ENGELAND EN DE OORLOGSSCHULDEN Merdag 15 Dec. 1932 31 e Jaargang No. 144 REDE VAN NEVILLE CHAMBERLAIN DERDE BLAD DE VAL VAN HET KABINET-HERRIOT BEGROOTINGSCOMMISSIE VAN DEN RIJKSDAG DE REGELING VAN HET MANDSJOERIJSCH GESCHIL WAT ETEN WIJ MORGEN2 SENSATIONEELE AANKLACHT TEGEN HOOVER Radioprogramma 'Als Engeland niet had betaald, zou dit nadeelige gevolgen hebben gehad Critiek van Churchill Londen, 14 December. (V.D.) In het La- Ierhuis is heden het debat inzake de be aling van oorlcgsschulden aan de Ver enigde Staten aangevangen met een in- Irukvvekkende redevoering van den minis- er van Financiën, Neville Chamberlain. Hij zeide dat een diepgaand onderzoek |an deze kwestie het mogelijk maakt te ealiseeren hoe hecht Engelands aanspraak s op een herziening, hoe consequent en _iardnekkig de opeenvolgende Britsche re- Roeringen hadden aangedrongen op een chrapping der herstel- en oorlogsschulden, me ongaarne andere landen in deze ziens wijze hebben toegestemd, doch hoe zij ge- idelijk door de harde werkelijkheid ge- |ioodzaakt waren geworden dichter en dich- er te komen tot do zienswijze welke oor- NEVILLE CHAMBERLAIN. I pronkelijk door de Britsche regeering was erkondigd. De schuld aan de Vereenigde staten lieeft 1444 millioen bedragen. Hier an kwamen ten eigen laste 258 millioen. 'an onze bondgenooten zouden wij terug [ntvangen 815 millioen en do rest zou toor de Verecnjgdo Staten als leening vvor- len verstrekt. Het geheele bedrag is uitge- ;even voor oorlogsdoeleinden en goederen velke in de Vereenigde Staten zijn gekocht |)f het munitie was, welke in de Vlaande- cn is ontploft, of voedsel, dat door do be- I olking en de soldaten is gebruikt, of Uniformen, welke tot lompen werden, alle Uitgaven waren even onproductief'als wan- ïeer zij geheel gedaan zouden zijn voor anks, artillerie of schepen. Zeer spoedig na Ion oorlog is de Britsche regeering tot de onclusie gekomen dat de betaling van deze Tootc verplichtingen van de regeeringen [mderling het economisch herstel van de ]vereld voor onbepaalden tijd zou uitstel en. In het jaar 1920 schreef Lloyd Georgo Uan president Wilson, dat de Britsche re- Ueering Frankrijk er van in kennis had ge- itekl, dat zij zou toestemmen in iedere aan- uardbare schikking tot vermindering of chrapping van intergeallieerde schulden, nils deze vermindering of .schrapping over le geheele linie zou worden toegepast. Wilson verklaarde in zijn antwoord dat Je regoering der Vereenigde Staten niet be- eid was toe te stemmen in een verminde- ing van eenig deel der Britsche schulden I n hij vroeg of een Britsch gedelegeerde ich onverwijld naar Washington wilde be- Jevcn ten einde het bedrag der oorlogs- ichulden vast te leggen. Intusschen was de |lalfour-nota gepubliceerd, waarin ver gaard werd dat Britannië voor een af schrijving door middel van een groote ransactië was van alle intergeallieerde schulden. Britannië had van Duitschland te 'orderen 1450 millioen, van Frankrijk en ndere Europeesche debiteuren 1300 mil lioen, van Rusland 050. Daartegenover [noest Britannië aan de Vereenigde Staten •ctalen aan schulden en opgeloopen inte- cst 750 millioen. Chamberlain behandel de vervolgens de onderhandelingen inzake Ie schuldvermindering, waarbij dc rente- ■oct werd bepaald op 5 pet., terwijl de cbulden werden teruggebracht tot 28 pet Ier oorspronkelijke cijfers. Britannië trof ook overeenkomsten met laar schuldenaars. De Italiaansclie schui len werden teruggebracht met 86 pet. en de 'ransche met 62 pet. verminderd. In 1924 verden dc schulden bij de Dawes-overeen- vomst teruggebracht tot ongeveer 2 mil- iard. Na de beurskrach van 1929 bleek dat jle Dawes-annuiteiton te hoog waren. Het i'oungplan regelde de aangelegenheid, waar jij de schulden werden bepaald op 1600. nillioen. Doch zelfs dat was niet goed. In 931 werd het duidelijk dat Duitschland voor 'en bankroet stond en in Juni 1931 stelde Ioover een moratorium voor, waarbij alle in tergouvernementeel© schulden voor den tijd /an een jaar werden opgeschort. Erkend verd dat verband bestond tusschen oorlogs- •chulden en herstelbetalingen. Het mora- orium was verstandig en lofwaardig. Wan- leer Amerika een vertegenwoordiger ge- onden had naar Lausanne zou onmiddel- ijk aldaar een regeling mogelijk zijn 8e' veest. Spreker had gehoopt dat de nota an de Engelsche regcering van 1 Decem- er die zoo'n overtuigenden indruk op het -ngelsche volk had gemaakt ook aan den nderen kant van den Oceaan een blijven- den indruk zou maken. Om redenen van waarheidsliefde heeft de Engelsche regee ring niet kunnen zeggen, dat zij de betaling niet kon verrichten, en wanneer zij niet be taald had, zou dit in de geheele wereld een slechten indruk hebben gemaakt en nadee lige gevolgen hebben gehad. De regeering heeft derhalve besloten de geheele som te betalen. Met betrekking tot de toekomstige ontwikkeling stelt Engeland grooten prijs op een definitieve en bevredigende regeling met Amerika. Overgaande op de reacties van deze be taling zeide Chamberlain dat zij een ern stige schade betcekende voor de bankreser- ves zoodat men misschien een verhooging van het disconto zou kunnen verwachten. Voor de staatsbegrooting ontstaat een ver lies van 29Yt millioen, dat gedeeltelijk zal worden gedekt door de winst op de lagere renten voor regeeringspapieren en gedeel telijk door het gebruik maken van fondsen die bestemd geweest waren voor het dek ken van binnenlandsche kapitaalschuld. Dit kan wel eenmaal worden gedaan, maar het kan niet worden herhaald. Even belangrijk als een regeling met Amerika is het be houd van de overeenkomst van Lausanne. Gedachtenwisseling. Stafford Gripps, Labour, zeide, dat het verdrag van Versailles een der ernstigste fouten is geweest, hetgeen leidde tot pro testen van Lloyd George, die er op wees, dat het verdrag van Versailles geen getal len noemde voor de herstelbetalingen. Hier op hield Churchill een lange redevoering, waarin hij do regeering verweet dat zij de geheele aangelegenheid volkomen verkeerd had aangepakt. Zijn vocabularium was niet voldoende om al de ernstige fouten te ka- rakteriseeren die in deze ernstigo aangele genheid gemaakt zijn. Het accoord van Lausanne is in het geheel geen regeling, aangezien het afhankelijk is van een be vredigende regeling met Amerika. De kanselier van de Schatkist heeft van den zomer het Lagerhuis een volkomen ver keerden indruk van de houding van Ame rika gegeven. De bewering dat Lausanne noodzakelijk geweest is voor de redding van Europa is onjuist. Nog minder juist is het, dat dit accoord Europa werkelijk gered heeft. De overeenkomst van Lausanne is het uitgangspunt geworden van verdere wonderlijke eischen, vooral van den kant van Duitschland. Nauwelijk was Duitsch land bevrijd van de herstelbetalingen of het sprak onmiddellijk nieuwe wonschon uit. Onder groote hilariteit zeide Churchill dat het schrijven van nota's aan Amerika net zoo was alsof men nota's aan den At- CHURCHILL. lantischen Oceaan zond. Churchill sprak er zijn voldoening over uit dat Engeland in do kwestie der oorlogsschulden met Frank rijk samengaat. Frankrijk behoeft geen ver dere herstelbetalingen van Duitschland te cischcn, wanneer het Engeland moet De- talen. Het kan zeer goed betalen. Overeenkomst tusschen Bank of England en Federal Reser ve Bank. Londen, 14 Dec. (V.D.). De Bank van Engeland en dc Amerikaansche Federal Reserve Bank zijn overeengekomen dat het bedrag van den op 15 December vervallen- den termijn van 95.550.000 dollar morgen ochtend te New York in goud ter beschik king van het Amerikaansche departement van de Schatkist 6taat. HERRIOT SLACHTOFFER VAN EEN „GRAP" Parijs, 13 Dec. (V.D.) Tijdens de Kamer debatten werd Ilerriot plotseling aan de telefoon geroepen, daar Macdonald hem wilde spreken. Door dc telefoon deelde toen een man hem mede, dat hij de particuliere secretaris was van Macdonald en dat hij dc opdracht had gekregen Herriot mede te dcelcn, dat dc Britsche regcering haar voor nemen veranderd had en niet betalen zou. Voorzichtigheidshalve werd onmiddellijk het departement van buitenlandschc zaken in Londen aangevraagd, waarop bleek, dat iemand, men weet niet wie, een „grap" had uitgehaald. In verschillende kringen te de zer stede is men van meening, dat de roya listen hier do hand in hebben, OVER DEN OCEAAN IN EEN ZEILKOTTER. London, 13 Dec. (V.D.) Naar uit San Luis de Maranhao in Noord-Brazilië wordt gemeld, is aldaar de zeilkotter „Hummel" met de Duitschers Lois, Ileilmann en Eber hard aan boord, na den Atlantischen Oceaan te hebben overgestoken, binnenge komen. De kotter is 9Vs Meter lang en heeft bij den overtocht van Freetown in West- Afrika naar Zuid-Amerika zware stormen te overwinnen gehad. Washington ontstemd over dc houding van Parijs Economische represailles Herriot verdedigt zijn standpunt. Parijs, 14 Dec. (V.D.) De beslissende debatten in de Fransche Kamer over de be taling der schulden aan Amerika, die te gen middernacht werden hervat, duurden hedenmorgen tot kwart voor 5. Nadat éón der communisten zich tegen de betaling aan Amerika had verzet, heeft de socialist Vincent Auriol het met 80 tegen 17 stem men door zijn fractie genomen besluit, om tegen de betaling te stemmen, uiteen gezel. Daarna heeft de radicaal-socialistische af gevaardigde Cot opnieuw de politiek der regeering verdedigd, waarbij hij in het bij zonder wees op de samenwerking met En geland. Te ruim half 3 besteeg de Fransche mi nisterpresident Herriot dc sprekerstribune. Hij begon met onmiddellijk in deze zaak de kwestie van vertrouwen te stellen. Rechts verweet hij, dat men de logische consequentie niet wilde trekken uit het feit, dat zij juist destijds de scliuldenover- eenkomst hebben onderteckend. Zich naar links wendende, wees Herriot op het ge vaar van een isoleering van Frankrijk, wanneer het zijn eigen weg zou gaan. Op dit oogenblik, aldus verklaarde Herriot, waarop het gevaar van de dictatuur in ze kere landen dreigt en do mogelijkheid be staat, dat door het aftreden van het staats hoofd in een land de heerschappij kan wor den hersteld, die op zijn minst veel gelij kenis toont met die van voor den oorlog, wil men voor ongeveer 480 millioen frs., welk bedrag met een maand arbeid kan worden verkregen, het herstelde eenheids front tusschen Frankrijk en Engeland ver breken Herriot heelt tijdens zijn rede verder een medcdeeling uit Washington voorgelezen, waarin president Hoover hem liet weten, dat bij het schuldonvraagstuk opniouw wil laten bestudeeren. Wilt gij, aldus vervolgdo Herriot, voor 480 millioen frs. Frankrijk van zijn mate- rieele en moreele middelen voor het voe ren van onderhandelingen berooven? Gelooft gij verder, dat Engeland Frank rijk nog langer uitstel van betaling zal ge ven, wanneer Frankrijk thans weigert to betalen en hiermede de overeenkomst met Londen zal opgeven? Verder wees de ministerpresident er op, dat alle deskundigen, die de mogelijk heid van arbitrage hebben onderzocht, do toepassing daarvan onmogelijk hebben ge acht. Te 4 20 uur oindigdo Herriot zijn rede, die met applaus werd ontvangen. Eerst werd gestemd over het voorstel van den radicalen afgevaardigde Chauvin, waarbij Herriot do kwestie van vertrouwen stelde. Dit voorstel werd, zooals gemeld, met 402 tegen 167 stemmen verworpen. Lebrun aanvaardt hot ontslag. Parijs, 14 Dec. (H.N.) Ministerpresident Herriot heeft zich vanmorgen vroeg naar het Elysée begeven, begeleid door do leden van zijn kabinet, om den president der republiek het ontslag van het kabinet aan te bieden. President Lebrun heeft dit ont slag aanvaard en het oude kabinet verzocht, zich voorloopig met de leiding edr zaken te blijven belasten. Van morgen om 9 uur ie de president de gebruikelijke besprekingen begonnen, door de voorzitters van de Kamer en van den senaat bij zich to ontbieden. Groote beroering gewekt te Washington. New-York, 14 Dec. (II.N.) De regee- ringscrisis in Frankrijk en de weigering van Belgie om te betalen, hebben in congreskrin gen als een bom gewerkt. Men zal thans do consequenties daarvan onder de oogen moo- ten zien. Waarschijnlijk zal worden ge tracht, naar een uitweg to zoeken, zonder liet eigen onverzoenlijke standpunt prijs te geven. Het ligt niet in de bedoeling der regeering, de laatste Engelsche nota *e be antwoorden. Dc daarin vervatte opmer kingen kunnen als uitgangspunt voor de onderhandelingen over het vraagstuk der oorlogsschulden dienen. Overigens zijn ern stige stappen voor de ambtsaanvaarding van Roosevelt niet te verwachten. Deladier de nieuwe kablnetS' formateur Parijs, 14 Dec. (H.N.) Als nieuwe kabi netsformateur werd vanmorgen Dalaciier genoemd, die evenals Herriot tot do radicale partij behoort. Het nieuwe kabinet za» de taak hebben, de hedenmorgen door de Ka mer aangenomen motie over uitstel van be taling'der Fransche schuld aan Amerika ter kennis van de regcering der Vereenigde Staten te brengen. Parijs, 14 Dec. (V.D.) Zelden heeft de val van een kabinet een zoo spannende voorgeschiedenis gehad als thans de val van het kabinet-Herriot. Op het congres van de radicaal socialis tische partij merkte Herriot, bij het maken van een toespeling op de erfenis, die 1 ij van zijn voorgangers had overgenomen, hij wijze van scherts op, dat de tegenwoordige regeering een kabinet met een vervalter mijn was. Onder dit motto is aan zijn mi nister-presidentschap thans daadwerkelijk een einde gekomen. Herriot heeft rnet moed en met opoffering van al zijn krachten ge streden voor een beslissing. Steeds was hij er weer in geslaagd de Stemming te beïn vloeden ten gunsto van zijn politiek. Nog Zaterdag kon de regeering op een meerder heid rekenen. Doch na het bekend wor den van de Amerikaansche afwijzing van alle voorbehouden en voorwaarden, sloeg deze meerderheid uiteen. De rede, die Ilerriot Maandag in de Kamer hield en die bijna drie uur duurde, was ten oratorische prestatie,doch kon de stemming niet moer doen omslaan. De beslissing werd uitge steld in do hoop, dat zij na 24 uur anders zou uitvallen dan nog vcrsch onder den indruk van de ontoegevendheid der Ver eenigde Staten. Het heeft niet gebaat. Do socialisten hebben den doorslag gegeven tegen Herriot. Herriot heeft zijn best ge daan om een tusschenoplossing te vinden voor het schuldenvraagstuk, M'aarbij hij zich voornamelijk heeft gericht op de sa menwerking met Engeland. De overeen stemming met Engeland was hem waar schijnlijk het bedrag van 19.2 millioen dol lar waard. In deze richting heeft hij ook getracht de publieke opinie te beïnvloeden. Washington, 14 Dec. (V.D.) De Belgi sche weigering om te betalen, de Fransche kabinetscrisis en het vooruitzicht, dat nieuwe schuldenaars zich onmachtig tot betaling zullen verklaren, heeft de politie ke situatie bedenkelijk vertroebeld. Het staat slechts vast, dat Engeland, Italië en Tsjecho-Slowakije den Decembertermijn zullen betalen. In politieke kringen neemt men aan, dat de kwestie of dc December- termijnen beschouwd moeten worden als kapitaals- of renteaflossing, pas beant woord kan worden, nadat Roosevelt het bewind heeft overgenomen. Men verwacht dan ook, dat Hoover's boodschap aan het congres over de schuldcnkwestic niet meer zal inhouden dan een medcdeeling van de te Washington ontvangen diplomatieke nota's. Terwijl men zich algemeen liet Engel sche standpunt kun indenken, heeft de houding van Frankrijk in politieke krin gen te Washington ernstige ontstemming gewekt. In congres-kringen wijst men op den invloed, dien een Fransche weigering om te betalen kan hebben, op de handels betrekkingen tusschen beide landen. Reeds worden represaillemaatregelen op het ge bied der handelspolitiek overwogen. Men is het er vrijwel over eens, dat de Europee sche schuldenaars, zooals uit de notawis seling en uit dc debatten in de parlemen ten blijkt, de houding van Amerika volko men verkeerd hebben geïnterpreteerd en den ernst van den toestand hebben onder schat. Een offensief tegen de nood verordeningen Berlijn, 33 Dcc. (V.D.) Dc begrootings- commissie is hedenmiddag wederom bijeen gekomen. Een vertegenwoordiger van het rijksministcrie van financiën deelde mede, dat de voorbereiding voor de ontwerp be grooting in vollen gang is. Het werk is ech ter nog niet geëindigd, vooral omdat de regoering den invloed van het werkverschaf fingsprogram op dc begrooting wil be schouwen. De commissie nam het soc.-dem. voorstel aan, om in de tweede week van Januari de financiën te bespreken. Een voorstel van het centrum, om deze besprekingen pas na de politieke beslissing in den rijksdag te hou den, werd verworpen. Vervolgons hield de commissie zich bezig met de voorstellen tot opheffing on verzachting van de noodver ordening van 14 Juni 1932. B e r 1 ij n 13 Dcc. (V.D.) De begrootings commissie heeft besloten, met de stemmen der nat.-soc., soc.-dem. en communisten voor, de noodverordening van 14 Juni 1932 buiten werking te stellen. Do vertegenwoor digers der andere partijen hadden niet ge stemd. Tevens werd nog met. alle stemmen, en die van centrum cn Beiersche Volkspartij blan co, besloten de harde kanten van de overige noodverordeningen weg to nemen, terwijl tevens een voorstel werd aangenomen tot het geven van een wintertoeslag ook voor de alleen staande werkloozcn. De vertegen woorejiger van de regeering had er op ge wezen. dat een dergelijk besluit voor den duur van den winter 140 millioen zou kos ten. Na het aannemen van deze. besluiten werd de commissie verdaagd tot Woensdag. Japan wenscht geen inmenging van Amerika en Rusland Tokio, 13 Doe. (V.D.) Naar verluidt, heeft de Engelsche gezant sir Francis Lindley Maandag een bezoek gebracht aan don minister van buitenlandsche zaken, graaf Oesjida, waarbij hij do door Simon ter bijlegging van het Mandsjoerijscbo con flict voorgestelde „verzoeningscommissie" ter, sprake bracht en mededeeling deed van het plan tot uitnoodiging van Amerika en sovjet-Rusland. Heden heeft in verband daarmede een zitting van het Japanschc kabinet plaats gehad, waarin werd bosloten deelneming van Amerika on sovjet-Rusland aan de commissie af te wijzen. De Japansche dele gatie te Genève heeft overeenkomstige tele grafische aanwijzingen gekregen. Voor de Koffietafel. Coteletten van garnalen. Bereiding: 300 gr. garnalen, 30 gr. oud brood zonder korst, Yi el, wat zout, peper, noot, 60 gr. boter, wat macaroni. Hak de in zout water gewasschen gar nalen fijn. Vermeng zo met het ei, het go weekte brood cn de kruiden. Vorm ei voorts met do handen een soort cotelette van en bak ze bruin in de boter. Steek na het bakken in elk coteletje een stukje ma caroni, bij wijze van beentje, en bind er een manchetje om. Voor de MiddagtafeL Gekookte mosselen met eiersaus. Aardappelen. Salade. Turfjes met bcssensapsaus. Bereiding: 12 sneedjes oud brood, 75 gr boter, VA d.L. bessensap, VA d.L. water, 80 gr. suiker, 15 gr. sago, stukje pijpkaneel. Bak de van de korst ontdane 6needjes in de boter aan beide zijden bruin. Bereid op gewone wijze beösensapsaus en week hierin de gebakken sneedjes tot ze zacht zijn geworden. Stapel ze daarna py- ramidevormig op een schotel cn giet er do overgebleven saus over. Men kan dit gerecht koud of warm op dienen. DE BENOODIGDE VISCH evon bestellen bij GLASTRA'S VISCHHANDEL UTRECHTSCHESTRAAT 10. Tel«L 92, Washington, 13 Dec. (V.D.) In het Huis van Afgevaardigden heeft Mac FatJ- den een sensationeel voorstel ingediend, volgens hetwolk Hoover zou worden aan geklaagd wegens „ernstigo overtredingen en het zich wederrechtelijk toeöigenen van de wetgevende macht". Het voorstel is dui delijk gericht tegen Hoover's houding in de schuldenkwestio. De aanklacht bestaat uit 19 punten, waarin Hoover wordt venveten, dat hij zich in de schuldenkwestio heeft ge mengd ten gunste van do vreemde mogend heden, dat hij geheime conferenties heeft gehouden met dc Duitscho regeering en in ternationale bankiers, welkor resultaat het moratorium is geweest en dat hij den stoot beeft gegeven tot de Stillhalte-overeen- komst ten gunste van particuliere belan gen. Het voorstel van Mac Fadden is echter zonder eenig debat door het Huis van Af gevaardigden verworpen. STEEDS SNELLER. New York, 14 December (V.D.). Hot stoomschip „Bremen" van den Norddeut- 6chen Lloyd heeft een nieuw snelheidsre cord gevestigd. Het is gelukt met dit schip den Oceaan over te steken in vier dagen, 15 uren en 56 minuten. Vrijdag 16 December. HILVERSUM: 8.00 V.A.R.A. Gramofoonplaten. 10.00 V.P.R.O. Morgenwijding. 10.15 V.A.R.A. Gramofoonplaten, 11.10 Kookpraatje. 11.40 Declamatie Janny van Oogen. 12.00 Tijdsein A.V.R.O.-Klok, 12.012.00 Kovacs Lajos en zijn Orkest (Refrein-zang: Bob Scholte). 2.003.00 Gramofoonmuziek. 3.004.00 Aansluiting met hotel „Atlanta1* te Rotterdam. Concert door Marcello Lan- frecli en zijn Ensemble. 4.00 V.A.R.A.-kleinorkest o.l.v. P. Duchant, 4.50 Voor de jeugd. 5.30 Orgelspel J. Jong. 6.00 Gramofoonplaten. 6.15 V.A.R.A.-orkest o.l.v. H. de Groot. 7.00 Causerie over Sovjet-Rusland. 7.20 „De Flierefluiters" o.l.v. H. de Groot, m.rn.v. Albert de Booy (zang). 8.00 V.P.R.O. Uitzending Propaganda- avond V.P.R.O. te Enschede o.l.v. van Ds. E, D. Spelberg. 10.15 Vrijz. Persbureau. 10.20 Vaz Dias. 10.30 Gramofoonplaten. 11.00—12.00 V.A.R.A. Gramofoonplaten, HUIZEN: 8.009.15 en 10.00 Gramofoonpl, 11.3012.00 Godsd. halfuurtje. 12.151.45 Sextetconcert. 2.00 Gramofoonpl. 3.00 Kamermuziek. 4.00 Piano-recital door Kapt. W. F. Meyer. 4.20 Gramofoonpl. 4.45 Vervolg piano- recital. 5.05 Liederenvoordracht 5.30 Orkest- en solistenconcert 6.15 Lezing. 6.45 Orkestconcert. 7.10 Lezing. 7.45 Schlagermuziek. 8.30 Uitzending v ,d. A.N.W.B. 8.45 Vervolg concert 9.15 Vaz Dias. 9.25 Hoorspel. 9.50 Orkestconcert 10.30 Hoorspel. 10.45—11.15 Orkestconcert 11.15—12.00 Gramofoonpl.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1932 | | pagina 5