DESLOOPERAAN T GAAT HET DE BIOSCOPEN GOED? DE OVERWINNING VAN HET VUUR Duplicators KandcycSostyles Speciaal adres voor Amersfoort Fa. H. ELZE^AAfê Dr, MADAUS Co. DRUPPELS f 0.60 POEDERS 0.50 fö. WATELER—v. DIJK Concertgebouw „DE VALK" VACANT P. Groenhuizen-Schatorjó BANKETBAKKER KOK C. DE JAGER KOEDEN VACANT DROGISTERIJ „DE GAPER" O ROMEINSCHE BRIEVEN VEEL ONOOGELIJKS VERDWIJNT Mussolini opent den Keizerlijken weg tot het Colosseum Ruines met frisch groen bekranst Het was een mooie Juni-avond, die een warmen dag voorspelde. Onze valiezen waren gepakt, want wie blijft 's zomers in de heetc* Urbs, als hij haar c\en onlvluch ten kan! Wc hadden ons voorgesteld nog eens om het kapitool en „Piazza Vcnczia" te dolen, het stukje van het oude Rome, dat met zoo'n haastigen spoed tegen den grond werd gegooid omdat hier in October een Imperial Rome zou verrijzen met breede straten cn een boulevard, die in rechte lijn op het Colosseum zou uilloo- pen. Het leek ons een spiookje, dat deze plannen binnen zoo korten tijd uitgevoerd konden worden; heel het plein lag vol af braak en zelfgenoegzaam stak onbewogen het banale monument, waaronder de On bekende Soldaat rust, als een reclame voor een kaarsenfabriek, zijii botte witte pilaren in de lucht. Zóó dichte schuttingen versperden ons overal, den weg, dat we al spoedig ons voornemen moesten laten vu ren om eens poolshoogte te nemen van de werkzaamheden en te zien wat er in deze wijk overeind was blijven staan cn wat met den bodem gelijk was gemaakt. Voor een kleine restauratie in de schaduw van de S. Marco stonden nog een paar tafel tjes buiten; binnen een paar dagen zou ook deze gesloten zijn en de opperlui, die ginds met houweel en spade aan het werk waren, loerden zijdelings naar haar, zoo als een roofdier begccrigo blikken werpt op een slachtoffer, dat hem niet meer ont gaan kan. Terwijl de waard ons een flesch Fr as ca ti bracht, schudde hij lachend zijn vuist tegen dc geweldenaars, die op zoo korten afstand aan hun vernielenden ar beid waren, maar er lag een onmisken bare trek van droefheid gemengd met bit terheid op zijn anders zoo goedig gezicht zóóveel jaren had hij hier een goed be klante zaak gehad cn of het zoó voordec- lig zou wezen aan de overzijde van den Tiber? „Chi lo sal' I Bij ons zat- een vriend, die al dertig jaar in Rome leeft, en zich hoewel vreemde ling, een „Romano di Roma" noemt. Hij moet niets van al die veranderingen heb ben. Zijn Rome moet blijven zooals het is Hij werpt vijandige blikken op de gewel denaars die er een steen van durven aan raken, en hij kan niet laten met den eige naar van dc restauratie een boom op to zetten over den dwang, dien ze nu moeten verdragen, over liet gebrek aan vrijheid en de schending van Rome's schilderach tig aspect, dat zoovele vreemdelingen boei de cn naar dc hoofdstad lokte. De waard, voor wicn alleen dc vraag van belang is of zijn beurs goed of slecht vaart onder liet nieuwe régime cn wiens métier mee brengt, altijd met zijn cliënten mee te pra len, weet hem nu fluisterend te vertellen op welke zonderlinge wijze de groote bui zen onteigend worden; het „Govèrnato raat" begint met den eigenaar een paar jaar de rente van de koopsom uit te beta len, daarna houdt die uitkeering geleide lijk op, want het geld is noodig om de dui zenden werklieden tevreden te stellen. ,Ja", zoo besluit hij, „er zijn hier ontevre denen genoeg, maar zij durven den mond niet open te doen". Karakteristiek was de uitspraak van een vrouwtje dat naast me in dn tram zat, toen wc langs dc Porta Pia reden. Dc bronzen Bersaglicre, die ze daar op zoo'n hoog voetstuk hebben gezet, was» nog niet onthuld. „Wat wordt dat nu weer?" vroeg zc en toen bei haar gezegd werd, klonk het schamper: „Ze moesten er liever een ezel bovenop zetten niet liet onderschrift; „II popoio paziente!" M'n vriend groeide in dit humoristische ver haal. Do klok van de S. Marco luidde het An gelus, terwijl dc sloopers hun werk onaf gebroken voortzetten; als doffe kanon schoten klonken dc neerploffende brokken steen, een witte stofregen warrelde om hoog en wij vonden liet veiliger dit hoek je. waar wc altijd ons zoo goed opgebor gen voelden, te verlaten. Maar toen we het vernielingswerk voorbij gingen, kon den wc toch niet nalaten even 1c blijven stilstaan oni een blik te werpen op dat huis, waarvan de gevel al was afgebroken, nu met al zijn kamers prijs gegeven was aan dc nieuwsgierige blikken van voorbij gangers cn aan hun onkiesche opmerkin gen. liet behangsel, dat eens wellicht de trots van de bewoners was, hing in flar den; tegen den muur zag men waar eens een meubel stond, een kast, een bed, zoo als dc edele deden van bet mensehclijk lichaam voor liet mes van den anatoom, zoo lag daar nu die woning waarin wel licht zooveel blijde en droeve uren dóór léefd werden, wreed opengescheurd. Gebeurde dal alles uit willekeur zucht tot machtsvertoon ^ooals onze scep lische vriend ons wilde laten gcloovcn Het was een feit, dat wc ditmaal met een beklemd gemoed van Rome scheidden waren zc 'er niet bezig alles af te breken wat ons lief is? vroegen wc ons af. Als al les hier binnenkort breed, heel modern cn nuchter wordt, dan zullen wc .met recht mogen nazeggen wat Veuillot al \oor jaren schreef: ..Dans les grandes nies larges et droites point d'abri jjour les Ma donnés, point dc retraite pour les oi seaux"! Toen in October regenvlagen Nederland onder water begon te zetten, straalde Rome nog in zomersclie pracht. Konden wij waarlijk beducht wezen dat de Eeuwige Stad iels van haar bekoring voor ons kon verliezen? Is liet niet juist baar geheim lat zij telkens als verjongd oprijst? Geeft dc opbloei van 'n nieuw, krachtig leven niet ook nieuwe schoonheid at? Zou dan onder het nieuwe Italië niet een Rome ge creëerd worden, waarop liet woord van den dichter toepasselijk zou zijn; „Es bluliet ncues lebcn auf den Ruinen"? In den naclit van 28 October werden alle schuttingen om het Kapitool cn „Piazza Vcnezia" weggeruimd cn den ochtend van lien herinncringsdag, knipte Mussolini het zijden koord door, dat over dc breede boulevard gespannen was en reed hij met zijn staf over dc zonnige „Via del Impe- rum" naar het Colosseum. Vele zijn dc huizen, die weggeruimd werden om een weg door liet hart van het oude Rome aan tc leggen, die cenig in zijn soort van imponèerendc sehoonheid is. Links cn rechts kleine parken, daarachter grandiose brokstukken van dc Urbs. We gaan bier twintig minuten door een we rcld, die geheel nictiw voor ons is cn zien toeds het geweldige theater der Flaviers voor ons. waarboven even Monte Cavo zichtbaar wordt, dc bergtop die dc Castelli Romani domineert. Vroeger stonden we onverwachts na wat onaanzienlijke straat jes doorgeloopen tc hebben voor dit gewel dige bouwwerk; nu roept bet ons al van verre tot zich cn allerlei opgravingen, waar wc voorheen zoo dicht op stonden, dat hét niet veel meer dan brokken oude steen voor ons waren, zien w e nu van een afstand in al bun picturale schoonheid. Even een paar trappen op cn wc staan onverwacht in de basiliek van Constantijn, het gcheelc Forum ligt daar voor ons aan den voet. van den Palatijn. Toen de Duce den keizerlijken weg tot aan het Colosseum liad afgelegd, defileer den dé troepen voor liêm; het laatst, kwa men cle in den oorlog verminkten, arui hun hoofd do altijd geestdriftige-Delacroix, die blind geschoten werd. Zij juichten den Du ce toe, die met hen leed en streed un wien het gegeven va as, dank zij hun aller opoffc- ing, Italië en Rome te vernieuwen. Maai Mussolini wilde niet dezo plechtige in wij- FILM Twee duizend bioscopen, die dc poorten sluiton. Wé kunnen het haast dagelijks lezen en het is een bijna onhoudbare meening ge worden, dat dc bioscoop-ondernemers nog dc ccnigen zijn, wien bet in deze benarde tijden goed gaat. Maar als we dan liooren, dat in Duitschlancl ruim twee duizend bi oscopen op springen slaan, dan stemt zulks tot nadenken. Maar boe komt het dan toch? Ook in Duitschland worden de bioscoopcn niet slecht bezocht, want do bioscoop is voor rnillioenen de zorgbevrijder geworden, een ontspanningsoord, waar men een paar uren de zorgen van alle dag kan vergeten. De nuchtere cijfers van dc exploitatie-re keningen leveren echter liet bewijs, waar om het de bioscoopen zoo slecht gaat. liet belastingjaar 1930/31 leverde het Duitsche- Rijk 64 millioen Mark aan vermakelijk heidsbelasting op, het belastingjaar 1931/32 echter bracht slechts 50.9 millioen Mark in het. laadjc van dc schatkist, dat is dus ruim 13 millioen Mark minder dan liet vo rige jaar. Hieruit blijkt dus wel duidelijk boe bet bezoek aan dc vermakelijkheidsinrichtin gen, die voor meer dan 90 uit bioscoop ondernemingen bestaat, is achteruitgegaan Hoe staat het nu met dc filmproductie? Als men op het oogenblik van een filmcri sis spreekt, dan is deze tenslotte niets an ders dan het resultaat van dc eerste cn ge vaarlijke'crisis, die ontstond na dc uitvin ding'van dc geluidsfilm. Niet voor niets heeft men deze voor de filmindustrie zoo gevaarlijke uitvinding twee jaar geheim gehouden. Hetgeen eertijds ecu afzetgebied over dc gebcele wereld vond, geen last bad van taalgrenzen, is door bet sprekend wor den van den filmstrook ineengeschrompeld tot bepaalde gebieden. Eens was 'dc wereld één groote vrije markt, nu zijn de afzetmogelijkheden ver minderd. Elk land kwam met zijn eigen uitvindingen cn zijn eigen taalversies. Moeilijkheden bij den invoer werden in den weg gelegd. Maar waar een wet is daar zijn ook de mazen om ei doorheen tc kunnen glippen. Vooral in Duitschlancl was dit het geval. Daar werden Artierikaansché en Franschc Schlager-films van Duitsch sprekende tekst voorzien, tegen zeer lage prijzen aangebo den. Het is, evenals ook in Nederland in do provincie hier cn daar, de gewoonte van de dorps- en voorstadsbioscopen per voor stelling twee hoofdfilms te draaien. Van zelfsprekend kunnen zij geen dure schla gers huren, maar zijn aangewezen op dc goedkoope import. Het is tc begrijpen, dat liet publick ten slotte beu wordt van die bcneden-het-mid- dclmatigc films, maar cle betere, duurdere films kunnen dezo kleine bioscopen zich iiiefc aanschaffen. Daarom ook loopt bet be zoek in deze theaters terug. Twee duizend bioscopen zullen bun deuren moeten slui ten. En cle verliezen die de bioscoopwereld door dc geluidsfilm heeft geleden worden door ingewijden alleen voor Duitschland op 3 millioen Mark geschat. Dc Duitschc filmondernemingen kunnen misschien een troost, zij het. clan ook. een zeer schrale, vinden in het feit, dat ook een der grootste Amerikaanschc onderne mingen, Warner Brothers het laatste boek jaar afgesloten Heeft met ecu verlies, flat rond drie en een half millioen dollar meer bedroeg dan dat van bet voorafgaande jaar. HET OOG EN OOR VAN DE WERELD Voldoet het huidige journaal door Dr. II. WESTERMAN. Voor tienduizend mcnschen betcekent de bioscoop cle cenig bereikbare ontspanning cn afleiding. Onder deze bioscoopbezoe kers kan men twee groepen onderscheiden, een groep die in figuurlijken zin wegloopt met liet journaal en een groep, die in let terlijken zin met het journaal wegloopt cn die eerst aan dc kassa informeert of het journaal afgedraaid is. Indien clit onver hoopt niet het geval mocht zijn, dan geven zij er dc voorkeur aan een wandelingetje in dc frissche lucht te maken. A propos, frissche lucht! Dat is het juist, wat het journaal zoo hoog noodig liceft. Wedden, dat er elke week een of andere historische optocht met allegorische voor stelling en al den aankleve van dien tc zien is? Dat wc een of andere minister een niet al te best gelukte cn voor onze Hollandschc ooren dikwijls onverstaanbare speech hoo- ren afratelen bij dc onthulling van een mo nument? Dat een troepeiiopmarsch afgewisseld wordt door een of andere begrafenis in eén onbekende streek en dat na een paar grap pige prentjes uil luxe badplaatsen de on vermijdelijke paardenrennen komen? Wat heeft dat alles met het brandende gebeu ren van den dag tc maken? Zeker hei is een mooie leus, die veel brengt, zal velen iets brengen. Maar het bioscoopjournaal staat voor een moeilijke taak, want in de hoofden van duizenden bioscoopbezoekers spoken minstens twee duizend meeningen. En daarom tracht het journaal het algemeen-belangrijke uit dc vckelijkschc gebeurtenissen er uit tc plui zen, waarbij de nadruk helaas echter meer op het algemeene, dan op het belangrijke ligt. Het journaal beroemt zich er op dc „objectieve toeschouwer" tc zijn. Maar dat is niet hcelemaal juist. Een objectieve toe schouwer mag zich nimmer tevreden stel len met de zaak slechts van een kunt te bekijken. Objectief zouden slechts beelden zijn, die naast de laatste troepenparade ook de moderne gasprojectielen on rups tanks zou laten zien oh de vernieling, die zij kunnen teweegbrengen. Het is niet al leen voldoende een monumentale bruggen bouw tc toonen en liet publiek door de rnil- lioencncijfers der bouwkosten in verwon dering tc brengen. .Er behoort ook bij te staan, wie dezo rnillioenen moet betalen. Het laatste modesnufje gelanceerd door een zoet glimlachende dame zou geflan keerd moeten worden door de nijvere han den, die in dikwijls troostplöözc ateliers voor lage loonen het luxe voorwerp moes ten vervaardigen. Niemand kan verwachten, dat overal, waar zich toevallig actuccle gebeurtenis sen afspelen een filmreporter aanwezig is. Dc naderhand opgenomen heelden van vulkanische uitbarstingen, van vluchte lingen, van aanslagen, zij gelijken op el kaar als druppels water. Elke bioscoop bezoeker beeft ze al honderd maal gezien. Intcrssant. is niet dc gebeurtenis op zich zelf, maar zijn oorzaken en gevolgen cn de samenhang met het groote wereldgebeuren. Wat schieten wij er mee op steeds weer een minister of dc een of andere afgevaardigde van dc volksvertegenwoordiging in zijn auto tc zien slappen. Dikwijls krijgt men den indruk, dat de journaal-camera niet anders ïv dan een braaf apporteerende hond. Hij sleept aan wat men van hem verlangt. Maar waar om dit gebeurt en met welk doel, welke hond maakt zich daar druk over? Het publiek heeft natuurlijk de meeste schuld aan het geval, omdat hei nu een maal con voorliefde heeft tot een éénzijdi ge beschouwing der dingen. En toch is ons door dc actueele film een middel aan de hand gedaan een stuk levende geschie denis tc beleven en ie zien. .lammer, maar het schijnt, dat de vvenscli naar dit meeleven van bet dagclijkscli ge beuren niet zoo groot is als de mogelijk heid daartoe. En daarom blijft het bij troc- penparaden en sprekende, doch onver staanbare ministers, die een oi' ander, morgen vergoten gedènktecken onthul len riLM-FLITSEN. Liane Ha id .werd met George Alexander, \dèlc Sandrock, Kampers en Oldeniar ge ëngageerd voor de Atlanta-film „Lip Madel na ic Du!' Lilian Harvey's laatste filiq draagt uit eindelijk den naam ..Die Kaiserin unci Ich'inplaats van „Das Vermachtnis des Marquis von S." Mady Christians, Conrad Veidt cn Heinz Rühmann werken in deze film mee. •John Gilbert, de beroemde Amcrikaan- sche film charmeur en -minnaar maakt op het oogenblik een reis door Europa. Dolly Ilaas speelt onder dc regie van Kostërlitz den titelrol in dc A\anti-film „Das hassliche Madchen"è ding van bel nieuwe Rome sluiten met een huldebetoon aan de helden van giste ren; hij ziet vooruit cn vertrouwt op de toekomst, op het jonge geslacht dat hij op voedt in gehoorzaamheid cn vaderlands liefde cu op zijn wenk scharen zich de „Avanguardisti" cn Kleine zwarthemden in lange rijen en marebeeren langs den Duce, 11un jonge gezichten stralen van trots en levenslust. Zij symbolisecren waarlijk het nieuwe leven, dat de ruinen uit het verleden met frisch groen bekranst, het is of een jong, veelbelovend gewas tus- sciien die eeuwenoude stcenen omhoog schoot. Wie nu treurt om hei feit, dat in de Urbs oude liockcn, die verstoken van licht en zon waren, werden opgeruimd, die past bij dc mcnschen, die vastgeroest in liun oude woning zich afkoeren van den ko menden dag; hij leeft niet het leven van zijn tijd mede, hij voelt niet hoe sterk dat leven in dc hoofdstad van Italië pulseert! ETIIA FLES. Een nieuwe theorie van Professor Freud. Door Prof. Dr. E. CRAMER. In zijn laatst verschenen werk tracht Professor Siegmund Freud aan tc* toonen, hoc de primitieve raensch erin geslaagd is, het vuur te overwinnen en dienstbaar te maken aan zijn eige.n belangen. Hot weten schappelijk onderzoek, dat zich met deze vraag bezighield, ging uit van een ver keerd standpunt en kon dus niet tot resul taten komen. Freud gaat echter uit van de vermoedelijke gemoedsgesteldheid van dien primitieven mensch, die er het eerst toe kwam om het vuur niet dadelijk uit tc blusschen, maar het tc laten branden cn voor zijn eigen doeleinden te gebruiken. 1-Ict is wel. als vaststaand aan te nemen, dat oorspronkelijk de mcnscli zonder uit tel alle vuur uitdoofde. De ervaring leer de hem immers, dat dit vuur het boscli kon verwoesten, waarvan zijn bestaan af hankelijk was en hem zelf wel levend kon verbranden, liet blusschen van vuur moet dus volgens Freud den primitieven mcnscli een zekere vreugde, een gevoel van voldoe ning hebben verschaft. Dc ware Prome theus,'die de monschheid het „getemde" vuur schonk, was dus een man uit voorhis torische tijdén, die als eerste, afstand deed van het instinctieve genoegen om vuur te blusschen. De reusachtige vooruitgang in le beschaving, die door het vuur werd in geluid. was (le belooning voor deze zelf verloochening, deze overwinning op het In stinct. Freud zelf geeft toé, dat deze theorie sommigen fantastisch kan schijnen. Toch, tracht hij door een grqotsclie psycho-ana- lytischc uitlegging van dc Prometheus -mythe te verklaren, liöcde mensch'heid te- enovcr de verovering -van het vuur stond. Prometheus stal liet vuur van de goden en werd tot straf daarvoor vastgeklonken aan een rots, waar een gier geregeld van zijn lever at, die even geregeld weer aangroei de. Hieruit, blijkt het conflict der instinc ten, dat door de verovering van liet vuur werd opgeroepen. Het werd als een mis daad beschouwd; de primitieve mensch wilde geen afstand doen van het blus schen. De misleide goden symboliscercn liet in stinctieve leven, dat zich van een geoor loofd genot beroofd zag. Kil dat instinct wreekt zich, cischt straf. Zelfs bet karak ter van die straf is vcelbcteckencnd. De. lever was volgens dc oude opvattingen de zetel der verlangens en hartstochten. Uit drukkingen als ..een vurige liefde' en branden van verlangen" zijn nog steeds in gebruik en het vuur wordt niet voor niets als symbool van de hartstochten ge bruikt; dc eigenlijke betcckenis ervan ligt het wezen van den mensch. De eerste zelfverloochening van den pri mitieven mensch werd dus de grootste daad om de mensch beid tc bevrijden. De over winning van het vuur buiten den mensch wijst op een overwinning van het vuur in den mensch, van dc verterende hartstoch ten, dc felle instincten. Dat is wat den mensch boven hei dier verheft, wat dc grondslag is van de menschclijke bescha ving. die gevoed wordt door dc gesubli meerde cn vrijgemaakte krachten, welke reeds aanwezig waren in dc oude, gebon den instincten. RADIONIEUWS. Politiek in den omroep. L o n d e li Dc B. B. C. beeft op voorstel van den mi nister-president een groot aantal leden van de beide huizen van het parlement uitgc- noodigd om tc zaïucii een comité te vormen, !at dc omróeipm aal schappij ten aanzien van politieke redevoeringen van advies kan dienen. Daardoor kan een einde, worden ge maakt aan het angstvallig vermijden van. al at naar politiek zweemt, zooclat. dc B. B. C. bij de samenstelling van baar programma's meer dc vrije band krijgt dan tot dusver het gev al was. De jacht op kilrwatts. Madrid. Dc Europeesclie zenders hebben bij elkaar een energie van 162? kW. Begin 1933 zal it cijfer zijn opgevoerd tot ongeveer 2500 kW. Voor geen geld toe! L o li d e n. Winston Churchill, de gewezen Engelsche inister, heeft or 50 pond voor over om oor den microfoon zijn persoonlijke mcc- ng -over dc wereldcrisis uit te spreken, doch tot dusver heeft men hem daartoe niet in de gelegenheid willen stellen. Geen politiek in den Japanschen omroep. Tokio. De Japanschc regeering heeft dc uitzen ding van politieke redevoeringen verboden. Langestraat 84 - Telefoon 52.1 lleschjes a 10 gr. DROGISTERIJ. Apoth. Ass. Hendr. v. Viandcnstr. 30. Tel. 1313. U LANGESTRAAT 87. Tal. 50 is beroemd om haar LETTERBANKET en BOTERLETTERS. Telefoon 281 Groote en kleine zalen disponibel voor feesten, partijen enz. Mri deze berichten wij UEd. dat heden weer steeds versch verkrijgbaar is: Letterbanket, Gev. Speculaas, dikke Specu laas (brokkan). Boterspeculaasjcs, Marsc- pain, Eorstplaatjes (vruchten, fondant en room). Voor dc speciale Whist- en kaart avond jes. Vraagt ons huis, wij leveren UEd. op bestelling Croquctten, Pasteitjes c;i Schotels; op ieder gewenscht uur. Vanaf heden Zaterdags verkrijgbaar Croquetlen van 6—10 uur n.m. afgehaald aan win kel (en ook bezorgd aan huis). Aanbevelend, P. GROENHUIZEN—SCHATORJÉ. Utr. weg 53 Tel. 336. LANGESTRAAT 19 ONTVANGEN DE NIEUWE COLLECTIE JULIANAPLEIN 4. TELEFOON 635 NAAST APOTHEEK HAAN MOEDERS geeft Uwe kinderen nu onzo Levertraan emulsie (Jeeliaa) per flesch inctue. t 0.75. HET SUCCES IS GROOT TELEFOON 910 LANGESTRAAT 56

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 14