JOH. DE HEER
abonnementsprijs pti 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 0.75, per
DË ËEMLANDÊÜ
Dinsdag 18 October 1932
Uitgave: VALKHOFF Go. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a j 31e Jaargang No. 94
Boiteolamdsclh
OPEN BRIEF VAN LÖBE
AAM HINDENBURG
G. BROUWER
KRUISKAMP 10 - AMERSFOORT
AVENOL VOLGT SIR
ERIC OP
GENEVE OPNIEUW
VERWORPEN
TIENDE JAARDAG VAN DEN
MARSCH NAAR ROME
TE VOET NAAR LONDEN
ALARMEEREND TELEGRAM
UIT HET ROERGEBIED
Belaos
Weerbericht
JLfï<
5 uur 33 min.
Piano's, Orgels, Radio
L. J. LUYCX ZOON
- 1 week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.177».
Binnenland franco per post per 3 maanden f J.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 513
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsuummef
1elke regel meer f0.25. Liefdadlghelds-advertentién voorde
helft van den prijs. Kleine Advertcntiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent elke regel meer 10 cent driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer airs t 0X)5
Tien jaar fascisme. Een pathe
tische rede van Mussolini.
Het was Zondag tien jaar geleden, dat in
in bijeenkomst, door .Mussolini bijccnge-
icpcn in de Via San Marco 46 te Milaan
historische bijeenkomst werd gehouden,
aar besloten werd tot "de fascistische om-
inteling. Allen, die aan deze bijeenkomst
idden deelgenomen, waren voorzoovcr
leven en niet/'in ongenade Zondag j.l.
iecn op de Piazza Venczia in Rome om
t „groot appèl" mee te maken, waartoe
Diicc hen had opgevorderd. De aanvoer
rs van dc partij waren tegenwoordig,
enals de beklecdcrs van dc belangrijke
ilitiekc ambten, zooals de voorzitters van
imer en Senaat, de secretaris-generaal
ir Fascistische Partij, de leden van het
inisterie en van dén Grooten Fascistische»
ad. Senatoren, Kamerleden en provin-
ilc afgevaardigden uit het gehcelc land.
r de decoratieve opluistering was zorg
dragen. Rondom de 25.000 aanwezigen
ircii ongeveér 20.000 vaandels opgesteld,
aan geestdrift, heeft het volgens de be
dden niet ontbroken. Toen Mussolini mid-
n in zijn rede toekwam aan dc woorden
k b^n uw leider", knetterde ccn onbe-
larlijk applaus los, en kreten stegen op:
.eve de Ducc". Ei' staat niet bij, of Mus
lim' door zijn Intonaties (die hij meester-
k beheersclit!) deze oplaaiende 'geestdrift
ieft uitgelokt.
Aan. pathetische, lichtelijk gezwollen mo-
enten heeft het in de rede van Mussolini
et ontbreken, en hij had aan liet slot go
rgel voor een indrukwekkende peroratie,
liaar uitwerking niet miste. Hij riep de
hini van Bonaparte op. „gebeeldhouwd
hetzelfde machtige ras als Dante en
ichel Angelo, die nimmer het Fransch
rrect herdc uitspreken". Wij zullen ons
aar niet bezig houden met de ingcwikkel-
Maag, of de Corsicaan inderdaad tot
izvgtde ras behoorde, waaruit Dante 071
ithel Angelo zijn voortgekomen; men kan
ussolini de vreugde niet misgunnen den
anschcn Empcrcur voor de Italjaansche
itic op te cischcn; de bedoeling is natuur-
k doorzichtig genoeg: ik Mussolini sta
er voor u aLs dc nieuwste incarnatie vaii
it Drudenras van geheeldhouwdc heroën.
Toch zijn er cenigo passages, die vragen
ijden buitenstaander oproepen, en in 't al-
meen, de geheelc opzet van de toespraak
ekt ccnigen argwaan. Dat Mussolini zich
t een paar orakelspreuken van dc crisis
maakt, kan men hem. dio tenslotte ook
en economisch profeet is, niet kwalijk
'men. Maar waarom, zoo vraagt men zich
legt hij dien nadruk op het .^bloedig"
1raktcrva11.de fascistische revolutie? „Het
nu het oogenhlik, om één ding te zéggen
l u zelfs misschien zal verwonderen: n.l.
t van alle omwentelingen in. de moderne
schiedenis dc onze de bloedigste is ge
est, De verovering van de gevangenis,
aarin zich de politieke gedetineerden be
enden, vereischtc slechts eenige tientallen
'oden. Do duizenden, de tienduizenden
•oden kwamen pas later; zij werden door
terreur veroorzaakt. Van de hedendaag
se revoluties heeft de Russische slechts
nigc tientallen slachtoffers vercischt. De
'ze eischte gedurende drie jaren groote of-
r» aan jong bloed on dit verklaart en
chtvaardigt onze volkomen politieke en
oreele onbuigzaamheid."
Waartoe zulke melodramatische herinnc-
ugen aan deze bloederigheid, herinnerin-
n die bovendien veel rooder gekleurd
hijnqn dan de werkelijkheid ooit. geweest
Is de liefde voor het fascisme dan toch
derdaad aan 't bekoelen, cri moet dit bloed
ten tooneele komen, gedachtig aan liet
Oord: „het bloed der martelaren is hel
ad der kerk". Wat met leed en bloed gc-
onnen is, s.tijgt in waarde en kostbaar-
'id. Het is niet voor niets dat Mussolini
'ze wending" gebruikt, 'die velen liij vcr-
ulerstelt liet.zelf verrassend in de ooren
1 klinken.
De tweede klank, die aanleiding geeft tot
optische overpeinzing is Mussolini's liarts-
chlelijkc oproep tot de jeugd. Mij schijnt
'er de geestdrift van de. jeugd vQor dc
seistisclic gedachte niet builcngcwroon te
lden tc zijn.
Natuurlijk willen deze vragen niet tornen
ln dc actueele, zichtbare macht, waarover
d fascisme op het oOgenblik nog steeds
-Schikt. Het. dictatorschap is onlangs nog
j de wijziging van hel fascistisch statuut
dra beveiligd ch versterkt. Mussolini is
1!)ns inderdaad het absolute centrum, het
n'g gezaghebbende hoofd van partij, van
gering en land: ..De groepen en hun lci-
ers ontvangen licht en wet \an hoven,
aar dc \ollcdigo kennis van eigcnschap-
l'n on plichten, van activiteit ni* verdien-
heerschtEn dc leden verplichten zich
ide» cede tot ccn onvoorwaardelijke 011-
onvorping aan den duce. De nu voorge-
-lireven formule luidt; „Ik zweer in naam
an God en van Italrc, zonder te argumen
ten dc bevelen van den duce tc zullen
itvoercn, én rnet al mijn krachten en, zoo
let noodig is, ook met mijn bloed de zaak
0l' fascistische revolutie, te zullen dienen
Het prestige van den dictator ,.11 Ducc"
l°nit overal in het statuut met 0 hoofdlet-
ers voor! krijgt, schijnt hef, zelfs ccn
'Vstisch etiket; maar een buitenstaander
raagt zich toch met cenigen twijfel af:
daartoe?" Is dan toch het fascisme niet
zeker meer van zichzelf?
Protest tegen ontrechiing
van den Rijksdag
De mogelijkheid van dwerg
monarchieën
Berlijn, 17 Oct. V.D.i De vroegere pre
sident van den rijksdag, Löbc, publiceert
in dc Vorwarls ccn „open brief" aan Hin
denburg. Hierin wordt gezegd: De rijkskan
selier V011 Pap.cn heeft le München wijzi
gingen in de rijk»grond\vet in uitzicht ge-
stcld, welke neerkomen op een vernieti
ging van do belangrijkste rechten vnn het
volk. Hij heeft zich hierbij uitdrukkelijk
beroepen op een hem door den „rijkspresi
dent gegeven opdracht", en heeft de bedrei
ging geuit, dat hij „den wil en de macht"
heeft om deze wijzigingen met succes door
tc voeren
Loebe
Dc vraag is gerechtvaardigd of er werke
lijk een opdracht van den rijkspresident is
om een dergelijke vernietiging van de
rechten van het volk ie doen geschieden.
Vorm cn inhoud van de aankondiging ma
ken hot onwaarschijnlijk, dat de rijkspresi
dent een opdracht 111 deze richting gege
ven kan hebben.
Löbc hcrinne i den rijkspresident aan
zijn toespraak bij zijn beeëdiging op 11 Mei
1925, waarin Hindenburg gezegd heeft, dat
dc rijksdag en dc rijkspresidciit tc 'zamen
belmoren, want zij zijn beiden rechtstreeks
door het volk gekozen. Beiden te zamen
vormen zij de belichaming van de souvereini-
teit van liet volk, welke de grondslag van
ons gchecle grondwettig leven vormt.
In den brief van Löbc wordt dan verder
gezegd, dat Von Papen thans een ont rech
ting van den rijksdag afkondigt. Eerste
Kamers in Duitschland zijn tot dusver
heerenhuizen geweest, die clc rechten van
de volksvertegenwoordiging doorkruisten
cn ophieven. Ook duikt in andere gedeelten
\;vn de rode van Von Papen zelfs dc mo
gelijkheid van de instelling van dwergmo-
narchi-- in. eenige landen weer op. Mil-
lioencn .»!wassen Duitsclicrs vragen thans
of de rijkskanselier werkelijk een opdracht
van den rijkspresidont tot dezen teruggang
hoeft gekregen. Wanneer dc Duitschc
gTonclwct door de regeerenden van boven
niet wordt geëerbiedigd, dan zijn dc
staatsburgers onclcr niet meer tot naleving
verplicht. Dan zal dc staatsorde instorten.
INNIGER RELATIES TUSSCHEN
FRANKRIJK EN SPANJE.
Londen, 17 Oct. (WD.) De diplomatieke
medewerker van de Daily Telegraph ves
tigt dc aandacht op-den diplomatieke» ach
tergrond van dc reis naar Spanje, die, dc
Franscho minister-president Herri ot tegen
het einde van (leze maand zal ondernemen.
Herriot's bedoeling is in de eerste plaats
dc vorming van ccn nieuwe en stevige En
tente tusschcn Frankrijk en Spanje. Hier
bij heeft hij natuurlijk niet slechts op hel
oog den gurjsligcn invloed van een derge
lijk Franseh-Spaunsch bondgenootschap op
den toestand in Marokko, doch in het hij-
zonder ook op Frankrijk'S positie te Ge
neve en de Fransche veiligheid in de Mid-
dellandschc Zee Het blad verwacht, dat
men erop kan rekenen, dat Spanje binnen
kort een dei voornaams!©- steunpilaren van
Herriot's ontwapcningsplavinen (c Gcnèvc
zal zijn In dit verbond is het niet zonder
beteékenis, dat Frankrijk waarschijnlijk
Spanje heeft voorgesteld als het geschikste
land om het voorgestelde internationale
Volkenbondsdepót van zware wapenen on
der te brengen. In Spanje zou een derge
lijk depót ook buiten het bereik van
Duitschland liggen.
HET OPBERGEN' VAN NIET WINTER
HARDE PLANTEN.
De dagen worden nu steeds korter en het
gevaar voor nachtvorsten steeds grooter.
Planten welke niet tegen vorst bestand zijn
moeten nu spoedig v/orden binnen gebracht.
Hiertoe behooien Geranium of Pelargonium
zonale,. Begoniasoorten, Dracaena, Clivia,
Aspidistra, Oleander, Brommehasoorlen e.a.
Nu zijn er r.ojj tal van eenjarige soorten wel
ke spoedig bevriezen maar deze Jcunnen we
immers toch niet beveiligen. Wc hebben hier
Aoornamelijk op het 00$ die soorten welke
we onder glas gemakkelijk kunnen overwin
teren en verder kamcrpplantcn die we ge
durende den zomer vaak buiten plaatsen.
Verder zijn er verschillende gewassen waar
van alleen dc knol, bol of het wortelslulc
tegan vorst moet worden beveiligd. Zoo. wor
den Gladiolus, Tigrida, Galtonia of Hyacin-
thus candicans, Dahlia cn Knolbegonia zoo
dra de vorst aan dc bloei een einde gemaakt
heeft uit den grond genomen en op een vorst-
vrijc plaats gedroogd. Daarna v/orden ze over
gebracht naar ecii kcLder of andere koele
maar vorslvrijc bewaarplaats. Van Lobclia-
fulgens, een roodbladcrige cn rooclblocmige
Lobelia welke ongeveer 1 M. hoog wordt,
snijden v/c nu de stengels op een handbreed
te boven den grond af waarna we de planten
naar een ongeveer vorstvrije bak overbren
gen. Evenzoo handelen *ve met de mooie,
thans bloeiende vaste plant Hclianthuis spar-
cifolius, waarvan de groote goudgele bloemen
ons schitterend materiaal leveren voor het
vullen van vazen. Daar deze plant niet ge
heel winterhard is moet men haar liefst aldus
overwinteren. Jonge zaailingen van Violen
hebben gedurende den winter ook veel te
lijden en daarom :s,het beter ook deze in een
bak uil te planten zoodat we er desnoods
een raam over kunnen leggen. De op muur
bloemen gelijkende Cheiranthus Ailioni wordt
op dezelfde wijze overwinterd, evenals de
jonge planten van Campanula medium. Daar
deze twee niet zoo gemakkelijk kunnen wor
den verplant moet men ze nu in potten
plaatsen, zoodat ze in het voorjaar met pot-
kluit kunnen worden overgebracht naar de
bloementuin. Laatstgenoemde soorten behoeft
men dus niet geheel vorstvrij te houden; ze
worden alleen tegen strenge vorst beschut.
Ook worden ze door het glas beveiligd tegen
overmatig vocht. Een natte winter doet ge
woonlijk meer kivusrd aan de planten dan
droge koude.
Wenscht ge 't beste voor Uw tuin
Bloemen cn ook planten, beide?
Kiest 't betrouwbaar adres
KWEEKER1J DE „HORSE WEIDE"
Gcnèvc, 17 Oei. (V.D.). De Volkcnbonds
rancl benoemde heden tot opvolger van den
Engelschen secretaris-generaal van den
Volkenbond sir Eric Drummond, die in
Juni 1933 zijn functie neerlegt, den huidi-
gen waarnemende» secretaris-generaal, den
Fransclnnan Avenol, wiens benoeming nog
moet worden bevestigd door de nog voor
liet einde van November bijeenkomende
buitengewone Assemblee van den Volken
bond.
Berlijn. 17 October. (V.D.) De J'.ngcl-
sche zaakgelastigde, Newton, heeft Maan
dagmiddag den rijksminister van builen-
landsche zaken, von Neuralb, een bezoek
gebracht en hem opnieuw Gcnèvc voorge
steld als zetel der a.s. viermogendheden-
conf eren tic. Bij de bespreking heeft von
Nourath met ccn uitvoerige mótiveering
verklaard, dat Genöve voor Duitschland
onaannemelijk is.
Thans kan verwacht worden, dat on
derhandelingen zullen aanvangen over ccn
anderen conforentiezetel. In ieder geval
moeien dc onderhandelingen niet nis mis
lukt worden beschouwd. In politieke krin
gen «acht men thans het tot stand kómen
der conferentie meer dan ooit zeker.
AUTO RIJDT OP ARBEIDERS IN.
Eén dcodc, twee gewonden.
Boe hum, 17 Oct. (V.D.) Heden reed oen
personenauto te Bochum in een groep
mijnwerkers. Eén hunner werd gedood cn
twee anderen zwaar gewond. Dc chauffeur
van do auto reed, zonder zich om zijn
slachtoffer tc bekommeren, in volle vaart
door in dc richting van Dortmund.
Mussolini spreekt 25000 volgelingen
toe
Rome, 17 Oct. (H.N.) Mussolini heeft
gisteren op de Piazza Venczia ter gelegen
heid van den lOcn verjaardag van liet be
gin der fascistische revolutie ccn rede ge
houden, waarin hij op dc groote eendracht
wees, welke er op dc door hem te Milaan
bijeengeroepen vergadering 10 jaar geleden
onder dc fascistische leiders bestond. Bij
het nagaan van dc politieke gebeurtenissen
in Europa blijkt, dat het fascisme van den
beginne nf aan niet alleen krachtig, doch
ook met beleid is bestuurd. De fascistische
revolutie, heeft in do eerste 3 jaar veel
bloed gekost. Thans, 10 jaar later, zijn
nicuwo richtlijnen noodig. Hij, Mussolini,
is nog steeds bereid, allo verantwoordelijk
heid op zich tc nemen. Crisissen in liet
huidig maatschappelijk stelsel kunnen niet
door speciale geneesmiddelen verholpen
worden. Men heeft of met periodieke cri-
cisscn te doen, die men kan overwinnen,
of met een crisis van het kapitalistische
systeem zelf, cn dan staat men voor een
overgang naar' ccn ander bnschavingstijd-
perk. Bij de bespreking van de economische
vraagstukken verklaardo Mussolini, dat
overal, waar men van het particuliere ka
pitalisme tot het staatskapitalismc over
gaat. de algemccne ellcndo verschrikkelijk
wordt. Ten slotte wendde Mussolini zich
tot dc jeugd cn verzekerde, dat in liet twee
de decennium ook voor dc jonge lioden
plaats gemaakt zal worden in hot politieke
leven.
Het aantal toehoorders voor het
meerendeel fascistische leiders uit alle doe
len van Italië werd geschat op 25000.
Stoeten van werkloozen uit e".e
deelen des lands
Londen. 17 Oct. (V. D.) Georganiseerd
cn aangemoedigd door de communisten en
door de onafhankelijke arbeiderspartij trek
ken uit verschillende deelen van Engeland
eenige duizenden werkloozen naar Londen.
Zij komen uit Néw-Castle, Liverpool, Ply
mouth en tal van andere steden. Waar zij
doorheen trekken, sluiten zich nieuwe troe
pen van werkloozen'bij hen aan en maken
zij propaganda voor verbetering van de uit-
keering aan werkloozen.
Vandaag zullen do eerste groepen te Lon
den aankomen, waarna tot 27 Oct. ongeveer
dagelijks nieuwe grpep'en worden venvacht.
Eén groep bestaat bijna geheel uit arbei
dersvrouwen uit Lancashire. De tocht naar
Londen, die tc voet wordt afgelegd, gaat
met groote ontberingen gepaard. De nach
ten worden in schuren doorgebracht en in
de steden waar men doortrekt, tracht men
het voedsel bijeen tc garen. Tiet is de bedoe
ling dat de werkloozen te Londen voor het
Lagerhuis zullen demonstreeren.
De mijnbouw nog verder naar
beneden
Berlijn, 17 Oct. (VD). liet Itoerkoleii-
syndicaat heeft, naar uit Bochum gemeld
wordt, het volgende dringende telegram ge
zonden aan den Rijkskanselier, eenige
Rijksministers cn aan de Rijksbank:
„De Duitschc politiek tot belemmering
van den invoer werkt in Italië, in de Oslo-
etalcn, in liet bijzonder echter in Neder
land vernietigend op den afzet van Roer-
kolen. De berichten worden van dag tot dag
ernstiger. Na afloop van clc- ioopendc ver
dragen zullen wij voor ccn slagveld staan.
De mijnbouw in het Roergebied zal evenals
de overige, op den uitvoer aangewezen in
dustrie» nog verder naar beneden worden
gedrukt. -In dc plaats van de door dc re
giering gcwcnschtc opleving van het eco
nomisch leven zien wij een verderen terug
gang van dc industrie; en een vermeerde
ring van de werkloosheid in het verschiet.
De hoop, dat de con'tingentcering door op
leving van den landbouw ook de industrie
zou ten goede komen cn daardoor de scha
de van den dalenden uitvoer van industrie
producten zou teniet doen, zal steeds dui
delijker blijken ijdel tc zijn. Dc industriccle
koopkracht zal in overeenstemming met de
daling van den uitvoer verminderen, ook
tot schade van den landbouw. Dc kosten
van deze verkeerde politiek zullen in de
eerste plaats door den mijnbouw in het
Roergebied en door de overige .industrieën
moeten worden gedragen.
BUITENLAND.
Avorol volgt Sir Eric Drummond op.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Een spoorwegongeluk bij Temcsvar
cisclit IS dooden en IS zwaar gewonden.
(Derde Blad, pag. 1).
De R)emccnsclïe regcering afgetreden.
(Derde Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
De voetgangcrsweck te Amsterdam.
(Tweede Blad, pag. 1). I
Gemeenteraad van den Haag.
(Tweede Blad, pag. 2).
Technisch Economisch Genootschap.
(Derde Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Lezing van Dr. Berger voor de Vereen,
van Huisvrouwen over „Het probleem op
voeder cn kind.'
(Eerste Blad, pag.
Wat de raadsafdcelingen bespraken.
(Eerste Blad, pag. 3),
Het Sport fondsen werk wint sympathie.
(Eerste Blad, pag. 3.)
(Medegedeeld door liet K.N.M.I. tc de Bilt).
Hoogste Barometerstand 772.0 te La Co-
runa.
Laagste Barometerstand 733.1 te Ingö.
Verwachting: Krachtige, later afne
mende, N.W. tot W. wind, zwaar bewolkt
met tijdelijke opklaring, aanvankelijk nog
regen of hagelbuien cn iets kouder.
STORM WAARSCHUWINGSDIENST.
Geseind van de Bilt 18 Oct. van 7.45 aan
alle posten: „Wordt verwacht storm uit
het Z.W."
De bacometordaling bij I Jsland nam gis
teren bij de Britscho eilanden snel toe en
leiddu tot do vorming van een diepe de
pressiekern op de Noordzee, die hier to lan
de slqrm veroorzaakt. Daarachter vertoont
zich een vrij breede rug van hooge druk
king, zoodat een krachtig, koudere luchl-
strooming zich in onze richting beweegt,
dio aanvankelijk nog buiig weer zal ver
oorzaken. Bij de groote snelheid, waarme
de alle luchtdrukgebicden zich thans be
wegen kan daarna nog niet op bestendig
weer worden gerekend. Op de Britscho ei
landen waait het krachtig tot stormachtig
uit N.W., met regen cn hagelbuien. Duitsch
land cn Frankrijk hebben krachtige W.
winden met regen. Op IJsland cn Scandi
navië blijft het vrij koud, bijna overal viel
regen. In Scandinavië plaatselijk sneeuw.
Varkcnsmsrkt 5 Te!. 1309
Reeds 27000 instrumenten werden
door ons geleverd.
ZEGT U DIT NIETS!
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Repareeren en veranderen van
BONTWERK
Moderniseeren en op maat leveren
van Bontmantels.
NA DE ONLUSTEN IN WEENEN.
Verklaring van den Bonds
kanselier.
Wc en.en, 17 Oct. (H.N.) Naar aanleiding
van de bloedige onlusten van gisteren heeft,
de bondskanselier in een onderhoud met.
een journalist verklaard, dat hij besloten
is dc noodige beschikkingen te treffen, om
een herhaling van dergelijke gebeurtenis
sen te ■\oorkomen. liet is dc politie gelukt,
de orde weder tc herstellen, zoodat geble
ken is, dat de politic tegen haar taak op
gewassen was. Er behoeft dus geen reden
lot ongerustheid te bestaan. Rust cn vei
ligheid moeten echter van allo mogelijkhe
den onafhankelijk zijn. Oostenrijk heeft
rust noodig, zoowei voor zijn binnenland-
sche politiek als in het belang van de on
derhandelingen met het buitenland.
