HET EINDE DER CRISIS ACHTERBERGH KNUTSELT U ZELF? Fa.G.A. BEENHAKKER ZWARTE PIET HUISHOUDELIJK PRAATJE BERLIJN IN DEN WINTER Wij hebben een gróote sor teering BOREN IJZERZAGEN HAMERS SCHROEVENDRAAIERS DUIMSTOKKEN St. Jorisstraat 4 Tel. 1667 GEEFT GESCHENKEN VAN BLIJVENDE WAARDE PERZISCHE KLEEDJES PERZISCHE KUSSENS DELFT SCH-AARDEWERK KLEIN -MEUBELEN meubileeringen westsingel door II. G. CANNEGIETER. igenlijk behoorde er een andere naam _Jven deze regelen tc staan. Maar wie durft Dr in dezen tijd van werkloosheid, bezuini- Si"S en loonsverlaging van Sinterklaas spreken! Sinterklaas beteekent immers: ge schenken en geschenken beteekent: uitga vön. Overbodige uitgaven, nuttclooze uitga ven, verspilling, verkwisting, roekeloosheid! heeft er geld voor Sintcrklaas-gc- cjschenken cn wie, die nog geld heeft, voelt verantwoord, zoo hij het aan Sinter- besteedt.! Er zijn op dit ujHgenblik dringender behoeften dan een aclaaivrijer of een banketletter. interklaas rijdt dit jaar niet. Eigen huid, kindertjes! Het is al weer heel wat en geleden, ik meen zelfs dat het nog lor den wereldoorlog geweest is, dat de roemde professor ITcymans dc heden-, agschc mcnscbheid vergeleek met een jrwend stel kleuters, - die op Sinterklaas- ^ond overstelpt worden met al wat hun je begeert en die uit louter brooddron kenheid hun speelgoed cn lekkers vernie rien, omdat zc geen raad weten met al dit Hoe juist is dit beeld! De scliatten, welke natuur en techniek ons in kwistigen over- u-Vlocd doen toekomen, werpen we in zee; wo etmiestcn het land met onverkoopbare groen- tc, stoken dc locomotieven met graan cn ^verbranden dc koffie. Alleen omdat we te- ""vCcl hebben, verkommeren wij in gebrek. Een kinderkamer, dc tegenwoordige menschlicid. Een kamer vol heel kleine kleuters, die elkander tot last zijn. Zc gun nen elkander het lekkers niet, grissen elkander het speelgoed uit dc hand cn stompen elkaar liever een blauw oog dan dat ze, zooals het Sinterklaasversje veron derstclt, eerlijk alles zullen dcclcn, suiker- ..goed cn marsepein. Is liet wonder, dat Sinterklaas er don 111 brui van gegeven heeft? Ook het geduld V van een goedheilig rnan heeft zijn grenzen 'ïllct is nu mooi genoeg, langzamerhand Sinterklaas blijft thuis, Sinterklaas staakt, f' De kinderen hebben liet er naar gemaakt; iriplaals van dc koek krijgen zc ditmaal do gard. /ij En zoo komt Zwarte Piet thans alleen. l)e l' boeman met de roe in dc liand. Dc roe kost geld; dorre twijgen liggen er genoeg den nneg. Eu met dit ouderwctschc straftuig gewapend, nadert dc boetgezant J Met holle stem vraagt liij, waar dc stoute Éandertjcs zijn. "«Natuurlijk geeft ieder den ander dc schuld. ,.Ik heb 't lieuscli niet gedaan!", weerklinkt het aan allen kant. „Maar die c deugniet daar en dat nest...!" De boosdoc- t," ners zitten altijd weer elders. '■Maar Zwarte Piet neemt met dergelijke praatjes geen genoegen. Hij liecft. van zijn meester opdracht gekregen, door een harde i'ês de kinderen tc leeren, dat zc voor elkaar verantwoordelijk zijn. Ze moeten elkaar b eren verdragen. Zc moeten elkaar helpen. jS Ze moeten beseffen, dat ze bij arbeid cn lC spel op elkander zijn aangewezen. liet moet "J uit zijn met liet krakeelen cn kibbelen, dat dc kinderkamer lot een hel heeft gemaakt. 'Verst als cr weer ecu geest van hartelijk- Éicid en onderling hulpbetoon hccrschf, zal l' Sinterklaas niet zijn geschenken tcrugkce- ren. - I Nu komt alleen Piet met dc gard. Ilij wil do kinderen dwingen verstandig te zijn. 'Na tuurlijk zijn er verstandigen onder de kin deren, maar dc goeden moeten 'l nu een maal met de kwaden ontgelden. Dc kwaden moeten tot rede gebracht. Dc kwaden moe ten tot de orde geroepen. Om cle verstandi gen bij bun moeilijke taak een weinig Ie nelpen, komt Piet met zijn gard. Wie niet j|ooren wil, moet voelen, cn dc klappen, die de. zoete kindcrci? krijgen, hebben ook zij Verdiend, omdat ze dc belhamels tc lang hun gang hebben laten gaan. Het is niet lyoldoeude, zelf niet aan liet kwaad mee tc doen; men is reeds strafbaar, zoo men het kwaad cn dc kwaden niet flink mee be strijdt. En hoeveel schuldeloozc schaapjes Verdienen de gard, omdat zc door hun bloo- heid cn lijdelijkheid de wolven in staat stel len, hun verscheurend werk voort tc zetten! Sinterklaas staakt; Sinterklaas blijft Tehuis. Zijn schatkamers zijn opgepropt. Dc kinderen behoeven niet bezorgd te zijn, dat cgr tc weinig is. Er is juist teveel! Al kwa- fien cr nog tienmaal meer kinderen bij, dan [Kouden zc zich nog aan suikergoed en mar- jtjffiepein te bersten kunnen eten. ■j Maar eerst orde cn vrede in de kinderka mer, lieve kleuters! Eerst verstandige kin- «eren worden. Zwarte Piet straft heusch ffliet voor zijn pleizier. Maar is 't niet je Bi gen schuld? De bekende Amerikaansclic econoom Babson heeft in een artikel ojt historiseh-weten- schappclijke wijze uiteengezet, wanneer het einde van dc de pressie kan worden verwacht. Of zijn beweringen op waar heid berusten of slechts dienen om Roosevcldt tijd le gunnen, kunnen wij niet beoordeelcn Wij moeten twee vragen voor oogen hou den. Dc eersto luidt: „Wanneer zullen dc toestanden zoodanig verbeterd zijn, dat zij normaal genoemd kunnen worden Mijn antwoord daarop luidt: „Tegen het einde van 193i". Dc tweede vraag is: „Hoelang zal het nog duren, voordat de komende welvaart cn niet de geleden verliezen de eerste plaats in onze gedachten innemen?" Daarop is mijn antwoord: „Zoolang, totdat dc ómzet, het loonpeil cn andere symptomen vooruitgang beginnen te vertoonen bij vergelijking met hetzelfde tijdvak van het voorafgaande jaar." Aan dergelijke antwoorden heeft men echter weinig, als men niet de redeneering kent, waarop ze zijn gebaseerd. Als basis van die redeneering neem ik mijn bekende „Babson-grafiek", welke ons in staat stelt 0111 in één enkel indexcijfer den economischcn locstand van het land uit te drukken. In dat cijfer zijn ajlc statisti sche gegevens der belangrijke industrieën, landbouwproducten, enz. enz. verwerkt cn dat uit alle deelcn des lands. Dit systeem is de vrucht van een practischc ervaring van dertig jaar cn een wetenschappelijk on derzoek van dc meest uitccnloopendc eco nomische factoren, dat milliocncn dollars heeft gekóst. De indexcijfers. Als.men hel verloop van die indexcijfers bestudeert, kunnen daar belangrijke econo mische wetten uit worden afgeleid cn tevens met een redelijke kans op succes voorspel lingen worden gedaan. Wij zien, hoe de lijn zich in den loop der jaren op en neer be weegt; dat zijn dc goede cn de slechte t ijden. Maar over een lange poriodc beschouwd is cr toch altijd een gestadige stijging waar le nemen. De „normale" lijn loopt dus niet horizontaal, maar stijgt langzaam; deze stijging symboliseert dc gestadige, onweer staanbare groei cn ontwikkeling van ons land. Nóch goede, nócli slechte jaren kun nen daaraan iets veranderen. Als wij nu, uitgaande van dc normale lijn, dc uilwijkingen naar boven cn naar bene den meten, blijkt de oppervlakte van een uitwijking naar boven altijd nagenoeg even groot te zijn als die van de daaropvolgende uitwijking naar beneden. Lel wel ik zeg oppervlakte, niet vorm. Men kan oen lang durig, doch weinig ernstige depressie heb ben van dezelfde oppervlakte als een zware crisis, die spoedig voorbij is. De tijdsfac tor wordt door dc meeslcn over het hoofd gezien. 9 I11 dc natuurkunde neemt men onvoor waardelijk Newton's grootc wet van actie en reactie aan. Doch die wet geld evengoed op economisch gebied. E11 dc overeenkomst in oppervlakte lusschen dc ingesloten vak ken boven en beneden de normale lijn be rust ook op die wet. Die overeenkomst stelt ons nu juist in staat om toekomstvoorspel lingen te doen. Wij dienen dil vooral nu in het oog tc houden. Juist omdat deze de pressie zoo ernstig is, zeggen velen, dat zij lang moet duren. Het omgekeerde is echter waar. Voorspellingen. Dc statistiek stelt ons niet in slaat tot zulke nauwkeurige voorspellingen als b.v. die van een astronoom of ingenieur. Doch wel kunnen wij tc werk gaan met dc nauw keurigheid van een levensverzekeringsmaat schappij. die iemands normale levenskans berekent. Nu hebben wij een depressie meegemaakt van ontstellende hevigheid, die reeds meer dan drie jaar heeft geduurd. Geen wonder, dat wij ons afvragen, wanneer cr een einde aan komt. liet oppervlak, dat dc uitwijking beneden dc normale lij 11 thans reeds heeft gereikt, bedraagt meer." dan. twee derden vnn dc oppervlakte der uitwijking' naar boven gedurende dc „goede" jaren voor 1929. Wij hebben dus twee derden van dc ellende achter den rug, d.w.z. van dc hoe veelheid ellende, niet van den duur daar van. Vroegere depressies. Toch willen wij ook over den tijdsduur wel iels weten. Daartoe treffen wij verge lijkingen met vroegere depressies. Deze lee ren ons, op welke w ijze cc 11 dcjDressio alzoo kan eindigen. Die van 1ST6 (eigenlijk van 1873 lot 1S78) zou voor do tegenwoordigo depressie een grafiek opleveren, zooals af gebeeld op fig. 1. Ilct kan natuurlijk ook gaan zooals in ISSi, 189G of 1921. Deze ver schillende figuren laten ons weer normale tijden zien in eind 1931, eind 1933, medio 1935 cn medio 1931. Het construeeren van deze figuren is ge schied door ze telkens door tc snijden op do plaats, waar do vroegere depressie twee der den van hun oppervlakte waren gepasseerd. De vorm van het laatste stuk heeft tot grondslag gediend voor dc voorspellende grafiek. Wij zouden deze depressie ook nog kunnen beschouwen in verband met klei nere depressies, doch dc resultaten veran deren daardoor niet noemenswaard. De verwachting voor 1933. Welke grafiek zal nu de meest juiste zijn in dit geval? Dat is moeilijk te zeggen, doch wij kunnen het veiligst te werk gaan door het gemiddelde tc nemen cn te rekenen op de tweede helft van 1931. En waar het in 1933 al in elk opzicht beter zal gaan dan in 1932, zullen in dat jaar de gedachten der menscliheid ook niet langer pessimistisch, maar optimistisch zijn. Men is nu eenmaal gewend om alles tu beoordeelcn naar dc cijfers van liet voorafgaande jaar. Of de zaken op zichzelf beschouwd goed dan wel slecht gaan, heeft lang niet zooveel invloed op dc stemming als dc vraag, of het heter dan wel slechter gaat dan „verleden jaar om dezen lijd". Om dezelfde reden is een millionair ongelukkig met een inkomen dat voor een arm man dc vervulling van zijn stoutste droomen beteekent. Zoo is een m'enscli nu eenmaal. En aangezien in 1933 voor liet eerst weer bet verschijnsel zal op treden, dat het beter gaat dan „verleden jaar om dezen tijd", zal dan ook dc stem ming beginnen tc verbeteren, zoodat deze depressie in de geschiedenis hekend zal staan als dc depressie van 19291933, ter wijl dc juiste jaartallen zouden luiden 1930—1931. Een verblijdend verschijnsel is overigens, dat wij het laagste punt reeds hebben nc- rcikt. Do achteruitgang is over liet alge meen van 1930 op 1931 groolcr geweest dan van 1931 op 1932. Dat is het eerste teeken van verbetering. Zooals dc grafieken ons st.uk voor stuk leeren, kan nu een gestadige verbetering niet uitblijven, lioc het verloop van de opwaartsclic lijn overigens ook zij. f/QVGE j[- Als deze malaise eindigt zooals die van 1876. 2. - Als deze malaise eindigt zooals die van 1885. 15 - Als deze malaise eindigt zooals die van 185S. f/GC/GE 4- - Als deze malaise eindigt zooals die van 1921. De bczuinigingswoedc trekt nog steeds door liet land; noodgedwongen natuurlijk, maar daarom niet minder onaangenaam voor dc meesten. E11 vele huisvrouwen zuchten maandelijks of wekelijks over haai verminderd huishoudgeld, omdat zc juist nu dubbel dc noodzakelijkheid voelen, wal kleur cn fleur aan haar home tc geven cn tc. maken, dat alle luiisgcnoolcn. familie cn vrienden het huis zóó prettig vinden, dat zc cr een rust- cn steunpunt v inden in dezen ontredderden tijd. Als men 's avonds de krant uitgelezen heeft, zit. men even verbijsterd cn heeft wat moeite, weer vroolijk tc kijken, omdat de toestand somber blijft en cr veel dingen zijn, waar we diep en ernstig over na moe ten denken. Eu tóch: het kan cn mag niet, dat alles zoo somber en snéu is, dat in de huisgezinnen alleen maar klaagliederen worden gehoord, omdat her voor ouderen al erg cn beklemmend is, maar voor jonge ren fataal kan zijn, als de Jiccle toestand zoo gedrukt is en zc cr feitelijk tegenop zien, om thuis'tc komen, omdat ook daai alles somber cn triestig is. Een grootc en gi'ootschc taak hebben do ouderen van dezen tijd: zc moeten trachten, dc jonge mcnschcn en dc kinderen niet nóg meer tc ontmoedigen; ze moeien er den moed in zien te houden." En liet is allereerst dc huisvrouw, dc moeder van het gezin, die zij het oj) c.cnigszins prozaisehc wijze het voorbeeld moet geven en doen moet wat in haai- vermogen is, om ccn vroolijker en lichter toon te brengen in het dagelijksch be staan van allen die op haar rekenen. Oók al is het soms met angst in het hart, met zor gen en gedachten die ze zoo graag niet zou hebben en overboord zou werpen. Maar liet móet, want wc mogen niet bij de pakken neerzitten cn mekaar hoe langer hoe som- herder maken. Wc. moeten zien, een bloeme tje in huis tc houden, wat licht en zon en vroolijkheid, zelfs in sombere regendagen, juist clan IIoc begint de dag? Met zuchten en kla gen, met jachten en haasten, óf met ccn or delijk genoeglijk ontbijt? Zit dc huisvrouw aan in een 011de peignoir, loopt zc zenuw achtig li ecu cn weer te hollen, of is ze een beetje vroeger opgestaan om alles netjes in orde tc maken? Is du tsfel zorgvuldig ge dekt en siaat <lc thee klaar én is cr eens wat variatie, al gaat alles uit schraler beurs? Is ieclcr op tijd geroepen en houdt men vast aan een geregeld ontbijt met elkander, zoo dat allen gesterkt en verkwikt naar school of hun werk gaan? En probeert de huis vrouw eens een grapje, een luchtig gesprek, zoodat het begin van den dag tenminste prettig cn niet te zwaar is? Beter een vroo- lijkc stemming en gevoel van .saamhorig heid dan een overladen tafel, dat erkennen wc op den duur allemaal. Want. als je tus- schondoor eens lacht, smaakt alles veel he ler. Dc eieren worden duur, de kaas is nog goedkoop, dus wie een liartighcidje wil ge ven bij het dagbegin, varieert eens met zoe te of Lcidscho kaas en als ook dat buiten het huishoudboekje gaat, denkt men dank baar aan geroosterd brood met een bootje boter cn zout, want de mcnsch moet zich weten tc helpen en het zich zoo aangenaam mogelijk maken. Van ccn lange malaise- onthijtkock snijdt men ontelbare dunne plakjes, suiker, groene kaas, geraspte Lcid- sclic of zoctemclkschc, gestampte muisjes, appelstroop, witte of bruine suiker,... liet zijn allemaal dingen die niet kostbaar zijn en het is altijd aangenamer dan enkel brood mei boter eten, vooral als men een fleurig potje of schaaltje met die lekkernijen op tafel zet, omdat het oog nog iets verlangt. Maar. als ook dat le begrootelijk wordt voor het slinkend huishoudgeld, speelt men ge nocglijk of men in Frankrijk is en discht alleen thee, koffie of chocolade op met brood, geeft gezellig grootc koppen, een dessertlepel erbij en vertelt mekaar, dat alle Franschen zoo ontbijten en dat het eigenlijk heel lekker en economisch is. Cacao is niet duur cn voedzaam, dus het beteekent alleen: breken met den Hollandschcn sleur, die een Hollandsch ontbijt voorschrijft cn... zooveel meer. De huisvrouw weet zelve wel, wrie van dc kinderen of grootcn een steviger ontbijt behoeven, wie pap moet eten cn zal ook wol begrijpen, dat 11a zoo'n eenvoudig ontbijt het veel beter is, om den hoofdmaaltijd midden op den dag tc nemen, wat trouwens veel werk bespaart, zooals allen bij onder vinding wel weten. Maar...' het kan niet allijd, omdat niet altijd ieder op dion tijd thuis is en... de meeste mannen vinden hel ongezellig, willen 's avonds óók graag nog iets warms eten. Is dat niet tc vinden met een ouderwetsch „prakje," als men erop rekent cn wat meer groente cn aardappels kookt cn een beetje moeite ervoor over heeft, 0111 ook 's avonds iets tc bereiden, waarmee de humeuren en stemmingen honderd pro cent winnen? Het zijn niet dc kosten, maar het werk meestal cn och, hebben wc dat er allemaal momentcel niet dubbel voor over? Zien we niet graag wat zonnige gezichten cn is liet ons niet alles waard, om te consta- tccren, dat dc huisvader, dc kinderen cn allen liet nog zoo goed en prettig mogelijk bij ons hebben? Is de belooning niet groot, als wc ons alle moeite getroosten 0111 liet huiselijk zonnetje nog maar zoo warm mo gelijk te laten schijnen? Probeer het allen maar, want zon is in den winter dubbel noodig. B. K.—iH. Wie gedurende enkelen tijd niet te Ber lijn is geweest en deze aantrekkelijke we reldstad weder bezoekt, zal onmiddellijk worden getroffen door het tempo cn het ge weldige verkeer, welke kenschetsend voor haar zijn, cn dit alhoewel duizenden auto mobielen gedurende dc Wintermaanden „met vacantio" in cle grootc garages zijn opgeborgen. De lcvenscncrgio van deze „stad zonder slaap" oefent terstond een sterken indruk op den vreemdeling uit- Wanneer hij door dc oude city, do buurt van het Stadhuis, wandelt kan bij zijn oo gen nauwelijks gelooven. Dc oudo Alcxan- derplalz is geheel verjongd. Tiet plein is rond geworden. Dc boomen en het beken de standbeeld van de „Berolina" zijn ver dwenen. Zij hebben plaats gemaakt voor indrukwekkende hoogc huizen met platte" daken cn ontelbare vensters. Moderne kof fiehuizen zijn hier ontstaan. Zij zien cr niet minder elegant uit dan de lokalen in liet Westen der stad. Onder bet plein ligt liet grootste en fraaiste station van de Berlijn- scho „Untergrund". I11 de omgeving van den Alexandcrplatz ontstaat geleidelijk een nieuwe „Kurfürstendamm". Overal ziet men elegante winkels met artistieke éta lages. Dc winkelstraten strekken zich van hier uit dwars door het hart van Berlijn: Koningstrasse, Spandauerstrasse, Spittel- markt, Leipzigcrstrasse en Pofsdainmer- sliassc. Van dc Potsdamer Brückc brengt ccn autobus U sjioedig naar den Witten- bergplatz in het Westen der stad. Hier bc- ginticlo wandéling over Tauentzienstrasso en Kurfürstendamm. Wellicht nergens ter wereld vindt men zooveel winkels cn wa renhuizen, zooveel met smaak ingerichlo étalages als hier. Het aantrekkelijkst is do wandeling over de „Boulevards" van Ber lijn bij het invallen van de duisternis. Dan leeft liet in het Berlijnsclio Westen. Ilct 'slenteren door do straten prikkelt dc eetlust. In de talrijke restaurants en bicrlokalcn komt men spoedig tot de aan gename ontdekking, dat Berlijn goedkoop is geworden. Voor slechts 1 Mark kan men hier reeds goccl eten! Alom worden U me nu's voor Mk. 1.of 1.50 aangeboden. In den jongstcn tijd zijn overigens talrijke nieuwe restaurants geopend, zooals liet Restaurant van Kranzlcr Unlcr den Lin den en het alleraardigste Bicdermeierlo- kaal van Kranzler op den hoek van den Kurfürstendamm cn do Joachimsthaler- strasse, in het hart van do nieuwe city. In een gewezen badinrichting aan het An- halter Bahnhof is de nicuwo „Augustiner- kellcr", een bierlokaal, zooals men zo to Muenchen kent, ondergebracht. In een koffiehuis in de nabijheid van het Station Zoologischer Garten staan luie stoelen ter beschikking van dc gasten, die hier hun middagdutjo kunnen doen. Ook de Berlijnschc Musea zijn gcmodciv niseerd. Zij orgamseeren voortdurend klei-» nc bijzondere tentoonstellingen gewijd aan een bepaalden meester, een bepaald tijd-, perk of een bepaald onderwerp. Vaak wor den bier ook lezingen met lichtbeelden ge houden. Ilct wereldvermaarde Pergamon- Museum kan af en toe ook 's avonds wor den bezichtigd. Dan worden bet prachtige Pergamon-allaar en de poort van Milet met schijnwerpers verlicht» Dc leiders van de Berlijnschc schouwbur gen en concertzalen bieden bet hoofd aan dc crisis. Berlijn kan cr ook lieden nog aan spraak op maken een der besto rauziek- slcdcn van dc wereld te zijn. De stad bezit twee opera's een Staatsopera cn een Stedelijke Ojicra. Ontelbare concerten wor den gedurende liet Winterseizoen gehou den. Alom bekend zijn do concerten van het Philharmojiisch Orkest cn van do Sing- akademie. Nadat verleden jaar meer dan een half dozijn schouwburgen, hun poor ten gesloten hadden gehouden, zijn zij thans vrijwel allemaal weer geopend. Do beste kunstenaars en regisseurs zijn bier aan den arbeid. Een rol van beteekenis spelen heden te Berlijn ook weer de ca barets met mannen als Kurt Robitschck, Friedricli Hollander, Willy Schaeffers, Ru- dolf Nelson, Wilhelm Bcndow e.a. aan hun hoofd. Berlijn liecft natuurlijk ook zijn „nacht leven". De prijzen zijn ook liier en zelfs ook in dc beste lokalen aanmerkelijk la ger geworden. Nergens wordt men meer gedwongen champagne tc drinken. Voor 2 Mark kan men reeds in do voornaamsto bar van het Westen een consumptie ver krijgen. Overal kan men bier cn koffie drinken cn daarbij dansen of genieten van goede muziek. Ten slotte: Zeer aanbevelenswaardig is ook in den Winter ccn uitstapje naar Pots dam cn Sanssouci. De boomen van het heeiiijko park zijn weliswaar kaal maar ook in den grijzen winterdag straalt warm te uit de prachtige paleizen van den groo- ten Frederik.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 13