SE BOTERLETTERS
Buiteolairadselh
Overzicht.
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Fa. R. VAN DEN BORG
DE EEMLANDEU
Vrijdag 2 December 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 133
Bui ten land
OM DE TONNAGE DER
SLAGSCHEPEN
EUROFA'S SCHULDEN AAN
AMERIKA
BENDE SPG0RWEGR00VERS
INGEREKEND
sÉÉ
Beursomnicht
VREEMDE HOTEL
GAST
STORM TEISTERT
NOORWEGEN
BOUW VAN REUSACHTIGE
VLIEGTUIGEN
GROOTE VERKEERSSTAKSNG
TE ATHENE
Licht op
4 uur 17 min.
L. J. LUYCX ZOON
Arnh.straat
Piano's in huur verkrijgbaar
VAN BUITENGEWOON FIJNE KWALITEIT
BAKKERIJ „DE STANDAARD"
SOESTERWEG 71-73-75 - TEL. 995. - Sinds 1896
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS ptI 3 maanden vooi Amersfoort 2.10, per maand i 0.75, per
1week (met gratis verzekering tegen ongelukken! I 0.17'/,.
Binnenland franco oer post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met lobcgrlp van een bewijsnummer
elke regel meer f0 25 Llefdadighelds-advertentlén voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen ft.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Na de verkiezingen in België.
Welke coalitiemogelijkheden er
bestaan.
De ontbinding van liet Belgische parle
ment, die aan de jongsto verkiezingen
vooraf ging, geschiedde op aandrang der
liberalen, die tegen de protectionistische
politiek der regeering positie kozen en te
gelijkertijd de opvatting te kennen gaven,
dat in verband met de maatregelen,
noodig voor de gezondmaking der Bel
gische staatsfinanciën, het wenschelijk
zou wezen liet aanzijn te geven aan een
nieuw kabinet, dat zou moeten steunen op
de parlementaire meerderheid, welke liet
uitvloeisel zou zijn van nieuwe verkiezin
gen. De verwachtingen, die de liberalen
hadden gebouwd op de bestrijding van de
in België meer en meer impopulair gewor
den cóüUngenteeringspolitick, zijn bij de
jongste verkiezingen niet in vervulling ge
gaan. De liberale partij licefl veeleer ten
gevolge van de schoolstrijdleuzc indirect
bijgedragen tot de versterking der Katho
lieke concentratie.
Ofschoon het aantal liberale afgevaardig
den van 2S tot 2't achteruit is gegaan, is
er ijl de verhouding der tot dusver beslaan
de 'Katholiek-liberale meerderheid tot de
oppositie nauwelijks iets gewijzigd, daar do
Katholieken hun aantal zetels van 76 tot
79 zagen vermeerderen, zoodat liet kabinet-
de Brocqueville maar een stem van zijn
parlementaire' basis heelt verloren. Wat de
oppositie betreft, worde eraan herinnerd,
dat de socialisten, dank zij de stemmen
van ontevreden elementen onder de libera
len, vooral in liet' industriegebied vorde
ringen maakten. Hun overwinning liet
aantal socialistische kamerleden steeg van
76 tot 79 zou stellig nog belangrijker zijn
geweest, wanneer niet in het kolenbekken
verscheidene socialisten waren overgéïoo-
pen naar de communisten, die in het ge
heel twee zetels wonnen, zoodat zij in hol
parlement nu door drie man zijn vertegen
woordigd. Aandacht heeft liet ook getrok
ken, dat de Vlaarnsche nationalisten drie
zetels verloren, zoodat zij er nu nog maar
acht overhouden. Oneenigheid in eigen boe
zem moet als do voornaamste oorzaak
hiervan worden beschouwd Ongetwijfeld
hebben vooral de' Katholieken van deze
omstandigheid geprofiteerd.
Daar de verschuivingen zich slechts bin
nen het kader van 't regoeringsblök en bin
nen 't kader van de oppositie hebben vol
trokken en niet in de. onderlinge verhou
ding der beide groepen, hebben de parle
mentsverkiezingen vrijwel geen wijziging
gebracht in de politieke constellatie. Eigen
lijk zou er dus geen reden zijn liet tegen
woordige kabinet-de Brocqueville een
katholiek-liberale coalitie te hervormen.
Ofschoon het oorspronkelijk slechts was
gedacht als een regeering voor veertig da
gen, wier taak het was de verkiezingen uit
te schrijven, he.erschtc niettemin in inge
wijde kringen de meening, dat het kabinet
voornemens was zich tot na de verkiezin
gen te handhaven. De situatie is echter
niet zoo eenvoudig als zij schijnt: zij draagt
een vrij gecompliceerd karakter tengevolge
van stroomingen in de liberale partij,
waardoor een verdere samenwerking lus-
schen katholieken en liberalen zeer twijfel
achtig wordt. Vooral de jongere elementen
onder de libéralen verwachten een verster
king der partij, wanneer deze in de oppo
sitie gaat. liel schijnt echter, dat pas een
beslissiing zal worden genomen, wanneer
de verkiezingen voor do provinciale raden
hebben plaats gehad.
Naar de Brusselschc correspondent der
Frankfurter Zcitung meldt, moeten de ka
tholieken reeds nu met deze omstandigheid
rekening houden. Gaan do liberalen over
naar het oppositickamp, dan zou de vor
ming eener katholieke minderlici'dsregce-
ring, die den koning een nieuwe oplossing
aan de hand zou moeten doen, niet uitge
sloten zijn.
Ook hoort men den laatstcn tijd spreken
van een drie-partijen-kabinot. Vooral
Fruncqui, de gouverneur der sociiété gene
rale de Bclgique, liceft sinds geruimen tijd
de verwerkelijking bepleit van een kabinet
op een zoo breed mogclijkcn grondslag. Een
dergelijke regeering, die het vertrouwen
van alle leidende partijen katholieken,
liberalen en socialisten zou moeten heb
ben, zou dan van liet parlement een mach
tigingswet moeten krijgen voor de realisa
tie van plannen, noodzakelijk voor de ge
zondmaking der staatsfinanciën. Een der
gelijke nationale concentratie zou derhalve
het parlement, wat de behandeling der mo
menteel dringendste aangelegenheden be
treft, uitschakelen. Het denkbeeld van een
kabinet met algemeenc volmachten voor de
tenuitvoerlegging der financicele plannen
zou misschien op veel aanhangers kunnen
rekenen, alleen al omdat de partijen daar
door zouden worden bevrijd van een deel
der verantwoordelijkheid bij onpopulaire
maatregelen, bij ingrijpende schrappingen
en verlagingen van uitgaven, belastingver-
hoogingen, enz.
Tenslotte wordt nog gedacht aan de vor
ming van een christclijk-democralisch-
socialistisch kabinet, welks kansen echter
geringer zijn, daar het vroeger reeds dc
ervaring heeft opgedaan, dat het onder
bepaalde omstandigheden niet kan rekenen
op de medewerking der groote banken,
yeel besproken wordt eveneens dc kwestie,
of de portefeuille van financiën, zulks in
verband met de bèteekenis voor dc sanee-
ring der staatsfinanciën, zal worden aan
geboden aan een financieel deskundige, die
niet van de partijen afhankelijk is.
Engelsche bezwaren tegen te
sterke vermindering
Londen, J Dec. (V. D.). In de Lager
huiszitting van gisteren sprak dc eerste
lord der admiraliteit, sir Dalton Eyrcs-
Monscll, over de voorstellen tot vervanging
der slagschepen door schepen van 10U00
ton. De Britsche admiraliteit was van mee
ning, dat het onmogelijk was met een
schip van 10.000 ton de taak van een slag
schip tc vervullen. Dit was dc mcening van
99 van alle zeeofficieren. Bovendien zou
een dergelijke maatregel geen bezuiniging
zijn, want wanneer Engeland zou overgaan
tot het gebruiken van het 10.000 ton type,
dan zouden daarvan zooveel schepen ge
bouwd moeten worden, dat men eerder een
verhooging dan een vermindering van de
kosten zou krijgen. Engeland probeert de
tonnage der slagschepen tc verminderen
tot 22 000 ton. Voorts wil het de 10.000 ton
kruisers en de duikbooten afschaften. Wan
neer dc afschaffing der duikbooten een feit
wordt, is Engeland bereid zijn aantal tor
pedojagers te verminderen op voorwaarde
dat de andere staten zich daarbij aartslui
ten. Engeland wenscht een verlaging van
de tonnage der kruisers tot -1000 ton. Een
dergelijk kruisertype zou niemand een aan
valswapen kunnen noemen.
Met liet oog op het schccpstype, dat
Duilschland is toegestaan onder bet ver
drag van Versailles, verklaarde dc oud
minister van koloniën Arnerv. dat het niet
te rechtvaardigen was, dat Engeland door
het verdrag van Versailles gedwongen zou
worden quantitatief tc ontwapenen tot op
het L>uiischc peil. De gevolgen zouden
slechts een hervatting van de militaire
activitëit van Duitschland zijn om dc ver
loren gebieden te heroveren.
Londen. 1 Dcc. (H.N.) Baldwin heeft
gisteren in een rode verklaard, dat hij grond
heeft om aan tc nemen, dat dc Vereenij/de
Staten een welwillende houding tegenover
het Engelsche standpunt zullen aannemen
Volgens de Daily Tel. zal de nieuwe Engel
sche nota aan Amerika niet dcnzelfdcn in
houd hebben als de nota's der andere lan
den, .daar men te Washington niet den in
druk wil vestigen, dat de Europecschc lan
den tegen dc Vcreenigde Staten samengaan.
Volgens den parlementairen overzicht
schrijver van dc Times was een der hoofd
doeleinden bij dc laatste niinistcrbcspre-
kingen om dc bezorgdheid te laten verdwij
nen, welke in verschillende hoofdsteden is
ontstaan, dat liet gehoelc werk van Lau
sanne uit zijn voegen zou kunnen geraken,
zoo Lngeland er toe mocht besluiten om den
termijn van 15 December aan de Vcreenigde
Slatcn te betalen, terwijl andere landen dit
zouden weigeren. Dc Engelsche regocring
wenscht dringend hel werk van Lausanne
niet aan te tasten. Waarschijnlijk zal Mc
donald dan ook tc Genèvc geruststellende
verklaringen afleggen.
IIalle, 36 Nov. (V.D.) Hel is.den con
troledienst der •rijksspoorwegdirectie IluUc
gehikt om in samenwerking met dc land-
jagers ecu bende van zeven spoonvegroo-
vers onschadelijk te maken. De daders zijn
allen afkomstig uit Ilolzweissig. De methode
van dc roovers was de volgende wanneer
een goederentrein voor een station of een
onveilig signaal moest sloppen, braken zij
één of meer goederenwaggons open en
wierpen stukgoederen op den spoorweg. In
hoofdzaak maakten zij op deze wijze sloffen,
iuxc voorwerpen, kleedingstukkcn en
levensmiddelen buit. Tol dusverre zijn 20
trcinovérvallen opgehelderd. Vier personen
uit Holzweissig zijn gearresteerd wegens
heling en medeplichtigheid.
GROOTE WATERSCHADE IN PANAMA.
New-York, 30 Nov. (V. D.) Naar uit
Panama wordt gemeld, is tengevolge van den
hoogen stand van het water in Panama
groote schade aangericht. In het bizondcr
heeft de in aanbouw zijnde stuwdam hel
moeten ontgelden. Het plaatsje Cilibrillu is
geheel onder water gezet. Drie personen zijn
om het leven gekomen.
Er zijn van die menschen, die er luchtig
op los leven, ook al zwemmen zij in de
schulden. Zij zijn zien dikwijls niet eens
meer bewust van hun verplichtingen cn
enkel als een schuldeischer de stoutmoe
digheid heeft, weer eens te manen, herin
neren zij zich, dat zij nog te betalen heb
ben. Ze zullen er - eens over denken, is
meestal de boodschap, die de schuldeischer
later van zijn kassier te hooren krijgt.
Europa vertoont veel overeenkomst met
het hier beschreven slag menschen en toen
Amerika de euvele moed had aan le drin
gen op betaling van de oorlogsschulden
werd er in verschillende hoofdsleden van
Europa raar opgekeken. Waarom heeft Un
cle Sam die schulden nog niet afgeschre
ven, hoorden we hier en daar mompelen,
vele van ztin schuldeischers zijn zoo ver
armd, dal zij wel nimmer in staat zullen
zijn een enkele dollarcent tc betalen.
Dc afgeloooen maanden was Europa in
een rooskleurige stemming. Men zag zelfs
de zon der verbetering aan den kim rijzen
en allerwegen verkondigde men, dat het
ergste nu geleden was. laar de zon der
opleving is voorloonig nog een fata morga
na gebleken. En daar komt tot overmaat
van ramp de Amerikaansche Shvlock hel
volle pond eischen, ook van het land. dat
reed lang al geen vol pond meer heeft,
en van alle andere landen, die er al even
slecht voor staan. De houding van Ame
rika is lang niet overal even svmpalhiek
genoemd, maar aan den anderen kant mag
ook niet uit het oog worden verloren, dat
het verarmde Europa zich nog steeds de
wreede "uxe van een hoog opgevoerde be
wapening veroorlooft cn nieuwe oorlogs
schepen en onderzeeers op stapel zet.
Nu is nok in Amerika de toestand verre
van rooskleurig en óm de Amerikaansche
burgers z»ch beier in dit l<»i te laten schik
ken schuift men de s'chuM van al die na
righeid op Europa, dal minder Amerikaan
sche .varen afnee it dan vroeger. Maar
men vergeet, dat deze waren veel te duur
ziin en dat ook de Amerikaansche tarief-
no'itiek er niet toe büdraagt om het han
delsverkeer le laten vlotten
15 December zouden er weer de noodige
millioenen dollars de groote \iiver over
moeten varen, maar hel heeft er allen
schijn van, dat het slechts diplomaten zu1-
len ziin-, die het wel weer op een accoord-
je zullen gooien en de betaling verschui
ven tot een nieuwe conferentie, d>e alweer
in voorbereiding is. Het werd ook heusch
weer tijd, we zouden het w<>reld-conferen-
tietje-spelen bijna verleeren!
Het spreekt vanzelf, dat de algemeene
beurssiluatie door deze schuldenkwestie
vörre van rooskleurig was en er toe bij
droeg om de gedrukte stemming der laat
ste weken te bestendigen. Daarbij kwam
nog dat bet Pond Sterling in hel begin van
de week tot onder d? acht gulden daalde,
doch zich Donderdag weer herstelde.
De belangstelling op de fondsenmarkt
hliift zeer gering, toch is de technische po
sitie van de markt vrij gunstig en weet ze
tegenover de vele ongunstige invloeden van
den laatsten tijd goed weerstand te bie-
dc.Hel publiek zoowel als de speculatie
heeft zich vrijwel geheel uit de markt te
ruggetrokken, maar toch is deze heel wat
gezonder dan in het diepst van den depres-
sie'ijd.
Dit is het schamele nieuws, dal we deze
week over de faits et gestes van ons Dam
rak, dat al in de donker-dagen-voor-Kerst-
mis-stemming begint te geraken, kunnen
meedeelen.
Met achterlating van wat bloedz
sporen en veeren vertrokken
Een eigenaardige ontdekking deden
twee dienstmeisjes van liet hotel „Edel
weiss' bij Arlbcrg, toen zij na het middag
maal in een logeerkamer kwamen, aldus
De Tijd. Op den grond zat tot hun groote
ontsteltenis een bruin monster, dat hen
dreigend aankeek en aanstalten maakte
hen aan to vliegen een geweldige steen
arend.
Het dier had de dikke ruiten verbrijzeld
en was aldus in het vertrek binnengeko
men; daarbij had het zich gewond, wat tc
zien was aan de bloedsporen cn verstrooide
voeren. Het monster was daardoor in een
kwade hui. Men had wel wat ruitengerin-
kel gehoord, maar er verder geen acht op
geslagen. liet dier zat al een paar uren
lang in de hotelkamer cn scheen over dc
bediening niet tevreden. Te meer daar cle
twee dienstboden gillend wegliepen. Er wa
ren juist werklui in liet hotel bezig. Zij
rukten in gesloten colonne op naar dc ka
mer, waar hot bruine monster in zijn vee
ren kraag gedoken zat. Zij hadden echter
het diepste respect voor den koninklijken
vogel cn bleven op verren afstand, vooral
tonen Zijne Majesteit hun tcgenkrijschte
cn ongenadig met den bek pikte. Dc ade
laar keek cle mannen getuigen zeggen:
met de grootste verachting aan, deed een
paar zwakke vleugelslagen, ging op een
schrijftafel staan en sprong dan door de
gebroken ruiten cn vloog met imposante
vleugelslagen naar de ijle toppen der ma-
jestatische bergen.
U s 1 o 1 Dcc. (V.D.) Aan de Noorsche
kust. ter hoogte van Drontheim heeft een
hevige storm gewoed. Vier visschcrs zijn
verdronken, terwijl een motorboot met drie
man vermist wordt.
In het hooggebergte heelt do storm gr wt
schade aangericht; Het telegraaf- cn tele
foonverkeer tusschen Oslo en Bergen is
verbroken.
N e w-Y o r k, 1 D c c. (V. D.) The Pan Ame
rican Airways hebben opdracht gegeven tot
den bouw van zes geheel metalen Vliegt ui
gen, die ruimte zullen bieden voor 50 pas
sagiëi's en een snelheid zullen krijgen van
200 K.M. per uur. Dc vliegtuigen zijn be
stemd voor het transatlantische en trans-
pacificverkeer. Do constructieplannen wor
den streng geheim gehouden.
Athene, 1 D'e'c. (V. D.) De staking der
arbeiders in het particuliere autobusbedrijf
heeft zich thans uitgebreid tot een zoo goed
als algemeene staking. In dc eerste plaats
legde liet trampersoneel het werk neer,
spoedig gevolgd door de andere arbeiders
der openbare bedrijven. Zelfs cle bakkersge
zellen dreigen met staking.
De regeering is voornemens buitengewone
maatregelen te nemen.
DE BRITSCHE ANTWOORD-NOTA
TE WASHINGTON OVERHANDIGD.
W a s li i n g l o n, 1 December. (V.D.) De
Britsche ambassadeur tc Washington heeft
Donderdag aan staatssecretaris Stimson de
tweede Engelsche nota inzake de oorlogs-
scliuldcn overhandigd. De overhandiging
liad niet plaats ten Staatsdepartcmente,
maar op het landgoed Woodley, waar Stim
son thans verblijf houdt.
Stimson beeft vervolgens een uitvoerige
gedaehtenwisseïing met Hoover gehad over
den inhoud \an dc antwoordnota. Verwacht
wordt dat de nota Donderdagavond zal
worden gepubliceerd.
DE CONFERENTIE VAN VIJF.
Nog geen toezegging van
Von Neurath.
Parijs, 1 Dcc. (V.D.) In dc gistermid
dag gehouden kabinetszitting gaf Hcrriot
een verklaring over zijn jongsto onderhoud
mot Norman Davis. Hij deelde mede, dat
liet definitieve besluit over het tot stand
komen van een conferentie van vijf afhan
kelijk was geweest van het antwoord, dat
de Duitschc rijksminister van builenland-
sche zaken Frcihcrr von Ncuratli voor
Maandag j.l. had toegezegd te zullen stu
ren. Tot nog toe heeft dc Fransche regee
ring echter nog geen antwoord ontvangen.
l-Ict feit, dat Macdonald cn sir John Simon
niettemin tot hun vertrek naar Genèvc heb
ben besloten, wettigt de conclusie dat dc
Engelsche regocring niet op hetzelfde ant
woord wacht.
DRIE ARBEIDERS DOOR ONTPLOFFING
BEDOLVEN.
Trier, 30 Nov. (V.D.) In een steengroeve
bij Trier zijn chic arbeiders, die met spring
stoffen werkten, door plotseling neerstor
tend gesteente bedolven. Terwijl twee hun
ne)', zij het zwaar gewond, konden worden
geborgen, kon cle derde, dc zoon van don
eigenaar der steengroeve, slechts als lijk
onder liet gesteente uit gehaald worden.
De beide zwaar gewonden zijn in levensge
vaarlijken toestand naar het ziekenhuis
overgebracht.
BUITENLAND.
Nog steeds geen regeering in Duilsch
land. (Vierde blad, .pag. I)»
BINNENLAND.
Werkloozenrclletjes te Amsterdam.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Een aanvangsuur van 5 uur in brood-
bakkerijen voorgesteld.
(Tweede Blad, pag. Ij
Dc begrooting van Economische Zaken
en Arbeid in cle Tweede Kamer.
(Tweede Blad, pag. 2.) ;i
Minister Roijmer cn do radio. Ij
(Tweede Blad, pag. 2.) i
STADSNIEUWS.
Het jubileum van de Rijschool.
(Derde blad, pag. 1).
Uitspraak betreffende cle Crisis-varkons-
wci. (Kantongerecht).
(Derde Blad, pag. 1).
Medegedeeld door het Kon. Ncd. Metr.
Inst. tc Dc Bilt.
H. B. SI. 763.7 Budapest.
L. B. St. 721.0 Vestmanoer.
Verwachting: Matige tot krachtige
Z. tot W. wind, zwaar bewolkt tot betrok
ken, later wellicht opklarend, tijdelijk rcgeiij
aanvankelijk veel zachter.
Ilocwel de wind heden nacht tot W.-NWV.
ruimclc is de gister reeds genoemde depres
sie met zoo'n groote snelheid genaderd, dat
reeds hedenmorgen een sterke krimping
van den wind volgde.
Bij het ruimen van den wind viel slechts
in het uiterste Westen van ons land eenlge
regen van boteekenis. De depressie ver-
loont een diepe kern hij IJsland cn een se
cundaire uitloopcr over dc Britsche eilan
den, waar dc barometer buitengewoon snel
dault. Het hooge drukgobicd over het vaste
land trok verder Oostwaarts. Het waait
óver do Golf van Biscayc en nam vooral
aan cle Noordzijde in boteekenis af. Over
Ierland en Noord Engeland, Schotland en
Noord Scandinavië waait het krachtig uit
\V. tot. West.
Overigens is het over het geheelc waar
nemingsgebied rustig weer, met vooral in
Duitschland ochtendnevel. Ten onzent zal,
als gevolg van dc barometerdaliug in groot-
Bretagne dc wind wel spoedig toenemen.
Over IJsland, cle Britschc Eilanden en in
Duitschland steeg dc tcrapcratuus. In hel
binnenland van Engeland, in Frankrijk en
in ons land, te Dc Bilt cn Groningen daal
de zij.
Vorst van ccnigo boteekenis kwam nog
niet voor.
Vooral in Frankrijk viel zware regen,
verder over dc Britsche Eilanden en in
Scandinavië. Dc depressie die snel naai- on
ze omgeving doordringt zal waarschijnlijk
toenemende bewolking niet regen on vooral
des nachts hoogere temperaturen brengen.
L.'.üGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
HANDSCHOENEN:
Nappa gevoerd f 2,75 met bont-
rand f 3,25 en hooger.
Nieuwe modellen in suède en
chevreau.
NAAR
