KUNST-KOELIES
HAAGSCHE BRIEVEN
OPLICHTERS-TRUC
Slavernij anno 1932 in Midden-
Europal Parasiotcn slaan
hun slag.
door
EDDIE WILKS.
Waar men deze „zwarte", deze zwaar
werkende „slaaf' met zijn hongerloon, kan
vinden....? In do café's \an Westelijk Ber
lijn, in de wijken van München, in de
Montmartrerestaurants van de „Villc lu-
niièro", van Parijs, in do uitzonderlijkste
hoeken en gaten van Hollywood en het
courantenkwartier van New-York en van
Wecncn. Hij is daar (daar geen ander uiter
lijk kenteeken hein van de anderen onder
scheidt) nauwelijks te herkennen, hoog
stens misschien door do rafels en de glans,
die zijn kleeren vertoonen
Stil, kescliciden, maar onvermoeibaar
vlijtig.... zoo leeft hij zijn leventje. In op
stand te komen tegen zijn lot, namolijk een
eeuwige prooi tc zijn van uitbuiters, daar
aan denkt hij niet. Ook zijn beste inval
len brengen licm in liet allergunstigste ge
val slechts 50 of 100 mark op. Ue roem, de
eer en dc groote sommen gekls incassceren
in zijn plaats andere menschen, die ten
eerste handiger zijn dan hij, ten tweede
meer relaties hebben en ten derde meestal
ènvervalschte „gelukskinderen" zijn, gebo
ren voor een niemand en niets ontziende
uitbuiting van anderen.
Hij, de „zwarte", vegeteert in het duister:
zij leven daarentegen in het liclitHij heeft
honger, lijdt koude en werkt; zi^ hebben
den naam en genieten de vruchten van zijn
werk! Ilij heeft, geen bepaald ras en is on
opvallend en onbekend. Het is een ver
schijnsel dezer tijd. En als. zoodanig een
beschouwing als deze ten volle waard
Nofmaal gesproken bestaan er vier soor
ten van „zwarten": de literaire zwarte, dc
film-zwarte, de rcclamc-zwartc en de mu-
ziek-zwarte. Deze vier species hebben één
eigenschap gemeen, n.l. dat zij -nooit en
nergens voor zich zelf. onder eigen imam
werken, doch altijd voor anderen en dat
zij voor hun (dikwijls bijzonder voortref
felijke) prestaties schandelijk slecht worden
betaald!
Dc literaire neger is bijna altijd een zoo
genaamd „verborgen genie". Ilij schrijft in
een prachtigen stijl, gaat zwanger van goe
de ideeen, cn heeft slechts één louthij
heeft steeds „onmiddellijk" geld noodig!
En bovendien is hij te lui, te verlegen of
te laf, misschien ook te dom, om uitge
vers te bezoeken en zich cn zijn werk aan
te bieden.
llicr grijpt de „man met de relaties" in.
Ilij kent iederen uitgever persoonlijk; hij
weet precies, wat het publiek vraagt, liij
ruikt al lang te voren, wat er op het ge
bied van romans en novellen „gaan" zal.
l'n daar hij bovendien bij alle uitgevers
voorschot los kan krijgen, is het voor. hem
een kleinigheid een 50-mark-biljct op de
café-tafel neer te werpen en vanuit de
hoogte te zeggen: maar alleen om
dat jij hei bent. kerel!" Misschien betaalt
hij bovendien voor zijn armen collega ook
nog'de koffie en dan maakt li ij beenen,
met het goed-geschrevene, van spanning cn
lc\cn tintelende boek, klaar tot drukken.
onder den arm. Zorgvuldig schrapt hij den
naam van den „zwarte" van liet titelblad,
plaatst daarvoor met. dikke letters zijn
eigen naam cn verkoopt dan later dit opus
als zijn geestelijk eigendom aan zijn uit
geverij: 1000 mark voorschot, onmiddellijk
betaalbaar en bovendien tantième
Intusschcn gaat de „zwarte" heen en be
gint zuchtend met een nieuw werk.
Terwijl de literatuur-zwarte nooit „aan
dc oppervlakte komt", officieel in het ge
heel niet. bestaat, is de film-zwarte een
erkende cn volkomen officieusc instel
ling in Berlijn cn Hollywood. Hij heeft
daar zelfs een eigen titel: bij wordt \Gag-
rrran" genoemd cn alleen voor nieuwsgie
rige, kwaaddunkende pcrsmcnschen houdt
men hem angstig verborgen
In 90 van dc 100 gevallen zijn de manus
cripten van alle klunkfilms ter wereld, de
songs, dc schlagers en de dialogen in het
geheel niet zelfs niet voor het kleinste
deel afkomstig van de menschen, wier
namen als auteur genoemd worden. Zij
strijken voor het gebruik van hun naam
dc 3000 of 10.000 gulden op, die men hen
daarvoor aanbiedt, maar liet werk zelf ver
richt dc „zwarte".
Zoo'n neger heeft b.\. een idee. Voor 50
mark verkoopt hij dit aan den ..man met
dc relaties'. Deze loopt daarmede naar de
„vreugdelooze wijk", een treffend pseudo
niem voor de Zuidelijke Friedrichsstad,
waarin de filmfirma's hun bureaux hebben)
en biedt zich daar aan. alsof hel zijn eigen
werk is. Wordt het door den dramatischen
leider en door den hoofddirecteur aangeno
men. dan laat hij zicli een 500 5,600 gld. voor
schot geven, waarvan hij een dertig gulden
aan den „zwarte" geeft, opdat deze eens
zijn genoegen kan eten cn een beetje „in
stemming komt", hetgeen zijn werkzaam
heid natuurlijk ook ten goede kornt. En
dan bemoeit, dc „schrijver" zich met dc
film niet meer. Ilij ontvangt van zijn „zwar
te", of van zijn „zwarten", het manuscript
geheel gereed, hij schrijft zijn naam daarop,
zendt het aan de filmfirma, welke het. idee
geaccepteerd heeft, incasseert het restbe
drag en overhandigt den eigenlijken schrij
ver, den zwarte, zeer grootmoedig, nog een
briefje van 25. Dikwijls vergeet hij dit ech
ter ook
Zoo bestaat er een hecle serie min of
meer prominente film- en schlagerdichters,
dio reeds sedert jaren geen letter of mu
zieknoot. meer schrijven. Zij bezitten geen
andere kwaliteit, meer, dan dat een neef
van hun oom dramatisch leider bij de XY-
film is en dal, zij enkele domme, of
beter gezegd armekerels gevonden heb
ben, die zich afsloven om de groote schrij
vers die in werkelijkheid parasieten van
de érgste soort zijn een goede verdien
ste te bezorgen, waar zij heerlijk Jul en
weelderig van kunnen leven
Behalve deze manuscript- en schlager-
zwarten bestaat er bij de film nog een an
dere soort .gagmen": menschen, die de
groote regisseurs regiehirits geven, opdat de
behandeling meer leven krijgt. Chaplin
heeft zé waarschijnlijk het eerst ingevoerd
(dc beroemde cn alleraardigste vondst der
„dansende broodjes' in de „Gold Rush" is
door zijn gagmen bedachu en tegenwoor
dig hebben alle prominente acteurs cn re
gisseurs hun eigen „zwarten". En wat men
in Amerika heeft, moet natuurlijk ook Neu-
babclsbcrg en Geiselgastcig hebben.
Aan deze voorbeelden ziet men reeds
overduidelijk, lioc liet werk der reclame-
en muziek-zwartcn zich ongeveer zal af
spelen: dc groote reclame-kunstenaar, dc
„groote" componist, krijgt ccn opdracht en
het daarbij behoorendo voorschot. Het werk
wordt echter voor ccn hongerloontje door
den ander verricht: door den zwarte. Deze
werkt in liet zweet zijns aanschijns dc
anderen schrijven slechts hun handteekc-
ning op het ontwerp, of op de dikwijls
geheel geïnstrumenteerde partituur! De
een geeft zijn beste krachten do ander
incasseert het geld cn laat eens een drie
tal briefjes van tien vallen, met een ge
baar, alsof hij ccn weldoener en mcnschen-
vriend van do beste soort is....
Natuurlijk is do hier beschreven „slaver
nij anno 1932" slechts mogelijk in een in
nerlijk zoo oneerlijke tijd als deze! Ik
weet hetook dit protest tegen de sla
venhouders zal zonder ecnig resultaat blij
ven. daar dc „beroemde" schrijver of com
ponist prachtig weet, hoe hij zijn „zwarten"
moet verbergen, hoe hij hun protesten reeds
in dc kiem moet verstikkenEn waar
op zou zoo'n ürmc koelie zijn protesten
steunen? Iedere uitgever zou hem vierkant
uitlachen, ul6 hij zou komen en beweren,
dat die roman daar, die zoo opgeld heeft
gedaan, van zijn pen afkomstig is! Schrif
telijke verdragen tusschen den „zwarte" en
zijn „weldoener" bestaan er niet, hoe
moet hij zijn beweringen dan bewijzen?
Neen, een verandering in dien toestand
zal ook dit artikel niet brengen! Beslist
niet. Maar misschien is het toch nuttig om
enkele van onze groote literaten, verschil
lende onzer groote schlagercomponisten en
tekstdichters de luuwerkans tc ontnemen;
die zij zich op het gebied van literatuur,
film of tooneel hebben verworven. Uitbui
ters zijn het, uitwassen dezer tijd van nood,
omdat zij het geluk hebben, in zulk ccn
verdorven tijd tc leven, als thans
Becritiseeide politie. De Haag*
sche onderwereld. De strijd
tegen de speelholen. Een
grooto juweelendiefstal opgelost.
Dc Haagschc politie is gedurende lan
gen tijd een onderworp geweest van lich
telijk hatelijke grapjes. Hoe dikwijls is er
niet den draak gestoken met de verkeers
regeling in de residentie, met do tallooze
proefnemingen op het gebied van lichtsig
nalen, met geheel en gedeeltelijk afgeslo
ten straten, m,et parkeerplaatsen en nog
vele andere verkeersregelingen. Thans zijn
wij het stadium van do proefnemingen zoo
goed als voorbij en do spotters blijken voor
het grootste gedeelte ongelijk tc hebben
gehad. oor zoover do bouw van do stad
dit toelaat is de verkeersregeling inderdaad
in orde gekomen.
Maar niet alleen dc v< rkeerspolitic heeft
van critisclic grapjes tc lijden gehad, ook
de crimincelc afdecliug van ons politic
corps liceft het vaak danig moeten ont
gelden. Want raoesi zij het niet als ccn
blaam gevoelen, dat hier en daar in dc pers
van de residentie gesproken werd als dc
stad van de onopgeloste misdaden?
Nu moeten we al dadelijk vooropstellen,
dat dc residentie helaas een groot misdadi-
gersgilde bezit, dat zich vooral toelegt op
chantage en aanverwante gcldklopperijen.
Ook dc prostitutie en verkapte prostitutie
teelt hier welig en onder het mom van
„Massage" zien wij zelfs in ccn dagblad
hier ter stede annonces geplaatst, die om
trent hun waren aard weinig te raden over
laten. Ook in de huwelijks—annonces en
dc advertenties van huwclijksburcaux
schuilt dikwijls dc vinger van den mis
daad. De politie weet dit. alles wel cn zit
er voortdurend achterheen, doch het is on
mogelijk advertenties met onschuldig uit
ziende tekst tc verbieden. Massage-adver
tenties werden sinds kort niet toegelaten,
alleen als hot bureau van do Maatschappij
voor geneeskunde geen bezwaar tegen den
inhoud heeft, cn dat heeft het niet als het
gediplomeerde masseurs en masseusses be
treft, worden ze opgenomen. Daartoe was
een stempel van dit bureau noodig. Maar
in dc nauw aan de prostitutie verwante
kringen wist men raad en maakte dc stem
peling na.
Ook het liasardspel vindt hier zijn be
oefenaars, vooral ook weer in de kringen
van dc onderwereld. Verschillende speel
holen zijn al door de politic gesloten, want
zij houdt begrijpelijkerwijze do hoeren, die
zich hiermee inlaten in de gaten. In alle
hoeken van do stad heeft men al kamers
cn huizen gehuurd om te dobbelen of te
kaarten, welhaast even zoovele malen slaag
de dc politie erin cenigc dagen na het
in exploitatie nemen dc spelers te verras
sen cn het speelhol tc sluiten.
Het was nu weer enkele maanden gele
den sinds de laatste inval in ccn speelhol
plaats vond. tol wc er plotseling weer aan
herinnerd wer'den. dat dc spelers zich niet
door al deze invallen laten afschrikken en
steeds opnieuw een nieuwe gelegenheid
opzoeken, waar zij zich aan liet verboden
spel kunnen overgeven. De vorige week
had dc politic cr .lucht" van gekregen,
dat cr in een perceel aan de Gentsche
6traat to Schcveningen gelegenheid werd
gegeven tot liasardspel.
Het perceel in kwestie was ccn gewoon,
burgerlijk wijkcafé. De caféhouder woont
op de bovenverdieping, waarvan een ka
mer als vergaderzaaltje gebruikt wordt.
Dit vergaderzaaltje was enkele dagen van
te voren door ccn paar hccren gehuurd om-
er een vergadering te houden, aldus de
lezing van het geval dooi den caféhouder,
die van den aard van dc vergadering niets
afwist, zooals hij later verklaarde. De po
litie heeft echter toch proces-verbaal tegen
hem opgemaakt, terzakr. van het gelegen
heid geven tot hasardspel.
Dc inval van de politie was terdege voor
bereid. In een oogenbhk waren alle toe
en uilgangen afgezet en voor men in het
huis eigenlijk besefte wat er aan de hand
was cn wat er gebeuren moest stonden de
de politiemannen rond vijf spelers, die op
hecterdaad betrapt werden. Geld cn dob
bclsteenen bevonden zich op tafel. Er werd
gecommandeerd „handen op" en dat deze
maatregel niet onnoodig was, bleek toen
uit de buitenzakken van twee der aan het
spel dcelnemendcn een revolver gevonden
werd, geladen met zes scherpe patronen cn
tot onmiddellijk gebruik gereed. Dc vijf
aanwezigen werden meegenomen naar het
politiebureau, waar bleek, dat de twee re
volver dragers twee Belgen waren die
opgaven koopman tc zijn, doch er ecu be
roep van maakten op de rennen in verschil
lende landen als bookmaker op te treden.
Een van hen stond bovendien bekend als
ccn beruchte internationale, zakkenroller.
Dc drie anderen waren Nederlanders cn
behoorden tot hen, die de onderwereld be
volken. Nadat proces-verbaal tegen hen
was opgemaakt konden zc naar huis gaan,
de beide Belgen echter werden voorloopig
vrij logies op Staatskosten verschaft en zul
len ter beschikking van den Vreemdelin
gendienst worden gesteld, die er wol voor
zorgen, dat zij over dc grens zullen gebracht
worden.
Langen tijd is de politic bezig geweest de
juweelendiefstal op te helderen, dio in Juli
van dit jaar plaats vond bij ccn vooraan
staand ingezetene in onze stad, cn waarbij
de dieven voor een waarde van ruim twee
ton aan juweclen, gouden cn zilveren sie
raden, alsmede 1U00 gouden ponden iu
handen vielen. Üc diefstal had plaats na
een korte wandeling, die dc bezitters -van
deze waardevolle schat waren gaan ma
ken. Onmiddellijk is toen door do politie
de vroegere huisknecht der bestolen fa
milie gearresteerd, ecu 28-jurigc Oostenrij
ker. Vast stond, dat cr geen inbraak was
gepleegd, doch dat de insluiper zich met
behulp van een valschen sleutel toegang
had verschaft De Lips-sleutel van het ap
partement, die in het bezit van den huis*
knecht was geweest, toonde duidelijke tee*
konen te zijn nagevij d. De aanwijzingen
tegen den huisknecht .varen vele, doch hoe
nauwgezet li onderzoek ook plaatsvond
cn ondanks de arrestatie van nog twee ver
moedelijke mededader:1, slaagde do politie
er niet in bewijsgronden tc constuocren en
was het eind van liet Jicdjo, dat de Oosten
rijkers dc grens werden overgezet.
Een van d drie uitgezette Oostenrij
kers, zekere Meers, Keerde echter weer
zeer spoedig uit het buitenland terug en
was dc laatst dagen in Den Haag gesig
naleerd. Deze Meers was tevoren schoen
maker in een zaak aan den Schonkweg.
Dinsdagavond keerde Meers naar het huis
aan den Sehenkwcg teug. waar hij als
filiaalchef in een tweetal achterkamertjes
cn een keuken een jaar gewoond had.
Nadat dc zaak gesloten was verschafte lui
zich vermoedelijk me', ccn nagemaakte
sleutel toegang tol hof huis. De politie, die
hem voortdurend „geschaduwd" had, wach
tc rustig bij dc deur af. Na geruimen tijd
kwam Meers weer naar buiten, een ondeel
baar oogenblik later r.nkelden dc nikkelen
armbandjes om zijn polsen cn ging hot
zakje, dat hij uit de woning had meege
bracht in veiliger handen over. Het bleek
dc gestolen juweclen te bevatten. Een onder
zoek in dc woning wees uit, dat. de buit. iu
dc keuken onder de vloer begraven was ge
weest en toen de politie dieper ging gra
ven vond zc ook dc gestolen 1000 ponden.
De geheel buit was hiermede terecht. Don
Haag is op weg dc stad van de opgeloste
misdaden tc worden. Bravo Haagscli politic
corps
DE SLANG ALS JAGER.
De adder bemachtigt haar slachtoffers,
doordat zij hen met haar blik hypnotiseert.
Herhaaldelijk heeft men opgemerkt, dat vo
gels aan de adder hun wil verloren hebben,
en dan de kracht verliezen op- cn weg te
vliegen, maar hulpeloos op den grond de
slang tegemoet huppelen. Eerst wanneer er
zich weerstand tusschen dc adder en haar
buit voordoet, wordt de vogel van den hyp-
nolischcn blik der slang bevrijd cn kan dan
weg vliegen.
VERHAAL VAN DE WEEK
lieden ten dage zal ieder kind bijna we
len te zeggen, als de rol van een beroemde
Ulmster is „gedoubleerd", dat do „doublé"
de vervanging beleokent van do oorspron
kelijke bezetting, doch niet velen zullen we
ten dat dit woord stamt uit. een dieven-
iaaltjc. Ik zal hier eens vertellen, lioo ik
do booze „doublé" kennen leerde.
Indertijd maakten wij ccn plezierreisje
door de Middcllandscliè Zee met een ouwe,
waardige boot, „Las Palmas" gehecten. Do
brave schuit, nog uit de vorige eeuw stam
mend, zwaar en druk verguld naar dc wijze
der prachtbootcri op het Starnbcrger-meer,
bood geen enorme ruimten, zoodat liét er
nog recht gezellig was, temeer waar al het
verguisd veel van zijn glans had ingeboet.
'Als steeds op dergelijke reizen van plezier-
gezclschappen was cr cun „Capo", ccn mid
delpunt. Bij ons was hot meneer Bancroft,
die, zonder dat liet. opviel, dc leiding van
ons kringetje had verkregen door zijn ver
standige opmerkingen, goeden raad cn
vlotte hulp hij liet aan land gaan, wanneer
wij overgeleverd waren aan het geschreeuw
en gedrang der kooplieden. Een twintigja
rige dienst in dc Engelsclie koloniën had in
hem den honger naar zon gewekt, die het
hem onmogelijk maakte in het bleekc kli
maat van Noord-Europa langer tc leven.
Wij ondergingen het als een gebeurtenis
in ons kringetje, dat zich in veertien, dagen
sterk aaneen had gesloten, toen er in Alex
andria een opvallend, mooie Hollandsclie
dame, Wilhelm iü'a. van Helton, aan boord
kwam. Zij kwam van Balaviu, had iu Egyp
te kennissen bezocht en maakte dc terug
reis met ons mede over Rhodos, Athene,
Patras, Messina, Napels naar Marseille.
Bancrol't*maakte de. dame zijn compliment
over liaai manier van de reis in te deelcn
en gr.f met voorbeelden aan. lioc vaak .het
den Europeanen slecht bekomt als ze uit de
tropen komend, direct met den trein van
Brindisi over Napels naar het vaderland
zich spoeden.
Tegelijkertijd was niet. de Hollandsclie
dame ook aan boord gekomen een mister
Willburn. In den beginne hadden wij ge
meend, dat hij bij de dame uit Java behoor
de, totdat zij ons'vertelde, dat hij liaar was
voorgesteld door een Engelsch officier in
liet Kataract-hotcl te Assouan en sedert de
zelfde reis-routc als -zij had gevolgd. Deze
meneer Willburn was een mondaine, soe
pele jongeman met zeer donker liaar, die
niet direct opviel en die hel vermeed in
pauwore relatie te treden met wien ook on
der de heeren. Hij zat s avonds altijd in de
rook-salon naast do bridge-tafel der Hol
landsclie dame, als een schaduw bijna te
gen den muur cn sloeg de neergelegde kaar
ten met opmerkzaamheid gade.
Zoo ook was dit het geval op een avond,
dat wij Messina verlaten hadden en koers
naar Napels zetten, dat wij den volgenden
morgen hoopten te bereiken. Ik zat met den
rug naar Willburn gekeerd cn bemerkte,
hoe plotseling de Hollandsclie dame rnet
liaar linkeroog knipte, alsof ze door iets
verblind werd. Ik keek achterom en zag
aan de hand van Willburn een groote, bijna
witte sapliier glinsteren.
Mevrouw van Holten sperde dc oogen 1
wijd open en riep:
„Wat hebt u daar voor een inaginitiquen
ring aan uw vinger, menépr Willburn".
Wij wisten, omdat zij liet ons toevallig
kort tevoren eens had gebiecht, hoe gek-
verzot zij was op edelsteenen. Bancroft, dio
erop wachtte, dat zij uit zou spelen, hief
zijn Jupiter kop uit zijn breede schouders
omhoog en vermaande:
„Laten wij toch eerst ons spel uitspelen,
mevrouw!"
Doch, terwijl de kaarten opnieuw geschud
werden, vroeg zij om den steen van nader
bij te mogen bekijken, examineerde den
sapliier met kennersblik en herhaalde "ver
rukt:
„Een wondermooie steen!" Willburn
schudde liet hoofd. Ik had mij cenigszins
omgedraaid cn keek hem aan. Voor den
eersten keer viel het mij op, hoc de oogen
van dezen man met zijn zeer donker liaar
niet bruin waren, maar een grijs-groene
kleur hadden. Tegelijk bemerkte ik, dat ook
Bancroft hem met zekere aandacht mon
sterde. Willburn het zich den ring terugge
ven, schoof hem aan zijn vinger en zei toen
lakoniek: „Nietwaar, een buitengewoon-goed
geslaagde imitatie?"
„Weineen," riep de Hollandsclie dame
uit, „wclnecn, dat. is een echte steen; daar
kan ik een eed op doen, het is een echte
stcèn!"
„Imitatie!" liield Willburn vol en liield
dc hand tegelijk voor den mond om een
geeuw te onderdrukken.
„U beiden hebt gelijk!" maakte Bancroft
iachend uit. „Nietwaar meneer Willburn,
dc „double" van den ring ligt in uw koffer
on u hebt zoojuist in volle geloof den ech
ten steen als imitatie uitgemaakt. Men kan
zich heel gemakkelijk daarmee vergissen en
ik stel voor om oiis spel nu ten einde te
spelen".
„Ik begrijp u niet recht, mister Bancroft",
mompelde Willburn cn trok zich, nadat de
partij gespeeld was, van ons tafeltje terug.
„Wat bedoelde u met „doublé vroeg ik
Bancroft,
„Doublé is een geliefde truc van juwee
lenoplichters cn aangezien mevrouw van
Heiten zoo hongerig naar juweclen is, wil
ik haar ter waarschuwing '11 korte geschie
denis vertellen, die haar mogelijk kan be
hoeden, het sluchtoffer lo worden van sluwe
personen:
„Dit voorjaar boemelde ik weer eens een
paar weken in Monte-Carlo rond en ont
moette daar een ouden vriend van dc stu
dententijd Johnny Sunbeam, een grappig
heer, voor wien geen grootcr prei bestaat
dan zich in te laten met gelegenheids-zaak
jes. Dit plezier had hij reeds op dc school
banken, altijd moest hij ruilen, liep steeds
met uitpuilende broekzakken rond. Nooit
was liij gelukkiger dun als hij toevallig een
patent-potlood had kunnen inyuilcn "voor
ccn paar postzegels. Monte-Carlo was voor
hem je kostelijkste oord, want daar kun je
in pandjes-huizen als bij antiquiteit-zaakjes
de ongcloofelijkste zaken opscharrelen. Deze
antiquiteiten-massa stamt niet van de spe
lers, die weliswaar dikwijls hot laatste, wat
ze hebben, verpanden, doch tc Monte-Carlo
wonen ook voel oude menschen, die op deze
plaats waar het leven aan alle kanten zijn
polsslag doet voelen, hun dood afwachten.
Komen dan do dieven, dan heeft liet voor
dezen geen zin, oud huisraad, oude voor
werpen van herinnering, verder tc slepen.
Mijn schoolvriend was dus als gelegen
heids-inkoopcr in zijn element. Doch bui
tendien .gebruikte hij ook nog ter dege
zijn oogen.
In het Casino-park viel ons een dame van
ongeveer veertig jaren op, nog heel mooi
met een dominecrondcn blik, ietwat to op
vallend gekleed wat echter aan de Ri
viera zeer in stijl kan zijn, evenals liet don
kerrood-geverfde haar. In dc speelzaal
kwam Johnny met liaar in gesprek: de
dame had verloren.
Johnny kwam er ook achter, dat dc dame
reeds meer dan een week lang in het hotel
haar pension niet hetaakl had on liij be
gon over haar lot tc peinzen. Dat ze gc
trouwd was, had zo hem meegedeeld en
eveneens, dat haar man zeer boos zou zijn
over hare verliezen. Johnny vorsclite nog
uit, dat deze lady Violet, afgescheiden van
haar speelzucht, een hoogst fatsoenlijke
vrouw was. Op zekeren avond vond hij liaar
op liet terras zitten. Zij was de wanhoop
ten prooi en jammerde: „Ik kan toch niet
zonder mijn garderobe afreizen."
Johnny troostte haar, vond liaar overdre
ven cn verzekerde, dat haar ring met den
brillant voldoende cn de reis èn do onkos
ten zou kunnen dekken.
„Wat meent u dan, dat de ring waard
is?" vroeg lady Violet met een bitter lachje.
Johnny, monsterde den steen. „Ik geef er
drie- tot vicr-en-twinligduizdnd franken
aoor. direct.'
Zij trok haar hand terug. „De steen is een
iinitatic! de echte rust als mijn andere ju-
vvcelen in dc safe van mijn man, die mij
wantrouwt.'
Johnny raakte opgewonden. Ilij was een
kenner van juweclen. „Deze steen, lady
Violet, is echt! Uw man is dc dupe gewor
den van een verwisseling. Voor u is dat een
geluk! Geeft u mij den steen, ik betaal u
dertigduizend francs!"
„Heuseli niet", verweerde dc andere zich.
„De steen is inderdaad een imitatie; ik zal
toch geen gentleman erin laten loopen!"
Daar Johnny echter aanhield, guf zij ten
slotte toe. „Ik zal den ring voor dertig
duizend geven; behoud ine echter voor, hem
binnen een half jaar in te lossen, doch ik
ben er op gesteld den steen in tegenwoor
digheid van uw vriend te overhandigen met
de uitdrukkelijke verzekering, dat u een
imitatie koopt.
Dé koop w erd om tien uur in de kleino
zaal van het Casino, gesloten, Lady Violet
trok haar hand, waaraan de ring zat, uit
dc mof cn toonde ons den steen. Zij schoof
hem van haar vinger, wij hekeken hem. Zij
nam licm opnieuw tot zicli, stak, do han
den in elkaar vouwend, alsof zij liet lieel
koud had, in dc mof en zei: „Hebt u zich
overtuigd, dat liet een imitatie is?"
Wij beiden keken elkaar hoofdschuddend
aan maar zij stond erop dat wij een visite
kaartje ondcrtcekcnden waarop deze woor
den geschreven waren: „Lady Violet ver
pandt 'n imitatie \oor 30.000 francs, die als
dc koop waarde geldt. Zij behoudt zich voor,
bet onechte stuk binnen een half jaar in te
lossen." Kon een mcnscli correcter han
delen? Een zeer wantrouwend mcnscli zou
misschien de bovenmatige voorzichtigheid
opgevallen rijn, maar Johnny echter wis
selde, zondervorder bedenken, zijn pakje
banknoten tegen den ring in. Absoluut ver
liefd blikte de ouwe knaap naar zijn hand,
toen do dame was heengegaan. „Men moet
de gelegenheid bij den staart pakken!" prees
hij zichzelf, „en hoe aardig temeer, als met
dien staart ook nog zoo'n mooi kopje zich
laat zien. Morgen hoop ik, Lady Violet mijn
opwachting te komen maken en haar voor
een kleine lunch te inviteeren."
Maar den volgenden morgen was dc dame
vertrokken. Johnny was nieuwsgierig,
hoeveel hij met het voorwerp verdiend had;
hij zoch een juwelier op om den ring te la
ten laxeeren en vernam, dat hij inderdaad
oen imitatie had gekocht. En aungezien hij
ontkennend het hoofd schudde, dc geschi»
denis vertelde, lachte dc juwelier cn legde
den truc uit.
Dc „doublé" had de dame in haar mof:
zij toonde den echten, maar reikte daarna
den valschen over!..
.s
Nu begrepen wij wat wij aan Willburn
hadden cn wij waren weinig verwonderd,
toen hij den volgenden dag in Najiels van
boord was verdwenen.
De omstandigheden leidden, dat Bancroft
en ik mevrouw van Holten naar Cannes
vergezelden. Bancroft reisde door naar
Monte Carlo. Wij vonden licm drie weken
later in gezelschap terug van een dame, een
mevrouw Hcely, dc vrouw van een Engelsch
Indischén ambtenaar, een vriend van Ban
croft. Toen wij, den tweeden avond in hotel
de Paris tezamen soupeerden, riep plotseling
mevrouw van llcllen met opengesperde
oogen naar do band der Engelsch-Indischo
kijkend: „Maar dat is Willburn's „doublé!"
Bancroft lachte: „Neen, in dit. geval heb
ik het double!" En hij haalde uit de portc-
monnaic het evenbeeld van den saficren
ring, dien onze tafelgenoote aan do hand
had.
„Hoe is u daaraan gekomen?" vroeg me
vrouw van Heiten.
Bancroft lachte stilletjes: „Mevrouw Heely
heeft hier in Monte-Carlo, precies zooals in
Assouan, kennis gemaakt met onzen vriend
Willburn van dc „Las Pairnas". Ik kwam
toevallig in haar buurt tc staan, toen hij
haar, in liet park, den echten steen over
reikte en ik hoorde liaar zeggen: „Voor
twintig duizend franrs koop ik U dit stuk
direct af! Wacht u even dan haal ik gauw
mijn chèqucbockje!" Hij vroeg: „Kunt u mij
niet de cheque direct aan de cassa van het
hotel laten inruilen? Bankbiljetten prefe
reer ik momenteel, aangezien ik vanavond
nog naar Parijs moet
Ik was zeker, dat zij op dit moment nog
den echten steen in de hand hield. Toeval
lig had ik voldoende banknoten bij mij.
Daarom legde ik dc gewcnschte som in baar
geld op een tafeltje neer cn zei: „De koop
is gesrrolen!"
Willburn behielt] zijn tegenwoordigheid
van geest. Ik gaf kort daarop den liotcl-
detcctive nadere inlichtingen. Mijn ver
moedens klopten. Onze vriend probeerde
vóór het souper, ten tijde, dat de kamers
meestal verlaten zijn, langs liet. balcon me
vrouw Hoely's kleedkamer te bereiken, om
toch nog de „doublé" te plaatsen. Hij werd
gepakt cn herkend als een sedert langen
tijd gezochten oplichter en meteen veroor
deeld. Door middel van dc go vangen is-o ver
heid kocht ik de bewuste „doublé" als aan
denken. Mevrouw Heely echter kunnen wij
gelukwenschen. Zij heelt inderdaad goeio
zaken gedaan en is niet door een „doublé"
erin geloopen!''
