DE BALANS VAN SMOKKELHANDEL HERFSTKLEUR- EN FLEUR ECLGEWASSEN ÏN DEN HERFST RADIO-NIEUWS door W. J. EELSSEMA. Dezen morgen is alles even mooi, zonnig en helder. Een wonder is hei, hoe alles ver andert, wanneer de zon schijnt. Gisteren was het koud en guur, echt wat je noemt, herfstweer en keken de menschen kleume rig en verdrietig, was alles even onaan genaam. Nu is het prettig, is de atmosfeor bijna mild, zijn de menschen vroolijk en opgeruimd. Ver weg klinkt door de dorps straat een vibreerende meisjesstem, dicht bij is het geluld van spelende, lachende kinderen. Kortom, het leven is nu weer aangenaam. Een niet-besproken, maar blijkbaar vast gestelde regel voor mijn bijna regelmatig terugkeerenrle, doch dit jaar zeer late lo geerpartij in Friesland is het lekker lang in bed blijven liggen, om gezel-' lig dat, wat de post bracht, brievm, couranten, tijdschriften na te snuffelen. Maar bij zulk mooi weer als het dezen morgen is, is het handhaven van zulk een regel bijna misdadig te noemen. Daarom vlug toilet gemaakt, ontbeten en een wan deling gemaakt in gezelschap van Meta, den hond. Meta heeft reeds een tijd lang verlangend gejankt cn wil nu zijn vreugde uiten in een paar ongewenschte sprongen tegen mijn persoontje. Zoodat Ik hem met een paar klappen tot de orde moet roepen. Hoewel het kwaad reeds is geschied en ik van boven tot b< neden bestoft ben door al te vriendelijke hondenpooten. Hoe kostelijk is het weer nog. Op het nieuwe kerkhof bleien de late asicns cn dahlia's nog eens op in het milde zonnetje, waarin nog even de streeling van de warm te hangt. Kalm wandelend 6laan wc een laantje in. Over de grasvelden ligt nog de dauw cn tusschen de 6fruiken hangen de herfstdraden, die me kriebelend In het gezicht komen plagen. Do brommers of boschbessen dragen soms nog kersroode vruchten, de zwarte zijn reeds lang ge plukt door grage kinderhandjes, en hier en daar is er ook nog bloei, eenvoudige maar aantrekkelijk gekleurde en getceken de bloempjes, die regen en nachtvorsten hebban getrotseerd en nu opbloeien in de zonneschijn Het is hier een van de weinige voorbeelden, zoo zeldzaam voorkomend waar een struik tegelijkertijd bloem cn vrucht draagt. Roerloos teven den hemel met de scha pewolkjes en de lange uitgepluisde strcDen dio wind voorspellen, staan de larix-boo men. getcekcnd als 't ware als een fijne, misschien al te precieu6e houtsnede. Mid den in deze pracht gaan een paar eksters met luid misbaar te keer. alsof hun ik vvcct-niet-wat voor onrecht Is aangedaan terwijl toch niemand hen ook maar één strootje in den weg legt. Als Ik over een schutting van een weide. in7esloten dcor de hos*rh<»o. hanv en nre- niet van het kleurig landschap, dat daar zon-overzoten ligt, dan hoor ik een kleipe. nauwelijks te realiseeren ritseling in de vroeg gevallen bladeren Het zijn een naar konijntjes, die al gauw onraad ruikend, haastig op de vlucht gaan, spijtig nage staard door Meta. die maar al te graag een jaag-partijtje had georganiseerd, als zijn lijdelijke baas het maar toestond. Ik ben echter onvermurwbaar, houd de riem stevig vast. Voor de konijntjes vluchtten, heeft een van hen het vaarschuwingssein „YVeest op uw hoede" gegeven, door snel met zijn achterste pooten op den hollen boschgrond te kloppen. Eikels en dennenappels liggen op den grond. Zoo'n eikeltje, nog gevangen in zijn napje, welk een klein wonder is dat. welk een stil liedje van kleuren, zooals Adama van Scheltema eens over de bloemen zong Bloemen!D e zijn er nog in de laan tjes, die parallel loopen. hoewel natuurlijk spaarzaam In dezen laten tijd. Het duurt heel lang voor de allerlaatste bloei verdwe nen is. Soms gebeurt het wel in zachte winters, dat de bloei der velden nimmer 6til 6taat. Nu zijn het nog de madeliefjes en de gele wolverlei, die de velden sieren. Het eind van de tweede laan is een eikcnlaantje, voor mij het aardigste ge deelte van de morgenwandeling. Ik houd yOOR KLEINE TUINEN Hoe men dahlia's moet behandelen De meeste bolgewassen, welke wtj ona hun mooie bloemen aanplanten, zijn af komstig uit warmere streken, waar het niet voorkomt, dat de grond 's winters be vriest. Zij mogen daarom op onzen brcedto- graarl den winter niet in don vollen grond doorbrengen; zHfs als dezo met een bo- Rchormende laag wordt bedekt, gaan ze nog dood. Ze moeten eiken nerfst uit den grond gehaald en op een vorstdrogc plaats bewaard worden. Wat de dahlia's betreft, zijn we er ook wel aan gewen 1, dat te doen. Nadat de eerste vorst hun bla deren heeft doen verwelken, worden de planten afgesneden en de wortelknollen, die In den loop van den zomér iot groote klompen zijn uitgegroeid, uitgegraven. Doartoe wordt do grond rondom do plant en niot te dicht erbij één spade diep uit gestoken. Eerst als dit gebeurd ls, tracht men de klomp met de spade eruit te lich ten; daarbij moet niet teveel kracht wor den uitgeoefend, omdat er dan knollen af scheuren. Wanneer men eerst rondom de toortclba! met de spade een weinig oplicht, zal men aeze ook bij de grootste afmetin gen onbeschadigd uit den grond kunnen halen. De aarde wordt er nu afgeschud door tegen den afgesneden stam te slaan: op de knollen wordt niet geslagen, want zij breken zeer spoedig af. Daarna worden de Planten met de knollen naar boven in de gelegd om eenigszins uit te drogen, van eiken. Ze werken op mijn romantisch gevoel met hun knoestige stammen en takken, en vooral nu, nu ze staan in het rood bruin van hun stervend loover. Even vóór we den straatweg weer be reikten, vonden we een dood katje. Het ligt er zoo wonderl 'c uitgestrekt, dat het is alsof het slaapt. En onwillekeurig denk Ik "erug aan wat William Long een6 schreef over het sterven der dieren in de wilder nis. Hoe deze dieren, als ze voelen, dat zc raan sterven, instinctmatig, een ru6tig plek e opzoeken en daar, zonder er zelf van bewust te zijn. het einde afwachten. 16 het ook zoo met dit katje'gegaan?. Als tweede episode van dezen dag zulk een laten vacantiedag moet men we ten uit te buiten is een fietstocht langs het schilderachtig gelegen de Knljpe, naar het florissante stadje Gorredijk en zoo ver der naar Beetsterzwaag en Olterterp, een streek, die gerangschikt mag worden onder 'lo mooiste in Nederland. De tocht er heen ■s één groote verrukking. De prachtige met eiken beplante weg, de groene, bosch-om- zoomde weiden, waaruil het vee voor het grootste gedeelte reeds is verdwenen, over gebracht als het is naar de stallen, de een zaam gelegen, vaak rustieke hulzen, hei bruggetje van het Koningsdiep, dat voor al aan den linkerkant een kostelijk uit zicht gpeft, dat alles tezamen is even ooeiend als aantrekkelijk. Tusschen de bladeren schitteren de vruchten van de lijsterbes en de Gelder- sche roos. Eerst als de honger sterk nijpt, gaan de vogels ertoe over de vruchten van de laatstgenoemde struiken te eten. Dus op dit oogenblik, nu er her. en derwaarts nog voldoende voedsel te vinden is, niet Aan de boorden van plas en sloot staan nog de uitgebloeide wilgenroosjes en kat- Icstaarten, en hangt om riet en 6tengel het gelo loof der hagewinden. Hier tusschen door en door het hooge gras loopen de wa- tervlugge kieviten en de keurig zwart-ge- kleede spreeuwen. Mooi is de wandeling door de bosschen van Olterterp met in het midden een pracht van een waterpartij. Eenden komen om een gave vragen, vrijmoedig tot voor onze voeten, andere strijken van het naburig boschliuis neer in het water. De dennen- bosschen hangen vol dennenappels, aan de kleurige eikenbladeren zitten de veel kleurige appeltjes, afkomstig van de gal wesp, onder de boomen zijn paddenstoelen in een hoeveelheid, ^rootte en verscheiden heid, die eiken onderzoeker moot verruk ken. De roodbruine beuken, de 6talige, bij na hei-gele linden de witte berkjes, de doorploegde, modderige lanen geven prach tige landschappen, en dit alles tezamen met de terugreis door do stille scheme ring. waarin elk geluid zich als 't ware uitzet, maken dezen laten October-dag tot een onvergetelijk vacantle-bcsluit. Wanneer wo even voor Gorredijk zijn, zien cn hooren we bij een boerderij in hoo gó eik.enboomen het groot lawaai van kraaien, dio door de 6tille herfstluchten krassen, heel den omtrek vullen met hun bijna afschuwelijk geschreeuw. 's Avonds laat. als de prachtige zonson dergang verbleekt is in het stil-grijzo van de schemering, sta ik nog even buiten. Wonderlijk rustig is een avondstemming in een dorp. De ge uiden van allen dag zijn gestorven. Slechts de roep van een roofvo gel scheurt wijd-uit over de verlaten vel den aan de Tjonger. De angstige 6chreeu wen van do rustclooze kieviten antwoorden als 't ware, even breekt door alles heen het geblaf van een hond. dan plotseling herin nerend aan de Maandagsche repetitie hoor ik glas-heldere sopranen, gesteund door tenoren en een enkele vioolstreek. Men oefent in het schoollokaalEven later brengen de jongelui bij het naar huis gaan eenig leven op do „diek" (de straat), maar weldra her. en derwaarts gestoven op de fietsen, keert de rust weer terug, nu onge broken, zoodat het is, al6of de stilte door de lucht suizelt. De maan staat achter rag dunne wolken verscholen aan den hemel, over de weiden legt zich een stille nevel.... Stille stemming in alles. waarna ze in hun winterverblijf worden ge bracht; een vorstvrije kamer, dan wel een kelder, die niet vochtig of duf is. Wan neer het een vochtig vertrek ls, moet van tevoren de aarde van de knollen verwij derd worden; is het droog, dan kan men de aarde er beter aanlaten, want de knol len blijven daardoor in betere conditie, ter wijl uitdrogen wordt voorkomen. Men l.an de knollen ook bewaren in kisten met turf- strooisel, die in een vorstvrij vertrek wor den geplaatst. De bollen mogen echter niet overwinteren in een te warm vertrek, aan gezien er dan kans op rotting bestaat en ook. op verzwakking, door te vroeg uitloo- pen. De meest geschikte temperatuur ligt tusschen 35 en 40 graden Fahrenheit. Ook de bollen der gladiolen mogen wij niet buiten laten overwinteren. In den herfst worden ze, als do bladeren dood zijn of de eerste vorst gekomen is, uit den grond gohaald en in do lucht gedroogd; als het niet vriest en droog mocht zijn, kan m in dit het beste in do buitenlucht doen. Ze worden dan in een dun zakje opgehangen in een luchtig vorstvrij vertrek. Uit de kiel ne knolletjes, die aan dc moederknollen vastzitten, komen het volgond jaar of daaropvolgend Jaar eveneens bloeiende planten te voorschijn, mits men ze in goo- den, vruchtbaren grond plant. Zo raooten dus niet weggeworpen worden. Op dezelfde wijze als do dahlia's wor den de canna's behandeld. Een kelder is voor het bewaren van dezo wortelknollen echter minder geschikt; men heeft er een luchtig, droog en vorstvrij vertrek voor noodlg. Wat de knolbegonia's betreft die de laat ste jaren steeds meer liefhebbers vinden, ook daarbij moeten de knollen uit den grond gehaald worden, niet alleen wanneer ze in den vollen grond staan, doch even- Keulen, October 1932. „Vijfenzestigduizend kilo suiker, vijfen vijftigduizend boekjes sigarettenpapier, zesentwintigduizend kilo koffie, zestiendui zend kilo brood, honderdtachtig balen ta bak, vierenvijftigduizend kilo koren eentonig preekt de man in dc groene uni form der Duitsche tolbeambten en de klepperende schrijfmachine maakt deze muziek tot een geiijkmatigen dreun. „GSO fietsen, 22 motoren, 43 personenauto'6, 26 vrachtwagens„De lijst der waren en voorwerpen, die alleen m het district der Keulsche douane In den tijd, gelegen tus schen 1 Juli 1932 tot 10 October 1932, bij de smokkelaars inbeslag genomen werden, schijnt geen einde te nemen! „Eon bloeiend zaakje!" zegt de geunifor meerde. „Maar onze rekening heeft ook eendebetzijde! Twee zwaargewonden. zeven lichtgewonden onder de douanièrs oen onbekende doode in het bosch van Ga- wert. 14 lichtgewonden, die waarschijnlijk uit Holland kwamen. Vier in stukken gere den dienstauto's, minstens drie dozijn ver nielde telefoonkabels, en overuren, tot we er bij neervallen!. Acht dagen, meneer, acht dagen en niet minder zou je noodig hebben om allo verzuimde slaap weer in te halen!" En plotseling, totaal onverwacht, breekt hij los: „Die leiding moest men kunnen arresteeren, de centrale, die de gehcele bc weging hier aan de grens dirigeert! Dan zou er geen smokkel meer bestaan! De kleine smokkelaartjes, de mannetjes, die de kastanjes uit het vuur halen, die met een rugzak van Kongen naar Mützenich en terug loopen, of van Gillrath naar Üirs- beek, die ja die krijgen we te pakken! Maar de grooten, verduiveld, de grooten....! Overal hier aan de grens, van Goch tot Trier, hoort men hel/elfde lied zingen: „De grooten!" Smokkel ach, dat was vroeger een zeer romantisch bedrijf, zoo in den stijl van de bandletenschaar uit „Carmen". Tegenwoordig ie smokkel geïndustriali scerd, gecentraliseerd, en in alle opzichten een „bedrijf" geworden, als alle anderen, weliswaar me' een beetje grooter risico, maar daarentegen ook met zijna onbe grensde winstmogelijkheden! De sigarettenpapierboekjes in de lucht- verversching6koker van den trein, de co caïne in de.hakken der schoenen, de cog nac in de benzinetank van de auto dat is alles nog maar gestumper, waarover de ervaren, door duizenden gevechten een ware speurhond geworden douanebeambte slechts medelijdend glimlacht. Maar het foor een Parijsch' consortium gecharterde vliegtuig, dat van Berlijn of Keulen uit een -,'ocd gesalarieerde honderdkoppige 6mok kclaarsbende met pantserwagens, met pa- rouillertlcnsten, met voor- en achterhoedes en zelfs met kortégolfzenders dirigeert, ïcen. hicriegunovei ;oxuuij de enkele tol beambten, die een grenslijn van enkele ki lometers moeten con'tröleeren, bijna altijd machteloos. „Twee rnan, en een. hond, gewapend met twee karabijnen en twee zware, onhandige pistolen'" vertelde in Edlcnburg een doua nier mij, die reeds enkele weken met een verbonden arm loopt.... een schampschot .Wat moeten wij beginnen als zoo n mon ster aan komt rollen? Een reusachtige zes issige lastauto met een 50 Kilometervaart, plaatijzer voor de vensters, waarin slechts enkele sleuven, gepantserde motor en koe Ier, acht man met Hotchkissgeweren ach ter de schictsleuvendan heet het: in den greppel cn geen vin verroeren! Anders maken ze rauw gehakt van je!... Tele foon? Zeker, een telefoon is er.... tien Kilometer verder! En al6 men na een re cordloop, met een bloedend gezicht en een gescheurde uniform aankomt, dan zijn de draden doorgesneden en kan men geru6t naar bed gaan, want de hceren hebben in middels glansrijk gewonnen en zijn reeds lang en breed in Jiilich!' En tóch, ondanks dit wanhopige strij den legen een granieten muur, worden er dagelijks door dit handjevol mannen circa 20 smokkelaars gearresteerd en. zijn er in 1931 bijna 2u,000 veroordeeld. Een bewijs goed bij potplanten. Dit gebeurt, nadat de bladeren afgestorven zijn. De knollen moe ten goed gedroogd worden en op een droge plaats bewaard in een warme kamer, bij voorkeur de huiskamer. Ze kunnen ook in kistjes met turfstrooisel go'.egd worden. In den vochtigen kelder rotten ze weg. De MonLbretias hebben meer weerstands vermogen daii gladiolen, canna's en knol begonia's. Wanneer de grond g02d toege dekt wordt, houden zij het soms jaren ach tereen in de buitenlucht uit, doch vroeg of laat woru-m ze dan toch door de vorst gedood Zë bloeien echter veel overvloedi ger wanneer ze op dezelfde plaats blijven staan, dan wanneer men ze elk jaar we»*r uit den grond haalt Doet men dit laatste toch, dan moeten ze op dezelfde wijze over winterd worden als de gladiolen. Terwijl de bovengenoemde bolgewassen alle uit den grond gehaald moeten worden, is het voor de tu'pen juist den tijd om zc te planten Men kan dit doen in October of November, eigenlijk zoolang de grond nog niet bevroren is. Ze worden 16 A 20 cM. diep geplant en 18 A 20 cM. uit elkaar. Het bed moet goed omgespit zijn, terwijl de aarde mot vo'komen vergano mest van goede kwaliteit wordt vermengd. Van vcr- sche mest gaan de bollen dood. Als de grond zeer zwaar is, moet hij met zand worden vermengd. Speciale beschutting te gen de vorst is over het algemeen niet noo dig; in elk geval wachte men met het aan brengen daarvan, totdat het een keer hard gevroren heeft, omdat or zich anders veld muizen bij de tulpen gaan nestelen en ze in den loop van den winter opeten. In goeden grond ls het niet noodig. om de tulpen uit den grond te halen, als zö uitgebloeid zijn. Als de bladeren geel ge worden zijn, snijdt men ze af en beplant het bed met zomerbloemen. Wanneer deze in den herist afgestorven zijn, wordt er een daarvoor zooals de leiders van de tol- centrale te Keulen zeggen dat iedere man tot aan zijn laatsten ademtocht zijn plicht doet!" Maar wat zijn 20.000 menschen, als men in ernst weet, dat er aan beide zijden van de grens 600.000 menschen met de smokkelarij in contact 6taan, als helpers, opkoopers. colonne-aanvoerders, gidsen, dragers. Er moet wel geweldig verdiend verdiend worden aan de smokkelarij, daar in het Westen! Anders zou de „zaak" niet met dergelijke „legers" kunnen opereeren Men kan zich anders vrij gemakkelijk eon denkbeeld van deze winst vormen: spiritus, zohder accijns, kost In Holland 17 "ent per liter... in het Duitsche land maar even (mèt accijns), 5 Mark. of bijna drie gulden! Geeft de heler der bende de 6piri tüs nu voor 3.50 Mark (2 gulden ruim) af. clan blijft hem nog een brutö-winst van 1 gulden per liter. De onkosten zullen per Liter zoo ongeveer 60 cent zijn, de winst bedraagt dus nog een halve gulden per Liter! Geen wonder, dat dc generale staf Ier smokkelaars In een luxe cabriolet van 00 P.K. rijdt of voor bizonder kostbare wa ren gepantserde auto's in den dienst stelt Daarbij komt d.-n nog de winst van de leviezcnsmokkclarij' Bijna iedere colonne neemt op den terugweg Marken mee naar Holland. 5000, 10.000 of 15.000 R.M. Dc pro visie bedraagt 20, soms ook wel 25 Dat beteekent dus bij 10.000 Mark een somrne tje van 2000 Mark, vooruit te betalen! En .vat riskeert de bendenchcf ermee? Dat een van zijn menschen naar de andere wereld ,'eholpen wordt! En wat zou dat Morgen, neen vandaag nog, vindt hij méér lief hebbers voor de opengevallen plaats, dan hij ooit kan gebruiken Rjeds vcneden jaar was het probleem van de smokkelarij aan alle grenzen van het Duitsche Rijk urgent geworden. In dit jaar en vooral in deze weken dreigde het '.elfs een ratastiophe te worden. Het tegen gaan van den invoer en de verhooging der accijns op alle waren heeft tienduizendc ■smokRe aars nieuw werk gegeven en nieu we mogelijkheden geopend tot het maken van grove s.insten. Aan alle Duitsche grenzen woedt deze strijd ir. het duister. In het Oosten worden laarden gesmokkeld, slachtvee wordt over le „groene grenzen" gebraent en ingeruild tegen industrieproducten, in het Westen vordt tabak gesmokkeld, suiker, zijde, cog nac, koffie, enzoovoorts. Aan de kust en n de bergstreken 'smokkelt men spiritus' Kan men daarbij eigenlijk wel van smokkelarij" spreken, als een jonge dame lit Keulen, gehuld in een kaal winterman 'eitje, naa~ België gaat en met eenprach 'igen bon'mantel terugkomt? Of als bij de heenreis de heer een dun regenjasje draagt en bij zijn terugkeer een dikke lee- ren jas aanheeft? En als hij beweert, dat le tien flesschcn origincele Ilenncssy, die n Zijn handkoffertje zijn gepakl, zijn mondvoorraad' zijn? Deze kleinigheden accepteert de douanier '•eeds stilzwijgend, want hij weet, dat deze kleine bedriegers bij de enorme overbe asting der .cchtbanken toch eerst na ja- •en aan de beurt zouden komen. Zijn hoofd doel is het arr-^steeren van de benden, die >p autocolonnes, met gierende motoren ver de boschwegen razen, die in parlicu here vliegtuigen geregeld van Parijs naar ■ieulen cn van Trier naar Frankfurt vlie 'en. Hij weet. daf hl, hier de fout moe! /.oeken: de georganiseerde, streng gedisci dineerde en gecentraliseerde smokkelarij lie z.ich niet ophoudt met een tiental fles ■schen cognac, rnaar die haar waren bij lulo.vrachten tegelijk, per baal en per kist )vor dc grens biengt en aflevert! Hoe hij iet moet aanpakken om deze smokkelarij n-het-groot in haar kwetsbare deelen aan e ta6ten en het Rijk de honderd millioen Mark weer terug te schenken, die op deze vljze de schatkist ontgaan, dat is een an Jere nog onopgeloste vraag. Een .handje vol mannen tegen een volslagen leger Men kan het op de tien vingers uitreke icn, wie daarbij de overwinnaar zal blij ven. laag goed vergane mest op het bed uitge spreid, die de tulpenbollen ten goede komt. In lichten zandgrond vormen dc tulpen echter geen nieuwe bloemen, wanneer er bezuinigd wordt op dc bemesting tijdens den bloeitijd. Mocht men de tulpen uit den grond wil len halen, dan doet men dit, nadat hun bladeren afgestorven zijn. De bollen worden dan op een enkele plaats bewaard, tot ze droog zijn; dan worden zc gereinigd door het oude velletje te verwijderen en de wo' tels af te snijden, waarna men ze in den herfst weer uitplant Wil men de bollen dadelijk na het uitbloeien uit den gronl halen om plaats te krijgen voor andem planten, dan dient men er vooral op te let ten, dat de In dezen tijd bijzonder teero loten niet afgebroken worden. De planten worden dan dadelijk op een licht bescha duwde plaats gebracht, waar zc blijven, totdat de bladeren afgestorven zijn. Niet ten onrechte zijn de tulpen zoo po pulair. Behalve een sierlijken vorm bieden zij ons de grootst mogelijke verscheiden heid van kleuren aan. Vooral de Darwin- tulp is tegenwoordig gezocht. De bloeitijd volt in Mei; de bladeren zijn bijzonder groot en de slanke, sterke stengels kaarsrecht. De groote bloemen hebben een fraaion vorm en de aan den top omgeslagen bloem blaadjes hebben een fluweeligen glans. Men kan ze in alle denkbare tinten krijgen: wit, roze, lila, violet, vermiljoen- en kar mijnrood, bruin cn zolfs zwart. Alle ande re tulpensoorten zijn kleiner dan de dar- wintulpon en voor zoover ze zich daarvan niet onderschelden door een aanmerkelijke vroegeren bloeitijd, zullen ze ook wèl bin nen afzienbaren tijd door de Darwintulp geheel verdrongen zijn. Wanneer men zijn tulpensoorten met zorg uitkiest, kan men zeer lang achteieen bloeiende tuinen in den Cliin hebben. RADIOBELASTING IN FRANKRIJK. Sprekende over de Fransche omroep, ver klaarde de Fransche minister van P. T. T., dat het volgend jaar voor de radio-omroep waarschijnlijk ongeveer 50 millioen francs noodig zullen zijn. Naar zijn meening staan er twee wegen open, om deze gelden te ver krijgen: 1. een verhooging van het briefport cn van de kosten van telefoongesprekken en telegrammen; 2. het instellen van een radiobelasting. Volgens de Minister is met de eerste ge noemde methode het algemeen belang al lerminst gediend, zoodat alleen overblijft, de heffing van een zeker bedrag jaarlijks van ieder in bedrijf zijnd radio ontvangtoe stel, zooals dit in bijna alle landen ge schiedt. Het bedrag dezer belasting zal zoo laag mogelijk moeten zijn en de opbrengst ervan mag niet het bedrag overschrijden, dat voor de behoefte van de radio omroep werkelijk noodig is. Naar alle waarschijn lijkheid zal dus over eenige maanden ook Frankrijk met een radiobelasting gezegend zijn, zoodat dan alleen nog Nederland over blijft als het eenige land, waar voor het luisteren naar dc omroepprogramma's niet van ambtswege betaling wordt geëischi. Hierbij moet men bedenken, dat het systeem van eenige groote particuliere omroepver- eenjgingen, die leven van de vrijwillige bij dragen van leden en sympathiseerenden, zooals Nederland dat kent in geen enkel ander land bestaat. EEN ZENDER IN NOORD-ÏERLAND. Het regionale omroepplan in Engeland zal binnenkort zijn voltooid. Zooals men weet omvat dit plan de bouw van een keten van 75 kW. omroepzend'ers, welke zoodanig over het land zijn verdeeld, dat de program ma's overal in Engeland zelfs met zeer een voudige ontvangmiddclcn kunnen worden gehoord De eenige landstreek, die nog van een eigen zender moet worden voorzien is Noord-Ierland. dat niets met de Republi- koinsche Ierschu Vrijstaat to maken wil hebben. Hier bevindt zich alleen de zender Belfast, die met een zeer klein vermogen werkt. De B R.C heeft nu het plan, om ten Z.O. van Belfast ten behoeve van de bewo ners van Noord-Ierland een omroepzender le bouwen van hetzelfde type als de Engel- sche Regional zenders, maar met een klei ner vermogen, n.l 25 kW. De moeilijkheid hierbij is echter, hiervoor een geschikte golflengte te vinden, daar op dit gebied In acn Europeeschcn aether weinig keus meer is. DE CONFERENTIE TE MADRID. Weinig resultaat beroikt Dc berichten omtrent dè werkzaamhe den van de conferentie_,tc Madrid blijveu schaarsch. Wij moetep toegeven, dat deze stilte ons liever is, dan valsche geruchten en sénsationëele mededcclingen, dio achter af niet waar blijken te zijn. Doch hef- is tr betreuren, dat deze belangrijke conferfentic geen betere resultaten van haar werk zjet. Het nieuwtje van de afgeloopen week is een Engelscb voorstel om te komen tot een nieuwe verdecling der golflengten tusschen de Kuropeesche staten. Als dit uitstekend in elkaar gezette plan doorging, zouden dc groote zenders zoodanig over Europa wor den verdeeld, dat zonder uitbreiding van den aan den omroep toegewezen frequentie band toch alle storingen zouden worden \oorkomen of althans beperkt tot ccn mi nium Doch er is een bezwaar aan verbon den: ten eerste, dat alle landen moderne zenders van goede kwaliteit moeten gebrui ken en ten tweede dat de aardrijkskundige 'igging der zenders binnen het betrokken land eveneens binnen tamelijk beperkte grenzen door het plan zou worden aangege ven. Men vreest dus, dat er wel nrcts van terecht za! komen. liet plan rekent de Russische zenders niet tot de Europcesche, doch stelt daar voor een afzonderlijke regeling voor. Dezo laatste heeft nog wel kans om aangenomen te worden, want doordat de Russische zen ders als regel door groote afstanden ge- schelden zijn van de West-Europeesche le vert het gebruik van overeenkomstige golf lengten als regel geen bezwaar op. Intusschen is Charles J. Pannill, vice-pre sident van de Radio Marine Corporation of America, reeds naar New-York terugge keerd met do overtuiging dat do con ferentie toch zou mislukken. Geen van de 3600 voorstellen zou volgens hem worden aangenomen. De discussies over de verdeeling der golflengten, het voor naamste onderwerp, zijn op een dood spoor gekomen en naar zijn meening is het buitengesloten, dat dc marine nog verder tegemoetkomt aan de eischen van den om roep. De afzonderlijke vergadeilngen van de marfne-deskurtdigen hebben echter reeds "ositieve resultaten opgeleverd, het Inter nationaal comité is herkozen en er zijn be langrijke beslissingen genomen in techni sche kwesties. Deze opvattingen van den heer Pannill zullen ongetwijfeld door de meeste marine-deskundigen (en .door vele anderen) worden gedeeld. Afbraak van een zender. Men is bezig, te Cllchy de radiomasten af te breken van den ouden Parijschcn zender. Ook in deze jonge tak der techniek is er een tijd van komen en een tijd van gaan. Eon Interressant huwelijk. Ylondo Savizzi, de omroepster van den zender te Triest, is in het huwelijk getre den met een luisteraar, die met haar in kennis trachtte te komen, zoodra hij haar mooie stem hoorde. Prijsvraag voor hoorspelen. Tegen het einde van dit jaar zal de zen der te Algiers een prijsvraag uitschrijven voor hoorspelen.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 9