AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Binnenland
30 ets. per
en
Feuilleton
DE NAAM WAAR EEN
ACHTERSTAAT
VERZILVEREN VAN COUPONS
[Gevolgen van een Operatie
Vrijdag 21 October 1932
31e Jaargang No. 97
TWEEDE BLAD
MINISTER VERSCHUUR AAN
HET WOORD
lli pondspakje
DE NOOD DER LAND-
PACHTERS
UIT DE STAATSCOURANT
AMERSFOORT
TELEFOON 304 en 697 - POSTREKENING 28860
MIDDENSTANDS-BANIQ*^
AMERSFOORT EN OMSTREKEN
NEDERLAND EN POLEN
En de belangen onzer
textielindustrie
MAISON DE JAGER
tweede kamer
De wet op de bedrijfs*
raden
Minister Verschuur verdedigt hel
wetsontwerp tot instelling van bedrijfsra-
den, welks behandeling wordt voortgezet
Dc veranderingen in het sociale leven wor
den thans door den wetgever medegemaakt.
De staat mag ten aanzien daarvan niet lij
delijk afwachten, doch evenmin forceeren.
Dit geldt ook voor deze materie. Dit wets
ontwerp is bevorderlijk aan dc eenheid in
de bedrijven.
liet geeft volkomen aanpassing aan de
intwikkeling van het bedrijfsleven. In het
ilgemcen heeft men in de Kamer trouwens
nstemming betuigd met het ontwerp.
Spr. betoogt dat de bcdrijfsraden het over
leg zullen bevorderen dat aan de arbeiders
iet noodige inzicht in dc economische mo-
dijkheden van een bedrijf zal verschaffen,
loodig bij dreigende conflicten.
Of verordenende bevoegdheid noodig is,
il in de practijk moeten blijken.
Oons bedrijfsleven heeft eenheid en sa-
lenwerking noodig; moge deze wet daar-
ie medewerken.
De algemeen© beschouwingen worden ge-
loten.
Bij art. 2 verdedigt do heer Korten-
horst (r.k.) een amendement, het eerste
van een daarop berustende reeks amende
menten, betreffende de erkenning van be-
drijfsschappcn, in te lasscbcn in het sys
teem van het ontwerp. Dit zal o.m. bevor
derlijk zijn aan de Dindcnd-verklaring van
collectieve arbeidscontracten.
Zonder spr.'s amendementen verwacht
spr. stagnatie in de sociale ontwikkeling.
De heer Van Wijnbergon (r.k.) geeft
de voorkeur aan het erkennen van do in
de wet bedoelde organen boven het instel
len ervan.
De heer Kup.ers (s.d.) betoogt dat dc
heer Kortenhorst er niet in is geslaagd het
verschil lusschen erkende en ingestelde be
drijfsorganen aannemelijk te maken. Diens
amendementen zouden een revolutie betce-
kenen voor onze sociale verzekeringswetge-
ving.
Do heer Vos (lib) zegt dat de gedach-
tengang van den lieer Kortenhorst hem in
't algemopn sympathiek is, doch diens
amendementen op verschillende punten
niet kunnen worden gevolgd.
Spr.'s bezwaar blijft gaan tegen dc ver
ordenende bevoegdheid.
De lieer Kuiper (r.k.) wil geen versnip
pering en waarschuwt tegen het systecm-
Kortenhorst.
De heer Smoenk (a.r.) geeft do voor
keur aan erkenning boven instelling. Wat
de heer Kortenhorst wil, is eigenlijk slechts
woordenspel.
De minister betoogt, dat in het alge
meen do overheid beter doet, zich te hou
den aan erkennen, en slechts waar dat
noodig is, in lo stellen. Spr. ontvouwt prac-
tisclie bezwaren tegen do bodrijfsschappen
van den lieer Kortenhorst. Spr. ontraadt
diens amendementen.
Do heer Korte nh orst repliceert. Spr.
trekt zijn amendcfnenten in.
Art. 2 wordt z. h. st. aangenomen.
Do heer van den Bergh (v.d.) verdc-
llaarl
Ikc M
n be-|
;ercn.
k", i'l
uitgcl
ziet ff
,1- -
*'N'«T-
v 'i .5' v
smc
ice
en Kl
I V«ricb gekarnd met 22 allerfijnste Roomboter onder Rijkscontrdlo
digt een amendement op art. 3 om bij de
samenstelling van den bedrijfsraad reke
ning te doen houden met het ledental der
vakvereenigingon.
De hoer J o c k e s (v.d.) bestrijdt dit
amendement op verschillende gronden, ten
deele ontleend aan de belangen van kleine
vakvereenigingen en die van hoofdarbei
ders.
De minister is van oordeel, dat het
amendement aan het overleg in een be
drijfsraad geen goed zou kunnen doen.
De lieer v. d. Bergh repliceert.
De heer van Poll (R.K.) geeft een mid
denweg aan.
De heer Kupers (S.D.) bepleit het amen
dement op practische gronden.
Do minister dupliceert.
Vergadering verdaagd tot morgen één
uur.
Groningen, 20 Oct. Door don bond
van landpachters in Nederland is gisteren
aan den minister van justitie het volgende
telegram verzonden Het dagelijksch be
stuur van den bond van landpachters. te
Utrecht bijeen, verzoekt Uwe Excellentie
dringend, spoedig maatregelen to nemen
dal dreigende executie wordt voorkomen hij
de pachters die het restant pacht, waar
voor geen vrijstelling is verleend, krachtens
dc crisis pachtwet 1932, niet kunnen betalen
en bij hypotheekboeren die aflossing en
rente onmogelijk kunnen opbrengen.
Ineenstorting van het platteland schijnt
nabij, tenzij ingrijpende maatregelen spoe
dig worden genomen om ondergang van
pachters en hypotheekboeren te voorkomen.
DIES NATALIS DER VRIJE UNIVER
SITEIT VAN AMSTERDAM.
A m s t e r d a m, 20 October. Dc dies nata-
lis der Vrije Universiteit werd ook dit jaar
weer met een publieke senaatszitting ge
vierd, waarin de onlangs opgetreden Rcc-
tor-Magnificus, prof. dr. D. Tli. Vollen-
hoven een rede hield over:
De Noodzakelijkheid cencr Christelijke
Logica.
Toegekend de gouden ^eremedaille der
Oranje-Nassau-orde aan Bamberg, voor
ganger in de Nederlandscii-Israölietische
synagoge te Terborg, gemeente Wisch.
Onderscheiding.
Bij Kon. besluit is benoemd tot ridder
in de orde van Oranje Nassau E. Fuld te
Naarden, lid van de firma Lippmann Ro
senthal en Co. te Amsterdam.
Marinestoomvaartdienst.
Bij beschikking van den minister van De
fensie is de officier van den Marincstoom-
vaartdienst der le klasse W. F. H. Riecker,
dienende aan boord H. Ms. Schorpioen, den
22 October 1932 ter beschikking gesteld.
Centrale Raad van Beroep.
Bij Kon. besluit is met ingang van 1 No
vember 1932 benoemd tot ondervoorzitter
van den Centralen Raad van Beroep te
Utrecht mr. A. I. M. J. Baron van Wijn
bergen, lid van genoemden Raad.
Notariaat
Bij Kon. besluit is benoemd tot notaris te
Rotterdam N. P. van Prooije, candidaat-
notaris aldaar en tot notaris te Dordrecht
A. E. Gomm, thans notaris te Papendrccht.
DIRECTIE: A. H. MARTENS
UNILEVER.
Interim dividend.
De directie van Unilever N V. deelt mede,
dat het interim-dividend op dc gewone
aandeelen der vennootschap zal worden
vastgesteld in een vergadering van den
Raad van Bestuur op 17 November a.s. en
betaalbaar zal zijn op 2 December 1932.
Onderhandelingen O ver uit
wisseling van goederen
Het lid der Tweede Kamer mej. Dc Jong
heeft do volgende vragen gericht tot den
minister van Economische Zaken en Arbeid:
1. Is het den minister bekend, dat lus
schen Nederlandsche banken en handels
firma's in Polen onderhandelingen zijn aan
geknoopt, teneinde tot een uitwisseling van
goederen te geraken?
2. Zoo ja, is liet juist, dat men van Ne
derlandsche zijde verlangt invoerprivilegiën
voor koloniale producten naar Polen, ter
wijl daartegen in Nederland Poolsclie tex
tiel- en confectieartikelen ter waarde van
GO milliocn zloty 16.800.000), dienen te
worden ingevoerd?
3. Is de minister niet van oordeel, dat do
invoer van Poolsche textiel- en confcclie-
goederen, ter waarde van 60 millioen zloty,
de werkgelegenheid in de voornoemde be
drijven hier te lande, belangrijk zal vermin
deren» en dat het derhalve overweging ver
dient, dit eventueel nadeel voor de Neder
landsche industrie te voorkomen?
4. Indien het onder dc punten één en
twee gevraagde bevestigend wordt beant
woord, acht de minister het dan in verband
met het onder drie gevraagde niet wcnsche-
lijk, alvorens in deze zaak een beslissing zal
worden genomen, de vertegenwoordigers
van werkgevers- en werknemersvereenigin
gen uit het textiel- en confectiebedrijf in
een gemeenschappelijke samenkomst bijeen
te brengen, teneinde te overleggen, op
welke wijze eventueele nadeelige gevolgen
voor bovengenoemde industrieën kunnen
worden voorkomen?
SOCIETAS SPINOZANA EN STICHTING
DOMUS SPINOZANA.
Op uitnoodiging van de Besturen der in
ternationale Spinoza-instellingen, dc Socie-
tas Spinozana en de Stichting Domus Spi-
nozana, welke het Spinozahuis aan de Pa
viljoensgracht te 's-Gravenhage beheert
zijn in verschillende landen Permanente
Commissies gevormd, die genoemde Bestu
ren als Commisie van Advies zullen bij
staan bij het bevorderen van de verleven
diging van dc belangstelling in dc Spino-
zistische wereldbeschouwing. De Neder
landsche Commissie bestaat uit: Dr. J. D.
Amersfoort. Donderdag 27 Octo
ber, Teut 44» Verkoop van een inboedel.
11 uur v.m.
B a a r n. Donderdag 27 October. Nieuwo
Domlaan 16, verkoop van een inboedel.
10 uur v.m.
Donderdag 27 October. Hotel „Central",
verkoop van villa Ecmnesscrwcg 84. 8
uur n.m.
Woensdag 2 November. Hotel „Central
verkoop vr.n winkel- en woonhuis, Noorder
dwarsstraat 6 en 8.-8 uur n.m.
Donderdag 3 November. Sophialaan 39.
Verkoop van een inboedel. 10 uur v.m.
Woensdag 9 November. H^tel „Central
verkoop van 10 heerenhuizen, Torenlaan
32 t/m 50 (even nummers). 8 uur.
Bierens de Haan, prof. dr. J. Clay, mr. S. E.
J. M. van Lier, prof. mr. dr. Leo Polak, dr.
G. II. van Sendcn, terwijl mr. II. F. Torringa
('s-Gravenhage) de commissie als secretaris
zal bijstaan. Het ligt in de bedoeling, dat
deze commissie mede den band zal onder
houden tusschen dc belangstelling voor het
Spinozisme in Nederland en het internatio--
naai Spinozisme.
DE LEIDSCHE PEDEL ONTSLAGEN.
Verdwijnend historisch in
stituut aan de Leidsche
universiteit.
Naar de Msb. verneemt, zal het instituut
der pedellen aan de Leidsche uiversiteit,
naar verluidt wegens bezuinigingsredenen,
worden opgeheven.
In verband daarmede is aan den oud
sten pedel, den heer W. Verra, bekend als
pedcllus major, die reeds 23 jaar als zoo
danig in functie is, tegen 1 Januari eer
vol ontslag aangezegd. De andere edel,
bekend als pedellus minor, zou in het ver
volg deel uitmaken van het universiteits
bureau en slechts bij officieele plechtig
heden en promotics nog als pedel fungcc-
rcn.
Het ontslag heeft bij de studenten in
breede kring opzien gewekt en een aantal
studenten en oud-studenten is bezig onder
leiding van mr. W. Ilugenholtz een comité
te vormen ten einde de regeering te bewe
gen dezen maatregel ongedaan te maken
en meer speciaal om te trachten den heer
Verra als pedel tc behouden.
LUNCHROOM
H. v. d. PAVERT
LANGESTRAAT 56. TEL. 115
Vanaf heden:
dagelijks versche
OUD-HOLLANDSCHE WAFELEN
op bestelling.
Marsepain figuren en eigen
gemaakte Borstplaat.
leven is ontplooiing van geest.
3CBC
N. J.
in bel
latum
•ordes
N'oord-1
het
l-Buesidl
den
jwe bei]
debut»8
gcr van]
przodb
sielijli
e Bre"
[JIN10I!
e broei'
dan
pprnnkelijke roman door Jan Walch.
U
was toch eiccnlijk wel grieze-
't hij in zoo'n andere gedachtenwereld
waarin ze maar van tijd tot tijd
;']kje kréég; een wereld zóó vreemd
die waarin ze vroeger sórnen hadden
fd. cn waarin zij nog was. Vroeger
fij hebben gezegd: „Och, zoo'n verga-
te van eerzuchtelingcn en intriganten!
[land! Jawel, dat is de leus. Maar ze
fn alleen om eigen voordeel!" Maar
'lond nu niet meer: menschen, die
[nrters zeiden, dan ze meenden God,
maar wóar was, wat de dokter zei:
|ie afwijking maar tijdelijk zou zijn.
was haar vreugde weggevallen; ze
dien man, dien lieven jongen van
waar ze vanmorgen nog zoo geluk
je was geweest, als een, jaeen
Pinnige
K gedachten aarzelden voor het bc-
huiverde.
'eh je het koud?" vroeg Henri, die al
iftrkt een poosje met bevreemding
öaar had zitten kijken.
[°h nee... 'n beetje misschien" voeg-
cr haastig aan loc, om verder door-,
te voorkomen.
'u' laten we dan opstappen".
|a. maar laat ik dan even, hier maar,
hecren".
Goed, dan betaal ik terwijlDus
vanavond ga ik daarheen. En jij?"
Ik ga mee..."
Kind, wat 'n plotselinge belangstelling
in de politiek. Ik had gedacht dat je liever
naar een theater of naar een bioscoop had
willen gaan. Maar je hebt gelijk. Het wer
kelijke leven is véél mooier, en de poli
tiek... Ja, dat is toch eigenlijk wel iets
prachtigs, liö Typisch, dal ik dat vroe
ger nooit zoo heb gevoeld
Ja", zei ze zaclit, cn weer met iets
van haar angstig verdriet. „Nu, ik ga te-
lefoneeren".
Ze ging, hij wenkte den kellner. „Addi
tion".
ZEVENDE HOOFDSTUK.
De politieke vergadering.
Ze werden afgehaald met de auto; de
heer met het Duitsche accent, die nu trou
wens hcelem&al Duitsch sprak, wachtte
hen in de hal van het hotel; de dame bleek
in de auto tc wachten. Onderweg werd
zeer weinig gesproken. De rit duurde trou
wens geen kwartier, maar de wagen reed
snel, cn ze waren een eindje buiten de stad,
toen hij voor een eenzame villa stil hield.
Is dit uw woning?" vroeg Henri met
cenig respect. Het zag er grootsch uit: een
breede oprijlaan had hen tot op een tame
lijk hoogen heuvel gevoerd, voor het huis,
dat midden in een groot park scheen te
liggen, cn dat een prachtig, zeer ver uit
zicht had. Het was acht uur, maar zomer
tijd, en dus nog ten volle dag.
De Duitsche heer, die zelf had gechauf
feerd, sprong van dc bok en klopte met een
zwareh ijzeren klopper, waarvan het einde
een kogel was, op dc eiken deur. Deze
weck en een oude, in stemmig zwart ge-
kleede bediende deed open. Nu stapte ook
do Belgische dame uit, en verzocht Henri
en Clara hen te volgen. Men liep door een
ruime vestibule, een gang door, een trap
op. Toen was er, als in oud-Hollandsche
patriciërshuizen, lei-zij een trapje van en
kele treden, dat men afdaalde. De bedien
de, die het gezelschap was blijven volgen,
klopte op een eigenaardige wijze aan een
kleine deur drie rappe, korte tikken cn
twee zwaardere, langzamer trad toen
terzijde en opende de deur voor dc bezoe
kers.
Het zeer ruime vertrek had een eigen
aardig karakter, dat het midden hield tus
schen een salon en een vergaderzaal. Er
waren te veel stoelen voor een salon, maar
ze waren geschikt aan vele kleine tafeltjes.
Die alle gericht waren naar één kant, waar
een ietwat grootcrc tafel stond, die dan
eenigszins er uit zag als dc bestuurstafel,
en waarachter een drietal heeren zaten,
mc-t het oog naar dc anderen, aan dc klei
nere tafels verspreid; het konden in het
geheel ongeveer een dertigtal personen
zijn. De Belgische dame scheidde zich da
delijk bij het binnenkomen van de andere
drie af, cn voegde zich bij een gezelschap
van con zevental, waaronder twee dames,
aan een tafel uiterst rechts in de zaal.
Clara, haar naziende, merkte nog op, dat
dadelijk na hun binnenkomst een groot
kamerschut voor de deur werd geschoven,
ter weerszij waarvan twee der bezoekers,
als al de heeren in smoking, bleven staan.
Maar evenmin als het duidelijk bleek, of
dit een vergadering of een avondpartij was,
even weinig was het zoo dadelijk uit te
maken, of deze heeren een soort deurwach
ters waren, dan wel eenvoudig bezoekers,
die gastheer, en -vrouw eventjes hulp ver
leenden bij het arrangeeren van hun salon,
en nu even stonden rond te kijken of zo
ook een kennis zagen om een gesprek aan
te knoopen. Intusschen leidde de Duitsche
heer Henri en Clara naar wat de bestuurs
tafel kon wezen, en stelde hen, in het
Duitsch, voor aan de heeren, die daaraan
gezeten waren. „Hcrr von Löben Strich
Herr und Frau Doktor Van der Hoghcn
Loc-gt; vom Ministerium des Auslandes im
Haag".
De heer von Lobcn Strich, dc middelste
der drie, stond op, sloeg met niet al te mi
litaire allure d© hakken tegen elkander,
kuste Clara de hand en boog tegen Henri,
terwijl hij hem beleefd maar strak aan
zag. Daarna had, op iets minder ceremo-
nieelen toon, de voorstelling der beide an
dere heeren plaats. De heer von Loben
Strich verzocht dc gasten plaats te nemen
waar zij wilden, waarop de Duitsche heer,
wiens naam nog niet genoemd was, hen
naar een onbezet tafeitje geleidde, in de
nabijheid van de „bestuurstafel". Een ken
nismaking met de andere aanwezigen
scheen niet noodig.
Het leek alsof er na hen geen gasten
meer werden verwacht. Henri, die een
plaats op zij van zijn tafel had ingenomen,
vanwaar hij zoowel het bestuur want
dat scheen het dan toch wel te zijn als
de vergadering overzag, merkte op, dat de
heer Von Loben Strich ccn kleinen wenk
gaf, waarna één der beide heeren, die liet
kamerschut voor de deur hadden gescho
ven, daarachter verdween. Het werd plot
seling stil; de pratende stemmen verstom
den, en Ilenri meende het omdraaien van
een sleutel in een slot te vernemen.
De heer Von Loben Strich stond op. Een
gewone vergadering was het niet dacht
Henri, want er werd niet met een presi
dentshamer gewerkt. Wel hield dc heer
Von Loben Strich in het Duitsch een kleine
toespraak.
Dames en heeren", zeide hij en de
toon van zijn voordracht was óók niet ver
gaderingachtig, „ik heet u welkom in on
zen vricndschappelijken kring van vrien
den van den Elzas. Dat zijn dan altijd
vrienden zoowel thuis-hoorende in den El
zas, als vrienden inhet buitenland, wel
ke de officieele betrekkingen ook mogen
zijn. die over onze hoofden heen met dat
buitenland worden onderhouden; of niet
onderhouden. Maar als ik vandaag van
„vrienden van den Elzas in het buitenland"
spreek, dan denk ik ook aan een land,
waaraan we niet geregeld worden herin
nerd. We hebben in ons midden een hoog
geplaatst dienaar van de Nederlandsche re
geering, Herrn Doktor van der Hoghen
Lugt, een rechtsgeleerde, cn tevens verbon
den aan het Nederlandsche Ministerie van
Buitenlandsche Zaken. Belangstelling in do
schoonheid van onzen Elzas, zijn land-
sehapsschoon, én, dames en heeren, zijn
historische schoonheid, heeft hem gevoerd
naar een land, dat, helaas, de mecsten van
diegenen, die uit het Noordwesten komen,
slechts als een doorreis-gebied beschouwen.
Hij en mevrouw von Hoghen Locgt hebben
zich hier willen ophouden cn zij zijn ver
vuld van belangstelling voor ons leven en
ons streven. Dat is geen beleefde phrase,
dames cn heeren, zooals men ze zoo vaak
in weikomstreden aantreft. Neen. wij wil
len gaarne beleefd zijn. maar voor alles:
wéér, waar cn trouw, als het karakter is
van onzen volksstam! Die Deutsche Treue;
nu ja ons volkswezen is toch Duitsch,
als onze taal, als de namen onzer oude ste
den, als onze bouwtrant, als het costuum
van onze landlieden!"
.Wordt vervolgd.
