DE ÊÊMLANDEB
Amersfoort
WOENSDAG
begint onze groote uitverkoop
FIRMA DUIM BURGER
UIT MOOI
JOH. DE HEER
Medische Help
DAMESMODEZAAK
Zaterdag 3 December 1932 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 134
TWAALF PERSONEN OM 'T
LEVEN GEKOMEN
FLINKE MEERDERHEID
VOOR HERRIOT
HEVIG NOODWEER BOVEN
TOSCANE
NIEUWE BURGEROORLOG
SN CHSNA
HET NIEUWE BEWIND TE
BERLIJN
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
4 uur 15 min.
ARNHEMSCHEWEG 26
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 «""d™ v0°' Amersfoort 2.10, per maand 0.75, per
- week (met gratis verzekering tegen ongelukkenl f 0.17'/i.
Binnenland franco per post per 3 maanden £3.-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llcfdadighcids-advertentifen voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Von Schleicher neemt de
plaats in van Von Papen.
De Duitsche kabinetscrisis behoort op
het oogenblik, dat wij dit overzicht schrij
ven, nog niet officieel tot het verleden,
inaar elk oogenblik kan het bericht bin
nenkomen, dat Von Schleicher, do gene
raal, die tot dusver aan het hoofd stond
van bet rijksweerministerie en thans door
Hindenburg met de kabinetsformatie werd
belast, de mannen van zijn ministerie bij
een heeft weten tc brengen.
Von Papen had zich tijdens zijn kortston
dig bewind bij groote lagen der Duitsche
bevolking impopulair gemaakt, zoodat hij
zelf inzag, dat een hem eventueel te ver
strekken opdracht onmogelijk tot con gocü
einde kon worden gebracht. Vrijwillig
lieeft Von Papen zich teruggetrokken,
doch Hindenburg heeft hem niet dan noode
laten schieten; pas toen den rijkspresident
uit den kring vail Von Pa pen's gewezen
medewerkers tal van bezwaren tegen diens
herbenoeming bereikten, besloot Hinden
burg ertoe het met Von Schleicher, „don
6terken man op den achtergrond", te pro
beeren. Zoo wil de ironie der geschiedenis
liet thans gelijk een Duitsch blad op
merkt dat nu dc generaal on soldaat Von
Schleicher tegenover den burger Von Pa
pen komt tc staan als do man der zacli
tere methoden, als degene, die een compro
mis tot stand brengt. Want, wanneer niet
alle teekenen bedriegen, is Von Schleicher
van zins een einde te maken aan liet al to
bchcrp-dictatorialo karakter, waardoor het
bcwind-Von Papen werd gekenmerkt. Of de
nieuwo rijkskanselier essentieel andere
wegen zal bewandelen, wat. het ccono
mischc en sociaal-politieke leven betreft,
moet natuurlijk worden afgewacht, maar
wel is aan te nemen, dat Von Schleicher
verschillende maatregelen zal nemen, die
bevorderlijk zijn voor do binnenlandsch
politieke ontspanning, zoodat liet niet uit
gesloten wordt geacht, dat de sociaal-do
rnocralcn, die Von Schleicher natuurlijk
niet gul hun steun kunnen garandccrcn,
niettemin zijn bewind zullen dulden. Ook
zal Von Schleicher blijkbaar alles doen om
een conflict met den rijksdag te vermijden,
doch het is nog niet lieclemaal duidelijk
hoe hij dit zal aanleggen. Ook is thans nogH
niet met volkomen zekerheid hekend, hóe
de rijksdag zal rcagceren, wanneer het
nieuwe kabinet zich op G Dec. voorstelt en
zijn programma verdedigt.
Onmiddellijk toch springt, in het oog, dat,
ofschoon de basis van zijn presidentiecle
regeering ccnigszins is verbreed, daar en
kele burgerlijke groepeu voorloopig ccn
welwillende neutraliteit zullen betrachten
en het zelfs niet onmogelijk is, dat rle soci
aal-democraten eveneens dat standpunt
zullen innemen, twee sterke politieke groe
pen het kabinet-Von Schleicher zullen blij
ven bestrijden: ten eerste dc communisten
en ten tweede dc nationaal-socialistcn, die
samen de regecring kunnen doen duikelen
Dat de links-radicalen zich zullen uitslo
ven om liet kabinet-Von Schleicher om hals
te brengen, ligt voor de hand, maar dat. de
Ilitlenanen eveneens een feilen strijd heb
ben aangekondigd, bevreemdt wel eenigs
zins, daar dc nationaal socialisten Von
Schleicher tot dusver ongeveer als één der
hunnen hebben beschouwd. Dat zij zich
thans tegen hem koeren, is alleen tc wij
ten aan hot feit, dat hij den zetel inneemt,
waarop zij niemand anders dan Hitler dul
den. I-Iierbij komt nog, dat dc Duilsch-na
tionalen evenmin al le warm loopen voor
Von Schleicher. De vraag is dan ook, of dc
nieuwe rijkskanselier niet even vlug of
wellicht nog veel sneller zal worden
weggevaagd als zijn voorganger, zoodat
hem niet de gelegenheid zal worden gebo
den zijn pacificatiewerk uit tc voeren en
gelijk in zijn voornemen lag den groo
ten aanval tc doen op dc werkloosheid.
Of moet dc vorming der rcgccring-Von
Schleicher, die immers nog lang niet do
volledige uitdrukking is der nationale con
ccntratiegcdachte, slechts als ecu noodop
lossing worden beschouwd en zal len spoe
digste getracht worden de nationaal-socia
listen bij dc samenstelling van het bewind
tc betrekken? Tot dusver hebben dc Hit
lerianën slechts ccn oppositie ïi l'outranee
aangekondigd. Zullen zij in deze houding
volharden, wanneer zij zien, dat Von
Schleicher er desnoods niet voor terug
deinst tot ontbinding van den rijksdag
over te gaan, waardoor de Ilitlerianen kans
looopen opnieuw een niet onbelangrijk aan
tal zetels tc vérliezen? Zullen zij onver
zoenlijk blijven, wanneer Von Schleicher
hun op de eene of andere wijze tegemoet
komt?
Dit zijn alle vragen, die den nog steeds
onzekere n toestond in Duitschland ken
schetsen. Niet onmogelijk is het don ook.
dat de oplossing der crisis van het oogen
blik nog geenszins een definitief karakter
draagt cn dat nog allerlei spanningen
kunnen ontstaan, wanneer de nationaal
socialisten in arren moede zich nauwer bij
dc communisten aansluiten om een hun on-
wclgevallig bewind door een gezamenlijke
stakingsactie te torpcdecren. Men moet
daarom rekening blijven houden met al
lerlei opzienbarende cn verrassende wen
dingen.
Ontploffing van rioolgassen
Londen, 1 De c. (II. X.) Gisteren hebben
in de riolocring van Montreal verscheidene
ontploffingen plaats gehad, die zoo lievig
waren, dat verscheidene huizen instortten.
Onder de bevolking brak een paniek uit. Dc
rcgcering trachtte haar gerust te stellen
door via dc radio een geruststellende ver
klaring te laten omroepen cn haar aan tc
manen, binnenshuis te blijven. Desniet
tegenstaande vluchten toch velen naar bui
ten. In het geheel zijn 12 personen om het
leven gekomen. Men neemt aan, dat dc ont
ploffingen veroorzaakt zijn door gassen, die
zich in do riolen hadden opgclioopl.
Debatten over de schulden verdaagd
Par ij 9, 1 Dcc. (V.D.) Hedenavond laat
is in de kamer de kwestie der Fransch-
Amerikaanscho schulden behandeld, met
betrekking waartoe de rechtsche afgevaar
digde Marin een verzoek lot onmiddellijke
behandeling had gedaan. Dit werd door de
regecring bestreden. Herriot verklaarde
zich hóreid op 0 DeccinSbr voor de kaïncr
to verschijnen, teneinde het door dc regec
ring genomen besluit betreffende aanvaar
ding of weigering ter kennis le brengen.
Op dit moment der onderhandelingen was
het echter niet mogelijk ze te storen door
openbare débatten. Ondanks de verklaring
van Marin en Franklin Bouillon, die van
meoning waren, dat een besluit van de
kamer, inhoudende, dal Frankrijk niet aan
Amerika mag betalen, wanneer het niet
zelf door zijn schuldenaren betaald wordt,
dc regecring bij de tegenwoordige onder
handelingen slechts kan steunen cn ver
sterken. stelde I-Ierriot legen onmiddellijke
debatten do kwestie van vertrouwen. De
kamer besloot met 42G legen 1GG stemmen
de debatten te verdagen tot 9 December.
De minister van oorlog, Paul Boncour,
is hedenavond naar Geneve vertrokken. Ilij
reisde met denzelfdcn trein als Macdonald.
11 ome, 1 December (V.D.) In den nacht
op Donderdag heeft boven Toscane een he
vig noodweer gewoed, liet station van Li-
v01110 staat geheel onder water, zoodat de
treinen op het traject RomeGenua moes
ten worden omgelegd. Dc treinen komen
met groote vertraging binnen. Dc lè velde
staande gewassen hebben ernstige schade
opgeïoopon. .Ook in dc omgeving van Cor-
tona slaan dc landerijen onder water, door
dat dc beekjes buiten hun oevers zijn ge
treden.
ZUID-SLAVIË VIERT FEEST.
Met bommen en helsche
machines.
Belg-rad o, 1 December (V.D.) Heden is
in Zuid-Slavie dc nationale feestdag ge
vierd ter herdenking van dc verceniging
der Servcn, Kroatcn en Slowoncn. Te
Agram zijn twee helsche machines ge
ëxplodeerd. Aangezien de gevaarlijke pro
jectielen op open plaatsen waren gedepo
neerd en des ochtends vroeg in dc lucht
vlogen, hebben zij slechts weinig materice-
le schade aangericht. Ook in Dalmatio
werd in do buurt van Zara een bomaanslag
gepleegd. Van een motorboot werd een
bom geworpen naar den langs de kust loo
penden straatweg.
GEVALLEN GROOTHEDEN.
Zoo nu cn clan hoort men in de menschen-
vvereld van gevallen grootheden, personen,
lange jarenrecksen uitstekend boven hun
medemenschen en dan opeens gevallen.
Maar niet diegenen zijn het, die het onder
werp zullen zijn van deze causerie, welke
zich, zooals men weet, niet beweegt op het
rumoerige marktterrein der groolen dezer
aarde. Dc gevallen grootheden van dit arti
kel, stonden bij „Amicitta" en waren een
paar prachtige iepen. O, hoe menigmaal heb
ik ze bewonderd en wel eens met mijn
leerlingen nauwkeurig bekeken, hun hoogte
geschat, hun dikken stam bewonderd! Voor
al die eene, daar vlak bij het pad, dal onder
langs de muziektent loopt, was een van mijn
meest gewaardeerde vrienden. Zeker, ik was
niet blind voor zijn gebreken, wat een echt
vriend dan ook niet mag zijn. Hij was 'wel
eens door den bliksem getroffen, waarvan
een lange gleul in den stam getuigde. En er
waren al eens een paar geduchte takken af
gewaaid; lakken als boomen op zichzelf.
Laatst anonceerde ik op zijn voet die in
teressante slijmzwam, u weet wel. half dier,
half plant. En ik had er ook echte zwammen
op aangetroffen, paddenstoeltjes, en dat is
meestal een veeg teckcn. En dies gebeurde
er wat niet langer, volgens de deskundigen
uit mocht blijven, dc boom en nog een an
dere wat hoogeiop, werden geveld. En ja, nu
bleek, dat de voet al leelijk aan het wegrot
ten was. Iepeuziekle? Neen, deze iepen wa
ren, dunkt mij, niet besmet door de bekende
zwam Graphium ulmi. Ze waren afgeleefd cn
zijn dus „gevallen, hun roepen vervuld". Van
de bekende ziekte der iepen had ik geen
spoor kunnen vinden.
En nu hij ter aarde lag, heb ik mijn reus
achtige vriend kunnen meten: op borsthoog
te boven den grond Had hij 4 Meter omtrek
en was dus plm. 1.25 M. dik. Hij was ruim
35 Meter hoog en op 7 M. boven den grond
telde ik 92 jaarringen V*e kunnen dus wel
zeggen, dat hij een eeuw oud was. De ande
re evenzoo, maar die was iets minder zwaar,
al was hij ook een reus.
A. JOMAN.
Sjanghai, 2 Dcc. (V.D.) In dc Cliinec-
scIk yrovincio Szctsjwan is een nieuwe
burgeroorlog uitgebroken lusschen gene
raal Lioepenhoei cn zijn neef generaal
Lioehnsiang, Beide partijen beschikken
over ongeveer S0.0U0 man cn hebben ook
ongeveer evenveel wapenen. De meenings-
verschillcn lusschen oom cn neef zijn liet
gevolg van het feil, dat dc neef groote hoe
veelheden munitie, welke bestemd waren
voor zijn oom en een waarde van cenigc
millioenen guldens vertegenwoordigden,
ten eigen gebruike in beslag heeft geno
men.
REVOLVERAANSLAG IN EEN
OOSTENRIJKSCH MINISTERIE.
W c e n c n, 2 Dcc. (V.D.) In het ministe
rie van handel Ie Wecncn heeft gisteren
de gepensioneerde ambtenaar Karcs een
rcvolvcraanslag gepleegd op ccn ambte
naar, die aan do slaap werd gewond. Dc
aanslag werd geploegd, loon dc ambtenaar
een bedrag van 3.2.000 schilling van het
eene vertrek naar het andere bracht. Ka
ros legde een volledige bekentenis af. Om
aan geld tc komen, liad hij tot deze daad
besloten.
WORDT EINSTEIN UIT AMERIKA
GEWEERD?
W a s li i li g t o li, 1 Dcc. (V. D.) liet
staatsdepartement heeft op het oogenblik
een schrijven in behandeling van dc pa
triottische vrouwenorganisaties, waarin ge-
eischt wordt prof. Einstein niet in do Ver-
ecnigdc Staten toe tc laten. Ter motivcering
wordt gezegd, dat Einstein anarchist is en
lid van pacifistische wereldorganisaties,
liet departement van staat heeft afdrukken
van het verzoekschrift der Amerikaansclic
vrouwenorganisaties aan alle Amerikaan
sclic consuls in Europa gezonden. De beslis
sing in deze zal derhalve aan dc consuls
w orden gelaten.
RUSSISCHE DUIKBOOT VERGAAN.
Stamboel, 2 Dcc. (II.N.). Een kapitein
van een tc Stamboel uil Odessa aangeko
men vrachtschip deelt mede-, dat in de
Zwarte Zee een Russihclie duikboot met 18
man is vergaan, die deelgenomen had aan
de manoeuvres van de Russische vloot in
dc Zwarte Zee. Dc duikboot heeft vroeger
tot de Oostzcevloot behoord.
lieden benoeming van bet kabinet;
Von Schleicher
Berlijn, 2 Dec. (II.X.) 1-Iet kablnct-
Schleicher zal morgenochtend worden be
noemd, onverschillig, of ten opzichte van
liet economische programma van liet
nieuwe kabinet reeds overeenstemming zal
zijn bereikt. Dc benoeming van den minis
ter van landbouw en dien van economische
zaken zullen dus onafhankelijk van dit pro
gramma zijn. liet nieuwe kabinet zal ter
stond na zijn formatie een zitting houden,
waarin dc minister van builcnlandschc
zaken von Ncurath verslag over Gcnève za.
uitbrengen. Von Xcurath zal nog Zaterdag
avond naar Gcnèvc vertrekken. Aan do
kabinetszitting zal ook de president van de
rijksbank dr. Luther deelnemen. liet is nut
onmogelijk, dat. minister Braun cn minis
ter Wnrmbokl ook tot het nieuwe kabinet
zullen behooren. Dit zal hiervan afhangen,
cf beide liet eens kunnen worden over een
gemeenschappelijk economisch programma
Mocht dit nieth et geval zijn, dan zullen
beiden aftreden. Als nieuve minister v<*n
landbouw zal dan von Knobel optreden. De
benoeming van den minister van arbeid zal
eveneens afhangen van het tot stand korcer.
van een gcmecnschapplijk economisch pro
gramma.
Kui t von Schleicher weid 7 April 1SS2 le
Brandenburg geboren. Gedurende den oor
log was hij. met een kleine onderbreking in
den zomer van 1917, toen hij aan liet front
een commando had, hij den staf van den
geiicraal-kwarticrmeesler hij het. groote
hoofdkwartier werkzaam. Op 1"> Juli 1918
word ln.i tot majoor bevorderd. Toen Groe
ner m de legerleiding kwam, werd Von
Schleicher in den persoonlijken staf van
den la teren rijksweerrainister opgenomen
Aan du organisatie en den ophouw van de
rijksweur heeft Von Schleicher van den eer
sten dag af een belangrijk aandeel gehad,
Op 1 1 'chruari 192G kreeg hij de leiding van
een afdecling van het rijksweerministerie,
in hetzelfde jaar werd hij nog benoemd lot
gencraal-majoor en in 1929 tot luiienant-
gcneraal. In Juni van dit jaar werd hij als
rijksweerministcr opgenomen in hel kabi
net-Von Papen;
SOVJETAMBTENAAR TE STOCKHOLM
GEARRESTEERD.
Als verdacht van spionnage.
Stockholm, 1 December (V.D.) Groot
opzien heeft de arrestatio gehaard van een
employé van liet sovjet-Russische naphta-
syndicaat. Volgens een bericht in de bla
den is dc door zijn communistische' agita
tie bekend geworden ambtenaar gearres
teerd wegens spionnage op dc vloot cn bij
den luchtvaartdienst. Ilij zou medeplich
tigen hebben. De Zwecdsche politic en de
militaire autoriteiten weigeren nadero
mcdcdcelingcn te verstrekken.
MOORD OF ZELFMOORD?
Frankfort, 1 Dec. (II. X.) In het kas
teel Waltersliauscn in dc buurt van Würz-
burg werd vandaag dc eigenaar, kapitein
b.d Wertlicr dood in een kamer gevonden.
Dc dood was door ccn revolverschot ver
oorzaakt. Xaast hem lag zijn vrouw, die
eveneens schotwonden aan borst, arm en
hoofd had. Of men hier met een geval van
mrord of van zelfmoord heeft tc doen, moet
hot nadere onderzoek uitmaken.
Volgens een nader bericht is de vrouw
bijgekomen cn is op haar verklaringen de
bewaker van kasteel gearresteerd, daar
deze de daad uit wraak moet hebben ge
pleegd.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
bont*
HANDSCHOENEN:
Nappa gevoerd f 2,75 met
rand f 3,25 en hooger.
Nieuwe modellen in suède en
chevreau.
Varkensmarkt 5 'Tel. 1309
Billijke stemabonnementen.
Vakkundig stemmen.
BUITENLAND.
Dc opdracht aan Von Schleicher. Do
houding der partijen.
(Vierde Blad, pag. 1%
Als England moet betalen.
(Vierde Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
De behandeling van het wetsontwerp lot
naasting van ecnige lokaalspoorwegen in
de Tweede Kamer geschorst.
(Tweede Blad, pag, 1).
Do Süikcrconfercntie ccn succes gewor
den. (Tweede Blad, pag. 1)<
SPORT.
Do Zesdaagscho to Keulen aangevangen*
(Derde Blad, pag. 1)*
De voetbalwedstrijd Duitschland—Neder
land. (Derde Blad, pag. 1).
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD.
17. G. Cannegicter„Zwarte Piet/1
Babson „Het einde der crisis."
Elba Fles„Romcinsche Brieven."
Prof. Dr. E. Cramci1„Do overwinning
van liet vuur."
F.ddic Wilks „Kunst-koelies."
Haagsclio Brief„Dc politic in Den Haag."
Verhaal van de Week „Oplichters-truc."
Zondag hebben dienst dc doktoren Kolk,
Lnbsen cn Eggink.
Zondag en de gckeele week 's nachts heelt
dienst de apotheek van de fa. Ten Brink en
Vermolen.
Hoogste Barometerstand 7G0.0 tc Boeda
pest.
Laagste Barometerstand 721.9 tc Lerwick.
Verwachting: Matige, tijdelijk toene
mende Z.W. tot W. wind, zwaar bewolkt
tot betrokken met lijdelijke opklaring, waar
schij.nlijk nog regenbuien cn iets kouder.
Dc dcpi esbiekern die gister bij IJsland
gelegen was, heeft zich in O.Z.O. richting
verplaatst cn bevindt zich thans bij de
Shctlandcilanden. Zij is intussclien in diep
te locgenomen. Het hoogc drukgehied in
het O. is thans bijna geheel uit ons waar
nemingsgebied verdwenen, liet maximum
over dc Golf van Biscayc nam eveneens
verder in bcteekenis af.
Tengevolge van het nader komen van de
diepe depressie is het algemeene drukver-
val sterk toegenomen. Over Ierland liet Z.
van Schotland, Noord-Noor wegen cn Zuid-
Noorwegcn, waait liet krachtig in Z.W. tot
W. richting.
Dc Z.W. aanvoer van warme lucht deed
in ons land, Bclgiè, Noorwegen, Midden
FrankrUU cn Duitschland dc temperatuur
flink stijgen. Over dc Britsclic eilanden,
daalde de temperatuur.
In Xoord-Zweden werd de vorst weer
stieng. Het is tc verwachten dat de depres-
sicachtigo wcerstoestand met regen en af
cn toe krachtige wind nog lot morgen zal
aanhouden.
UITREIKING VAN NOBELPRIJZEN.
Stockholm, 2 Dcc. (II. X.) Op 10 De
cember zal in de groote concertzaal van
Stockholm de uitreiking van de Nobelprij
zen van dit jaar aan de vier prijswinnaars
plaats hebben. Daarbij zullen vcertienledcn
van dc koninklijke familie, o.a. de koning,
dc kroonprins cn dc kroonprinses,, tegen
woordig zijn. De koning zal dc prijzen per
soonlijk uitreiken en wel aan prof. Irving
Langmuir voor scheikunde, prof. Charles
Sherrington voor phyciologic, prof. E. D.
Adrian voor geneeskunde cn den lieer
Galsworthy voor dc literatuur. De presi
dent van den raad van beheer van dc No-
bclstichting, dc vroegere premier Iljalmar
Hammarskjoekl, zal de begroetingstoe
spraak houden.
