DË EEMLANDEU Licht op Woensdag 30 November 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwa! 2a 31e Jaargang No. 131 DE SPONS OVER DE LEI Ook in het belang van Amerika zelf HERRÏOT'S KABINET NOG STEEDS IN GEVAAR BEULBIJNAGEËXECUTEERD GEWELDIGE BRAND OP BROADWAY 4 uur 21 min. L. J. LUYCX 8c ZOOH IBACH PIANO'S Fa. R. van den BURG EXCESSEN TEGEN JODEN AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 0.75, per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) i 0.171/* Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513 PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer elke regel meer f0 25 Liefdadighcids-advertentlön voorde helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES' bij vooruitbetaling 15 regels 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.— Bewijsnummer extra f 0.05 Polen en Danzig zijn het eens geworden. Een verheugend accoord. Zaterdag is te Geneve een accoord tot 6tand gekomen, hetwelk aantoont, dat er op het terrein der buitenlandsche politiek ook nog wel eens redelijke dingen geschie den. De voorloopige Volkenbóndscommissa ris te Danzig, de Noor Rosting, heeft het klaar weten te spelen, dat de beide par tijen, die mét elkaar overhoop lagen de republiek Polen en Danzig de strijdbijl bebben begraven. De twist, waaraan thans een einde is ge komen, was ontstaan door de eenzijdige be schikkingen van Polen, die voor een deel het. douane- en handelsverkeer tusschen de vrije stad en Polen betroffen en voor een ander deel zouden zijn neergekomen op een ernstige repressie van den Danzigschen handel en beperkingen van het beschik kingsrecht der vrije stad Danzig over den invper van Duitsche boeken, kranten e. d Het ergst vond Danzig het echter, dat do Polen op 1 December de Poolsche valuta wilden invoeren op het spoorweggebied der stad Danzig. Tegen al deze beschikkingen van de regeering to Warschau, welker nieu we vertegenwoordiger te Danzig reeds een jaar geleden had laten weten, dat Polen tot dusver te zacht tegen Danzig was op getreden en dat in den vervolge de teugels 6trakker zouden worden aangetrokken, had do vrije stad bij den hoógen commissaris van den Volkenbond bezwaren, ingebracht Rosting, die een besluit moest nemen, maakte uit, dat Danzigs bezwaren, wat de hoofdzaken betreft, inderdaad gemotiveerd waren. Het spreekt dus vanzelf,, dat Dan zig, zich bij Rosting's beslissing neerlegde, maar dit was niet het geval met Polen dat de decisie van den Volkenbondscom missaris,. die heelemaal niet aan de Pool 6ch.o verwachtingen beantwoordde, afweeg en een beslissing van den Volkenbonds raad verlangde. Te Warschau huldigde men bovendien, naar viel af te leiden uit. een klaarblijke lijk officieuse medqdeeling van het Pool 6Che telegraafagcntschap, de meening, dat men te Genève het geschil niet meer in j\"o vember zou behandelen, maar de bespre king ervan zou uitstellen tot Januari 1933. Voor Poleü zou dit bet groote voordeel heb-, ben opgeleverd,-dat het alte beschikkingen, die voor Danzig zoo'n bedenkelijk karakter droegen, b.v. het, invoeren van dc Poolscho valuta op de spoorwegen, voorloopig in werking had kunnen laten stellen, waar door Danzig voor voldongen feiten zou zijn geplaatst. Het zou wellicht heel moeilijk zijn geweest deze weer plotseling ongedaan te maken. Inmiddels hebben de dingen een anderen loop genomen, dan de heetgebakerde na tionalisten te Warschau, Posen en Brom berg zich hadden voorgesteld: Rosting, de voorloopige hooge commissaris, heeft, zoo als wij boven zagen, op een buitengewoon lastig terrein zijn diplomatieko bekwaam heden kunnen ontplooien en een vergelijk naderbij weten te brengen, waardoor in het Oosten voorloopig weer een vredestoestand is ingetreden. Tegenover de duurzaamheid van dezen vrede kan men sceptisch 6taan, daar het vuur vermoedelijk onder de oppervlakte blijft doorsmeulen, maar er is reeds veel gewonnen, nu voorloopig de rust. is terug gekeerd. Terecht wijst de Frankfurter Zei- tung erop, dat bij het conflict tusschen Danzig en Polen ook het prestige van den Volkenbond op het spel stond, terwijl het verder aannemelijk is. dat te Genève de vrienden van Polen hebben gewezen op de mogelijkheid eener isoleering, wanneer Warschau in zijn stijfhoofdigheid volhard de. In elk geval heeft de nieuwe Poolsche minister van buitenlandsche zaken, kolo nel Josef Beek, een bewijs gegeven van zijn politieke wijsheid door de overeenkomst te teekenen, die weer een vredestoestand in 't leven heeft geroepen. Ook is Beck's be sluit een daad van moed, daar dc Poolsche chauvinisten hem zijn stap ten zeerste euvel zullen duiden; daar staat echter te genover, dat zijn vriend, dc almachtige maarschalk Pilsoedski, zich volkomen aan zijn zijde schaart. reeds eerder gebruik gemaakt van een clau sule, volgens welke 90 dagen uitstel voor de amortisatie-betaling kan worden verleend. Do Amerikaansche ambassades te Parijs en te Rome hebben het staatsdepartement medegedeeld, dat zij er beslist op rekenen, dat Frankrijk en Italië den December-termijn zullen betalen. NIEUWE OVEREENKOMST TUSSCHEN ENGELAND EN AMERIKA. Uitstel der amortisatie-betaling toegestaan. \V a s hi n g t o n, 29 Nov. (V.D.) De Brit- sohe ambassadeur .te Washington Sir Ronald Lindsay had gisteren een .langdurig nder houd met den Amérikaatischen staatssecreta ris van de schatkist, Ogden Mills. Naar ver luidt, werd een regeling uitgewerkt voor de schuldenbetaling van December a.s. en wel op zoódariigcn grondslag, dat Engeland G5 millioen dollar aan rente moet betalen en dat het Amerikaansche departement van finan ciën uitstel verleent van dc betaling van het an •>riisatie-bedrag op het kapitaal, groot 30 millioen dollar. Letland heeft verclcr uitstel van octal in van den rentediénst aangevraagd. Het heeft Italiaansch pleidooi voor schrapping der schulden Rome, 28 Nov. VD.) Heden is in Rome in het bijzijn van Mussolini de ge wone algemeene vergadering gehouden van de vereeniging der Italiaanscho naamloozo vennootschappen, onder voorzitterschap van den president, senator Pirelli. Deze bracht een uitvoerig verslag uit, waarin hij in het licht stelde, dat vooral verdienstelijk is ge weest het weer tot leven brengen van den landbouw door toedoen van Mussolini. Dit zal liet uitgangspunt van een herleving zijn voor het geheele bedrijfsleven, naar gehoopt mag worden. Wat do kwestie der oorlogsschulden be treft, zeide Pirelli o.a. het volgende: In Lausanne heeft men een goed voor beeld gegeven, door de oplossing te aan vaarden, dio reeds lang openlijk als een der belangrijkste punten der politiek van wederopbouw werd beschouwd. Tot het overwinnen van de crisis zijn niet voorloo pige maatregelen noodig, maar een spons over de lei. Wie kan loochenen, dat de kwestie dor oorlogsschulden tegenover de Ver. St. niet een dergelijke is? Als gevolg van Lausanne zijn 130 millioen burgers van de groote Europeescho landen-crediteuren bereid Duitschland 1H maal zoo veel kwijt to schelden als de ongeveer 130 millioen Amerikanen van hun kant aan Europa be hoorden kwijt te schelden. Het geheele pro bleem moet worden beschouwd in zijn be trekking tot de ernstige economische we reldcrisis. Van dit gezichtspunt uit schijnt het buiten twijfel, dat het belang der Ver. St. bij het weder tot bloei komen van het wereldhuisbouden veel grooter is dan hot belang dubieuze saldi van politieken aard in stand te houden. Een economisch hersteJ zou door schrapping van alle oorlogsreke ningen krachtig gestimuleerd worden. Ten slotte is Europa de beste klant van het Amerikaansche volk. Zoo heeft Europa in de laatste jaren ongeveer 50 van den Amenkaanschen uitvoer opgenomen, waar onder alleen reeds 80 van de katoen en 80 van het graan. Het heeft in korten tijd voortdurend grooiende hoeveelheden fabrikaten uit Amerika betrokken. Amerika zou aan oorlogsschuldon in do eerstvolgen de jaren ongeveer een kwart milliard dol lar jaarlijks ontvangen, zijn uitvoer i9 ech ter tengevolge van dc crisis met een tien maal grooter bedrag verminderd.' Nadat Pirelli nog verdere verliezen van het Amerikaansche bedrijfsleven door de crisis vergelijkenderwijze had aangehaald, verklaarde hij, dat liet voor de hand lag, dat het belang van Amerika hierin moet liggen, dat het niet nog meer duizenden mill\gjjfien dollar per jaar verliest tengevolge van de economische wereldcrisis, teneinde in plaats daarvan een paar honderd millioen dolaar aan annuïteiten van oorlogsschuldeu te innen. Geen blok van schuldenaars- staten. Londen, 28 Nov. (H. N.) De Londen- sche avondbladen bespreken uitvoerig de nieuwe daling van het Engelsche pond en het bezoek, dat de gouverneur van de Bank van Engeland vandaag op het ministerie van de schatkist heeft gebracht. Ook wordt veel aandacht geschonken aan de bespre kingen, welke de eerste minister vandaag met zijn collega's Baldwin, Neville Cham berlain en Thomas heeft gevoerd. Naar verluidt, wordt in de nieuwe Engelsche nota ontkend, dat er een blok van dc schuldo- naarsstaten bestaat. Do mogendheden hou den elkaar volgens bet consultatief pact van Lausanne slechts op de hoogte van de stappen, welke zij ondernemen. Voorts zal in de nota gewezen worden op het feit, dat de betaling van 15 December niet zal op wegen tegen den storenden invloed, welke daarvan op de wisselmarkt en den handel in het algemeen te verwachten is. De a.s. overhandiging der En gelsche nota te Washington. Londen, 29 Nov. (V.D.) Macdonald had gisteravond een langdurig onderhoud met een aantal leden van zijn kabinet over de aan Amerika to zenden nota, waarin En geland de motieven aanvoert voor het uit stel van den op 15 Dec. a.s. vervallenden schuldentermijn. De nota zal uiterlijk Don derdag a.s. door den Engelschèn ambassa deur te Washington worden overhandigd. De Daily Herald weet mede te deelen. dat de gouverneur van.de bank van Enge land Montague Norman, een uitstel van be taling beschouwt als een gevaar voor het Engelsche crediet. De schuldenkwestie een netelige aangelegenheid P arij s, 29 No v. (V.D.) Zoolang de be- grooting niet door do Fransche Kamer is afgehandeld, heeft de Fransche regeering even goed de beschikking over een deel der gelden noodig. Teneinde hierin te voorzien, zal zij de Kamer voorstellen voorloopig een twaalfde deel dor begrooting voor de eerst volgende maand van het begrootingsjaar goed te keuren. Aan een desbetreffende mededeeling van het ministerie van binnenlandsche zaken wordt door minister Chautemps toegevoegd, dat de voorloopig ter goedkeuring voorge legde twaalfde gedoolton van do begrooting voor de maanden Januari en Februari 1933 nog niet de bezuinigingsmaatregelen zullen bevatten, die voorzien zijn voor de geheele begrooting, namelijk korting van de ambte naarsalarissen, belastingverhooging, enz. Door dezen maatregel heeft de regoering de moeilijkheden, die de aanvaarding van dc door haar voorgestelde bezuinigings maatregelen hoe langer hoe twijfelachtiger maakten en eventueel tot den val van het kabinet-Herriot hadden kunnen leiden, grootendeels omzeild. Voor de komende drie maanden is het gevaar uitgeschakeld en kan althans de begrooting gedurende deze periode geen aanleiding voor een regeerings crisis worden. Anders staat het met de betaling der schulden aan Amerika, waartegenover ne gen tig procent van de Kamer afwijzend staat. Bij de goedkeuring der hiervoor be- noodigde credieten loopt de regcering ern stig gevaar. Do Kamer-cornmissie voor de financien heeft reeds gisteren haar voor zitter, Malvy, opdracht gegeven den minis ter-president te verzoeken voor de commis sie een uiteenzetting vanr.de Fransch-Ame rikaansche schuldenkweéjtïe te geven. Waar scliijnlijk zal ITerriot aam dit verzoek vol doen en voor de vereemgde commissies van financiën en buitenlandsche zaken een rede over dit onderwerp houden. De meeningen in de Kamer. Parijs, 29 Nov. (V.D^In de Kamerzit ting van heden, die gbwffq was aan de Fransch-Amerikaansche schuldenkwestie, stelde Marin voor, dat men een duidelijk standpunt zou innemen. Te Lausanne had Frankrijk slechts onder Amerikaanschen druk buitengewone concessies gedaan. Ka mer en Seiiaat waren het er over eens, dat Frankrijk zijn crediteuren slechts kon be talen, wanneer het ook door zijn schulde naars betaald werd. Men diende, als het moest ook neen te kunnen zeggen. Do voorzitter der financieele commissie, Malvy, deelde mede dat de financieele com missie de regeering had verzocht geen bo- sluit te nemen zonder dat zij gehoord was. Herriot had zich hiertoe verplicht. Hot was daarom raadzaam de resolutie, die Marin wilde indienen, niet in behandeling te ne men. De onderstaatssecretaris van buitenlaud- sche zaken, Paganon, verklaarde namens den Minister-president, dat de Kamer niet voor een fait accompli zou worden gesteld. De door Marin gcëischte discussie zal nog vóór 15 December worden gehouden. Frank lin Bouillon verweet de regeering eigen machtig optreden. Hij herinnerde in dit vor band aan de onderteekening van het Fransch-Russische nonagressiepact. De voorzitter der commissie voor Buiten landsche Zaken deelde mede, dat Herriot zich eveneens bereid had verklaard voor deze commissie te verschijnen. Wat Herriot verklaart Parij s, 29 November. (V.D.) Minister pre sident Herriot heeft Dinsdag in de wandel gangen der Kamer verklaard dat hij noch voor de financieele commissie noch voor dc commissie van buitenlandsche zaken der Kamer eenige verklaring zou afleggen be treffende de Fransch-Anierikaansche schul denkwestie, zoolang de deshetreffende on derhandelingen niet ten einde zijn. Hij zal dc Kamer evenwel niet voor een fait ac compli plaatsen. In dc financieele commissie zal liij zich pv toe beperken de ontwerp-resolutie van Marin te bestrijden. Mocht dit voorstel nog worden ingediend in de Kamer en daar in stemming komen hetgeen Vrijdag het geval zou zijn dan zou Herriot, naar hij verzekerde, zich gedwongen zien de kwestie van vertrouwen tc stellen. In parlementaire kringen hecht men groote waarde aan deze verklaringen van Herriot. Men is zeer zeker van rneening dat het hem niet zal'gelukken in de Kamer een meerderheid te vinden voor de betaling der schulden en. dc door hem te stellen ver trouwenskwestie dan den val der regeering zou beteekenen. In verband met een en ander acht men het mogelijk dot Herriot zijn vertrek naar Genève zal uitstellen. SCHEEPSONGEVALLEN AAN DE ZWEEDSCHE KUST. Stockholm, 29 Nov. (VD). Tengevolge van den hevigen storm van de laatste da gen hebben zich aan de Zweedsche kust tal van scheepsongevallen voorgedaan. Het Duitsche zeilschip Einheit, dat op weg was van Kachmar naar Denemarken, is nabij Degerham gestrand. Een Zweedsche red dingsboot slaagde or in de uit vier personen bestaande bemanning te redden. Ilct schip is waarschijnlijk verloren. Bij Falsterbo is de Zweedsche motor- schoener Dick uit Gotcnburg gekenterd. De bemanning kon in de reddingboot de kust bereiken. Honderdduizend gulden schade* vergoeding geëischt De beul van Polen heeft den staat voor de rechtbank te Warschau gedaagd, aldus De Telegraaf. Mij eischt uitbetaling van een bedrag van 100.000 als schadevergoeding in verband met een zware verwonding, in do uitoefening van zijn functie opgeloopen Toen hij namelijk ecnigen lijd geleden een ter dood veroordeelden moordenaar wensch- te te executeeren, zag de gevangene kans, zich op het laatste oogenblik los te rukken. Op hetzelfde oogenblik greep hij den beul bij den kraag en trachtte hem den strop om den hals te slaan. Dat mislukte wel is waar op het nippertje, maar in het verloop van het wanhopige gevecht, dat daarop ont stond, werd do beul zoodanig mishandeld, dat hij pas drie dagen later in het zieken huis weer tot bewustzijn kwam. Zijn kwetsuren genazen wel is waar vrij spoedig, maar de doorgestane doodsangst in het oogenblik, dat het omineuze touw zich bijna om zijn eigen hals had gesnoerd, heeft zijn zenuwen dermate geschokt, dat hij mét pensioen is moeten gaan. Hij meent echter, dat de staat hem thans de financieele schade moet vergoeden, Welke hij als gevalg van dit met-pensioen-gaan duurzaam lijdt. De ter dood veroordeelde zag in de ver warring van het oogenblik kans zich uit de voeten te maken. Tot dusver heeft men hem niet kunnen achterhalen. New-York, 2-S November. (V.D.). Op Broadway is Maandag een geweldige brand uitgebroken, welke het geheele verkeer in het amusementscentrum tot stilstand bracht. Het vuur was ontstaan in een door Russen geleide nachtclub cn greep direct om zich heon. Tor bestrijding van den brand was de brandweer met zeer veel ma teriaal aanwezig. De localiteiten der club brandden evenwel geheel uit Er was een sterke rookontwikkeling; 30 brandwachts geraakten onwel en moesten naar het zie kenhuis worden overgebracht. De stoffelij ke schade bedraagt 35.000. NIEUW MODEL LICHT VLIEGTUIG MET RIJWIEL-MOTOR. Londen, 28 Nov. (V.D.) Voor de Han- worth Club heeft de uitvinder Lowe Wyldis, in tegenwoordigheid van den directeur der civiele luchtvaart, kolonel Shelmerdine, zijn nieuw model baby-vliegtuig gedemonstreerd dat is uitgerust met den motor van een motorrijwiel en dat plaats biedt aan twee personen. Het vliegtuig verbruikt met deze belasting slechts 1 gallon brandstof per 80 mijl. De eendekker, waarrpee Wyldis de monstreerde, was uitgerust met een 6 P.K. Victor-motor, die boven het draagvlak was aangebracht. NOG MEER AARDBEVINGEN TE WACHTEN? S i eg e n. 28 Nov. (II.N.) Ingenieur Grob- leben te Burbach, die beweert, dat hij aardbevingen tevoren voelt aankomen en ook werkelijk enkele aardbev ingen en ook het mijnongeluk te Alsdorf heeft voorspeld, verklaart, dat de schokken in het Neder- landsche cn Duitsche grensgebied zich zul len herhalen en wel in den nacht van 20 op 30 November en voorts op 1, 5 en 6. De cember. Voorts zijn mijninstortingen in Si- lczië en aardbew egingen in Mexico en aan den evenaar tc verwachten. BELANGRIJKE JUWEELENDIEFSTAL. Uit een gesloten auto. Berlijn, 29 Nov. (H.N.). Vanavond liet een handelaar in gouden sieraden uit Leip zig zijn auto een oogenblik onbeheerd staan in een poort in de Krausestrasee. Toen hij terugkwam, waren uit den gesloten wagen drie lederen koffers met eenige duizendeD sieraden, ringen, sigarettenétui's, aanste kers, enz. verdwenen De waarde van het gestolene bedraagt 25.000 k 30.000 Mark. OVERVAL OP EEN BANK. New-York, 29 Nov. (V.D.) Te Tupelo in den staat Mississippi drongen vier roovers het filiaal van de Citizens State Bank bin nen. Onder bedreiging met bun revolvers sloten zij het personeel en de aanwezige cliënten in de safe op, waarna zij kans za gen tc ontsnappen met een buit van 20.000 dollar. BUITENLAND. Dc Fransche Samor en haar standpunt ten aanzien van de oorlogsschulden. (Eerste Blad, pag. 1.)' Hitler* zal heden besprekingen voeren met von Schleicher. (Derde blad pag. l)i BINNENLAND. Do begrooting van Buitenlandsche Zaken in do Tweede Kamer. (Tweede Blad, pag. 1.), Demonstratief congres'van Spoorwegper soneel in Den llaag. (Tweede Blad, pag. 2.\ STADSNIEUWS. Vergadering van den gemeenteraad. (Derde Blad, pag. 2)* Voordrachtavond voor den Kunstkring. 1 (Derde Blad, pag. 3)* De provincie en de P. U. E. M. (Eerste Blad, pag. 3). Medegedeeld door het K.N.M.I. te de. Bilt. Hoogste barometerstand 771.8 Weenen. Laagste barometerstand 723.8 Ingö. Verwachting: Matige tijdelijk krachtige Z. tot Z.W. wind, zwaar bewolkt of betrok ken, waarschijnlijk regen, zachter. Do hoogo drukking heeft zich naar het Oosten teruggetrokken. De diepe depressie in het Noorden trok N.O.-waarts, maar in de Golf van Biscaye vertoont zich een dui delijke secundaire, die in Engeland reeds 1 regen brengt, zoodat thans een .overgang naar zachter weer met regen is te wach ten. In Noord-Sc«andinaviö stormt het nog, maar de orkaanachtige wind die gisteren aan de Z. Noorsche kust woei, is verdwe nen. In het Kanaal en op dc N.-zco waait het krachtig, verder op den Oceaan waait cert N W. storm. De vorst is bijna geheel uit Scandinavië verdwenen, maar op IJsland en Groenland toegenomen. Op het vaste land kwam lich te vorst voor. In Schotland en Ierland is de temperatuur vrijwel gedaald. Het fraaie zonnige weer trekt zich naar Oost-Europa terug. Jn Ierland en Noorwegen viel zware regern LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON ISO HANDSCHOENEN: Nappa gevoerd f 2,75 met bont' rand f 3,25 en hooger. Nieuwe modellen In suède en chevreau. Voortreffelijk in elk opzicht. Vraagt catalogus en condities aan bij den vertegsnwoordiner ARNH.STRAAT. Ernstige relletjes te Lemberg W arsc ha u, 2 9 No v. (V. D.) Te Lem berg ontstond een opstootje, waarbij een Poolsch student werd gedood. Nader wordt gemeld, dat gisteren Jood- sche studenten aan de universiteit werden mishandeld, terwijl voorts tal van voetgan gers op straat werden aangevallen en ven sterruiten werden ingeworpen. Op het ter rein van een Joodschc sportvereeniging werden dc tribunes in brand gestoken; 33' personen werden gearresteerd. Volgens op gave van do politie moesten elf vrij ernstige gewonde personen zich onder medische be-, handeling stellen. Van Joodsche zijde wordt het aantal gewonden geschat op ongeveer 100. Alle middelbare en hoogere scholen te Lemberg zijn voorloopig gesloten. De politie is versterkt.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 1