b Gevolgen van een Operatie
Maandag 24 October 1932
31e Jaargang No. 99
DERDE BLAD
HULP AAN DEN TUINBOUW
DEGEMEENTEBEGROOTING
VAN ROTTERDAM
BEZUINIGINGEN AAN DE
LEIDSCHE UNIVERSITEIT
UIT DE STAATSCOURANT
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging en verbooging van het 10e hoofdstuk
(oud hoofdstuk V) van de Rijksbegrooting
voor 1932.
Aan de memorie van Toelichting wordt
het volgende ontleend:
Moest de minister bij gelegenheid van
de schriftelijke behandeling van het twee
de steunvoorstel ten behoevo van den gro
ven tuinbouw reeds getuigen, dat de alge-
mecne toestand in den tuinbouw over de
geheele lijn, sedert de behandeling van
het eerste voorstel tot steun aan West-
Friesland, nog aanmerkelijk slechter was
geworden, thans, nu do aanwezige resul
taten van het hoogseizoen in den tuin
bouw, een minimale geldelijke opbrengst
der producten, ons bekend zijn, heeft de
regeering gemeend, gezien de dreigende
ineenstorting en het steeds zich duidelijker
uitend streven naar bedrijfshouders om
zich van zooveel mogelijk personen te ont
doen, naast eenige gewestelijke steunver
lening den tuinbouw ln het algemeen do
helpende hand te moeten toesteken.
Naar do meening van den minister recht
vaardigt de ongunstige toestand in de Me
morie met een groot aantal cijfers nader
toegelicht, voldoende de inwilliging van
I den uit de tuinbouwstreken zoo sterk klin
kende roeping om hulp in den nood. Om-
standigheden moesten den minister tot nu
i weerhouden een voorstel als het ondcr-
havigo in te dienen.
De grondgedachte van dit plan is: door
I een toeslag op de geveilde producten in de
op die producten geleden verliezen tegemoet
ie komen met dien verstande, dat deze ver
liezen, indien zij in totaal vijf milliocn of
I minder bedragen, geheel voor rekening van
I het Rijk komen, terwijl in geval zij dit be
Idrag overschrijden de garantie zich slechts
I tot een zoodanig percentage van do geleden
Iverliezen zal verstrekken als voortvloeit uit
lüe verhouding van het totaal der geleden
I verliezen tot het beschikbaar gestelde be-
drag van vijf millioen. Aan het plan van
[uitvoering wordt ontleend, dat voor het jaar
Il932 van rijkswege aan daartoe erkende
■veilingen van groente en fruit garantie
l^ordt verleend tot een bedrag overeenstem-
Imende met het verschil tusschen hun op-
Ibrengst berekent naar een richtprijs en het
■totaal eener berekende werkelijke opbrengst
■van garantieproducten met dien verstande,
■•lat het totaal van de aan icderen tuinder
|op grond hiervan uit te keeren gelden niet
boer raag bedragen dan 20 van de op
brengst van zijn gemiddelden omzet ter
piling in de jaren 1928, '29 en '30.
DE STAATSLOTERIJ.
Geen „slaapnnmmers" ln de
461e Staatsloterij,
J Naar de Msb. van het bureau der Staats
loterij verneemt, zullen in de eerstkomen
de i61e staatsloterij geen zgn. „6laapnum-
prs" worden uitgenomen.
I De in het trekkingsplan genoemde 21.000
|urnmers zullen in regelmatige volgorde
lorden uitgegeven.
Een scèneloto van het nieuwo tooncelstuk van Emil Ludwig „Vorsailles", dat in Lon
den zijn eerste opvoeringen heelt beleeld. Van links naar rechts Clemenceau, Ballonr
(staande), Lloyd George, Wilson en de klaviervirtuoos PadarewskL Rechts Maar
schalk F och.
EMIL LUDWIG'S „VERSAILLES".
Eerste opvoorlng te Londen,
De „Independent Theatre Club" heeft in
het Kingsway Theater te Londen de eerste
opvoering gegeven \an Emil Ludwig's
„Versailles".
In dit stuk, dat dc vredesconferentie te
Versailles tot onderwerp heeft, worden o.a.
ten tooncele gebracht: Clemenceau, Lloyd
George, Foch, Wilson, Balfour, Friljof Nan-
sen cn mevrouw Wilson.
De hoofdfiguren zijn Clemenceau cn
Lloyd George, wier uiterlijk, volgens de
Engclsche critieken door de acteurs Sam Li-
vesey en Fred. Lloyd op treffende wijze is
nagebootst. Ook de gelijkenis van den ac
teur, die president Wilson voorstelt, moet
treffend zijn. Maar over het stuk is de
Londensche pers niet opgetogen. De „Ti
mes" spreekt van een „zware" journalis
tieke satire, die nóg langer lijkt dan zij in
werkelijkheid is, cn do criticus van den
„Daily Telegraph" zegt, den schouwburg te
hebben verlaten met het gevoel, drie uur in
krantenleggers te hebben gestudeerd, in
plaats van een opvoering te hebben bijge
woond.
AUTO BOTST TEGEN TRAM.
Een doode c-n drie zwaar ge
wonden.
Amsterdam, 24 October. In den nacht
van Zondag op Maandag heeft op den Am-
steldijk een zeer ernstig ongeluk plaats ge
had. Het was pl.ra. half éón, dat een tram
van lijn 6 zich naar dc remise aan den
Amsteldijk begaf. Van den tcgcnovergestel-
den kant naderde een auto aan den goeden
kant van den weg. Even voor dc Lutma-
straat zwenkte dc auto plotseling naar den
linkerkant van den weg. Een hotsing was
onvermijdelijk, ondanks het electrisch rem
men van den bestuurder en met een vree-
selijken slag reden de beide voertuigen
tegen elkaar in. De schok was zoó hevig,
dat de Chevrolet-auto als het ware de tram
oplichtte cn gedeeltelijk onder het voorbal-
con van den motorwagen verdween. Door
trampersoneel, politie cn toegeschoten pu
bliek werd dadelijk hulp verleend en ge
tracht de inzittenden van de auto te bevrij
den. Het bleek dat er 4 mannen in den
wagen zaten. Eén daarvan werd reeds dood
uit de resten van den wagen te voorschijn
gehaald, de drie anderen waren zwaar ge
wond.
Met ambulance-wagens van den Genees
kundigen Dienst zijn de doodo en de drie
zwaar gewonden naar het Wilhelmina-gast-
huis vervoerd. Het zijn mannen naar schat
ting tusschen 30 en 40 jaar oud; naam en
woonplaats zijn nog onbekend. Vermoede
lijk heeft de eigenaar achter het stuur ge
zeten.
i
De bestuurder van de tram bleef onge
deerd; het voorbalcon van den motorwagen
is gedeeltelijk vernield.
Men bericht ons nog nader, dat de ge-
doode man is dc 35-jarige A. Verkerk. De
zwaar gewonden zijn de 34-jarige J. Bur
gers (gecompliceerde ondcrbeenfractuur);
dc 38-jarige W. van Nieuwendijk (groote
wond in het onderlijf) cn de 36-jarige H.
Meijer (ncusfractuur). Alle vier personen
waren afkomstig uit de omgeving van
Ouderkerk en Nieuwer-Amstel.
M. A. to Breda. In 1915 werd hij werkzaam
gesteld bij het departement van Oorlog,
waarbij hij in 1917 in burgerlijken dienst
overging na zijn bevordering tot majoor,
onder gelijktijdig ontslag uit den militairen
dienst. Hij werd benoemd tot referendaris
bij de afdeeling personeel en in 1923 be
vorderd tot administrateur. Do heer van
Ginkel is ridder in de orde van dc Nederl,
Leeuw, Officier in dc Oranje Nassau orde
en is niet aangesloten bij een politieko
partij.
Maatregelen tot dekking van een
tekort van 4 millioen
Rotterdam, 22 October. In de heden
verschenen geleidbrief van de begrooting
voor 1933, deelen B. en W. mede, dat het
aanvankelijke tekort op do bogrooting van
6.332.000.— door versoberingen kan wor
den gereduceerd tot 4.000.000.—. Tot dok
king van dit bedrag wordt een complex van
maatregelen voorgesteld, waarvan de voor
naamste zijn verhooging van het aantal
opcenten op dc porsoneele belasting van 80
tot 200 (opbrengst560.000.verhoo
ging van het aantal opcenten op de gemeen
tefondsbclasting van 80 op 85 (opbrengst
700.000.—) en een verdere wijziging van
de loonon en de salarissen van het ge
mcentepersoneel (opbrengst 900.000.—).
OVERPLAATSING VAN DE KRUISBERG.
Vijftien ambtenaren erf beambten van
het rijksopvoedingsgesticht De Kruisberg,
in dc gemeente Doetinchem, hebben thans
bericht ontvangen, dat zij met 1 Januari
op wachtgeld worden gesteld- Een ander
deel is overgeplaatst naar Amersfoort. De
overige ambtenaren cn beambten zijn weer
aangesteld, echter in lageren rang.
Deze week is een begin gemaakt met dc
verhuizing van het gesticht te Averecst
naar dc gemeente Doetinchem.
ZILVEREN MEDAILLE VOOR DEN HEER
J. W. JURREMA.
In een vergadering van B. cn \V. van
Arasterdam is naar dc Telegraaf meldt,
aan den heer J. W. Jurrema, den afgetre
den directeur van maatschappelijken steun,
de zilveren medaille der stad Amsterdam
overhandigd.
DEPARTEMENT VAN DEFENSIE,
De nieuwe secretaris-generaaL
's-Gravenhage, 22 October. Naar wij
vernemen is tot secretaris-generaal van het
departement van Defensie met ingang van
Januari benoemd de heer C. P. van Gin
kel, administrateur, hoofd der IIIc afdee
ling B (personeel landmacht). De heer van
Ginkel is oud-officier, opgeleid in de tocn-
maligo militaire school te Haarlem. Gerui-
men lijd was hij werkzaam aan de Kon.
WERKLOOZENKASSEN IN MOEILIJK
HEDEN.
De regeering adviseert uitstel
van steunuitkeeringen aan
nieuwe leden.
Naar aanleiding van een desbetreffend
bericht in „Het Centrum" verneemt het
Hbld.. dat op het oogenblik verschillende
wcrkloozcnkassen in moeilijkheden verkee-
ren ten gevolge van het feit, dat den laat-
sten tijd vele leden tot dc vakbonden zijn
toegetreden, die thans na 26 weken zich
komen aanmelden voor steunuitkeering.
De regeering heeft deze kassen dan ook
in overweging gegeven om den termijn,
gedurende welken leden als zoodanig bij
de bonden moeten zijn ingeschreven zon
der recht te hebben op uitkeeringen, te
verlengen tot 39 of 52 weken.
INBREKERS OP HEETERDAAD
BETRAPT.
Terwijl ze aan de brandkast
bezig waren.
Eindhoven, 22 Oct. Vrijdagnacht heeft
dc politie twee personen, K. v. d. W. en W.
v. d. V., beiden ongeveer 20 jaar oud, op
heeterdaad betrapt, terwijl zij bezig waren
in het kantoor van de Cinema Pari6ien te
Eindhoven dc brandkast te forcecren. Zij
werden door den operateur van de bios
coop en twee bewakers van de nachtveilig
heidsdienst ontdekt. Zij zijn naar den Bosch
ergebracht en ter beschikking van de
justitie gesteld.
BETERE KAASPRIJZEN.
Een blijvend verschijnsel?
Op de te Hoorn gehouden kaasmarkt is
voor verschillende stapels boeren commis
siekaas 30 per 50 kg. besteed. Sedert ge-
imen tijd is een zoodanige noteering niet
bereikt. Ook de prijzen van de overige kaas
soorten vertoonen den laatsten tijd een niet
onbelangrijke stijging. Of de prijsverbete
ring van dit product blijvend zal zijn, of dat
deze verbetering aan seizoeninvloeden moet
worden toegeschreven, zal de toekomst moe
ten lecrcn. In ieder geval zal deze prijsver-
hooging, vooral op het oogenblik, bij de be
trokkenen zeer welkom zijn.
Leiden, 22 Oct. Door do versobering
van de rijksuitgaven zullen aan de Leid-
sclie universiteit 39 personen door ontslag,
pensioen- of wachtgeld-regeling worden ge
troffen, en wel mot ingang van 1 Jan. 1933,
n.l. 5 conservatoren en observatoren, 8
hoofdassistenten en assistenten, 1 pedel, 5
technici, 2 rekenaars, 4 amanuenses, 3
preparateurs en leerling-preparateurs, 2
analysten en laboranten, 2 schrijfsters, 6
bedienden, concierges cn portiers en 3 ar
beiders en werksters. Bovendien worden 2
conservatorplaatscn omgezet in hoofdassis
tentschappen cn 2 hoofdassistentschappen
in assistentschappen.
Bij K. B. Is benoemd tot lid van het col
lege van regenten over de gevangenissen te
Rotterdam mr. H. Bavinck, advocaat en
procureur aldaar;
is met ingang van 1 Januari aan mr. S<
A. Thomas, tijdelijk secretaris van het col-<
lege van regenten over de rijkswerkinrich*
ting to Hoorn, wegens opheffing zijner be*
trekking eervol ontslag verleend;
is aan mr. G. P. Haspels op verzoek eer*
vol ontslag verleend uit zijn betrekking van:
kantonrechter-plaatsvervanger in het kani
ton Ommen;
is aan den heer J. C. van Ommeren, td
's Gravenhage, wegens verandering inrich*
ting van het dienstvak waarbij hij werk*
zaam is, met 1 Januari eervol ontslag ver
leend als technisch ambtenaar van he£
stoomwezen.
Bij K. B. is benoemd in dc provincie
Utrecht, N.-Holland cn Z.-Holland tot hoog
heemraad van Amstelland C. J. van Tien
hoven, te Aerdenhout.
RAAD VAN ARBEID LEEUWARDEN. 1
De heer IJ. Buis Kzn. benoemd
tot voorzitter.
Naar het Hbld. verneemt, is dezer dagorï
een K. B. te verwachten, waarbij de
heer IJ. Buis Kzn., referendaris bij den
Raad van Arbeid te 's-Gravenhage, wordt
benoemd tot voorzitter van den Raad van
Arbeid te Leeuwarden.
HEVIGE FABRIEKSBRAND IN
ZAANDAM.
Tal van machines verloren gegaan*
Zaandam, 23 Oct. (V.D.) Hedenavond
heeft te Zaandam een groote brand gewoed
in dc fabriek ter verwerking van houtafval
van de N.V. „Fihra', gelegen aan het West*
zijderveld.
Te 10 uur kwam één der omwonenden!
den directeur waarschuwen, dat in de fa
briek brand woedde. De brandweer werd
onmiddellijk gclarmecrd en was spoedig
met veel materiaal ter plaatse. Zij kon aan*
vankelijk weinig uitrichten, daar het vuur
woedde in een afdeeling, waar 10.000 volt
hoogspanning stond. Na een half uur slaag
de do directour erin de schakelaar kapot to'
slaan cn kon dc brandweer beginnen. Het
grootste deel van de fabriek kón behouden
blijven. De brand heeft hoofdzakelijk ge
woed in de slijperij, waar tal van machines
zijn verloren gegaan. Omtrent de oorzaak'
tast men nog in het duister. Den geheelen
dag was in de fabriek gewerkt, terwijl do
directeur om 7 uur nog dc ronde had ge*
daan.
De schade kon nog niet vastgesteld wor
den, maar wordt door verzekering gedekt*
De directeur was echter niet tegen bedrijfs
schade verzekerd. De brand zal waarschijn
lijk geen 6tagnatio in liet bedrijf verwek*
koD.
|De menschen, die nooit tijd hebben, doen
e vrceg
vrc-2g«
yitoorV-,
jaar.
ppy Maf I
(Oorspronkelijke roman door Jan Walch.
12
pn harte ontroerd ging IIcnri zitten.
Jaar wat hem wel even bevreemdde:
|l bleef doodstil Niet, dat hij op „applaus"
r1 gerekend, maar hij had toch wèl iets
rtelijks verwacht. Dat bijvoorbeeld de
Jsident hem tegemoet was gekomen, cn
(n de hand had gedrukt. Maar dio bleef
Jkstijf staan, met een strak gezicht. Och,
Ouitschers of die Elzassers dan
1 wat „stramm", schoot hem door dc ge-
ptenMaar toch, het aanzien van dat
licht, dat eer afwerend dan vriendelijk
verlamde zijn boenen, die zich al in
|vpging zetten om naar den andere toe
jpan. Meteen zag hij hoe op de eigenaar-
I0. lialf-rollende manier van een dik man,
j geaffaireerd is, zijn geleider naar den
letter snelde, en haastig cn heftig met
lernpte stem tot hem sprak. En hij ver-
p duidelijk de woorden: „Toch een koe-
^Pas!" Het werd gezegd op den toon van
|ar»d, rlie zich rechtvaardigt en de voor
la luisterde met onbewogen gezicht en
Trilde oogen en zei toen kort: „Hij
lp ons voor den gek". En de geleider
jp niet aan hun tafeltje terug, maar
fret een koel gezicht terzijde aan de
luurstafel zitten en terwijl hij daar voor
uit keek, nam dat gezicht allengs een_
uitdrukking aan, die Henri er nog niet op
gezien had. Een wrééde uitdrukking, dacht
hij, en voelde meteen den arm van Clara,
en keek naar haar, en haar oogen keken
angstig; maar toen hij haar even bleef aan
zien, zag zij naar hem op, en haar gelaats
uitdrukking veranderde en het scheen hem,
dat die beschermend werd.
Maar er was geen tijd om over al die
bijzonderheden na te denken, want de pre
sident nam weer het woord en op een kou
den, ironischen en naar het Henri scheen
zelfs nu en dan eenigszins dreigenden toon
zei hij
Mijnheer Von Hoghen Loegt, Dames en
Heeren, is een zeer nederig man. Zéér ne
derig. Hij zegt een ondergeschikt ambte
naar tc zijn, hoewel hij met een koerierspas
reist. Hij brengt in den trein zéér met de
onze strookende opinies over den toestand
van ons land naar voren, die den indruk
vestigen, dat hij minstens ons streven met
een zeer gunstig oog beschouwt, een reden
voor ons om hem in ons midden uit te noo-
digen, wat hij geheel in overeenstem
ming nog steeds met de wijze waarop hij
ln den trein gesproken heeft aanneemt.
En als hij ons hier samen heeft gezien, en
de namen van ons bestuur heeft vernomen
als hij op de hoogte is gekomen van onze
idealen dan spreekt hij als iemand, die
als een boertje-van-buiten toevallig in een
milieu is verzeild, waar hij niets mee te
maken heeft cn spreekt over ons streven
met een zoo eigenaardige „bewondering",
dat we die moeilijk als gemeend kunnen
aanvaarden. Daar wordt het boertje Al te
onnoozel en deze heer al te nederig. Of
neon! om hem niet langer tc volgen op
den weg der onwaarheid daar heeft hij
de eigenaardige vrijmoedigheid ons tc hóó-
nen! Op een keurige manier ons allerlei on
aangenaamheden te zeggen. Dames en Hee
ren! ik zou dien eigenaardigen gast willen
antwoorden: als u inderdaad niet degene
is, voor wien we u, op grond van uw eigen
woorden hielden, gaat u dan heen. We zul
len ons dan vergenoegen met uw portret, te
midden van ons allen! Dat plezier hebben
we dan tenminste; en enfin, we zullen u
door middel van die fotografie nog wel
cons herinneren aan het genoegen, dat u
ons hebt verschaft".
Het viel Henri op dat de laatste woorden
op een fel-dreigcnden toon werden geuit.
Maar overigens begreep hij er niet erg veel
van. Hij rees verbaasd overeind, wilde in
lichtingen vragen, maar reeds had de pre
sident met een bevelend gebaar een paar
bedienden gewenkt: „Wijst mijnheer cn
mevrouw den weg naar buiten".
Nu maakte zich toch een felle veront
waardiging van ITenri meester. Wat! Ze
werden de deur uitgezet! Hij niet alleen,
maar Clara, een dame, ook! Dat was toch
wel een grofheid! En waarom? Ja, waar
om? Dat was het weer, dat zijn protest ver
lamde Er was een misverstand, maar...
Mijnheer de president", zei hij, terwijl
de beide bedienden, wier voorkomen aan
rechercheurs van politie deed denken, naast
hem hadden post gevat, „mijnheer dc presi
dent
- „Het is nu genoeg geweest", zei die
hard en grof. „Wijst meneer en mevrouw
den uitgang", herhaalde hij bevelend. En
Clara wenkte hem, hang en snel: „Kom nu
maar, kom maar..."
Eén der bedienden ging hun vóór naar
de deur, de andere volgde, zcoals dat bij
het transport van gevaarlijke gevangenen
gebruikelijk is. De sleutel werd door één
der wachthoudende heeren omgedraaid,
men kwam in de gang, waar de oude be
diende met een gezicht, dat geenerlei uit
drukking had, op een stoeltje vóór den toe
gang dfer zaal zat, en bij hun voorbijgaan
zitten bleef. Niemand sprak een woord;
Henri en Clara hoorden slechts den dreu
nenden voetstap van den man vóór en dan
man achter, gelijkelijk neergezet, cn den
schichtiger klank van hun eigen haastige
en kleiner schreden en zagen den breeden
rug door hoekig-vierkante schoudeF-lijn af
gesloten. Zoo ging het de enkele treden op,
den overloop over, de breede trap af. Over
al was het helder licht, en heel stil, uitge
storven stil; alleen de dreunende stappen,
en voor hen de zwarte breede rug. Het werd
Clara een angstige hallucinatie; het scheen
haar eindeloos te durenDe vestibule
doorToen plaatste zich de bediende, die
hun vooraf ging, voor de buitendeur, trok
ze open. Het ging met stram-mekanieke be
wegingen, als van een soldaat, die een com
mando in de geleiding van tempo's uit
voert. Hij liep mee met de deur die hij
openhaalde, posteerde zich er toen naast;
de man, die achter hen aan kwam, plaatste
zich tegenover hem. Stokstijf stonden ze
daar als twee karyatiden. Op hun strakke
gezichten was geen groet en geen dreiging.
En daartusschen door wandelden Henri cn
Clara, hij in een bevreemde rust, zij met
schichtig gerepte stapjes, naar buiten in
den maannacht.
ACHTSTE HOOFDSTUK.
Vreemdclijk beklemd liepen ze, in de
zelfde maat, als werd dio nog door de
twee surveillanten geregeld, een eind door
de zachtjes dalende oprijlaan, die met een
draai door een hoog beboscht gedeelte van
het park ging. Clara greep Henri's arm.
Het scheen haar, dat de boomen onheil
ruischten; op het pad bewogen spokig de
schaduwen van hev jonge groon. Zo ver
haastte haar tred, q-ok Henri mee. Inééneri
kwam de beklemmende gedachte bij haar
op aan het hek, dat het buiten van den
weg afsloot. Zou het misschien dicht zijn?,
Waren zij gevangen in een griezelige val?
In de macht van die starre, onuitsprekelijk!
angstwekkende mannen, wier boosaardig
grijnzende tronies zo als duivelsche drei
gingen vóór zich zag, den weg versperrend?
Ze begon bijna hard te loopen, dorst nau
welijks te ademen, als iemand, die vlucht
uit een atmosfeer van verstikking... Daar
was het hekde spijlen staken als een
werend staketsel omhoog. En in éénen stok
te haar vaart: er liep een man bij het hek*
Wc móéten er door", zei ze fluiste
rend.
Nu, dat zal wel gaan", antwoordde
Henri rustig, verbaasd, als bevreemdde hem
de angstklank in haar stem.
Het ging ook. De man opende bij hun na
dering zwijgend het hek; sloot het dadelijk'
achter hen. Ze stonden op den pubiieKen
weg.
Clara slaakte een diepen zucht van ver
lichting. Kalmer liep ze eerst nog even
door, omwendend naar links. Daar waren
ze vandaan gekomen; daar was de stad. In
de lucht zagen ze vaag den rossigen gloed
van de duizenden lantaarns. Henri bleef
staan. „Moeten we dat hecle eind loopen?"
zei hij.
.Wordt vervolg (L
l
