DÉ EEMLANDEü
Fa. R. van den BURG
Boiteolandsch
Overzicht
Bui tem land
Boursoverzicht
m
Belangrijkste
N5.ee ws
Weerbericht
Licht op
Vrijdag 28 October 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 103
ONLUSTEN IN LONDEN
HET STRIJDTQONEEL IN
MANDSJOERIJE
STEEKEN NAAR BRUN1NG
GEWORPEN
HOE FRANKRIJK WIL
ONTWAPENEN
PERU BEZET TERREIN
VAN ECUADOR
RECHTELOOSHEID VAN HET
DUITSCHE VOLK
5 uur 16 min.
L. J. LUYCX ZOON
FLUWEEL
EVSANNBORG ORGELS
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS p* s mamdco voor Amersfoort 2.10 per marud 0.75, per
week (met grille veriekerlog legett ongelukken! f O.I77r
Blnnenl.nd frineo per pojt per 3 maudea f 3-, Aflonderll|ke Dommere f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 5IJ
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een Dewijsuummet
elke regel meer f 0.25 Llefdadighelda-advertentlën voorde
helft vao den prijs. - Kleine Advertentlën „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.Bewijsnummer extra I 0.05
De betrekkingen tnsschen
Rusland en Japan. Een
nlet-aanvalsverdrag in den
maak?
Den laatstcn tijd is er meermalen
sprake van geweest, dat eerlang tusscben
Tokio.en Moskou een nieGaanvalsvcrdrag
zal worden gesloten. Reeds eerder hebben
de Russen den Japanners voorstellen ge
daan inzako oen non-agressiepact, maar
toen beeft Tokio nog al eon hooghartige
houding aangenomen en tc verstaan gege
ven, dat hot van de urgentie eener derge-
lijko overeenkomst niet overtuigd was. In-
tusschen zijn dc toestanden wel eenigszins
gewijzigd, nu mot Japansche hulp dc z.g.
zelfstandige staat Mandsjoekwo in het
leven is geroepen, die. door Japan den
eenigen staat tot dusver reeds is erkend.
Dc houding, die Japan met betrekking tot
dc nieuwe republiek, die onder leiding
slaat van Poe Yi, heeft aangenomen, is na
genoeg overal ter wereld afgekeurd, zoo
dat bét op hét oogcnblik een vrij vereen
zaamde positie inneemt.
Vandaar dat er Japan thans veel aan ie
gelegen zijn positie tc versterken; ofschoon
er tusscben do politieke en wereldopvattin
gen der. bolsjewistische Russen en Japan
ners een hemelsbreed verschil bestaat, dóen
laatstgenoemden momenteel niettemin hun
best toenadering tot Moskou te zoeken. Ter
wijl het initiatief met betrekking tot liét
niet-aanvalsvcrdrag oorspronkelijk van Mos
kou uitging, is het ditmaal Tokio, dat voor
den dag komt met het denkbeeld eencr non
agressie-overeenkomst. Er valt zelfs tc be:
6clukken over berichten, waaruit zou kun
nen worden 'afgeleid, dat dc minister-presi
dent, Saito, en de minister van oorlog,
Araki, aan het Japansche departement van
buiienlandsche zaken instructies hebben
verstrekt om voorbereidselen te treffen voor
het houden eener Japansch-Russischc con
ferentie, welker taak liet zou móeten zijn
te streven naar het sluiten van een niet-
aan va ls verdrag.
Wel is er nog geen tijdstip voor deze con
ferentie bepaald, maar het wordt niet on
waarschijnlijk geacht, dat-zij in December
a.s. zal plaats vinden.
De Japansche militairen zijn altijd félle
tegenstanders geweest van liet' Russische
bolsjewisme, maar het schijnt thans, dat zij
ditmaal zich nk^t zullen kanten tegen Ja-
panscli-Russische onderhandelingen, mits
dc regeering van Stalin bepaalde waarbor
gen biedt en bepaalde toezeggingen doet. Zij
Eullen er vermoedelijk op staan, dat dc unie
van sovjetrepublieken vooraf den nieuwen
staat- Mandsjoekwo erkent. Pas dan kan het
Diet-aan vals verdrag een feit worden.
De beteekenis van dezen schaakzct der
Japanners wordt duidelijk, wanneer men
overweegt, dat Japan aan hot einde van
dit jaar op een buitengewone Volkcnbonds-
vergaderine. ter verantwoording zal wor-
don geroepen, wanneer het rapport in
behandeling korat, dat is uitgebracht door
de Volkenbondscommissic, die onder leiding
'van Lytton in Mandsjoerijeeen onderzoek
beeft, ingesteld. Wanneer Rusland vooraf
Mandsjoekwo mocht hebben erkend en zijn
goedkeuring gehecht aan den toestand, die
in genoemd gebied onder Japanschen in
vloed is geschapen, zou Japanspositie te
Gi>nèvo aanmerkelijk zijn versterkt.
Ook voor Rusland zitten in beginsel niet
onbelangrijke voordeelen vast aan het tot
dand komen van het niet-aanvalsverdrag.
Itunicrs thans ziet Rusland zich in verband
toet den gespannen toestand genoodzaakt
in het Verre Oosten duizenden jonge man
non op dc been tc houden, die onttrokken
morden aan den dringenden arbeid van den
economischen opbouw en .wier verzorging
toillioenen verslindt Wanneer een Ja-
ansch-Russisch vergelijk tot stand mocht
komen, zou Rusland deze troepen- terug
'"innen trekken cn gedeeltelijk weer naar
ot Westen sturen. Bovendien zouden tal
an roode soldaten weer tot het burgerlijk
aven terug kunnen keeren, hetgeen van
foot belang is voor de verwerkelijking der
'Jfjarenplannen.
Aan den anderen ,kant is nog lang niet
aker welk standpunt Rusland ten, aanzien
deze ingewikkelde kwestie zal innemen,
en mag niet vergeten, dat de positie der
"tosen is versterkt, nu de Japanners lien
ei,olijk noodig hebben: Het ligt voor dc
and, dat Moskou van deze omstandigheid
1 grootst mogelijk profijt tracht te trek
en. Uitgesloten is het dan obk niet, dat
usland dc Verecnigdc Staten op de eene
andere wijze zal lateii voelen, dat er voor
Amerikaaneche republiek groote bclan-
■n op het spel staan, wanneer Rusland
ch aan de zijde van Japan mocht scharen.
1 zou de regeering te Washington ertoe
tornen brengen tégenover Rusland een
inder afwijzende houding aan te nemen
1 aan tc sturen op een Russisch-Ameri-
ansche toenadering, waarvan do sovjet-
fare nog altijd oneindig veel meer ver
béten dan van een non-agressiepact met
Mton. Hoe dit zij, Moskou heeft op het
inblik een belangrijke troef in handen.
Meer dan 50 gewonden en vele
arrestaties bij de werk
loozendemonstraties
Geweldig gedrang veroerzazkt
ongevallen
Londen, 27 October. (V.D.). Werkloo-
zen, afkomstig uit alle declen van het Ver-
eenigd Koninkrijk hebben Donderdag in
Hydepark gedemonstreerd, waarbij het tot
woeste tooneclcn- cn hevige botsingen met
de politie is gekomen. Meer dan 50 perso
nen, o.w. een groot aantal politiebeamb
ten, werden gewond. Er zijn zeer veel per
sonen gearresteerd.
Kort na twaalf uur 6troomdcn de demon
stranten. uit vijf verschillende richtingen
straalvormig door Londen naar Hydepark
De omgeving van Hydepark was door dui
zenden politiebeambten te voet cn te paard
en met motorwagens bezet.
Bij de „liongcrdcmonstranten" sloten zich
onderweg duizenden Londenschc werkloo
zon aan, zoodat zich ongeveer 30.000 men
echcn voor de hekken van Hydepark ver
drongen. Het verkeer in de omgeving was
volkomen stilgeiegd.
Onder do wcrkloozcn bevonden zich vele
studenten cn ook moeders die haar kinde
ren op den arm droegen/Plotseling wier
pen ecnigc demonstranten een voorbijrij
dende politie-auto met steenen, Zand en
flesschcn. Direct verschenen bereden agen
ten, die van-de gummiknuppels gebruik
maakten. Het kwain tot een hevige vecht
partij. De werkloozen verwondden cenige
politiebeamenten door steenworpen. ïn
korten tijd lag een groot aantal personen
hevig bloedend op het plaveisel. Zij moes
ten per ziekenauto worden weggebracht.
Van openbare gebouwen, restaurants cn
winkelswerden de ruiten ingeworpen.
Ëenigo- werkloozen bestormden een vracht
auto cn wierpen daar van af met boenders
welke zij in den wagen vonden, naar de
agenten.
Na de demonstratio is het op verschillen
de plaatsen tot zuIk' een hevig gedrang ge
komen, dat véle personen in onmacht vie
len en onder den voet werden geloopen. De
menigte trachtte nog eenige malen naar de
binnenstad en dc parlomentéwijk door te
dringen, doch steeds weer werd zij door de
bereden politic teruggeslagen. liet parle
mentsgebouw was door een groot aantal
politie-agenten bewaakt. Ook op dc publie
ke tribune van het Lagerhuis had een
groot aantal agenten plaats genomen.
Een voorstel van de Onafhankelijke La
bour Party een deputatie der demonstran
ten toe te laten werd verworpen. Thans zal
een verzoekschrift worden aangeboden om
toelating to bewerken.
Amerikaansch kolonel
aangekomen
Moékden, 27 Oct. (V.D.). Gisteren is de
Amerikaansche militaire attaché, kolonel
Dr-ysdalc, te Moekden aangekomen. Hij is
voornemens naar Tsitsikar enCharbin te
reizen om daar den militairen toestand te
bestudeeren. Tot nog toe heeft hij ge.en toe
stemming gekregen om zich naar het Wes
telijk gedeelte van den Chineeschcn Oos
terspoorweg te begeven, waar groote ge
vechten plaats vinden tusschen Japansche
troepen en Chineesche vrijscharen.
Chineesche organisaties te-
gen den invoer van Japan
sche waren.
Sjanghai, 27 Oct. 160 Chineesche or
ganisaties hebben de Chineesche regeering
oen memorandum doen toekomen, waarin
zij onmiddellijk stopzetting eischcn van
den Japanschen invoer naar China, aan
gezien de Japansche politiek gericht is te
gen China en Japan de besluiten van den
Volkenbond in dc Mandsjoerijscbc kwestie
wil saboteeren.
MOORDENAAR TER DOOD
VEROORDEELD.
S t e n d a 1, 27. Oct. (V.D.) De jury-recht
bank te Stcndal veroordeelde den 6chrijn
werker Gcorg Grosse uit Barnebeck in het
district Salzwedel wegens moord met voor
bedachten rade ter dood on wegens twee
pogingen tot moord tot vijf jaar tuchthuis
straf en levenslang verlies der burgerlijke
eercrechten.
Grosse, die eenigen grond bezit, had op
12 Juli te Barnebeck wegens onecnigheden
over de pacht de landbouwers vrouw
Schulz, terwijl zij in haar keuken de krant
zat te lezen, neergeschoten, terwijl hij haar
vader en haar zoon ernstig verwondde.
Voor wie had geloofd, dat de daling van
het Pond Sterling slechts ccn zeer tijdelijke
was, is deze week er, om hen uit den droom
tc helpen. Het pond is verder gedaald cn be
weegt zich nu dicht bij de acht gulden. Er
schijnt den laatsten tijd veel geld uit het Brit-
sche Rijk te zijn „gevlucht" om een beter ren-
deerend emplooi voor de gelden te vinden,
na het steeds lager worden van de rente
stand. Dit was weer een gevolg vau het in
ruime mate toevloeien van geld. In financiee-
le kringen te Amsterdam is men echter van
meening, dat dit tocvloeica van geld een
kunstmatig karakter draagt. Het was een van
de vele middelen om een optimistischer stem
ming tc verkrijgen cn den crisis te bestrijden.
Doch deze is er sinds deze manipulaties cn
vele voorafgaande van gclijksoortigen aard
niet beter op geworden. Het aantal werkloo
zen over de gehcele wereld bedraagt nog zoo
om en nabij de 20 milliocn. Twintig millioen
menschen, die niet producceren bcteckenen
tienduizenden machines, die niet in bedrijf
zijn, beteekenen in laatste instantie ccn ver
arming van de wereld. Went stilstand is ook
op industrieel gebied achteruitgang.
Het reddend gebaar, dat de wereld opheft
uit de crisis is er nog niet. Een goede inter
nationale regeling, een die niet door sluwe
politiek al bij voorbaat getorpedeerd wordt,
zou redding kunnen brengen. De groote eco
nomen, of zij van orthodoxen of socialisti-
schen huize zijn, zij zijn het er allen over
eens, dat dc crisis slechts internationaal kan
kan betreden worden. Maar voor een doel
matige bestrijding komt meer kijken dan
lauwe tractaatjes, die cr -op papier heel
idealistisch uitzien, maar in de practijk niet
het minste uitrichten. Op het oogenblile trekt
ook in beurskringen de behandeling van hel
wetsontwerp strekkende tr h verhooging der
invoerrechten met liefst dv ',:g procent, zoo
dat deze van 10 óp 13 pet' /.brleïj komen. Dr.
Cojiin heeft zich cr vierkant tegen ver
klaard, zooals trouwens dc geheele rechter
zijde. Dit ontwerp is tegen de geest van
Ouchy, ;s ook tegen het bedrijfsleven ge
richt, want verhoogde invoerrechten hebben
natuurlijk in andere landen represaillemaat
regelen tengevolge.
Zoo gaat dan de taricfoorlog zijn gang,
steeds nieuwe troepen worden er in het veld
gebracht, maar een overwinning vindt men
bij niemandl Inlusschen gaat ook dc echte
oorlogsdreiging voort. De groote Italiaanschc
dictator heeft weer eens enkele van zijn be
leende laaiende redevoeringen gehouden en
er in door laten schemeren, dat Italië (een
gebaar naar Frankrijk) niet voor rorlog te
rugdeinst.
Sombere wolken hangen boven de wereld,
somber zijn ook de verwachtingen voor de
naaste toekomst. Zoo is ook de stemming op
ons Damrak verre van geanimeerd, was er
weinig handel en kon het algemeene koers-
peil zich nauwelijks handhaven. Er hangt een
zekere spanning in de lucht en men krijgt
den indruk, dat er binnenkort iets geweldigs
zal moeten gebeuren. Want in welhaast alle
kringen is men het er roerend over eens, dat
liet zóó niet langer gaan kan, dat een mar
telende onzekerheid funester is dan het
meest zware vonnis.
Bamberg,' 20 Oct. (V-O.) Naar aanlei
ding van dc demonstratie van dc Beier-
schc Volkspartij in Bamberg, waar dr.
Brüning Dinsdagavond het woord he'-'l ge
voerd, is het tot ernstige politieke botsin
gen gekomen.
Voor de zolen, waar gedemonstreerd zou
worden, waren duizenden menschen bijeen
gekomen, die den voormaligcn rijkskanse
lier met hoonend geschreeuw ontvingen.
Onder politiebescherming kon Brüning ein
delijk in de zaal komen. Hierop maakte
het publiek een hólsch rumoer, zoodat de
politie met den gummistok de straat moest
ontruimen. Daar de stedelijke politie niet
sterk genoeg was, moest landspolitie to
hulp geroepen worden. Deze hulp werd
met een regen van steenen ontvangen. On
derweg van dc zaal naar zijn hol el werd
nog tegen do auto, waarmede Brüning
huiswaarts reed, een steen geworpen. Het
achterraam werd vernield. De politie
maakt bekend, dat het hier opzettelijk
voorbereide r-n georganiseerde demonstra
ties betrof. De betoogers waren leden van
de communistische en de nationaal-socia-
listische partij. Er werden drie politie
agenten gewond.
NATIONAAL-SOCIALISTISCH BLAD
VERBODEN.
Danzig, 27 Oct. (V.D.). De politie-pre-
sident van Danzig heeft het wekelijks ver
schijnend nationaal-socialistisch orgaan
Der Vorposten wegens een belcedigend ar-
Jikel tol 15 Noy...a.s. verboden.
Is rekening gehouden met lloover s
inzichten
P a r ij s, 27 Oct. (V.D.). Het Franschc vei
ligheids- cn ontwapcningsplan was gister
middag nogmaals onderwerp van een uit
voerigc bespreking tusscben dc deskundi
gen van dc betrokken ministeries.
De regeering heeft laat in den middag
den minister Aan oorlog, den minister voor
de luchtvaart, den minister van marine cn
den minister van koloniën uitgenoodigd
voor een bespreking aan den Quai d'Orsay,
waar vier uren long werd beraadslaagd
over dc afzonderlijke artikelen van bet
Franschc plan dat morgen den oppersten
raad van nationale verdediging ter defi
nitieve goedkeuring wordt voorgelegd.
De Oeuvre wijst erop, dat over ccn even
tueele verkorting van den militairen dienst
tijd van 12 tot 9 maanden in het plan niet
wordt gesproken, aangezien een dergelijke
verkorting oen zuiver Franschc aangele
genheid is.
P a r ij s, 27 Oct. (V.D.). Naar in politioke
kringen verluidt, heeft men bij bet ontwer
pen van het Franscbe veiligheids- cn ont
wapeningsplan aanvankelijk weinig reke
ning gehouden met de voorstellen van pre
sident lloover. Tengevolge van dc vrees,
dat een Engelsch-Amcrikaaoscb tegenfront
zou kunnen ontstaan, heeft men tenslotte op
tal van punten rekening gehouden met het
Iloovcrplan. Getracht zal nu worden om
naast liet, Iloovcrplan het Fransche plan
als grondslag voor de komende debatten te
doen aanvaarden.
New York, 27 Oct. (V.D.). Uit Quito
wordt gemeld, dat Pcruaanschc troepen op
nieuw gedeelten van Ecuador hebben be
zet. Een Pcruaansche compagnie heeft Po
citos bezet cn verdedigt bet tegen eiken
aanval van de Ecuadorcesche troepenafdee
lingen. De nationale raad van verdediging
is door dc regeering van Ecuador heden
bijeen geroepen.
Landau (Pfalz), 26 Oct. (V.D.) De Bcier
schc minister-president dr. Held heeft he
denavond in een vergadering van het ccn
trum en de Bcierschc Volkspartij een rede
voering gehouden, waarin hij o.a. uiteen
zette, dat de politiek van de huidige rijks-
regeering niets anders bedoelde dan een
rechteloos maken van liet volk. De boeren,
de middenstand cn de arbeiders worden op
zij gezet en een dunne „Herrenschicht", bo
venlaag van heeren, moet de leiding voor
langen tijd in handen krijgen. Wat het par
lernentarisme als regeeringssysteem betreft,
spr. is cr van overtuigd, dat de rijksdag
het grondwettige instrument van het Duit
sche volk is. Dezelfde fundamenten, die de
rijksdag heeft, liecft ook de rijkspresident,
liet is volkomen verkeerd er steeds over tc
spreken, dat de rijkspresident grootcre bc
vocgdheden moet hebben. Duitschland beeft
geen tsaar noodig en kan niet worden ge
holpen door ccn 60ort tsarisme. Wie een
land zonder noodzaak een rijkscommissaris
6tuurt, kan moeilijk beweren federalist te
zijn. liet vonnis van Leipzig ten slotte be
sprekende, zeide dr. Held, dat dit een schit
terende rechtvaardiging vormde van het
Bcierschc standpunt. Het was een neder
laag voor de regeering. Dit kan een ook nog
zoo mooi opgesteld communiqué niet ver
doezelen.
ONTBINDING VAN HET
FOLXETING.
Kopenhagen, 27 October. (V.D.) Mi
nister-president Stauning heeft in het Fol-
keting verklaard, dat den koning verzocht
is het Folketing te ontbinden, omdat de re
geering bij haar handelspolitieke plannen
geen meerderheid achter zich heeft De
verkiezingen voor het Folketing zullen den
16 November plaats vinden.
NOODLOTTIG KINDERSPEL.
B c u t h e n, 26 Oct. (V.D.) De Gross-Wil-
kowitz speelden drie kinderen, die alleen
in huis waren, met. een flesch brandspiri
tus. Een vierjarig meisje goot de spiritus
in de brandende kachel, tengevolge waar
van een ontploffing ontstond. Het meisje
en twee zusjes van 2J/a en van 6 jaar lie
pen ernstige brandwonden op. Het vierja
rig meisje is inmiddels aan haar verwon
dingen overleden.
BUITENLAND.
Do positie van *t kabinet-Braun.
(Eerste Blad, pag. 2.)
De Stahlbelm contra prins Auguöt Wil-
(Ecrsto Blad, pag. 2.)
Een nieuw werkprogram van Von Papen.
(Eersto Blad, pag. 2).
y
Ernstige onlusten bij de wcrkloozcndc-
monstraties te Londen.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
De nationale unie en de Haagschc bur
gemeester.
(Tweede Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Dc gemcentcbegrooting z. h. st. aange
nomen.
(Derde Blad, pag. 1).
Politicbcvelen moeten wordon opgevolgd.
(Kantongerecht).
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door liet Kon. Ned. Met In
stituut te De Bilt.
Hoogste barometerstand 700.0 te Thors-
havn.
Laagste barometerstand: 7-12.6 te Vlissin-
gen.
Verwachting: Meest matige, N.W. tot W.
wind, zwaar bewolkt of betrokken, waari
echijnlijk nog regenbuienen, iets kouder.
Terwijl de drukopzet in het W. aanhield,
heeft ccn kleine depressiekern, die giste
ren over het Z. van Ierland en Engeland
de barometer snel deed dalen cn zich met
groote snelheid onder zware regen O.waarts
verplaatste, den wind in ons land reeds
naar Z. en Z.O. doen krimpen. In hoeverre
de ruiming, die hierna map worden ver
wacht, welke trouwens in het Z.W. van
het land reeds is ingetreden, met dc daar
aan gepaard gaande afkoeling van langen
duur zal zijn, hangt in sterke mate af van
do verdere ontwikkeling van een nieuwe,
voorloopig nog kleine cn ondiepe depressie,
die bij IJsland verscheen Behalve de weg
door de depressie uit Z. Engeland gevolgd,
waar de regen ook zwaar was (Brussel cn
Calais hadden beiden 32 m.M.) had het ge
bied meest matige regen. Dc temperatuur
is vrijwel overal gedaald.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
in aile kleuren, 70 c.M. breed,
f 1,45 en f 2,50 p. meter.
ARNH.STRAAT
Het toonaangevende fabrikaat
Complete collectie.
RELLETJES AAN DE UNIVERSITEIT
TE WEENEN.
Ween en, 26 Oct. (H.N.) In het physio-
logische instituut van de universiteit te
Weencn is het vandaag opnieuw tot bot
singen gekomen tusschen nationaal-socio-
listische en socialistische studenten. Do
relletjes strekten zich ook uit tot het ana
tomische instituut en liet hoofdgebouw
van de universiteit. In de gehoorzaal, waar
prof. Randier, het socialistische gemeente
raadslid, zijn voorlezing hield, werden do
ruiten stuk geslagen en dc banken omge
worpen. Bij de politie hebben zich 13 stu
denten aangemeld, die gewond waren. De
rector heeft de sluiting van de universi
teit en de verschillende instituten gelast.
KERK EN STAAT IN MEXICO.
Verscherping van 't geschil.
N e w-Y o r k, 26 Oct. (H.N.) In Mexico if
het conflict tusschen kerk en staat nofj
verscherpt, Eén der staten heeft een wet
aangenomen, volgens welke voortaan nog
slechts één priesterkop 25.000 inwoners
mag zijn.