GROOTE OPWINDING IN ZWITSERLAND
'T WEEFHVIS
Vrijdag 11 Havember 1932
COMMUNISTISCHE LEIDERS
NOG NIET GEARRESTEERD
DERDE BLAD
AMY HEEFT
TEGENSLAG
WERELDVLIEGER VCN
GRCNAU WEER THUIS
31e Jaargang No. 115
DE VERKIEZING VAN
ROOSEVELT
'De Staatsraad is vastbesloten de
I openbare orde met de grootste
energie te handhaven
Genève, 10 Nov. (V.D.). De bloedige
botsingen, die gisteravond en vannacht in
de anders zoo vreedzame volkenbondsstad
hebben plaats gevonden, hebben, voor zoo
ver tot nog toe bekend is, tien dooden ge
cjischt, terwijl 65 personen zijn gewond, van
wie velen zeer ernstig. Voor zoover van
nacht kon worden nagegaan, zijn deze doo
den en gewonden grootondccls arbeiders.
Échter zijn ook tal van soldaten gewond,
waaronder een officier ernstig.
Genève. 10 Nov. (V. D.) Voor zoover
valt na te gaan, hebben de gebeurtenissen
te Genève zich als volgt afgespeeld: De
union Nationale, die conservatief gezind is,
doch in de laatste jaren een sterk fascisti
schen inslag kreeg, hield in de salie oom
munale dc Plainpalais een vergadering.
Tijdens de vergadering, die speciaal was ge
richt tegep de actie van de beide plaatse
lijke socialistische leiders Léori Nicole en
Dicker in den kantonnalen raad, verzamel
den zich vele socialistische en communisti
sphe arbeiders voor het gebouw. De politie
had dc gebruikelijke voorzorgsmaatregelen
getroffen en de omgeving van het gebouw
afgezet. De verzamelde massa's groeiden
echter steeds aan en namen tenslotte zoo'n
dieigende houding aan, dat de politic mili
taire hulp inriep. Toen de soldaten arriveer
den, werden zij door de menigte aangeval
len en de geweren werden hun ontrukt. Ken
officier werd mei een knuppel bewusteloos
geslagen en aart alle kanten weerklonk liet
geroep: „Bandieten, moordenaars".
Aandacht trok het groote aantal vrouwen,
dat aan deze demonstratie deelnam.
Genève, 10 No v. (V. D.) De Gencefsche
regecring is nog in den loop van den nacht
in een buitengewone vergadering bijéenge
komen. Besloten werd om het heele garni?
zpon, waaronder ook de buiten de stad Ge
nèvc in liet kanton gevestigde militaire
scholen vallen, te mobiliseeren om verdere
onlusten te voorkomen. Bij het bekend wor
den van de gebeurtenissen te. Genève is het
ook to I.ausanne tot communistische onlus
ten gekomen, die bier echter een minder
bloedig karakter droegen en spoedig onder
duikt konden worden.'
■Genève, 10 Nov. (V. D.) Volgens mc-
(Bedeclingcn van de Gencefsche politie zou
den de leiders der socialisten en commu
nisten te Genève gisteravond de volgende
instructies hebben gegeven.
8Hl. Alle cafe's in dc omgeving van de ge
meentelijke zaal van P-lainpalais worden
zooveel mogelijk bezet.
2. Stormtroepen bezetten de zaal, waarin
de Union Nationale haar vergadering houdt
en bezetten het podium.
0 .13. Met alle ten dienste staande middelen
moet het voortzetten der vergadering onmo
gelijk worden gemaakt.
4. Pogingen der politie om de orde in de
zeal te herstellen, of om bcloogingen buiten
de zaal te verhinderen, moeten zoo noodig
zelfs met geweld worden gekeerd.
5. De straten in de omgeving moeten
worden bezet om liet optreden van militaire
.troepen te verhinderen.
$4 De Gencefsche autoriteiten zijn van mee
rling, dat de aanval der socialisten en com
munisten op de militaire troepen reeds ge-
ruimen tijd van te voren is voorbereid, aan
gezien vele communisten in het bezit van
wapenen zouden zijn geweest.
Het politieonderzoek heeft uitgewezen
dat het sein tot den aanval op de militai
ren is gegeven door den communistischcn
leider Tronchet.
De socialistische leider Nicolo, die tijdens
het begin van de onlusten de massa toe
sprak. zelde in zijn rede, dat de revolutie
te Genève noodzakelijk was geworden en
dat cle massa de straat bezet moest houden
en zich actief moest verzetten tegen elke
actie van de troepen. De revolutie te Ge
nèvc mocht niet tot Zwitserland beperkt
blijven, doch zij moest een wereldrevolutie
worden.
Na Nicole werd het woord gevoerd door
den communist Lebet, die zcide: „Thans
bet taat er geen scheiding meer tusschen
spcialisten en communisten. Wij moeten
ons thans vereenigen om de revolutie t«-
Dc politie deelt nog mede, dat de door
haar gerccpiireerde troepen, die op vracht
auto's arriveerden, dadelijk bij hun aan
komst door de menigte werden aangeval
len Terstond werden toen de machinege
lieren in stelling gebracht en het vuur
word geopend.
De talrijke dooden en gewonden werden
in de café's en restaurants in do omgéving
binnengedragen en vonden voorloopig eer
plaats op tafels en op biliarls. Er werd
dadelijk een uitgebreide ambulance-dienst
georganiseerd, waarna dc meeste donder
en gewonden naar het kantonnale zieken
huis werden overgebracht.
De demonstraties duurden den geheelen
nacht voort. Tot vroeg in den ochtend
trokken groepen socialisten en communis
ten door de straten onder het zingen van
de „Internationale". De politie heeft in den
loop van den nacht ook nog de brandweer
gemobiliseerd. De brandweerwagens wer
den bij hun verschijnen met luid gejoel be
groet, doch de aanvankelijke pogingen om
deze wagens te bezetten, werden niet voort
gezet
Genève, 10 Nov. (H.N.) Hot aantal doo
den tingevolge van de bloedige botsingen
van gisteravond en hedennacht is tot 11 ge
stegen. De betoogingen hebben volgens dc
politic vooral onder communistischcn in
vloed gestaan, wat ook hieruit blijkt, dat
het vergaderingslokaal van de Union Na
tionale onder den roep: „Leve de sovjets!"
werd aangevallen. De opwinding in dc stad
is zeer groot. Reeds vroeger, in 1927, is het
te Genève eveneins tot bloedige botsingen
gekomen.
Socialistische leider gearresteerd.
Genève, 10 Nov. (V.D.) De leider der
Gencefsche 'socialistische partij en hoofd
redacteur van liet socialistische dagblad
van Genève, „Le Travail', Léon Niöol; die
bij de onlusten van gisteravond en van
nacht de leiding had, is hcdonmorg?n in
zijn woning gearresteerd. Toen de gen dar
mcrie hem wilde verbaliseeren, bevond hij
zich juist in 't bad. Hij verzette zich krach
tig tegen zijn arrestatie en uitte ernstige
beschuldigingen aan het adres der Gencef
sche regc -ring.
IIij zal worden vervolgd wegens het in
gevaar brengen van de veiligheid van den
staat cn wegens opruiing tot oproer. Hoewel
hij lid van den Zwitsorschen Nationalen
raad is, heeft hij geen beroep gedaan op
zijn parlementaire immuniteit.
Men verwacht, dat de Zwitsersche
regeering zeer krachtig zal optreden
tegen de verantwoordelijke leiding bij de
bloedige gebeurt missen, daar liet aanzien
van Zw itserland en speciaal dc positie van
Genève als centrum van internationale
conferentie ernstig er door worden gc-
schnad.
In opdracht van den bondsraad blijft het
geheelc Geneefsche garnizoen voorloopig
onder dc ,wap;nen, om terstond te kun
nen optreden. Vanmorgen had de stad een
rustig aanzien, hoewel de stemmmg onder
de bevolking zeer gespannen is. Algemeen
verwacht men het uitbreken van een al-
gjmeeno staking, hoewel in den voor
middag nog geen bijeenkomsten zijn ge
houden, waarin een dergelijk besluit kon
worden genomen.
Genève, 10 Nov. (V.D.) Na de arresta
tie van den socialistischen 'cider Nicol is
thans ook een arrestatiebevel uitgevaar
digd tegen dc communisten Lebet en
Tronchet. Zij konden tot nou to> echter n?t
gearresteerd worden. Het aantal dooden is
inmiddels tot 12 gestegen terwijl van de
gewonden zes in levensgevaar verkecrcn.
In dc groote Zwitsersche steden Bern, Ba
zel. Zurich en Lausanne hea.rscht groote
opwinding onder de bevolking. De regec
ring wacht nog af welke houding dc Zwit
sersche socialistische partij en het vakver
bond zullen aannemen.
Genève, 10 November (V D Men vreest
dat het hier tot betoogingcu voor de ge
vangenis zal komen, waarin de leider der
socialisten, Nicole, wordt gevangen gehou
den Alles hangt evenwel af van de beslis
sing der socialistische leiders met betrek
king tot de algemecne staking, welke, in
dien zij geproclameerd wordt, een zeer ern
stigen toestand in het leven zal roepen.
Donderdag hebben in den loop van den
dag geen arrestaties meer plaats gehad.
Het is tot nu toe nog niet gelukt den lei
ders der communisten in handen te krij -
gen.
Het is gebleken, dat hier in tegenstel
ling met andere landen voor de eerste
maal een gemeenschappelijke actie van
communisten en socialisten heeft plaats
gehad. De communistische en socialistische
groepen zijn door dezelfde leiders aange
voerd.
Dp bevolking bespreekt algemeen de hou
ding der troepen en het vuren Uit machine
geweren op de menigte. Het requireeren
van de recrutcnscliool uit Lausanne, welke
uit jonge, nog ongeoefende soldaten be
staat, wordt gemotiveerd met het feit. dat
door het in Zwitserland geldende militaire
systeem niet direct volwaardige troepen
ter beschikking staan en dat do mobilisn
tie der oudere lichtingen pas na 24 uren
mogelijk zou zijn geweest. Hierdoor wordt
ook verklaard, dat de manschappen, die
het eerst op liet tóoncel zijn verschenen,
onverwacht snel zijn ontwapend. De politie
heeft bij deze ongeregeldheden volkomen
gefaald.
Het optreden -der troepen is evenwel, door
vooraanstaande Zwitsersche kringen, goed
gekeurd, aangezien krachtens de tot nu toe
opgedane ondervinding slechts d >or ener
giek ingrijpen een verdere uitbreiding der
comrrtunïstischc onlusten kon worden voor
komen.
'On^er het groot aantal slachtoffers be
vinden zich ook veel toeschouwers.
Dit wordt aldus verklaard, dat de toe
schouwers in dc betoogint der socialisten
cn communisten zijn betrokken.
Vérstrekkende veiügheidsmaat.
regelen.
Do algemecne staking, welke gedurende
vier uren te Lausanne heeft plaats gehad,
draagt een zuiver kantonaal karakter en
breidt zich derhalve niet uit to' de bonds
ambtenaren cn bondsbeambten cn dus ook
niet tot de bondsspoorwegen en de bonds-
posterljen.
Tn regeringskringen te Genève wordt
met nadruk verklaard dat de toestand
thans volkomen rustig is
Ter bescherming van de bevilking, zoo
mede van den zetel van den Volkenbond
en van het Internationaal Arbeids Bureau
zijn buitengewoon vérgaande maatrogelcn
getroffen.
De Geneefsche staatsraad maant
tot kalmte.
De Geneefsche staatsraad heeft met het
oog op de bloedige gebeurtenissen in den
nacht op Donderdag een proclamatie uit
gevaardigd, waarin verklaard wordt: De
staatsraad heeft de zeer dringende ver
plichting dc openbare orde met alle wet
tige middelen te handhaven. Troepen en
pclitii zijn aangevallen, doch de orde is
hersteld. De staatsraad is vastbesloten de
openbare orde met de grootste energie te
gen alle onlusten en verstoringen te hand
haven. De bevolking wordt tot kalmte ge
sommeerd. Samenscholingen of optochten
zijn verboden.
De burgerlijke 'pers van Genève schuift
de verantwoordelijkheid vooj dc bloedige
botsingen in den afgcloopcn nacht op de
schouders van den leid" der socialisten
Nicole en stelt met nadruk vast. dat de
eerste aanvallen van de massa zijn uitge
gaan. De soldaten zijn. volgens de bladen,
op zeer brute wijz» mishandeld De troe
pen hebben pas na herhaalde waarschu
wingen het vuur geopend.
Daarentegen publiceert het Gencefsche
socialistische blad „Le Tra va.1" een oproep
van het socialistische comité aan dc arbei
dersklasse om direct zeer scherp te pro
testeeren tegen de houdini: der troepen.
Het comité betoont zijn volledige instem
ming met hit optreden der Gen «efsche ar
beidersklasse tegen de corrupte bourgeoi
sie en verklaart, dat dn leidende partij-
instanties onverwijld zijn bijeengekomen
ten einde de arbeidersorganisaties de nood
zakelijke instructies te geven voor een al
gemecne verdedigingsactie.
In den loop van den namiddag zijn nieu
we troepenversterkingen uit Bern naar
Genève gezonden.
De Bondsraad over de ge
beurtenissen.
Bazel. 10 November. (V.D.) De Zwitser
sche Bondsraad heeft Donderdagmiddag
uitvoerig dc gebeurtenissen te Genève en
Lausanne besproken. In verband hiermede
wordt het volgend communique uitgege
ven:
„De bondsraad heeft in zijn buitenge
wone zitting van heden de smartelijke ge
beurtcnisscn te Genève besproken. Hij
heeft kennis genomen van de mcdcdeeling
der Gencefsche regecring. dat zij voor Vrij
dagochtend het regiment infanterie van
Genève en een Geneefsch landweerbalaljon
zal requireeren. De troepen, welke belast
zijn met de handhaving van de orde, wpr
den beschouwd als te zijn in actieven
dienst (d.i. ongeveer uitzonderingstoestand)
De Bondsraad heeft er kennis van geno
men dat het bondsdepnrtcment voor mill
taire aangelegenheden een onderzoek van
wege de militaire justitie heeft bevolen
teneinde nauwkeurig vast tè .stellen ondei
welke omstandigheden dc troepen gisteren
bij de gebeurtenissen te Genève hebben in
gegrepen.
Bern. In het Bondsliuiè' en in parlemen
taire kringen hebben dé gebeurtenissen
groote beroéring veroorzaakt. Algemeen
wijt men de voorvallen aan de jarenlange
actie van Nicble en Dicker, die evenals de
geheele socialistische partij van Genève
uan den uilersten linkervleugel van de
Zwitsersche sociaal-démocratie staan.
De sociaal-democratische leiders Grimm.
Ilg cn Reinhardt hebben zich in den loop
van den nacht naar Genève begeven.
Do toestand te Lausanne.
Lausanne. 10 Nov. (V.D.) Hoewel de
gebeurtenissen van vandaag hun directe
aanleiding vinden in de bloedige onlusten
te Genève. heerschte te Lausanne reeds gis
teravond gen gespannen toestand, waar
door heden des te feller werd gereageerd
op de berichten uit Genève.
De sociaal democraten hadden gister
avond in het Volksgebouw te Lausanne
een vergadering belegd, die reeds spoedig
na de opening verstoord werd door fascis
tische elementen, die stinkbommen wier
pen, waardoor de zaal moest worden ont
ruimd. In groote beroering trokken de be
zoekers, toegesproken door socialistische cn
communistische agitators, door de stad
waar zij verschillende personen, die zij er
van verdachten tot dc fascistische .orde
verstoorders te behooren. lastig vielen. De
politie maakte eenige malen gebruik van
dc gummistok en arresteerde eenige lei
ders. De rust was toen spoedig hersteld.
PRESIDENTSVERKIEZING
IN NICARAGUA.
New-York, 9 Nov (H.N.) Behalve in de
Ver. Staten hebben gisteren ook in Nica
ragua presidontsye.rk inzingen plaats ge
had Daar is met een groote meerderheid
de candidaat der liberale partij, Sacasa,
tot president gekozen.
Steven v. d. llagenlaan 16. Tel. 3S0
Een door U zeil vervaardigd cadeau
icordl zeker gewaardeerd.
I'oor HANDWERKEN groote eollee
voo beelden. le Icicaliicit materiaal
MATIGE P li IJ ZEN.
Zij is erg boos op de Frans
sche regeering
Amy Molli.son—Johnson is nog niet ver
trokken voor lia,ar voorgenomen vlucht
naar Kaapstad. Het zicht was te slecht en
bovendien had mevr. Mollison van do Fran
sche regeoring bericht ontvangen, dat zij al
leen vergunning krijgen kon. om over de
Sahara te vliegen, mits zij zelf zorgde voor
benzinedepots en mits zij op oen Parijsche
bank een borg stortte van 100 000 frs., die
zij zou verbeuren als schadevergoeding aan
den Franschcri staat, indien zij een nood
landing moest maken in dc woestijn en
Eransche troepen moesten worden uitge
zonden om haar op te sooren. Aan de eer
ste voorwaarde had zij eigener beweging al
voldaan en over do tweede was zij zeer
boos. Zij had al met haar man afgesproken
dat hij haar met zijn vliegtuig zou opspo
ren, indien zij in de Sahara mocht blijven
steken.
Volgens dc Evening Standard had dc En-
gclscho regeering telegrafisch aan de Fran-
sche verzocht voor deze speciale vlucht van
de voorwaarde tot storten van een borgstel
ling af te zien, maar liecft zij nul op het
request gekregen.
MUITERIJ EU DE AUSTRALISCHE
MARINE
Melbourne, 10 Nov. (V.D.). Ondanks
dc voorzorgsmaatregelen van de regecring
kwam hot gisteren te Sydney opnieuw tot
een geval van muiterij bij de marine. Hon
derd man van het depotschip Pinguin wei
gerden een half uur lang den dienst. Zij
verklaarden, dat deze dienstweigering
moest worden beschouwd als een sympa
thiestaking met dc 3000 matrozen, die Dins
dag in een groote bctooging te Melbourne
hadden geprotesteerd tegen dc verlaging
van de soldij.
Hij heeft 60.000 K.M. achter
den rug
B e r 1 ij n, 9 Nov. (H. N.) Dc vlieger von
Gronau is vanmiddag met zijn vliegtuig op
het meer van Constant gedaald. Hij is VA
maand onder weg geweest, waarbij hij over
twee Oceanen en drie werclddcclen is gevlo
gen. In het geheel heeft hij een afstand van
60.000 K.M. afgelegd. Vandaag was hij om
twee uur uit Genua vertrokken. Om vier
uur seinde hij. dat hij gelukkig over dc Al
pen was gekomen en bij Altenrhein in de
huurt van de Dornierfabriéken dacht te lan
den. Morgen zet hij zijn vlucht voort naar
Friedrichshafcn, waar hem een grootöche
ontvangst wacht.
WOLFGANG VON GRONAU.
Geen schrapping der oon
logsschulden
L o n den, 9 No v. (V.D.) Dc overwinning
der democraten in Amerika zal, volgens do
opvattingen in Kijgelsche politieke kringen,
in de eerste plaats tot gevolg hebben, dat
de huidige repimlikeinsche regecring g*en
voorbereidingen zal kunnen troffen voor oe-
'angrijkc stappen op buitcnlnndsch politiek
gebied, maar een gereserveerde houding zal
moeten aannemen. Men vreest dan ook, dat
de huidige toestand in Amerika voor het
openen van onderhandelingen over de schul
den niet gunstig is. zoodat, daar een Engel-
sche betaling aan Amerika op 15 December
vervalt, eventuecle onderhandelingen slechts
betrekking zullen kunnen hebben op deze
ecne betaling. De kansen op een volledige
schrapping der schulden worden thans met
t oog ofi den grootcn invloed van dc Hearst-
iers op de democraten nog iets pessimisti
scher beoordeeld dan tevoren.
Aan den anderen kant heeft men in Lon
den de hoop, dat de democraten de politiek
van hooge beschermende rechten der Hoo-
verregeering niet zullen voortzetten. Ren
•eandcring van koers op dit gebied kan
echter pas merkbaarworden na de ambts
aanvaarding van Roosevelt in het voorjaar
van 1933.
Hoover wil zich uit hot po
litieke leven terugtrekken.
New-York, 9 Nov. (V. D.) President
Hoover, die nog in Palo Allo verblijf*
heeft verklaard voorloopig in Californlo
te zullen blijven en, na zijn ambt aan Roo
sevelt te hebben overgedragen, naar Coli-
fornië te zullen terugkeeren. Waarschijn
lijk zal hij zich uit het politieke leven te
rugtrekken en zich aan zijn particulicro
zaken wijden.
Geen wijziging in de Ame-
rikaansche buitenlandsche
politiek.
Washington, 9 Nov. (V. D.) Hoogo
lunctionnarissen van het Amerikaansche
departement van staat spreken do meening
uit, dat do Amerikaansche buitenlandsche
polilick, ondanks de overwinning van do
democraten, geen essentieele wijziging zal
ondergaan. Aangenomen wordt, dat de de
mocratische opvolger van Slimson den tot
nu toe gehouden koers zal voortzetten.
Maatssecretaris Stimson heeft verklaard:
Ik beschouw het van nu af aan als mijn
oer en plicht mijn opvolger's taak zoo veel
mogelijk to verlichten.
De positie der democraten
in den Amerlkaanschen se
naat.
New-York, 9 Nov. (H.N.) Volgens do
laatste berichten, zijn tot nu toe 25 demo
craten in den sonant .gekozen, zoodat zij
in totaal over 56 netels kunnen beschikken.
De republikeinen zagen tot nu toe 4 hun
ner candidaten gekozen, zoodat zij over 34
zetels beschikken.
P a r ij s, 9 Nov. (V.D.) Dc overwinning
van Roosevelt wordt ook in dc Parijsche
avondbladen met groote tevredenheid be-
nrokcn. De bladen wijzen er weliswaar op,
dat de democratische partij zich op de con
ferentie der partij in Chicago heeft uitge
sproken tegen schrapping \an schulden,
maar hopen desalniettemin, dat de deur
open blijft voor een bevredigende oplossing
van dit probleem.
Dc Temps is van meening, dat Roosevelt
Je groote richtlijnen van dc buitenlandsche
•'Olitiek van Hoover zal blijven volgen. Pa
ris Soir verheugt er zich over, dat aan het
hoofd van de Vercenigde Staten een vriend
der Franschen is gekomen in plaats van
een vriend der Duitschers. Dc nationalisti
sche Libertè spoort Hoover er toe aan on
middellijk het Witte Huis te verlaten.
Treedt Hoover reeds voor
Maart 1933 af?
New York, 10 Nov. (V.D.). President
Hoover heeft in den loop van de volgende
week een conferentie van republikeinsche
partijleiders te Washington hijeen geroe
pen, naar verluidt, om met hen de moge
lijkheid te bespreken reeds voor het einde
van zijn ambtsperiode, die op 3 Maart 1933
afloopt, als president af tc tredpn. In dit
geval zouden ook staatssecretaris Stimson
en vice-president Curtiss aftreden, terwijl
Roosevelt dan de functie van staatssecre
taris zou kunnen overnemen, waardoor hij
reeds voor het officieële begin van zijn
ambtsperiode de leiding der staatszaken
zou kunnen overnemen.
Een kaartje van den rensachHgen vliogweg, dien de» Duitsche Oceaanvlieger Von C*onan via Groenland,
Noord-Amerika, de Beringzee, Japan, Zuid-China, Indië, Irak, Athene en Rome heelt afgelegd.
