gRHÉ|D'
ijdag 16 September 1932
31 e Jaargang No. 67
TWEEDE BLAD
arbeiderspers
POLITIE-INVAL IN EEN
JEUGDHERBERG
MAISON DE JAGER
UIT DE STAATSCOURANT
De Bruid van het Glomdal
UTS,,-
•L-OVEPI
VALITtl
TIKT J
'•■jffl salarisverlaging bij de
KJEg m
Jen tegenspraak in Het Volk"
tmeJI met eigenaardige feiten daan
'OKKA1 naast
De Residentiebode heeft, naar men
ons blad heeft kunnen lezen, medege-
eld, dat in het bedrijf der „Arbeiders-
over de geheele linie een loonsverla-
ng is toegepast, dat deze verlaging gemo-
A f fveerd wordt met „een beroep op de on-
^jnstigelbedrijferesultaten en op een daling
in denl levensstandaard", en dat zelf* de
ilarisverlagingen gepaard gaan met ver
stuitende ontslagen.
Het Volk, dat o.a. mededeelt, dat ook
in eigen kringen" deze zaak heel wat stof
^•«ft doen opwaaien, zegt vervolgens:
°P .Onwaar is, dat het salaris van den di-
ecteur zou zijn verhoogd. Onwaar is ook,
at een salarisverlaging zou zijn toegepast
ver „de geheele linie". Onwaar eveneens
wat „De Arbeid" beweert, nl., dat onze
in Delft en elders met 1ZY*
rouiicL zouden zijn verlaagd. Van eenige ver
bozefiagingBezer loonen is geen sprake,
Wat wel geschied is, is, dat ingevolge de
iet nvljziging der collectieve contracten in de
t lie:typografie en in de chemigrafie, voor het
door keel van ons personeel, dat onder deze con-
liton:.racteS"werkt, een verlaging van het loon
e Cbitji- ingwocril. Zooals in vrijwel al deze be
lit bedrijven in ons land.
ter Onjuist is echter weder, dat zulks door
ns zou gemotiveerd zijn met „een beroep
fSdelongunstigc bedrijfsresultaten en op
meen daling van den levensstandaard",
r« Noch over het een, noch over het ander
gerept.
(J Het^blad deelt voorts o.m. nog mede dat
de contractueele verlaging in de typografie,
dio dit voorjaar reeds tot stand kwam en
ten aanzien waarvan de Arbeiderspers, om
ooncurrcnticredenen, geen uitzonderingstoe-
VgS. stand [kan scheppen, in tegenstelling met
r vrijwel alle andere bedrijven in ons land,
bij dit bedrijf nog niet is ingevoerd. Ook
epreeljt het blad tegen, dat de loonsverla-
en gingf 'gepaard is gegaan met verschillende
er ontslagen.
zo« „De[waarheid is, dat door werkverminde-
v ring in een onzer kleinere bedrijfsafdeelin-
igaii gen een drietal personeelleden, die nog
imi« j slechts kort bij ons werkzaam zijn, moest
worden opgezegd. Op een personeel van
ruinJjsOO personen is dit ontslag van ge-
ringJ boteekenis."
Tegenover bovenstaande medcdeelingen
stellen wij hieronder een bericht van de
(a.-r.) Rotterdammer, waaruit o. m.
blijkt, dat de stemming onder het personeel
der Arbeiderspers al heel weinig aan de
door Het Volk geschetste situatie beant
woordt. Het blad meldt o.m.:
„Over de geheele linie zijn de salarissen
en de loonen aanmerkelijk verlaagd, maar
merkwaardig is, dat daarnaast heel wat
ontslagen zijn gegeven. Zoo zijn bij enkele
drukkerijen, bij de cliché-inrichting en bij
de bezorgingsafdeeling een niet gering aan
tal men6chen ontslagen.
Er heerscht groote ontevredenheid. Dins
dagavond heeft het personeel van het Am-
sterdamsche bedrijf (Het Volk) vergaderd in
een zeer bittere stemming. De algemeenc
directie werd scherp verweten, dat zij in
geen enkel opzicht had reken ng gehouden
met de zoogenaamde medezeggenschap, wel
ke, naar het dan heet, bij de Arbeiderspers
is ingevoerd.
De heer Van der Veen, die de directie
voert en de commissarissen, allen vooraan
staanden in den huidigen strijd tegen de
regeering, beroepen zich op de bedrijfsin-
zinking en op de verkeerde berekeningen,
welke men bij den grootscheepschen opzet
van de nieuwe gebouwen en van de samen
trekking der onderscheiden bedrijven heeft
gemaakt.
Zoo had men er op gerekend, dat al de
moderne vakbonden hun organen bij de 60-
cialistischo onderneming zouden laten druk
ken. Dit is niet geschied. Het Spoor- en
Tramwegpersoneel en de Bouwvakarbeiders
zijn tot dusver met hun orgaan gebleven bij
de firma Hoonte te Utrecht, waar men al
tijd goed bediend is. De Typografenbond bij
de Diamantberwerkcrsdrukkerij. Deze
laatste organisatie verzet zich tegen
de overheveling van deze vakbladen.
Dit zou toch beteekenen, dat dit werk
gewoon opgeslokt werd door het groote
bedrijf, terwijl dan bij de firma Hoonte en
de Diamantbewerkersdrukkerij vele ontsla
gen zouden vallen.
Ook gevoelen de moderne vakbonden in
het algemeen er thans ook niet meer voor
nog weder geld te storten om de liquidi-
teitspositie der Arbeiderspers te versterken.
De vakbonden zitten niet meer zoo dik in
het geld als vóór eenige jaren. Dc beleg
gingen zijn sterk in waarde gedaald; dc
werkloozenondersteuningen eischen schat
ten, cn de contributies gaan omlaag.
Het persooneel is dit alles nog niet dui
delijk. Tot vóór kort was het in de socia
listische pers één loftuiting over den goe
den gang van zaken. Daarbij is het opge
voed in een wanbegrip omtrent de verhou
ding van loon cn kosten van het product.
Zoo trad hier een groote ontnuchtering in.
Tot zoover de ons verstrekte mededeelingen.
JHR. QUARLES VAN UFFORD UIT HET
ZIEKENHUIS ONTSLAGEN.
De verwondingen, die do Commissaris der
Koningin in de provincie Zeeland, Jhr. Mr.
J. W. Quarles van Ufford bij zijn auto
ongeval dc vorige week Vrijdag opliep, zijn
thans zoover genezen, dat hij het zieken
huis te Roosendaal kon verlaten. Alvorens
uit Roosendaal te vertrekken, bracht hij
eerst een bezoek aan den burgemeester de
zer gemeente.
De echtgenooto van den Commissaris, die
zooals men weet bij hetzelfde ongeval een
bekkenbreuk opliep, zal nog ecnigen tijd in
het ziekenhuis moeten verblijven.
Minister Donner over het
Heerlensche geval
Op de vragen van den heer Hermans be
treffende een politioneel onderzoek in de
Jeugdherberg te Heerlen:
ls het den Minister bekend, dat in een der
nachten van de weck v&n 7—13 Augustus
1932, of daaromtrent, een politioneele inval,
geleid door twee rechercheurs en een per
soon in uniform, heeft plaats gehad in de
Jeugdherberg te Heerlen?
Is het den Minister ook bekend, dat dit
nachtelijk onderzoek geen enkele onbehoor
lijkheid aan het licht heeft gebracht, maar
integendeel moest verklaard worden, dat
alles in orde was?
Wil de Minister aan dc Kamer mededee
len, op welke aan de Heerlensche politie
bekende feiten of vermoedens besloten is
een dcrgelijken inval te doen?
En wanneer het juist blijkt, zooals met
recht vermoed wordt, dat de Heerlensche
politie alleen op kwaadsprekerij is afge
gaan, wil dan de Minister niet als zijn mee
ning verklaren, dat voor een dergelijk po
litioneel optreden deugdelijker gronden
moeten aanwezig zijn?
luidt het antwoord van den heer Donner,
Minister van Justitie:
1. Naar den ondergeteekende is gebleken,
is in de Jeugdherberg te Heerlen op 7 en 9
Augustus 1932, respectievelijk te 11.30 en
9.45 uur n.m., den eersten dag door den
inspecteur van politie cn twee agenten, al
len in uniform, den tweeden dag door tweo
agenten in burger, contróle verricht. Van
een politioneelen inval kan daarbij moeilijk
worden gewaagd. Tegen het binnentreden
van de ambtenaren werd geen enkel be
zwaar gemaakt.
2 en 3. Die contróle was meer bepaalde
lijk gericht op het houden en bijhouden van
een nachtregister en op de naleving van
de Drankwet, zulks in verband met het
feit, dat er geen nachtverblijfregister ter
parafeering aan het hoofd van politie was
aangeboden cn dat voor het perceel geen
verlof of vergunning was verleend. Zij
heeft slechts aanleiding behoeven te geven
om onder de aandacht te brengen, dat op
den voet der gewijzigde Drankwet ten spoe
digste ecD verlof ware aan te vragen.
LUNCHROOM
H. v. d. PAVERT
LANGESTRAAT 50. TEL. 115
Vanaf heden wederom verkrijgbaar
Versche Dikke en Dunne Speculaas
Koffie en thee met gebak 20 ct.
4. Deze vraag behoeft in verband met hot
onder 2 en 3 vermelde geen beantwoording.
Slechts wil de ondergeteekende nog aantee-
kenen, dat inderdaad der politie geruchten
ter oore waren gekomen omtrent moreel
ongewenschte toestanden in de Jeugdher
berg. Voldoenden grond tot optreden kon
den deze echter niet vormen cn hebben zij
dan ook niet gevormd. Het instellen van
bovenvermelde contróle welke, gezien het
ter plaatse regelmatig gehouden zeer inten
sieve toezicht op hotels cn soortgelijke in
richtingen voor nachtverblijf, niet als bij
zondere maatregel is te beschouwen had
immers, gelijk gezegd, een andere strek
king. Overigens is ter gelegenheid van die
contróle der politie van do gegrondheid
van die geruchten niets gebleken.
Benoemd tot directeur van het Rijksop
voedingsgesticht te Doïtinchcm J. Bernard,
thans directeur van het Rijksopvoedingsge
sticht te Avcreest;
op verzoek met 1 November eervol ont
slagen C. Koppejan als commissaris van
politie te Kampen en als commissaris van
rijkspolitie.
Onderscheidingen.
Bij Kon. besluit is verleend de Eerc-
medaille verbonden aan de Orde van Oran-
je-Nassau, in goud aan J A. D Jinkes te
Bergen op Zoom, Bedrijfschef bij do N.V.
Stoomtramweg-Maatschappij Antwerpen
Bergen op Zoom—Tholen:
in zilver aan A. Seemann, opzichter over
het landgoed Junnes, te Ommen.
Vreemde onderscheidingen.
Bij Kon. besluit is aan J. M. Kolff te Was
senaar verlof verleend tot het aannemen
van het vreemde eereteeken- Officier der
Orde van de Afrikaansche Verlossing van
Liberia;
is aan jhr. mr. G. Beelaerts van Blokland
te 's-Gravcnhage verlof verleend tot het
aannemen van het vreemde eereteeken:
Officier der orde van Simon Bolivar van
Venezuela.
Consulaire dienst.
Bij Kon. Besluit is de heer C. A. Heli-
mond op zijn verzoek, eervol ontslagen als
consul der Nederlanden te La Guayra (Ve
nezuela). Met de waarneming van het con
sulaat is, gedurende het verlof van den
vice-consul aldaar, belast de heer F. Perret
Gent.il.
Bij Kon. Besluit is de heer D. R. Bolivar
erkend en toegelaten als vice-consul van
Venezuela op Aruba.
Middelbaar Onderwijs.
Bij Kon. besluit is weder voor tijdelijk be
noemd tot leeraar aan de Rijks hoogere
burgerschool te Tiel: Dr. I. A. Bongers.
Zeedienst.
Bij beschikking van den minister van De
fensie zijn de volgende mutaties gelast, met
21 September 1932:
De luitenants ter zee der 2e klasse E. H.
Verster en C. A. J. van Well Groeneveld
zijn geplaatst bij de onderzeedien6tkazeme
te Willemsoord; met 18 October de luite-
Amersfoort. Donderdag 22 Sept.
Hotel „de Zwaan", verkoop liecrenhuis
Kapclvveg 16 cn het huis Krommestraat 77.
8 uur.
Woensdag 28 Sept. Hotel „de Zwaan."
Verkoop van een fabrieksgebouw, Kamp
straat nos. 96l cn 96'. 8 uur.
Hoogland. Dinsdag 20 September,
„Concordia", verkoop boerenhofstede „Het
Heiveld" aan de Heisteeg. 11 uur.
Soest, Dinsdag 20 September „Staal-
wijk' (Utrcchtscbeweg), verkoop van een
boerderij-inventaris, l'/i uur.
Stoutenburg. Woensdag 21 Sep
tember, koffiehuis „De Drie Linden", ver
koop van een landbouwerswoning, nabij
Emelaarschenweg B 27. 11 uur.
nant ter zee der 2e klasse F J. A. Knoops
is geplaatst a/b. H. M. Schorpioen; met 31
October 1932 de officier van administratie
der le klasse F. F. van Rijn Is geplaatst bij
de onderzeedienstkazerno te Willemsoord;
met 3 November 1932 de officier van admi
nistratie der le klasse A. J. Poll is go-
plaatst te Willemsoord.
ENGELSCHE VISCH VIA NEDERLAND
NAAR PARIJS.
Duurt het envoi voort?
Het Tweede Kamerlid, do heer Drop,
heeft tot den minister van economische za
ken cn arbeid de volgende vragen gericht:
1. Wil de minister doen onderzoeken:
a. of niet in tegenstelling met het ant
woord op daaromtrent gestelde vragen nog
steeds via Hoek van Holland en ook via
muiden in vrachtvervoer versche zeo-
visch uit Engeland naar Frankrijk wordt
gezonden, welke leveringen ten nadecle ko
men van het voor Nederland door Frank
rijk vastgestelde vischinvoer-contingcnt;
b. of niet bijv. 6 September te Parijs
niet minder dan 9000 Kg. van op deze wijze
doorgevoerde visch als Hollandsche aan
dc markt was gebracht;
c. of niet reeds 9 Sept. niet minder dan
driehonderdduizend Kg. van het door
Frankrijk vastgestelde contingent grove
visch oor de periode 1 October31 Decem
ber WQ6 geleverd z.g. op voorschot, terwijl
daarvan ongeveer uit Engeland was
aangevoerd per vrachtschip of door eenige
IJmuider vischhandelaren op het voor Ne
derland vastgestelde contingent is uitge
voerd op bestelling of in consignatie voor
halverkoop of ontvangen uit Engeland met
opdracht tot doorvoer?
2. Indien het gevraagde onderzoek leidt
tot bevestigende beantwoording van het
onder a, b en c in vraag 1 geformuleerde,
is de minister dan niet van oordeel, dat
althans aan den doorvoer van z.g. „ham
men" in rekening van het voor Noderland
geldende vischuitvoercontingent een einde
moet worden gemaakt, en is de minister
bereid daartoe dan onverwijld de noodige
maatregelen te nemen?
Eischt Blue Band, dan weet U wat U eet. Blue Band
versch gekarnd met 25 °/o allerfijnste Roomboter
onder Rijkscontrole, Holland's beste Standaardmerk
VERSCH
GEKARNO
%r7/2Ce*it psA YipcmdS-paJyt. BLUE BAND
Bij den ijver om de waarheid te vinden
moet de ijver komen om haar voor het ge
luk der menschheid te gebruiken.
SPENCER.
uit het Noorsch van Jacob B. Buil.
Zooals ze daar heen liep, zag ze er jong
en vriendelijk uit, maar achter het vrien
delijke in haar gelaat lag iets verscholen,
dat er van getuigde, hoezeer zij wist wat ze
Wilde en achter die lenige bewegingen ver
borg zich een groote kracht.
Tiet was Berit Glomgaarden.
Ze liep zeer vlug noordwaarts. Nu keek
ze niet langer om. Ze neuriede niet, maar
in naar oogen lag iets warms en droome-
ri&s, hetgeen bewees, dat ze sterk nadacht
over het een en ander.
■^Dit \ya43 ook niet te verwonderen. Sedert
baar kinderjaren was ze niet meer op Braa-
ten geweest en destijds maar een enkelen
Keer. Zij en Tore hadden toen verstoppertje
Bespeeld rondom een kleine schuur, terwijl
Karen, de tante, met Tore's vader over
bout had gesproken, dat deze hakken
moest.
Sedert dien tijd was Tore vaak op de
6raatenard gCWeGStT maar zij nooit op
Zooveel herinnerde zij zich toch, dat er
zuiden van de gebouwen een dicht
dennewoud waa geweest langs de rivier.
Een korhen had daarin haar eieren uitge
broed en Karen had Berit de «kleine vogel
tjes gewezen, die angstig rondsprongen tus-
schen het heidekruid cn de korhen, die op
een afstand in een boom zat en lokte.
Den ganschen dag had ze als 't ware de
kuikentjes hooren roepen: Pioep, pioep en
het korhen, dat zachtjes lokte: Kom, koml
Maar dit alles stond haar nu weer voor
den geeat als een droom. Datgene, wat wer
kelijk in haar geleefd had, nu vele jaren,
was: dat ze Tore reeds had lief gehad in
dien tijd van hun onschuldig samenzijn op
de bergweide cn later thuis, als hij een
enkelen keer op de hoeve kwam.
Nu, dc laatsto jaren, had hij telkens er
op gezinspeeld, dat hij bezig was een hoeve
te ontginnen. Dit had haar in den laatsten
tijd zoo geheel vervuld, dat ze meende, zich
er met eigen oogen van te moeten overtui
gen.
Dat was de reden, waarom ze daar zoo
in haar eentje noordwaarts liep.
Bij de bocht der rivier gekomen, daar
waar Braaten lag, begon ze langzamer te
loopen. Het was, alsof iets haar den adem
benam. Opeens bleef ze staan. Het denne-
bosch, dal ze zich herinnerde, was er niet
meer. Rondom de hcele Vit 9), waar zich
vroeger woud bevond, lag nu weide, bedekt
met pas gemaaid gras en verderop deed dc
nieuwe ontginning met haar zwarte aarde
en boomwortels in groote massa daarover
heen verspreid, aan een boschbrand den
ken. Hier en daar lagen steenhoopen en
dicht bij het woud gevelde dennen.
Onwillekeurig bad Berit de handen in
eengeslagen en zoo stond ze daar.
Vik bocht, inham.
Groote hemel, zei ze in zich zelf, maar
brak af, toen ze haar eigen stem hoorde.
Uit den schoorsteen der oude woning
steeg de rook omhoog. Maar diep binnen
in het woud weerklonken bijlslagen.
Toch was het nu midden in den rusttijd.
Er steeg zoo'n warm gevoel op in haar
borst. Ze dacht aan Tore. Het scheen haar
zoo eeuwig lang geleden toe, dat hij op de
hoeve was geweest.
Daarna trad ze langzaam nader, maar
bleef weer staan. Ze zag iemand tusschen
de boomen aan den boschrand.
Hij was het.
Hij was druk aan het hakken, maar hield
nu op, terwijl een den krakend neerzeeg.
Toen zag hij haar.
Met de bijl in de hand, het hoofd naar
haar gekeerd, stond hij to staren.
Zij bewoog zich niet.
Nu hakte hij de bijl vast in den boom
stam en kwam langzaam aanstappen.
Zij stond daar nog aldoor.
Ze had een dennetakje in dc handen, die
ze voor zich uitgestrekt hield.
Toen hij door de mulle, pas opgcwoelde
aarde haar was genaderd, bleef ook hij op
eenigen afstand staan.
Beste, zei hij. Meer niet.
Ze liet het dennetakje los.
Daarna glimlachte ze.
Je waart aan het rooien, zei ze.
Hij stond met de handen op den rug.
O ja, dat deed ik, gaf hij ten ant
woord.
Ook in den rusttijd?
Met stralende oogen keek ze hem aan.
Zijn trouwe, bergblauwe oogen beantwoor
den* haar blik.
Ik moet voortmaken, wil ik klaar
komen, gaf hij ten antwoord.
Zo bloosde.
O, je hebt nog tijd in overvloed, kwam
er toen weifelend.
Hij zag haar kalm aan.
Neen, dat heb ik niet, antwoordde hij.
Ze tuurde over het pas ontgonnen land.
Het wordt een echte hoeve hier, zei
ze.
Hij stak dc handen in dc broekzakken.
Dat was ook de bedoeling, gaf hij ten
antwoord.
Over een jaar, twee, drie, voegde hij
er aan toe.
Ze keek hem aan. Maar haar blik wend
de zich onmiddellijk van hem af en weer
staarde ze over het land.
Er lag een vraag in zijn oogen, die ze
niet beantwoorden Icon. Niet met woor
den
Als ik nu ook maar een vrouw had,
zei hij en lachte.
Zij glimlachte.
O, dat komt wel terecht, antwoordde
ze. Haar oogen glansden zoo oolijk.
Hij zuchtte.
Neen, dat wordt juist het moeilijkste,
zei hij.
Ze glimlachte, maar stiller.
Je weet er misschien geen? vroeg ze.
O ja, ik weet er wel een, klonk het
vol overtuiging. Maar het is niet gezegd
dat zij wil.
Berit kleurde.
O, ze wil het wel, antwoordde ze snel,
maar sloeg terwijl haar oogen neer.
Hij wachtte tot Berit weer opkeek.
Zc heeft zelf een hoeve, zei hij.
Ze glimlachte.
Ja, dat is het ergste, antwoordde ze.
Hij stond daar met droomende oogen.
Het kostte hem moeite te zeggen, wat hij
dacht. Maar eindelijk kwam het.
Geloof je, dat ze toestemming krijgt?
vroeg hij, en bloosde nu zelf.
Berit sloeg de oogen neer.
O, ik weet niet, gaf ze ten antwoord.
Overigens doet ze toch wat zij zelf wil,
voegde ze er aan toe.
Meen je dat? Het klonk bijna ang3tig.
Ja, dat meen ik, werd er zonder dra
len cn beslist geantwoord.
Wist men nu maar, of ze wilde, zei
Tore.
Berit keek op. Heel ernstig nu.
O, dat zal je wel te weten komen
wanneer de tijd daar is, antwoordde ze.
Nu zweeg hij en beiden stonden een
poos stil voor zich uit te staren.
Je moet naar binnen gaan, zei hij
daarna op kalmen toon.
Neen, dat kan ik niet doen, antwoord
de ze.
Hij keek haar aan.
Ik wilde alleen maar eens komen kij
ken hier in het noorden, verklaarde ze,
naar je hoeve, voegde ze er aan toe.
Ja, daar was niet veel aan te zien,
schertste hij.
Ze antwoordde niet.
Ik moet nu naar huis, zei ze opeens
en keerde om.
Hij volgde.
Je moet later nog maar eens komen
kijken, zei hij. Hij liep naast haar. Lang
zaam schreden zij zuidwaarts.
Ja, dat zal ik doen, zei ze.
Als mijn hoeve klaar is, schertste hij.
Ze lachte.
Wordt vervolgd.
