 uur 31 min.
Piano's, Orgels, Radio
GRAF ZEPPELIN OPNIEUW
NAAR ZUID-AMERIKA
ABONNEMENTSPRIJS 3 «"«""k» voor Amtrjfoort 2.IO. cc, maand 0.75. KT
weck (mei are.11, veriekertng tegen ongelukkenl I 0.17'/r
Binnenland franco per post per 3 maanden f I.-. Afzonderlijke nnmmerj I 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC SIS
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsuummcf
c|lcc regel mw f 0.25 Llefdadlgheids-advertentiëo voor d«
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regela
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.Bewijsnummer extra 0.05
Duitschland eisclit gelijke
rechten. Hoe Frankrijk
daarop reageert.
Men herinnert zich. dat van Duitschc
zijde den laaislen tijd hoe langer hoe na
drukkelijker wordt geëischt, dat aan de
rechtsongelijkheid van Duitschland ten
slotte een eind zal worden gemaakt. Voor
al het feit, dat de mogendheden, die in den
jongsten wereldoorlog de overwinning, heb
ben behaald, geen ernstig begin hebben
gemaakt met de ontwapening, welke liet
verdrag van Versailles ook voor haar voor
schrijft en die Duitschland gedwongen
heeft verwerkelijkt, is voor Berlijn aanlei
ding meer of minder 'bede.ktelijk te kennen
te geven, dat Duitschland zijn bewapening
zal uitbreiden, indien de overige staten hun
bewapeningsbeloften niet nakomen.
Welk standpunt neemt Engeland ten
aanzien van deze Duitsclie verlangens in?
Het valt niet te ontkennen, dat vele Engel-
echen van politiek aanzien van oordeel zijn,
dat tegemoetkomendheid tegenover
Duitschland op haar plaats is, daar dit
een. kwestie van billijkheid is. Ondcrtus-
schen schijnt de tegenwoordige „nationale"
regeering in Engeland nog niet officieel
haar standpunt bekend te hebben gemaakt
en ook valt niet te beschikken over uitla
tingen omtrent deze aangelegenheid van
afzonderlijke kabinetsleden.
Niettemin heeft onlangs een Duitech
persagentschap een bericht do wereld inge
stuurd, hetwelk behelsde, dat het Foreign
Office, het Engélsche departement van bui-
tenlandsche zaken, zijn instemming had
betuigd met den Duitschen eisch inzake
gelijke rechten. Is dit bericht betrouwbaar?
Van Franschc zijde heeft men zich ge
haast de onjuistheid ervan »op den voor
grond te stellen en ook Edouard Her riot
heeft een verklaring afgelegd, waaruit zou
zijn op te maken, dat men met een Duitsch
verzinsel heeft te doen.
Gelijk men weet, is de Franschc minis
ter-president naar het Kanaaleiland Jersey
gereisd, waar hij een ontmoeting heeft ge
had met den Engelschen minister sir Her-
bert Samuel. Dragen deze reis en deze ont
moeting een politiek karakter? Franschc
en Engelsche persbureaux trachten den in
druk te wekken, dat zij niet in rechl-
strccksch verband staan met don diploma
ticken toestand en reeds lang op het vacan
tieprogram stonden van den Franse hen
ministerpresident, die tegelijkertijd op Jer
sey, waar Victor Hugo heeft gewoond,
zich aan literaire studiën wilde wijden. De
samenkomst met sir Herbert Samuel zou
reeds te Genèvo zijn afgesproken en een
6trikt particulier karakter dragen.
Formeel moge deze voorstelling van za
ken juist zijn, maar men beleedigt do le
zers wel een beetje, wanneer men meent
hen diets te kunnen maken, dat I-Ierriot 'en
6ir Herbert Samuel op Jersey alleen maar
over gewone koetjes en kalfjes hebben ge
sproken on zullen spreken. Als politici zou
den zij geen knip voor den neus waard zijn.
wanneer zij groote politieke kwesties on
besproken lieten; men mag dan ook wel
als zeker aannemen, dat dc toestand van
Duitschland, die voor Europa een verbijste
rend en gevaarlijk raadsel is, door de bei
de staatslieden in den brecde is behandeld
en dat Duitschlands eisch inzake toeken
ning van gelijke rechten geen punt van
discussie heeft uitgemaakt, is nauwelijks
te gclooven.
Hoe dit ook zij, Herriot, door de nieuws
gierige journalisten ook tijdens zijn vacan-
tic niet met rust gelaten, heeft op de vraag
van één hunner, welk standpunt Engeland
ten aanzien van den Duitschen eisch in
neemt, te kennen gegeven, dat Engeland
tegenover Frankrijk een gewetensvolle loya
liteit aan den dag legt, een eigenschap, die
Herriot in het Brilsche volk en zijn staats
heden ten zeerste waardeert. Het antwoord
van Herriot zou dus tevens inhouden, dat
het bericht van het Duitschc persagent
schap uit dc lucht is gegrepen. Verder
wordt het met het Fransch-Engèlsche ver
trouwenspact volkomen onvercenigbaar ge
acht, wanneer Engeland met betrekking tot
een zoo belangrijke diplomatieke aangele
genheid zijn standpunt zou hebben bepaald,
zonder vooraf dienaangaande met. Frankrijk
van gedachten te hebben gewisseld. Juist
tic Duitschc bewapening is een aangelegen
heid, die van algemeen Europeesch belang
is.
Ook de Fransche pers wij hebben voor
al het oog op dc officieuze Temps, de spreek
trompet van den Quai d'Orsay is van
oordeel, dat men slechts "heeft te doen met
een nieuwen Duitschen proefballon, die de
openbare meening er tegelijkertijd op wil
voorbereiden, dat de Wilhclmstrasse den
eisch inzake gelijke rechten pas op dc ont
wapeningsconferentie te Genève zal indie
nen. Men wil zoo betoogt het Fransche
blad met de zoogenaamde verklaringen
van een hoog Britsch ambtenaar, wiens
naam wijselijk wordt verzwegen, den in
druk wekken, alsof de Britsche regeering
hi juridisch opzicht den Duitschen eisch
volkomen gemotiveerd acht, doch Duitsch
land aanraadt zijn diplomatieke actie aan
to passen bij de besprekingen te Genève.
Zeer waarschijnlijk wordt het genoemd, dat
de raadgevingen der Britsche regeering
slechts bestaan in de verbeelding dergenen,
die daarmee een nieuwe verandering hun-
1,er tactiek willen maskeeren. Berlijn, zoo
wordt er nog aan toegevoegd, geeft er zich
Genschap van, dat de eisch inzake ge
lijke rechten onder de tegenwoordige om
standigheden geen kans heeft gehoor te
vinden.
Verscheidene Fransche bladen betwijfe
len reeds hierom de juistheid van het Lon-
densche bericht, omdat de eisch inzake ge
lijke rechten ook toegepast zou worden
voor de vloot en het lucht wapen en de
hervorming der rijksweer slechts een
eerste étappe zou vormen. Wanneer
Duitschland weer de vrijheid krijgt om zich
te bewapenen, zoo meent men, dan is het
in staat met grooter nadruk op te treden,
teneinde ook de overige herzieningen van
liet te Versailles gesloten verdrag af te
dwingen.
De Bcrlijnsche bladen betuigen
vrijwel alle hun instemming
„De Kanselier heeft wel
iets geleerd"
Berlijn, 2 9 Aug. (V. D.) Alle Bcrlijn
sche bladen bespreken Uitvoerig het door
rijkskanselier von Papen aangekondigde
economisch program.
Dc „Lokalanzeigcr"' verklaart, dat voor de
eerste maal in den na-oorlogschen tijd een
economisch program voorgelegd wordt,
waarin op positieve wijze getracht wordt in
den stroom der valuta experimenten met
krachtige hand in te grijpen.
De „Deutsche Tageszeitung" betreurt bet,
dat het economisch program der regeering
niet zoo duidelijk en ondubbelzinnig is als
het overige deel van de rede van den Rijks
kanselier.
De „D. A. Z." wijst er op, dat de gekozen
Constructie bruikbaar is. Zij kan geen scha
de aanbrengen en werkt psychologisch gun
stig.
Ook do „"Berliner Boersenzeitung" noeml
het economisch program grootsch van op
zet, doorgloeid van verantwoordelijkheid cn
moedig. Het economisch program zal het
uitgangspunt zijn voor de afweer van nog
grootere ellende, terwijl het de basis zal
vormen voor het herstel van het Duitsclie
economische leven en voor de vermindering
der werkloosheid.
De „Germania" spreekt den wcnsch uit,
dat de poging om tot een grootsch opgezet
te werkverschaffing te komen, goede re
sultaten moge afwerpen. Onontbeerlijk is
momenteel een regeering, welke geworteld
is in den wil en het bewustzijn van het
volk en in den zin van de grondwettelijke
gedachte van den Rijksdag handelt, zonder
zich daaraan te onderwerpen.
„Der Deutsche" verklaart, dat de regee-
ring plannen mag maken zooveel zij wil
Zij zullen echter, zelfs wanneer zij goed
zijn, ten schande worden, wanneer het
thans niet lukt rust cn orde te verkrijgen
in de binnenlandsche politiek.
De „Vossischo Zeitung" vindt, dat het
economisch program, als het ware de di
recte voortzetting is van do economische
politiek van Brüning.
Het „Berliner Tageblatt" is van mcening,
dat het program wars is van alle bijzondere
experimenten en dat de kanselier wel iets
geleerd heeft.
Dc Sociaal-Democratische „Abend" ver
klaart, dat von Papen te Munster een pro
gram ontvouwd heeft, dat eigenlijk een
breuk met de grondwet inhoudt. De econo
mische plannen zijn bolsjewistische daden
van het groot-kapitaal.
Dc vakbonden zenden een tele
gram aan von Hindenburg.
B e r 1 ij n, 2 9 Aug. (V. D.) De besturen
der moderne vakbonden en der personeels-
bonden hebben, naar „Der Abend" meldt,
het volgende telegram aan den Rijkspresi
dent gezonden:
De verklaringen van den Rijkskanselier
te Munster inzake de plannen der Rijksrc-
geering beteekencn de daadwerkelijke- ter
zijdestelling der wettelijke tariefrechten en
een eenzijdige verrijking der werkgevers
ten koste der arbeiders en bedienden. De
vakbonden verzoeken met klem aan den
Rijkspresident, om zijn goedkeuring aan
een dergelijke onsocialo politiek te weige
ren, cn de wettelijke rechten der arbeiders
cn bedienden te beschermen.
SLACHTOFFERS DER BERGSPORT.
Berlijn, 29 Aug. (H.N.) In het Rathener-
gebergte in de Sachsische Schweiz is giste
ren de 34-jarige gehuwde directeur van een
Berlijnscbe melkinrichting Bolle van een
hoogte van ongeveer 40 M. gevallen cn ver
ongelukt. Hij zou met een troepje Berlijn
scbe toeristen den kleinen WehlUrm be
stijgen. Twee toeristen en de gids waren
reeds boven, doch bij het ophalen van Bol
le schoot de lus uit en Bolle viel te pletter.
Reeds des morgens was in ditzelfde ge
bergte een jonge toerist in een diepte van
25 M. gevallen. Hij werd met ernstige ver
wondingen opgenomen en naar een zieken
huis gebrac*1*
im
m
TELEFOON 1290 RESTAURANT TELEFOON 1290
THEETUIN AMERSFOORTSCHE BERG
m
V''y
SJ>\\
31 Augustus ter gelegenheid van den Koninginnedag
lederen avond dancing in den tuinbij ongustig weder in het restaurant'
Zondag 4 September *s avonds 8 uur AF SCHEIDS-DANSAVOND
van het
LACZI FARKAS ENSEMBLE
m
m
m
"V vw V
.•IWÏR JVïXJJTX v-J
ROZEN.
Hoewel ze met het warme weer vrij spoe
dig ontbloeien, is de tweede bloei onzer ro
zen nu overweldigend. Vooral de z.g.n. „Po-
lyanthos" bloeien maar door dat hel een lust
is. Het mooie weer is zeker een der redenen
van dezen overvloed, maar ook de goede
behandeling der planten, vóór, gedurende cn
na den bloei. Ieder, die steeds de uitgebloei
de bloemen eruit gehouden heeft, zal be
merkt hebben, dat dit het ontluiken van de
nog resteerende knoppen zeer bevorderd
heeft. Het is nu eenmaal een natuurwet, dat
elk individu voor zijn nabestaan zorgt. De ro
zen doen dit ook door vruchten te vormen.
Neemt men nu steeds de uitgebloeide bloe
men weg en hiermede ook de vruchten in den
dop, dan prikkelt dit de plant om weer ande
re bloemen en vruchten te vormen. Zooals
men weet is.de bloei van onze grootblocmige
struikrozen, die nu plaats heeft, de tweede
bloei. Men zag gèdurende den bloei in Mei
cn Juni reeds lange scheuten te voorschijn
komen. Nette menschen zagen dit aan voor
wilde scheuten en namen ze er af. Dit was
een groote fout, want reeds aan het blad had
men kunnen zien met geen wilde scheuten
te doen te hebben. De blaadjes van de wilde
scheuten zijn helder groen en dieper inge
sneden, zoodat men zich hierin niet behoeft
te vergissen.
De wilde scheuten neemt men steeds weg,
daar deze de plant maar uitputten. Degenen,
die de vervangscheuten, zooals de scheuten
in den tweeden bloei heeten, niet wegnamen
worden nu beloond met een tweede bloei.
Vergeet ook niet den grond, die natuurlijk
door het sterk bloeien en groeien der plan
ten wel wat uitgeput is, wat mede te geven.
Verdunde ko>e- of verdunde oude paarden-
mest bij de planten gieten is uitstekend. Ook
kan men ze kunstmest geven in den vorm
van een weinig C'nilisalpcter bij eiken plant.
Een theelepeltje vol, om de plant uitge
strooid is voldoende. Een volgende maal ver
tel ik U meer omtrent rozen, waarbij ik ook
cenigc nieuwe doorbloeienda soorten zal
noemen.
J. O. W. F. RENS.
Berlijn, 29 Augustus (V.D.) Hedenmid
dag heeft een onderhoud plaats gehad tus-
schen rijkskanselier von Papen, den rijks
weerminister von Schleicher en Ad >lf Hit-
Ier. Hierbij werd do binnenlandsche poli
tieke toestand besproken. Het standpunt
van het kabinet zou in verband hiermede
niet gewijzigd zijn.
RECHTER BEROOFT ZICH VAN HET
LEVEN.
L li 1) e c k, 29 Aug. (H.N.) De voorzitter
van het Calmette-proces, „Amtsgerichtsrat"
Wibel, die na afloop van het proces teeke
nen van overspanning vertoon lö en daar
om eenigen tijd in een sanatorium heeft
doorgebracht, heeft zich te Hamburg het
leven benomen. Rechter Wibel had het, sa
natorium onlangs verlaten cn zou 15 Sep
tember weer dienst gaan doen
GERMAIN MARTIN OVER DE FINAN-
CIEELE POLITIEK VAN FRANKRIJK.
Parijs, 28 Aug. (V.D.) Heden heeft dc
minister van financiën, Germain Martin,
een redevoering uitgesproken over de fi-
nancieele politiek, van de regeering. In het
bijzonder waarschuwde spr. voor de geva
ren van een inflatiepolitiek en wees er ver
der o.a. op, dat het kabinet voor de moei
lijke taak geplaatst is een 6aneering der
financiën tot stand te brengen. De begroo
ting moet in evenwicht gebracht worden,
zonder dat maatregelen worden genomen,
die op den duur de Fransohe financiën in
gevaar zouden kunnen brengen. Het geheele
volk moet thans offens brengen voor zich
zelf en voor het vaderland. Het Engelsche
voorbeeld bij de conversie van de oorlogs-
lecning levert een bewijs voor wat de natio
nale wil van'een volk tot stand kan bren
gen bij het saneeren van do staatsfinan
ciën.
„De rijksdag onder presidium van
een uit Moskou gehaalde bode
van het Bolsjewisme
Berlijn, 29 Augustus (V.D) De Duitsch-
Nationalc Rijksdagfractie is hedenmiddag
bijeengekomen, welke bijeenkomst geleid
werd door den fractievoorzitter dr. Ober-
fohren.
De politieke toestand werd besproken,
waarbij besloten werd, dat de fractie slechts
in zooverro zal deelnemen aan do zittingen
van den Rijksdag, welke gehou len worden
onder presidium van een uit Moskou ge
haalde bode van het Bolsjewisme, als voor
de technische maatregelen inzake do con
stitueering van den Rijksdag ïfbodzukelijk
is.
De Centrumfractie bijeen.
Berlijn, 29 Augustus (V.D) De Cen
trumfractie kwam hedenmiddag voor het
eerst na de verkiezingen voor den Rijksdag
bijeen. Besprekingen werden gevoerd over
een rapport van den plaatsvervangendcn
partijvoorzitter Joos inzake zijn onderhoud
met den rijkskanselier kort na de verkie
zingen. Er werden geen médedeelingen ver
strekt over dc onderhandelingen lueschcn
de vertegenwoordigers van het Cmtrum en
de riationaal-socialisten, daar de onderhan
delingen nog niet beëindigd zijn Met de
Beicrsche Volkspartij is een werkgemeen
schap tot stand gekomen, evenals in den
ouden Rijksdag het geval was, welke zich
ook zal uitstrekken tot alle parlementaire
kwesties. Do fractie sprak er zich eenstem
mig voor uit, dat alles gedaan dient te wor
den om de grondwettelijke paden te blijven
bewandelen. Aan het slot der bijeenkomst
werd met algemoene stemmen een motie
aangenomen, waarin de richtlijnen werden
goedgekeurd, welke op 11 Augustus door
do Rijksdagleden Joos en Bolz aan den
rijkskanselier werden kenbaar gemaakt.
Inzake de verklaringen van Von Papen
te Munster over het Contrum en de door
deze partij nagestreefde richtlijnen wordt
het volgende in de resolutie gezegd:
Elke regcering, die geen meerierheid of
vertrouwen in de volksvertegenwoordiging
bezit, moet noodzakelijk op een öpecialcn
weg komen. Dc Centrumfractie arbeidt on
bekommerd voor bedreigingen of vrccsaan-
jagingen mede aan de vorming eener re
geering, welke steunen kan op een duide
lijke meerderheid in het parlement. De
fractie is van meening dat het grondwet
telijk onmogelijk en voor het Rijk verderfe
lijk is den Rijksdag te ontbinden om reden,
dat dc tegenwoordige regeering geen meer
derheid in den Rijksdag kan verkrijgen.
Eestuur Soc.-dem. Rijksdagfrac
tie treft maatregelen.
Berlijn, 29 Augustus (V.D.) Het bestuur
van de sociaal-democrat'sohe Rijksdagfrac
tie kwam hedenmiddag in vergadering bij
een, teneinde voorbereidende maatregelen
te treffen voor de op morgen aanvangende
zitting der fractie. Besluiten werden niet
genomen, de fractie zelf zal beslissingen
dienen te nemen in verschillende kwesties,
meer speciaal wat betref', de verkiezing
van het presidium van don Rijksdag.
De opening van den Rijksdag
door Klara Zeikin.
B e r 1 ij n, 29 Aug. (V.D Het schijnt
thans definitief vast te staan, dat do com
muniste Klara Zetkin, die te Berlijn ver
toeft, en door bemiddelaars besprekingen
niet de leiding van den Rijksdag laat voe
ren, morgen de Rijksdagzitting zal openen.
Van verschillende zijden worden bemidde
lingspogingen in het werk gesteld, die van
de middenpartijen uitgaan, om do grijze
presidente over te halen van partij-poli
tieke agitatie tijdens de zitting afstand te
doen, terwijl men anderzijds tracht de na
tionaal-socialisten tot een afwachtende
houding te bewegen. Deze pogingen schij
nen weinig kans op succes te hebben en
de spanning over het verloop van de ope
ningszitting neemt van uur tot uur toe.
KABINETSCRISIS IN BOLIVIA.
Buenos-Aires, 29 Aug. (V.D.) Als ge
volg van het conflict met Paraguay zijn de
Boliviaansche minister van buitenlandsche
zeken Calles en de minister van onderwijs
Obero afgetreden. Men verwacht, dat het
geheele kabinet zal aftreden en dat presi
dent Salamanca een coalitierege.cring zal
vormen.
BUITENLAND.
Von Papen ontvouwt zijn economisch
program.
(Vierde Blad, pag. 1).
Kerrl's conflict met den Duitschen rijks
kanselier.
(Eerste Blad, pag. 2).
De besprekingen op Jersey.
(Eerste Blad pag. 2).
Vcrgadoring der rijksdagfractics.
(Eerste Blad, pag. 1).
Een nieuw hoofdstuk In do Duitscho ge
schiedenis.
(Vierde Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Het congres van do O. S. P.
(Tweede Blad, pag. 3).
Wereldcongres tegen don oorlog.
(Vierde Blad, pag. 3).
Pleidooi In de zank-Putbroek.
(Vierde Blad, pag. 3).
Overleden Jhr. Mr. A. J. Rcthaan Macaré,
oud-lid der Tweedo Kamer cn oud-advo-
caat-gcneraal bij den Hoogen Raad.
(Tweede Blad, pag. 2).
Staking in het koopvaardijbedrijf.
(Tweedo Blad, pag. 3).
Spoorwegongeval tc Arnhem.
(Tweede Blad, pag. 1).
Opening van een nieuw Diaconessenhui6
te Arnhem.
(Tweede Blad, pag. 3).
Kardinaal Van Rossum overleden.
(Eerste Blad, pag. 2).
Overleden Mgr. A. C. M. S^hacpman, oud-
president van het Groot Seminario tc Rij-
senbuig.
(Vierde Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Met. Inst, tc
Dc Bilt.
Hoogste Barometerstand 765.8 Sarna.
Laagste Barometerstand 746.5 Ï6afjord.
Verwachting: Zwakke tot matige
Z. W. tot Z. O.-wind. gedeeltelijk bewolkt
waarschijnlijk enkele regen- of onweers
buien, weinig verandering in temperatuur.
De gisteren reeds genoemde secundaire
depressie heeft zich in O.-N. O. richting
verplaatst. Zij wordt in het Z. W. door een
zwakken rug van hoogen luchtdruk ge
volgd, de depressie bij IJsland bleef vrijwel
onveranderd. De hooge druk in Scandi
navië trok een weinig Oostwaarts doordat
de secundaire depressie zich vobral over
onze omgeving uitbreidde, had hier te lan
de een totale weersomslag plaats.
Ook over Engeland, Noord-Frankrijk en
West-Duilschland is "het weer regenachtig
geworden. In Zuid-Frankrijk, Oost-Duitsch-
land en Scandinavië is het echter nog zon
nig. Het laat zich aanzien dat ook tijde
lijke onderbrekingen de regcntocstand nog
wel tot morgen toe zal aanhouden.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
De garantie van ons huis is
voor U een absolute waarborg
Fricdrichshafen, 29 Aug. (V.DJ
Hot luchtschip Graf Zeppelin is hedenmor
gen 2 min. over 6 geslart voor zijn vijfden
tooht in dit jaar naar Zuid-Amerika. De
vlucht was in verband met den verwarden
politieken toestand in Zuid-Amerika 14 da
gen uitgesteld. Dr. Eckener heeft het com
mando.
Er bevinden zich zes passagiers aan
boord, waaronder de bekende vliegster An-
thonie Strassmann. Het luchtschip he«ft
ruim 100 kg. post aan boort