AMERSFOORTSCH DAGBLAD Zaterdag 29 October 1932 31e Jaargang No. 104 DERDE BLAD GROOTE SPOORWEGRAMP BIJ MOSKOU? STEMMEN VOOR EN TEGEN HOOVER DALENDE GRAANPRIJZEN BOER ALS GELEERDE TIENDUIZEND ARBEIDERS UITGESLOTEN ERNSTIG INCIDENT IN 'T PARLEMENT TE SOFIA REGEERING-V0N PAPEN CONTRA KABINET-BRAUN OPZIENBARENDE MEDE-* DEELINGEN VAN DE BROQUEVILLE Heeft België oorlogsplannen? GANDHI WORDT NIET VRIJGELATEN JAPAN TEGEN HET RAPPORT-LYTTON FRANKRIJK EN ONT WAPENING Groote rede van Herriot Er zouden 100 dooden en 300 gewon den zijnmaar de GePeOe zwijgt Keulen, 28 Oct, (V. D.) Het „Koelner Tagcblatt" publiceert in zijn avond éditie van Vrijdag den brief van den chef-chemi cus eener fabriek te Moskou, iemand die to Keulen is geboren, waarin deze melding maakt van een zeer ernstig spoorwegonge luk, dat Zondag voor acht dagen bij Mos kou zou hebben plaats gehad. Volgens den brief zou het aantal dooden ongeveer hon derd, dat der gewonden bijna 300 bedragen. Het „Koelner Tageblatt" knoopt aan dit bericht do opmerking vast, dat het ongeluk door de GePeOe zou zijn verzwegen. De chef-chemicus heeft met zijn familie aan de Zwarte Zee vertoefd en was met den ver ongelukten trein naar Moskou terugge- keeed. Naar in den brief wordt verklaard, is deze trein tegen zeven uur 's avonds even voor het binnenrijden van het station Mos kou in volle vaart tegen een locomotief ge botst, Daarbij zouden de eerste zes wagens zijn gederailleerd en volkomen vernield zijn. De chef-chemicus is evenals zijn vrouw en dochtertje als door een wonder onge deerd gebleven. N e w-Y o r k, 28 Oct. (V.D.) Na een storm achtige ontvangst evenals in 1928, toen hij zelf candidaat was voor het presidentschap heeft Alfred E. Smith te Boston voor 15.000 menschen een verkiezingsredo gehouden voor den democratischen candidaat Roose velt. Hij eindigde zijn rede met een oproep om met alle kracht do candidatuur van Roosevelt te steunen. Ogden Mills hield te Utica in den 6taat New-York een rede, waarin hij den demo cratischen candidaat Roosevelt een verspil lor noemde. Indien do natie president Hoo ver niet aan het hoofd had, aldus Mills, zou dit een nationale ramp zijn, terwijl men zou kunnen spreken van een wereld tragedie, indien Hoover niet horkozen werd. Van je familie... Manilla, 28 Oct. {V.D.) Do gouverneur- generaal van de Philippijnen, Th. Roose velt, beeft gisteren een rede gehouden, waarin hij de herkiezing van president Hoover bepleitte, wien hij zeide verre de voorkeur te geven boven zijn verren neef Franklin D. Roosevelt, den democratischen candidaat.- Men hoopt op...mislukking van den tarweoogst Chicago, 28 Oct (V.D.) Nu binnenkort 300 rnillioen bushel ta-we uit Australië en Argentinië op de graanbeurs te Chicago verhandeld zullen worden, hebben Canada en Amerika zich gehaast om voor te zijn en in totaal 000 rnillioen bushel tarwe op de markt gebracht. Het resultaat is, dat de prijzen lager zijn dan ze ooit zijn geweest, hoewel het laagste punt van Woensdag gisteren niet meer werd bereikt Op de graanbeurs te Chicago is men van meening, dat alleen volledige mislukking van de nieuwe tarweoogst ecnige uitkomst kan brengen. VON GRONAU DE VOLGENDE WEEK IN DUITSCHLAND TERUG. Karachi. 28 Oct. (V. D.) De Duit6che woreldvlieger von Gronau kan in den loop van de volgende week in Duitschland wor den terug verwacht ERNSTIG VERKEERSONGELUK TE DRESDEN. Dresden, 28 Oct (V.D.) Hedenmiddag kwam op den hoek van de Prager- en de Trompstrasse een tramwagen van lijn 11 in botsing met ccn paard cn wagen. Een meisje werd tusschen de tram en den wa gen bekneld en werd op 6iag gedood. De koetsier vloog door den schok van den wagen en kwam door de ruit van de tram op het voorbalcon van de tram terecht Hij werd zoo ernstig gewond dat hij na eeni- gen tijd eveneens overleed. Bovendien werd een trampassagier eveneens ernstig ge wond. De oorzaak van het ongeval is nog niet bekend. HET CONFLICT TUSSCHEN BOLIVIA PARAGUAY. Ineenstorting van hel Boli- viaansche front, Asuncion, 28 Oct. (V.D.) De voortdu rende overwinningen der Paraguayaansche troepen in het Gran Chaco-gebied hebben de Boliviaan6che troepen zoodanig gede moraliseerd, dat zij, zonder tegenstand te bieden, vluchtten. De forten Alihuata en Tejerina werden, bijna zonder der er een schot gewisseld werd, door de Paraguay aan6che troepen bezet De militaire toestand aan het Boliviaan- sche front is waarschijnlijk mede oorzaak van do bereidheid der Boliviaansche regee ring, om het conflict door arbitrage bij te leggen. HET FRANSCHE PLAN INZAKE ONTWAPENING Volgens een H.N.-bericht verklaarde met betrekking tot het Franscho ontwapenings plan minister Painlevé, dat men niet nauw keurig genoeg het voor en tegen kan over wegen bij vraagstukken, waar het het Ie ven en den dood van het geheele volk be treft Daarom behoeven er echter nog geen meeningsverschillen te bestaan. Paul Bon cour verklaarde, dat het niet zoo moeilijk is geweest om tot overeenstemming te ge raken, want ten slotte waren alle betrokke nen van dezelfde zorg voor Frankrijks vet ligheid vervuld. Pertlnax betreurt het in de Echo de Paris, dat Herriot zich door do voorstellen van president Hoover heeft laten intimideeren on in een vermindering van de sterkte van het Fransche leger heeft toegestemd. Merkwaardige promotie te Upsala Stockholm, 27 Oct. (H.N.) Een doc torspromotie zonder weerga in de 400 ja ren oude geschiedenis von de universiteit van Upsala zal binnenkort plaats hebben. In de aula der universiteit zal n.l. in een plechtige promotie het doctoraat in de philosophie verleend worden aan Peterson uit de gemeente VallJa in de provincie Halland aan de Westkust van Zweden. Pc- lerson is thans 79 jaar oud. Terwijl hij zijn kleine boerderij beheerde, heeft hij een wetenschappelijk werk van hoogc waarde verricht door een dictionaire van 36.000 woorden van het dialect van zijn streek samen te stellen en ook een grammatica op te stellen. Hij heeft ook talrijke verhalen, legenden, liederen, spreekwoorden enz. vc-rzameld en op schrift gebracht en het resultaat van zijn werk aan do universi teiten van Upsala en Lund vermaakt. De geleerden hebben hun bewondering over zijn uitstekend en wetenschappelijk juist work to kennen gegeven. Peterson zal thans do belooning voor zijn levenswerk ontvangen in een indrukwekkende bijeen komst te Upsala, waar hem een lauwer krans zal worden overhandigd met een doftigo toespraak in hot Latijn. B e r 1 ij n, 2 7 Oct (H. N.) De werkgevers in de textielindustrie van de Lausitz hebben vandaag besloten tot een uitsluiting van alle arbeiders, welke 5 November zal in gaan. Door dit besluit worden ongeveer 10.000 arbeiders getroffen. Aanleiding tot de uitsluiting is een staking bij een textiel firma, welker wevers weigeren volgens het twee-stoelensysteem te werken. ZEVENTIEN PERSONEN DOOR EEN GRANAAT GEDOOD. Londen, 2 7 Oct (H. N.) Volgens een bericht uit Sjanghai zijn door de ontplof fing van een granaat welke kinderen op een vuilnisbelt in Tsjapei hadden gevonden, 17 personen gedood en 19 gewond. DE ONLUSTEN IN HYDE-PARK. Lastige opgeschoten Jongens. Londen, 28 Oct (V.D.) In het Lagerhuis verklaarde de minister van binnenlandsche zaken Sir John Gilmour naar aanleiding van do werkloozenonlusten in Hydo Park, dat de onrust was veroorzaakt door een groep opgeschoten jongelui, die, toen de bc- tooging langs Édgware Road trok, op de Cumberland Place door de menigte heen drong en trachtte langs de Marble Arch Oxfordstrcet binnen te dringen. Toen de politie dit belette, werd met steenen gewor pen, waardoor veel winkelruiten werden vernield. De ordeverstoorders, die zich ach ter de werkloozendemonstratie hadden ge voegd, werden door bereden politie en po litie te voet uit elkaar gedreven. De meeting zelf had een ordelijk verloop, doch direct daarna werd de orde door dezelfde troep belhamels weer verstoord Bij de uitgangen van Hyde Park ontstonden weer vechtpar tijen, waarbij oen aantal personen werd ge wond. No al straffen uitgedeeld. Londen, 28 October (V.D) Veertien de monstranten, die gisteren gearresteerd zijn in verband met de werkloozenonlusten, zijn vandaag voor den politierechter verschenen. Op twee na, wonen allen te Londen. Twee personen werden tot zes maanden dwang arbeid veroordeeld wegens het aanvallen van politiebeambten, terwijl voorts geld straffen werden opgelegd Sofia, 28 Oct. (V. D.) Heden Is de herfst zitting van de Bulgaarsche Sobranja door koning Boris geopend. Het kwam hierbij tot een ernstig incident, toen koning Bori^ zou beginnen met het voorlezen van 'It troonrede. De 31 communistische» afgevaar digden verhieven zich van hun zetel *ti» riepen in koor: „Weg met do fascistische rcgecring". In do zaal en op do tribunes brak een oorverdoovend rumoer los. De communisten werden door do overige af gevaardigden uit de zaal geslagen, terwlj' men hen inktkokers en deksels van lesse naars achterna wierp. Zichtbaar opgewon den en met scherpe stem las koning Boris daarop do troonrede voor. Hierna verliet de koning onder gejuich de Sobranja. B e r I ij n, 27 Oct. (V.D.). Na den terug keer van den rijkskanselier te Berlijn zijn de interne besprekingen over de kwestie van de samenwerking tusschen de oude Pruisische regeering en de commisssariale regeering van Pruisen opnieuw begonnen. Men wil zoo spoedig mogelijk klaarheid hebbon over de houding, die de rljksregee- ring en de rijkscommissaris hebben aan te nemen tegenover de -eischen, die do Prui sische ministerpresident Braun gisteren heeft gesteld. Principieel staat de rijksregeerlng op het standpunt, dat cr geen gedeelde gehoor zaamheidsplicht kan bestaan. Een regeling, die met dit beginsel in strijd Is, is dan ook in geen geval te verwachten, aangezien daardoor in de bureaux een heil looze verwarring zou worden gesticht. Ove rigens staat de rijksregëering op het stand punt, dat de opvatting van de Pruisische regcering, dat den rijkscommissaris niet allo bestuursfuncties zijn toegestaan, doch slechts die tot handhaving van de rust en orde, niet in overeenstemming is met de uitspraak van het rijksgerechtshof tc Lcip zig; op grond van deze uitspraak zou het volgens de rijksregeerihg integendeel juist zijn, dat den rijkscommissaris alle bestuurs functies zijn toegestaan met uitzondering von die, waarvan in het vonnis het tegen deel wordt gezegd. Aangezien de uitspraak uitdrukkelijk slechts de z.g. rijksraadbevoegdheden aan den rijkscommissaris onttrekt, blijkt daar uit duidelijk do nauwe begrenzing van de volmachten der oude Pruisische regeering die nog slechts bepaalde, beperkte rechten heeft Tot klaarheid rooet men ook nog komen over de wijze, waarop het officieele contact cn de samenwerking tusschen de regeering van Braun en Severing en de autoriteiten geregeld zal moeten worden. Waarschijnlijk zal het directe contact tus schen het oude Pruisische staatsministerie en do autoriteiten verbroken worden en zullen allo wenschen betreffende informa tics enz. door de Pruisische regeering direct ter kennis moeten worden gebracht van een centrale instantie van den rijkscom missaris, die dan do betreffende informa tie bij de autoriteiten inwint en deze langs den zelfden weg te bestemder plaatse laat komen. De officieele dienstregeling staat in elk geval nog niet vast, doch men hoopt nog vandaag tot een officieele regeling te kunnen komen. Hindenburg zal Braun ont vangen. B e r 1 ij n27 Oct. (V.D.) Het rijkskabinet zal zich Vrijdag bezig houden met den door het vonnis van het staatsgerechtsliof ge schapen toestand. Vernomen wordt, dat do rijksregëering zich volkomen op de basife van het vonnis van Leipzig zal plaatsen. Men is daarbij voornemens de den rijkscommissaris na drukkelijk toegekende bevoegdheden in Pruisen te benutten en de sinds langen Mjd voorgenomen maatregelen inzake bestuurs- hervorming thans zoo spoedig mogelijk ten uitvoer te leggen. Daarbij zal het dualisme rijk-Pruisen, voor zoover zulks uitvoerbaar is langs bestuursweg, worden opgeheven. Dc rijkscommissaris voor Pruisen cn rijks kanselier, von Papen, zal het rijkskabinet op de hoogte stellen van zijn desbetreffende voornemens. In de bedoeling ligt een per sonccle unie tusschen rijks- en Pruisische ministers op zoo groot mogelijke schaal en de rijksministers te belasten met de waar neming der zaken van de Pruisische minis ters. Als bizonderc Pruisische ministers zul len dan nog slechts aanblijven die voor bin nenlandsche zaken, financiën cn onderwijs. De huidige positie van den commissarialen Pruisischen minister van binnenlandsche zaken, dr. Bracht, zou die van rijksminister zonder portefeuille worden, die tegclijl er tijd commissoriaal belast zou zijn met het beheer der zaken van den Pruisischen minister van binnenlandsche zaken. Wat de verhouding tot het Pruisische staatsministerie-Braun aangaat, dat de sou- vercine rechten der landsvertcgenwoordi- ging is toegekend, hieromtrent hoopt men het bij de bevoegde instanties eens te wor den. Zaterdag zal Braun op zijn wensch door rijkspresident von Hindenburg worden tnt- vangen in aanwezigheid van von Papen als rijkskanselier en rijkscommissaris voor Lp ruisen- AANSLAG OP POLITIEKE LEIDERS VOORKOMEN. Japansche revolutlonnalxen gearresteerd. Tokio, 28 Oct. (V.D.) Do Japaneche po litieke politie heeft verscheidene leden van een revolutlonnairc terroristische organi oatic gearresteerd. Het is de organisatie die indertijd betrokken wa6 Dij den aanslag op den Japanschen minister-president Inukai. Naar do politie mededeelt zouden de thans gearresteerden het voornomen hebben gehad, een aanslag te plegen op minister Makinos cn generaal Ocgaki. In een interview mei een Fransch journalist Brussel, 2 8 Oct (V. D.) Terwijl de voormalige Belgische minister van oorlog Crockaert kort geleden zijn standpunt be treffende de Belgische defensie in dier voege tot uiting gebracht heeft, dat België aan de Oostgrenzen volkomen bewapend is, heeft thans de Belgische premier volgens het Brueselsche blad „Soir" hieraan nog het een en ander toegevoegd. Do Soir fun deert het desbetreffende bericht op een in terview dat de Broqucville met een Fransch journalist gehad zou hebben. Daarbij zou hij hebben verklaard, dat bet Belgisch- Fransche militaire verdrag van 1920 nog onveranderd bestaat cn dat do samenwer king tusschen den Franschen cn den Bel gischen gcneralen staf nooit onderbroken is. Op een vraag betreffende den komenden oorlog zou de Broqueville verklaard heb ben, dat volgens zijn opvatting de strijd on middellijk op het gebied van den vijand moest worden gebracIU. De bepalingen van het vredesverdrag hebben tusschen den Rijn en de Belgische grenzen een gedemili lariseerde zóne geschapen, die een snelle opmarsch voor do eerste Belgische trocpen- afdeelingen mogelijk maakt. Bovendien ontbreekt het Duitschland aan zware artil lerie. De eigenlijke ontmoeting met den Duitschen vijand zou aan den Rijn moeten plaats vinden. Het kabinet van den minister-president publiceert in verband met het bovenstaan de een démenti, volgens hetwelk de pre mier over dit onderwerp nooit een Inter view heeft toegestaan en nooit een derge lijke verklaring heeft afgelegd. Van andere zijde echter, dio even betrouwbaar geacht moet worden, verluidt dat de Broqueville de bovenstaande verklaring heeft afgelegd, vóór hij zijn functie van minister-president aanvaardde. Londen, 27 Oct (H. N.) Op het ver zoek tot vrijlating van Gandhi, gisteren door den leider dor Mohammedanen Sjau- kat Ali gedaan, heeft de onderkoning van indiö volgens een bericht uit Delhi geant woord, dat hij tot zijn leedwezen Gandhi niet in vrijheid kan stellen, zoolang deze niet de verklaring wil afleggen, dat hij zich volkomen zal afscheiden van de beweging tot weigering van do burgerlijke gehoor zaamheid. Londen, 27 Oct (V. D.) Dc correspon dent te Tokio van de Times meldt dat dc Japansche delegatie te Genève haar stand punt ten opzichte van het Lytton-rapport waarschijnlijk op de volgende principes zal baseeren. Dc erkenning van Mandsjoekwo moet zoowel uit overwegingen van binnenland schen als van buitenlandschen politieken aard als een fait accompli worden be schouwd. Het optreden van Japan in Mandsjoerije was het ecnige practische ge neesmiddel tegen do onlusten, die In wezen hun oorzaak vinden in de ineenstorting van de Chineesche regoering. De plannen van de Lytton-commissie zijn onaanvaardbaar, zoolang de chaos in China voortduurt waar door do deuren geopend blijven voor de vroegere misstanden. Japan stelt voor, dat de Volkenbond afwacht hoe de nieuwe Mandsjoerijsche staat zich ontwikkelt Wan neer- dit principe wordt aanvaard, kunnen bepaalde concessies worden gedaan, bij voorbeeld door het toelaten van een waar nemer van don Volkenbond. Van officieele Japansche zijde wordt me degedeeld, dat Japan te Genève geen defi nitieve voorstellen zal doen zooals dat in het Lytton-rapport wordt gedaan. SPOORWEGRAMP IN CHINA. 90 dooden. Londen, 28 Oct. (V. D.) Naar uit Shanghai gemeld wordt, is de sneltrein Nanking—Shanghai bij Scuchon ontspoord. De machinist had een signaal om te stop pen niet gezien. Het aantal dooden wordt qd 9u gescnau De Kamer begonnen mei de debatien over de buitenlandsche politiek Parijs, 28 October. (V.D.) Do Franscho Kamer is Vrijdagmiddag begonnen met do debatten over dc Fransche ontwapenings plannen. Do onafhankelijke afgevaardigde dor lin kerzijde Chasseigne wees er op, dat Frank rijk een groote fout heeft begaan toen bet de ontwapeningsvoorstellen van Hoover niet onvoorwaardchjk heeft aanvaard. De Fransche manoeuvres der laatste Jaren hebben bewezen, dat de groote generale staf een leger vvcnscht dat tegelijkertijd een verdediglngs- en aanvalöleger vormt en in staat i6 tot den Rijn en ovor de Alpen op te rukken. Spreker wees vorvolgens op zekere verbintenissen van Frankrijk welke het tegendeel van veiligheidsfactoren bo- teekenen. Hij noemde Polen cn Roemenlé roof-staten. Minister-president Herriot kwam tegen deze uitlating op en verklaarde dat Roeme nië zijn vrijheid dankt aan de heldhaftig heid van z(jn zonen, terwijl Polen het typo is van een rnartelarenetaat. Chasseigne ver yolgde dat de ware veiligheid in ieder ge val veeleer ligt in ontwapening en scheids rechtbaarheid. Léon Blum verklaarde dat hij en zija aanhangers do elschen inzake rechtsgelijk heid principieel gerechtvaardigd achten, omdat allen recht op gelijkheid hebben. Dit is wel is waar niet juridisch, doch wel po litiek en moreel gemotiveerd. Een vredes verdrag iö geen contract, omdat aan den wortel van ieder vredesverdrag iedor vrij westernmingsrecht van den overwonnene ontbreekt. Niettemin heeft Frankrijk bij de vredes verdragen de verplichting te ontwapenen op zich genomen. Léon Blum herinnerde er aan ,dat do Fransche Kamer den 3 Oc tober 1919 een socialistische resolutie heeft aangenomen, waarin art. VIII van het pact geïnterpreteerd is als verplichting van Frankrijk tot ontwapenen. Do eischen in* zake rechtsgelijkheid van Duitschland mo gen evenwel niet tot herbewapening lei den. Deze herbewapening kan 6lechfs wor den verhinderd door een algemecne ontwa pening, welke langzamerhand zal moeten leiden tot een gelijkheid van bcwapenlrtg op bet laagste niveau. Juist zoo geheiligd als de rechtsgelijkheid le de veiligboid. Herriot over het Fransch* ontwapeningsplan. Parijs, 28 October. (V.D.) Bij de voort zetting der Kamerdebatten over de buiten landsche politiek hooft premier Herriot on« der luid applaus hot spreekgestoelte betre den. Hij kantte zich allereerst tegen het verwijt van Franklin Bouillon dat hij naar Lausanne is gegaan. Uit Lausanne heb ik, aldu6 Herriot, toch 3 rqllliard meegebracht en voor alles het resultaat dat'voor de eer ste maal een verband is gelegd tusschen de herstelbetalingen en de intergcalliecrde schulden. Door de Dultscho elschen inzake rechts gelijkheid is de Ontwapeningsconferentie gecompliceerd geworden. De behandeling der Duitsche eischen is evenwel niet door Frankrijk bezworen, doch de Ontwapenings conferentie zelve heeft bepaald, dat zij bij de volgende zittingen ter sprake zullen worden gebracht. Rechtsgelijkheid is overi gens, aldus Herriot, een zeer ab6tracto for mule welke op verschillende wijze kan worden geïnterpreteerd en waarvoor ver schillende oplossingen mogelijk zijn. Alle beroepslegers moeten verdwijnen. Parijs, 28 Oct. (H.N.) Herriot beeft Ln het verdere verloop van zijn redo nog de hoofdtrekken van het Fransche ontwape nings- en veiligheidsplan uiteengezet Dc Franscho regeering is van opvatting, dat in Europa eerst een algemeen 6telsel van dienstplicht moet worden ingevoerd en ieder beroepsleger, dus ook do Rijk6weer, moet verdwijnen. Do Politie moet gereor ganiseerd worden. Voorts zou een interna^ tionale controle met recht van investigate ingesteld moeten worden. Verder zouden regionale overeenkomsten voor wederzijd- sche ondersteuning gesloten moeten wor den, ter aanvulling van het pact van Lo carno, welke overeenkomsten 6lecht6 op Europa betrekking hebben en een macht moeten vormen, welke iederen aanval bij voorbaat uitsluit Amerika moet do waar borgen geven, die het zelf heeft voorge steld. De leden van den Volkenbond moe ten zich verplichten de voorwaarden van art 16 van het Pact van den Volkenbond, dat betrekking heeft op sancties, te vervul len. Tenslotte moet arbitrage verplichtend worden gesteld. Da stemming, P a r ij s, 28 Oct. (V.D.) Aan het einde der debatten over de buitenlandsche politiek in de Kamer werd met 430 tegen 20 stemmen met vertrouwen in de Regeering uitgespro ken. De overigo 163 afgevaardigden waren óf niet aanwezig, dan wel onthielden zich van stemming. VON PAPEN BIJ VON HINDENBURG, B e r 1 ij n, 2 8 Oei (V. D.) De rijksprert* dent heeft Vrijdagmiddag rijkskanaellaip -von Papen ln audiëntie ontvangeiv

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 15