J.
DE GROOTE HERFST MODE FIRMA DUIM BURGER
Korte pluche- en Bontjasjes li DAMESMODEZAAK
J. J. MOLENAAR.
uit mooi
Amersfoort
NSeu ws
Licht op
STATIONSPLEIN 5 - TELEF: 1210.
DE EEMLANDEö
Zaterdag 3 September 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 56
KATHOLIEKENDAG TE
ESSEN
STAHLHEIM ACHTER DE
REGEERING - V0N PAPEN
Piano's, Orgels, Radio
8 uur 17 min.
Open tweezitter fl 1500.-
Ges!oten4-pers. fl 1600.-
I 1 mi ARNHEMSCHE WEG 26
ABONNEMENTSPRIJS 1 maanden voor Amersfoor? 2.10 per maand 0.75, per
week (met gratia verzekering tegen onge!ukken> f 0.171/»»
Binnenland franco per post per 3 maanden ff--. Afzonderlijke nummers f 0-05-
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 511
J
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels I 1.05 met inbegrip van eeD Dewijsuurnmtf
elke regel meer f0 25 Liefdadighcids advertentièn voord*
helft van den prijs. - Kleine Advertentitn „KEITJES bij vooruitbetaling 1—5 regels
40 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.— Bewijsnummer extra f 0D5
Gratie verleend aan de ter
dood veroordeelde nationaal-
soclallsten.
Het Pruisische staatsministerie heeft zich
gisteren bezig gehouden met de doodstraf-
MP fen, die door de bizondere rechtbank te
r Beuthen zijn uitgesproken tegen een vijftal
n'htionaal-socialisten. Men weet: welk bc-
L sluit is gevallen: den veroordeelden is gra-
tie verleend; zij zullen thans levenslang in
Sn het tuchthuis moeten doorbrengen, zoodat
B althans hun leven is gespaard. Het Pruisi-
wX sche staatsministerie heeft zich laten leiden
door de overweging, dat de noodverordening,
Kïdie rijkspresident Hindenburg op 9 Augus-
-f tus 1932 heeft afgekondigd tegen de politie-
kc terreur, op het oogenblik, dat de com
munist door de vijf nazi's werd vermoord,
Ynog maar een uur van kracht was en de
Swfdaders nog niet op de hoogte waren van de
■zware straffen, die de noodverordening voor
het bedrijven van pojitickc buitcnsporighc-
!->.:dcn in het uitzicht stelde. Trouwens: ook
in de pers werden, wanneer een pleidooi
'jjMwerd gehouden ten gunste van begenadi
ging. bovengenoemde feiten als verzachten
de omstandigheden aangovoerd.
De vraag is nu, of dc wijziging der straf
maat het gezag der autoriteiten zal aan
tasten, daar een veroordeeling op grond der
bovenvermelde noodverordening te niet is
gedaan. Sommigen meenen, dat bet gratie-
f besluit dc heethoofden onder de politici er
toe zal aansporen niet al te zachtzinnig cp
te treden tegen andersdenkenden. Hier
Btaat echter tegenover, dat rle verandering
van het te Beuthen gevelde vonnis geens
zins meebrengt, dat politieke moorden in
den vervolge niet met den dood zullen wor
den bestraft.
Ondertusschen heeft de noodverordening
van 9 Augustus, die tegen politieke daden
van geweld was gericht, ongetwijfeld gun
stige gevolgen gehad. Dit is blijkbaar ook
de opvatting van de autoriteiten; dezen
hebben n.l. den godsvrede, die tegelijk met
de noodverordening werd afgekondigd en
die op 31 Augustus afliep, niet verlengd. De
bizondere rechtbanken zetten inmiddels
haar werkzaamheden voort. Sinds midden
Augustus is de omvang van haar taak
wfcteeds grooter geworden. Hieruit mag ech
ter niet worden afgeleid, dat dc politieke
excessen sinds dien tijd in dezelfde mate
zijn toegenomen. Integendeel: al vinden er
Eog af en toe politieke kloppartijen plaats,
niettemin worden zij telkens sporadischer.
De zaken, die echter thans door de bizon
dere rechtbanken worden behandeld, be
treffen bijna alle delicten, welke voor 9 Aug.
zijn gepleegd. Pas na dit tijdstip werden de
bepalingen, waarbij de straffen werden ver
scherpt, van kracht; het afschrikwekkend
karakter daarvan heeft velen ervan weer
houden hun politieke hartstochten uit te
leven, zoodat zij betrekkelijk weinig be
hoefden te worden toegepast. Zoo kon het
dan ook gebeuren, dat niet opnieuw dood
vonnissen behoefden te worden uitgespro
ken. Tot dusver zijn beklaagden in drie
gevallen steeds waren het communisten
tot tien jaar tuchthuisstraf veroordeeld
en wel te Berlijn. In alle andere gevallen
was de strafmaat geringer, maar met de
straffen, die werden uitgedeeld, viel niette
min geenszins te spotten,
j rDc Kolnische Zeitung meent, dat de pro
cessen, die voor de bizondere rechtbanken
werden gevoerd en de vonnissen, die werden
uitgesproken, in allen gevalle hebben aan
getoond, dat de Duitsche rechters niet toe-
ganklijk zijn voor partijpolitieke overwe
gingen en over allen op dezelfde wijze recht
spreken. Tevens geeft het aangehaalde blad
als haar gevoelen te kennen, dat dc verdere
uitdeeling van harde straffen aan allen,
die in politiek opzicht buiten den band
springen, voorloopig niet achterwege zal
kunnen blijven, want, wanneer men daar
van afziet, is het te vreezen, dat de exces
sen weer talrijk zullen worden, vooral nu
dé godsvrede zijn beslag heeft gekregen en
de politieke activiteit als gevolg daarvan
weer aanmerkelijk is toegenomen.
DE STRIJD -IN ECUADOR
DUURT VOORT.
Londen, 2 Sept. (H N.) Volgens be
richten uit Guayaquil duren de gevechten
in Ecuador nog voort. Een regiment der op
standelingen is tot de rcgeeringstrocpen
overgeloopen, doch de keurtroepen van de
opstandelingen strijden met groote verbit
tering verder en hebben den regceringstroe-
pen zware verliezen toegebracht. Volgens
den minister van oorlog bevindt thans het
grootste gedeelte van de hoofdstad Quito
zicli in de handen van de regecringstroe-
pen. Met de opstandelingen worden nieuwe
onderhandelingen gevoerd om verder bloed
vergieten te vermijden.
Duizenden deelnemers in de met
vlaggen versierde stad
Essen, 1 September. (V.D.) De Katholie
kendag te Essen is hedenavond plechtig
geopend. Na de openingsrede van den voor
zitter Bcrnhard Otto uit Berlijn en een toe
spraak van den Badenschen minister van
onderwijs voerde de plaatsvervangende
rijkscommissaris voor Pruisen, de eerste
burgemeester van Essen, dr. Bracht, het
woord.
Christelijk leven en zijn berusten op den
dienst aan een door God gegeven orde. Do
arbeid van de dienaars van den staat en
van de gemeenten en de arbeid van de die
naars der kerk zullen hierin niet vreemd
naast elkaar staan. Wanneer w ij in dezen
tijd het Christelijk principe in het wezen
van den staat trachten te verwerkelijken,
herinnerend aan het apostelwoord, volgens
hetwelk een ieder zich moet onderwerpen
aan de boven hem gestelde macht, dan kan
niet duidelijk genoeg daaraan toegevoegd
worden: Want er is geen macht buiten
God.
Hoezeer wij ook in den geest van dit Pau
linische woord de verplichtingen van den
mensch jegens iedere overheid erkennen en
verlangen, des te ernstiger en consciëntieu
zer moet er op gelet wordm, dat de over
heid zelf geen 6chade ondervindt. Wie thans
is aangesteld om de overheid van den staat
te vertegenwoordigen, die moet in den aan
vang van zijn werk met den strengsten
maatstaf onderzoeken of de instellingen
van den staat nog zoodanig zijn, dat zij te
genover den staatsburger zichtbare uitdruk
king van de overheid zijn. Overheid berust
op de gedachte van plicht. Bij het streven
naar het instellen eener waarachtige over
heid moet van ieder afzonderlijk staats
dienaar verlangd worden, dat hij niet een
partij, maar een geheel dient. Ook het lot
van dc groote politieke bewegingen zal er
tenslotte van afhangen, of zij de. belangen
van den staat, boven eigen tactische belan
gen kunnen stellen. Wanneer men poogt
don staat gelijk te stellen met de partij,
moet dc staat steeds op het hoogste niveau
van ons bewustzijn gesteld worden.
Essen, 2 S e p t. (V. D.) Na de plechtige
opening van de 71ste algemeenc vergadering
der Duitscho Katholieken op Donderdag
avond, staat Essen heden volkomen in het
teeken van den Katholiekendag. Vele dui
zenden nieuwe deelnemers zijn to Essen
aangekomen. De stad is nog meer met vlag
gen versierd. In den morgen sloten de ar-
beidsgroepen hun beraadslagingen, waar
van het resultaat Zaterdag aan de alge-
meene vergadering zal worden medege
deeld.
De dag van heden bracht verder een reeks
afzonderlijke vergaderingen. Het hoogte
punt vormden de beide eerste avondverga
deringen in de tentoonstellingshallen, waar
de secretaris van arbeid Gockeln en prelaat
Schreiber, zoowel als deken Homsclicid en
prof. Dessauer het woord voerden.
Prelaat Schreiber sprak over „Dc groote
stad, volksaard en natie". De groote stad,
zoo zeide hij, is de onmisbare levensuit
drukking van den Duitschen volksaard. De
volksaard is het Hooglied van het karakter
van het Duitsche leven en van den onein-
digen rijkdom van het Duitsche gemoed.
Ook in zijn nood heeft ons volk een vast
besloten levenswil. De Duitsche staat is de
politieke levensuitdrukking van het Duit
sche volk. Maar de biografie van dat volk
gaat verder dan dc grenzen van het Ver
drag van Versailles. Gelukkig dc staat, die
nog terug kan grijpen op een geestelijken
aard. Wee echter den staat, die vertrouwt
op zijn uiterlijke macht, op den gummistok
en de bajonet.
Daarna schilderde de prelaat het massa
leven in de groote stad, de natuur-vreemd-
heid van dc stadsbewoner. Hij riep zijn toe
hoorders op tot een hervorming van de
groote stad. In het stadswapen van de
Duitsche industriestad behoort niet de
doodkist en het lijkwaad, maar de wieg van
nieuwe hoop. Wij wilden de groote stad
maken tot een organisme, dat systematisch
in elkaar grijpt, dat slechts koude mecha
niek is. Spr. wil maatregelen ter bestrijding
van de werkloosheid. Het proletariaat moet
niet langer als klasse bestaan. Tegenover
het communisme, dat niet alleen Russische
import is, maar ook het gevolg van de nood
in de groote steden, moeten wij liefde plaat
sen. Volksaard zonder religie wordt leeg en
hol. Geestelijk leven daarentegen geeft le
vensinhoud, sterke gezinnen, levensvreug
de. Met Christus voor Duitschland, aldus
eindigde Schreiber, Christus Heer van den
nieuwen tijd.
KATTESTAARTEN.
In de meer waterrijke omstreken van onze
slad, na het artikel van den heer Van der
Lijn in ltde Wandelaar" van Augustus bekend
geworden in alle streken, waar dit mooie
tijdschrift wordt gelezen, om de schitterende
manier waarop we onzen beroemden kei heb
ben verplaatst ik zeg in de meer natte
gedeelten van Amersioorts environs, daar
bloeit op het oogenblik langs dc kanten van
slootcn en plassen, een der allermooiste
planten die ik ken. Een die waard is een
plaatsje te krijgen in onze tuinen en daar
zeker geen slecht figuur zou slaan. Of ze er
op den duur zich zou handhaven, weet ik
niet, want de vrees is niet uitgesloten, dat
zc al te veel op natte voetjes gesteld is.
Maar het is te probceren en daarom raad ik
ieder aan: onthoud een enkele standplaats
en breng straks na den bloei een pol in een
hoekje van uw tuin. Nu wordt het toch ze
ker meer dan tijd. dat ik vertel waarover ik
het heb. Welnu, ik bedoel de prachtige lan
ge paarse trossen boven aan de tot een Me
ter hooge planten, die niet ten onrechte den
naam dragen van Kattenstaart want de lange
aar van bloempjes doet werkelijk in z'n vorm
aan het achterste lichaamsdeel van poes
denken Dc bloempjes hebben zes lange
priemvormige kelktanden van buiten en zes
half zoo lange driehoekige binnenin. Daar
binnen slaan de purperen bloembladen en
daarbinnen weer de acht tot twaalf meel
draden die in verschillende bloemen weer
verschillen in lengte: er zijn korte, middelste
eu lange soorten en zoo is het ook met dc
stijlen der stampers. Alleen daarom al is Lij-
thrum salicaria merkwaardig Ik kan U dat
hier allemaal niet nader uiteenzetten, want
ik heb mijn plaatsruimte al zoowat opge
bruikt Maar ik beloof U, dat ik het daar
over nog eens zal hebben, zoekt U onder
tusschen maar Kattenstaarten, b.v. achter
den Hcrtenkop. in <3e weilanden naar Spa
kenburg, in de Eempoldc, cc.
A. JOMAN.
„Het verdrag van Versailles
zal en moet veranderd worden"
Berlijn, 1 September (V D.) Tijdens een
persconferentie hield de tweede bondsleider
van de Stahlhclm, Dusterberg, een rede,
waarin hij in de eerste plaats het doel van
de Stahlhelm uiteenzette. Hierna zeide Dus
terberg o.m. nog het volgende:
Op het oogenblik, nu Duitschland in twee
partijen verdeeld is, welke vijandelijk te
genover elkaar staan, nu in Duitschland
geen dag voorbijgaat, waarop niet Duit-
schers elkaar bestrijden, roept de Stahl
helm op zijn 13en frontsoldatendag tot de
natie: Duitsch bloed is nu genoeg vergoten.
Het keizerlijk woord: ik ken geen partijen,
ik ken 6lechts Duitsohers, heeft ook thans,
evenals in Juli 1914, zijn waarheid en diepe
beteekenis. Wij verheugen ons er in, dat
onze opvatting inzake de noodzakelijkheid
eener presidiale regeering bewaarheid is
geworden. Reeds eenige jaren geleden eisch-
te de Stahlhelm in verband met de ver
scheurdheid onzer partijen en de daardoor
ontstane onmacht van den rijksdag om zijn
arbeid te verrichten, versterking van de
maoht van den rijkspresident. Thans is dit
denkbeeld verwerkelijkt. Ü.i. is de toestand
in Duitschland zoo ernstig, dat het thans
do taak van alle Duitschers is zich geslo
ten achter deze regcering to plaatsen om,
wat dc binncnlandsche politiek betreft, in
de eerste plaats de groots werkloosheid en
de daaruit voortspruitende geestelijke ellen
de te verminderen en wat het buitenland
betreft met versterkte kracht voor Duitsch-
lands rechten te strijden. Het verdrag van
Versailles zal en moet veranderd worden.
In nauw verband hiermede staat do eisch
van de Stahlhelm inzake gelijkgerechtigd
heid en verhooging van de weerbaarheid.
POLITIEKE BUITENSPORIGHEDEN
ZWAAR GESTRAFT.
Hamburg, 2 Sept. (II. N.) De buiten
gewone rechtbank te Altona hoeft verschei
dene communisten wegens overval op een
vergaderlokaal van nationaal-socialistcn
tot zware straffen veroordeeld. De voor
naamste schuldige kreeg G jaar tuchthuis
straf, terwijl anderen tot straffen van VA
tot 4 jaar tuchthuisstraf werden veroor
deeld.
ELF MILLIOEN WERKLOOZEN
IN AMERIKA.
New York, 1 Sept. (II. N.) Green, de
leider van den Amerikaanschen vakver-
cenigingsbond, schat het aantal wcrkloo-
zen in de Vercenigdc Staten thans op 11
inilliocn.
DE COMPETITIE VAN DEN U. P. V. B.
Dc wedstrijden nemen morgen
een aanvang.
Met liet oog op het vrij grooto program
ma dat dc U. P. V. B. ieder seizoen moet
afwerken, wordt reeds a.s. Zondag een aan
vang gemaakt met dc competitie, liet is
moeilijk nu reeds een voorspelling van dc
verschillende vercenigingen te geven om
trént hun kansen welke zij hebben voor de
bezetting van dc beste plaatsen, aangezien
wij dc kracht der vereenigingen aan het bc
gin \an het seizoen vanzelfsprekend niet
kennen. Doch wel staat vast dat Sopla en
B. V. C. (dc Bilt) weer een groote rol in de
ze compctittie zullen gaan spelen. De Amers-
foorters hebben al getoond dat zij nog niets
van hun krachten hebben ingeboet, door j.l
Zondag beslag te leggen op den eersten prijs
van rle serie wedstrijden van Socstcrberg.
Sopla slaagde daarin om in do finale Schor
penzcel to kloppen. Tegen dit zelfde team
opent zij morgen de competitie, zoodat. wij
met vol vertrouwen de eerste schrede op de
voetballadder van Sopla tegemoet zien. Voor
de overige wedstrijden der Anversfoortsche
U. P. V. B.-clubs verwijzen wij naar liet
programma dat wij ontleend hebben aan
Sportleven.
lc klasse.
B. V. C.Vcenendaal.
E. S V. A. C.—St. Boys.
's-GravelantlSperwer.
ScherncnzeelSopla.
Vreeswijk—Soestcrbc tg.
Rescr\c le klasse A.
Sopla 2—B. V. C. 2
Hilversum 4Z. N. C. 2.
Soest 2—II. V. C. 3.
Amsvorde 2—Baaru 3.
Reserve 2c klasse C.
Dgnar 3—E. S. V. A. C. 2.
A. P. W. C. 2's-Graveland 2.
Amersf. Boys 2Laren 2.
Reserve 3e klasse. C.
Sjicrwer 2Laren 3.
P. V. G 4Velox 5.
Baarn 4H. V. C.
QUICK—AMSVORDE.
Om het kampioenschap van
Amersfoort.
Quick speelt a.s. Z< dagavond tegen de
Amersf. Boys op het sportterrein Birkhoven.
Deze wedstrijd geldt voor het kampioen
schap van Amersfoort.
Varkensmarkt 5 Te!. 1309
Reeds 37000 instrumenten werden door
ons geleverd. Zegt U dit niets.
BUITENLAND.
Hitler's jongste rede.
(Vierde Blad, pag. 1).
De Nazi's van Beuthen begenadigd.
(Vierde Blad, pag. 1).
Katholiekendag
te Essen
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Dc leeraren M. O. en het rapport-Weller.
(Eerste Blad, pag. 3.)
Het congres der internationale radicale
entente. (Tweede Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Het jaarverslag van de Nutsspaarbank.
(Eerste Blad, pag. 2).
SPORTNIEUWS.
Dc Europeesche roeikampiocnscbappen to
Belgrado. (Vierde Blad, pag. 1).
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD.
Willy Corsari„Een verlaten post."
Prof. H. K. Kutschbach „Postdienst met
raketten."
Uit Rusland „Stalin blijft hervormen."
Uit Berlijn „De weddende burgerij-"
Toonecl „Afscheid van Fritz Hirsch."
Indische Flitsen„Leven in Indie voor
heen cn thans."
Haagsche Brief„Stervend seizoen en
stervend circus."
Jan R. Th. Camport„Een droom vaH
zon cn zomer."
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met.
Inst. te De Bilt.
Hoogste Barometerstand 765.8 Rochcfort.
Laagste Barometerstand 733.6 Thorsha-
vcn.
Verwachting: aanvankelijk tijdelijk
nog stormachtige, later krachtigo tot mati
ge Z.W. tot W. of N.W. wind zwaar be
wolkt tot betrokken later mogelijk opkla
rend waarschijnlijk nog regenbuien cn iets
koeler.
Do depressie die gisteren met haar kern
bij IJsland lag heeft zich vooral naar onze
omgeving en Scandinavië uitgebreid. Zij
vertoont thans 2 kernen met standen be
neden 7.35 rn.M. n.l. bij Thorshavcn en over
Lapland. In het Z. en Z. W. daalde dc
barometer minder snel. De hooge druk
bleef daar met 'n 765 m.M. gebied stand hou
den. Do bovengenoemde luchtdrukveran
deringen hadden een toenemen van hot
luchtdrukvcrval ten onzent ten gevolge,
zoodat dc wind hedennacht krachtig werd
cn in den loop van den dag nog wel tot
slormachiigo wind zal groeien. Ook over
de Britsche Eilanden, Noord-Duitschland
cn Züid-Scandinavië waait het flink. Bo
vendien viel in het depressiegebied veel
regen. Het laat zich aanzien dat het winde
rige en regenachtige weer tot morgen zal
aanhouden met waarschijnlijk eenige af
koeling.