VERLICHTING
Fa.G.A. BEENHAKKER
GERESERVEERD
Fa. J. W. v. Achterbergh
DE REKENING
DE CARRIèRE VAN 'N ZONDAGSKIND
IEDER MENSCH EEN ELECTROMOTOR
Goede
van Uw auto is 's winters
noodzakelijk.
Alle schynwerpers,
bumperlampen,
gloeilampen
uit voorraad leverbaar.
St. Jorisscnstraat4- Tel. 1667
VOOR
door
H. G. CANN'EGIETER.
Wanneer straks liet jaar weder ten ein
de zal zijn, komt de tijd van liet rekenin
gen schrijven. Dit is voor velen een moei
lijk werk.
Ik heb een smid gekend, die zijn stoeren
arbeid het heelc jaar door in gezondheid
verrichtte. Maar de eerste maand van het
jaar was hij steevast ziek. De ongewone
arbeid van het cijferen en tellen had hem
dan overspannen. Het hanteecren van de
pen kostte hem meer kracht gedurende
een enkele weck, dan van den zwaren smids-
liamer gedurende de rest van bet jaar.
Rekeningen schrijven moge een moeilijk
werk zijn, rekeningen ontvangen is altijd
nog moeilijker.
Meestal bereikt ons do rekening als een
verrassing. En aangenaam is deze ver
rassing niet. Men schrikt van bet bedrag,
men bromt op den afzender en men voelt
lust het onwelkomo stuk te verscheuren.
Veelal bergt men uit ergernis de rekèning
ergens weg in een la en men vergeet baar,
totdat een aanmaning ér aan herinnert,
dat het wegstoppen van onwelkome din
gen niet de ware methode is' om ze on
schadelijk te maken. Do conigc juiste me
thode om een rekening uit den weg te rui
men is: haar te betalen.
Het lijkt zoo'n eenvoudige waarheid. En
ze is ook de eenvoudigheid zelf. Toch wil
len de meeste menschen er niet aan. Ze
maken de zaak ingewikkeld door veront
schuldiging en uitstel. Ze vertroebelen
haar door onwil en drogredenen.
De rekening is een logische consequen
tie, een noodzakelijk gevolg. Zij is het nood
zakelijk gevolg van do--bestelling. Erj is
inaar één doeltreffend middel om do reke
ning to ontloopcn. Wilt gij geen rekening,
bestel niet.
Niemand dwingt u, een bestelling te
doen. Gij kiest die jas, dat paar schoenen,
het lidmaatschap van uw vereeniging, het
abonnement op uw krant, uit vrijen wil.
Maar hebt ge dien eersten stap van het
hestellen gedaan, dan volgt onvermijde
lijk de tweede: dat ge de rekening krijgt.
En tenslotte de derde: dat ge die rekening
moet betalen.
Ge doet onrecht, zoo gé bromt op uw
leverancier, als hij u dc rekening stuurt;
wilt ge brommen, doe liet dan op uzélf,
omdat ge dc hestelling gedaan hebt. Ge
doet dwaas, zoo ge uit ergernis liet papier
verkreukelt, waarop uw schuld staat geboekt
Verkreukel liever uit ergernis liet papier,
waarop ge destijds uw bestelling geschreven
hebt!
Het meeste hartzeer in het leven ontstaat
doordat men na de bestelling te hebben
genoten de rekening niet wil aanvaarden.
Hoeveel menschen lpopen verbitterd rond,
opstandig tegen het noodlot, dat ze zelf
hebben opgeroepen, uit vrije verkiezing! Zij
vergeten, dat men nu eenmaal in 't leven
alles betalen moet.
Ik ontmoette een man, die er een zonder
linge maar onweerstaanbare neiging op na
hield naar avontuurlijke ontmoetingen. Tel
kens kwam hij hierdoor in last. En dan
schold hij op het leven, dat een mensch geen
verzetje gunt. Zeker gunt het leven den
mensch een verzetje, als hij zijn dwaasheid
maar met last wil betalen.
Ik ontmoette een vrouw, die door een
wanhopige liefde tot het uiterste was ge
dreven. Zij was op hot leven verbiterd,
orndat het den mensch de liefde niet gunt.
Zeker gunt liet leven den mensch liefde, al«
hij zijn liefde maar met leed wil betalen.
Kriek, die boel den zomertijd zich met
zingen had verblijd, moest in den winter
gebrek lijden. Hij morde tegen de onrecht
vaardigheid in de wereld, omdat hij gebrek
had en dc mier overvloed. Maar het leven
is rechtvaardig: wie het genot der licht
zinnigheid smaken wil, moet de rekening
van het gebrek in ontvangst nemen.
Uilenspiegel was wijzer dan Kriek# „Dc
menschen mogen mij niet", zei hij, „maar
ik maak het er ook naar." Wie zich de
weelde veroorlooft, dc maatschappij te bo
spotten, krijgt de nota van den haat thuis
gestuurd.
Dit geldt enkeling en gemeenschap. Als
de mcnsclihcid zich op zeker oogenblik ge
roepen voelt om haar dierlijkste instincten
uit den oertijd in een werclcïkrijg te ontlas
ton, moet zij achterna niet verbaasd doen,
wanneer de rekening voor dit genot liaar
iri den vorm van een jarenlange economi
sche ontwrichting wordt aangeboden.
Het klinkt schoolmeesterachtig, maar het
is toch niet anders dan dc grondwet der
wereld, dat op dc bestelling de rekening
volgt. En de heldhaftigheid van den mensch
toont zich niet door het overmoedig doen
van een bestelling, maar in het prompt en
tonder morren voldoen van de rekening.
„Sta vast in je leed, je hebt er je vreugd
voor gehad", aidus heeft zich eenmaal een
Grickscii wijsgeer getroost
Behecrschcr van liet grootste
Wereldconcern..,
door:
een bijzondcrcn medewerker.
Het eenige maanden geleden op
dc Internationale Petroleum Con
ferentie te Parijs gesloten contract
tusschen de verschillende petroleum
concerns, kan volgens een be
richt van bevoegde zijde thans
in werking treden. Dit feit wordt
als een aanzienlijken vooruitgang
beschouwd voor de petroleum
industrie!
Bovengenoemd resultaat is we
derom te danken aan het doorzet
tingsvermogen en de tact van on
zen landgenoot Dr. Henri Dcter-
ding.
Mussolini speelt eiken dag een uur viool
en rijdt paard Iloover kan niet zonder
een partijtje golf op zijn tijd Engelschc
ministers zijn verwoede hengelaars... Bij
na allo mannen met wereldnaam hebben
hun liefhebberijtjes net als andere, gewone
menschen en Sir Henri Deterding, de man,
die aan het hoofd staat van een wereld
concern, dat over een kapitaal beschikt van
ruim drie milliard gulden en .63 duizend
man personeel in dienst heeft, kortweg „de
oliekoning" gcheetcn, heeft ze óók! IR
zwemt 11.1. iederen morgen een paar baan
tjes in den vijver van zijn landhuis in En
geland, ook in den winter en desnoods...
laat hij een bijt hakken, als het water be
vroren is! I-lij zal niet aan zijn werk gaan.
alvorens een half uurtje paard te hebben
gereden of een stevige wandeling te hebben
gemaakt; toch is hij om lialfnegcn aan zijn
werk, zoodat hij dus vroeg uit de voeren
moet zijn.
Ziedaar- een stukje uit het leven van -den
directeur-generaal van dc machtigste pe-
trolcum-trust ter wereld, het Shell-Royal
Dutch-Concern van den man. die den
Amerikaanschcn Petroleumkoning Rocke
feller van dé eerste plaats drong en als
koning onttroonde, om zelf die plaats m te
nemen. Het lijkt volstrekt niet belangrijk...
die liefhebberij voor een dergelijke figuur,
doch sir Henri Deterding zelf beschouwt die
lichaamsoefening als zéér belangrijk! Zij
dient namelijk om licni fit te houden, jong
en kwiek, geschikt voor zijn taak als leider
van een onderneming, die met miliiarden
werkt en die als regel minstens twaalf uu»
per dag van hem vergt, om de zaak op pei'
te houden.
Sir Henri behoort niet tot dc menschen,
die per rolstoel door het icven rollen en
met weinig inspanning aan een reuzen-
positie, veel geld en een groote macht ge
komen zijn. Zijn vader was een koopvaar
dijkapitein met een groot gezin. Hendrik
Deterding was zes jaar, toen zijn \adci
stierf en zijn moeder achterbleef met zes
kleine kinderen én een karig pensioen. Met
moeite slaagde dc weduwe Deterding cr in
haar zoon die op één na de jongste was,
de II.B.S. te laten afloópcn. de eenige op
leiding, die dc daterc pctroleummagnaat
kreeg en het was juist voldoende om hem
den weg naar een der allerhoogste posten
in de industrieele wereld te banen. Jlij be
gon zooals duizenden andere jongens
met een diploma in den zak beginnen --
als gewoon bediende op een bank. de
Twcntsche Bank te Amsterdam. Dat was in
18SB. Deterding was namelijk in 1866 gebo
ren te Amsterdam. Hij herinnert er gitiag
aan, dat hij een Aipstcrdamschc jongen is
en als iongen in de hoofdstad menige kwa
jongensstreek heeft uitgehaald. Als lid van
de Amstcrdamschc gymnastiekvereniging
„Kracht en Vriendschap" was hij nummer
één in mastklimmen en hrugoefeningen,
terwijl hij bekend stond als een snelle
roeier en looDor
Dc jonge Deterding moet iets in zich ge-
har) hebben, wat zijn patroons bijzonder
boeide. Heel jong nog. kreeg hij zonder
eenige voorspraak, behalve oen allcs-ovcr-
treffende aanbeveling van dc directie der
Twcntsche Bank, op 23-jarigcn leeftijd een
zeer belangrijke positie als hoofdagent der
Nerlerlandsclic Handelsmaatschappij te Mc-
dan, met een salaris, waarvan hij zijn moe
der een behoorlijk deel kon afstaan, zonder
zélf te kort te komen. Acht jaar later, op
31-jarigen leeftijd, werd hij benoemd tot
waarnemend directeur van do Maatschappij
tot Exploitatie van Petroleumhronnen en
een jaar later tot directeur van 'n verkoop
bureau met wcreldvertakking en met kop
stukken als de Parijschc Rothschild en
Kessler er in, oj> een salaris van T "23.01)0
plus tantièmes, enz.!
Wat bracht hem vooruit?
Hoe klom deze Amstcrdamschc jongen
zonder naam, die door den koning van En
geland in den adelstand, door de Dclftsche
Hoogeschool tot doctor gepromoveerd werd,
zoo snel op en waarom gaf men hem reeds
als jongeman functies, die ais regel slechts
aan mannen van rijpe ervaring of aan per
sonen met titels, met relaties en voel geld
werden' gegeven?
Dr. HENRI DETERDING,
beheerschcr van het grootste wereldconcern
Een jaar of tien geleden heeft een vrij
moedige journalist deze vraag eens voorge
legd aan Sir Henri en liij was volkomen
verbluft het volgende antwoord ie krijgen*
„Dat weet ik zelf ook niet. Ik was bij èlko
promotie verrast. Maar ik hen een Zondags
kind, ik werd op Zondag geboren en wel
licht is het daaraan toe te schrijven." De
krantenman was nog èvcn wijs ,a!s daar
voor.
Tóch is het geen gcheiui, waardoor deze
Hollandschc jongen zoo formidabel veel
succes had. Hij was cep enorme werker, in
staat van den vroegen iporgen tot. den laten
avond op vollo kracht te werken! Maar dat
verklaart niet alles. Er zijn zoovéél hard
werkende menschen, dié ploeteren en zwoe
gen en het toch niet ver brengen. Maar
Deterding verstond dé kunst- om ontzettend
veel werk te verzetten. Daarbij kwam een
buitengewoon organisatietalent en hot ver
mogen om systematisch te vverk tc kunnen
gaan. Als eenvoudige kantoorbediende ver
baasde hij zijn collega's door drie maal zoo
vlug klaar te zijn, als een ander. Aan een
chef van een groot verkoopbureau zei hij
eens: „Het komt niet zoozeer aan, op wat
wij met-onze handen doen. als wel met on
ze hersens." Dat is Deterding. Dc man
met dc brains, de man, wiens scherp en
helder verstand onophoudelijk bezig was
met nieuwe mogelijkheden tc zoeken en te
onderzoeken, die nóóit tevreden is met om
behaald succes, maar steeds verder wil, die
kansen zag, waar een ander niets -meende
tc zien en die altijd vooniit denkt!
Toen hij als onbemiddelde jongeman
voor het ecist in den Bestuursraad zijn
stem liet hooien en dingen z.eide, waaraan
andoren nog niet gedacht hadden, luisterde
men met evenveel belangstelling als later,
toen hij als directeur-generaal sprak, om
dat men begreep: die heelt méér in zijn
hoofd, dan wij allemaal tezamen! Zijn ener
gie en zijn ondernemingsdurf stuwden de
maatschappij op tot koene plannen. Sir
Henri is altijd een durver geweest en bij
aanvaardt daarbij het risico zooals hij zegt
„op het verkeerde paard gewed te hebben."
„Een man, die wat beteokent," heeft hij
eens gezegd, „maakt fouten." V ent een
man, die nooit een blunder maakt, is een
ezel, rljo bewijst: dat hij niets durft!"
Met al zijn „blunders" werd Deterding
toch maar den geweldigen Rockefeller den
baas. Dc Royal Dutch (Koninklijke) cn dc
Shell ovcrhcerschen alle wereldconcerns
van petroleum. Zelfs op hun eigen gebied.
Amerika, moesten dc twee andere, groote
ondernemingen, do Standard Oil Company
en dc Texas Oil Company voeren aan De
terding laten. Hij dreigde ieder en allen
dood tc concuiTcercn. liet is
zijn grootste trots, dat
hij goedkoopere olie kon leveren, dan icdcic
andere maatschappij. De bronnen van liet
concern tellen duizenden Kilometers pijp
leiding in alle dcclen der wereld zijn
tientallen raffinaderijen, de eigen tankvloot
van circa 2 ciillioen. ton, de enorme ver
koopsorganisaties in zoovele landen, die te
zamen in den grootsten tijd 28 millioen ton
olie per jaar distrïbiiecren dat alles ver
tegenwoordigt een ontzaglijk kapitaal, maar
het bazuint óók den roem van Dctcrding's
energie, initiatief en leiderscapaciteiten
uit!
Want zijn voornaamste medewerkers er
kennen allen, dat het zijn zakengenie is ge
weest, dat. de onderneming tót die hoogte
opvoerde! Maar deze industrieele koning is
altijd bereid een groet deel van den lof over
tc brengen óp zijn personeel.
„Mijn trots," zei hij eens, „is niet de
maatschappij', niet dc Shell cn dc Konink
lijke, die weer hun technische cn commer-
cieclc vertakkingen hebben in dc Bataaf-
sche, de Anglo-Saxon en. dc Asiatic, doch...
mijn personeel van bij dc 70.000 man, dat
geheel in dienst is van de ondernemingen
buiten de tienduizenden detailverkoopei's
om. Dat personeel is het .beste van dc we
reld zegt Deterding, „cn... liet wordt ook
het beste van dc wereld betaald!" Wat dat
betreft, huldigt Sir Henri ook volkomen
terecht de typisch-Amerikaansche groot-
ïndustriccle opvattingen. Een man, die geen
behoorlijk loon waard is, is ook zijn plaats
niet waard!
Ook deze man, met zijn geweldige indu
strieele schepping, heeft aan den invloed
der crisis niet kunnen ontkomen
Deterdlng's strijd.
Dc tijd is voorbij, dat dc Koninklijke aan
haar aandeelhouders een netto-winst van bij
dc 200 millioen guldens kon uittellen. Zelfs
werd in het laatste halfjaar van 1931 een
verlies geleden cn werden zooals trou
wens in alle landen cn ondernemingen tor
wereld dc loonen van het personeel ver
laagd!
Zwaar was ook dc strijd tegen dc Sovjets,
die profiteerend van de crisis in de an
dere landen, tonnen olie en benzine tegen
belachelijk lage prijzen op de markt brach
ten. Niettegenstaande deze schier aanhou
dende concurrent ie, heeft Deterding liet heft
in handen weten tc houden en zijn dc Sov
jets er niet in geslaagd een afzetgebied van
eenige bcteckenis te verwerven of onze Ko
ninklijke schade van belang toe tc brenge
Dat alles dankt de Royal-Shell aau Sir
Henri, wiens eigen Hollandschc naam Hen
drik Wilhelm August is.
Gemakkelijk heeft Deterding "het overi
gens niet, want nauwelijks was dc kort ge
leden gehouden Parijsche Petroleum Confe
rentie tot een goed einde gebracht of er
dook een nieuw gevaar op... De Perzische
regeering zou de concessies en boorvergun-
ningen hebben opgezegd, die een van Deter-
ding's dochtermaatschappijen, de Anglo-
Persian Oil Company (A.P.O.C.) in 1901 had
verworven.
Wij zijn cr echter van overtuigd, dat dit
berichtje, dat dc laatste weken wederom in
de bladen opduikt, voor Deterding geen be
zwaren zal oploveren cn dc positie der Ko
ninklijke in geen geval eenigermate zal
schokken. liet is ingewijden bekend, dat
een groep buitenlandschc speculanten en
zwendelaars, waaronder wij in de eersto
plaats den Pers Gulbenkian noemen, de po
sitie der Koninklijko aan dc Beurs tracht to
ondermijnen. Men herinnert zich in dit ver
band wellicht nog den naam van de Parij
schc oplichtstcr, madarno Hanau. Tusschen
het bericht van de opzegging der Perzische
concessies en dc spcculatiemanupulatics
van den te Parijs wonenden avonturier Gul
benkian zal eveneens wel het noodige ver
band te vinden zijn.
Zooals men ziet, is dc strijd van onzen
landgenoot tegen al deze ongerechtigheden
zwaar! Mot vertrouwen kunnen de aandeel
houders het verloop van dezen kamp ech
ter tegemoet zien. De Koninklijke zal on
der leiding van een man uit één stuk als
Dr. Henri Deterding, die zijn sporen in de
internationale petrolcum-politiek ruim
schoots heeft verdiend, wederom een groo-
ten toekomst tegemoet gaan crisis cn ma
laise ten spijt!
Wilskracht hetzelfde als electri-
sche energie. De experimenten
van Majoor Menendez.
door Dr. II. WESTERMAN.
Majoor Pablo Menendez en zijn experi
menten met de dierlijke clectriciteit, vormen
op het oogenblik tc Madrid dc sensatie van
den dag. Electrótechnici, maar natuurlijk
ook occultisten en de geleerden, welke de
occultistischc beweging moeten controlecren,
houden er zich intensief inee bezig. In de
eerste plaats omdat Majoor Menendez, een
gepensionneerd officier van het Spaanschc
leger, die o.a. heeft dcelgeifomen aan den
strijd togen de Rif-Kabylcn, een volkomen
achtenswaardig en serieus man is. Was hij
dat niet, was hij voor zijn broodwinning
aangewezen op spiritistische seances cn an
der „mediamiek" werk, dan zou men reeds
ang een vernietigend oordcel over hem heb
ben uitgesproken. Doch zijn gehccle leven
is voor dc wereld een opengeslagen boek,
vaarm geen donkere bladzijden voorkomen,
en met het occultisme heeft hij zich nooit
bezig gehouden. Zijn buitengewone, onver
klaarbare experimenten op clcctrisch gebied
kunnen ook daarom al moeilijk trucjes, van
een geroutineerd „medium" zijn.
Hij kookt water door zijn wilskracht.
In het Ateneo tc Madrid, dc voornaamste
Iiteraii'-wctenschappelijke club in de hoofd
stad, ziet men dus een man van gevorderden
leeftijd, met wit haar cn een sterk grijzende,
oorspronkelijk zwarte snor op het podium
komen. Om het hoofd draagt hij, even bo
ven de oogen, een metalen ring, waaraan
twee antennes zijn bevestigd als de voel
sprieten van een insect. Met behulp van de
ze uitrusting laat hij een electrisch speel-
goedtreintje loopen, zonder stroom. Hij
opent cn sluit deuren door dc kracht van
zijn gedachten, doch het merkwaardigste is
wel, dat hij daardoor water aan den kook
kan brengen. En bedrog komt er niet bij te
pas, want cr zijn vele geleerden en electró
technici bij aanwezig, waarvan cr zich en
kelen vlak bij den experimentator op het
podium bevinden. Verborgen draden of an
dere trucjes kunnen dus niet aan hun con
trole ontsnappen.
Dat er in het menschclijk (cn ook in het
dierlijk) organisme electrische stroompjes
ontstaan, is trouwens niets nieuws; daarop
berust bijv. de cardiograaf, die elke hartspe
cialist tegenwoordig gebruikt.
Niets bovennatuurlijks.
Bij Majoor Menendez moet de ontwikke
ling van electrische energie echter veel
krachtiger zijn. Er wordt bijv. gecontroleerd,
dat er geen electrische stroom aanwezig is
in of bij liet spcelgocdtreintje, doch na ceni-
gen tijd komt het langzaam in beweging cn
dan gaat het steeds sneller rijden. Majoor
Menendez is er dc levende dynamo van. Hij
zelf zegt dan ook, dat zijn electrische ener
gie in niets verschilt van die zijner medc-
menschen, doch dat hij haar slechts in hoo-
gere mate bezit cn den laatsten tijd ook tot
ontwikkeling heeft' gebracht, d.w.z. nadat hij
zijn merkwaardige gave door een toeval ont
dekte. Hij deed n.l. een electrische schel
overgaan, waarvan de batterij reeds lang
uitgewerkt was. Vrienden, die van deze om
standigheden op dc hoogte waren en er dan
ook niets van begrepen, maakten er hem
opmerkzaam op, V an toep at begon hij zicb-
Majoor Menendez brengt water aan de kook.
zelf waar te nemen en zijn „electrische ener
gie" verder te ontwikkelen.
Hij beschouwt haar dan ook volstrekt niet
als iets bovennatuurlijks .„De stralingen van
mijn lichaam zijn slechts een relais, dat ik
bewust tusschenschakel en waarmee ik al
deze electrische systemen in werking breng",
zoo verklaarde hij zelf.
Menendez is door datgene, wat hij bij zich
zelf waarnam, tot de overtuiging gekomen,
dat Jiet dierlijke magnetisme, dat elk
mensch bezit, door een voortdurende oefe
ning van de wilskracht tenslotte waarlijk
fantastische prestaties op electrisch gebied
mogelijk zal maken. Hij houdt zich op het
oogenblik bezig met toestellen om waterkra
nen open en dicht tc draaien en andere een
voudige bezigheden te verrichten.
Niet omdat men een kraan niet gemak
kelijk met de hand kan opendraaien, maar
omdat men zoo langzamerhand geoefend
wordt voor moeilijker cn ingewikkelder op
drachten. „Ik wil zoowel de theorie als do
practijk van dit thans nog zoo bijna geheel
onbekende gebied onderzoeken en toepas
sen", zoo vertelde hij ons.
„Elk mensch een electrometer!" dat is al
een wetenschappelijk vaststaand feit en als
die energie inderdaad door oefening tot ont
wikkeling kan worden gebracht, kan dat
verrassende resultaten geven, hoewel tot
dusverre het praktisch nut ervan gering is.
Wij dienen vooral ook te bedenken, dat
Majoor Menendez zichzelf met zijn proeven
allerminst bevoordeelt en misschien wel...
benadeelt. Als hij slechts zijn eigenbelang op
het oog had, zou hij over zijn ongewone
gaven hebben gezwegen.
