I
I
i. 1. MOLENAAR.
"DË GROOTE HERFST"yiÖDE EEfAEVlt?,
Korte pluche- en Bontjasjes
DÉ ËÊMLANDÊB
Buitenlandsch
Overzicht
Buitenland
UIT MOOI
AMERSFOORT
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht-
Licht op
JOH. DE HEER
DALIES MODEZAAK
Zaterdag 10September 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: flrnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang
No. 62
HEVIGE ONTPLOFFING
NABIJ NEW-YORK
DE STAHLHELM JUICHT
8 uur 1 min.
REUSACHTIGE BRAND TE
MALMÉDY
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
Luxe Brood- en Banketbakkerij „DE STANDAARD"
■te, Open tweezitter fl 1500.-
Gesloten 4-pers. f! 1600.-
STATJONSPLEiN 5 - TELEF: 1210.
AR^HEMSCHE WEG 26
ABONNEMENTSPRIJS 3 ®aaodeo voor Amersfoort 2.10. per maeod 0.75, per
i weck (met g ra til verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden t Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 51S
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsuummet
elke regel meer f 0.25 - Llefdadlghelds-advertentiën voor da
helft van den prijs. Kleine Advertentie „KEITJES* bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen 1.—. Bewijsnummer eatra 1 0.05
r
l- i j
Wordt het Dultsche kabinet ge
reconstrueerd? Wordt do rijks
dag ontbonden?
I Bovenstaande vragen wijzen er reeds op,
PJpat de toestand in Duitschland nog buiten
gewoon onzeker is.
Zooals men weet, heoft de rijkspresident,
cic inmiddels weer in de hoofdstad is te
ruggekeerd, aan Von Papen, den rijkskan-
Belier, de volmacht verstrekt om den rijks-
Bag te ontbinden, zelfs wanneer centrum
In nazi's, wier coalitieonderhandelingen tot
^Busver nog op niets zijn uitgeloopcn, het
bp het allerlaatste oogcnblik eens mochten
Lrivordpn. M.a.w.: Hindenburg heeft aan Von
P ipen toegestaan het parlement te ontbin-
fejen, zelfs wanneer het aanzijn kan worden
Meegeven aan een regeering, die over een
I voldoende meerderheid in den rijksdag be
schikt. Hieruit volgt, dat de rijkspresident
oordeel is, dat, tegen alle usances in,
Si n kabinet moet worden gehandhaafd,
L^A iarmee zich het grootste deel der volks
vertegenwoordiging niet kan vercenigen.
goodoende is een dictatuurtoestand ont-
aan, welks wettigheid door velen wordt
Bestreden.
ri Nu zegt het spreekwoord wel, dat de soep
[gemeenlijk niet zoo heet wordt gegeten als
zij wordt opgediend, maar in het onderha-
HJige geval moet men niettemin rekening
Houden met de mogelijkheid, dat Von Pa
pen inderdaad gebruik zal maken van de
j mem verstrekte volmachten. Dit zal gebeu-
JÉc'n. wanneer het in het begin der volgende
■reek Von Papen, als deze in den rijksdag
Herschijnt om zijn program te ontvouwen,
ffluidelijk wordt, dat het parlement het
I vaste voornemen heeft hem een bcentjo te
Echten. Een dergelijke nederlaag zal hij on
raer geen beding riskeeren; in plaats daar
van zal hij den rijksdag ontbinden, zoodat
meuwe verkiezingen noodzakelijk worden.
De debatten, die op do regeeringsverkla-
ring volgen, zullen voldoende aanwijzingen
Bevatten, of het parlement bereid is liet
I Habinet-Von Papen al dan niet te dulden.
■Toch dient men. al lijkt ontbinding der
I volksvertegenwoordiging bijna onvermijde-
litieke groep zeer verwante Beiersche Volks
partij. Hieruit mag de conclusie worden
getrokken, dat, al is zij wellicht uiterst
klein, er niettemin nog kans bestaat op een
schikking.
lik, rekening te houden met een belang
rijke eventualiteit: er moet n.l
Wfcv.
hoe fel
nbAs en centrum ook tegen het knbinet-
\fon Papen te keer zijn gegaan, rekening
>rden gehouden mot de mogelijkheid, dat
n dc rijksdagontbinding per slot van re
ming niets komt.
ion,
J Immers: .al de partijen, die bij den poli-
ticken toestand te Berlijn op het oogenblik
hot meest rechtstreeks zijn betrokken (re-
l&cring-Von Papen, nationaal-socialisten cn
centrum), zien tegen de verkiezingen een
beetje op. Wat het kabinct-Von Papen be
treft, kan de stembusstrijd, wanneer links
successen mocht boeken cn hier is kans
op, daar de sociale maatregelen, die dc hui-
4" rcgcering voorstelt, bij breede lagen
dfer bevolking impopulair zijn zijn posi
tip schaden.
■Maar ook het centrum verwacht van ver
klezingen geen heil voor de partij, vooral
niet, nu herhaalde onderhandelingen zijn
glvoerd met de kort tc voren fel bestreden
iuitionaal-socialistcn, hetgeen op vele kie-
I Mrs blijkbaar een onaangenamen indruk
her ft gemaakt. Ook in dc kringen der nazi's
diirht men, dat ditmaal dc verkiczingsuit-
I sjag voor hen ongunstiger zal zijn, daar zij
er zich toe hebben laten verleiden het op
een aecoordje te gooien met het centrum,
<5 partij van Brüning, die den nazi's meer
malen dwars heeft gezeten,
muist deze gezamenlijke vrees voor ver
kiezingen die elk der drie groepen in
fiddels angstvallig tracht te verbergen
jïïkngt de mogelijkheid mee, dat zij ten
slotte zich toch nog met elkaar verstaan
en gaan overwegen, of het niet mogelijk is,
dat een kabinet wordt gevormd, waarvan
dc kern bestaat uit de tegenwoordige bc-
Hndvoerders, doch aangevuld met enkele
kopstukken der nazi's en van het centrum.
Er bestaat dus nog een kleine kans op een
vergelijk, waarvan de totstandkoming ech
ter nog zeer ongewis is, daar dc besprekin
gen over dc eventueele verdceling der ze
tels uib den aard der zaal* een zeer moei
lijk karakter zouden dragen en het zeer
da vraag is, of vooral de Hitleriancn bereid
zullen zijn zich, numeriek vrij zwak verte-
■H&iwoordigd, te laten inlijven bij een ka
binet, welks politiek zij tot dusver op bui
tengewoon felle wijze hebben veroordeeld.
BHDverigens is het merkwaardig, dat juist
in de Deutsche Allgemeinc Zeitung, een
"'"Tj no^ nauwe betrekkingen schijnt
HHonderhouden met de rcgeering-Von Pa
pen, de wcnsch wordt geuit, dat niet tcr-
■nd \ot ontbinding van den rijksdag zal
Ketel van een veerboot gespron
gen. De boot onmiddellijk
gezonken
Groot aantal dooden
New York, 9 Sept. (V.D.) Hedenmorgen
ontplofte aan boord van een stoomboot, die
als veer de verbinding onderhoudt over de
East River naar Rikers Island te New York,
midden op de rivier een ketel. Aan boord
bevond zich een honderdtal arbeiders. Door
het springen van den ketel werden velen
hunner gewond en de boot zonk onmiddel
lijk. Tot nog toe konden zestien dooden en
dertig gewonden geborgen worden. Het
juiste aantal vermisten is nog niet vast
gesteld. De opvarenden waren grootendcels
bouwarbeiders, die naar hun werk gingen,
een nieuwe gevangenis in aanbouw. Drie
politic-booten zoeken de rivier af, terwijl
aan den oevc-r ambulance-auto's gereed
staan om de slachtoffers te vervoeren.
Nader wordt gemeld:
Het blijkt dat het ongeluk met de veer
boot op de Eastriver belangrijk ernstiger is
dan oorspronkelijk werd aangenomen. Van
de 150 passagiers, die zich aan boord van
do „Observation" bevonden, zijn tot nu toe
/5 naar de ziekenhuizen overgebracht.
Twintig hunner zijn ernstig gewond. Tot nu
toe zijn 37 dooden geborgen. Talrijke licha
men werden door de kracht der ontploffing
volkomen uiteengereten en op dc daken dei-
langs den oever staande huizen geslingerd.
Hot schip is binnen enkele seconden ge
zonken. Dc in het water geworpen opvaren
den bekwamen brandwonden ten gevolge
van het kokende ketehvater. Tot de dooden
behoort o.m. de kapitein van het schip.
Dc „Observation" was vroeger een parti
culier jacht, dat in het jaar 1930 vol
bouwd werd tot veerboot.
KATTESTAARTEN II.
Vorige week vertelde ik U van dc
Lythrums een cn ander. Dc buitengewoon
mooie dagen met veel zonneschijn hebben
ook op onze wilde flora hun invloed terdege
uitgeoefend cn vlugger dan we dat gewoon
lijk zien zijn ze ontwikkeld, in bloei ge
komen cnverwelkt. Zoo ook dc Katte-
staartcn. Ik hoop nu maar, dat u ze even
uw aandacht hebt waardig gekeurd cn eens
zult probccrcn ze in uw tuin te kweeken.
Misschien hoor ik daar volgend jaar wat
van.
Het kart dus nu wel wat laat zijn om wat
ik u van de meeldraden cn stampers heb
verteld, wat nu nog wordt aangevuld te ob-
serveeren en te controleeren. Beide is noo-
dig om recht intens natuurgenot ic smaken.
Maar ter zake:
Reeds Darwin heeft uit nauwkeurige en
uitvoerige onderzoekingen geconstateerd,
dat allcon dan de planten een gropt aantal
goede zaden voortbrengen, wanneer op de
stempels stuifmeel wordt gebracht uit helm
knoppen, die op gelijke hoogte staan als de
stempels, dus wanneer de stampers met
korte stijlen in sommige Primula's worden
bevrucht met stuifmeel uit korte meeldra
den en cvenzoo de lange stijlen door de
lange meeldraden. Nu hebben do Kattc-
staarten drieërlei soorten bevruchtingsorga
nen, namelijk korte, lange en middelste,
maariedere plant niet alle drie soorten,
maar een van deze. Wc zouden dus kunnen
spreken van kortstijligc, lang- en middel-
stijlige planten, zoodat dus elke bloem moet
worden bevrucht door stuifmeel uit bloe
men van een andere plant. Het lijkt zoo of
dit maar zelden zoo zal treffen, daar van de
18 verschillende mogelijkheden er 12 niet
aan de gunstige voorwaarden voldoen. Maar
als we zien hoeveel insecten, vooral vlin
ders, tal van bloemen in een kwartiertje
bezoeken, dan moeten we wel aannemen,
dat die dingen ook alweer op pootjes terecht
komen.
Ik hoop, dat u er eens v!an to zien
krijgt.
A. JOMAN.
BUITENLAND.
Ontploffing op een veerboot nabij New-
York. Talloozc dooden cn gewonden.
(Eerste Blad. pag. 1.)
Groote brand te Malmédy.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Kritiek op Von Papen s sociale politiek.
(Derde Blad pag. 1).
Dc strijd om de bewapenings-pariteit.
(Derde Blad pag. 1).
Japan's erkenning van Mandsjoerijc.
(Derde Blad pag. 1).
BINNENLAND.
Gewezen concierge van 't Muiderslot staat
terecht wegens oplichting van 30.000.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Luchtvaartpioniers gehuldigd.
(Tweede Blad, pag. 1).
Do Commissaris der Koningin in Zee
land bij een auto-ongeval ernstig gewond.
(Tweede Blad, pag. 2.)
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD.
Ir. A. M. Frcdcnks „üc stoomauto van
Henschel.'
H. B. 761.4 te La Coruna.
L. B. 140.5 te Vestmanoér.
Verwachting: Matigo tijdelijk toenemen
de Z.-W. tot W. wind, zwaar bewolkt tot
betrokken, met kans op regen of onweer,
later opklarend cn koeler.
De nieuwe depressie bij IJsland heeft
zich snel tot over Noorwegen uitgebreid en
brengt op dc Britschè eilanden regen en
wind, die zich in do volgende 24 uur wel
over onze omgeving zullen uitbreiden,
waarna weer opklaring volgt. In Zweden
en W. Duitschland valt nog regen van den
uitlooper der vorige depressie, die gisteren
met weinig regen en plaatselijk onweer
ons land passeerde. Aan dc Noorechc kust
begint het te stormen. Oost-Duitschland
heeft nog fraai en zeer warm weer met la
ter cenige kans op onweer. Ook in het O.
van Frankrijk is dc onweerskans vrij
groot. In verband met dc orkaanachtige
depressie aan dc Oostkust van Amerika is
voortduring van het ongestadige weer nog
waarschijnlijk.
F. Primo „Hoe de Russische landbouw
gecollectiviseerd wordt."
H. Balbo „De klucht der ontwapening."
K. Scheringa De Zondebok „Kapitaal."
A. Benavente „Van de blauwe kust."
Uit Parijs„Een parfum-fabrikant als
krantenkoning."
Uit Rome „De leermeester van den ducc."
Papierfabrieken van Steim
bach grootendeels ven
woest
B c r 1 ij n, 9 Sept. (V. B.) De leiders van
den Stahlhclrn en de$ frontsoldaton Seldte
en Düsterberg hebben tot de leden van den
Stahlhclrn den volgenden oproep gericht:
„Kameraden, ondanks den groeten econo-
mischcn nood, waardoor juist de in onze
rijen staande frontsoldaten cn de jonge vrij
heidsstrijders worden getroffen, is de Stahl
hclrn en frontsoldatenbond op 4 Sept. in tot
nu toe ongekende sterkte bijeen gekomen.
Dc opofferingsgezindheid tot in den laten
nacht en de voorbeeldige houding van de
bijna 200.000 kameraden, hebben de kracht
cn den geest van onzen bond opnieuw be
wezen. De 13e bijeenkomst van den Stahl
hclrn heeft cle wereld opnieuw doen zien,
dat de Stahlhclmmacht eensgezind is. Zij
heeft bewezen, dat de Stahlhelm geschikt is
den geest van tweedracht te overwinnen
en de uit den geest van het front geboren
gemeenschap der Duitsche natie te verster
ken. Het succes van de dertiende bijeen
komst te Berlijn bcteekent voor ons echter
tegelijkertijd een nieuwe eereplicht. Van den
taaien wil en de onvoorwaardelijke eenheid
van onzen bond zal het afhangen of de lang
verbeide innerlijke verandering van ons
vaderland, die thans is begonnen, werkelijk
tot een bevrijding van het rijk naar bin
nen en naar buiten zal leiden. De uitste
kende indruk, dien de Stahlhelm bij de der
tiende bijeenkomst overal heeft gemaakt,
geeft ons de zekerheid, dat het sinds bijna
14 jaren nagestreefde doel bereikt zal wor
den. Voorwaarts, kameraden, voor ons
■chijnt de opgaande zon der vrijheid."
|rden overgegaan, doch dat men gebruik
maken van elk middel om de partijen
t<ï elkaar te brengen. Merkwaardig is te
vois, dat de debatten over dc Maandag af
te leggen regeeringsverklaring zullen wor
den uitgesteld tot Woensdag a.s., daar de
rHcsprcsident vooraf, d.w.z. Dinsdag, nog
egps van gedachten wil wisselen met de
ver tegen woord igers van de Hitlerianen,
Het centrum en de aan laatstgenoemde po-
EEN DRAMA IN MAROKKO.
P a r ij s, 9 Sept. (H. N.) Naar pas thans
bekend wordt, heeft zich Maandag op een
vooruitgeschoven post in Marokko een
bloedige gebeurtenis afgespeeld. Een in-
landsch korporaal, die in beschonken toe
stand in een aanval van woede was ge
raakt, loste uit zijn dienstrevolver ver
scheidene 6Choten op soldaten, die zich in
z(jn nabijheid bevonden. Twee Fransche
officieren, die hem trachtten te ontwape
nen, werden zóó ernstig getroffen, dat zij
binnen korten tijd stierven
Luik, 9 September. (V.D.) Langs den
weg naar Eupen, midden in do stad Mal-
médy, zijn de papierfabrieken der firma
Steinbach gevestigd. Zij beslaan verschei
dene duizenden vierkante meters opper
vlakte. Vrijdagmiddag te kwart voor óén.
toen het geheele fabriekspersoneel aan het
werk was, is er brand ontstaan. Het*vuur
was ontstaan in een der zijgebouwen waar
een groote hoeveelheid glanspapier was op
geslagen cn nam 6poedig en groolc. uitbrei
ding aan. Ondanks de krachtige bestrijding
van den brand door de brandweercorpsen
van Malmédy, Eupen, Verviers en Luik
sloegen de vlammen weldra naar dc kan
toorgebouwen over. Het duurde dan ook
niet lang of het gebouw, waarin de brand
ontstaan was, stortte in onder groot ge
kraak. Dank zij de nabijheid van dc War-
che beschikte de brandweer over voldoende
water, hetgeen evenwel niet wegneemt dat
de brand zich nog steeds meer en meer
uitbreidt.
Het geheele fabriekscomplex wordt ernstig
bedreigd en aangezien het gelegen is in een
gedeelte van de stad, waar do straten nog
vrij smal zijn en gevormd worden door
oude huizen, waarvan sommige nog gedecl
telijk uit hout opgetrokken, bestaat er groo
te vrees voor dat de brand zich tot de gc
heele omgeving zal uitbreiden.
Tijdens het blusschingstverk werd een
brandweerman uit Malmédy, die op een
ladder stond door de vlammen aan het
been gewond. Hij verloor het evenwicht en
viel van den ladder. In bcder.kelijken toe
stand werd hij naar het ziekenhuis te Mal
médy overgebracht.
De schade bedraagt thans reeds cenige
millioenen franken.
ENGELANB3 SCHULDEN AAN
AMERIKA.
Londen, 9 Sept. (V. D.) Indien geen
bijzondere nota's hierover worden gewis
seld, zal dc betaling der Engplschc schul
den aan Amerika op 15 Dcc. a.s., wanneer
het Hoover-moratorium afloopt, hervat moe
ten worden. Het te betalen bedrag beloopt in
totaal 33 milliocn pond sterling en zelfs in
dien het uitstel, waarom is gevraagd, zal
worden verleend, zal een bedrag van
24.500.000 pond sterling betaald moeten
worden, tenzij een nieuw moratorium zou
worden toegestaan.
GOEDEREN DER JEZUÏETEN STAATS
EIGENDOM IN SPANJE.
Parijs, 9 Sept. (H. N.) Volgens een be
richt uit Madricl heeft het Spaanschc par
lement de wet aangenomen,* waarbij de
goederen der Jezuïeten, die bij de uitroe
ping van de Spaansche republiek in beslag
waren genomen, lot staatseigendom wor
den verklaard. Ook is een wet aangenomen,
om de eigendommen dergenen, die bij den
jongstcn opstand betrokken waren, in be
slag tc nemen cn verbeurd te verklaren.
JAN PILSOEDSKI VICE-PRESIDENT
VAN DE BANK VAN POLEN.
Warschau, 9 Sept. (V. D.) De korten
tijd geleden afgetreden minister van finan
ciën Jan Piteocdski is tot vice-president
van den Bank van Polen benoemd.
Zondag hebben dienst de doktoren Mor*
ren, Nicolsï en Duyvls.
Zondag en de geheelo week 's nachts heeft
dienst de apotheek van de firma Tor Brink
en Vcrmolon.
LAHGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Aardige wollen fantasie stofjes
vanaf 70 ct. per Meter.
BOUCLETTE
een nieuwe wollen stof 130 breed
2.50 per Meter.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Onze orgels, piano's zijn Juist iets hater
dan andoro en goedkooper.
VERZOEK OM BETALINGSUITSTEL.
Aan dc Vereenigde Staten.
Washington, 9 September. (V.D.) Te
Washington verluidt met hardnekkigheid
dat Duitschland voor de per 30 September
vervallende betalingen voor do bczettings-
kosten en dc aanspraken van Amerikaan-
sclio burgers een betalingsuitstcl zal vcr-
zopken.
Het ECHTE Groninger Roggebrood Electn sch gosneden ?n hygiënisch verpakt, met
kaas of spek een ware delicatesse. 10 CENT PER PAK.
Bel even 995 cn wij bezorgen U gaarne zonder prijsverhooging.
Scesierweg 71-73-75. Telefoon 995.
•ond
caat