DË ÊÊMLANDEÜ
Licht op
Fa. R. van den BURG
oensdag 12 October 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No.
89
SAMENZWERING TEGEN
DEN STAAT
JAPANSCHE IMMIGRATIE
IN MANDSJ0ERIJE
DE VEROORDEELING DER
ZEVEN NEGERS
NIEUWE OPPOSITIE
TEGEN STALIN
„EEN REGEERING ZONDER
VOLK"
HERRIOT'S BEZOEK AAN
MACD0NALD
5 uur 46 min.
L. J. LUYCX ZOON
Arnh.straat
PIANO'S in huur verkrijgbaar
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
NNEMENTSPRIJS pe. 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
- week (met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
nenlan^ franco per post per 3 maanden f J.-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
TREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 511
PRIJS DER ADVERTENTIEN f 1.05 met inbegrip van een bewijsuumm«f
elke regel meer fO.25. Llefdadlghclds-advertentlën voor dn
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer ca tra f 0.05
Tltulescu Rcemcensch minis
ter van buitenlandsche za
ken. Onecnigheid met
Frankrijk.
ten tijd geleden meldden wij, dat Ti-
cu, Rocmeensch gezant te Lenden, liet
erbij had neergelegd en dat hij er
ïict langer voor was te vinden verder
iding op zich te nemen van de Roc-
sclic afvaardiging tc Genève.
verrassende bericht wordt thans ge-
door de nog verrassender medcdcc-
dat Titulescu, ongetwijfeld de be-
m3ie der Rocmconsche staatslieden,
cn internationalen roep heeft, minister
builenlandsche zaken is geworden,
ccn en ander volgt, dat dc mecnings-
jhillen tusschen dc Rncmccnsche rc-
ng en Titulescu, die aanvankelijk lcid-
lol zijn aftreden als gezant, uit den
zijn geruimd. Men herinnert zich wei-
wat dc aanleiding was tot het conflict.
ccruimcn tijd wordt er tusschen Roe-
cn Rusland onderhandeld over hel
mi van een z.sr. nict-aanvalsverdrag.
besprekingen dragen uil den aard der
ccn zeer moeilijk karakter, daar Rus-
nimmcr definitief heeft willen afzien
Bcssarabic, dat na het sluiten van den
lie een einde maakte aan den wo-
orlog, bij Roemenie werd gevoegd.
Igcnocmd land is op zijn beurt niet
rl liet nieuw verworven gebied weer af
aan. Zoodoende stokten (Ir besprekin-
lietgcen te Parijs nu niet bepaald con
igen indruk maakte,
reden ligt voor de hand: Frankrijk is
lomenteel voel aan gelegen, dat Rus-
en Roemenië tot overeenstemming ko-
daar Duilschland op deze wijze in het
n de pas zou worden afgesneden. Voor
u de Duilsche politici den laatsten lijd
ïoogen toon aanslaan en onder meer
bekenden paritcilseisch op bcwapc-
gebicd hebben gesteld, tracht Frank-
o voorkomen, dat Rusland en Duitsch-
in militair opzicht te eonigcr tijd sa-
jaan.
dertusschen zijn Frankrijks handen
zins gebonden; liet hooft, evenals Po-
met Rusland reeds een non-agressie-
geslolcn. maar dc parlementaire be-
diging daarvan is afhankelijk gesteld
een Roeincensch-Russisch accoord, op
s verwerkelijking echter thans weinig
schijnt te bestaan. Het behoeft dan
iet tc verwonderen, dat men tc Parijs
(luldig begint te worden en druk tracht
ifenen op Roemenië, teneinde dit lot
grooter toegeeflijkheid tegenover Rus
te bewegen. Ook Polen heeft te Boc-
t reeds pressie trachten uit te oefenon.
dcrtüsschon is Titulescu gisteren te
s aangekomen om met den Franschen
ter-president yan gedachten tc wisse-
Herriot heeft natuurlijk geprobeerd den
necnschcn minister van builenlandsche
ertoe te brengen inschikkelijker te
er Rusland te zijn met betrekking tot
ïessarabische kwestie, maar volgens
nige berichten is hij hierin niet kunnen
n. Titulescu schijnt voet bij stuk te
cn gehouden, zoodat de Fransclie diplo-
een nederlaag heeft geleden. Parij-
telegrammcn behelzen, dat Titulescu
zijn eischen tegenover Rusland niets
willen laten vallen cn onder geen be-
Bessarabiè zal willen afstaan of daar
ook maar onderhandelen,
toestand is dus nu zeer moeilijk cn
ikkc-ld geworden, vooral daar de cco-
ichc en financieele toestand van Roe-
zoor veel te vvcnschen overlaat,
ikrijk zou geldmiddelen kunnen ver-
ffen, maar zal hiertoe natuurlijk niet
taan, wanneer Roemenië tegenover
and geen tegemoetkomendheid aan den
legt. De Volkenbond heeft ook reeds in.
icieel opzicht willen bijspringen, maar
oorw aarden, die daarbij werden gesteld,
n zoo hard vooral de builenlandsche
i'óle zou een ongehoord karakter dra-
dat men te Boekarest maar liever
•ot arm cn berooid te blijven. Toch zal
flenié het op den duur niet zonder hulp
ion stellen. Zal het, zooals reeds heeft
Jid, zijn toevlucht nemen tot een voor-
ige inflatiepolitiek, waarvan Titulescu
voorstander heet te zijn? Dit is niet
iloten cn bovendien moet rekening
len gehouden met de mogelijkheid, dat
ncnië, vooral wanneer Frankrijk cn
n de non-agressieverdragen met Rus-
mochten ratificccren zonder zich ver-
om Roemenie te bekommeren, zijn po
ke oriëntatie wijzigt, zich bij een ande-
staat of statengroep aansluit en bijge-
uit de kleine Entente treedt. Italië
nt in dit opzicht zekere verwachtingen
ocsteren cn doet den laatsten tijd erg
best om Roemenië aan zijn zijde te
•on. Het kan dan ook heel best gebeu-
dat Titulescu, die over zeer veel in-
d beschikt, een volkomen nieuwen bui-
andsch-politicken koers zal inslaan en
zal afwenden van Frankrijk, den pro
>i'staat.
idcrtüsschen mag niet onvermeld blij-
dat wij na bet schrijven van boven
nd overzicht een telegram ontvingen,
rept van het uit den weg ruimen der
nsoh-Roemeenselie misverstanden. Zou
Herriot te elfder ure toch nog gelukt
Titulescu in zijp vaarwater te krijgen?
spanning zien wij de aanvullende he
rten tegemoet.
Uiteenloopende berichten over
het gebeurde in Joego
Sla\>ië
Belgrado, 10 October. (V.D.) Omtrent
de arrestatie van dr. Ivan Pern ar cn ne
gen andere personen, als verdacht van aan
sporing lot revolutie, vernemen wij nog, dat
Pcrnar een gewezen afgevaardigde is van
de Raditsj-partij en tot voor kort in het
parlement zitting had.
Bij het bekende incident in 1928 in het
parlement werd Perhar zwaar gewond. Hij
behoort-tot de meest links-staande elemen
ten uit de Raditsj-partij cn slaat steeds een
radicale polilick voor. Men vestigde er in
bevoegde kringen dc aandacht op, dat er
van een eigenlijke revolutie-poging geen
sprake is. In dit verband moet men niet te
veel waarde hechten aan berichten, welke
de zaak meestal opblazen, aldus wordt ver
klaard.
Voor zoover men op het oogenblik dc si
tuatie bcoordeclen kan, is er geen enkele
reden tot ongerustheid.
Nader, wordt gemeld, dat dc zaak een
ernstiger aanzien heeft gekregen, dan men
aanvankelijk vermoedde. Was de eerste in
druk, dat men tc doen had met een kleine
onbelangrijke gebeurtenis, welke slechts
bestond uit het ongeoorloofd verspreiden
van pamfletten, latere berichten spreken
van een, zij het ook beperkte, samenzwe
ring tegen den staat.
Er gaan geruchten, dat honderd personen
gearresteerd zijn cn dat ook verschillende
wapens in beslag zijn genomen.
Enkele leiders dor beweging zouden naar
Italic zijn gevlucht.
Het geweer onder den eenen arm,
de landbouwwerktuigen
onder den anderen
M o e k d c n, 10 Oct. (V.D.) In grooten ge
tale komen Japansche immigranten Mand-
sjoerije binnen, met het geweer onder den
eenen arm en hun landbouwwerktuigen
onder den anderen, onder bescherming van
het nieuwe Mandsjoerijsche regiem. De
meeste immigranten zijn forsche mannen
tusschen de twintig cn dertig jaar oud, zon
der huisgezin. Zij maken sterk den indruk
er op te zijn voorbereid om met de eene
hand den ploeg te voeren en met de andere
de wapens te hanteeren tegen de „bandie
ten".
De nieuwe immigranten zijn gekleed als
soldaten cn in militaire formaties gegroe
peerd, terwijl zij onder leiding staan van
officieren, die een strenge militaire disci
pline handhaven. Zij dragen khaki-unifor-
men en zijn gewapend met zwaarden en
geweren. Zij worden gedirigeerd naar de
Japansche nederzettingen in het Noord-
Westen van Mandsjoerije. Deze nederzettin
gen zullen krachtig georganiseerd worden
tegen mogelijke „inmenging" van gewapen
de „bandieten".
Herziening van het vonnis?
Washington, 11 Oct. (V.D.) Gisteren
waren dc advocaten van dc zeven jeugdige
negers, die door het opzienbarende vonnis
van Scottcboro tot den electriscben stoel
waren veroordeeld, in de gelegenheid ge
steld tot het houden van hun pleidooien
voor het Opperste Gerechtshof der Veree-
nigdc Staten te Washington. Een groote
menigte had zich verzameld voor het Ca-
pitool, dat door politie en detectives werd
bewaakt.
Binnen cenigc weken zal het Hof uit
spraak doen of de vonnissen en de proce
dures herzien zullen worden. Bij de verde
diging kwam vooral tot uiting, dat het pro
ces indertijd in een zeer onzuivere sfeer
was gevoerd.
Naar men weet, werden dc jeugdige ne
gers ervan beschuldigd in een goederen
trein op weg naar het Zuiden twee blanke
meisjes te hebben aangerand. Bij het pro
ces werd gewerkt met zeer gebrekkige ge
tuigenverklaringen cn het vonnis wekte,
evenals in de gevallen van Sacco en Van-
zetti en Mooney en Billings, in de geheele
wereld groote verontwaardiging, vooral in
arbeiderskringen.
SNELTREIN PARIJS—BAZEL
ONTSPOORD.
De sneltrein van Parijs naar Bazel, die
des morgens tc 7 uur van Gare de l'Est te
Parijs vertrekt, is door tot nu toe onbe
kende oorzaak te Villepatour bij Gretz ont
spoord. Volgens dc ontvangen berichten zou
den vijf personen gewond zijn. liet trein
verkeer moest omgelegd worden.
16 gewonden.
Parijs, 11 Oct. (V. D.) Bij dc ontspo
ring van den sneltrein Parijs—Bazel wer
den 1G personen gewond. Dc trein reed met
een snelheid van 110 K.M. per uur, toen de
locomotief uit de rails liep. Als door een
wonder ontspoorden slechts het postrijtuig,
de bagagewagen cn een wagen eerste cn
tweede klasse.
Sinofjef, Oeglanof en Kamenef
uit de partij?
Moskou, via Kowno, 11 Oct. (V. D.)
Te Moskou hccrscht groote opgewondenheid
naar aanleiding van de publicatie van een
officieel rapport, waarin wordt medege
deeld, dat zich in dc Communistische Par
tij der Sovjet-Unie een uit 19 personen be
staande contra-revolutionaire groep heeft
gevormd.
Een aantal leden der partij heeft een
Sovjet-blok gesticht, dat van de regeering
en dc partij de invoering eisclit van privaat-
kapitalistische mei boden in dc Sovjct-Unic,
zoomede maatregelen welke het particulier
initiatief mogelijk maken.
Deze politieke groep heelt de verwijdering
van dc Sovjetleiders, met inbegrip van Sta
lin gcëischt. Ook heeft zij getracht met be
hulp van vervalschte documenten tc bewij
zen, dat de politiek, der partij tot een poli
tieke en economische instorting van het
land moet leiden.
Aan het hoofd van dit conlra-rcvolutio-
nairc Sovjet-blok zouden hebben gestaan de
bekende bolsjewistenIciÖcrs Sinofjef. Oegla
nof cn Kamenef. De werkzaamheid dezer
groep, aldus wordt verklaard, verschilt in
geen enkel opzicht van dé ^politiek van
Trotzki en beteekent een verraad aan den
Sovjetstaat cn aan de communistische dic
ta tu u r.
Het Centrale Executieve Comité der Com
munistische Partij, dat het officieele rapport
heeft gepubliceerd, heeft besloten alle leden
van liet Sovjet-blok en zijn organisatoren
uit de partij te zetten.
Een verkiezingsrede van
drWirth
G 1 e i w i t z, 10 Oct. (V. D.) Op een verga
dering van de afdceling Opper-Silczië van
het Centrum heeft de vroegere rijkskanse
lier dr. V'irth hei, woord gevoerd. Hij zei-
de o.a.: „Wat betreft den binncnlandschen
toestand, valt vast te stellen, dat geregeerd
wordt zonder het volk met noodverorde
ningen; in buitenlandsch-politick opzicht
schijnt Duitschland weer als in 191-4 ge
ïsoleerd te worden". Wirth wilde de regcc-
ring-Von Papen niet te zeer aanvallen,
maar een regeering zonder volk is in
Duitschland niet mogelijk. Het Duitscho
volk wil niet geregeerd worden door een
dunne bovenlaag. Het centrum is voor her
stel van een democratische volksvertegen
woordiging, derhalve voor het weer inscha
kelen van den rijksdag in de beraadslagin
gen over de lotgevallen van liet volk. De
nat.-soc. hebben thans ingezien, dat zij
met hun aanval tegen Brüning zichzelf
hebben getroffen en dat. ze zich vergist
hebben, toen ze geloofden, dat een aan het
bewind brengen van Von Papen hunzelf
de macht zou verschaffen. Van al deze po
litieke verwarringen is het Duitsche volk
het slachtoffer. Alleen het centrum is in
staat aan deze verwarringen oen einde te
maken. Daarom moet op 6 November het
katholieke Duitschland het zijne er toe bij
dragen, dat het centrum en de Beiersche
volkspartij tezamen weer Duitschlands po
litiek vaststellen.
VON PAPEN BEZOEKT MÜNCHEN.
München, 11 Oct. (V. D;) Hedenmor
gen arriveerde rijkskanselier Von Papen te
München voor een officieel bezoek aan de
Beiersche regeering. De rijkskanselier zal
een bezoek brengen aan den landdag en
een krans leggen op liet oorlogsmonument.
H.N. meldt nog uit München, dat toen von
Papen vanmorgen te München door minis
terpresident Held werd begroet, nationanl-
socialisten bij het verlaten van het station
Heil H i 11 e r riepen. Von Papen zal tij
dens zijn verblijf te München de gast van
minister-president Held zijn, bij wien hij
ook woont. Om 10 uur werd het Beiersche
ministerie aan hem voorgesteld, terwijl om
11 uur een ontvangst van dc pers plaats
vond-
Te Berlijn staat men vrij
koel tegenover deze reis
Parijs, 10 Oct. (V. D.) De Fransclie mi
nister-president Herriot had Maandagoch
tend een langdurig onderhoud met den En-
gelschcn ambassadeur lord Tyrrell. Dc be
spreking had betrekking op de reis van
Herriot naar Londen.
Te bcvoegder plaatse geeft men te ver
staan, dat thans in beginsel overeenstem
ming is bereikt over de reis, doch dat een
datum nog niet is vastgesteld. Herriot zal
Donderdag. Vrijdag of zelfs pas Zaterdag
of Zondag naar Londen gaan. Voor zijn ver
Irek zal hij lord Tyrrell echter nog eens
ontvangen om de bizonderheden voor liet
bezoek aan de Engelsche hoofdstad defini
tief tc regelen.
Bcrlij n, 10 Oct. (V. D.) In politieke krin
gen tc Berlijn staat men vrij koel tegenover
Harriot's voornemen om naar Londen te
reizen. Indien hij zou trachten door deze
bespreking vooruit te loopen op de beslis
singen der vijfmogcndhedcnconfcrentic. dan
zou dit ongetwijfeld, zoodra zulks ter con
ferentie bleek, leiden tct liet afzien door
Duitschland van verdere deelneming aan
dc conferentie.
Wat de plaats van samenkomst betreft
wordt Genève door Duilsclilnnd als zetel
van den Volkenbond onvoorwaardelijk af
gewezen. Ook Lausanne wordt, gezien dc
ervaringen van de laatste daar gehouden
internationale conferenties, niet beschouwd
als ccn plaats, die dc voor ccn gunstig re
sultaat der conferentie geschikte atmosfeer
heeft.
Do leider der Duitsche delegatie
bij Henderson,
Genève, 10 Oct. (V. D.) De leider der
Duilsche delegatie op de ontwapeningscon
ferentie, dc Duitsche gezant Von Rosen
berg, heeft Maandagavond op uitnoodiging
van Henderson een bezoek gebracht aan
den president van de ontwapeningsonfe-
rentie.
Naar gemeld wordt, heeft Henderson bij
Rosenberg geïnformeerd naar de Verdere
plannen v?.a den Duitschcn minister van
builenlandsehe zaken en hoeft hij hem dc
vraag gc6'.eld of Von Ncurath het voor
nemen heeft in den loop van deze week
naar Genève te komen. Over dc bcsprekin
gen tusschen Henderson cn Rosenberg wer
den geen mcdcdeelingen verstrekt.
Het bureau der ontwapenings
conferentie.
Het bureau der ontwapeningsconferentie,
dat oorspronkelijk Maandag zou bijeenko
men, zal voorloopig nog niet vergaderen.
De president der ontwapeningsconferentie,
Henderson, had hedenochtend e<m langdu
rig onderhoud met sir Eric Drummond en
den directeur der ontwapeningsafdeeling
van den Volkenbond. Een zitting van het
bureau der ontwapeningsconferentie zal
waarschijnlijk pas op 17 of 19 October plaats
hebben.
Ennelsch-Amerikaansche ont
wapeningsbesprekingen.
Londen, 10 October. (V.D.) De Ameri-
kaanscho vertegenwoordiger ter ontwape
ningsconferentie, Norman Davis, die Zater
dag tc Londen is aangekomen, heeft een
bespreking gehad met den minister van
buitenlandsche zaken, sir John Simon. Er
is van gedachten gewisseld over dc voorbe
reidingen voor de hervatting der ontwape
ningsconferentie tusschen do maritieme
mogendheden en naar het schijnt ook over
algemeene ontwapeningskwesties. Bij het
onderhoud tusschen Norman Davis cn Si
mon was de Amerikaansche admiraal Hep
burn aanwezig. Davis en Hepburn zullen
waarschijnlijk eenigen tijd te Londen blij
ven.
De Fransche premier Woensdag
naar Londen.
Parijs, 11 Oct. (V. D.) Het staat thans
definitief vast, dat Herriot Woensdagmid
dag om 4 uur in gezelschap van zijn kabi
netchef Marcel Ray cn liooge ambtenaren
van de Quai d'Orsay naar Londen ver
trekt. Ilij rekent er op Zaterdag terug te
lceeren, zoodat hij twee volle dagen zal heb
ben om met zijn Engelsche collega's te be
raadslagen.
Nadere bizonderheden over het
Franscho ontwapeningsplan.
P a r ij s, 11 Oct. (V. D.) De speciale cor
respondent van dc Petit Parisien te Genève
weet tal van bizonderheden over het aan
gekondigde Fransche ontwapeningsvoorstel
mede le deelèn. Het plan, dat nog onder
zocht moet worden door het ministerie van
buitenlandsche zaken en door den raad van
defensie, houdt do volgdende vijf punten in:
1. een algemeene ontwapeningsconventic;
2. een algemeen consultatief pact;
3. een regionale overeenkomst tot wedcr-
zijdschen steun bij de veiligheid en con-
tröle;
4. een overeenkomst tot instelling van een
internationale strijdmacht;
5. een protocol over de uitvoering van het
principe der gelijkgerechtigdheid.
Punt 3 heeft uitsluitend betrekking op
Europa, De schrijver ia de Petit Parisien
BUITENLAND.
Nieuwe oppositie legen Stalin.
(Eerste Blad. pag. 1).
Pruisen contra liet rijk.
(Eerste Blad pag. 2).
Herriot zal Woensdag naar Engeland ver
trekken.
(Eerste Blad pag. 1).
Samenzwering tegen den Joego-Slavischen
staat.
(Eerste blad, pag. 1).
OOST-INDIK.
Ilr. Ms. mijncnlogger „Ivrakatau" omge
slagen.
(Dcidc Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Nieuwe indeeling van rechtsgebieden:
Opheffing van kantongerechten en recht
banken.
(Tweede Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
De Kamer van Koophandel acht de instel
ling van bedrijfsraden niet urgent.
(Eerste Blad, pag. 3).
De officieele opening van dc bijbcltcntoon-
stelling.
(Eerste Bind, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Ncd. Met. In
stituut te De Bilt.
Hoogste barometerstand: 7G2.8 te Mar
seille.
Laagste baromctcrstoncl: 741.4 te Reykja
vik.
Verwachting: Zua>kke'lot matige, W. tot
Z. wind, nevelig lot half bewolkt, weinig
of geen neerslag, kans op nachtvorst, wei
nig verandering in temperatuur overdag.
Dc vorige depressie heeft gisteren en he
dennacht nog vrij veel regen in onze om
geving gebracht, maar is nu in N.O. rich
ting afgetrokken. Aangezien de nieuwe de
pressie bij IJsland, al werd zij niet dieper,
zich wel tot Schotland heeft uitgebreid,
loopt de wind op de Britsohe eilanden weer
naar Zuid en is een tijdelijke opklaring met
ochtendnevel en kans op nachtvorst to
wachten. Scandinavië is nog geheel onder
depressie-invloed. In het Z. valt regen, in
het N. bij temperatuur orn het vriespunt
sneeuw. Ook in West-Duitschland valt nog
vrij veel regen. In Engeland, Frankrijk cn
ons land begint dc opklaring. Het zal van
de verdere ontwikkeling van de hooge druk
king in bet Z.O. afhangen, of die opklaring
van langeron duur wordt. Waarschijnlijk
volgt na cén of twee dasen weer regen.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
GEKLEURDE FLANELLEN
Effen en fantasie, voor
Pyama's en Nachthemden.
meent, dat liet plan in lioogc male rekening
houdt met dc voorstellen der voorbereidende
ontwapeningscommissie en met de aanbeve
lingen van president Hoover. Dc consul ta-
tieve overeenkomst legt alle onderteeke
naars den plicht op om in geval van een
conflict den daarbij betrokken partijen een
ultimatum van hoogstens 48 uur te stellen
om de vijandelijkheden tc staken. Indien aan
dit ultimatum geen gevolg wordt gegeven,
zouden direct alle sanctiemaatregelen, waar
in de overeenkomst voorziet, in werking
treden. Voor de Europeesche staten gelden
hierbij de reeds in andere internationale
verdragen vastgelegde wcderzijdsche onder
steuningsmaatregelen ten gunste van den
aangevallen staat, terwijl Amerika afstand
moet doen van dc yoordeelen der neutrali
teit.
