I. A. SCHOTERMAN Zn.
ST. EMILI
DECONJUNCTUUR-WERKLOOSHEID
'H FEIT
1928 per flesch fl.45. per anker f58.50
THANS DETIJDVOCR DEKENSl
HCE VERBETERING AAN TE
BRENGEN?
Preadviezen der heeren
Wibaut en Veraart
csmaaa
BIJKANTOOR
Amsrsfoartsch Dagblad
SOESTERWEG 107
GEMEENTERAAD VAN
DEN HAAG
WIJNHANDEL
GEVESTIGD 1878 UTR.STRAA T17
TEL. 145
ODE VAN MR. MARCHANT
AAN DE KAPPERS
WEET U DAT W!J EEN PRACHT COLLECTIE HESBEN
EN ZEER LAGE PRIJZEN? KOF0T U EENS ZIEN....?
U SLAAGT ZEKER.
A. H. VAN NIEUWKERK N.V. TEL. 543 AMERSFOORT
K. BEEKSTRAAT 6 BEEKENST.LAAN 10
13 MODELKAMERS.
HUMQRHOEKJE
Geven de tegenwoordigen tijds
omstandigheden meer dan
vroeger reden tot bedrijfs
organisatiesocialisatie of
Plamvirthschaft
De vraag oi do tegenwoordige tijdsom
standiglieden meer dan vroeger reden ge
ven om ter verneienng van de conjunctuur-
werkloosheid tot bedrijfsorganisatie, Socia
lisatie of Planwirtschaft over te gaan, en
zoo ja. welke dezer drie daarvoor dan de
meeste waarborgen biedt, is aan de orde
gesteld in de vergadering van dc Natio
nale Vereeniging tegen de Werkloosheid,
welke Zaterdagmiddag is gehouden in het
Carlton hotel te Amsterdam. Er waren
prae adviezen uitgebracht door dr. F. W.
Wibaut, en prof. dr. J. A. Veraart.
Dr. Wibaut betoogde in zijn prae-advies,
dat het „ongebreidelde kapitalisme" zich
richt op de grootst, mogelijke uitbreiding
van productie, ter bereiking van den laagst
mogelijken kostprijs. Dit stelsel voert auto
inatisch tot het scheppen van hoeveelheden
product, welke door de massa der verbrui
kers, de loontrekkers, slechts voor een ge
dcelte kunnen worden gekocht.
Dr. Wibaut steidt de vraag, waar het om
gaat, liever aldus: Hoe komt de mensch
heid als geheel aan het productie-stelsel,
dat de rampen, waarvan de werkloosheid
de scherpste uiting is, over de wereld
brengt?
Zijn antwoord op deze vraag is dan dat
er een planmatige ordening der wereld
productie moet komen; de menschheid
moet z i. de productie van levensbenoodigd
heden collectief maken en deze collectieve
productie lichten op fle behoeftebevredi
ging. eveneens collectief.
Een internationale organisatie is z.i. noo-
dig tot regeling van de uitwisseling van
producten tusschen het een land en het
andere. De internationale organisatie zal
in elk land een nationaal orgaan als zijn
medewerker hebben.
Een scherpe tegenstelling tusschen be
drijfsorganisatie, socialisatie en Planwirt
schaft is aldus prof. Veraart in zijn
praeadvies bij den huidigen stand van
de economische wetenschap en economi
schc practijk niet meer te maken. De Plan-
wirtschaft is in een aantal beproefde han
den de concrete toepassing der socialisa
tie-gedachte en de welkome, immers nood-
zakelijko aanvulling van eon uitgewerkte
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie. Als
concrete hervo-mingsbeweging komt in eer
sten aanleg uitsluitend in aanmerking de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie. De
ze heeft dan van meet af te letten op de
verzorging der gemeenschapsbelangen, die
vooral door de so:ialisatiege(lachte zijn ge
ïnspireerd. De verdere doorvoering der pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie leidt
dan telkenmale tot Plamvirtschaft.
De vraag besprekend, of er ruimte is
voor een bewuste regeling door de over
heid, wijst do prae adviseur er op dat het
koor der tegenstanders nog machtig is.
Maar het feit dat de bestaande economi
sche toestand, gemeten aan de objectieve
norm: redelijke voorziening in de rede
lijke behoeften der menschheid in zoovele
gevallen ernstig te kort schiet, het feit
ook. dat het realistisch onderzoek van het
bestaande, naast de onvermijdelijkheid, de
een haard of kachel van
£s -/erw>. 280
geeft aitijd recommandatie
Geeft daar uw Keitje
of Advertentie op
Zonder prJJsverboog!ng
ABONNEMENTSPRIJS
17CENT PER WEEK
EENIGST DAGBLAD
Meest actueel blad ter plaatse
noodzakelijkheid van het zoo zijn en het
niet anders kunnen zijn, hebben aange
toond, voeren vanzelf tot een hervormings
plan. Men wil en moet komen tot: orde
door bewuste regeling.
Den bestaanden toestand ontledende,
treffen aldus de prae-adviseur de vol
gende verschijnselen.
lo. Een deel Ier arbeiders verdwijnt uil
liet productieproces. Zij hebben geen enkel
recht om een onderzoek naar de reden van
hun ontslag te vragen;
Ze. niets verzekert hun, dat zij bij om
slag van de conjunctuur op de oude plaat
sen terugkomen, van de vorming van ar
beidsreserves is geen sprake, zc moeten
maar zien waar zij terecht komen of niet
terecht komen.
3e. Voor de werkloozen zorgt niet de pro
ductie, waaruit ze verdwenen, maar, zoo
goed of kwaad als dit gaat, hun kassen,
de Staat, de gemeenten en het armbestuur.
4e. Niemand der verantwoordelijken
denkt er aan, het nationaal economisch le
ven zoo te laten gaan, dat de bergen en
dalen in de lijn, die gevolgd wordt zooveel
mogelijk worden weggenomen. Aan finan-
cieele en economische conjunctuurpolitick
doet de Nederlandschc regcering niet;
5c. Men laat, op dat uitzonderingen in
de werkverschaffingen na, de werkloozen
werkloos. De staat onthoudt zich en zorgt,
dat dc gemeenten zich moeten onthouden
van reserve-economische werkzaamheid.
De ramp der werkloosheid woedt ongebrei
deld voort,
6e. Loonsverlaging wordt toegepast, voor
een deel nog geéischt. Geheel afgezien van
de vraag naar de .noodzakelijkheid daar
van en in welke mate, zoowel uit bedri s-
oogpunt en uit het oogpunt van alge:, een
belang. Vast staat, dat eenig algemeen- en
bedrijfsplan bij dc loonsverlaging ont
breekt.
De arbeid buiten den ondornemersarbeid
is zoo goed als geheel rechteloos. Als
voornaamste der individueele rechten van
den arbeider noemt Prof. Veraart: recht
»p een geldige reden bij ontslag en recht
op arbeid in de onderneming van zijn da
gelij ksche werkzaamheid met daarnaast ar
beidersrechtspraak door rechtscolleges met
arbeiders en medezeggenschap in onderne
ming, maar vooral in bedrijf,- alsook een
arbeidsreserve in het bedrijf. Een behoor
lijke loonpolitiek is onmogelijk zonder ten
behoorlijke bedrijfspolitiek. Deze laatste is
niet in te voeren zonder mt-dezeggensehap
van de vertrouwensmannen der arbeiders
in het bedrijf. De arbeiders moeten tot het
bedrijf behooren, zooals ondernemers en
kapitalisten er toe behooren. Voor dit alles
is in eersten aaaleg noodig wettelijke re
geling door economische bedrijfsoroganisa
tie Voldoende js dat niet, want naarnaast
moet de regeering een financieele en eco
uomische conjunctuurpolitiek volgen. Nu
het bedrijfsleven1 is geremd, moet z^ voor
werk zorgen en werk firancieren, om aan
stonds, wanneer de conjunctuur omhoog
gaat, in zekere mate het bedrijfsleven te
remmen.
BESTRIJDING VAN DE WERK
LOOSHEID.
De voorzitter der vereeniging, prof. mr.
E. M. Meyers, verwelkomde in zijn ope
ningswoord de vertegenwoordigers van de
departementen van Binnenlandsohe Zaken
en Arbeid en den Amstcrdamschen wethou
der voor sociale aangelegenheden mr. G.
Kropman, wier aanwezigheid getuigt van
de belangstelling die er ook officieel voor
dit onderwerp bestaat. Het debat hierna on
middellijk aan de orde stellend, gaf Spr.
allereerst het woord aan het vrij/,, dom
oud Kamerlid, den heer Koster.
De heer Koster beperkte zich in zijn op
merkingen ten aanzien van het prae-advies
van prof. Veraart tot de door den prae-
adviseur ter sprake gebrachte wenschelijk-
heid inzake het in het leven roepen van
een arbeidsreserve voor het bedrijf. Maat
schappelijk en moreel aldus Spr valt
hier veel voor te zeggen. Maar heeft de
prae adviseur zich wel eens afgevraagd of
er „appelen" zijn, die op zij gelegd kunnen
worden? In ons land is nimmer een be
hoorlijke studie gemaakt van kapitaalren
dement: op dit gebied valt er zeker werk
te verrichten voor de studenten van onze
Handelshoogeschoien. Spr wees er op, dat
Prof. Veraart alleen maatregel >n heeft ge
adviseerd cn geen cijfers heeft gegeven.
Spr deed dit laatste wel, daarbij o.m.
naar voren brengend, dat vecriig procent
van de ter beurzo genoteerde aandeelen
van industrieele ondernemingen zelfs in de
hause-periodc niet de meest bescheiden
kapitaalrente te verdeelen gaven. Zou de
overheid in den zin als door den prae-
adviseur bedoeld, nieuwe lasten op de in
dustrie gaan leggen, dan zou dit tot gevolg
hebben, dat nog meer industrieën noodlij
dend zouden worden.
M r. Kortenhorst, R.K. lid der Twee
de Kamer en secretaris van den R.K. Bond
van Werkgeversverenigingen, wees op de
tegenstelling in beide prae-adviezen.
Dr. Wibaut ziet het vraagstuk der con
junctuurwerkloosheid internationaal, ter
wijl prof. Veraart op nationalen bodem
blijft. Dr. Wibaut wil de werel Iproductie
en distribulie rationaliseeren doch hij denkt
er niet aan dat men dan ook de geboorte
moet -ationaliseeren. Hij meont dat zijn
utopie gegrondvest is op de werkelijkheid,
maar hoe dit alles zou zijn uit te voeren,
geeft hij niet aan.
Bij verwerkelijking van zijn doeleinden
zou er een eenheid van besiiur over de
gebeele wereld moeten zijn, ook een soort
dictatuur, die waarborgen moot dat alle
maatregelen worden uitgevoerd. Voor zoo
ver het het prae advies van dr. Wibaut be
treft. zou de conjunctuur werkloosheid, als
zij hier in persoon aanwezig was. zich niet
over haar bestaan ongerust behoeven te
maken!
Me»t de idee van prof. Veraart dat er
een reservepot voor werkloosheid moet ko
men, is Spr. het, althans platonisch, eens
Men zou zoo nog kunnen doorgaan, alleen
is het jammer dat in hausse perioden nie
mand, ook de overheid niet, er aan denkt,
om iets op zij te leggen voor den kwaden
dag. Spr. is het met den prae adviseur eens
dat werken, die voor uilvoering rijp zijn,
ook uitgevoerd moeten worden; hiervoor is
echter een oordeelkundige berekening noo
dig.
Wat Spr.*6 eigen meening over de mate
rie aangaat, houdt hij het bij Planwirt
schaft; deze is reeds in vollen gang, niet
het minst is zij gaande in de agrarische
politiek van ons land.
Mr. Cort van der Linden, secreta
ris van den Bond van Nederlandsche Werk
gevers, meent dat op verschillende van de
stellingen van dr Wibaut een ander ant
woord past dan hij gegeven hgeft. Dr. Wi
baut geeft de schuld van de werkloosheid
aan de politieke oorlogsschulden, aan het
herstel vraagstuk cn aan het steeds toene
mend protectionisme. Maar hij schijnt er
zich geen rekenschap van te hebben gege
ven, dat de oorzaken van de ellende te vin
den zijn in de fouten van de moderne
staatkunde, aangezien de verantwoordelij
ke leiders hebben toegegeven aan de onver
antwoordelijke eischen der massa.
Ook legt dr. Wibaut ien nairuk op de
vraag, dat er cenir-alisatie komt cn niet op
het hoe, aldus Spr.
Het door prof. Veraart aangevoerde sys
teem gaat volgens Spr hieraan mank. dat
hij wel zijn eigen denkbeelden oropageeren
wil, maar zich niet afvraagt wat hun ge
volg zal zijn ten aanzien van het vraagstuk
der werkloosheid.
Hun beschouw ingen over de beide prae
adviezen gaven vervolgens nog de hoeren
Prof. Frijda uit Rotterdam, prof mr. C. W,
de Vries (Rotterdam), Larisink, bestuurder
van het N.A.S cn de hper Rat'é, hoofdbe
stuurder van den Contralen Bond van
Transportarbeiders, waarna do prae advi
seurs de gemaakte opmerkingen uitvoerig
hebben beantwoord.
Voortgezette interpellatie van den
heer Vliegen over den
rooden Dinsdag
's-G r a v e n il a g e, 17 Oct. De Haagsche
gemeenteraad behandelde hedenmiddag
oenige kleine zaken, waarna werd voort
gegaan met de interpellatie Vliegen over
het optreden der politie op den dag der
opening der Staten Generaal. De burge
meester vulde zijn antwoord, op de vra
gen van den heer Vliegen gegeven, nog
cenigszins aan. De heer v. d. Loo (a.r.)
achtte het verkeerd, dat volksverzamelin
gen worden uiteen gedreven door agenten
te voet. Deze moeten te paard zijn. De heer
Moonen (r.k.) juichte toe dat de burge
meester tegen het samenwerken met fascis
tische organisaties is. De heer Feber (r k.)
keurde het af, dat de S.D.A.P. nu zelf op
3 November een betooging gaat houden on
der druk dor communisten en der O.S.P.
Al deze sprekers spraken hun vertrouwen
uit in het politiebeleid.
De heer v. d. Bilt (v.b.) sluit zich daar
bij aan
De heer Schaddelee (c.p.) zoide, dat de
burgemeester dit jaar reeds 5 a 6 maal de
rnonstratievergunnihgen weigerde, cn hield
vol, dat dc politic het fascistisch optreden
goedkeurde.
De voorzitter zpldete betreuren, dat er
slachtoffers vielen, doch hij voelt zwaar
zijn verantwoordelijkheid. Spr. zal in een
nota aan den raad inededeclen wat er is
gedaan voor de wed. Baas en haar kind.
Nog eens betoogde spr., dat de politie
geen medewerking heeft geaccepteerd van
organisaties.
De heer Vliegen (s.d.a.p.) handhaafde,
dat het politie optreden verkeerd is ge
weesL Naar spr.'s meening mag een de
monstratie al'ecn worden geweigerd als er
een ernstige reden voor is.
Na repliek door den voorzitter werd de
interpellatie gesloten.
Eenige voorstellen van B. cn W. werden
zonder debat en zonder stemming goedge
keurd.
ZILVERVOSSEN.
Export van fokdicren naar
Patagcnië.
Naar ons door den secretaris der Neder
landsche Vereeniging van Fokkers van Zil
vervossen en andere Pelsdieren (de N V.F.
Z.) gemold wordt, zal door de zilvervosfok
kerij ,,'t Könnink" te Enschede in Novem
ber a.s. een zending van tien paar zilver
vossen en drie paar blauwvossen verscheept
worden met bestemming naar een farm in
Patagonië (het Zuidelijke doel van Argen
tinië) ten behoeve van dc fokkerij aldaar.
Dit is het eerste transport zilver- cn
blauwvossen, dat in Patagonië wordt inge
voerd, cn voor de Nederlandsche zilvervos-
fokkerij is het een verheugend feit dat dit
transport uit ons land komt. Er blijkt n.l.
uit, dat in het buitenland het Nederland
sche fok product gewaardeerd wordt, zulks
m tegenstelling mot de bewering van vele
Nederlandsche bonthandelaren, ais zou hel
Nederlandsche bont in kwaliteit achter
staan bij hel Noord Amerikaansche of Ca
nadeesche, hetgeen nu langzamerhand toch
wel bewezen is, niet waar te zijn.
A.s. WOENSDAG 12—5 nar
walarom „VOTrKSVISCüDAG".
4 en 5 mooie goba'-.kon vi os eken
voor 1 kwart j2Ï
IJm, Vischh. Utrccbtschsstraat 40.
„Het gnsprek van den dag".
Ter gelegenheid van het Inter
nationaal kapconcours te
Den Haag
's-G raVen li age, 16 Oct. Het interna-
iionaal kapeoncoiTrs met daaraan verbon
den bedrijfstcntoonstelling is beden, Zon
dagmiddag, in de zalen van den Dieren
tuin onder groote belangstelling geopend.
De organiseerende vereenigingen zijn de
Haagsche Marcelclub, de Ned. Bond van
Kapperspatroons en dc Ned. Bond van
\apperspersoneel, uit welke vereenigingen
een uitvoerend comité was samengesteld
onder voorzitterschap van den heer T.
Hollinga (voorzitter van de Haagsche Mar
celclub) en met den heer J. W. Kronen
burg als secretaris-penningmeester. Ver
schillende zalen zijn gevuld met complete,
moderne installaties van kapsalons en ver
der vindt men er alles wat op het gebied
van de permanente golf. de haarverzorging
voor allo gelegenheden, de parfumerie en
wat dies meer zij, den mensch kan worden
aangeboden.
Wethouder mr. PI. P. Marchant verricht
te de openingsplechtigheid.
Aan zijn rede ging vooraf een inleidend
woord van den heer Ilollinga.
Namens het comitë werd aan den heer
Kronenburg een schrijfbureau, vergezeld
van een bloemenhulde, aangeboden als
blijk van wanrdeering voor diens belangrij
ken voorbereidenden arbeid.
Nadat de Kon. Zangvereeniging Cecilia
onder leiding van den heer Henk van den
Berg ceriige liederen hadden gezongen en
de heeren Gaston Boudou uit Parijs en
Max Neumcistcr uit Keulen namens de
liuitenlandsche organisaties hun beste won-
schen voor hel welslagen van concours cn
tentponste'ling haddon geuit, was het
woord aan den wethouder
Mr. Marchant hield zijn openingsrede in
dc Fransche taal. Het is voor mij als leek
zoo begon mr Marchant eenigszins
moeilijk, de toepasselijke woorden voor de
opening van expositie en concours te vin
den. Aan mij persoonlijk zou de kapper
geen eer meer kunnen behalen (gelach),
maar niettemin ben ik mij bewust van de-
oeteekenis van den kapper en diens kunst.
Wat zou bijvoorbeeld de waarde van een
looncelvoorstclüng zijn, indien geen expert
in coiffure en grimcering aan het harmo
nisch geheel medewerkte? Voor he* ove
rige is in het bijzonder voor het vrouwe
lijk deel der menschheid de arbeid van den
kupper van groote beteekenis. De bekoring
van dc vrouw toch, is zij in het leven van
ons, mannen, slaven van de schoonheid,
niet dc eenige onweerstaanbare kracht9
Dc serieuze taak nu van den kapper is, de
natuurlijke bekoring van de vrouw in den
boogslon graad tot uiting te brengen cn
'naar de middelen te verschaffen om de
wereld te verrukken. Van haar coiffure
hangt het dikwijls af, of zij in dc maat
schappij een goede positie znl wetan tp
vinden. Tot de dames richt spreker dan
ook den vaderlijken raad: negeert uw
coiffure niet'
Bovendien: het moderne pagekopje houdt
ile vrouw gedurende haar gchcele leven
jeugdig. Vroeger kon men moeder en doch
ter, wanneer zij samen verschenen, gemak
kelijk onderscheiden, doch tógenwboruig
ir?et men wel een zeer deskundig ucg
hebben om de juiste familierelatie te ton-,
siateeren. Leve de kapper! (Daverend ap-
plaus.)
Inderdaad de taak van den kapper is ge
wichtig en verantwoordelijk, want hij
werkt voor het geluk der menschheid.
Spreker hoopte, dat de aanwezige vreem
delingen bij deze gelegenheid tevens van dc
bekoring van onzo stad zouden kennisne
men en hij eindigde met de hoop uit te
spreken, dat dit concours en deze tentoon
stelling de beste resultaten mochten ople
veren. Hiermede verklaarde spr de expo
sitie en het concours geopend.
Een rondgang door de zalen werd ver
volgens gemaakt.
De tentoonstelling blijft geopend tot cn
met Dinsaagavond.
Na afloop van de Zondagmiddag tijdens
het internationaal kapconcours 111 dc zalen
van den Dierentuin gehouden demonstra
tie hebben dc leden van het uitvoerend co
mite, de jury, de besturen cn de buiten-
landscbe gasten zich vereenigd aan een di
ner in de bovenzaal van restaurant Richt.
Aan den feestelijken disch hebben een
groot aantal sprekers het woord gevoerd,
o.m. de buitenlandsclie afgevaardigden
Gaston Boudon (Parijs) en Max Neurrieta-
ter (Keulen) en de Hollandsche veteraan
Goëlil.
De voorzitter sprak een bijzonder woord
van lof en waardeoring uit aan het adre#
van den heer Kronenburg (Den Haag), den
organisator van concours en bedrijfstcn
toonstelling; zoonis bereids gemeld, wer
den hem een schrijfbureau en bloemen
aangeboden. De heer Kronenburg dankte
hartelijke bewoordingen en bracht op zijn
beurt bijzonrleren dank aan mevr. Dc
Weert—Elmendorp voor de belangrijic
diensten door haar bij de organisatie van
deze tentoonstelling bewezen.
De volgende prijzen werden bij den wed
strijd „ijzcrond jIhLc", afd. A. vastgesteld:
eerste prijs de heer Koppmann, Keulen;
tweede Clement Decrede, Brussel; derde
Willy Petit. Brussel; vierde H. Klusmana,
Keulen; vijfde Fritz Henrich, Den Haag
De belangstelling voor de tentoonstelling
is zeer groot; gisteravond stonden de be
zoekers schouder aan schouder.
INBRAAK IN EEN OPEN WONING.
Geld en gouden voorwerpen
gestolen op Texel.
Vrijdagavond tusschen tien cn twaalf
uur is in Den Burg op Texel ingebroken
bij een alleenwonend man, een zekeren
D. Akkers Gzn., die afwezig was. De dief is
de niet gesloten achterdeur binnengedron
gen. heeft den sleutel uit de bedstede ge
haald en het kabinet geopend, waar hij uit
een lade een bankbiljet van 300 en een
gouden tientje, bonevens eenige gouden
voorwerpen heeft weggenomen. De dief
heeft blijkbaar haastig gewerkt, want hi)
heeft gouden voorwerpen van grootore
waarde over hot hoofd gezien.
(Hbld.)
DE LOONCN IN HET BOUWBEDRIJF.
De verlaging aanvaard.
Den ITaag, 17 Oct. Naar wij vernemen
hebben thans de meeste organisaties van ar
beiders betrokken bij het bouwbedrijf de
•crlaging van de contractlooncn aanvaard.
Ook de landelijke federatie van bouw
vakarbeiders, die niet bij het contract be-
irokken is, heeft zich met de loonsverlaging
vereenigd.
Zooals bekend bestaat er bij de regee
ring, indien uit anderen hoofde daartegen
geen bedenkingen beslaan, geen bezwaar
de beschikbaarstelling van bouwcrediet te
bevorderen.
Van regeeringswege zal er controle wor
den uitgeoefend op de werkelijk uitbetaal
le loonen.
In de bestekken voor den bouw van wo
ningen met rijkssteun zal de bepaling moe
ten warden opgenomen, dat de aannemer
op verzoek opgave moet verstrekken van
de werkelijk uitbetaalde loonen.
„Wat wil je vanmiddag aan tafel, lieve
ling, ham of saucijsjes
(Gutierez).
